Lente in de Britse politiek
Een kwart eeuw actief bevorderaar
van Nijverheid, Handel en Industrie
De landbouw is voor stikstofvoorziening
nog steeds afhankelijk van invoer
„Comedia" brengt weer een
rijk en gevarieerd programma
DONDERDAG 22 MEI 1947_
Jhr. Dr. J. C. Mollerus:
Wij hebben het al aangekondigd: Op 1
Juni zal Jhr. Dr. J. C. Mollerus 25 jaar
secretaris van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken te Haarlem zijn.
In deze functie staat de heer Mollerus
midden in het economische leven van deze
streek. Daaronder behoren dus niet slechts
de vele duizenden bedrijven, winkels en fa
brieken in Haarlem en omgeving, maar ook
- om enkele voorbeelden te noemen - de
visserij (vangst, handel en export) in
IJmuiden, de grote industrieën in Velsen.
de landbouw in Haarlemmermeer, de tuin
bouw in Aalsmeer en de bloembollenteelt
en -export in Midden-Kennemerland. Vele
draden weven samen op het Nassauplein
te Haarlem. Daaraan komen natuurlijk veel
formulieren en andere paperassen te pas
in het laatste jaar kwamen bij de Ka-
mer niet minder dan 12329 brieven in, ter
wijl er 12825 uitgingen, doch er wordt steeds
naar gestreefd, er voor te waken, dat men
daaronder niet begraven wordt. Men tracht
juist practische hulp te verlenen en de on
telbare moeilijkheden, waarmee de bedrij
ven en fabrieken te kampen hebben, zo
veel dit slechts mogelijk is, te ondervangen.
Wie veronderstelt dat Jhr. Mollerus veel
achter zijn schrijftafel zit, is er naast. Zijn
werlc bestaat voor een groot deel in con
fereren. Steeds maar confereren! Eerst met
de fabrikanten, handelslui of winkeliers die
bepaalde verlangens koesteren of voor
moeilijkheden zitten, daarna met andere
belanghebbenden of instanties die kunnen
meewerken om die wensen te vervullen of
bedoelde bezwaren te ondervangen. Dit
dwingt hem veel afwezig te zijn,- want hij
heeft ervaren, dat men met persoonlijke
bezoeken soms meer bereiken kan dan met
veel brieven.
Wij weten, dat de heer Mollerus op deze
wijze zeer veel belangrijk werk verricht
heeft, zoodat het dan ook volkomen te ver
klaren is, dat het jubilé door zeer velen
zal worden aangegrepen om duidelijk te
laten blijken, dat men zijn werk hogelijk
waardeert.
Op Zaterdagmiddag 31 Mei houdt de
jubilaris receptie in het gebouw der Kamer,
Nassauplein, van 3 tot 5 uur.
Voor zijn moeilijke functie is de heer
Mollerus de aangewezen persoon. Hij heeft
voor allen en voor alles belangstelling. Als
de ijsco-man bij hem komt om de moeilijk
heden in zijn bedrijf te bespreken, krijgt
hij van de heer Mollerus de indruk, dat deze
het bedrijf niet alleen volkomen kent, maar
ook bij voorbaat al de bezwaren aanvoelt
en de eerstvolgende dagen niets anders zal
doen dan er voor werken om een oplossing
te vinden. Als de ijscoman hoopvol vertrok
ken is en de groot-ïndustriëel zijn plaats
heeft ingenomen, om ingewikkelde proble
men en ingrijpende quaesties, invoer, pro
ductie en ex-port betreffende, te bespreken,
vindt hij de deskundige tegenover zich, die
voor hem een raadsman is.
De heer Mollerus paart wanne belang
stelling aan groote deskundigheid. Deze
laatste dankt hij allereerst aan zijn oplei
ding. In Apeldoorn bezocht hij de H.B.S.:
daarna studeerde hij aan de Hogere Land-
Tuin- en Bosbouwsc-hool in Wageningen
die hij als Indisch landbouwkundige in 1911
verliet. Van 1916 tot 1918 was hij weVkzaam
als onder-directeur van de N.V. Keiler en
Macdonalds Technisch Bureau. In 1918
werd hij benoemd tot administrateur van
de Ned. Vereniging van Electrotechnische
Werkgevers, welke functie hij opgaf toen
hij in 1922 tot secretaris der Kamer van
Koophandel werd benoemd. Sedert 1928 is
hij tevens secretaris van de Ned, Tuin-
bouwraad. Toch kon bij nog tijd vinden
verder te studeren. In 1932 promoveerde
hij tot doctor in de Landbouwkunde te Wa
geningen op het proefschrift „Officiële
vertegenwoordiging van de Landbouw, Nij
verheid en Handel''. Zijn promotor Prof.
Minderhoud constateerde, dat dit proef
schrift grote waarde heeft als vraagbaak
voor hen die zich op de hoogte willen stel
len van de verhouding van landbouw, nij
verheid en handel met de overheid.
In de loop der jaren maakte de heer
Mollerus vele buitenlandse reizen. Oost
en West-Indie kent hij als weinigen, ook
Rusland, Brazilië en vele andere oorden der
wereld bezocht hij. Daarvan kan hij
lezingen interessant vertellen hij hield
1200 voordrachten maar 'het voornaam
ste is dat hij, dank zij die kennis, aan allen
waardevolle adviezen kan'geven over het
Oorlogsmisdadigers
naar België
De heer Genicot, hoofd van de Belgische
missie in de Amerikaanse zone, 'heeft aan
de „Cisté Nouvelle" verklaard, dat 300 oor-
iogsmidadigers, die door de Belgen werden
gezocht, in de Amerikaanse zóne zijn op
gespoord. Een 100-tal, onder wie dr. Cana-
ris, het hoofd van de gestapo in België en
generaal Reeder, werd reeds aan België
uitgeleverd. Bovendien werd een groot
aantal leden van de „Adolf Hitler"-divisie,
die zioh aan moordpartijen in België schul
dig maakten, naar België overgebracht.
FRANSE KLEUREN-FILM.
Te Biarritz is <3e eerste grote Franse kleuren
film ,,Le marlage de Ramuntcho" getiteld, ver
toond. Ze Is opgenomen naar een scenario van
Pierre Apesteguy en speelt in het Bask-ische
land. Reeds in 1919 kwam Frankrijk als het eer
ste land ter wereld met een minder omvang
rijke kleurenfilm uit en wel met ,,Le délilé de
la victoire" van Léon Gaumont.
aanknopen van handelsbetrekkingen in het
buitenland. Voor onze arbeidsmarkt, maar
ook voor onze deviezenpositie is dit van
veel belang. Zeer vele van de 19000 zaken
en bedrijven, die in het ressort der Kamer
gevonden worden, hebben exportbelangen.
De jaren waarin de heer Mollerus het
secretariaat van de Kamer vervuld heeft
waren niet gemakkelijk. Daarin vielen im
mers de crisis en de oorlog. Ook de na
oorlogse tijd, die wij nu doormaken, stelt
bijzonder zware eisen, daar veel stuur
manskunst en wijsheid nodig is, om het
opbouwwerk in goede banen te leiden,
Maar hij is een vechtjas, hij schuwt de
strijd niet en vindt er juist voldoening
om zo nodig de ene barrière na de andere
te nemen. Juist daarom is hij hier zo op
zijn plaats! Juist daardoor haalt hij er uit,
wat er in zit!
Jammer is dat de Haarlemse Kamer van
Koophandel in de oorlog haar zelfstandig
heid verloren heeft en nu onder de Am
sterdamse ressorteert. Maar de verwach
ting bestaat, dat die toestand toch niet be
stendigd zal blijven.
Jhr. Mollerus is een bekend Haarlem
mer. Niettegenstaande zijn drukke werk
kring interesseert hij zich voor veel
velerlei. Tal van verenigingen profiteren
daarvan, zowel in als buiten Haarlem.
Reeds 28 jaar is de heer Mollerus de ge
waardeerde secretaris van HFC, 14 jaar de
actieve voorzitter van de Ned. Biljartbond.
Ook Vreemdelingenverkeer en Haarlems
Bloei hebben zijn bijzondere belangstelling.
Stoffelijk overschot van
clr. H. Colijn naar Nederland
Naar de Nationale Rotterdamse Cou
rant uit Berlijn verneemt is een aantal
leden van het Nederlandse Rode Kruis te
Berlijn onder leiding van de Rotterdamse
arts W. Verhoef naar Ilmenau, dat in de
Russische zóne van Duitsland, is gelegen,
vertrokken om het stoffelijk overschot
van de aldaar in internering overleden
gewezen minister-president dr. H* Colijn
op te graven. Het zal via Berlijn naar Ne
derland worden getransporteerd, waar
het in de loop van de volgende week kan
worden verwacht.
Snijbloemen en kasplanten
naar Engeland
Als resultaat van besprekingen te Lorden
lussen een Nederlandse delegatie en afgevaar
digden van de „British Flowers Industries As
sociation" en van het „Ministry of Agriculture"
is een verdeling van het contingent bloemkwe
kerijproducten. dat Nederland in Engeland mag
invoeren, tot stand gekomen. Het totale contin
gent bedraagt 150.000 Pond, in te voeren van 1
Mei 1017 tot en niet 30 April 1948. Van dit con
tingent nemen de seringen het leeuwenaandeel
In beslag, namelijk ongeveer negentig procent.
Ook werd gesproken over de irwoer van jonge
kasplanten en succulenten, welke een apart con
tingent vormt van 25.000 Pond. De „British
Flowers Industries Association" kon zich er
mede verenigen, dat de leveringstermijn hiervan
i:ou worden gesteld van 1 Junü 1947 tot 31 Mei
1948. In de tweede helft van Februari 1948 zul
len de hoeveelheden uit te voeren snijbloemen
getoetst worden aan de eventueel gewijzigde
marktverhoudingen, zodat in ieder geval voor
150.000 Pond in totaal zal kunnen worden uit
gevoerd,
DONKER AMSTERDAM.
Op het Rembrandtpleirr in Amsterdam
hebben 's nachts drie vrouwen een man
overvallen en hem zijn portefeuille met
800 afhandig gemaakt. De vrouwen zijn
later aangehouden. Zij hadden toen reeds
600 opgemaakt.
De Amsterdamse recherche heeft een
inval gedaan in een perceel aan de P. C.
Ilooftstraat waar men een gezelschap
van veertien personen rond de roulette
aantrof. Het gezelschap werd medegeno
men, doch alleen de 36-jarige bankhouder
is in bewaring gebleven. De roulette met
toebehoren en een bedrag van 724 zijn
in beslag genomen;
Lugubere praktijk der Duitse
uazi-gerecbtshoveii
Onlangs zijn te Berlijn de originele pro
cessen-verbaal van het voormalige Duit
se ministerie van Justitie gevonden en aan
de Duitse juridische^ autoriteiten in de
Sovjet-Russische zóne ter hand gesteld.
Uit deze documenten blijkt dat de Duitse
gerechtshoven in 1943 en 1944 het bevel
tot executie van meer dan 10.000 vrouwen
en mannen in Duitsland hebben gegeven.
Dit getal is onafhankelijk van de door de
militaire autoriteiten bevolen executies
en van de massamoorden in de concentra
tiekampen en door de S.S. Tijdens het
jaar 1944 hebben een enkele beul en zijn
helper 1.399 personen geëxecuteerd, het
geen neerkomt op gemiddeld '4 per dag.
De tijd. die de executie in beslag nam,
werd nauwkeurig geregistreerd door mid
del van een stopwatch.
De benlstechniek „ging steeds vooruit",
totdat een executie nog slechts tusschen
de 8 en de 20 seconden in beslag nam.
Barbaars vermaak in België
Te Steenbrugge in België werd onlangs
in een café een tentoonstelling gehouden
van vechthanen. In werkelijkheid waren
hier echter de kampioenen uit de streek
bijeen gebracht teneinde hun kraohten
onder het oog van een aantal enthousiaste
liefhebbers met elkaar te meten. Toen de
Belgische rijkswacht de „tentoonstellings
zaal" binnendrong, trof zij hier een 30-tal
met sporen gewapende hanen aan. De ha
nengevechten moeten echter reeds gerui-
men tijd aan de garag geweest zijn, want
de meeste hanen waren reeds buiten ge
vecht gesteld en lagen, vcor zover zij niet
reeds dood waren, zieltogend ter aarde.
Tegen de ondernemende caféhoudster werd
proces-verbaal opgemaakt, want sedert
geruime tijd reeds is het in België ver
boden hanengevechten te organiseren.
Paling-Peter luid pech
Twee herentwee dames en twee kin
deren uit Kampen gingen dezer dagen
met „Peter", hun bootje, naar Elburg
om gerookte paling te kopen. Helaas
kreeg „Peter" op de eenzame wijdte
van het IJsselmeer motorpech. Alle
herstelpogingen waren tevergeefs en
andere boten waren niet te zien. Een
der heren sprong kordaat het water in
en zwom twee uur lang in de richting
Elburg. Hij bereikte uitgeput 't haven
hoofd, zocht en vond hulp. Schipper
Jansen ging met de Eb 56 het hulpeloze
jachtje halen. s Avonds om tien uur
was „Peter" in Elburg, waar gerookte
paling te koop is, maar de winkels
waren dicht
Fabrieken in Lutterade en IJmuiden draaien
echter weer
Men heeft de boer zijn hof verbrand,
Zijn vrouw en os vermoord
Dan spande de boer zich zelf voor de
ploeg
Maar de boer hij ploegde voort.
Ik hoop dat ge met mij kunt genieten van
de „Ballade van de boer" van Werumeus
Buning met het sterke slot „Terwille
van de boer die ploegt, Besta de wereld
voort!" De oorlogsjaren brachten stad en
platteland, stedeling en boer heel wat na
der lot elkaar. Het contact is toch nog
niet verbroken? We leven snel en niets
schijnt in het leven zo spoedig te vervagen
als dankbaarheid. Nu weet ik wel dat lang
niet allen die in die donkere jaren „de
boer op móésten" van die tochten enkel
prettige ervaringen hebben over gehou
den. Maar ik heb er nog eens een serie
prenten van Anton Piek op doorgebla
derd; zij kunnen ons helpen herinneren
hoe geheel afhankelijk ons leven is van 't
blijven ploegen van de boer. Inderdaad:
„Ook de koning wordt van het veld ge
diend".
In de primaire productie landbouw,
visserij, jacht en mijnbouw neemt de
landbouw de eerste plaats in en daarmee
is ze een der belangrijkste grondslagen
voor heel ons economisch bestel.
Sterk is de traditie in het leven van de
boer. Voortreffelijk heeft Buning het ge
tekend in de verzen waarvan ik u enkele
regels citeerde. Dat conservatisme is de
kracht, ook de zwakte van het boeren
bestaan. De boer laat zich weinig in mei
de grote dingen van het wereldgebeuren
meent Buning. Een dichter mag één ding
dat hem het sterkste trof het felst belich
ten. Neem de boer huis en hof, zijn os.
zijn vrouw af, de boer zal.ploegen.
Neem hem echter niet zijn kunstmest
afmaar daarvan weet de dichter
niet. Dat de boer zijn conservatisme ook
weet te overwinnen, dat bewijst het ge
bruik van kunstmest wel het allerbeste.
Vier stoffen zijn het waarom het in de
eerste plaats gaat bij de bemesting: stik
stof, fosforzuur, kali en kalk. Welnu, van
de eerste drie gebruikte ons kleine -landje
in 1939-'40 achtereenvolgens 530.000,
610.000 en 390.000 dat is totaal 1.530.000
ton! Van het lcalkverbruik over dat jaar
heb .ik momenteel geen betrouwbare cij
fers. Kalk treedt trouwens als planten-
voedsel veel minder op de voorgrond dan
stikstof, fosforzuur en kali. Daarom is
kalk niet minder belangrijk; integendeel
ze is onmisbaar als plantenvoedsel, meer
Ferrucio Burco, een negenjarige MHanees, is zeker de jongste dirigent ter wereld.
Hij leidt het Müaanse radio-symphonie-orkest en wordt door Toscanini „mijn kleine
collega" genoemd. Binnenkort gaat de jonge dirigent op tournee door Europa en de
Verenigde Staten.
HET KOMENDE TONEELSEIZOEN
De toneelgroep „Comedia" zal onder de
beproefde leiding van .Cor Hermus ook
in het derde seizoen sedert de bevrijding
de wegen blijven bewandelen, die in de
twee voorafgaande tot zo'n groot succes,
zowel in artistiek als in commercieel op
zicht, geleid hebben.
Op het lijstje van de stukken, waaruit
een keuze gedaan zal worden, treft men
weer in meerderheid moderne Engelse en
Amerikaanse spelen aan, maar daarnaast
staat een enkel klassiek wenk op het re
pertoire, dat door de frisse opvatting der
Comedianen ongetwijfeld tot nieuw leven
kan worden gewekt, zoals dat ook het ge
val bleek met „Pas op voor stille waters",
met „Tartuffe" en „Iphigeneia".
Zo zal men in October een nieuwe
montering van Shakespeare's „As you like
it" kunnen bewonderen, waarin Mary
Dressel-huys, Ellen de Thouars, Cor Her
mus, die ook de regie voert, Dick van
Veen, Gijsbert Tersteeg, Bob de Lange,
John Gobau en Lucas Wensing optreden.
Arnold Juda, die reeds met zijn partituur
bij „Alkestis" bewees tot onze weinige
componisten te behoren, die weten welke
eisen het toneel aan de muziek stelt,
schreef voor deze opvoering speciale mu
ziek. De vertaling werd door de dichter
mr. J. C. Bloem bewerkt, nadat Aafjes
verstek had laten gaan.
Een tweede grote gebeurtenis, die de
toneelliefhebber in October te wachten
staat is de opvoering van „The Silver
Cord" van Sidney Howard, in welk stuk
mevrouw Rika Hopper haar gouden to-
neeljubileum, dat samenvalt met haar
70ste verjaardag, zal herdenken. Behalve
door de juibilaresse worden de hoofdrollen
in dit stuk vervuld door Ank van der
Moer, Ellen Vogel, Han Bentz van den
Berg en Henk Rigters. De regie zal hoogst
waarschijnlijk in handen zijn van de Rus
prof. Peter Scharoff.
Howard, die in 1939 stierf en uitblonk
in scherpe Amerikaanse milieu-schilderin
gen, geeft in dit psychologische drama een
intelligente visie op de conflicten tussen
een met moeder-complexen beladen vrouw
en haar vinnige dochter.
Een ander Amerikaans stuk wordt in de
maand September in het Centraal Theater
in Amsterdam gebracht: de buitensporige,
veelstemmige, maar tegelijkertijd warm
hartige comedie van William Saroyan: The
time of your life.
In Augustus zal „Comedia" in kleine be
zetting zich laten zien en horen in het
nieuwe en intieme schouwburgje van Fien
de la Mar aan de Mamixstraat.
Evenals het vorige seizoen hebben Her
mus en De Meester ook Nederlandse keu
ze-schrijvers op hun lijst staan. Laten wij
van harte hopen, dat het deze keer ook
eens tot een opvoering komt. „Thomas
Moore" van Henriëtte Roland Holst, Von
dels „Jephta" zijn waard, dat zij door het
geestdriftige troepje „Comedianen" voor
het voetlicht gebracht worden.
Nederlandse vissersboot
bij Terschelling overvaren?
In de nacht van Dinsdag op Woensdag
jl. schijnt zich op zee tijdens een dikke
mist bij de lichtboei PIT, 78 mijl Noord-
West van Terschelling, een drama te heb
ben afgespeeld- Een Amerikaans schip, de
„Wilson Victory" zou daar een Nederland
se vissersschuit hebben overvaren. Men
heeft op Terschelling slechts een ogenblik
radiografisch contact gehad met de „Wil
son Victory" en tijdens dit gesprek opge
vangen, dat dit schip een Nederlandse
vissersboot had overvaren en bezig was
personen uit zee op te pikken. De vissers
schuit zou zijn gezonken. Ondanks her
haalde oproepingen heeft men niets meer
van de „Wilson Victory" gehoord.
Hogere dividenden
De minister van Financiën heeft van zijn be
voegdheden gebruik gemaakt om, ln afwachting
van een nadere regeling bij de wet de soms
knellende bepalingen inzake de dividend-beper
king reeds voorlopig te verruimen en wel met
ingang van het boekjaar 1946 (of 1946.1947).
Het geoorloofde maximum dividend-percen
tage is verhoogd met 3. De onderneming, die
voor de oorlog 6 pet., uitkeerde, mag nu dus
9 pet. uitkeren.
Ook de superdivldendbelaslin-g een belas-
li ng. welke zo belemmerend werkt, dat zij fei
telijk niets opbrengt begint, ingevolge de
nieuwe beschikking minder spoedig te werken
dan lot dusver: de eerste 3 pet, dividend c
het gestorte aandelenkapitaal wordt buiten be
schouwing gelaten voor de toepassing van het
tarief der superdividend-belasting. Deze begint
dus te werken bij 9 pet. dividend.
Het besluit op de dividend-beperking 1941
en derhalve eveneens de nieuwe regeling
geldt slechts ten aanzien van N.V.'s en com
manditaire vennootschappen op aandelen, waar
van het aandelen-kapitaal f 500.000 of meer be
draagt. Andere vennootschappen zijn niet ge
houden tot dividendbeperking en kunnen niet in
de superdividend-belasting worden aangeslagen.
Sport in het kort
STEDEN WEDSTRIJD HAARLEM—UTRECHT.
De afdeling Haarlem van de Nederlandse
Tafeltennis Bond zal op Zaterdagmiddag 24
Mei in het Zanderinstituut aan de Kleine Hout
weg. de steden wedstrijd Haarlem-—Utrecht orga-
nog voor het bewaren van een juiste zuur
graad en een goede structuur van de
grond, factoren voor een gezonde en krach
tige groei van het gewas van het meeste
belang. In 1944-'45 was het stikstofver-
bruik geslonken tol 120.000. dat van fos
forzuur tot 12.000 en dat van kali tot
180.000, in totaal dus tot 312.000 ton. Als
u deze naakte cijfefs even wilt vasthou
den, zult u zien dat we dus in 1945 onze
behoefte aan kunstmest nauwelijks voor
21 konden dekken. Vergelijking van de
cijfers brengt ons in een oogopslag tot de
overtuiging dat het fosforzuurgebrek wel
het allernijpendst was. Dat is ook inder
daad het geval, maar als ik u nu vertel
dat een goed gewas tarwe per h.a. aan de
grond onttrekt 88 k.g. stikstof. 44 k.g. fos
forzuur en 76 k.g. kali cn dat deze getal
len voor aardappels zijn respectivelyk 80,
46 en 132, voor bieten 180, 84 en 260 k.g.,
dan zult ge het met me eens zijn, dat de
landbouw in de eerste plaats om stikstof
vraagt. Kali-meststoffen betrekken
vooral uit Duitsland voor de oorlog
voor een belangrijk deel ook uit Spanje
en zo valt licht in te zien, dat we geduren
de de bezettingsjaren voor kaligebrek no;
het meest gevrijwaard waren.
Maar de stikstof! Voor de oorlog werk
ten in ons land 3 fabrieken, die van IJmui
den, Sluiskil en Lutterade. Ze mochten
slechts werken op een derde van de mo
gelijke capaciteit daar ze anders meer
stikstof op de markt zouden brengen dan
binnenlands verbruik met de export zou
kunnen verwerken. Maar in bezettingstijd
sleepten de Duitsers onze kostbare machi
nes weg, de fabrieken werden gedeeltelijk
verwoest door oorlogsgeweld. Veel is
ruggehaald, lang niet alles. Maar Lutterade
kan vrijwel op volle toeren draaien, IJmui
den, dat tot voor kort nog maar op zeer be
perkte capaciteit kon werken, produceert
thans weer 200 ton stikstofmeststof per dag!
Toch zijn we nog steeds van de invoer af
hankelijk: zwavelzure ammoniak uit Bel
gië, Amerikaanse salpeter uit Canada.
Vooral de laatste is veel in zwang en de
boer weet er nog niet altijd weg mee. Het
product bevat 33 stikstof en dus moet
het al zeer gelijkmatig worden uitge
strooid, wil men het ontstaan van over-
bemeste plekken wat dan altijd weer
gaat ten koste van andere plaatsen waar
het gewas te weinig ter beschikking krijgt
vermijden. Vaak wordt mij gevraagd of
de nieuwe chili maar het heeft met
chili niets te maken gemengd mag wor
den met superfosfaat of kalizout. Neen dat
mag niet, want de Amerikaanse salpeter
neemt gemakkelijk waterdamp op uit de
lucht en is zeer hygroseopisch, als de vak
term luidt en dat geeft bij menging een
papperige bij kalizouten licht een harde
massa, waarbij van een gelijkmatig uit
strooien geen sprake meer is. Maar
stikstof is een ijl gas. Viervijfde deel van
onze dampkringslucht bestaat uit stikstof
zo leerden we op school. Hoe maakt men
daarvan nu een vaste strooibare stof? Ja
dat is zeer belangwekkend. We zullen bin
nenkort eens een bezoek brengen aan zo 'n
stikstoffabriek. v. d. P.
Britse Koningin-moeder
wordt 80 jaar
Als het publiek de bekende, ouderwetse
rode Daimler door de straten van Londen
riet rijden, dan zijn er altijd velen, die blij
ven staan om de statige, grijze oude dame,
die erin zit, te groeten en toe te juichen;
want dat is Koningin Mary, die op 26 Mei
a.s. haar 80ste verjaardag hoopt te vieren.
Koningin Mary werd geboren in Ken
sington Palace, het paleis, waar Koningin
Victoria in haar jeugd gewoond heeft. Zij
is een zeer markante persoonlijkheid cn is
onvermoeid in de taak, die zij zich gesteld
heeft. In haar lange leven heeft zij een
Koningin Mary, de Engelse Koningin-
moeder, zal op 26 Mei a,s. haar 80ste
verjaardag vieren.
schat van ervaring opgedaan. In haar jeugd
in Italië leerde zij vele vreemde talen en
ontwikkelde haar grote kennis en belang
stelling voor kunst. Door haar Moeder, de
hertogin van Teek, die op philantropisch
gebied een bekende figuur was, leerde zij
haar volk in zijn dagelijks leven beter ken
nen en als gemalin van Koning George V,
verrijkte zij haar kennis op allerlei gebied
o.a. door het verrichten van vele openbare
functies.
Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak,
verliet zij haar geliefd Londen met tegen
zin. Geëvacueerd naar het Westen van En
geland bood zij, waar het in haar vermogen
lag, de helpende hand, o.a. door het organi
seren van breicomités zelf breide zij 4UG
shawls voor de troepen en zij stelde
zich tevens aan het hoofd van organisa
ties, die ten doel hadden afval voor de in
dustrie te verzamelen. Wekelijks liet zij op
haar kosten filmvoorstellingen in haar huis
geven voor de soldaten, die in de omgeving
gelegerd waren.
Nu ziet men haar auto weer vaak voor
kunsthandels en zaken van antiquairs staan.
Zij gaat echter ook weer naar de kleine
straatjes van Oost-Londen om zelf het her
stellingswerk in ogenschouw te nemen.
Conservatieven worden progessief
HONKBAL-TOURNOOI IN DEN HAAG.
Zondag a.s. organiseert de Haagse vereniging
„Celeritas" wederom het tournool om het „Zil
veren Masker". Deelnemende verenigingen
zijn: Haarlem, HCK. Schoten. HHC, Quick. Cat
chers. Laakkwartier en Celeritas, De ploegen
zijn in twee afdelingen geplaatst, tn welke een
halve competitie zal worden gespeeld. De kam
pioenen uit deze afdelingen ontmoeten elkaar
in de eindstrijd.
(Tan onze Londense correspondent)
Ook in de politiek is het lente en een
nieuwe activiteit kondigt zich in Enge
land aan. Het meest opzienbarende is de
publicatie van een geschrift door de con
servatieve partij, genaamd „Het industri
ële charter", waarin een poging wordt ge
daan om een nieuwe basis te vinden voor
een economische en sociale politiek, die
beoogt een alternatief te zijn voor de door
Labour ingeslagen weg, welke door
Churchill en de zijnen als fataal pleegt te
worden afgeschilderd.
Het merkwaardige is evenwel, dat het
nieuwe ontwerp-programma, dat ter dis
cussie aan de partijleden is voorgelegd, in
menig opzicht socialistische elementen be
vat. Men accepteert, de nationalisatie van
openbare nutsbedrijven als de mijnen, de
spoorwegen en de Bank van Engeland,
evenals voor het ogenblik onmisbare con
trole-maatregelen. Men bepleit gelijke be
taling in de industrie voor ma mie n en
vrouwen iets waartoe Labour nog niet
heeft kunnen besluiten men aanvaardt
korter arbeidsuren, mits zulks de produc
tie niet benadeelt. Verder worden allerlei
denkbeelden geopperd voor een betere ver
houding tussen directies en personeel, zoals
gemeenschappelijk overleg, medezeggen
schap in het beheer, aandeel in de winst
oor stabiele bedrijven, bescherming van
de werkenden, in één woord: men wil hu
manisering van het bedrijfsleven. Ook
dringt men aan op onderling overleg tus
sen regering en alle bij het productiepro
ces betrokkenen. Zo tracht men moderne
opvattingen te verbinden met de princi
pieel gehandhaafde vrije concurrentie, Het
winstmotief wil men voorts ongerept laten
[elden.
Constructieve oppositie.
Engeland bevindt zich in de benijdens
waardige positie een uniek politiek sys
teem te bezitten in het twee-partij en-
stelsel, waar weinig Engelsen van zouden
willen afwijken.
Door de simpele eenvoud van het sys
teem ontstond in het Britse parlement en
Marshall is niet te spreken
over de Amerikaanse pers
De minister van Buitenlandse Zaken der
Verenigde Staten, Marshall, heeft tijdens
een persconferentie meegedeeld, dat naar
zijn mening de Amerikaanse persverslagen
over de conferentie van Moskou meer een
beroep op hartstocht en vooroordeel dan op
de rede hadden gedaan. Niettemin wenste
hij geen verdere beperkende bepalingen
met betrekking tot deze berichtgeving in
practijk gebracht te zien.
Marshal] meende, dat de oorzaak der vol
gens hem bevooroordeelde berichtgeving
hierin is gelegen, dat de correspondenten
onder de druk van hun eigen pers en van
de meningen der lezers moesten werken.
Voortaan moesten de journalisten zakelijker
trachten te zijn, verklaarde hij, maar de
kwaal was in geen geval te genezen door
een volkomen verbod van verslagen in de
dagbladpers.
daarbuiten een waarlijk politiek tweege
sprek, waarbij regering en oppositie elkaar
wederzijds aanvullen. De een is ondenk
baar zonder de arader. Zo kwam men er
ook toe om de leider van de oppositie,
thans Winston Churchill, een staatstracte-
ment te geven. Hiermede wordt de min
derheid als het ware uitgenodigd positief
bij te dragen tot het nemen van zo objec
tief mogelijke besluiten. De oppositie moet
meer doen dan lelijke dingen zeggen over
de regering, maar met constructieve ideeën
voor de dag komen, zeggen hoe het anders
en beter moet.
Ondanks de grote kloof tussen regering
en oppositie trekken deze toch gezamen
lijk op om de problemen te lijf te gaan.
„Het contrast is nooit zwart-wit", zoals
Attlee dezer dagen opmerkte. Het is mede
hieruit, dat de vooruitstrevende elementen
uit het conservatieve ontwerp-program
voortvloeien.
Wij mogen daarom wel zeggen, dat do
campagne der Conservatieven, die zich
langzamerhand voorbereiden op de vol
gende verkiezingscampagne van 1950, meer
is dan demagogie. Het kan een voorbeeld
zijn van typisch Engels experimenteel aan
passingsvermogen. De Conservatieven be
weren, dat zij meer met de benen op de
grond staan dan hun tegenstanders, die
zich teveel aan toekomstfantasieën over
geven en onbekwaam zouden zijn op de
koop toe. Vooral het gebrek aan zaken
geest wordt hun verweten.
Inmiddels heeft de Conservatieve partij
besloten om met de nationaai-liberalen,
die dertien zetels in het parlement hebben,'
in een eenheidsfront tegen Labour op te
trekken. Ook op de liberalen zelf doen zij
een beroep, maar behoudens de samen
werking tussen een aantal leden van beide
richtingen buiten partijverband onder lei
ding van Peter Thorncycraft heeft de libe
rale partij zich op het jaarlijks congres
juist principieel van de andere partijen gc-
distancieerd en een eigen politiek afge
kondigd.
In Labour zelf leeft ook de voorjaars
onrust. Men heeft een oppositie in eigen
rijen, die een meer principiële politiek
wenst te voeren, doch die honderd pro
cent loyaal is tegenover de eigen partij.
Dat is weer een stukje realiteitsbesef. In
een uitvoerig document, getiteld „Houdt
links", hebben zij hun stellingen neerge
legd, waarvan sommige vrijwel identiek
zijn aan die der conservatieven. De socia-
Isitische partij is ook zelf bezig met zijn
geestelijke inventarisatie. Zij maakt rich
nogal bezorgd over het gehalte der poli
tieke opvoeding harer leden, daar de op
leiding van velen niet beantwoordt aan
de eisen van de tegenwoordige tijd. Een
studiefonds is in het leven geroepen.
Verder wordt er gewerkt aan de formu
lering van gedachten over voortgezette
nationalisatie, doelmatig gebruik van de
vrije tijd en het vraagstuk dei- industriële
democratie.
Gedachten, die al jaren her door sociale
denkers van verschillende richting wer
den uitgesproken, keren terug nu de tijd
rijp schijnt te zijn voor hun verwerkely-
king. Zo vervult de lente ook op politiek
gebied naai- eeuwige vernieuwingstaak.
