Haarlems Dagblad
De Hongerwinter
Amerika's goede diensten zijn ook
voor de republiek beschikbaar
i
Verweer van Generaal Spoor
tegen misleidende propaganda
Indië-vliegtuig
niet vertrokken
Een reusachtige taart voor Irene
van de Nederlandse strijdkrachten
Egypte eist van de Veiligheidsraad
bevel tot vertrek der Britse troepen
Weerbericht
62e Jaargang No. 18702
I bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Admln 10724,
r, J4825. Redactie 10600. Directeur-Hoofdredacteur
J5054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37. Tel. 12230.
Prukkcrij Z. B. Spaarne 12, TeL 12713, 10132.
e Directeur-Hoofdredacteur: Fibert Peereboom
Woensdag 6 Xugustus 1947
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent. per kwartaal
ƒ4,Franco per post ƒ4,50. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag b\j de Administratie
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
HERINNERINGEN aan de hongerwinter
van 1945 worden opgehaald en ten
kele in statistiek vastgelegd door een pu-
jjiicatie van het Rijksinstituut voor Oor
logsdocumentatie. Het geeft een „globaal
(overzicht van voorlopige resultaten" van
ten onderzoek, dat is ingesteld door de So
ciografische Werkgemeenschap van de
(Amsterdamse Universiteit. Dit onderzoek
luurt voort en deze publicatie is pas een
>egin. Er blijkt o.a. uit, dat van 62 7c van
•uim 1600 ondervraagde Amsterdamse ge-
mnen minstens één gezinslid een honger-
ocht heeft gemaakt. Daaruit moet dus
folgens de methoden van opinie-onderzoek
- afgeleid worden, dat van de ongeveer
weehonderdduizend gezinnen, die Am
sterdam begin 1945 telde, minstens één
jezinslid van 124.000 families een of meer
iongertochten heeft gemaakt. Dit geeft wel
een indrukwekkend totaal, alleen voor de
ioofdstad, maar eerlijk gezegd is het per
centage van 62 der gezinnen lager dan
ik verwacht zou hebben. Dat 38 7o er ge
heel buiten zou hebben kunnen blijven
lijkt nauwelijks aan te nemen. Zou
ondervraging van 1600 gezinnen wel een
afdoende maatstaf voor de ondervindingen
van de gehele bevolking van Amsterdam
opleveren? Hier betreft het, ofschoon de
berekenings-methode van het opinie
onderzoek is toegepast, een ander onder
werp. namelijk dc feitelijke ervaringen
tan de mensen. Het lijkt mij niet zeker, dat
dezelfde methode hier betrouwbaar is.
Die twijfel wordt versterkt, doordat on
verwachte afwijkingen in - de uitkomsten
iich in bepaalde buurten hebben voorge-
laan. Het overzicht constateert, dat in Am-
;erd am-Noord het percentage der onder-
raagde gezinnen, dat aan hongertochten
had deelgenomen, 82 bedroeg en dat het in
de welgestelde buurten in Amsterdam-
Zuid onder de 62 lag. Het voegt er evenwel
meteen aan toe, dat deze verhouding tus-
jen lager en hoger inkomens niet overal
fclijkt. Want een laagte-record in honger-
tochters heeft men gevonden in de Kerk
straat (44 7) en het dichtst daarbij komt
(de Tuinstraat (in de Jordaan) met 50
;De verklaring voor deze lage cijfers is de
parte handel, die daar welig tierde.
Zulke afwijkingen bij een onderzoek,
dat voor geheel Amsterdam maar 1600
gezinnen betrof en dus per buurt maar
enkele gezinnen raakte, doen vermoeden,
dat er nog veel meer varianten zijn en dat
men al tot een heel ander totaal-percentage
had kunnen komen als men bv. zestien
duizend gezinnen had kunnen ondervragen.
Uit het onderzoek bij de zestienhonderd
gezinnen naar bevolkingsgroepen is geble
ken, dat van de winkeliers 61 aan
hongertochten hebben deelgenomen, intel
lectuelen 60 7c, arbeiders 68 7c en overige
groepen 54 7c. Maar ook hierbij moet de
vraag gesteld worden, of de onderzochte
groep niet te kleip en daardoor niet repre
sentatief voor de gehele bevolking is.
Het rapport komt verder tot de slotsom,
dat het merendeel der individuele trekkers
(59 uit mannen bestond, alle razzia's
ten spijt. Dit verwondert mij niet; op mijn
eigen tochten heb ik dat ook telkens waar
genomen en anderen zullen dezelfde er
varing hebben opgedaan. De grote meer
derheid van de mannelijke trekkers bestond
evenwel uit mannen boven de veertigjarige
leeftijd en sommigen waren zelfs al diep
in de zestig. Het is beter daarover maar
niet meer uit te weiden; het wekt benau
wende herinneringen, die in niet minder
mate de toestand van vele achter zwaar
belaste handkarren en op wi-akke fietsen
oortzwoegende vrouwen betreft. Het
overzicht vermeldt, dat de mannelijke
trekkers uit de leeftijdsklasse 15-30 jaar
percentsgewijs veel minder talrijk waren
dan de andere mannen, maar dat dit spe-
:iaal de beter-gesitueerden betrof. De ar
beiderszoons gingen toch. Weer moet ik
erbij zeggen, dat ook dit slechts op een
onderzoek bij 1600 gezinnen uit alle be
volkingsgroepen betrekking heeft.
Uit het rapport blijkt tenslotte ook, dat
JIussert aan Seyss-Inquart had voorge
steld. ofschoon veel N.S.B.'ers al extra
rantsoenen ontvingen, dat iedere voedsel-
commissaris in de drie hongerprovincies
een N.S.B.'er naast zich zou krijgen (om
dat de N.S.B.'ers er anders z.i. bij tekort
zouden komen) en dat een tiende van al
het aangevoerde voedsel speciaal ten be
hoeve van zijn kameraden zou worden be
stemd. (Dat was dus het tegendeel van een
tekort, want zij vormden lang geen tien
percent van de bevolking). Maar Seyss
besliste, zoals blijkt uit een brief, dat de
voor de N.S.B. bestemde waren in een
N.S.B.-depót moesten worden opgeslagen
en door de beweging zelf onder haar leden
verdeeld. Mussert stelde daarop in een
brief aan zijn eigen distributie-dienst
rantsoenen voor zijn kameraden vast, die
aanmerkelijk boven die der bevolking la
gen, zoals 1400 gram brood per week
tegenover 400.
De verdere resultaten van het Amster
damse onderzoek kunnen wij met belang
stelling tegemoet zien, maar daarbij moet
ik toch de hoop uitspreken dat het zich tot
een groter deel van de bevolking zal uit
strekken als het bepaalde conclusies voor
het geheel wil trekken. Op deze beperkte
grondslag lijkt het mij niet overtuigend.
R. P.
Russen annexeren grote
Oostenrijkse olie-raffinaderij
De grootste Oostenrijkse olieraffinaderij
te Lobau in de Sovjet-zóne is door Russi
sche troepen overgenomen. De raffinaderij,
die toebehoort aan de Oesterreiohische Mi-
neralölwerke en waarvan de Shell en de
Socony Vacuum Company van New Vork
de meeste aandelen bezitten, werd kort na
middernacht op 1 Augustus door Russische
militairen bezet. Later arriveerden Sovjet
functionarissen, die de employés bijeen
riepen en een proclamatie voorlazen, waar
in werd vastgesteld, dat de raffinaderij
eigendom van de Sovjet-Unie was gewor
den. Verschillende employés werden, naar
men meent te weten om politieke redenen,
ontslagen.
Britse, Amerikaanse en Franse autori
teiten te Wenen spraken gisteravond hun
grote verwondering uit over deze Sovjet
maatregel, daar de commissie voor het
Oostenrijkse vredesverdrag nog steeds de
Oostenrijkse olie-activa als een van de
belangrijkste kwesties moet ontrafelen.
In dc bovengenoemde proclamatie werd
ook aanspraak gemaakt op de olieleiding
der raffinaderij naar Zistersdorf. het olie
centrum ten Noordoosten van Wenen en
bijbehorende installaties.
Djokjakarta wenst echter enkel l'.JS.O.-bemiddeling
te aanvaarden
Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft
gistermiddag medegedeeld, dat de Amerikaanse consul-generaal te Batavia, Walter
Foote, instructies heeft gekregen om de goede diensten van Amerika aan de repu
blikeinse regering aan te bieden.
Reuter meldt uit Batavia, dat Foote gisteren bezoek heeft gebracht aan dr. Gani, de
Indonesische vice-minister-president, om de goede diensten van Amerika in het Indo
nesische geschil te offreren.
Foote deelde aan Gani mee, dat de re-
gering der Verenigde Staten onmiddellijk
een commissie van vooraanstaande Ame
rikanen naar Indonesië zal zenden, indien
het aanbod wordt aanvaard. Naar verluidt
heeft dr. Gani ér op gewezen, dat hij
het Amerikaanse aanbod niet ter kennis
van de republikeinse regering te Djokja
kan brengen, omdat de Nederlandse auto
riteiten te Batavia zijn telefoon hebben
afgesneden en beslag hebben gelegd op de
radiocentrale der republikeinen. Men
neemt aan, dat Foote op zioh heeft geno
men, met de Nederlandse autoriteiten te
Batavia te bespreken, op welke wijze het
Amerikaanse aanbod naar Djokja kan
worden doorgezonden.
Volgens het Indonesische persbureau
Antara heeft Sjarifoeddin tijdens de giste
ren gehouden zitting van het werkcomité
voor buitenlandse zaken van het republi
keinse parlement verklaard, dat de repu
blikeinse regering absoluut geen bemid
deling zal aanvaarden doch slechts arbi
trage van een commissie, welke door de
UNO benoemd is. De republikeinse rege
ring zal spoedig bekend maken tot welke
landen zij zich voor arbitrage zal richten.
Sjarifoeddin herhaalde, dat de republiek
zich niet meer gebonden acht door Ling-
gadjati als lid van de Verenigde Staten
van Indonesië doch dat zij de volkomen
onafhankelijkheid wenst, zodat de republi
keinse regering haar eigen buitenlandse
vertegenwoordigers kan benoemen.
Zes tegen drie
De republikeinse regering heeft in een
officieel radiotelegram uit Djokja de voor
zitter van de Veiligheidsraad der UNO er
van in kennis gesteld, dat de Nederlandse
troepen volgens haar de order „staakt het
vuren" zes maal hebben overtreden.
De republiek precisieert deze gevallen
als volgt: de bezetting van Gombong, een
bombardement van Pingit op Dinsdag 5
Augustus 16 uur plaatselijke tijd, een
luchtverkenningsvlucht ten Zuiden van
Malang, de bezetting van Grissee op Oost-
Java en acties op Madoera en Sumatra.
Een Nederlands communiqué uit Bata
via meldt, dat de republikeinen driemaal
Opnieuw bomaanslag
in Jeruzalem
Een perceel te Jeruzalem, waarfn het
departement van Arbeid van het Britse
bestuur was ondergebracht, is in de lucht
gevlogen.
Volgens een politierapport gingen twee
gewapende Joden het gebouw voor slui
tingstijd binnen en waarschuwden de
hoofdambtenaar, dat het gebouw spoedig
in de lucht zou vliegen. Laatstgenoemde
rende het gebouw uit en hield een politie
auto aan. De manschappen vonden de bom
en poogden haar te verwijderen, waarop
zij tot ontploffing kwam. Een agent werd
op slag gedood, twee andere werden later
dood onder het puin gevonden.
Arrestaties.
De Palestijnse regering is overgegaan
tot de arrestatie van de Joodse burge
meesters van de steden en dorpen in de
kustvlakte van Palestina, waaronder de
burgemeester van Telaviv, Nathanya en
Ramatgan. Zij worden er van verdacht,
betrekkingen met de terroristenorganisatie
Irgoen Zwai Leoemi te onderhouden.
het bevel „staakt het vuren" in de wind
hebben geslagen. Verder wordt in dit
communiqué ontkend, dat Gombong na
het bevel tot het staken van het vuren is
bezet. De bezetting had de vierde Augus
tus reeds plaats, aldus het communiqué.
Al de overtredingen van republikeinse
zijde hadden plaats bij Soerabaja.
De eerste te Watadoekon, waar met
automatische wapens op een Nederlandse
post werd gevuurd. Te Gemolkerep en
Modjokasri werden Nederlandse detache
menten door groepen van 200 a 300 repu
blikeinen aangevallen.
Alle drie aanvallen werden afgeslagen
en de benden verdreven, aldus het Neder
landse communiqué.
1
Het woord is aan.
Booker Washington:
Weinig dingen helpen iemand
meer, dan hem verantwoorde.
Ujkheid te laten dragen en hem
te laten weten, dat je hem ver
trouwt.
Een gemengd gezelschap van bijna louter kinderen, woonde Dinsdagmorgen de boe
renbruiloft op het EDO-tcrrein bij. Kort na het nemen van deze foto kwam Pluvius
de feestvreugde ivrced verstoren.
Gisteravond heeft de legercommandant.i
luitenant-generaal S. H. Spoor over radio-
Batavia een kort woord gericht tot vrou
wen, verloofden en verdere familieleden
van de soldaten in Indonesië. Generaal
Spoor zeide o.a.:
„Nu de operaties met groot succes en in
recordtijd zijn verlopen en de beoogde ob
jectieven alle binnen de daarvoor gestelde
tijd zijn bereikt, is er voor mij alle gele
genheid en aanleiding een terugblik te
werpen op hetgeen door uw mannen, uw
zoons en uw verloofden hier in het leger
is gepresteerd. Ik moet u danken voor de
grote morele steun, die gij allen, vaders en
moeders, vrouwen en verloofden, hebt ge
schonken aan mijn soldaten in de moeilij
ke weken, welke achter ons liggen. Want
het zijn inderdaad weken geweest, die het
uiterste hebben gevraagd van hun toewij
ding, hun plichtsbetrachting en hun zelf
beheersing.
Alle hetze- en leugencampagnes, waarin
uw mannen en zonen in de afschuwelijk
ste kleuren werden geschilderd, zijn niet
bestand gebleken tegen de werkelijke fei
ten. De bevolking heeft hen in het alge
meen met vreugde begroet en met groeiend
vertrouwen in haar midden opgenomen.
Ondanks alle provocaties hebben zij
steeds volhard in hun pogingen het Indo
nesische volk als vriend tegemoet te tre
den.
Dat zij in vrijwel alle gevallen, him po
gingen met succes bekroond zagen, heeft
de in de achter ons liggende weken door
ons gevoerde actie overduidelijk bewezen".
Generaal Spoor keerde zich tegen be
schuldigingen, die radio-Djokja heeft ver
spreid en vervolgde: „Onze jongens roven
noch moorden. Zij zijn de strijd niet in
gegaan om er op los te slaan, maar om in
samenwerking dit land weer op te bouwen.
Hoewel de gebeurde actie zeker in verhou
ding tot haar omvang en tot de daaraan
deelnemende troepensterkte met geringe
verliezen gepaard ging, toch hebben een
aantal van onze kameraden het hoogste
offer moeten brengen. Zij hebben in de
vervulling van hun plicht zich echter ge
offerd om tienduizenden en honderddui
zenden veilig te stellen en om voor mil-
Voorbije weken vroegen het uiterste van de
Nederlandse soldaten
lioenen voorwaarden voor een menswaar
dig bestaan te scheppen. Vaak zullen zij
die achter bleven zich hebben afgevraagd
of dit offer gerechtvaardigd was en steeds
hebben zij slechts moeten vertrouwen op
het woord ,het is nodig", dat hen gegeven
werd.
Maar thans spreken de feiten, door de
mond van de bevolking, door de puinhopen
en de verkoolde resten van ondernemingen
en welvarende dorpen, vernield door hen,
die zich noemden „strijders voor de vrij
heid".
Een vrijheid echter, die noch rust, noch
geluk, noch voorspoed bracht aan de ge
benificeerden.
De grootste glorie en de grootste dank
voor hetgeen bereikt werd, is het sghep-
pen van normale levensverhoudingen en
het opbouwen van de nieuwe beginselen.
Dat deze gedachte u tot troost en sterkte
moge zijn in de moeilijke ogenblikken is
mijn stille bede", aldus besloot generaal
Spoor zijn rede.
Hedenmorgen is het Indië-vliegtuig Am
sterdamBatavia niet van Schiphol1 ver
trokken als gevolg van de informele be
richten, dat de regering te New-Delhi aan
Nederlandse vliegtuigen verboden zou
hebben, over India te vliegen.
De Nederlandse ambassadeur te New
Delhi, de heer Th. Lamping, heeft reeds
besprekingen geopend met de regering van
India over deze kwestie.
Naar het ANP verneemt, zou de Neder
landse regering het volkomen bevreem
dend achten, indien de regering van India,
vooruitlopend op een beslissing van de
Veiligheidsraad der Verenigde Volken, het
landen en overvliegen van K.L.M.-vlieg-
tuigen verboden zou hebben. Van een der
gelijke opheffing van de op 31 Mei 1947
gesloten luchtvaartovereenkomst tussen
Nederland en India is ten departemente
geen bericht ontvangen.
Sigaren blijven vrij, maar
de aflevering wordt beperkt
De actie van de Nederlandse Katholieke
Bond van Sigarenwinkeliers en de vak
groep détailhandel Tabak heeft tot resul
taat gehad, dat met ingang van 1 Sep
tember sigarenfabrikanten en grossiers
verboden zal worden sigaren te leveren
aan afnemers, die geen geldig codenummer
hebben.
In het algemeen zullen gemengde be
drijven, cafés en particulieren dus geen
sigaren meer geleverd krijgen. Alleen zo
genaamde thuiswerkers mogen leveren zo
als zij dat wensen. Dit maakt op de totale
productie slechts enkele procenten uit.
Ook die fabrieken, die voorheen recht
streeks afleverden, zullen dit mogen blij
ven doen, hoewel zij een speciale vergun
ning nodig hebben van het rijksbureau
voor Tabak, welke apart moet worden
aangevraagd.
Ten aanzien van de geruchten, omtrent
een spoedig vrijkomen van sigaretten en
kerftabak kan worden medegedeeld, dat
hiervan noch bij het ministerie, noch bij
het rijksbureau, noch bij het centraal dis
tributiekantoor enige sprake is.
Uit een en ander blijkt, dat de sigaren
bonvrij blijven.
Sjahrir krijgt opdracht
de UNO in te lichten
Wapenstilstand door de republiek
„mogelijk illusoir" geacht
Volgens het Franse persbureau AF.P.
heeft drè Gani, vice-minister-president van
de Indonesische republiek, aan Sjahrir
„speciaal Indonesisch afgevaardigde te
Lake Succes", een telegram gestuurd van
dc volgende inhoud:
„Rond om dc door dc Nederlanders be
zette steden handhaaft het republikeinse
leger zijn strijdmethodon. Het bevel tot
het staken der vijandelijkheden zoals het
door dr. Van IHook is gegeven, betekent,
dat dc Nederlanders niet verder zullen op
trekken, maar wel voort zullen gaan met
hun zuiveringsacties. Dit impliceert dc
mogelijkheid, dat het bevel tot het staken
der vijandelijkheden illusoir is. Deze toe
stand moet duidelijk ter kennis worden
gebracht van de vreemde mogendheden
en van de Veiligheidsraad. Het bevel tot
het staken van het vuren, dat door dc re
publikeinen is gegeven, houdt geen enkele
beperking in", aldus het telegram.
Nieuwe onderhandelingen?
Dr. Gani, de republikeinse vice-presi
dent, heeft aan de vertegenwoordiger van
A.F.P. het volgende verklaard:
„Ik weet. dat de Nederlandse regering
de Nederlandse autoriteiten te Batavia
opdracht gegeven heeft met mij in con
tact te treden. Ik wacht hun bezoek: aan
hen is de eerste stap".
Dr. Gani heeft nog geen enkel contact
met hoge Nederlandse autoriteiten gehad,
evenmin heeft hij opdrachten van zijn re
gering te Dok ja ontvangen.
Sjarifoeddin heeft in de werkcommïssie
van het KNiP nog verklaard, dat de re
publikeinse regering als volgende stap na
het bevel „staakt het vuren" nieuwe be
sprekingen met de Nederlanders zal aan
knopen. waarbij zij waarschijnlijk neu
trale waarnemers, mogelijk consuls van
vreemde mogendheden te Batavia, zal
uitnodigen om hun bemiddeling te verle
nen bij het tot stand komen van het con
tact tussen de beide partijen en zich ver
volgens naar Djoka te begeven voor de
opening van de onderhandelingen. De
kwestie van de demarcatielijnen zou het
belangrijkste punt der besprekingen uit
maken, aldus verklaarde Sjarifoeddin.
FEEST OP SOESTDIJK
Een enorme taart, ovaal van vorm en 1,30 m lang, 90 cm breed en 30 cm hoog, is gis
teren namens allen die thans deel uitmaken van de Nederlandse strijdkrachten, op
paleis Soestdük aangeboden aan de jarige prinses Irene. Op de kunstig versierde lek
kernij stonden behalve acht kaarsjes acht figuurtjes, welke de verschillende leger
onderdelen voorstelden, zoals een Marva, een soldaat der Luchtstrijdkrachten, een
matroos, een lid van het Vrouwen Hulpkorps, een soldaat van de Landmacht, een
marinier en twee soldaten van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger, een in veld-
tenue en een in camouflagekleding. Op het middengedeelte van de taart prijkte een
bouquet oranje rozen, gebundeld met een lila lint, alles van suiker vervaardigd.
,Een monument"
„Dit is geen taart,
het is een monument".
Zo uitte Prinses Juliana
haar bewondering voor
het kunstwerk, toen dit
door deputaties van de
onderdelen der Neder
landse krijgsmacht werd
aangeboden.
De sergeante van het
V.H.K., A. M. Kleyn en
de Marva-sergeante M.
Dunn, overhandigden
Prinses Juliana een vaas
met orchideeën. Zij
dankte daarvoor zeer
hartelijk en deelde mee,
dat Prins Bernhard
door een vergadering
verhinderd was aan
wezig te zijn.
Ritmeester H. H. R.
van der Laan der caval-
lerie bood de gelukwen
sen van de Nederlandse
krijgsmacht aan de
Moeder en haar jarige
dochter aan.
De luitenant ter zee
2e klasse jhr. H. de
Jonge van Ellemect of
freerde prinses Irene vervolgens een cas
sette met zilverwerk. Kapitein H. F. van
der Horst van de Luchtstrijdkrachten
volgde met de aanbieding van een fraai
uitgevoerd sprookjesboek van Anton
Coolen. Prinses Irene toonde veel bewon
dering voor een tekening in het boek,
voorstellende een sprookjeskasteel met een
grote toren, waaruit hoofden steken van
leden der land-, lucht- en zeemacht,
Engeland vraagt geduld tot 1956
Marvo en V.H.K. Deze tekening werd ver
vaardigd door sergeant N. Bronkhorst van
de L.S.K.
„Hoe moeten we die taart aansnijden",
zo stelde Prinses Juliana plots het pro
bleem, naar de lekkernij ziende, die het
blad van een flinke tafel geheel bedekte.
En om in de stijl van van het krijgsmans
ambacht van de peetvader te blijven,
stelde ritmeester Van der Laan het zwaard
als oplossing voor.
Met een „gaan jullie mee, jongens" nam
Prinses Juliana daarop haar dochters mee
naar de bibliotheek. „Daar bedoel ik na
tuurlijk de meisjes mee", voegde ze
lachend en verklarend het gezelschap toe,
dat daarna de gelegenheid had nog even
gemoedelijk in de familiekring van onze
Prinses te vertoeven. De jarige keek met
een ondeugend lachje naar de ontwerpjes
voor het monogram in het zilver, dat zij
zojuist ten geschenke had gekregen. Mar
griet was vol belangstelling voor Kieks,
het hondje. Beatrix beoordeelde met een
verstandige blik de ontwerpjes met haar
moeder.
Ritmeester Van der Laan zette even
later het „zwaard" in de grote taart, welke
men vanwege de omvang maar zolang in
de ontvangkamer gelaten had en weldra
zat de jarige aan een stuk een taart
op zichzelf te smullen. Kiek's reuk
organen had hem reeds dadelijk bedelend
aan de voeten van Irene gebracht.
Belangstellend onderhield Prinses Juli
ana zich met de soldaten, onderofficieren
en officieren, die deel uitmaakt van de
deputatie.
Dan kwam voor het gezelschap de ver
rassing: prinses Marijke werd binnenge
bracht.
Zij had, naar Prinses Juliana meedeelde,
de oogoperatie uitstekend doorstaan. Het
vingertje in het mondje wijst er op, dat er
spoedig een tandje zal doorbreken.
Na een verversing en een stuk van de
grote taart nam de deputatie dan bij
monde van ritmeester Van der Laan af
scheid van Prinses Juliana en haar vier
dochters.
Hulpactie op de Philippijnen
Volgens berichten uit Manilla voeren de
Philippijnse studenten een actie om een
hulpbrigade op te richten teneinde de In
donesische republiek met wapenen en troe
pen te ondersteunen. Ook het congres der
vakorganisaties heeft het Nederlandse op
treden in Indonesië veroordeeld.
De Egyptische premier, Nokrasji Pasja,
die begonnen is met een uiteenzetting van
Eigypte's klacht tegen Groot-Brittannië
in de Veiligheidsraad, heeft er de nadruk
op gelegd, dat volgens de Egyptische rege
ring de huidige spanning tussen Engeland
en Egypte een gevaar voor de vrede op
levert. De blijvende bezetting van Egypte
door Britse strijdkrachten schept voort
durende wrijving.
Nokrasji Pasja eiste onmiddellijke en
onvoorwaardelijke evacuatie van Britse
troepen uit Egypte en de Soedan, en on
middellijke beëindiging van het Brits be
stuur in de Soedan, dat in 1899 is inge
steld.
„Het Anglo-Egyptische verdrag van
1936". aldus de minister, „is in strijd met
het Handvest der UNO, omdat dit verdrag
de volkomen souvereiniteit van Egypte
niet erkent".
Volgens zijn uiteenzetting wordt het
streven der Soedanezen, om zich met de
Egyptenaren te verenigen, gewelddadig
onderdrukt.
De Britse permanente afgevaardigde,
sir Alexander Cadogan, antwoordde No
krasji. Hij zeide, dat het verdrag van 1936
vrijelijk door beide partijen was aange
gaan en bindend is tot 1956. Als het ver
drag geldig is, kan de Veiligheidsraad niets
anders doen dan de kwestie van de agenda
schrappen. Juist door het verdrag was
Egypte nagenoeg zonder schade en als een
rijker land uit de oorlog te voorschijn ge
komen. De aanwezigheid van vreemde
Schermutselingen op Java
na de wapenstilstand
Nog drie Nederlanders
gesneuveld
In de onder Nederlandse controle ge
brachte streken hadden zuiveringsacties
plaats ter beveiliging van onze detache
menten en om de levens en eigendommen
van alle inwoners veilig te stellen, zo
deelt een communiqué van Nederlandse
zijde heden mede. Hierbij deden zich enige
schermutselingen voor. De eerste over
tredingen van het staken der vijandelijk
heden vonden plaats op het Westelijk front
bij Soerabaja. waar 5 Augustus de Neder
landse post Watoedakan met automatische
wapens werd beschoten. Evenzo werden
bij Gembolkereb en Modjokasri detache
menten aangevallen door republikeinse
groepen van 200 a 300 man. Deze aanval
len werden afgeslagen en de benden ver
dreven.
Voorts werd op Midden-Java op 5
Augustus een post ten Noordwesten van
Ambarawa met mortieren beschoten. Ten
slotte werd 5 Augustus ten Zuiden van
Tebingtinggi (Noord-Sumatra) een pa
trouille, welke het terrein beveiligde, door
200 man aangevallen.
Onze verliezen na de laatste opgave be
dragen 3 gesneuveld, 14 gewond, 1 ver
mist.
De minister-president van de Indonesi
sche republiek was verkeerd ingelicht, toen
hij verklaarde, dat Gombong 5 Augustus
om 22.30 uur werd bezet. Bedoelde bezet
ting was namelijk 4 Augustus te 23.30 uur
voltooid. Het staat een ieder vrij dit ter
plaatse te verifiëren.
troepen maakt het verdrag nog niet strij
dig met het Handvest. Een eventuele her
ziening van het verdrag gaat slechts beide
partijen aan en niet de Veiligheidsraad.
De onderhandelingen mislukten omdat
Egypte niet bereid was de Soedanezen zelf
bestuur te geven. Overigens kan Egypte
geen aanspraak op herziening maken vóór
1956, aldus de Britse afgevaardigde.
Na de rede van sir Alexander Cadogan
werd de bespreking van de Egyptische
klacht tot Maandagavond 11 Augustus
verdaagd.
Nokrasji verklaarde na afloop van de
bijeenkomst nog. dat hij niet zoals Ca
dogan beweerd heeft naar de Veilig
heidsraad was gekomen ter verkrijging
van het recht te onderhandelen over een
herziening van het verdrag van 1936, doch
om die raad te verzoeken de onmiddellijke
evacuatie van de Britse strijdkrachten uit
Egypte te willen bewerkstelligen, op grond
van het feit. dat hun aanwezigheid in
strijd is met het Handvest der UNO. Hij
achtte de raad daartoe bevoegd.
Dwaas en gevaarlijk
Menzies, de leider der Australische op
positie. heeft de boycott van het vervoer
van alle Nederlandse goederen door de
Australische vakverenigingen „een dwaze
en gevaarlijke oorlogsdaad tegen de Neder
landers" genoemd. Daar deze boycott di
rect gevolgd is op de adhaesie, welke de
vakvereniging betuigd heeft met de
Australische stap om liet Indonesische
vraagstuk voor de Veiligheidsraad te
brengen, beschouwt Menzies de boycott als
een voorbarige beoordeling van deze
kwestie.
Oost-Europa wil met
Engeland handelen
Ondanks hun weigering deel te nemen
aan het plan-Marshall, hebben twee Oost-
Europese landen zich bereid verklaard
overeenkomsten met Engeland te sluiten,
waar bij voedsel voor machines wordt ge
ruild, meldt Reuter.
Hongarije zal vermoedelijk deze week
te Londen een overeenkomst voor drie jaar
sluiten. Een lid van de Hongaarse delega
tie heeft aan Reuter meegedeeld, dat hij
geen moeilijkheden verwachtte bij de han
delsbesprekingen.
Van welingelichte zijde wordt voorts
vernomen, dat deze maand een Joegoslavi
sche delegatie te Londen wordt verwacht
om te onderhandelen over een handelsover
eenkomst voor vijf jaar.
OPKLARINGEN.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. te De Bilt, geldig van Woens
dagavond tot Donderdagavond:
Nog plaatselijke regenbuien, vooral in
de nacht. Daarna zwaar bewolkt met
opklaringen Iets hogere temperatuur.
Matige, aan de kust vrij krachtige wind
tussen Zuid-West en Noord-West.
Zon op
Maan op
G Augustus:
5.09 uur. onder 20.21 uur
22.33 uur, onder 10.51 uur