Debat over parlementaire enquétte
naar het Londens beleid
België krijgt in Amerika niet
wat het graag hebben zou
Plan voor de Ruhrmijnen gewijzigd f Wij spraken:
„Lagere octave'
„Schipper naast God'
Drie landwachters sleepten arrestanten
achter een auto over de weg
DONDERDE NO'.'EMDER 1947
HAARLEMS DAGBLAD
TWEEDE KAMER
Beter, maar
minder bier
(Van onze parlementaire redacteur)
Met mr. J. Ie Poole (Arbeid), opvolger
van professor mr. Logemann deed een be
kwaam jurist zijn intree in de Kamer.
Het wetsontwerp tot verlaging van de
bieraccijns wegens de verhoging van het
alcoholgehalte gaf sommige halve of hele
droogleggers aanleiding tot critiek, die er
tenslotte naast bleek te zijn. Minister Mans-
holt kon namelijk de stellige verzekering
geven, dat deze verhoging van het alcohol
gehalte geen korrel graan meer aan de
voeding van mens of dier zal onttrekken,
aangezien de voor de bevolking beschik
bare hoeveelheid bier verminderd wordt.
Nog een paar ontwerpen werden fluks
afgedaan en toen verlieten de ministers de
zaal, zodat de ministerstafel er zielig leeg
bijstond. Toch kreeg de Kamer een belang
rijk voorstel te behandelen, maar dit was
niet van Jiet Kabinet afkomstig, doch van
een der afgevaardigden. Mr. van der Goes
van Naters (Arbeid) had namelijk het ini
tiatief genomen om toepassing van de van
1850 daterende op zichzelf in sommige
opzichten verouderde enquête-wet voor
te stéllen, daar zijns inziens een parlemen
taire enquête dient gehouden worden naar
het beleid van de Kabinetten, welke ge
durende ruim vijf jaar aan het bewind zijn
geweest zonder dat zij onderworpen waren
aan de parlementaire controle. Met andere
woorden: het ging om eens te laten onder
zoeken wat van het kabinet-De Geer tot en
met het laatste kabinet-Gerbrandy gedaan
ennagelaten was in de jaren 1940'45.
De heren Tilanus (C.H.) en mr. De Wilde
(A.R.) voelden niets voor hantering van
het enquête-middel. Hun bezwaren kwa
men in hoofdzaak hierop neer, dat de Ka
mer zich met een dergelijke arbeid onmo
gelijk veel werk op haar toch al zwaar
beladen schouders haalt, en zij de noodzaak
van zulk een onderzoek bovendien niet
konden inzien. Bovendien scheen de woord
voerder van de C. H.-fractie het ook scha
delijk te achten voor Nederlands prestige,
omdat er eventueel na wellicht weinig ver
kwikkelijke debatten minder fraaie dingen
aan het licht zouden komen. Nu het hier
het beleid betrof van inmiddels toch niet
meer aan het bewind zijnde ministers zag
hij weinig nut in een dergelijke arbeid,
welke men volgens hem veel beter aan
historici kon overlaten.
Dit standpunt namen mr. Donker (Ar
beid), prof. mr. Romme (K.V.P.), de heer
Wagenaar (Comm.) en dr. Bierema (Vrij
heid) allerminst in. Laatstgenoemde noem
de het nipt schuwen van de openbaarheid
juist een van de wezenlijke bestanddelen
van de democratie. Aanvankelijk wenste
hij echter het tijdperk, dat onderwerp van
de enquête zal uitmaken wat ruimer te
nemen dan de voorsteller, die het onderzoek
wil laten lopen over de periode Mei 1940
en voorts ook enige tijd daarvoor, ten
minste voor zover het aangelegenheden be
treft direct samenhangend met wat daarna
is gebeurd, gelijk de wisseling in het opper
bevel tot 20 Juli 1945, tijdstip, waarop
de Tijdelijke Staten-Generaal aan de slag
gingen.
Neen, zei dr. Bierema, onder de enquête
hoort ook te vallen hetgeen er voorviel tot
23 Juli 1946, want toen pas kregen wij een
volwaardig, gekozen parlement. Professor
Romme vond dit bepaald overdreven en
suggereerde om in elk geval als uiterste
grens te nemen 20 November 1945, het
ogenblik waarop de Voorlopige Staten-
Generaal optraden, die weer over normale
bevoegdheden beschikten.
In zijn over het algemeen knappe rede ter
verdediging van zijn voorstel gaf mr. Van
dei- Goes van Naters te kennen, dat hij als
einddatum 20 Juli 1945 wilde handhaven,
aangezien de Nota over het Regeringsbeleid
destijds al voldoende gelegenheid had
schenken om verantwoordelijkheid te doen
afleggen over het tijdperk na 20 JuH 1945.
Heel de opzet der enquête is juist om te
laten nagaan wat er in het werkelijk par-
lementloze tijdperk is voorgevallen, in de
periode dus, waarin er zonder parlement
was geregeerd. Dr. Bierema bepaalde zich
tenslotte tot een amenderingspoging om 20
Juli 1945 als eindtermijn te nemen. Hier
over en vervolgens over het enquête-voor-
stel zelf valt vandaag de beslissing.
Vermeld zij nog. dat de voorsteller terecht
betoogde, dat er alle aanleiding bestaat om
tot een parlementaire enquête over te gaan
nu er nog veel te veel over de jaren 1940-
1945 onbelicht is gebleven. Het uiterlijk
schone boekwerk van prof. Gerbrandy,
diens Memorandum over het Londense Re
geringsbeleid, is allesbehalve volledig en
schijnt niet vrij van eenzijdigheid. In be
ginsel is, omdat het landsbelang daarbij
slechts gebaat kan zijn, zowel met het oog
op de toekomst alsook omdat men nader
inzicht dient te verkrijgen over al dan niet
door vooraanstaande figuren begane fouten
of misslagen, een parlementaire enquête
zeer gewenst. En al zitten daaraan zeker
allerlei technische en andere moeilijkheden
vast, dit mag geen reden zijn om iets wat
principieel noodzakelijk te achten valt,
maar achterwege te laten. Bij het aanhoren
van de gisteren gevoerde geda'chtenwisse-
ling gingen onze gedachten onwillekeurig
even terug naar de in 1909 door De Savor-
nïn Lohman verdedigde stelling, dat een
enquête betreffende een afgetreden minis
ter het betrof hier het geval van dr. Kuy-
per, die in 1903 en 1905 als minister onjuist
gehandeld zou hebben op het gebied van
verlening van decoraties geen practisch
gevolg zou kunnen hebben en daarom niet
gehouden moest worden. Terecht noemt mr.
Oud in zijn onlangs verschenen boek over
,Het constitutioneel recht van het Konink
rijk der Nederlanden" die stelling onjuist,
daar het bij een enquête niet gaat om de
vraag of er al dan niet gevolgen aan ver
bonden kunnen worden. De enquête wil
slechts feiteij verzamelen en pas aan de
hand daarvan kan men nagaan of er ver
dere gevolgen aan zullen worden verbon
den. Ook al is daarvan geen sprake, dan
kan toch het nut van het onderzoek zijn het
vaststellen van bepaalde verantwoordelijk
heden. Aldus mr. Oud en aldus ook mr. Van
der Goes van Naters, die met zijn voorstel
beter werk in het belang van de parlemen
taire democratie deed dan zijn bestrijders.
Voldoende peulvruchten
voor de winter
Als men niet meer koopt dan
voor direct gebruik nodig is
De afdeling Voorlichting van het mini
sterie van Landbouw. Visserij en Voedsel
voorziening deelt mede, dat de oogst 1947
niet minder peulvruchten heeft opgeleverd
dan de oogst. 1946. Echter is de beschik
bare hoeveelheid fijne peulvruchten, zoals
bruine bonen, grauwe erwten, capucijners
en schokkers, niet groter dan één pond per
hoofd van de bevolking. Anders is het met
de groene erwten, waarvan het kwantum
naar schatting tien maal zo groot is. Daar
bij komt dan nog een vrij belangrijke hoe
veelheid uit import verkregen witte bonen.
Alles tezamen is er ongetwijfeld voldoende
om deze winter een regelmatige voorzie
ning met peulvruchten mogelijk te maken.
Een belangrijk gedeelte van de peul-
vruchlenoogst moet echter nog gedorst
worden. Wanneer het publiek thans niet
meer koopt dan het voor direct gebruik
nodig heeft, is ér geen enkele reden om
gebrek aan peulvruchten te verwachten,
al zal men genoegen moeten nemen met de
soorten, die leverbaar zijn.
Onlangs zijn voor peulvruchten maxi
mum-prijzen bekend gemaakt, welke voor
de consument belangrijk lager zijn dan de
vrije prijam, welke het vorige wintersei
zoen werden berekend.
De Benedenstraat in Batavia heeft altijd een speciale sfeer gehad en ook thans weer
begint die sfeer in verschillende détails te herlevenChinese bedrijfjes op straat en
in de kleine huizen drukken hun stempel op het stadsbeeld.
Luxe-artikelen in de winkels,
maar de fabrieken liggen stil
Schroef van de „Willem Ruys"
gaat per schip verder
De reserveschroef van de „Willem Ruvs",
welke in Zevenbergen was blijven steken,
zal nu toch naar Rotterdam worden ge
transporteerd. Per truck wordt het ge
vaarte eerst naar Moerdijk-haven ge
bracht. waar het Zaterdag overgeladen zal
worden op. een schip. Maandag wordt de
schroef tussen de Spoorhaven en de Rijn
haven te Rotterdam uitgeladen om daar
gewogen te worden op de weegbrug van de
gemeente Rotterdam. Hierna wordt dit
voor de „Willem Ruys" zo belangrijke on
derdeel weer in het schip geladen, omdat
het over land niet door het hek van de
Lloyd-terreinen kan. Aan de Lloydkade
zat het gevaarte dan eindelijk zijn reis
volbracht hebben.
DE QUEEN MARY KON NIET
VERTREKKEN.
Woensdagmiddag om drie uur zou de
Queen Mary uit Southampton vertrekken
naar New York met tweeduizend passagiers
aan boord, waaronder de hertog en her
togin van Windsor, doch het vertrek ging
niet door als gevolg van een staking van
een deel der bemanning. Ongeveer 150
man van de bemanning van 1280 koppen
nam aan deze staking deel.
Volgens officiële gegevens vertegen
woordigde de "invoer van Amerikaanse
goederen in België gedurende de eerste
acht maanden van dit jaar een waarde van
14.300 'mïllioen francs, de uitvoer slechts
een waarde van 1.850 millioen francs. In
de maand Augustus alleen reeds werd tot
'n bedrag van 2000 millioen fr. Amerikaanse
waren ingevoerd, terwijl de uitvoer nau
welijks de 350 millioen francs bereikte.
Van dit bedrag van 2000 millioen francs
besteedde Belgic fr. 500 millioen aan de
invoer van granen, benzine en Steenkool;
voor de invoer van Amerikaanse auto's
werd 200 millioen betaald. Het gehele
resterende bedrag werd gebruikt voor de
aankoop van afgewerkte Amerikaanse
producten. België voerde daarentegen in
hoofdzaak grondstoffen, zoals tin en koper
uit, producten die tezamen met diamant
nagenoeg de gehele Belgische export naar
de Verenigde Staten vertegenwoordigden.
Geen Nylon, wel Nylons.
In Belgische economische kringen stelt
men de laatste tijd herhaaldelijk de on
bevredigende toestand in het licht, welke
is ontstaan door de grote invoer van Ame
rikaanse fabrikaten in België, hoewel
Amerika zelf slechts geneigd is grondstof
fen te importeren. In dit verband wijst
men er in het bijzonder op ddt de Ameri
kanen tot een bedrag van meer dan 600
millioen francs per jaar aan Nylonkousen
in België invoeren, doch weigeren de Ny
londraden aan België te verkopen, waar
door dit land in staat zou zijn zelf de
kousen te vervaardigen. De kousen komen
de Belgen hierdoor tien maal zo duur,
en de kousenfabrieken liggen vrijwel stil.
Op het gebied van de invoer van levens
middelen merkt men verder op, dat de
Amerikanen geen rijst sturen, doch dat de
markt wel wordt overstroomd met allerlei
verpakte producten waarin rijst is v
werkt. De prijs voor de rijst wordt hier
door op de Belgische markt vijf maal zo
hoog. Ook spaghetti en macaroni zijn
slechts in bereide vorm van de Amerika
nen te betrekken en de prijs wordt hier
door zes keer zo hoog.
Men maakt er verder op opmerkzaam
dat hoewel het Belgische fruit zeer over
vloedig is, de markt wordt overstroomd
met verduurzaamde vruchten en vruchten
sap in blik, en dat men verder in vrijwel
alle winkels dure Amerikaanse biscuits,
havervlokken enzovoort uitgestald ziet.
Van verscheidene kanten wordt er de
laatste tijd de nadruk op gelegd dat het
met deze aankopen van weelde-arlikelen
nu eindelijk maar eens gedaan moet zijn
en dat de Belgische productie van afge
werkte goederen opgevoerd moet worden.
In het bijzonder wijst men op de noodzaak
meer grondstoffen én granen uit Amerika
in te voeren. Opgevallen is het in dit ver
band dat de Amerikaanse meelfabrieken
aan België wel meel willen leveren maar
geen graan. Afgezien van het feit, dat het
meel hierdoor veel duurder komt, heeft
deze handelwijze tengevolge dat de Bel
gische meelfabrieken niet kunnen werken
en bovendien de zemelen, die als veevoe
der worden gebruikt, tegen kostbare de
viezen moeten worden aangekocht.
Staten Generaal zullen
Mackenzie King ontvangen
Op 13 November zullen de beide
Kamers der Staten-Generaal dé Cana
dese minister-president Mackenzie
King in verenigde vergadering ont
vangen.
Zeg het met druiven
Op initiatief van een daartoe gevormd
comité en met belangeloze medewerking
van de gezamenlijke Nederlandse ex
porteurs en van de betrokken expedi
teurs vertrekt Maandag 10 November
van de veiling te Westerlee een- partij
druiven naar Denemarken, bedoeld als
cadeau-zending voor Deense ziekenhtd-
zen, waarin Nederlandse patiënten ver
pleegd zijn en voor Deense kinderlmi-
zen. Bovendien gaat een aantal kistjes
druiven mede als individueel geschenk
van een aantal Nederlandse families aan
hun Deense vrienden. De zending is be
doeld als een bewijs van dankbaarheid
voor de zo gul door Denemarken in de
moeilijke dagen na de bevrijding in het
bijzonder aan Nederlandse jongens en
meisjes verleende gastvrijheid
Directe steun voor belanghebbende landen
-Een waarzegster
Frankrijk, België, Luxemburg en Neder
land zullen een directe stem krijgen in het
bestuur van alle steenkolenmijnen in het
Ruhrgcbied. waar onderdanen van deze
landen voor meer dan 50% het aandelen
kapitaal in handen hebben, aldus is by een
nieuwe Engels-Amerikaanse regeling be
paald, meldt Reuter uit Washington.
Deze nieuwe regeling is het gevolg van
een protest dezer landen tegen het onlangs
ontworpen Engels-Amerikaanse plan voor
de steenkolenproductie in heLRuhrgebied,
volgens hetwelk meer Duitsers aan het be
heer der mijnen zouden deelnemen.
Frankrijk, Nederland, België en Luxem
burg zijn er van in kennis gesteld, dat zij
een beheerder zullen mogen benoemen bij
elke mijn, waarvan het bezit voor meer
dan 50% in handen van onderdanen dezer
landen, is. De keuze der candidaten moet
worden bekrachtigd door de Noord-Duitse
steenkolcnraad, die boven de beheerders
staat.
Wanneer onderdanen van deze vier lan
den minder dan 50% bezit in mijnen heb
ben, kunnen zii door tussenkomst van in
de Noord-Duitse kolenraad benoemde
Franse, Belgische, Luxemburgse en Neder
landse verbindingsmannen dagelijks toe
zicht in deze mijnen uitoefenen.
Deze nieuwe regeling is na talrijke be
sprekingen te Washington en Londen
stand gekomen.
„Ik seg tege me man, Ben. seg ik. de
ring van het gasstel gaat omhoog. Hij
komt kijke, hij siet niks. Maar ik sien het
sekuur. De ring van het gasstel gaat om
hoog. Wel twee decimeter en daar blijft'ie
tot eve staan. En zakte toen zachies weer te-
I rug. Nou dat was voor mij een suivere
1 vingerwijzing dadde der duistere krachte
aan het werk ware. En toen heb ik me op
de occulte wetenschappe geworpe", zei
madame Gloria.
.1 „En heeft u daar vroeger nooit iets van
Nederlandse opvoering gemerkt", vroegen wij, terecht onder de
rt i r\ .—4 I i i U r, ■ïi/'Nt J»...!.
„Van timmerman
tot vliegtuigbouwer"
Een „epos" van het
Nijverheidsonderwijs
Het was in het oorlogsjaar 1944, dat de
Haarlemse M.T.S. en de Haarlemse Am
bachtsschool aan de Kleverparkweg res
pectievelijk 25 en 50 jaar bestonden. Aan
gezien men in die tijd wel wat anders te
doen had en de M.T.S. bovendien „geteis
terd" werd door een aantal N.S.B.-leraren
en een N.S.B.-directeur, heeft men van
jubileumviering toen maar afgezien.
Thans is dat anders, want, zoals de hui
dige directeur van de M.T.S., ir. Ludolph,
die van het begin af als leraar aan de
school verbonden is geweest, ons vertelde
zijn er thans in totaal 750 leerlingen op
school en dat betekent, dat het gebouw
„uitpuilt". Maar het land heeft ontstel
lende behoefte aan technici en dus neemt
men het volle gevoel maar op de koop toe.
In tegenstelling tot de oorlogsperiode,
toen de leerlingen bijvoorbeeld in verzet
kwamen tegen de vormingslessen, die door
de N.S.B.-gymnastiekleraar werden opge
dist, is de stemming onder de M.T.S.'ers en
de leraren weer opperbest en de zaak loopt
weer normaal. Ondanks de schade, tiie
door de beschermers aan het gebouw is
toegebracht.
Ook de Ambachtsschool draait weer op
volle toeren. Een totaal aantal leerlingen,
over alle cursussen verdeeld, van 1094
spreekt in dat opzicht boekdelen. Aan dit
gebouw is de inkwartiering niet onopge
merkt voorbijgegaan en men is thans al
twee-en-half jaar aan het herstellen, maar
men kan in leder geval weer voort.
Een boek.
Het is te begrijpen, dat men de jubilea
niet geheel onopgemerkt wil laten voor
bijgaan en men heeft gemeend teneinde
den volke hieraan te herinneren, het beste
te doen een gedenkboek uit te geven. Dit
boek, dat „Van timmerman tot vliegtuig
bouwer" heet, zal zoals de naam al zegt
bijzonderheden geven zowel over de Am
bachtsschool als over de M.T.S. Het werk,
dat geïllustreerd zal worden met tal van
foto's en tekeningen, is door G. Nieuwen-
huis samengesteld in opdracht van het be
stuur van de „Vereniging voor Nijverheids
onderwijs" en zal door de firma Joh.
Enschedé en Zonen worden uitgegeven.
Liet is speciaal bedoeld om het nijverheids
onderwijs, dat zowel voor de industrie als
voor de technische overheidsdiensten van
groot belang is, onder de aandacht van het
publiek te brengen.
Pers-duel in Duitsland
De Berlijnse correspondent van het ANP
meldt:
Het eerste gevolg van de aankondiging
van een anxi-communistische propaganda-
actie door de Amerikaanse militaire gou
verneur, generaal Clay, is een verscher
ping van de toon, die' de Berlijnse pers
in haar beschuldigingen aan het adres der
Oostelijke of Westelijke geallieerden aan
slaat, al naar gelang van haar positie.
Men kan op het ogenblik spreken van
een ware persoorlog waarin de officiële
Amerikaanse en Russische bladen voorgaan.
Het blad van het Amerikaanse bestuur
„Die Neue Zeitung" publiceerde op de dag,
waarop het Sovjet-gerecht het vonnis over
de beklaagden in het proces Sachsenhau-
sen uitsprak, een artikel over de toestan
den, die op het ogenblik in Sachsenhau-
sen zouden heersen. In het kamp zouden
thans 14000 mannen en 15000 vrouwen
zijn opgesloten. Het blad zegt, dat in de
vorige winter in Sachsenhausen dagelijks
35 tot 40 gevangenen stierven.
Aannemer moet 100.000
betalen
De achtste kamer van het Haarlemse Tri
bunaal heeft haar advies bekend gemaakt
in de zaak tegen de Bloemenöaalse aanne
mer D. D. B., die in de bezettingsjaren een
groot aantal werken voor de weermacht
heeft uitgevoerd. Het tribunaal adviseerde
B. een bedrag van 100.000 te laten be
talen.
eindelijk in zicht
27 November 1945 speelde Jan de Hartog
in het Embassy-Theater te Londen voor
de eerste maal de hoofdrol in zijn eigen
toneelstuk „Schipper naast God".
Ongetwijfeld was de strak volgehouden
ernst waarmede deze gevierde schrijver
zijn actuele onderwerp lanceerde, een op
vallend geluid in het zelfgenoegzame En
gelse theaterleven, temeer belangwekkend
waar de stof ontleend was aan de barre
werkelijkheid. Jan de Hartog behandelt in
zijn stuk het probleem der Joodse emi
granten en voert een hartstochtelijk plei
dooi voor de practische toepassing der
alom gepredikte naastenliefde. Het vracht
schip „De jonge Nelly" zwalkt (in het jaar
1939) van haven tot haven langs de kust
van Noord- en Zuid-Amcrika met hon
derdzestig uit Duitsland geweken Joden
aan boord. Overal lopen de pogingen van
de fanatieke kapitein Joris Kuiper om
hen ergens aan land te zetten, opdat zij
hun vrijheid kunnen hervinden, te pletter
op de onverzettelijke ï-ots van mensbescha-
mende bureaucratie. Teneinde raad besluit
hij, ondanks het verzet van zijn beman
ning, het schip te laten zinken door zo
Amerikaanse plezierjachten, die in de na
bijheid een zeilwedstrijd houden, te ver
plichten de drenkelingen te redden en
aan land te brengen. Deze Joris Kuiper,
schipper naast God op de Jonge Nelly, is
een tot in hart en nieren overtuigd Calvi
nist die leeft in het besef dat het evangelie
rechtstreeks tot hem is'gericht cn dat zijn
bevel pas in de tweede plaats hoort te
komen. Hij geeft zijn kinderen liever een
ongeschonden geloof, dan een schip en een
buidel geld tot erfenis.
Al mag men dit stuk zijn critiek niet
sparen, toch zal men, het gezien of gelezen
hebbende, moeten erkennen dat Jan de
Hartog een boeiende en meestal overtui
gende vorm heeft gevonden voor een ook
thans helaas nog brandende boodschap. Er
is veel pathos in dit spel, veel hol senti
ment en plastische grootspraak, maar de
grondtoon is even krachtig als eerlijk ge
meend: een drilboor in het geweten van
een wereld, die zijn eenvoudigste plichten
vergeet.
De reden waarom ik dit alles schrijf is
Ook Zwolle heeft nu een
„spoorbio"
Utrecht heeft een nieuwe spoorbioscoop
gekregen, bestemd voor de wachtende rei
zigers. Het zaaltje van de 18 meter lange
spoorwagen biedt plaats aan 83 personen.
Onder het projectiedoek is een apparaat
aangebracht dat de reizigers tijdig waar
schuwt, welke treinen er weldra vertrek
ken. In het pad langs de fauteuils geeft een
lichtpijl aan in welke rijen er nog plaatsen
open zijn.
De oude „spoorbio", welke vijf jaar lang
in Utrecht dienst heeft gedaan, is nu in
Zwolle gestationneerd. Het ligt in de be
doeling het aantal spoorbioscopen tot acht
i uit te breiden.
De Utrechtenaren B. H. en D. F. M. en
de Amersfoorter G. A. de R. hadden zich
voor de Bijzondere Raad van Cassatie te
verantwoorden voor hun daden in bezet
tingstijd, nadat zij door de Utrechtse kamer
van het Bijzonder Gerechtshof te Amster
dam respectievelijk tot de doodstraf, 20
jaar en 12 jaar Rijkswerkinrichting ver
oordeeld waren.
Ten aanzien van alle drie had het Hof
bewezen verklaard, dat zij deelgenomen
hadden aan de mishandelingen van vijf
illegale werkers, die in de omgeving van
Utrecht in hun handen gevallen waren.
Om deze vijf mannen tot een bekentenis te
dwingen, hadden zij hen aan de bumper
van een auto gebonden en hen zo over de
weg voortgesleept. Later hadden zij deze
arrestanten overgegeven aan de SD te
Utrecht, die de vijf mannen liet fusilleren.
H. en M. hadden zich bovendien schul
dig gemaakt aan de jacht op de illegale
werker Van R., die bij een ontvluchtings
poging door H. met een revolver werd
neergeschoten.
indruk.
„Och", zei madame Gloria bescheiden,
„ik ben altijd een soekster geweest hè.
Tusse hakies, het is niet om wat te segge,
maar u heb disharmonerende aspecte
„Waar", zeiden wij met een blos op
onze kaken.
„In uw onderste bewustsijn". zei Gloria
streng, „u is bovendien swaar mediamiek".
Wij vonden het pijnlijk worden en stap
ten op een ander onderwerp over.
„Als u nou een of ander voorwerp van
een bepaald persoon in handen krijgt",
vroegen wij, „kunt u dan precies zeggen
wat of er rfeet die persoon aan het handje
is?"
„Dat is te segge", zei madame Gloria,
,.as je je maar goed consterteert, ja. Ik
weet nog, dat ik rusie had met me derde
man. Hij had een brief van mij verstopt.
Ik neem se Sondagse das in me bande eh
ik geconsterteerd denke. Het sweet lien
van me wange. Ineens roep ik „Euroka",
dat wil segge „nebbe". Ik sie dat'ie onder
me man se duiveplatje legt. Da's toch
sterk wat?"
„En lag'ie daar ook?", wilden wij weten.
„Flak bij", zei madame Gloria. Ze keek
ons eens lang en doordringend aan. „Hep
u nooit'es bij een polisie-instelling gesete?"
informeerde zij voorzichtig.
„Nooit", zeiden wij waarheidsgetrouw
en madame Gloria haalde opgelucht adem.
„Der staan u een hoop moeilijkhede te
wachte", zei zij ineens vertrouwelijk.
„Da's zuur", vonden wij.
„Ja", zei ze somber, „tot uw achten
twintigste foorsie ik een hoop moeilijk
hede. Daarna sal het Hotter gaan. Sowel
innerlijk-geestelijk as finansjeel".
„Da's beter", zeiden wij, in niet geringe
mate opgebeurd, „dje paar jaar komen
we wel door".
„U mot niet spotte", zei madame veront
waardigd, „daar sit ik hier nie foor. Ik
weet, dat er een hoop mense benne. die
er lichtsinnig ofer denke. Dakkomt door
de beunhase in ons vak. Ach ja die kaart-
leggenj is eigelijk ook niet serieus. Maar
ja, je doet hel er maar bij. Anders segge
se „Ken jij nie eens met kaarte werreke".
Maar eigelijk komt 'et op de parapsycher-
logie an. Dat hele fijne aanfoele sogesegd".
Wij vielen een ogenblik uit onze rol en
zeiden: „Ja, dat hele fijne aanvoelen van
de portemonnaie van uw patiënten zeker".
„Gaat u maar heen", zei madame Gloria
waardig, „u bent begaafd met lagere
octave". W. L. B.
De procureur-fiscaal, prof. Langemeyer,
achtte ten aanzien van H. de inwinning
van een psychiatrisch rapport gewenst,
omdat er wel tekenen zijn, die er op wy
zen, dat H. aan hersenstoornissen lijdt.
Prof. Langemeyer verzocht de zaken
tegen M. en De R. terug te wijzen naar het
Bijzonder Gerechtshof in Amsterdam voor
liet instellen van een nieuw onderzoek.
Edwin Fisher weer bij de HOV
Edwin Fischer, de vermaarde Zwitserse
pianist, die vpor het geven van enige concerten
in Nederland vertoeft, zal zich ook als solist
met de Haarlemse Orkest Vereniging laten
horen. Nog zal men zich het succes herinne
ren, dat de kunstenaar oogstte op het buiten
gewone concert van verleden jaar December,
waarop hij zowel een planoconcert van Beet
hoven als een van Mozart speelde.
Ditmaal brengt Edwin Fischer op het Leden-
concert serie A. dat op Dinsdag 11 Nov. zal
plaats hebben, het pianoconcert No, 2 in Bes
gr. terts van Joh. Brahms ten gehore Kees
Hartvelt. onder wiens leiding het concert staat,
dirigeert vóór de pauze de grote C-dui' sym
phonic van Fr. Schubert.
Kolenprijs in Frankrijk
met 60 procent verhoogd
Niettegenstaande het feit, dat de Franse
vakbonden zich er tegen uitgesproken
hebben, heeft de Franse regering heden de
kolenprijs met bijna 60% verhoogd, aldus
meldt Reuters correspondent te Parijs.
De regering heeft de subsidie op de
steenkool afgeschaft en nog een reeks an
dere economische maatregelen getroffen.
Er zijn reeds tekenen van onrust in de
gelederen der georganiseerde werknemers
te bespeuren. De communistische bladen
zijn een felle campagne tegen de prijzen
politiek der regering begonnen.
Een hernieuwing van de subsidie op
steenkool zou de staat 50 milliard francs
per jaar kosten. Dit is meer dan een
twaalfde van het gehele jaarlijkse budget.
De prijs van de kolen bedraagt nu 2160
francs per ton.
In officiële kringen geeft men toe, dat
de prijsverhoging tengevolge zal hebben,
dat transport, electriciteit. gas, cement,
staal en andere producten van sleutel
industrieën duurder worden.
Brits-Russiscli handels-
accoord waarschijnlijk
In Britse regeringskringen werd giste
ren gezegd, dat de vooruitzichten voor
een spoedige afsluiting van een Brits-Rus
sisch handelsaccoord zeer gunstig waren.
Men bevestigde, dat Harold Wilson
waarschijnlijk tegen liet eind van de
maand naar Moskou zal vertrekken om
de besprekingen, die in Juli werden afge
broken, te hervatten. Waarschijnlijk zal
men een compromis kunnen bereiken om
de laatste hinderpalen uit de weg te rui
men. Er werden geen nadere bijzonder
heden bekend gemaakt, doch men meent
te weten, dat Rusland een deel van zijn
schuld aan Engeland heeft betaald. Zoals
men weet werden op de conferentie van
Moskou met de minister van Handel
Harold Wilson alle schikkingen getroffen
welke nodig waren, doch kwam men in
impasse doordat Rusland weigerde meer
dan de helft van de 2.054.000 pond te be
talen, welke Engeland in 1941 en 1944 aan
Rusland geleend had.
Tarieven voor goederenvervoer
per vrachtauto zijn verlaagd
De tarieven voor het goederenvervoer
met vrachtauto's zijn opnieuw geregeld.
Daarbij is een prijsverlaging tot stand ge
komen, welke ongeveer 10 tot 20 procent
van de thans gevraagde prijzen bedraagt.
De aard van de nieuwe tarieven is zoveel
mogelyk aangepast bij die van de binnen
vaart- en spoorwegtarieven. zodat een
vergelijking gemakkelijker is geworden.
De vracht wordt daarom zoveel mogelijk
per gewicht van 100 kg berekend. Blijkt
echter in bepaalde gevallen, dat de be
rekening per uur en per km goedkoper
uitvalt, dan moeten de vervoerders zich
aan die goedkopere tarieven houden. In
het bijzonder is de vrachtprijs over korte
afstanden omlaag gegaan.
De nadruk wordt er op gelegd, dat ook
de nieuwe tarieven maximum-tarieven
Jan de Hartog (links) en de filmspeler
Frederick Piper als kapitein Kuiper en
machinist Davelaar in de Londense voor
stelling van Schipper naast God".
gelegen in het feit dat eindelijk, na twee
jaar, de eerste voorstellingen van dit stuk
in ons land zijn aangekondigd. Op 3 De
cember komt net in Haarlem in de Stads
schouwburg. Het wordt gespeeld door het
Nederlands Toneel met een bezetting die
grond geeft aan hooggespannen verwach
tingen. Cor van der Lugt Melsert en Johan
Kaart nemen de voornaamste rollen voor
hun rekening. Van der Lugt speelt Joris
Kuiper en Kaart de rabbi der Joden.
Laatstgenoemde is een acteur, die meer in
zijn mars heeft, dan zijn kluchtspelsucces
sen menigeen doen vermoeden. Het wordt
een belangwekkende voorstelling, die men
niet mag overslaan.
Inmiddels zijn in het buitenland reeds
twee nieuwe stukken van Jan de Hartog
ten doop gehouden: in Londen heeft men
„Death of a rat" kunnen ziefi en in New
York, op 3 November voor de eerste maal
„This time to-morrow".
DAVID KONING.
Scheveningse logger in
de haven gestrand
Bij het binnenlopen van de Scheve-
ningse haven is in de afgelopen nacht om
vier uur de logger SCH 245 van de rederij
A. van der Zwan in de buitenhaven aan
de zijde van het zuidelijke havenhoofd
vastgelopen. Het roer van het schip zou
gebroken zijn. Daar de logger met haring
van de vangst terugkeerde, is de logger
SCH 120 van dezelfde rederij bij de SCH
245, om te trachten een deel van de lading
over te nemen. De reddingboot „Arthur"
heeft poolshoogte genomen en is daarna
weer naar binnen gegaan. Pogingen, om
het schip vlot te krijgen, hebben tot dus
verre gefaald.
Drie jaar geëist tegen
weermachtsaanneiners
Werken aangelegd in Haarlem
mermeer en de bollenstreek
Drie jaar gevangenisstraf met aftrek van
de tijd, doorgebracht in preventieve hech- zijn, waar beneden alle concurrentie
tenis, eiste de procureur-fiscaal bij het veroorloofd. De vervoerders zijn verplicht
Bijzonder Gerechtshof te Amsterdam tegen een uitvoerige gespecificeerde nota te
elk der beide firmanten van een aannemers overhandigen, waarin het vooral aankomt
bedrijf uit Edam. De firmanten J. P. en P. op de juistheid van afstanden en gewich-
W. hadden in de periode Maart 1943 tot j ten. Voor het grote publiek is deze prijs-
Mei 1945 toe behoeve van de Duitse oor- verlaging niet onmiddellijk van beteke-
logsvoering tankwallen, mitrailleurnesten nis. Zij betekent echter een kostenverla-
en loopgraven aangelegd bij Roosendaal, in ging voor hel bedrijfsleven, welke de ver-
de Haarlemmermeer en in de bollenstreek, j laging van het algemene prijspeil ten goeda
Uitspraak 19 November jkomt
