Haarlems Dagblad
Romp-kabinet vraagt vertrouwen
der Nationale Vergadering
In Frankrijk
Wysjinsky zegt Churchill te rekenen
tot de „psychopatische aartsbarbaren"
„Wij volgen het bestandsbevel op
naar de geest, niet naar de letter"
62e Jaargang No. 18768
Bureaux: Grote Houtstr. 93, TeL Admln. 10724,
14825. Redactie 10600. Directeur-Hoofdredacteur
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37. Tel. 12230.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, TeL 12713, 10132.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Donderdag 23 October 1947,
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent. per kwartaal
4,Franco per post 4.50. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie
Uitgave van de Stichting Vo«, lichting te Haarlem
T ATERE MEDEDELINGEN over het
■L/ resultaat van de Franse gemeente
raadsverkiezingen waarbij de telling
der stemmen merkwaardig traag is ver
lopen hebben de indruk van de betekenis
van de Gaulle's overwinning versterkt.
Het is ook duidelijk geworden dat de com
munisten meer hebben verloren dan aan
vankelijk het geval leek te zijn en dat
allerlei verschuivingen zich hebben doen
gelden. De versplinterde partijtjes van de
Franse rechterzijde hebben blijkbaar in
de Gaulle's Rassemblement een nieuwe
eenheid gevonden. De communisten heb
ben stemmen verloren aan de socialisten
en de socialisten op hun beurt weer aan
de Gaulle, evenals de radicaal-socialisten,
die naar Nederlands begrip zo ongeveer
overeen te brengen zijn met onze vroegere
vrijzinnig-democratische partij. In Parijs
heeft zich de grote verschuiving de
„landslide" zeggen de Engelsen in zo'n
geval ten gunste van de Gaulle wel het
sterkst voltrokken. In de Parijse gemeente
raad heeft hij nu ^n sterke meerderheid
en zijn broeder Pierre zal als voorzitter
van dit lichaam optreden. Dat is een détail.
Maar het feit dat Parijs de sterkste ver
schuiving heeft getoond is veelbetekenend
voor ieder, die Frankrijks geschiedenis
kent. Het geeft in dit land met zeer' sterk
gecentraliseerd bewind altijd sterk de toon
aan.
Gisteren zijn verscheidene Franse mi
nisters afgetreden. Een romp-kabinet van
slechts twaalf leden., bijna geheel bestaande
uit leden van de socialistische partij en
de zo zwaar verslagen M.R.P., is over
gebleven en moet zich a.s. Dinsdag voor
de dan van reces terugkerende Kamer
presenteren. Het verkeert natuurlijk in
uiterst zwakke positie.
In het algemeen heeft de pers van
andere landen weinig ingenomenheid met
de veranderde loop van zaken tp Frank
rijk getoond. Er heerst een onbehagelijke
sfeer om de Franse gebeurtenissen. Dat
dertig procent van de kiezers van de stem
bus zijn weggebleven, als nieuw bewijs
van de loomheid en afmatting in den lande,
is een overweging die de onbehagelijkheid
verhoogt. Dat het Franse vakverbond, de
C.G.T. (Confédération Générale du Tra
vail) na een felle campagne voor haar
looneisen plotseling stil is geworden
maakt een vreemde indruk. Men houdt
niet van zulke loomheid eri stilte in Parijs,
waar stilte al zo vaak de voorbode van
zware storm is geweest.
De generaal zelf schijnt te willen blijven
wachten. Hij verkeert "kennelijk in de over
tuiging, dat tijd alleen in zijn voordeel
kan zijn. Hij heeft de wind me^al is het
program van zijn R.P.F. evenmiirduidelijk
als positief. Hij heeft zijn Rassemblement
du Peuple Frangais trouwens niet als een
partij, maar als een beweging voor een
heid van het Franse volk aangekondigd.
Hij wil groter bevoegdheden voor de uit-
voerende macht, de regering dus, ten kostè
van de wetgevende macht, het parlement.
Maar daar is een grondwetsherziening voor
nodig. Die kan niet snel. verwezenlijkt
worden. Wel zou, al heeft hij nu geen
meerderheid in de Kamer, er wellicht op
korte termijn kans kunnen zijn op een
volksstemming over de persoon de Gaulle.
Volksstemmingen over personen doen al
tijd sterk denken aan kansen op dictatuur.
Wel moet men bij dit alles rekening hou
den met de geest der Latijnse landen, die
politieke voorkeur liever in personen dan
in programpunten pleegt te stellen. Een
term als „de Gaullisten" getuigt daar op
zichzelf al van.
Bij de Franse gemeenteraadsverkiezingen
Zijn de middenpartijen grotendeels wegge
vaagd en is de tegenstelling tussen rechts
en links verscherpt. Het internationale
conflict tussen Oost en West heeft zonder
twijfel deze loop van zaken in het grootste
land van het West-Europese vasteland be-
invloed. Het beïnvloedt het des te meer
omdat Frankrijk, in nog veel dringender
economische nood verkerend dan Enge
land, volkomen afhankelijk is van Ameri
kaanse financiële hulp. De gedachte dat
Amerika er dus aan de touwtjes kan trek
ken gaat maar in zekere mate op. De
Amerikanen hebben het grillige spel der
politieke krachten in Frankrijk niet in de
hand en de volksmassa, met inbegrip van
veel kleine politici, begrijpt weinig van
internationale economische verhoudingen
en zal er zich niets aan gelegen laten liggen
als de spanning te groot wordt.
Dat de Gaulle generaal is moet a^s een
omstandigheid van belang beschouwd wor
den. De wereldgeschiedenis toont weinig
bemoedigende voorbeelden van het optre
den van generaals als staatslieden aller
minst in een republikeins, democratisch
bewind. Zij stammen uit een gans andere
sfeer dan die van de burger-politicus en
zijn daarin opgegroeid en tot gezagsposities
gekomen. Dat zijn niet d"e gezagsposities
der democratie. Plooien en meten, overleg
plegen, met andersdenkenden, eigen mening
prijsgeven na zich breedvoerig te hebben
laten ovértuigendat alles behoort niet
tot de levens- en arbeidssferen van gene
raals. En deze generaal Charles de Gaulle,
scherp van verstand en wilskracht maar
volgens onverdachte getuigenissen een
hooghartige, norse, ongeduldige man, lijkt
hef prototype van de autoritaire beroeps
officier. Het kost in de huidige loop der
gebeurtenissen moeite om een parlemen
tair-democratische ontwikkeling van zaken
onder zulk een leiding, met een communis
tische tegenpartij die vierkant tegen de
parlementaire democratie gekant is. voor
te stellen. De houding van de tegenpartij
ls daarbij altijd van invloed: zij moet on
vermijdelijk de wijze van optreden van het
régime beïnvloeden.
Het is nog niet zover. De kans over
weegt, dat de Gaulle voorlopig nog niet
aan het bewind zal komen. Maar de ont
wikkeling van zaken in Frankrijk is dus
danig, dat men die gebeurtenis ziet nader
komen en dat men moeilijk kan aannemen
dat de tussen-liggende periode niet reeds
tot stormachtige gebeurtenissen zou leiden.
Het stormsein is in Frankrijk gehesen.
R. P.
Zaak van ex-S.A.-commandeur
tot nader order aangehouden
De zaak tegen de oud-S.A.-commandeur
van de Haarlemse afdeling van de NSNAP,
W. H. J. G., die twee weken geleden voor
de derde kamer van het Haarlems tribu
naal terechtstond is tot nader order aan
gehouden, aangezien het tribunaal eerst
een onderzoek wil laten instellen naar de
geestvermogens van beschuldigde. I
Franse ministers trekken consequenties
De politieke crisis In Frankrijk, die als de verrassing der gemeenteraadsverkiezingen
de door stakingen en stakingsdreiging toch al zo chaotische toestand in het land
kwam completeren, heeft een snel verloop. Nog zijn alle stemmen niet geteld en
reeds hebben alle ministers van het onmogelijk geworden kabinet-Ramadier hun
ontslag aangeboden, behalve Ramadier zelf, die onmiddellijk begonnen is met
reorganisatie der regering. De namen van de nieuwe ministers zijn intussen reeds
bekend gemaakt. Frankrijk heeft thans een romp-kabinet, dat behalve Ramadier slechts
twaalf ministers telt, tegen het oude drie en twintig. Buitenlandse Zaken is in handen
van Bidault gebleven. Binnenlandse Zaken werd door Depreux behouden. Dinsdag
komt de Nationale Vergadering bijeen om de nieuwe regering ai of niet haar ver
trouwensvotum te geven en verdere beslissingen te nemen.
Naar verluidt boden in de voormiddag
de MRP Ministers wier partij Zondag
in de gemeenteraadsverkiezingen het ern
stigst had geleden nun ontslag aan. In
verband met deze nieuwe dreiging vroeg
en verkreeg Ramadier op een tweede ka
binetszitting die om vier uur gehouden
werd, de collectieve demissie van het ge
hele kabinet. Naar verluidt heerste op
beide kabinetszittingen een geprikkelde
stemming en werden talloze beschuldigin
gen geuit. Ramadier zou hebben gezegd
dat de regering niet kon toegeven aan de
vergaande eisen van de arbeidersbeweging
zonder dat het land in een financiële en
economische chaos gedompeld, zou worden.
Minister van Oorlog, Coste-Floret, een lid
van de MRP, di.e Maandag troepenverster
kingen naar Parijs had gedirigeerd voor
het geval van wanordelijkheden, zou naar
verluidt hebben opgemerkt dat hij volgende
week geen minister van Oorlog wilde zijn
wanneer het bevel gegeven moest worden
om op het volle te schieten. President "Vin
cent Auriol, een socialist, die presideerde,
zou hebben gezegd dat hij geen interim-
regering wenste en er op aan hebben ge
drongen om de Gaulle onmiddellijk de si
tuatie in hahden te laten nemen. Op aan
dringen van Ramadier besloot het kabinet
tenslotte om de verantwoordelijkheid voor
de gehele situatie a.s. Dinsdag aan het
parlement voor te leggen.
Ramadier begon onmiddellijk besprekin
gen met de partij-leiders voor de hervor
ming der regering. Later werd de lijst van
ministers bekend gemaakt-
Zij vermeldt de volgende namen: Ra
madier: premier: Delbos, minister van
Staat; Georges Bidault: Buitenlandse Za-
Buitenlandse mijnwerkers
naar Nederland
Naar het persbureau Reuter meldt, zul
len 3.000 verplaatste personen, uitsluitend
mijnwerkers met hun gezinnen, uit de
Britse zone van Duitsland in Nederland
worden toegelaten «volgons een te Genève
getekende overeenkomst tussen een ver
tegenwoordiger van het Engelse ministerie
van buitenlandse zaken en A. Paulen,
hoofdingenieur by de Nederlandse Staats
mijnen. Deze immigranten kunnen na vyf
jaar de Nederlandse nationaliteit verkrij
gen, aldus Reuter.
Duitse arbeiders weigeren
aan ontmanteling te werken
In Velbert, in het Rynland, hebben 60
arbeiders van de staalfirma van August
Engels, waarvan een gedeelte voor herstel
betaling ontmanteld zou worden, „op order
van hun vakvereniging", Woensdag gewei
gerd aan de ontmanteling te werken.
Dit is de eerste aanwijzing, dat de ar
beiders van het Ruhrgebied zich actief
tegen de ontmanteling zullen verzetten,
zoals ongeveer een week geleden was aan
gekondigd.
Waarnemers menen, dat de staking te
Velbert een gevolg is van de berichten, dat
het bestuur der vakvereniging in de Britse
zóne van Duitsland verklaard zou hebben,
dat de stakers volledige uitbetaling zou
den ontvangen, indien zij wegens staking
ontslagen zouden worden.
De minister-presidenten van de Britse en
Amerikaanse bezettingszone van Duitsland
en de burgemeesters van Bremen en Ham
burg hebben na besprekingen te Wies-
baden verklaard, dat de voorgenomen ont
manteling van Duitse industriële oorlogs-
ondernémingen in het kader der herstel
betalingen een sterke weerslag op de Duitse
economie <?n ernstige materiële en psycho
logische gévolgen zal hebben.
„Het bevel is een eenzijdige daad, geheel
ter verantwoording van de bezettende
mogendheden, zonder medewerking en
verantwoording van Duitsers verricht".
MAARSCHALK TITO ZIEK.
Te Belgrado wordt vernomen, dat maar
schalk Tito, de Joegoslavische premier,
reeds verscheidene dagen ziek is.
ken; Depreux: Binnenlandse Zaken; André
Marie: Justitie: Ph. Teitgep: Strijdkrach
ten; Schuman: Financiën; Daniel Mayer:
Arbeid en Sociale Veiligheid: Lacoste:
Handel en Industrie; Roclore: Landbouw;
Naegelen: Nationale Opvoeding; Moch:
Economische Zaken, Publieke Werken en
Vervoer; Béchart: Staatssecretaris bij de
premier en zaakgelastigde voor overzee.
Volgens deze lijst telt het kabinet thans
7 socialisten. 3 leden der MRP., twee ra
dicalen en een onafhankelijke.
Twaalf ex-N.S.B.-ers
namen liun kans waar
Bewakers gingen in een
café koffiedrinken
Op 8 Januari van dit jaar ontsnapten
uit een transport van 42 politieke delin
quenten, die van Hoensbroek naar Den
Helder \verden gebracht, 12 gedetineerden.
Elf piannen ontsnapten uit de vrachtauto
toen drie van de vier bewakers in een café
bij Amsterdam een kopje koffie gingen
drinken. De twaalfde ging er in de hoofd
stad vandoor.
Wegens nalatigheid hadden zich voor de
Maastrichtse rechtbank te verantwoorden
de hoofdbewaker H. J. W. uit Hoensbroek
en de bewakers Chr. H. W. en J. H. A. R.
beiden uit Sittard.
De hoofdbewaker trachtte alle schuld
op de bewakers te schuiven, maar deze
verklaarden, dat de hoofdbewaker tijdens
de gehele rit in de cabine van de vrachtr
auto had gezeten en de bewakers aan hun
lol had overgelaten.
De Officier van Justitie was van oordeel,
dat hoewel het aantal bewakers en hun
bewapening onvoldoende waren, de man
nen toch hun plicht hadden moeten doen.
Zij zijn daarin schromelijk te kort ge
schoten. De eis tegen de ex-hoofdbewaker
W. was 200,of 2 maanden hechtenis
cn tegen de twee ontslagen bewakers
100,of 1 maand hechtenis.
Prinses Elizabeth in de bruidskoets, die haar naar de openingsx>lechtigheid van het
parlement voerde. In deze koets zal de prinses eerlang naar Westminster Abbey
rijden, om in het huwelijk te treden met Philip Mountbatten.
Ook Harriman en Byrnes krijgen een veeg uit de pan
Ook generaal de Gaulle zelfde man die de
Franse binnenlandse politiek onderste
boven gooUiz, jieouie ji. Zondag.
Andrei Wysjinsky stelde Woensdagavond
in de politieke commissie te Lake Success
de vraag, wie wel de sohuld was voor de
dreiging van, de storm van een nieuwe oor
log. „Zijn li'et niet de helden van Fulton
(hiermede bedoelde hij Churchill met zijn
rede in Fulton) en de Amerikaanse mo
nopoliehouders, die de nieuwe koers in de
Amerikaanse buitenland.se politiek aange
ven, psychopatische aartsbarbaren, para
noialijders en schizophrenen, bezeten door
waanzinnige ideeën?"
Harriman, de Amerikaanse minister van
Handel, zo zeide Wysjinsky, „spoort de
Amerikaanse regering aan om de zoge
naamde Oosterse aanvallers tegemoet te
treden met een machtige luchtmacht, en
dringt er op aan dat er een positieve ac
tie ondernomen wordt- Op deze wijze roept
hij openlijk om oorlog".
Van Churchill zeide hij, dat deze het
voortdurend op een nieuwe oorlog aanlegt,
daarbij vertrouwend op de steun van Ame
rika en de Westerse democratieën bij de
vorming van een „sterk front tegen wie?
Natuurlijk tegen de Sovjet-Unie en de
oostelijke democratieën". Churchill zou
door zijn schimpredenen op de Sovjet-Unie
de publieke opinie zijn agressieve bedoe
lingen willen verbergen. Churchill zou met
een Brits-Amerikaans verbond dreigen.
James Byrnes, de vroegere minister van
Buitenlandse Z^ken der Verenigde Staten,
spande volgens Wysjinsky de kroon bij
het belasteren van de Sovjet-Unie. De
uitlatingen van Byrnes noemde hij ken
merkend voor de provocerende en laste
rende houding, die zekere Amerikaanse
kringen waartoe hij behoort, in deze tijd
aannemen.
Evatt repliceert.
Herbert Evatt, de Australische afge
vaardigde, nam het voor Churchill op. die
hij de grootste oorlogsleider noemde. „Zijn
naam zal voor altijd in de geschiedenis
blijven leven".
„Mr. Byrnes een oorlogsophitser te noe
men is even waar als zou men Hitier voor
vredesengel uitmaken".
Een der oorzaken van de alomversprcide
vrees voor oorlog en zelfs voor aanmoedi
gen tot oorlogvoering is. volgens Evatt. de
aanhoudende en ongeremde aanval der
Sovjet-pers en -radio op Amerika. Hier-
Italië vraagt om geld
en koloniën
Italië heeft bij monde van zijn ambas
sadeur te Washington de Verenigde Staten
dringend verzocht om een lening van hon
derd twee-en -ze ven t i gm ill ioen dollar.
Graaf Carlo Sforza, de Italiaanse minis
ter van buitenlandse zaken, die op uitnodi
ging van de Britse regering Maandag een
bezoek aan Londen zal brengen, heeft
gisteren verklaard, dat hij met Bevin vrij
uit over de Italiaanse eisen zal spreken.
Men gelooft, dat Sforza erop aan zal
dringen, dat Italië onder mandaat van de
UNO het beheer over zijn vroegere kolo
niën Erithrea, Somaliland en Tripolitanië
zal krijgen.
door zou het volk vafi de Sovjet-Unie ge
loven. dat Amerika een aanvalsoorlog
voorbereidt. Evatt antwoordde op de aan
halingen uit Amerikaanse bladen door
Wysjinsky, met het citeren van artikelen
uit Sovjet-bladen en beschreef een spot
prent waarop generaal Eiserihower als
kok was uitgebeeld, die een gerecht be
reidde uit intrigue, agressie en atoom-
chantage.
De Sovjet-pers zou ook door het achter
wege laten van publicaties van vriend
schappelijke daden van andere staten je
gens de Sovjet-Unie, de vrees voor oorlog
bij het Sovjet-volk aanwakkeren. Het
aandeel der Westerse mogendheden in de
strijd tegen Duitsland, de economische
hulp door de leen- en pachtwet en op an
dere wijze, was volgens Evatt nooit vol
doende aan de bevolking der Sovjet-Unie
bekend gemaakt.
Na afloop van de vergadering verklaar
de de Amerikaanse senator Warren Austin
aan de pers, dat de rede van Wysjinsky
een onderdeel is van de propaganda-actie,
die de Sovjet-Russische pers en radio
reeds maandenlang met toenemende he
vigheid voeren..
Wijdvertakte handel in
valse kolenbonnen
Controle op het distributiekantoor te
Utrecht heeft uitgewezen, dat daar een
groot aantal vrij goed nagemaakte kolen-
bonnen 74 en 75 voor vaste brandstoffen
is ingeleverd. Bij het onderzoek, dat de
politie naar aanleiding daarvan heeft in
gesteld is gebleken, dat zowel 'particulie
ren als brandstoffenhandelaren deze bon
nen hebben gekocht en in circulatie ge
bracht. Er zijn handelaren, die voor 3 5
4.000 gulden valse bonnen kochten tegen
6 a 7 gulden per stuk. Van de aangehouden
personen, die bij deze zeer wijd vertakte
handel betrokken zijn, werden reeds der
tien ter beschikking van de Officier, var
Justitie gesteld.
Beperking van het
benzineverbruik
De verkeers- en vervoersbonden in Ne
derland hebben gezamenlijk aan de minis
ter van Economische Zaken een voorstel
gedoan, dat beoogt een vrijwillige beper
king van het benzineverbruik tot stand te
brengen.
Bevroren restant der Britse
lening wordt ontdooid
In welingelichte kringen te Londen
werd het bericht, dat de Amerikaanse re
gering waarschijnlijk binnen enkele dagen
de resterende 400 millioen dollars van de
Britse lening zal ontdooien, „vrij juist"
genoemd. Van officiële zijde weigerde men
op dit bericht commentaar te leveren. Men
merkte op, nat dit een kwestie is, die tus
sen de Amerikaanse regering en het Con
gres wordt uitgemaakt. Wanneer de Ame
rikaanse regering mocht besluiten het
restant van de lening te ontdooien, dan
zal zij het Congres duidelijk moeten ma
ken. dat een dergelijke handeling niet in
strijd is met de Brits-Amerikaanse le
ningsovereenkomst.
„Olina"-fabrikanten
krijgen f 3000.- boete
De twee firmanten van de Handelsmaat
schappij Cosmepha te Amsterdam, die een
laxeermiddel in de handel brachten onder
de naam ,^Oüna" en door het opschrift op
het etiket van de flessen de indruk wekten
dat men deze „Olina" als slaolie kon ge
bruiken, zijn door de Amsterdamse kan
tonrechter ieder tot f 3000.boete veroor
deeld. Er was twee maanden hechtenis te
gen hen geëist.
Een grossier kreeg f 500 boete en enige
winkeliers een voorwaardelijke boete van
50.—.
De bij de veroordeelden in beslag geno
men „Olina" werd verbeurd verklaard.
Hr. Ms. Jan van Galen terug
van veertiendaagse proefvaart
Vanmorgen boorde de torpedojager Hr.
Ms. Jan van Galen, die twee duizend bruto
register ton weegt, zijn neus door een
vette mist en zelfs de sluismeesters wisten
niet precies waar de schuit Uithing. Ten
slotte kwam hij om negen uur in de slui
zen aan, waar wij gelegenheid hadden
enige opvarenden over hun ervaring te
polsen. De Jan van Galen vertrok veertien
dagen geleden uit Rotterdam, liet op de
Schelde zijn kompas stellen, voer daarop
naar Den Helder onT munitie te laden en
heeft veertien dagen lang in het Kanaal
„gerund". Ook zijn er enige dieptebommen
afgeworpen en technisch personeel van
de firma Werkspoor heeft de geheel ge
reviseerde machines en andere werktuigen
op deugdelijkheid beproefd. De Jan van
Galen is naar Amsterdam doorgestoomd
en zal 11 November naar Indië vertrekken,
ten einde de Jan Evertsen af te lossen.
Het woord is aan...-
George Eliot:
Men moet arm zijn om de
weelde van het geven te ken
nen.
Geneefse handelsconferentie
gaf „unieke resultaten"
De Amerikaanse plaatsvervangende mi
nister van economische zaken, Williard
Thorp heeft verklaard, dat de internatio
nale handelsbesprekingen te Genève heb
ben geleid tot resultaten, die „alle ver
wachtingen te boven zijn gegaan" en „ab
soluut uniek zijn in de wereldgeschiedenis".
Thorp, die een vergadering van de natio
nale raad voor buitenlandse handel toe
sprak, weigerde bijzonderheden te verstrek
ken over de tot stand gekomen handels
overeenkomsten.
Thorp zeide. dat de vele uitzonderingen
op de algemene richtlijnen, neergelegd in
het wereldhandelscharter, die in de over
eenkomsten voorkomen, een onvermijdelijk
gevolg zijn van de poging om een realis
tisch document op te stellen, dat in over
eenstemming is met de voorwaarden waar
onder de huidige internationale handel
plaats vindt.
De uitzonderingen .welke tot het prijs
geven van de principes van multilaterale
handel leiden, zijn echter tot een minimum
beperkt en zi;n zo opgesteld, dat zij zo
spoedig mogelijk kunnen vervallen. Alleen
op deze basis is het mogelijk beperkende
maatregelen te nemen ter bescherming
van de handelsbalans of jonge industrieën,
zonder dat dit op de lange duur een be
dreiging gaat vermen.
Mr. VAN KLEFFENS IN DE VEILIGHEIDSRAAD:
„De meeste landen zouden hetzelfde hebben gedaan"
Gisteren Ls het debat over Indonesië in
de Veiligheidsraad voortgezet, zonder dat
ingrijpende besluiten werden genomen.
Het consulaire rapport is thans uit Batavia
aangekomen, doch het is zo omvangrijk
dat de vermenigvuldiging dagen in beslag
zal nemen. Maandag a.s. zullen de discus
sies worden voortgezet. Mr. van Klcffens
heeft gisteren nogmaals een uitvoerige rede
gehouden, waarin hij toegaf dat Nederland
het bestandsbevel van de raad formeel
heeft overtreden, doch in de geest nage
leefd. Hij legde de nadruk op de omstan
digheden, die Nederland genoopt hadden
zuiveringsoperaties uit te voeren en zeide
niet te kunnen geloven dat iemand met .ge
zond verstand in dit geval een louter for
meel criterium zou willen aanleggen, zon
der rekening te houden met de omstandig
heden.
Mr. van Kleffens zeide: „De voornaamste
vraag is niet: „Zijn er in formele zin in
breuken geweest op het bestandsbevel?"
dóch: „Waarom zijn er inbreuken op het
bestandsbevel geweest?"
Ik veroorloof mij op te merken, dat wij
de wensen van de Veiligheidsraad naar de
geest hebben opgevolgd. Wij hebben in het
bijzonder (en ik breng dit punt nadrukke
lijk naar voren) nooit gebruik gemaald
van onze gewapende macht (om de woor
den van de Amerikaanse afgevaardigde te
gebruiken) om het gebied, dat zich op 4
Voorlopig geen wijziging
in het radiobestel
Advies van de Radioraad
wordt niet opgevolgd
(Speciale berichtgeving).
De Radio-raad heeft enkele weken ge
leden de minister van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen een plan doen
toekomen, dat als oplossing moest dienen
voor het vraagstuk der zendtijdverdeling.
Het ontwerp beoogt de stichting van een
centraal radioinstituut dat over beide
zenders (Hilversum I en II) de beschik
king zou krijgen. Al dan niet gedwongen
zouden de omroepverenigingen met hun
gebouwen en apparatuur in dit instituut
worden ondergebracht, dat als overkoepe
lend orgaan zal moeten dienen.
Naar \vy van welingelichte zytle verne
men, heeft minister Gielen besloten het
plan van de advies-commissie in deze vorm
niet als wetsontwerp by de Tweede Kamer
in te dienen. In de eerstkomende tyd zal
het huidige radiobestel dan ook geen
wyziging ondergaan.
Niet alleen van de zijde der omroep
verenigingen, doch ook in parlementaire
kringen bestaat een sterke oppositie tegen
het advies van de Radioraad.
Nationale omroep van de baan?
Gevoegelijk kan worden aangenomen,
dat nu de minister tot het besluit is geko
men het advies van de Radioraad in porte
feuille te houden, het plan om tot een
nationale omroep te komen, van de baan
is. Vooral na de bevx'ijding was er een
sterk streven naar een nationale omroep.
De meningen hierover in radiokringen
waren zeer verdeeld. Aanvankelijk was het
talrijke omroeppersoneel van de stichting
Radio-Nederland in Overgangstijd, welke
instelling was voortgekomen uit de sectie
Radio van het Militair Gezag (Herrijzend
Nederland), hiervoor sterk geporteerd.
Krachtig leefde de overtuiging, dat van een
terugkeer der oude omroepverenigingen
geen sprake zou zijn. Toen evenwel in
Januari 1946 deze verenigingen, zij het
dan ook in andere vorm, terugkeerden,
daalde het enthousiasme aanmerkelijk.
Velen hervatten het door de oorlog onder
broken dienstverband met de omroepver
enigingen. welke zich thans in de Neder
landse Radio-Unie hebben verenigd. Doch
hoewel deze figuur allerminst als een
ideale wordt beschouwd, de coördinatie
van orkesten en artisten stuit dikwijls op
tal van bezwaren acht men haai- aan
vaardbaar. i
Augustus onder onze controle bevond, in
grijpend te wijzigen. Ik ben er zeker van,
dat wij gehandeld hebben zoals de meeste
tanden, die in deze raad vertegenwoordigd
zijn. in dezelfde omstandigheden zouden
hebben gedaan.
Ik ben van mening, dat deze landen, in
dien zij de omstandigheden hadden gekend
zoals wij die kennen, aan de uitnodiging
het vuren te staken eenzelfde uitleg had-
den gegeven.
j U zult zich herinneren, dat ik op 25
Augustus een voorbeeld heb aangehaald,
I dat bewijzen moest, waarom er op het
„staakt het vuren" inbrèuk moest wordèn
gemaakt. Het betrof hier ongeveer vier
duizend Chinezen, die door de Indonesiërs
buiten onze linies op een kerkhof bijeen
gedreven waren, zonder voedsel, water of
bescherming tegen de tropische zon. Ik
deelde mede, dat wij de linie hadden er-
schreden om deze mensen te redden en ik
vroeg, zonder een ondubbelzinnig ant
woord op mijn vraag te krijgen, „moeten
wij ons onthouden van dergelijke techni
sche overtredingen?"
Omdat ons de belangen der vredelieven
de bevolking ter harte gaan. in de aller
eerste plaats van diegenen, voor wier vei
ligheid wü ons verantwoordelijk voelen,
waren wij genoodzaakt om datgene uit .te
voeren, wat men hier „zuiveringsoperaties"
heeft genoemd.
Ik wü niet in herhaling vallen, mijnheer
de voorzitter, doch ik moet hier wederom
herinneren aan de bevelen en aansporingen
van de hoogste republikeinse leiders, zowel
civiele als militaire,- aan hun volgelingen
in en buiten het leger om ons aan te vallen
en de economische hulpbronnen van het
land, welke het zo broodnodig heeft voor
de wederopbouw, te vernietigen. Ik heb
ten bewijze daarvan documenten van der
gelijke bevelen en aansporingen aan de
raad voorgelegd en ik meen het recht te
hebben te verzoeken dat aan dit bewijs
materiaal niet wordt voorbijgegaan cn dat
het niet in commentaren wordt verdron
ken. Wanneer deze bevelen en aanspo
ringen ondanks de uitnodiging van de
Veiligheidsraad werden opgevolgd, namen
wij die maatregelen, welke de hoogste be
langen der inwoners van die gebieden ver
eisten.
Ik wil nog enige woorden wijden aan
de Russische en Australische voorstellen.
Ik heb vernomen, dat deze voorstellen on
der de bevolking van die districten waar
wij vrede en veiligheid zodanig hebben her
steld, dat tienduizenden zich er op voor
bereiden om mee te trekken in geval wij
onze troepen terugtrekken, opschudding
hebben gewekt. Ik kan nauwelijks aan
nemen, dat iemand aan deze tafel ver
wacht, dat amnestiebeloften van de repu
bliek, zoals aanbevolen werd door de Sy
rische afgevaardigde, deze mensen er van
zouden weerhouden naar veiliger gebieden
weg te trekken".
Volgens mr. Van Kleffens kan Neder
land de nieuwe Amerikaanse resolutie,
welke er bij beide partijen op aandringt het
reeds gegeven bestandsbevel uit te voeren,
ten dele niet aanvaarden. Het gaat echter
accoord met het voorgestelde verzoek aan
de commissie van drie om de partijen be
hulpzaam te zijn bij het bereiken van over
eenstemming over de nakoming van het
bevel.
I)e directie van de BUcnkorf te Amsterdam
heeft hoger beroep aangetekend van het op 14
October gewezen vonnis van de tuchtrechter,
waarbij de N.V. wegens prljsovert red logen tot
een boete van f 600.000 werd veroordeeld.
I Weerbericht
PLAATSELIJK MIST
l Verwachting, medegedeeld door het
jj K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Don-
derdagavond tot Vrijdagavond: In de
S avond en nacht op vele plaatsen vor-
mlng van nevel of mist. Overigens
wisselend bewolkt met voornamelijk
in het Zuidwesten van het land hier
en daar nog een enkel buitje. Zwakke
tot matige wind tussen Oost en Zuid.
Weinig verandering van temperatuur,
i 24 OCTOBER
Zon op 7.13 uur, onder 17.29 uur
j Maan op 16.14 uur, onder 0 40 uur
