Haarlems Dagblad
Republikeinse aanvallen
Bij de Hongaren
Dr. van Mook op Schiphol geland
Amerika is bereid alles te doen
om Europa te helpen"
„Koloniale geest" is in Batavia
uitzondering, zegt minister Neher
Weerbericht
62e Jaargang No. 18723
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Admin. 10724,
14825. Redactie 1U600. Directeur-Hoofdredacteur
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37. Tel. 12230.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Woensdag 3 FeptémKer 1947,
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent. per kwartaal
/4tFranco per post ƒ4.50. Postgiro 273107.
Advert-tarieven op aanvraag b\j de Administrate
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
r JET GAAT IN HONGARIJE niet goed.
'zoals ook de verkiezingen hebben be
wezen. Het gaat in Hongarije eigenlijk al
sinds 1914 niet goed. En sinds het land in
de geenszins benijdbare positie van satel
liet van Sovjet-Rusland verkeert is het er
niet beter op geworden. Dit zal velen hier
aan de Noordzee koud laten, want het is
zo ver weg en bovendien heeft het telkens
aan de verkeerde kant gevochten. Maar
sommigen onder ons laat het niet koud. Die
hebben, toen na de eerste wereldoorlog
"Hongarije in nood verkeerde en duizenden
Hongaarse kinderen naar ons land gebracht
werden, ze in hun gezinnen opgenomen en
jarenlang voor hen gezorgd. Dat is een
goede herinnering, temeer omdat die Hon
gaarse kinderen en zelfs het gehele volk
daarvoor dankbaarheid toonden. Het werd
ondervonden door talloze Hollanders, die
in later jaren Hongarije bezochten. De
meesten van hen hadden die kinderen niet
in huis gehad of op enige andere wijze voor
hen gezorgd. Maar dat was geen bezwaar.
De dankbaarheid bleek zioh tot ons gehele
volk uit te strekken, zodat de Nederlandse
bezoeker in Boedapest zich vaak enigszins
verlegen voelde vanwege de onderschei
ding. waarmee hij bejegend werd. Ik zeg
„werd", want hoeveel Hollanders komen er
nu nog in Boedapest, of wat daarvan over
is? Een dood-enkele brengt het zover. On
getwijfeld zal ook hij nog merken, dat wij
Hollanders door de Hongaren als nummer
één onder de vreemde volken beschouwd
worden en dat hij verrassend veel mensen
ontmoet, die onze taal spreken en daar prat
op gaan. Van hun taal z£l hij "vrijwel niets
begrijpen. Ónze kennis van Frans. Engels
en Duits geeft daar geen houvast 'bij. Wie
begint met te ervaren, zoals het mij inder
tijd overkwam, dat „oranje" in het Hon
gaars „narangyarska" is ik hoop dat ik.
het goed spel en daarna 'niets van een
Hongaarse krant begrijpt, geeft het spoe
dig op. Maar het hinderde bij de Hongaren
niet omdat zij voorzover zij onze taal
niet spreken zich uitsloofden om ons in
Duits. Frans of Engels te woord Ie staan.
„Hollander" werkte als een toverwoord bij
dat dankbare volk.
Nu zitten zij onder de Russen. Die zijn
slimmer dan de Duitsers. Zij vervullen
Hongarije niet met opzichtige uniformen
en toorn opwekkende vlaggen. Helemaal
niet. Zij maken zelfs geen gijzelaars als er
sabotage tegen hen gepleegd is en schieten
geen onsdhuldigen dood. De bevolking
krijgt weinig te eten, maar overvloed van
Russische bioscoopvoorstellingen (tegen
halve entreeprijs) en lange vacanties. Ar
beiders kunnen zien wel niet veroorloven
daar gebruik van de maken, maar nou ja.
Het bleek toch slim, zoals een Hollander
mij zei, die dit alles heeft waargenomen.
Toen een Russische officier was doodge
schoten namen de Russen geen wraak, maar
richtten een monument voor hem op en
lieten het 's avonds door schijnwerpers be
stralen. Aan zulke oplossingen hebben
Seyss en Rauter nooit gedaoht. Domme
mensen, die Seyss en Rauter en de rest
van de bende, die dachten toen zij hier
kwamen, dat het Hollandse volkskarakter
net zoiets als het Duitse was inplaats
van de onvergelijkelijkheid van dit laatste
te beseffen. Als het Duitse devies inderdaad
was „Wie niet slim is moet sterk zijn" geldt
dat niet voor de Russen. Die gaan veeleer
van de gedachte uit, dat wie sterk wil
wezen, tevens Slim moet zijn. Het heeft
volstrekt geen zin, hen te onderschatten.
Bij de Hongaarse verkiezingen is het
evenwel, blijkens de rapporten, bont toe
gegaan. Dat kon schijnbaar niet anders.
Want de regeringscoalitie van communis
ten, kleine boeren, sociaal-democraten en
nationale boerenpartij moest de meerder
heid halen. Dit is gelukt blijkens de uit
slag. De regering heeft drie millioen van
de vijf millioen stemmen behaald, dus 60%.
En de communisten haalden 20%, hetgeen
overigens nog niet duidt op grote geest-
drift voor het discrete, met bioscopen en
vacanties werkende beleid van de Russen.
Maar hoe werden die 60en die 20%
behaald? Op zulk een wijze, dat de sociaal
democratische ministers zijn afgetreden
wegens systematische fraudes bij de ver
kiezingen. Het is dus mis met de regerings
coalitie. De meerderheid is wel gehaald,
maar zij ligt uit elkaar. Socialisten kon
den de lobp van zaken dan ook moeilijk
aanvaarden. Eerst was al een millioen
kiezers van de lijsten geschrapt, daarna
kwam daar op het laatste ogenblik nog
een groot aantal bij. Dit werd „gecompen
seerd" doordat „vltogende brigades" in
meer dan één stembureau hebben ge
stemd. En die vliegende brigades beston
den in meerderheid uit communisten. Dit
hebben Engelse en Amerikaanse waar
nemers geconstateerd en eraan toegevoegd:
„Het schijnt thans duidelijk te zijn. dat
het schrappen van kiezers op grote schaal
aan de-vooravond van de verkiezingen
nodig was om her stemmen door de vlie
gende brigades mogelijk te maken, zonder
dat het aantal uitgebrachte stemmen bo
ven het aantal kiesgerechtigde burgers
zou stijgen".
Men krijgt de indruk dat de Russen in
Hongarije ditmaal niet erg slim geweest
zijn. misschien uit onervarenheid in het
hanteren van dit voor hen volkomen on
bekende uitheemse stelsel: de Westerse of
parlementaire democratie. Er is een al te
opzichtige parodie op ten beste gegeven.
Ja, het is niet zo makkelijk werken met
dit soort systeem, dat de openbaarheid
toepast en er millioenen meri'sen bijhaalt.
Maar men vraagt zich toch af, of de Rus
sen na deze episode ooit kans zullen maken
op een even grote populariteit in Hon
garije alsde Hollanders. En men
antwoordt daarop bepaald ontkennend.
R. P.
Joodse emigratie naar
Zuid-Amerika
Vandaag vertrekt het s.s. Johan de Witt
van de Maatschappij Nederland met een
groep van 32 Joden via Curasao naar
verschillende landen in Zuid- en Midden-
Amerika. Deze emigratie staat onder auspi
ciën van de Hias, de „Hebrew Immigrant
Aid Society", een organisatie die reeds
meer dan 60 jaren hulp verleent bij de
emigratie van Joodse personen naar alle
landen der aarde. De Hias heeft 53 kan
toven in 22 Europese landen.
Het eerste half jaar van 1947 emigreer
den onder auspiciën van de Hias 13.947
personen, waarvan naar de Verenigde
Staten 3527. naar Australië 1000, naar
Zuid-Amerika 3435, naar Afrika en naar
Palestina 3000.
Grote belangstelling van autoriteitenpers en publiek
Een grote mensenmenigte begroette gis
termiddag de Luitenant-Gouverneur-gene-
raal van Nederlands Oost-Indië, dr. H. van
Mook, die om half drie, na een voorspoedige
reis uit Batavia op Schiphol landde.
Enkele ogenblikken na zijn aankomst
stond hij een groot aantal verslaggevers te
woord, die hem met vragen bestormden. Op
verscheidene daarvan weigerde hij een ant
woord te geven. Naar bekend is dr. Van
Mook naar Nederland gekomen om met de
Nederlandse regering overleg te plegen
over de verdere gang van zaken in Indo
nesië.
„Het zal wel duidelijk zijn", zo zeide dr.
Van Mook, „dat het de vraagstukken zijn
waarvoor wij ons in Indonesië geplaatst
zien, die een direct overleg noodzakelijk
hebben gemaakt."
Voorts deelde de landvoogd mede, dat
zijn bezoek aan Nederland waarschijnlijk
niet langer dan drie of vier dagen zal du
ren. Hij heeft zijn reis naar Nederland ge
maakt op verzoek van de ministerraad. Op
een vraag hem gesteld hoe hij over de in
terventie van de Veiligheidsraad dacht, ant
woordde dr. Van Mook glimlachend: „dat
heeft de zaak niet gemakkelijker gemaakt,
laat ik het daarbij laten."
Minister Ncher.
Met hetzelfde vliegtuig is ook de minis
ter van Wederopbouw, L. Neher, die 14
dagen geleden naar Batavia vertrok, in ons
land teruggekeerd.
Aanvankelijk wilde de minister nog enige
tijd in Indonesië blijven, doch daar hij het
noodzakelijk achtte aanwezig te zijn bij'de
belangrijke besprekingen, die dr. Van Mook
met het kabinet zal voeren, nam hij het be
sluit gelijktijdig met de landvoogd naar
Nederland te komen.
Na zijn aankomst gaf hij een beknopt
beeld van enkele zijner voornaamste in
drukken.
„Sinds mijn vorige bezoek in 1946 zijn ei-
belangrijke verbeteringen te bespeuren. Het
leven in het algemeen is er veel ordelijker
geworden. Er is uit de aard der zaak bij de
Nederlandse gemeenschap in Indië een
grote spanning waar te nemen en een ge
voel van onzekerheid. Maar zowel bij de
Nederlanders als bij de Javaanse bevolking
bestaat naar mijn mening in de meeste
groepen een vast vertrouwen, dat na ver
loop van enige tijd de moeilijkheden uit de
weg zullen worden geruimd."
Dr. Van Mook werd voorts in het vlieg
tuig vergezeld door de Recomba voor West-
Java Abdoel Kadir en mr. dr. J. Ozinga,
hoofd van de Regerings voorlichtingsdienst
Batavia, die beiden bij de besprekingen
aanwezig zullen zijn.
Ter begroeting waren op Schiphol o.m.
aanwezig de minisler-president-dr. L. J. M.
Beel, de minister van Buitenlandse Zaken
C. W. H. baron van Boetzelaer van
Oostei*iout,- prof. W. Schermerhorn en de
heer Max van Poll. De beide laatsten vul
den dr. Van Mook aan, toen deze op enkele
hem door de journalisten gestelde vragen
niet kon antwoorden. Een daarvan was:
.Komt mr. Van Kleffens nog naar Neder
land?" Zowel prof. Schermerhorn als de
heer Van Poll zeiden, dat dit zeker niet het
geval zou zijn, temeer daar thans immers
J. H. van Royen, Nederlands ambas
sadeur in Canada, die de besprekingen in
de Veiligheidsraad heeft' meegemaakt, reeds
gearriveerd. Onder grote belangstelling
van het publiek stapte het gezelschap ver
volgens in de gereedstaande wagens en
vertrok naar Den Haag, begeleid door een
groot aantal maréchaussees op motoren.
Een verblijf van
slechts enkele dagen
„Het vraagstuk is moeilijk genoeg om er
zo'n verre reis voor té maken," zeide dr.
Van Mook bij zijn aankomst op 'Schiphol
tot onze verslaggever.
Dr. Van Mook, wiens echtgenote hier
reeds vertoeft, denkt niet lang in ons land
te blijven en stelt zich voor over 3 a 4
dagen weer te vertrekken. Voordien hoopt
hij intussen in de gelegenheid te zijn de
pers op meer uitgebreide wijze te woord te
staan en ook enige algemene indrukken
over Nederland te geven.
Over het Indonesische probleem zelf
meende hij op dit ogenblik zich niet te
moeten uitlaten en er was nauwelijks an
ders te verwachten. Zijn mededeling, dat
de interventie van de Veiligheidsraad „de
zaak niet gemakkelijker heeft gemaakt"
was uiteraard weinig nieuws. En toen een
vrouwelijke collega de voor ieder belang
wekkende vraag stelde: „En wanneer rukt
u nu op naar Djokja, Excellentie?" trok de
Luifenant-Gouverneur-generaal een gezicht
alsof hij zeggen wil: „als je me nou....!"
en met de opmerking, dat hij op die vraag
geen antwoord zou geven, al trok de inter
viewster er ook haar vriendelijkste glim
lach bij. draaide dr. Van Mook zich óm.
ten teken dat hij het nu raadzamer vond
het gesprek te beëindigen.
Vrijdag 19 September zal de Landelijke
Ruitersport voor het Prinselijk Paar defileren
tfen palelze Soestdijk.
HET CONCERTGEBOUW-ORKEST
BLIJFT SPELEN
Nader wordt gemeld: In een hedenoch
tend gehouden vergadering van het be
stuur van het Concertgebouw met de leden
van het orkest is men tot overeenstem
ming gekomen. Zaterdag a.s. zal het eerste
volksconcert van het jubileumseizoen wor
den gegeven. Onder leiding van Eduard
van Beinum zal in het kader van de Czaar
Peter herdenking een Russisch programma
worden uitgevoerd. (Hiermede is het be
richt op pag. 2 achterhaald).
Boefe van f. 600.000 voor
Zaanse verffabrikant
Het Tribunaal te Haarlem bracht heden
advies uit in de zaken tegen de Zaanse
verffabrikanten S. en W. en hun procuratie
houder D. De beide directeuren werden
veroordeeld tot een internering gelijk aan
het- voorarrest. S. werd een boete van een
f 600.000 opgelegd. W. één van f 25-000 en
D. één van f 15.000. Bovendien wei-den
allen voor tien jaar ontzet uit de kies
rechten en uit het recht om een leidende
functie in de verfindustrie uit te oefenen.
Franse en Australische
consul in Djokja
De consuls-generaal te Batavia hebben
beslotfen de Franse consul-generaal Etienne
Raiix en de Australische consul-generaal
Charles Eaton naar Djokja te zenden. De
beide heren zijn inmiddels reeds in Djokja
aangekomen. De Australische consul-ge
neraal Charles Eaton is onlangs van zijn
post in Portugees-Timor te Batavia aan
gekomen ter behandeling van het rapport,
dat. ingevolge de beslissing van de Veilig
heidsraad, moet worden opgemaakt.
Op 4 September 'wordt met de „Oranje"
de nieuwe Britse consul-generaal. Francis
M. Shepherd, te Batavia verwacht. Voor
zijn benoeming tot consul-generaal te
Batavia was Shepherd politiek adviseur
met de rang van gezant bij de Britse mis
sie in Finland. Na een kort verblijf in En
geland is hij naar Batavia vertrokken.
De plaatsvervangend Britse consul-gene
raal Miteheson is inmiddels uit Batavia
vertrokken.
De dagelijkse revolutie
De nieuwe regering van Ecuador is
weer omvergeworpen.
De regering van kolonel Carlos Man-
cheno, die negen dagen geleden zonder
bloedvergieten de regering van doctor i
Ibarra omverwierp is thans zelf verdre
ven. Over ev entuele gevechten en slacht
offers is' niets bekend.
Cisteren sneuvelden
drie Nederlanders
Het Nederlands actie-communiqué van
heden meldt:
Op steeds driestere wijze wordt het be
roep van de Veiligheidsraad tot staking
van de vijandelijkheden door de republi
keinen genegeerd. De aanvallen droegen
wederom een georganiseerd karakter,
maar waren veel ernstiger in omvang dan
tot dusver gebruikelijk was. Behalve klei
ne formaties van de TNI en andere strijd
groepen namen ook grotere eenheden van
de TNI deel. De Nederlandse verliezen
bedroegen gisteren 3 gesneuvelden en 7
gewonden. Ten Westen van Batavia ver
dreven Nederlandse troepen een formatie
van de TNI. welke circa 40 man sterk
was. Bij een gevecht ten Oosten van Ga-
roet werd onder de gesneuvelden ook het
lichaam van een Japanner aangetroffen,
In Midden-Java verdreven Nederlandse
troepen strijdgroepen in de omgeving van
Soekaradja, waarbij vier tegenstanders
sneuvelden. In Oost-Ja va hebben republi
keinse troepen een aanval gedaan op een
suikerfabriek in het Probolinggose. Vrij
sterke troepen van de TNI vielen Pasoe-
roean. Bangil en Wonoiedjo aan. Deze
aanvallen werden afgeslagen, waarbij de
TNI zware verliezen leed- Een mislukte
aanval op een Nederlands onderdeel bij
Boering ten Zuid-Oosten van Malang
kostte de TNI veel Verliezen. Ten Westen
van Soerabaja moest op verschillende
plaatsen Nederlandse artillerie worden
ingezet. Op een olieterrein te Pasar Toeri
in Oost-Java kon een poging tot brand
stichting tijdig verijdeld worden. De TNI
beschoot hier Nederlandse troepen met
mortieren. In Sumatra werd Pematang
Siantar met mortieren beschoten.
Lahat werd eveneens beschoten. In de
omgeving van de olievelden te Pendopo
fin het Palembangse) werd een vijande
lijke eenheid verdreven, waarbij deze eni
ge verliezen leed.
Een aanvullend Nederlands communiqué
meldt, dat de TNI. het front tegen impe
rialisme (onder auspiciën van Djokja op
gericht). de TRIP (studentenleger) en
verschillende andere republikeinse strijd
organisaties door vernieling en misdaad
een toenemende, constructieve samenwer
king tussen de Nederlandse autoriteiten
en de Indonesiërs in de bevrijde gebieden
trachten tegen te gaan. Uit verscheidene
plaatsen worden gevallen van en pogin
gen tot roof. brandstichting en vernielin
gen gemeld. Zo werd de suikerfabriek te
Paroendaja in de regentschap Madjalengka
in West-Java in brand gestoken. In Oost-
Jaéa sloot de TNI de sluizen te Watoeda-
kon, waardoor talloze sawahs droog kwa
men te liggen en niet beplant konden wor
den, en de voedsel situatie voor de bevol
king in het gebied ten Westen van Modjo-
lcerfco ernstig benadeeld weid.
In de omgeving van Loemadjan en Si-
toebondo zijn bruggen en telefoonlijnen
vernield. Uit dit gebied worden tevens
brandstichtingen gemeld.
In Sumatra werd de kampong Siebraja
ten Oosten van Kabangjahe platgebrand.
Ten noorden van Kisarang weid de auto
van de assistent-resident beschoten, waar
bij twee burgers gewond weiden.
In Lahat werden twee burgerss ont
voerd.
Vuurwerk" van eigen fabri-
Tijdens de Koninginnedagviering zijn
er in de hoofdstad twee slachtofers ge
vallen; in Betondorp waren Maandag
avond twee jongens respectievelijk van
15 en 18 jaar, bezig een koperen buis, ge
vuld met zelfgemaakte springstof, dicht
te slaan. Natuurlijk explodeerde de buis.
waardoor de beide jongens ernstig aan
hoofd en handen weiden gewond. De 18-
jarige knaap moest ter verpleging in een
ziekenhuis worden opgenomen, de ander
kon na verbonden te zijn huiswaarts
keren.
De sloten zijn uitgedroogd
De tweede maal
Binnenkort zal naar United Press mede
deelt een 400 ton metende bagger
machine uit Duitsland als herstelbetaling
naar Frankrijk gezonden worden. - Het
is de tweede maal in twintig jaardat
deze machine dc lange weg aflegt. Zij
werd in 1928 in Duitsland gebouwd en
in 1929 als herstelbetaling naar Frank
rijk gestuurd. Toen Frankrijk in 1940
capituleerde, stuurden de Duitsers het
apparaat onmiddellijk weer naar de
„Heimat". Thans is de machine gede
monteerd en gaat ze weer Westwaarts.
Het gezelschap van dr. Van Mook bij de
aankomst op Schiphol.
Van links naar rechts: prof. Schermerhorn,
minister Fièvez, minister-president dr. L.
J. M. Beel, dr. H. J. van Mook, minister
Ncher en de heer Van Poll.
Tienduizenden Joego-Slaven
willen liever niet terug
De Joegoslavische regering zal een aan
tal verplaatste personen, die al naar Joego
slavië teruggekeerd waren, tijdelijk terug
sturen naar kampen voor verplaatste per
sonen in de Britse zones van Duitsland en
Oostenrijk, ten einde de daar nog verblij
vende Joegoslaven (enige tienduizenden)
te bewegen naar hun vaderland terug te
keren. Er zal echter, zo werd verzekerd,
geen druk op hen worden geoefend. De
maatregel is genomen in overeenstemming
met de Britse autoriteiten, die alle mede
werking willen verlenen.
Het woord is aan-
Victor Hugo:
Wie is sterker dan gij?" vroeg
Brahma en Kracht antwoord
de: „Behendigheid".
De Jolian de itt
De „Johan dc Witt" zal 'hedenmiddag om
vijf uur van Amsterdam vertrekken. Het
schip vaart dan naar Buitenhuizen en blijft
daar liggen tot het aanbreken van de dag.
Morgenochtend ongeveer 5 uur zal het schip
de sluis van IJmuiden verlaten.
Deze regeling is een gevolg van de ber
gingswerkzaamheden bij het wrak van de
„J. P. Coen" in de havenmond van IJmui
den.
Belgische Spitfire neergestort
Gistermiddag is op het Belgische mili
taire vliegveld te Etterbeek een Spitfire
van- de Belgische luchtmacht neergestort.
De piloot werd hierbij ernstig gewond.
Waarschijnlijk heeft hij getracht een nood
landing te maken als gevolg van een de
fect aan de motor. De piloot is kort na zijn
aankomst in het ziekenhuis aan zijn ver
wondingen overleden.
Regeringsverklaring van
de republiek
Het republikeinse persbureau Antarg
haalt een verklaring aan van de republi
keinse regering, waarin deze categorisch
tegenspreekt, dat de Nederlanders het ge
hele en uiteindelijke gezag uitoefenen in de
defacto republikeinse gebieden, welke zij
hebben bezet. De verklaring zegt, dat aan
kondigingen dienaangaande „bewust een
verkeerde indruk geven van de draagwijdte
cn het karakter van de Nederlandse pene
traties op Java, Sumatra en Madoera". „Tot
op heden zijn de Nederlandse troepen er
slechts in geslaagd enkele steden en ver
bindingswegen en enkele geïsoleerde plaat
sen te bezetten. Indien er sprake is van
civiel of militair gezag, dan geldt dit slechts
van de bovenbedoelde gebieden. De gebie
der., welke hierbuiten vallen, zijn op geen
enkele wijze onder Nederlands gezag doch
in feite slechts volledig onder controle van
het bestaande republikeinse bestuur, dat
door de bevolking als wettig wordt erkend.
De republikeinse regering beschouwt der
halve de Nederlandse aankondiging van de
definitieve demarcatielijnen voor de „be
zette gebieden" als: a. een uitbreiding, wel
ke niet bestond; b. als een consolideren van
de Nederlandse politieke „wurggreep"; c.
als een vooruitlopen op de nog te nemen
besluiten door de Veiligheidsraad. De ver
klaring besluit met de mededeling, dat de
republiek niet de eenzijdig Nederlandse in
terpretatie van de zogenaamde bezette ge
bieden accepteert.
TRUMAN IN PETROPOLIS:
President Truman heeft gisteren op de
inter-Amerikaanse conferentie te Petropo-
üs een rede uitgesproken, die kan worden
gezien als een poging om de weg te effe
nen voor het plan-Marshall „Mijn land",
aldus de president, „zal met niet minder
vasthoudendheid de wereldvrede nastreven
als het gedaan heeft om de militaire over
winning te behalen. Amerika zal zijn mili
taire sterkte echter handhaven, als bewijs
voor de ernst waarmee het zijn verplich
tingen krachtens het handvest der ver
enigde volken opvat. Een aantal landen
staat nog steeds aan die buitenlandse
overheersing bloot, die wij getracht heb-
'ie de toekomst van Indonesië beslist niet somber in99
Jk
De toestand voor de boeren wordt tengev olge van de aanhoudende droogte steeds
moeilijker; de sloten zijn uitgedroogd en her vee lijdt dorst; zo is het beeld in vele
streken va n liet land.
Tijdens een gesprek met de gisteren uit
Indonesië teruggekeerde minister voor de
Wederopbouw gaf deze enkele zijner in
drukken weer.
Uiteraard interesseerde de minister zich
tijdens zijn bezoek aan de Oost in hoge
mate voor de wederopbouw van het uitge
strekte land. Hij was van mening, dat er
bijzonder hard gewerkt wordt en dat de
zaken met het beschikbare materiaal goed
worden aangepakt. Zoals hij ook tot de
journalisten op Schiphol zeide, waren hem
de vele positieve verbeteringen sedert zijn
bezoek van verleden jaar opgevallen.
Sprekende over de houding van de
regerings-ambtenaren in Indonesië in
verband met de in sommige kringen in
Nederland heersende mening, dat men
te weinig progressieve krachten op bc-
stuurs- cn ambtenarénplaatsen bezit,
gaf minister Ncher als zijn indruk te
kennen, dat men „in regerings- cn
ambtelijke kringen in Batavia niet naar
de voor-oorlogse toestanden terug ver
langt". Volgens de minister waren lie
den, die in Batavia nog blijk gaven van
de „koloniale geest" hoge uitzonderin
gen.
In het uiteraard nog gevoelige tekort aan
voldoende technisch geschoold personeel
hoopt de minister door hei bevorderen van
uitzending van nieuwe krachten zo* veel
mogelijk te voorzien.
„Hoofden en zinnen".
Door de vervroegde terugkeer heeft de
minister geen gelegenheid gehad de Neder
landse troepen in de demarcatie-gebieden
te bezoeken. Zijn bezoek heeft zioh thans
tot Batavia beperkt,
j Ook over de verschillende bevolkings
groepen gaf de minister zijn indrukken
weer. De Nederlanders: Wat weifelmoedig,
„omdat ze niet allen weten, op welke wijze
het einddoel bereikt kan worden." De Indo-
Europese gemeenschap: zoekt naar een
eigen plaats in de Indische maatschappij
en voelt zich thans nog ietwat verlaten. De
Indonesische bevolking zelf verlangt uiter
aard naar een spoedige oplossing van de
regeling voor zelfbestuur, „waarbij in ver-
schillende groepen de overtuiging leeft, dat elk
met sommige personen van de regering
Djokjakarta het verkrijgen van een bevre
digende oplossing niet mogelijk is." En ten
slotte (de Chinezen. Zij erkennen naar de
mening van de minister algemeen het recht
der Indonesiërs op zelfbestuur, maar wen
sen boven alles een veilige en geordende
maatschappij, waarbinnen zij ongestoord
hun economische leven kunnen voortzetten.
De Indo's.
Wat in het bijzonder de eigen plaats"
der Indo-Europeanen in de Indische ge
meenschap aangaat, hoewel velen onder
hen Nederlander wensen te blijven, gaat in
het bijzonder onder de minder ontwikkelde
„kleine Indo's" de gedachte uit naar een
eigen gemeenschap, te stichten op Nieuw-
Guinea. Minister Neher had de indruk, dat
deze groep afzijdig staat tegenover de nieu
we maatschappelijke structuur in Indonesië
omdat zij bang is daarin geen gewaarborgd
bestaan te kunnen vinden. Om diezelfde
reden geloofde de minister, dat zij hun
verwachtingen van een vestiging op Nieuw-
Guinea te hoog spanden. Slechts door in de
toekomst deze Indo-Europeanen in de fede
ratie Indonesië die posities te laten bekle
den, waartoe zij op grond van hun kennis,
karakter en geschiktheid aanspraak maken,
kunnen de regeringen der deelstaten deze
vrees trachten weg te nemen.
Als zijn algemene verwachting voor de
toekomst van Indonesië sprak minister Ne
her tenslotte zijn vertrouwen uit in de terug
keer van rechten en veiligheid, waarna liet
economische leven dank zij ook de grote
mogelijkheden, die de natuur dit rijke land
heeft geschonken, geleidelijk weer op gang
zal komen. Met de woorden: „Ik zie de toe
komst van Indonesië beslist niet somber
in", besloot hij het gesprek.
TWEE JAAR EN EEN FIKSE BOETE
VOOR HOUTHANDELAREN.
Het Bijzonder Gerechtshof in Amster
dam velde het vonnis over de houthande
laren J. W. E. en P. M v. D. uit Bun-nik.
die de Duitse weermacht van grote par
tijen hout voorzagen. De eis luidde des
tijds 6 jaar, de uitspraak was 2 jaar met
aftrek en een boete van f 150.000 voor
ben te overwinnen; Vele van de volken
van Europa en Azië leven in de schaduw
van gewapende agressie. Daar nog geen
overeenstemming tussen de geallieerden is
bereikt over hoofdlijnen van de regelingen
van de vrede, ziet Amerika zich voor een
langdurige militaire bezetting van de vij
andelijke gebieden geplaatst.
Het economisch herstel is ten achter
gebleven en grote industriële gebieden zijn
afhankelijk van de Amerikaanse economie
gebleven, hetgeen even pijnlijk voor Ame
rika als voor de betrokken gebieden is.
Veel van deze economische depressie is
een gevolg van politieke vrees en onzeker
heid en niet alleen van de vernielingen
door de oorlog".
Met betrekking tot dc Parijse conferen
tie zei de president, dat het „zonder twij
fel in het belang van de Verenigde Staten
cn het Westelijk halfrond in het algemeen
is, dat he.t beroep van Europa tot hulp met
sympathie cn welwillendheid tegemoet
getreden wordt. Amerika is bereid alles te
doen. binnen veilige grenzen, om Europa
te helpen. De moeilijkheden der V.S.
noemde de president klein in tegenstel
ling tot de strijd om het bestaan, waarin
dc volken van Europa zijn betrokken. De
vrije landen in Europa zullen spoedig hun
behoeften bekend maken. Hopelijk zullen
de vrije staten van het werelddeel Amerika
bereid zijn zoveel mogelijk bij tc dragen
tot een durende vrede tot heil van de
mensheid".
De president vervolgde: „Onze tegen
zin tegen geweld moet niet gezien wor
den als besluiteloosheid wat betreft na
koming van het handvest der Verenigde
Volken, noch als een uitnodiging aan
anderen om volgens eigen inzicht met de
grondslagen van dc internationale vrede
om te springen. Amerika schaart zich ach
ter de UNO, die zich voor grote moeilijk
heden geplaatst ziet. Sedert haar ontstaan
is de organisatie bij een welhaast ononder
broken conflict betrokken. Men moet zich
hierdoor echter niet tot een onrechtvaar
dig oordeel over de UNO als zodanig
laten verleiden".
Oude wereld in gevaar.
De president riep de Amerikaanse lan
den op om de Verenigde Staten te helpen
bij het handhaven van de wereldvrede.
„Het samengaan dezer naties zal de groot
ste kracht in de wereld vormen ter be
scherming van de mensheid. De oude we
reld is uitgeput, haar beschaving in ge
vaar. Haar volken leven in verwarring en
zijn vervuld van vrees voor de toekomst.
Hun hoop moet gevestigd zijn op onze
nieuwe wereld", zo besloot de president.
NOG WEINIG VERANDERING
Weersverwachting, medegedeeld door
het K.N M I te De Bilt geldig van
Woensdagavond tot Donderdagavond:
In de nacht op vele plaatsen vorming
van nevel of mistbanken, die in de
ochtend weer oplossen. Wisselend be
wolkt met slechts enkele verspreide
regenbuien Zwakke wind. Weinig
verandering in temperatuur.
DONDERDAG 4 SEPTEMBER
Zon op 5.54 uur, onder 19.23 uur
Maan op 20.54 uur. onder 9.57 uur
