c
c
D
Literaire kanttekeningen
3
Afwachtende houding
inzake Indonesië
Sport in het kort
Grote meerderheid van ons volk
erkent principieel stakingsrecht
ZATERDAG 9 AUGUSTUS 1947
INA VAN DER BEUGEL: „Een bosje van dit".
Geïllustreerd door W. Siegenbeek van
Heukelom. Elsevier A'dam-Brussel.
f JIT HAAR HERINNERING AAN DE
weinig vreugdevolle tijd der bezet,
tingsjaren, toen zij, de schrijfster, in een
bloemenwinkel het werk der handen deed.
schreef Ina van der Beugel in haar nood
gedwongen afzondering op een zolder
kamertje over bloemen en mensen, over
mensen mèt bloemen. Met dezelfde liefde
waarmee zij eens winkelbloemen schikte,
vlecht zij deze krans van gedachten, van
bloemen- en mensenherinneringen en wist
daarbij de geur te behouden van een leven
dat geleerd heeft ondanks harde ervaringen
met een humor, waaraan de weemoed niet
vreemd is, van de dingen te houden: van
de bloemen allereerst.
Bloemen met vaardige handen tot een
ruiker gebonden, in een bloemstuk ver
werkt en zo, na hun kleur en geur gege
ven te hebben, een stille dood stervend.
Bloemen, opgemaakt voor tafelversiering
als pronkstuk en nauwelijks gezien; voor de
bruidsboeket, gekronkeld om zilverige
draadjes met toewijding en zorg, omdat er
mee „de hemel in gedanst"' wordt zoals het
draaiorgel jengelt; voor de grafkrans, met
routine opgemaakt, besteld alsof er op de
wereld maar één krans was en één graf
besteld ook zónder groetend lint door een
zakenrelatie, zodat er de chrysanten in
verwerkt kunnen worden die al te ver oper.
zijn: het moet immers veel zeggen met wei
nig hart. Bloemen voor Moederdag en voor
het Païtssluk, het dure, kunstvaardig opge
maakte, met lelietjes en orchideeënbij
na te kostbaar om verkocht te worden en
toch verkocht aan „een man als een
worst" in een overjas die geld gekost heeft.
Bloemen die met ongeduld gewacht wer
den en met dankbaar gebaar in een vaas
worden geschikt èn bloemen die na zes
uur nog liggen te sterven in het papier.
Bloemen betaald uit reptiel-leren porte
feuilles, bezorgd op ongelegen, verwar
ringstichtende ogenblikken; bloemen bij
voorkeur gekozen om er een hart mee goed
te doen èn bloemen opzettelijk gemeden,
omdat er herinneringen aan kleven. Bloe
men, gekocht nadat er ogen op rustten die
van daar in gedachte naar elders zagen, èn
bloemen, achteloos aangewezen als „een
bosje van dit". Bloemen voor de feestkrans
en voor de toneelboeket, gegeven in ver
ering en ontvangen om de roem. Lente
bloesems van oude knoestige bomen die
hun kortstondige bloei verdroomden .op
nevelige schemeravonden; Kerstbloemen
van het zuiverste wit en het innigste rood,
verwerkt tot toverstukjes, met haastige
handen; Kerstrozen en seringen en smet
teloze cyclamen en zwoele hyacinthen. hun
leven gevend in het duisterste getij om ons
te doen geloven aan de vreugde van het
licht.
Bloemen zoveel! De teerste wel en de
bevallïgste: de lathyrus, die de warmte
niet verdraagt en geurloós verdort tot een
verschrompeld vlindertje. De papaver,
vurig de dag inziend als zijn wekster, de
zon, die alles doet groeien en bloeien de
papaver met haar „gloeiend heet rood'
haar diep-donker hart, snel opterend aan
haar eigen gloed en, ontbladerend, over-
stoven met haar eigen rouw van stuifmeel-
zwart. De roos die zich zelfbewust alleen
laat naderen door voorzichtige vingers en
zo „bedwelmend zoet kan geuren", mis
schien wel juist omdat ze doornen heeft;
en dan die „weelderig opengebloeide rose
roos" in het jampotje achter de winkel,
die niet meer verkoopbaar is: „zij laat haar
hart zien", schrijft Ina van der Beugel, „en
daar houden de mensen niet van." En de
orchideeën? Daar is de cattleya, „trots en
exotisch", stijlvol, bestemd om alleen te
staan, alleen in haar vorm- en kleur-
schoonheid te bloeien en alleen te vergaan,
geurloos omdat ze werd afgesneden, zich
hoogmoedig schikkend in haar lot „koud
en passieloos": een aristocrate. Minzamer
en daarom lieflijker en warmer is de odon-
loglossum: „ze zitten met gele vleugeltjes
op hun bloemstengel. Ze zijn fijn en rank,
als danseresjes uit een Oosters ballet. Zij
lachen samen. Zij hebben in de zon ge
speeld en zij spelen verder tot hun dood.
Ze zijn onbekommerd en blij en ze dansen
in elke kamer waar ze komen op de licht
ste voetjes: een zwerm dartele, gouden
vlindertjes uit een zonnige tovertuin
Van bloemen en mensen heeft' Ina van
der Beugel verteld: bescheiden, zonder op
smuk, maar met hetzelfde getrouwe hart
waarmee ze haar andere werk schreef.
Liefderijk, troostvol. Och, dit boek behoort
niet tot de „grote litteratuur". Waarom
ook zou al wat bloeit in de hof der letteren
„litteratuur" moeten zijn? Het kan zijn dat
de onaanzienlijke, stil voor zichzelf
bloeiende bermbloempjes bekoorlijker en
onvergefelijker taal spreken dan de pom
peuze bruidsboeket, en met toegewijder
hand geplukt worden dan die waarmee de
parvenu achteloos zijn bestelling aanwijst
als: „een bosje van dit
.De bloemen zeggen het wel. al verstaan
de mensen het niet altijd." Ina van der
Beugel hééft de bloementaal gehoord en
dank zij dat ons veel geur en kleur ge
schonken. C. J. E. DINAUX.
De 9 Muzen
Toeloop voor Hooft. De P, C. Hooftlentoon-
stelling. die tot 1 October in het Muiderslot
geopend blijft, trok reeds 23 000 betalende be
zoekers en 12.00 kinderen in groepsverband. Per
week schuifelen 7200 voelen langs de vitrines.
Klokkenklankcn. De ganse Donderdag heb
ben Hemony's klokken getierelierd boven Nlj-
kerks daken. De Belg Renaat van Steenwegen
uit Leuven behaalde in dit beiaardconcours de
eerste prijs, de stadsklokkenist van Zwolle. Wil
lem Creman de tweede, "s Avonds zat Staf Nees
uit Meohelen achter de speeltafel.
Debuut Nederlands Nationaal-loneel. Het
Nederlands Nationaal-toneel geeft van Zaterdag
16 tot en met Donderdag 21 Augustus ln het
Minerva paviljoen te Amsterdam enige voor
stellingen van het bekende blijspel „Over
schotje'" van Dano Nlcodemie onder regie var
Cruys Voorbergh
Kostbaar geschenk. Maandag wordt het
schilderij van Pleter de Hoogh: „Een binnen
plaatsje in Delft", dat tijdens de oorlog ln
Amerika ln veiligheid was gebracht, in het
Mauritshuis officieel ten geschenke aangeboden
aan het rijk, door mevrouw Ten Catev. Wulff-
ten Palthe. Het zal in ontvangst worden genomen
door minister dr. J. J. Glelen.
De toestellen van de K.L.M. hebben sinds de
oprichting van de maatschappij op 7 October 1919
tot en met het eerste halfjaar 1947 in totaal een
afstand van 110.000.000 km. afgelegd. In 1946 werd
eer. totaalafstand van 17.896.239 km. gevlogen,
in het eerste halfjaar van 1947 reeds 11.000.000 km.
De radio geeft Zondag
HILVERSUM I, 301.5 M.
8.00, 9 30, 13.00, 19.30 cn 22.30 uur Nieuws. 8.15
Schubert. 8.25 Hoogmis. 9.45 Kerkkoor. 10.00 Ge-
ref. kerkdienst. 11.30 Platen. 12.15 Boekbespre
king. 12."30 Platen 12.55 Zonnewijzer. 13.15 Welk
t>oek? 13.20 Platerf 13.40 Apologie. 14.00 Platen,
14.35 Zang. 15.00 Lezing over Zuid-Amenka. 15.10
Platen. 16.20 Klankbeeld. T6.30 Ziekenlof. 17.00
Ned. Herv. Kerkdienst. 18.30 Strijdkrachten. 19.00
Carillonbespellng. 19.15 Koorzang. 19.45 Zwem-
kampioenschappon Veendam. 20.00 Actualiteiten.
20.07 De gewone man. 2015 De Zilvervloot. 21.00
Amerikaanse Kamermuziek. 21.15 Luisterspel
„Hei 't was in de Mei". 22.10 Gebed. 22.23 „Hoe
de Van Rooyens het rooien". 22.45 Flitsen
de Jamboree. 23.00 Symphonisch concert.
HILVERSUM II, 414.5 M., 218 M. en 1875 M.
0 00. 13.00, 18 00 20.00 en 23.00 uur Nieuws. 8.18
Platen 8.30 Voor de tuin. 8.45 Orgel. 9.12 Post-
dutvenberichten. 9.15 Lezing over hengelen. 9.30
Platen. 10.00 Geestelijk leven. 10,15 Platen. 10,45
Poczie. 11.00 Franse liederen. 11.15 Omroeporkest.
12.00 Postdulvenberichten. 12.03 Platen. 12.40 Ge
mengd zangkoor. 13.15 Zigeunerorkest. 13.50 De
Spoarwegen spreken. 14.00 Mozart. 14,05.Boekbe
spreking. 14.30 Kurhausconcert. 16.30 Sportflitsen.
17.00 Aocordeonmuziek. 17.20 Harmoniemuziek,
17.46 Platen 18.15 Zwemkamploenschappen Veen-
1 dam. 18.30 VPRO-cursus. 19.00 Vrljz. Herv. kerk
dienst. 20.05 Actualiteiten. 20.15 Platen. 20.55 Luis
terspel „De blauwe smaragd". 21.20 Bioscoop
orgel 21.40 Chansons. 22.10 Hersengymnastiek.
22.30 Viool cn piano. 23.15 Platen.
De vrij plotselinge wending in het verloop der
gebeurtenissen in Indonesië heeft op de Amster
damse beurs de beweging in Indische Waarden
nagenoeg tot staan gebracht. Nu een geheel n
we situatie geschapen is. geeft de beurs er de
voorkeur aan op zien komen te spelen. Dat
Indische Waarden merendeels wat in koers zijn
teruggelopen, wijst er op dat men de kans op een
spoedige restauratie van het economisch leven
Indonesië door de buitenlandse inmenging
thans minder groot acht en het is daarom ook te
vroeg om uit de berichten over gevonden voor
raden en bevrijde ondernemingen ten aanzien
van de waardering der aandelen conclusies te
trekken.
Ook in ander opzicht zijn er deze week geen
nieuwe stimulansen voor een verdere hausse op
de aandelenmarkt, of het moest zijn dat de
hernieuwde stijging van de bankbiljettencircu-
latie met f 36 miliioen ais zodanig kan gelden.
In twee weken tïjds is de geldsomloop nu met
f 80 miliioen toegenomen, waardoor het thans
uitstaand bedrag tot boven f 2800 miliioen is ge
stegen. wat sinds het begin van de geldzuivei ing
een nieuw record betekent. Aangezien de maand-
wisseling en enkele bijzondere factoren hier van
invloed zijn, zal men ten aanzien hiervan met
zijn conclusie voorzichtig moeten zijn, nog af
gezien van ce vraag of een voortgaande inflatie
hogere koersen voor de aandelen wettigt, omdat
de regering elk ogen-blik nieuwe pogingen kan
doen om de gevolgen daarvan tegen te gaan.
Dat zij daartoe kan worden gedwongen, leert
het voorbeeld van Engeland, waar de Labour-
regering. wegens de snelle uitputting van haar
öollarcrediet tot harde maatregelen wil over
gaan, ook tot een beperking van de dividenden,
hetgeen uiteraard op de waardering van aande
len van invloed is. Dat een regering per maand
12 miliioen minder voedsel wil. invoeren en de
werktijd der mijnwerkers met een half uur per
dag wil verlengen, bewijst dat zij zich het drei-
1 gend gevaar ener economische ineenstorting
klaar bewust is, ook al moet worden afgewacht
of deze maatregelen het effect zullen hebben, dat
men er van verwacht. Minder voedsel en harder
werken vraagt een dubbel offer van de arbei
dende bevt^cing en het wordt in Engeland in
twijfel getrokken of op deze wijze de kolenpro-
ductie verdubbeld en de staalproductie verder
kan toenemen.
Wat thans in Engeland geschiedt, is ook voor
ons land van grote betekenis, niet alleen omdat
wij tot op zekere hoogte ln gelijke omstandig
heden verkeren, maar ook omdat een eventuele
economische ineenstorting van Engeland, welke
volgens sommige pessimisten met een uittreden
uit het Monetair Fonds en de overeenkomst van
Bretton Woods gepaard zou gaan en tot een
gevoelige devaluatie van het Pond zou leiden. 1
uiteraard ook voor ons land een terugslag zou
hebben.
Sportagenda voor Zondag
Het cricketprogramma voor Zondag vermeld',
de volgende wedstrijden: eerste klas: Rood en
Wit—HCC 1; Quick (N.)— Haarlem; ACC—VVV:
HCC 2PW: VOCSparta; HermesExcelsior.
Tweede klas: LCC—Ajax (L.); CVHW—HCC 3:
Kampong—Rood en Wit 2.
De voetballers komen Zondag weer bijeen
voor de jaarlijkse zevenkampdag, nadat van
middag de spelers uit de Zaterdagmiddagcompe
titie elkaar ontmoet hebben. De wedstrijden
worden op de terreinen van Bloemendaal cn
DSSH gehouden en beloven weer interessant te
worden.
De aandacht van de Nederlandse zwemwe-
reld ls op Veendam gevestigd, waar de nationale
kampioenschappen gehouden worden. Er zijn
11S persoonlijke inschrijvlnigen binnengekomen
en verder nemen 12 estafette-ploegen deel. Nel
van Vliet, die op het ogenblik in Amerika ver-
loeft, Adri van Dongen, de jonge schoonspnng-
kampioen. die naar West Indië is vertrokken en
Frits de Geest, zullen hun titels niet kunnen
verdedigen.
Liefhebbers van de bokssport komen in het
stadion Feijenoord bijeen, waar Van Klaveren
en Van Dam de strijd zullen aanbinden.
Een ploeg van de internationale club van
Engeland speelt vandaag en morgen op de banen
in Noordwijkeen tenniswedstrijd tegen de
sterkste spelers van ons land.
HVGB— RZC TE LEIDEN, De tweede wed
strijd tvssen HVGB en RZC om een plaats in de
hoofdklas van de waterpolocompetitie van de
KNZB is vastgesteld op Dinsdagavond om half-
acht ln „De Zijl" te Leiden.
BESLISSINGSWEDSTRIJD VZV—LZC. Door
een overwinning van 11—1 op DWT moet VZV
vanavond om halfacht in de zwemvijver „Groe-
nendaal" te Heemstede een beslissingswedstrijd
pelen tegen LZC uit Leiden. Scheidsrechter is
de heer A. J. Braam.
Haarlemse modelbouwer helpt de
„Anglo-Dutch" wisselprijs winnen
De modelvliegtuigbouwers van de Ko
ninklijke Nederlandse vereniging voor
luchtvaart, die dezer dagen deelnamen
aan de landenwedstrijd Engeland-Neder-
land, welke op het vliegveld Fairlop bij
Londen gehouden Werd, wisten dit jaar
beslag te leggen op de „Anglo-Dutc'n-wis-
selprijs". door van de Engelse modelvlieg
tuigbouwers te winnen.
De Nederlandse ploeg, die bovengenoemd
succes behaalde, bestond uit de heren
Vriend, ('s-Hertogenbosch), Hekking
(Arnhem), Aarts (Haarlem) en Van der
Caay (Den Haag).
De heer J. E. Vee
venhage geslaagd voor
(technisch schetsen).
Slechts enkele soorten
groenten in blik
Wegens de grote schaarste aan blik zul
len alleen de belangrijkste groentesoorten
in blik geconserveerd worden. Het conser
veren van fruit Ln blik zal niet mogelijk
zijn.
De afdeling Voorlichting van het mi
nisterie van Landbouw, Visserij en Voed
selvoorziening deelt mede, dat na 4 Sep
tember uitsluitend de volgende tuinbouw
producten in blik verkocht zullen mogen
wordten: spinazie, doperwten, alle soorten
snij- en sperciebonen, tomatenpuree en
babyvoeding. Ook geïmporteerde produc
ten mogen in blik worden verhandeld, in
dien zij zich in de oorspronkelijke blik
verpakking bevinden.
Andere tuinbouwproducten dan de hier
genoemde mogen dus na 4 September niet
meer in blik op de binnenlandse markt
worden verkocht, tenzij het Bedrijfschap
voor Groenten en Fruit daartoe onthef
fing verleent van de verbodsbepalingen-
De handel houde er dus rekening mede,
dat de oude voorraden tijdig moeten wor
den opgeruimd. Het Bedrijfschap voor
Groenten en Fruit zal zo nodig aan han
delaren, die op 5 September nog beschik
ken over een voorraad asperges in blik uit
de oogst van 1946. ontheffing verlenen
van het verbod tot verkoop. De betrokken
handelaren dienen zich daartoe tussen 5
September en 5 October uitsluitend schrif
telijk te wenden tot het Bedrijfschap,
Laan Copes van Cattenburch 62, 's-Gra-
venhage.
Geen onderhoudswerken
Een circulaire die niet veel
zal uitrichten
Wij hebben reeds medegedeeld, dat de
minister van Wederopbouw en Volkshuis
vesting beslist heeft, dat van 1 Augustus
tot en met 31 October van dit j^ar geen
vergunning gegeven mag worden voor on
derhoudswerk. Deze maatregel is genomen
om zoveel mogelijk bouwvakarbeiders be
schikbaar te krijgen voor de bouw van
woningen.
Aan de burgemeester is medewerking
gevraagd om nauwlettend te laten toezien
op het naievèn van dit voorschrift. Er is
alleen een uitzondering gemaakt voor on
derhoudswerk dat als het achterwege
blijft, gevaar zou opleveren.
Wie nu zou menen dat door deze aan
schrijving al het onderhoudswerk wordt
stopgezet, is niet juist ingelicht. Het be
treft namelijk onderhoudswerk waarvoor
een vergunning nodig is. Het meeste on
derhoud wordt uitgevoerd zonder vergun
ning van het gemeentelijke Bouwtoezicht.
Een schilder krijgt een zekere hoeveelheid
grondstoffen toegewezen en kan die naar
goedvinden besteden. Zo is het ook met
andere uitvoerders van onderhoudswerk.
Alleen als er hout verwerkt moet worden
dan moet de uitvoerder hout aanvragen.
Bij klein herstel werk wordt dit ook niet
Over Muziek
Eclvard Grieg
r)E STRENGE „BON TON" in het
tistieke leven eist dat men niet al
zeer enthousiast is voor de muziek
Edvard Grieg. Hij is immers zoet en oj
pervlakkig; zijn muziek mist de diep;
die men van een persoonlijkheid v«
wacht. Hij herhaalt en coiffeert volksro;
lodieën. is braaf-pathetisch en rebhovisc
is sentimenteel en gedachteloos inzake c
constructie, enz. Zo kan ik doorgaan m
critische opmerkingen en er nog aller!
uitvoerige détailleringen bijmaken, ma
ik zou tenslotte toch van de schrijftal
moeten opstaan het hart en het gew.
ten zouden eindelijk toch elkaar vmde
ik zou het een of ander van de vrienc-:
lijke componist opslaan en ik zou ai
artistieke bon ton ten spijt toch bewo:
dering hebben voor de poëtische music
Het is toch niet gering wanneer men c
tw,ee maten spelen moet zeggen: dit
van Grieg en van niemand anders.
Bernard Zweers zeide vroeger op
compositie-les eens: Grieg is niet persooj
lijk, alleen maar eigendommelijk.
klinkt het woord eigendommelijk
lelijk en ietwat onsympathiek, nochts- e
wijst het op eigendom, op eigenaard
het schenkt mij genoeg om overtuigd j
zijn, dat wij de Noorse componist ge»
eigen waarde mogen ontzeggen- De groty
zeer ernstige en diepzinnige theoreticus
componist Vincent d'Indy prees Grieg e
miniaturist; hij noemde hem groot in
kleine en waardeerde het dichterlijk elt
ment in de vele kleine composities van <j
musicus.
De vorige maand, voordat op Zondag 20 der mensen afgekeurd. Het principiële l gedaan, de uitvoerder weet daar meestal
Maandag
HILVERSUM I. 301.5 M.
7.00, 8 00, 13 00, 19.00. 20,00 en 22 30 uur NiCUWS.
7 15 Gymnastiek. 7 30 Baehcantate. 7.45 Woord
voor de dag 8.15 Platen, 9.00 Sopraan. 9.15 Zie
kenbezoek. 9.30 Platen. 10.30 Morgendienst, 11.00
tSrijkkwartet. 11.15 Voorlezing. 11.35 Platen. 12.
Nederlandse componisten. 12,30 Weeroverzlcht.
13.15 Orgelconcert 14.00 Voor jonge moeders. 14.20
Rhapsodia-sextet. 15,00 Balletsuile van Tsjai-
kofski. 15 30 Cello cn piano. 16,00 Bijbellezing.
16.4S Platen. 16.55 Madrigalen en volksliederen
17 30 Sport en actualiteiten. 17.45 Rijk over zee.
18.00 Orgel. 18 30 Strijdkrachten. 19.15 Leeslamp.
19.45 Personeelnood bij het Lager Onderwijs. 20.05
Proloog. 20 15 Sans Soucl. 20.45* Reportage uit
Brugge. 21.30 Studio-tulnconcert. 22.00 Reportage
van de Jamboree. 22.45 Overdenking. 23.00 Piano
muziek van Chopin. 23.30 Platen.
HILVERSUM II, 414.5 M., 218 M. en 1875 M.
7.00. 8.00. 13.00, 18.00 20.00 en 23.00 uur Nieuws.
1.15 Gymnastiek 7.30 en 8.15 Platen. 9.00 Kamer
muziek. 9.35 Platen 10.00 Morgenwijding. 10.20
Voor zieken. 11 00 Voordracht. 11.15 Platen 12.00
Bioscooporgel. 12.30 Weerpraatje. 12.22 Voor het
platteland 12.37 Tango-rumba-orkest. 13.15 Ka
lender. 13,20 Vineentino. 18.50 Walsmuziek. 14.10
Sopraan en piano. 14.30 Voordracht. 14.45 Platen.
15.00 Luisterspel „Meneer Burden komt tot be
zinning" 15.30 Platen. 16 00 Fabel „De muizen-
staart". 16.15 Platen. 16»65 Weens radio-orkest.
17.co Wat doen we In de vacantie. 17.30 Platen.
18.15 Accordeonorkest. 18.45 Wereldcongres plat-
te",3ndsvrouowen. 19.00 Platen. 19.25 Klankbeeld
Czasr Peter de Grote tn Zaandam. 19.40 Zweedse
liedjes 20 05 Dingen van de dag 20.15 Residen-
tie-orfcest. 21.15 GG-cabaret. 21 45 Deens dans-
orkest. 22 15 Platen 22.45 Reportage P. C. Hooft-
tcntoonstelling Muiderslot. 23.15 Belgische orkest
werken.
Een vierkante centimeter
Damplantsoen voor 50 cent
Op 1 November zal de Nationale Monu
menten-commissie een actie beginnen,
waarmede zij een zo ruim bedrag bijeen
hoopt te brengen, dat zij niet alleen
staat zal zijn op vele oorlogsplaatsen in
ons land monumenten op te richten, maar
ook een ruim bedrag za-1 kunnen uitkeren
aan die stichtingen en instellingen, die
zich bezig houden met de zorg voor de na
gelaten betrekkingen der gevallen ver
zetsstrijders.
Nu de gemeenteraad van Amsterdam
besloten heeft het midden-Damterrein te
bestemmen voor de oprichting van een
I nationaal monument, hoopt de commis-
- sie thans een destijds geopperd plan te
verwezenlijken en dit Damplantsoen, dat
vele miliioen vierkante centimeters groot
is, op een symbolische wijze te verkopen.
Het zal een inschrijving openen, waarbij
de prijs van ieder stukje grond per vier
kante centimeter 50 cent zal bedragen.
Stoker van de „Karei
Doorman" verdronken
Dezer dagen geraakte bij het strijken
van een roeiboot van het vliegtuig-moe-
derschip „Karei Doorman" de kabel, waar
aan de sloep hing, onklaar, zodat deze
rechtstandig kwam te hangen. De inzit
tenden vielen in het water. De 20-jarige
stoker J. Dekker uit Uitgeest verdween
onmiddellijk in de diepte. Zijn lichaam
werd een uur later door de rivierpolitie
opgedregd.
Luchtpostverbinding met
Indië is niet verbroken
De K-L.M. is er ondanks de huidige
moeilijkheden in geslaagd de achterstand
in de postverzending naar Batavia geheel
m te halen. Ock voor de naaste toekomst
zijn maatregelen genomen om de postver
binding met Indië zonder al te veel stag
natie te onderhouden.
Juli de minister-president het besluit over
de politiële actie in Indië bekend maakte,
stelde het Nederlands Instituut voor de
Publieke opinie aan een representatieve
„doorsnede"' van ons volk de volgende
vragen:
„Vindt u dat de arbeiders principieel hei
recht moeten hebben om te staken?" èn
„Vindt u dat de arbeiders op hel ogenblik
het recht hebben om te staken?"
De antwoorden, die de Nederlanders van
23 jaar en ouder geven, luiden:
Principieel Recht om nu
stakingsrecht te staken
Ja 76 36
Neen20 54
Geen oordeel 4 10
De antwoorden op de eerste (principiële)
vraag verschillen weinig van die op een
nagenoeg gelijkluidende, welke het N.I.P.O.
ruim een jaar geleden tijdens de haven
stakingen stelde: 70 antwoordde toen Ja,
26% Neen (4% Geen oordeel). Bijna zeven
van iedere tien ondervraagden meenden
echter dat de havenstakingen van toen niet
geoorloofd waren. Shaken op dit ogenblik
werd dus begin deze maand door wat min-
Thomas Mann over Nietzsche
Ten bate van de Stichting 19401945
zal de schrijver Thomas Mann die voor
hij terugkeert na-ar Amerika korte tijd
in Nederland f1 vertoeven, op Donderdag
14 Augustus in de aula van het Indisch
Instituut te Amsterdam een lezing in de
Engelse taal houden over: Nietzsche in the
light of our experience.
Thomas Mann, die Zondag in Amster
dam wordt verwacht, zal zijn intrek ne
men in het Amstelhotel. Hem wacht de
Dinsdag daarop een officiële ontvangst in
het internationaal cultureel centrum van
het paviljoen in het Vondelpark.
De „Kota Baroe" niet naar
Amerika
Het m.s. „Kota Baroe" van de Rotter
damse Lloyd, dat dezer dagen naar Ame
rika zou vertrekken met aan boord de be
manningen voor de in de Verenigde Staten
aangekochte schepen, zal deze reis niet
maken.
De „Kota Baroe" vertrekt 28 Augustus
naar Batavia met ongeveer 500 passagiers,
merendeels employé's van ondernemingen.
Met welk schip de scheepsbemanningen nu
naar Amerika gebracht zullen worden, staat
nog niet vast.
stakingsrecht wordt door grote meerder
heden van alle groeperingen in ons volk
erkend. Van de rijkste mensen is 66%, van
de middenstanders 76%, van de volks
klasse 78% ervoor.
61% der Anti-Revolutionnairen, 67% der
K.V.P.'ers, 87% van de aanhangers van de
wel aan te komen. Bovendien werd reeds
alleen hout gegeven als het herstel abso
luut noodzakelijk was. Daaraan verandert
de nieuwe aanschrijving dus ook niet veel.
Het onderhoud der woningen van de
woningbouwverenigingen zal vermoedelijk
ook wel nog ongewijzigd voortgang heb-
Partij van de Arbeid en 98% der C.P.N.- ben, want daarvoor is immers ook geen
stemmers vinden, dat arbeiders er princi- j vergunning nodig. Trouwens dit onder-
paeel recht op hebben. houdswerk beperkte zich te Haarlem toch
Om nü te gaan staken heeft men geen reeds tot het noodzakelijke. In de oorlogs
recht, menen echter de meeste politieke jaren is onderhoud natuurlijk zeer achter-
groepen. Alleen onder de communisten zijn °P gekomen, zodat het te verklaren is,
90%, die dit recht nu ook opeisen. On- j dat voorlopig nog niet veel meer gedaan
der de aanhangers van de Partij van de
Arbeid zijn de stemmen ongeveer gelijke
lijk verdeeld.
Het waarom.
De 54% tegenstanders van het recht om
nu te staken, motiveren hun oordeel als
volgt:
37% Nadelig voor het gehele volle, voor
de productie. Onze economische toe
stand kan een staking niet verdra
gen, anders loopt het met de weder
opbouw spaak.
2% Door niet te staken wordt meer be
reikt, op andere wijze doel bereiken
13% Diverse andere motieven.
2% Geen motivering.
Zij, die ook nu recht op staken toekennen,
zeggen: i
12% Staken is het enige strijdmiddel.
10% De lóncn zijn te laag.
5% Dit recht heeft de arbeider altijd.
4% Indien er werkelijk reden toe is en
indien de vakorganisaties er toe
besluiten.
4% Diverse motiveringen.
1% Geen reden opgegeven.
Nuchter wonderkalf
Nederland wordt zo langzamerhand een
broeinest voor allerlei speelse streken
van Moeder Natuur. Wij hebben onze
kippen.record-jacht naar het zwaarste
en het aller-zwaarste ei gehadde Zaan
streek heeft „het" geitebokdat melk
fourneerde, opgeleverd en nu komt een
Zutfense landbouwer naar de veemarkt
met een unicum, hetwelk de lage landen
langs de IJssel nog zelden aanschouwd
hadden. De goede man voerde namelijk
een nuchter kalf ter markte, dat op twee
bekken, eenzelfde aantal tongen en zelfs
drie ogen kon bogen. Dit bericht stamt
uit een nuchtere bron, waar men door
gaans niet dubbel ziet. Het vreemde vee
is echter snodelijk om. zeep gebracht,
omdat het toch niet levensvatbaar was.
kan worden dan het strikt-noodzakelijke.
Bovendien merkte een deskundige op,
dat het stopzetten van onderhoudswerken
niet veel bouwvakarbeiders zou opleve
ren voor de bouw van nieuwe huizen,
^omdat dit vrijwel steeds wordt uitgevoerd
'door kleine baasjes met werkkrachten die
niet naar de gewone woningbouw zullen
overgaan.
EXAMENS
Hoofdakte.
Te Haarlem zijn geslaagd voor het gehele
examen: W. J. J. Gailee, P. Langhout en L. T.
Letschert.
Voor gedeelte B: W. J. Riben en G. Berema.
Voor gedeelte A: W. Boelhouwer, G. M. Swart
en L. B. Korstanje.
Muziek.
Bij de te 's Gravenhage gehouden Staats
examens voor muziek is voor het theoretisch
gedeelte plano-lager onderwijs geslaagd de heer
A. Verschoor te Santpoort.
Panda en de Meestervlieger
18. Toen ze benzine hadden ingenomen
klommen Oehoe en Panda weer op hun
plaatsen en werd de motor weer gestart.
„Let nu goed op'.'' riep Oehoe. „Je hebt het
al één keer gedaan en ik vertrouw er dus
op, dat je het opstijgen nu wel dóór hebt.
Geen fouten dusmij-n jongen!" Panda.
deed wat hij de eerste maal gedaan had,
het vliegtuig startte en reed steeds vlugger
over het erf. Maar Panda merkte te laat.
dat er niet genoeg ruimte was. Vlak vóór
de machine dook een schuur op en hel toe
stel reed er in volle vaart op af zonder de
neiging te vertonen op te stijgen. Het gaat
fout" gilde Panda. „We rijden te pletter!
Help!" Er kwam echter geen antwoord en
toen hij zich wanhopig omdraaide, zag hij,
dat Oehoe weer in slaap was gevallen. „Dit
keer is er geen redding mogelijk!" dacht
Panda. Hij sloeg zijn handen voor zijn ge
zicht en wachtte op de botsing
Gesloten grenzen.-.Een aantal reizigers, waai
onder enige buitenlanders, mocht gisteren
Roemenië niet verlaten, toen zij hun spoor
kaartje reeds gekocht hadden. De autoritei
ten gaven officieus te kennen, dat de grens
gesloten was. De spoorwegbeambten betaal
den het geld terug zonder nadere verklaring
van de maatregel.
Welwillend gebaar. Welingelichte kringen
Cairo suggereren, dat in geheime besprekin
gen, welke veldmaarschalk Montgomery
met hoge Britse officieren in Egypte zoii
houden, de mogelijkheid wordt bestudeerd
om de ontruiming van Egypte door de Britse
troepen te bespoedigen, Egypte heeft reeds
de verzekering gekregen, dat de ontruiming
in 1949 voltooid zal zijn. Vroegere ontruiming
zou in de lijn liggen van de nieuwe Britse
economische politiek en tevens door Egypte
ais een gebaar van welwillendheid woiden
opgevat.
Onzuivere zuiveraar. De voormalige minister
van financien van Adolf Hitler. HJalmar
Schacht, heeft bij het zylveringshof
Würtemberg-Baden vernietiging aangevraagd
van het tegen hem uitgesproken vonnis van
acht jaar werkkamp. Een van de adviseurs
van het hof Hans Wedmeyer, zou namelijk
zelf nazi zijn.
Wijziging. Tijdens een onderhoud van Griswold,
hoofd van de Amerikaanse relief-missie in
Griekenland, met de Griekse eerste-minister
Maximos heeft eerstgenoemde aanwijzing ge
kregen, dat het Griekse kabinet na de terug
keer van Tsaldaris. minister van buiten
landse zaken, uit de V. S. zal worden ge
wijzigd.
Protest. Luitenant-generaal Geoffrey Keyes,
Amerikaans hoge commissaris ln Oostenrijk,
heeft een fcrief gezonden aan kolonel-generaal
Wladimir Koerasof, de Sovjet hoge commis
saris. waarin hij protesteert tegen de bezet
ting door de Sovjet troepen van de olie
raffinaderijen te Lobau. Keyes verklaart, dat
de raffinaderijen niet beschouwd kunnen
worden als Duits activum, daar zij aan een
Engelse en Amerikaanse maatschappij toe
behoren. Indien de Sovjets slechts als be
heerders optreden, zou hij gaarne een brief
in die zin willen ontvangen.
Broodprijs. Het brood zal in Frankrijk n
gang van Zondag ruim tweemaal zo duur
worden. Voor Parijs komt de prijs van ll'j
franc op 24 francs per kg., voor het platte
land op 27 francs en voor de provinciesteden
op 23 francs. DU nieuws heeft vooral be
zorgdheid gewekt onder het minder goed ge
situeerde volksdeel.
Ik weet niet of het de reflecties
Noorse eigenaardigheden zijn, die mij he
haaldelijk boeien in de klanken van Grieg
muziek; bij de Noren moet deze muzie
andere gevoelens opwekken dan bij
andere muziek-gevoeligen. Ik weet zei
niet of de verwantschap in 't algemee
van deze lyriek met poëzie-in-'t-algemes
mij wel voldoende duidelijk en spreken
is, om positieve bewondering op te ra
pen. Ik ken de oorspronkelijke teksten vs
Grieg's liederen niet en kan dus de inne:
Hike band tussen taal en muziek niet be
oordelen. toch bewonder ik de muzie
van de meeste der liederen uitermate]
Waar ik onvoorwaardelijk in geloof is
Grieg's zin voor harmonie; onal'hankeljj
van de titels zijner stukken, onafhankeli:
van alle folklore en zelfs van zijn eige
poëtische aanduidingen is de klankwaard
zijner harmonieën bewonderenswaardig
Inderdaad' het blijven détails, deze ae
coordvormingen, zij hebben geen arch
tectuur opgeleverd. Een zekere sterilitei
is bij deze toch zo gevoelige vondstc-n nie
te ontkennen, maar de sentimentality
der herhalingen zal mij toch niet dwic
gen, de schoonheid der détails over 't hoofi
te zien of te vergeten. Het gaat mij me
Grieg's muziek als met sommige verzen
de groepering van twee, drie woorden kat
mij, onafhankelijk van de gedachtengang
als harmonie bij blijven, en dan is e
schoonheid genoeg om dankbaar te zijn
Zeker, in het groot bezien is Grieg de on
eindig-mindere van Chopin, dia in all
elementen der muziek afzonderlijk en fi
de vereniging dezer elementen onvolpre
zen meester-dichter is. Ik zie echter
vergelijkingen maar gauw af. want tei
eerste is het niet zeer nobel dit vergelij
ken en ten tweede: waarom zouden wj
vergelijkingen te hulp roepen bij de be
schouwing van iemand, die toch immen
in ieder geval „eigendommelijk" is? Ii
ieder geval was Grieg een echt artist, eer
echt romantisch artist; cn te midden der
hedendaagse opvattingen is het bepaalc
verwarmend, zich bezig te houden met ro
mantische naturen. Ik zou hier ter ver
dediging mijner opmerkingen over de har
monie in Grieg's muziek eigenlijk tal var
noten-voorbeelden uit zijn werk moeten
geven, maar dat wordt hier niet verwacht
In ruil daarvoor is misschien een herinne
ring uit het leven van de componist dt
lezer welkom.
In het voorjaar van 1870 is Edvard
Grieg die toen 26 jaar oud was -
contact geweest met Liszt. De beroemde
artist woonde toen in Rome en had
Grieg per brief zijn ingenomenheid met
de piano-sonate opus 7 meegedeeld. De
jonge bewonderaar van Liszt trok
uit het Noorden naar Rome en be
richtte zijn ouders over zijn bezoeken aan
de grote meester. Julius Röntgen haalt de
brief aan in zijn boek over Grieg en ik
veroorloof mij er het volgende uit over te
nemen:
„Gelukkig had ik juist uit Leipzig het
manuscript van mijn Piano-concert
ontvangen, hetgeen ik natuurlijk mee
bracht. Behalve ik waren er nog aan
wezig Winding, Sgambati en een mij
onbekende Duitsche Lisztianer, die
het plagiaat zover uitstrekte, dat hij
in de kleding van een „abbé" rond
liep, verder nog een „chevalier de
concilium" en enige jonge dames van
de soort die het liefst Liszt met huid
en haar op zouden eten. Haar bewon
dering was allerkomiekst. Zij liepen
om het hardst om maar naast hem te
kunnen zijn zijn lange abbé-mante!
te kunnen aanraken, zijn handen te
drukken ja, zelfs achteloos de
plaats in te nemen, die ieder speler]
nodig heeft om zijn armen te bewe
gen, en zo drongen zich deze dames,]
als Liszt speelde, naar zijn plaats aan
de piano en bekeken met hare bege
rige blikken de vingers van Liszt,
alsof deze uitverkoren waren om in
het volgend ogenblik te verdwijnen
in de opengesperde muiltjes der kleine
roofdieren.
Winding en ik waren zeer nieuwsgie
rig, of Liszt werkelijk mijn concert
van blad zou spelen
Liszt deed dit inderdaad en Grieg schrijft
er over:
„In 't Adagio en nog meer in de Finale j« A
bereikte hij het hoogtepunt in zijn uitvoe
ring en zijne loftuigingen. Nog een wer
kelijk goddelijke episode mag ik niet ver
geten: tegen het einde der Finale wordt
het tweede thema, zoals u zich wel zult
herinneren, in een groot fortissimo her
haald. In de allerlaatste maten, waar de
eerste noot van de eerste triool gis in g
wordt veranderd, terwijl de piano in een
machtige toonladderfiguur haar gehele
omvang doorloopt, hield hij plotseling op,
verhief zijn lange gestalte, verliet de
piano en schreed met grote theaterpassen,
zijn armen in de hoogte heffend, naar de
grote kloosterhal. en brulde letterlijk het
thema voor zich uit. Bij de bewuste g
strekte hij gebiedend zijn arm vooruit als
een imperator en riep: „g, g. niet gis,
prachtig!! Dat is echte Zweedse punch",
daarbij in parenthese heel pianissimo mij
toefluisterend: „Smetana heeft mij pas
geleden er iets van gestuurd".
Daarop ging hij terug naar de piano
en herhaalde het gehele slot nog eens".
HENDRIK ANDRIESSEH
A
1.15,
