Van „palingvellen, vuile wind
en afbranden" gesproken
Sportagenda
Vacantiekrabbei uit Menton
Onze sportmensen hielden d e naam van Haarlem
in Derby hoog
Twee Nederlandse ploegen reeds in de eindstrijd
Hofvijver
ZATERDAG 30 AUGUSTUS 1947
INTERVIEW MET EEN GANGMAKER
„Kijk'es", zei de gangmaker en dronk
een lange teug van het goudgele bier,
veegde zijn lippen eens af en herhaalde,
„kijk'es Stel je ligt in een koers. Jij met
je renner op kop en ik in de tweede posi
tie. Stel, dat ik over je heen wil. Dan mot
ik gelanceerd aankome. Want as ik aan
kom kruipe. ben ik al gestorve voor ik
gehore ben. Ik bedoel maar. as ik aankom
en die vogel voor me knijpt een tandje
af, zodat hii naast mijn renner komt te
legge, dan brandt'ie óf me renner af. £>f
hij legt zo in de vuile wind, dat'ie in de
wervels komt te zwemme en om z'n moesie
'em begint te roepen". Ken je 51e volge?"
„Nee", zeiden wij beslist, „neei dat kun
nen wij niet. Als je nou eens van het be
gin begon. Hoe gaat nou zo'n hele stayers-
race in zijn werk?"
„Nou", zei de gangmaker, ging er eens
recht voor zitten en bestelde nog een
biertje, „een uur voor de koers begint de
motorkeuring. Daar zijn die snijers ge
wiekst op tegenwoordig. Alles is regle
mentair vastgelegd. Geen lappies aan je
machine meer om een extra zuchie wind
te vangen. Dan ga je loten om de leren
pakken. Zo'n pakkie maakt heel wat uit.
Het moet wijd weze en lekker smerig.
Aan een palingvelletie wat. strak om je
huid zit heb ie niks. Lekker flodderig
zie'je. En hoe smeriger en ruwer hoe lie
ver. Dat vangt allemaal extra wind. Te-
gewoordig mag je der alleen maar een
tricot-onderpak, een trui en een handdoek
onder aan hebben. Vroeger was dat an
ders. Dan kwame die snake soms met hele
voddebale onder der jas de baan op. Da's
der nie meer bij".
De gangmaker staarde peinzend in zijn
glas bij de herinnering aan die gouden
tijd. „Nee", zei hij, „nou moet je het van
het vuil hebbe. Nooit je motoor en nooit
je pak sohoonmake. As ik me cabine bin
nenkom en ik heb nog niks aangeraakt,
heb ik al een paar zwarte grijpstuivers".
„Nou dan ga je rije he", zei hij, „en as
je dan in je positie legt, late ze de ren
ners los en die kruipe der achter. Wie er
dan het eerste is, hep het gewonne".
„Jawel", zeiden wij, „dat is nou alle
maal goed en wel, maar daar komt na
tuurlijk een heieboe! by kijken".
„Tuurlijk", zei de gangmaker en nadat
zijn dorst gelest was, „kijk wat ik je nou
zonet vertelde bijvoorbeeld over dat pas-
sere. Ik zei al je moet hard aankomme
want als die renner van mij naast jou mo
tor komt te legge en jij heb je uitlaat aan
de rechterkant, dan aait er zo'n stoot hete
lucht met vonke over die snaak z'n kuier-
latte, dat ie gauw een frisse plaats gaat
opzoeke- Dat is het zogenaamde afbrande.
Of hij komt in je vuile wind en dan is'ie
voor de bijl".
„Juist", zeiden wij. ten teken dat wij
het min of meer begrepen hadden, „nog'es
wat. Heb je eigenlijk een telefoon aan
boord? Wij bedoelen maar hoe converseer
je eigenlijk met die fietser?"
„Schreeuwe", zei de gangmaker, „hard
schreeuwe. Tenminste de renner schreeuwt
Wanneer op de Stadionbaan het geronk
van de motoren klinkt en onder het
felle licht van de schijnwerpers de
renners in hun felgekleurde truien
achter de gangmakers jakkeren, dan is
dat een schouwspel, dat het hart van
iedere wieler-enthousiast sneller doet
kloppen. Een mysterieuze zaak voor de
leek, dat spel van flitsende strategie,
waar af en toe wel eens dingen gebeu
ren, die niet helemaal in de haak zijn,
maar dat zo boeiend kan zijn, dat als
men het eenmaal gezien heeft men er
meer van wil weten. Wij hebben een
gangmaker, de man op de motor die
het ondankbaarste werk van de com
binatie te doen heeftwant hij is altijd
de „beul", er eens over uitgehoord. Hij
vertelde ons in zijn sappig vak-jargon
van afbranden, palingvelletjes, vuile
wind en wat meer des stayers is.
onderkant van de baan. Dan heb'ie met
een alle wervelwinden van boven".
Hij stootte ons eens vertrouwelijk aan
en zei: „Want de wind, da's een belang
rijke factor, daar moe'je op letten. As het
nou windstil is, dan ken je ook zien. dat
alle jongens meteen het grote mes der'op
zette. De grote versnelling zogezegd",
voegde hij er aan toe, omdat wij het al
weer niet begrepen.
„En dan de suggestie", zei de gangma
ker, nadat hij een biertje had besteld, „ik.
zal je vertelle, ik heb'es met een renner
gereje, en die wou met alle geweld pille
tjes slikken, net as die Franse. Van die
opschroefpi 1 letj es zogezegd. Nou as ik dan
nee zeg, ken die jonge nie'rije. Ik een
bruin apothekersflesje gehaald met schoon
water der'in en daaruit precies vijftien
druppels op een suikerklontje gegoten.
Hij slikke. Je had 'em moete zien. Hij trok
een gezicht assof die pure wonderolie stond
te la je. Maar rije dat'ie dee. Kon hij wete,
dat het gemeentepils was?"
„Ja", zei hij dromerig, „het is een rare
sport en der gebeure wel 'es heul af en
toe dinge, die niet door de beugel kenne.
Maar iedere keer dat ik op me motor stap.
heb Lk er nog eveveel gijn in".
Wij konden het ons voorstellen.
De man op de stoomfiets. waar wij tien
minuten later met bijna tachtig kilometer
vaart op ons herenrijwiel over de Wagen
weg achteraan jakkerden, niet-
Maar die wist ook niet wat ganemaken
was. W. L. B.
De zeilsport vraagt drie dagen achter
een de aandacht. Op het Noorder Buiten
Spaarne en de Mooie Hel worden jubileum-
wedstrijden gehóuden, waarvoor grote be
langstelling bestaat. De jubilerende vereni
gingen hebben gezorgd voor een goede ont
vangst.
Op het terrein van Rood en Wit is drie
dagen cricket te zien. Vandaag en morgen
speelt het Nederlands elftal tegen de Free
Foresters en Maandag komen het Neder
lands jeugdelftal en een N.C.B.-ploeg tegen
elkaar uit.
De strijd om de Prins Hendrikbeker
wordt Zondag in Den Haag gestreden.
Haarlem zal ook uitkomen en de ploeg is
als volgt samengesteld:
100 m: SchaapSchreuder: 400 m: Dek
kerWullems; 800 m: Van GogH. Wer-
nik; 1500 m: Van GogHessels; 5000 m:
JordensKoopman; 4 x 100 m: Schaap
WullemsSchreuderSloos; 4 x 400 m:
DekkerTh. WernikWillemsE. Schol-
ten; 110 m horden: HaringhuizenLamo-
ree; discuswerpen: KluftMulder; kogel
stoten: KluftBelle; speerwerpen: Th.
WernikEbskamp; vèrspringen: Willems
G. Scholten; hoogspringen: Haringhuizen
Bennink; polsstokhoogspringen; Lamoree
Verkes. Als captain van de ploeg fungeert
S. van Duin en als masseur de heer Ouwer-
kerk.
Het jaarlijks tournooi van RCH in het
Heemsteedse Sportpark om de Zilveren
Molen van Groenendaal wordt Zondag ge
speeld. De dag begint met Leeuwarden
UVS en daarna komen Stormvogels (win
naar van het vorig jaar) en RCH in het
veld. Des middags volgen de strijd om de
derde en vierde prijs en de finale.
In de Oudheid, in de Middeleeuwen
evenals in de Moderne Tijd, hebben de
Verenigingen voor Vreemdelingenverkeer
in hun verschillende vormen steeds een
buitengewone zin gehad voor reclame. Dat
de fantasie het daarbij dikwijls van de
strikte waarheidsliefde wint, verhoogt de
levendigheid. Vooral m de Zuidelijke tan
den heeft men rijkelijk geput uit min of
Een fiets met een hulpmotor was een der
snufjes van de Messe in Hannover, waai
de voortbrengselen der Duitse industrie
waren tentoongesteld. Deze motor kan op
iedere gewone toerfiets worden gemonteerd
en stelt de berijder in staat 100 kilometer
op een liter benzine te freewheelen
Van onze speciale verslaggever)
Als wij de. berichtgeving uit Derby be
sluiten met een terugblik op de belevenis
sen, dan willen wij eerst opmerken, dat de
tocht volkomen geslaagd is. De deelneem
sters en deelnemers gaven blijk hun sport
serieus op te vatten, dit wil zeggen, zij
stelden alles in het werk, om zo goed mo
gelijke resultaten te boeken. Steeds werd
op faire wijze opgetreden. Kort en goed kan
gezegd worden, dat de sportvertegenwoor-
digers de naam van Haarlem op voorbeel
dige wijze hebben hooggehouden. De pres
taties mochten er zijn.
De zwemploeg slaagde er zelfs in op alle
nummers te zegevieren. Te betreuren was
het, dat geen der dames van Derby aan de
start verscheen. Boze tongen beweerden
hardnekkig, dat zij de strijd niet aandurf
den, hetgeen natuurlijk slechts zou pleiten
voor de kracht van de Haarlemse dames,
die nu slechts tegen haar collega's-stad-
Europese roeikampioenschappen
De eerste dag der Europese roeikampioen
schappen te Luzern is voor de Nederlandse
deelnemers zeker niet ongunstig geweest.
In de nummers twee zonder stuurman en
„Ho, ho, nie zo hard" en een hoop lelijke de double scull plaatsten zich reso. De Laak
woorden, maar ja. je laat die labberdoedas en Willem m direct in de eindstrijd, een
maar brulle en je draait- rustig een tandje uitstekend resultaat, vooral door de wüze
wijer ope. Van je gashandle", verduide
lijkte hij. „Kijk je moet je renner een
beetje aanvoele. Zolang die „Ho"
schreeuwt, trek je je der niks van an.
Maar as die anders „Ho" gaat roepe, dan
moet je uitkijke- Dan zit'ie met de ram.
Moe, betekent dat. Dan hejje kans dat'ie
losraakt eri dan is de koers ver lore. Moet
je 'em dan es in het rennerskwartier hore
sakkere. Praat me der niet van".
„Hoe hard gaat het nou eigenlijk?" in
formeerden wij.
„Een kilometertje of tachtig", zei de
gangmaker en veegde het schuim uit zijn
snor, „ja en van een eindspurt is geen
sprake. Het is jakkere van het begin tot
het eind. Altijd maar rije om een plaats.
Want als je twee keer bijvoorbeeld vier
geworden ben. hoef je niet te rekene, dat
je volgende keer zo maar een contract
krijgt en daar gaat het toch maar om".
„Gebeuren er niet veel ongelukken",
vroegen wij.
„Ach", zei de gangmaker en keek voor
het eerst een beetje denker, „daar ken je
maar beter niet van prate. Je komt wel es
knijp te zitte natuurlijk. En als je 'es een
goedaardig schuivertje maakt, dan ligt er
gauw een flinke lap behang af". Hij grin
nikte eens en zei: „As er nou 'es een nieu
weling bij zit. die een beetje huiverig is.
dan wille we 'em nog wel 'es een extra
zoentje geven, dat hem in het gootje
drukt".
Wij keken even op toen wij van deze
aanhankelijkheidsbetuiging hoorden en
hij legde ons uit: „Dan gaan we heul dicht
naast 'em zitten en drukken hem naar de
Passagiers van „Indrapoera'
mochten niet van boord
Teleurstelling bij wachtende
menigte in Rotterdam
Gisteravond om tien uur is de Indra
poera uit Zuid-Afrika aangekomen. Aan
boord bevonden zich ongeveer 200 passa
giers, meest Zuid-Afrikanen van Neder
landse afkomst, die na een verblijf van 15
tot 20 jaar in het nieuwe vaderland een
vacantieuitstapje naar Nederland onder
nemen. Uit alle delen van Nederland wa
ren familieleden naar Rotterdam gekomen
om de aankomenden te begroeten. Een
grote menigte wachtte uren lang in de
grote loods, want de Indrapoera liep twee
uur later dan verwacht werd binnen. Zo
dra het schip aan de wal lag viel de vele
wachtenden een grote teleurstelling ten
deel. Slechts diegenen onde.r de passagiers,
die het voornemen daartoe tevoren hadden
kennbaar gemaakt, ongeveer een 30-tal,
mochten van boord. De overigen werden
verplicht tot de volgende morgen op het
schip te blijven. Hun verwanten in de
loods mochten zelfs niet op de kade komen
om even uit de verte te groeten. De onver
murwbare houding van de douane, aan
welke deze maatregel te wijten is, wekte
grote ontstemming en teleurstelling, vooral
omdat bijna geen der wachtenden een be
hoorlijk onderkomen voor de nacht had.
Kapitein Oosting van de „Indraooera"
verklaarde, dat hij van Zuid-Afrika tot
Rotterdam zeer somber weCr had gehad.
Hij had bHna geen zonnetje g^ziou en was
zeer verwonderd te horen, dat men in
Nederland de laatste maanden eigenlijk
niet meer wist wat schaduw was
Kappers op 1 September. De vakgroep ..kap-
persbedrljvcn" adviseert haar leden de dames-
talons Maandag 1 September de gehele dag te
Hutten en de herensalon* des middags om 12 uur.
Laak (7 min. 31.2 sec,) lag aanzienlijk bo
ven die van de drie eerst aankomenden
voor de eerste heat.
Achtriemsgleken.
Als altijd waren de heats van de acht-
riemsgieker, het fraaiste nummer van de
dag. In de eerste heat had De Delftse Soort
geen al te snelle start en op 600 meter had
Italië de leiding met een kleine voorsprong
op Hongarije, terwijl Denemarken en onze
landgenoten daarachter lagen, vervolgens
kwamen Frankrijk en Portugal. In de vol
gende 400 meter hadden de ploegen met
uitzondering van Portugal om beurten de
leiding en toen de helf: was afgelegd had
de Italiaanse giek wederom een kleine
voorsnrong veroverd 00 Denemarken en
Nederland. De Delftse Soort roeiie
Iiik. aangezien onze landgenoten tussen de
Italianen en de Denen hadden geloot die
beiden iets opdrongen, zodat de nauwe baan
verhinderde dat de Delftenaren zich vol
ledig konden geven. 500 meter voor de
finish lag Italië een lengte voor op Frank
rijk. die geheel aan de buitenkant roeide
en Nederland, die heftig met elkaar stre
den om de tweede plaats, welk duel ten
voordele van de Delftse Sport werd beslist
met een tijd van 6 min. 18 secmet Frank
rijk 00 0.7 sec. verschil. Voor Italië drukte
men 6 min. 13.2 sec. af. slechts 3 sec. boven
het baanrecord. Denemarken werd vierde,
Portugal vijfde en Hon?ariie laatste. In de
tweede heat noteerde Zwitserland 6 min.
17.2 sec. en was verre superieur aan de vier
andere achten.
Hockey
Hockeyploegen naar Derby
De dames en heren van de hockeyploegen
die de reis naar Derby meemaken, zulien
op Dinsdag 16 September met de boot Rot
terdamHuil naar Engeland gaan. Woens
dagavond wordt het gezelschap, dat uit
ongeveer dertig personen bestaat, in Derby
verwacht. Een zwaar programma zal moe
ten worden afgewerkt, want van Vrijdag
19 tot en met Maandag 22 September wordt
er gespeeld. De damesploeg is samengesteld
speelsters van Rood Wit, HBS en Al-
uit
waarop deze overwinningen werden be
haald.
In de zeven nummers werden telkens
twee voorwedstrijden gehouden. De veer
tien winnende ploegen werden voor de
eindstrijden van Zondag geklasseerd. De
overige ploegen roeien Zaterdagmiddag de
herkansingsrace. Van deze veertien wed
strijder. won Zwitserland er vijf, Italië drie,
Nederland en Frankrijk ieder twee en
voorts Zweden en Hongarije elk een.
Nederland heeft in de Europese roei-
wereld geen slecht figuur geslagen, integen
deel. want behalve de twee overwinningen
in de heats bezette de acht van De Delftse
Sport in zijn heat een fraaie tweede plaats
achter Italië, met een uitnemende tijd,
waarbij er geen twijfel behoeft te bestaan
of de Delftenaren zullen zich uit de her
kansingsrace ook voor de eindstrijd klas
seren. De twee overblijvende Nederlandse
ploegen, Njord in de bestuurde vier en D:e
Leythe in de gestuurde twee eindigden bei
de in hun heat als laatste. Zwitserland
plaatste zich in vijf van de zeven nummers
direct voor de finale en er hoeft geen twii-
fel te bestaan over het feit, dat dit land de
Coupe Glandaz, de landenprijs, te bereke
nen over alle nummers, zal winnen.
Van de vijf Nederlandse ploegen heeft
de double scull van Willem III. met Neu-
meyer en Van der Meer de beste kans.
Niet alleen wonnen de Nederlanders op
overtuigende wijze hun heat, maar ook
maakten zij de beste tijd in de beide series.
De buitenlandse deskundigen waren vol
lof over de stijl en de techniek van beide
zeer sterke roeiers, die trouwens ook zeer
tactisch de wedstrijd roeiden. Reeds van
den beginne af liepen de Amsterdammers
uit en onbedreigd gingen zij als eerste dooi
de finish, terwijl Tsjecho-Slowakije en
Zwitserland fel om de tweede plaats stre
den, waarbij de Tsjechen wonnen dank zij
hun betere eindspurt.
Fraaie wedstrijd van Dc Laak
In de vier met stuurman was Njord niet
slecht begonnen, maar in het tweede ge
deelte van de race roeide de Leidse stu
dentenclub verre beneden haar kracht. Zij
eindiede als vijfde met een dergelijke grote
achterstand dat geen tijd werd opgenomen.
Ook Die Leythe stelde teleur, eigenlijk nog
meer dan Njord. van wie men wist. dat
men weinig routine had. Tiidens de trai
ning was het tweetje van Die Leythe niet
slecht gegaan, doch in de heat tegen Zwit
serland. Denemarken en Frankrijk ging het
vooral op de tweede duizend meter alle
maal te zwaar. Men voelde hier gebrek aan
uithoudingsvermogen en dc tekortkomin
gen in de techniek, welke zich tegen goede
ploegen van Zwitseland en Denemarken,
die fel om de zege vochten, moesten wre
ken. Toch heeft Die Leythe nog een kans
zich voor de eindstrijd te klasseren, aan
gezien het ons wil voorkomen, dat België
nog zwakker in dit nummer is en er slechts
éér ploeg (er waren er zeven in de voor-
wedstrijden gestart) definitief uitvalt.
In de tweede heat van de ongestuurde
twee had de Laakploeg gunstig geloot, im
mers, men had een beslist zwakkere heat
in vergelijking met de eerste, De Engelse
twee van de Thames Rowing Club, startte
zeer snel, maar De Laak zorgde er spoedig
voor, dat de boten op 200 meter weer gelijk
lagen. Het baantempo van De Laak was
lager dan dat van de andere ploegen en op
500 meter lag Engeland voor met drie
kwart lengte op Hongarije, terwijl onze
landgenoten daar weer een halve lengte
achter tagen. Slag De Jong. die met Van
der Drift een harmonieus geheel vormde,
liep na de helft var) de strijd zienderogen
in en toen de Engelsen op 1250 meter twee
slagen moesten laten lopen, nam De Laak
de leiding over met Hongarije op de tweede
plaats. De Laak voerde hét baantempo nog
iets op en spurtte op 250 meier voor de
finish keurig voor de Engelsen weg, die
zich intussen hadden hersteld De laaïsten
?eretand°?nete halen?'maa^De" Jong" hield Oe wlao uan /ndic heeft hour piaats gekregen tussen de andere dunaoeisvn, die op het
zijn tegenstanders goed in hei oog en ging gebouw der UNO wapperen. Het hijsen van de nieuwe vlag ging gepaard met een
als eerste door de finish. De tijd van De 1 plechtigheid te Lake Success waarvan hier een moment-opname.
liance en de herenploeg hoofdzakelijk
BS en Alliance. Andere v
spelers van HBS en Alliance. Andere ver
enigingen konden geen vertegenwoordigers
aanwijzen. De heer Hillebrand zal als
scheidsrechter de tocht meemaken. Op 24
September wordt de terugreis aanvaard.
genoten uitkwamen. De tijden, welke zij
gemaakt hebben, waren overigens voor de
Engelsen om van te watertanden.
Het zwaarste nummer voor de heren was
de waterpolowedstrijd in Queenstreet Baths
waar de scheidsrechter, zoals wij reeds
schreven, de zonderlingste beslissingen
nam, waarvan bijna steeds „onze ploeg de
dupe werd. Het pleit dan ook voor de mo
rele kracht van de Haarlemmers, dat zij na
met 03 te hebben .achtergestaan, toch nog
een overwinning van 74 hebben behaald.
Dat de tennissers het zwaar te verant
woorden zouden krijgen, was te voorzien.
Toch boekten zij enkele eervolle successen.
Cricket geniet in Engeland een grote po
pulariteit. Het spel der Engelsen op de
prachtige velden, die uitsluitend voor
cricket worden gebruikt en die omgeven
waren door vele toeschouwers, was een
lust om te zien. De opgave, waarvoor de
Haarlemse ploeg was gesteld, was dan ook
zwaar. Zij liet zich hierdoor echter slechts
zeer weinig intimideren, met als gevolg
zeer behoorlijke resultaten.
De heren-athleten stelden enigszins te
leur. Zij verzekerden ons echter, alle mo
gelijke pogingen in het werk te zullen stel
len, om het volgend jaar beter uit de bus
te komen. De dames, die aanvankelijk hin
der ondervonden van de wijze van starten,
brachten het er beter af.
De verrichtingen der wielrenners waren
uitstekend. Zij deden, wat wij van hen ver
wacht hadden: zich op overtuigende wijze
de meerderen van de gastheren tonen. Dat
was kranig werk. Behalve bij de officiële
wedstrijden, werden nog overwinningen
geboekt in een tweetal wegraces. In Man
chester vielen de prestaties echter tegen.
Echter ook een ere-saluut aan de Engelsen
die sterker waren' dan wij hadden verwacht.
V riendschapsbanden.
Een der voornaamste dingen, welke met
deze trip zijn bereikt, is ongetwijfeld het
kweken van vriendschapsbanden tussen de
jeugd van beide steden. Over het algemeen
kan gezegd worden, dat de inwoners van
Derby alle mogelijke moeite hebben ge
daan. om het de Haarlemmers zo prettig
mogelijk te maken in hun stad, een streven,
waarvoor wij hen dankbaar zijn en waar
voor zij alle waardering verdienen. Op een
prettige sportieve wijze zijn hier vriend
schapsbanden gelegd en is van de gelegen
heid gebruik gemaakt elkanders gewoon
ten te leren kennen en begrijpen.
Waterpolo
Competitie Kring Haarlem
Nog slechts twee beslissingswedstrijden moe
ten in de competitie van de kring Haarlem ge
speeld worden en dan is de zomercompetitie ten
einde: Woensdag 3 September wordt in Stoop's
Bad een beslissingswedstrijd gespeeld tussen de
jongens van Haarlem en HVGB die met 18 pun
ten geëindigd zijn en op Donderdag 4 September,
eveneens in Stoop's Bad een beslissingswed
strijd om het kampioenschap 2e klasse heren
tussen DWT 3 en HPC 5. De eindstanden volgen
hieronder:
Dames:
gesp.
gew.
verl.
gel. v.-t.
pnt.
Haarlem 2
10
9
1
0
30— 9
13
H. V. C. B 2
10
6
4
0
33—11
12
H. P. C. 2'
10
5
3
2
16—10
12
V. Z. V. 2
10
5
S
0
15—18
19
D. W. T 3
10
2
5
3
13—19
7
H. Z. V. 1
10
0
9
1
2—42
Heren 3e klas
P. S. V. H. 1
8
S
1
2
20—10
12
H. V. G. B. 4
8
5
2
1
26—11
11
H. P. C. 4
8
3
5
0
16—22
6
V. Z. V. 3
8
2
5
1
9—18
5
Heren 2e klas:
D. W. T. 3
4
3
1
0
10— 5
6
H. P. C. 5
4
3
1
0
8— 4
6
H. V. G. B 5
4
0
4
0
1—10
0
Tussen D.W.T. 3 en K.P.C. 5 wordt een beslis
singswedstrijd gespeeld.
meer kinderlijke legenden, die een nurkse
historicus de haren ten berge zouden doen
rijzen, om de aantrekkingskracht van een
stad, een dorp, een monument te vergro
ten. De Parel van Frankrijk, Menton, heeft
de hare. Zij leert ons, dat Adam en Eva.
verjaagd uit het Paradijs, lange tijd doel
loos en ellendig rond dwaalden, tot zij toe
vallig langs het plekje aarde kwamen, waar
sedert dien Menton verrezen is en dat zij
zo bekoord werden door de charme van
dat oord, dat zij besloten er zich te vesti
gen. Zij plantten er de citroen, die zij uit
het hemelse paradijs hadden meegenomen
en het klimaat bleek zo gunstig voor die
gouden vrucht, dat zij er tot in onze da
gen welig groeit Eva trouwens, ziek sedert
haar verdrijving, vond op dit wonderplekje
de jeugd en gezondheid weer, die zij te
vergeefs onder alle andere klimaten ter
wereld gezocht had.
Is het te verwonderen, dat met zo'n re
ferentie Menton het uitverkoren oord is
geworden voor allen die behoefte hebben
aan zon en rust, voor gedeprimeerden,
overwerkten, jichtigen en rheumatieklij-
ders? En dat ook in het plantenrijk
heersen blijkbaar jaloezie en concurrentie
de sinaasappel, de ceder, de palmboom
er even welig groeien als de aartsmoeder-
lijke citroen en de kruinen der olijfbomen,
uit vriendelijkheid jegens de landschap
schilders. er een dichtheid hebben, die el
ders zonder weerga is?
Zoals echter de oude, verweerde Marker
visser, die zich voor een dubbeltje laat fo
tograferen, nog slechts een folkloristische
aardigheid is, zo is ook de "jichtige Men-
tonees een traditie-figuur. Want Menton
ademt slechts gezondheid, jeugd en fris
heid. Gezondheid, die zich tentoonspreidt
in allerlei tinten bruin, van licht tot don
ker, van hoofd tot teen. Blijkbaar werkt
de herinnering aan de garderobe der eerste
bewoonster van Menton zo sterk door, dat
de kleding er, zoals overal aan de Cóte
d'Azur, tot een minimum beperkt is in deze
zelfs voor 't zonnige Zuiden ongewoon
warme zomer. Niemand neemt er echter
aanstoot aan en vooral: niemand let er
nadrukkelijk op. Het wordt als volkomen
normaal beschouwd. Op het strand van
keien en rotsblokken heeft men moeite
een meter steen te vinden tussen de brui
ne lichamen om er zich, neer te zetten, na
achter een rotsblok zedig een short tegen
zwemkledij verwisseld te hebben. Op een
morgen kwam een aantal pensionnaires
van een meisjesinternaat, begeleid door
religieuses, hetzelfde doen. Als de natuur
lijkste zaak ter wereld. Als trouw met
bad- en andere jassen gewapend bezoeker
van een badplaats, die door Louis Davids
onsterfelijk bezongen is, verwachtte ik elk
ogenblik bereden politie met potlood en
proces-verbaalboekje te zien verschijnen.
de Mentonese agent, met zijn onafscheide
lijk peukje Gauioise in zijn mondhoek,
keek echter rustig naar het verkeer op de
boulevard langs de blauwste der zeeën.
Zijn de Zuiderlingen zoveel natuurlijker
dan de bewoners uit het Noorden? Zijn
opvattingen slechts vrucht der gewoonte?
Tenslotte kan alles voorwerp van welen-
schappelijk onderzoek zijn. En wanneer
het geen vacantïe was zouden zo de badjas
van Zandvoort en de short van Menton
een onderwerp voor vergelijkende psycho
logie der volken kunnen vormen.
Menton heeft ernstig geleden door oor
logshandelingen. Vele grote hotels zijn be
schadigd of „uitgewoond" door de Italiaan
se bezetting. Maar de oude stad is geluk
kig gespaard gebleven: oplopende, smalle
kronkelstraatjes, geblindeerde vensters om
de te felle zon buiten te sluiten, rose-bruin
gesausde gevels, campaniles, afstekend te
gen een effen blauwe lucht. men merkt
de nabijheid van Italië, een klein half uur
wandelen oostwaarts. De gehele Cóte
d'Azur lijdt zeer grote schade door de be
palingen van de Lieftincks der verschil
lende landen. De staalkaart van uitheemse
talen en mensentypen, die voor de oorlog
Cannes en andere beroemde badplaatsen
toonden, is verdwenen. Er zijn geen be
kende figuren uit de Midden-Europese
landen, noch rijke Lords So and So; hoog
stens ziet men een enkele anonyme Mr.
Jones, die zonder gevaar voor zijn repu
tatie enkele ponden kan uitgeven. De Bel
gische auto's vallen op door hun aantal;
de Engelse, Amerikaanse, Nederlandse en
andere door hun schaarste. Het gevolg is
dat vele Palaces en grote hotels gesloten
zijn en „in" appartementen verkocht wor
den. De exploitatie is niet meer lonend.
Het leven is hier trouwens verschrikkelijk
duur; alles is op de officiële „vrije" markt
te koop. maar tegen ongeveer 10 maal de
vooroorlogse prijzen.
Toch doet de Cóte alles om toeristen te
trekken: sport- en folkloristische manifesta
ties, openluchtvoorstellingen, verkiezingen
van schoonheidskoninginnen. Batailles de
fieurs, waarbij teken des tijds de
bloemen vervangen zijn door confetti en
serpentines. Eén van de belangrijkste ge
beurtenissen was het optreden van het
Italiaanse wonderkind, de 9-jarige Pierino
Gamba, die het orkest van Monte-Carlo
dirigeerde op het terras van 't Casino al
daar. Pierino is verleden jaar „ontdekt",
heeft sindsdien Milaan en Parijs veroverd
en zijn vader-manager heeft contracten
afgesloten voor Amerika. De mening der
critici over hem is verdeeld. De een ver
gelijkt hem met een Toscanini of een Pa-
ray, de ander vindt, dat een homogeen mu
siceren van een eerste-klas orkest geen be
wijs is voor uitzonderlijke begaafdheid
van een gastdirigent. Men zou het orkest
var. Monte-Carlo onder andere leiding
moeten horen om een juist oordeel over
de 9-jarige te kunnen vormen. Hoewel de
zelfbewuste, beheerste en sierlijke geba
ren van de dirigent opvielen, deed de ge-
hele uitvoering enigszins mechanisch aan.l
Pierino leidde, zonder partituur, onder an
dere de 5e Symphonie van Beethoven, de
Unvollendete, de Ouverture Barbier van
Sevilla. Het beginthema van de 5e herin
nerde ons even aan de oorlogsjaren, de
Unvollendete wekte gevoelens van onze
twintig jaren op; het geheel: muziek op
't terras van 't Casino, een wonderkind,
op de achtergrond vuurwerk in het Ita
liaanse Bordighera, zou ons hebben doen
wanen, dat werkelijk vooroorlogse tijden
weergekeerd waren, ware het niet, dat
men bijna uitsluitend Frans hoorde spre
ken, dat het Hotel de Paris vrijwel leeg
was en alleen een anonyme Mr. Jones hiel
en daar rondwandelde.
In de ogen der regisseurs der vermake
lijkheden was Pierino Gamba attractie en
bezienswaardigheid no. 1.
Voor ons Noorderlingen is de grootste
regisseur en attractie van het Zuiden nog
altijd: de wondere Natuur, die blauw wa
ter laat stromen langs een strand van rots
blokken, die Bougainvilles laat bloeien te
gen licht spetterende huizen, die palmbo
men en oleanders laat wuiven en statige
cypressen en slanke campaniles zich laat
aftekenen tegen een steeds effen, heldere
hemel. E.
Geen sterfgevallen door mond- cn klauw
zeer zijn voorgekomen gedurende de week van
11—24 Augustus,
P* ZIJN maar weinig bankje-zitters in
""Nederland. Maar weinig mensen, die ge
regeld op hun eigen bankje in hun eigen
park of onder hun eigen boom altijd op
dezelfde tijd komen. Hier wordt dat aan
sommige zonderlingen overgelaten. In an
dere landen van de wereld is dat anders.
Bernie Baruch, de grote Amerikaanse
staatsman, die een broer is van de Ame
rikaanse ambassadeur in Den Haag, zit in
een klein Washingtons park, altijd op een
bepaalde tijd, op zijn eigen bank. Er zijn
ministers die er hem komen opzoeken. In
heel Zuid-Amerika is dat ook zo. Maar bij
ons niet. Onze staatslieden zeggen, dat je
zo iets onmogelijk kunt doen. Kunt U zich
een Nederlandse Minister-president voor
stellen, die op een bepaald uur elke dag een
pijp zit te roken aan de Haagse Hofvijver?
(Dat zou overigens zo onverstandig niet
zijn). Ik zat er gisteren. Ik keek uit over
het stille water en over het kleine eilandje,
een toef groen in de blanke grijsheid, dat
ik als kind zo geheimzinnig vond. Ik zou
er Robinson Crusoe willen spelen. Maar
veel wat vroeger geheimzinnig was, is la
ter nuchter en gewoon geworden. Dat is
zo'n winst niet in het leven. En aan de
overzij staan de oude gebouwen boven het
water op hun eigen spiegelbeeld. Hart van
den Haag. Hart van Holland. Er lag een
diepe, volzomerse loomheid over de vijver,
over het stille Mauritshuis, over het To
rentje van meester Beel. En onder de hoge,
oude, brede bomen staan de banken. Op
iedere bank een paar stille mensen. Het
zou, waarlijk, zo slecht niet zijn voor een
staatsmansgemoed, hier een uur per dag
maar stil aan een pijp te zuigen en de be
trekkelijkheid van alle dingen te leren. De
oude huizen zijn er nog. Maar de manne
tjes, die er misbaar in hebben gemaakt,
zijn begraven en vergeten. Bij duizenden
en duizenden Hoe lang staan die hoge bo
men reeds langs de stille waterkant? En
hoeveel eeuwen is aan de overzij, achter die
rustige gevels, geschiedenis gemaakt?
Ik zat er in de verlammende hitte en
naast mij zat een oude man. Hij had een
pijpje in de mond, maar rookte niet. Ik ge
loof dat die pijp niet eens gevuld was. Hij
staarde maar zwijgend over de Hofvijver.
Een gepensioneerde ambtenaar, dacht ik,
zoals er zoveel in Den Haag zijn. In ieder
geval een wijs man, dacht ik ook. Om zo
lang zo diep te kunnen zwijgen en alleen
maar te kijken. Ik ben niet eens een ge
sprek met hem begonnen. Hij zou daar
niet van gediend zijn. Er zijn mensen, die
in hun ganse wezen om een praatje vra
gen. En er zijn er, wie ge het aanziet dat
zij gesloten zijn. Met een eigen binnen
waarts leven. Ondoordringbare mensen.
Met een eigen wereld en een eigen geluk,
dat voor geen vreemde te raden valt. Niet
te naderen En zeker niet te beroeren.
Het was doodstil op dit middaguur.
Er kwam een derde met een kleine hond
over het grintpad. Een dame, die kaars
recht en koel zelfs in deze hitte wist
wat zij wilde". En een loom hondje. Een
oud, verwend hondje. Zij liepen langs de
vijver, onder de bomen, alsof de eeuwig
heid voor hen geschapen was. Alsof achter
gindse oude gevels de historie des lands
voor hen was gesmeed.
En later kwam nog een moeder met een
kind in de wagen.
En een haastige heer, die aan de tijde
lijkheid der dingen herinnerde.
Wie dromen kan met open ogen kan
ganse vreemde werelden bouwen op een
bank aan de Hofvijver van den Haag.
Er kunnen edelen gaan langs het grint
pad.
En in de Ridderzaal kunnen ook echta
ridders tezamen zitten.
Robinson Crusoe is op het eiland.
In het Mauritshuis woont de Braziliaan,
die aan dit klein paleis zijn naam heeft ge
schonken, met zijn vrouw en zijn hazewin
den.
En de kleine zwijger naast mij is een
man, die al eeuwen daar zo zit te zwijgen.
Twee w.itte zwanen drijven voorbij.
En de zon valt scheef over het grintpad.
Er is niemand.
En de wereld is leeg in de hitte.
ELIAS.
Gelukwensen voor
H.M. de Koningin
De secretaris van de Koningin deelt
mede:
„Op 31 Augustus plegen talloze Neder
landers schriftelijk en telegrafisch H.M.
de Koningin gelukwensen aan te bieden.
Deze bewijzen van medeleven worden door
Hare Majesteit steeds bijzonder op pry's
gesteld.
Gezien echter haar vele werkzaamheden
zal het voor de Koningin dit jaar niet wel
mogelijk zijn aan deze gelukwensen even
als andere jaren haar persoonlijke aan
dacht te schenken".
Burgerlijk overheidspersoneel
krijgt een gratificatie
In het staatsblad H 303 van 29 Augustus
is opgenomen een Koninklijk Besluit tot
toekenning van een gratificatie aan bur
gerlijk overheidspersoneel.
Aan de betrokkenen wordt in 1947 een
gratificatie verleend ten bedrage van 2
procent van de bezoldiging of het loon, be
rekend over een geheel jaar, met een maxi
mum van f 50. Het besluit is van toepas
sing op de personen in vaste of tijdelijke
dienst, zomede aan de personen die op ar
beidsovereenkomst in burgerlijke dienst
van het rijk werkzaam zijn wier bezoldi
ging bepaald bedrag niet overschrijdt.
Het besluit is niet van toepassing op
hen, die minder dan zes itaaanden in over
heidsdienst zijn.
Willemsen en Langendijk
voor het Bijzonder Hof
Het Bijzonder Gerechtshof te Amster
dam begint na 1 September weer op volle
toeren te draaien.
In de eerste twee weken worden al
dadelijk drie belangrijke zaken uit Haar
lem en omgeving behandeld.
Op Vrijdag 5 September komt het be
ruchte lid van de Inlichtingendienst J. J.
Langendijk uit Velsen in het beklaagden
bankje. De ten laste legging vermeldt niet
minder dan 50 namen van door hem ge
arresteerde personen. Zeven en twintig ge
tuigen zullen het Hof het trieste verhaal
van de huiszoeking en hun arrestatie ver
tellen.
Op Maandag 8 September komt de al
even slecht bekend staande rechercheur
van de Haarlemse inlichtingendienst W. M.
Willemsen voor, wié de arrestatie van
minstens 66 Joden en andere onderduikers
ten laste wordt gelegd.
Tenslotte staat op Maandag 15 Septem
ber een ander lid van de Haarlemse I.D.
terecht. Evert Berkelaar. Hij wordt
„slechts" van veertien arrestaties beschul
digd.
