c
c
Wetsontwerp tot sanering
der gemeentefinanciën
De 9
zen
PHILIPS
uitgaven
Schildersprenten zijn
geen openbaring
Het ontwerp - nieuwe kerkorde aan
de Generale Synode aangeboden
Belijdende kerk
Panda en de Meester-goochelaar
Wereldnieuws
JINSDAC 25 NOVEMBER 1947
Voorstellen der commissie-Oud in hoofdzaak gevolgd
Bij de Tweede Kamer is ingediend het
wetsontwerp „Noodvoorziening gemeente
financiën". In de Memorie van Toelichting
wordt verklaard, dat de totale tekorten der
gemeenten ongeveer 300 millioen bedra
gen. Het behoeft geen betoog, dat de toe
stand, zoals deze in de loop der jaren is
gegroeid, onhoudbaar is geworden. On
houdbaar ook, omdat de financiële afhan
kelijkheid noodzakelijk gepaard moet gaan
met inmenging van de centrale overheid in
de zaken der gemeentebesturen, welke niet
past in de structuur van ons staatsbestel.
De enige mogelijkheid om tot een goede
oplossing te geraken is herstel van de finan
ciële zelfstandigheid der gemeenten. Alleen
dan zal het mogelijk zijn de verantwoorde
lijkheid daar te leggen, waar zij behoort te
liggen en .het gemeentelyk leven weer in
normale banen te leiden.
Overtuigd van deze noodzakelijkheid
heeft de regering begin 1946 een commis
sie ingesteld onder voorzitterschap van mr.
P. J. Oud, met de opdracht maatregelen te
beramen tot herstel. Gebleken is, dat het
practisch tot fde onmogelijkheden moet
worden gerekend om binnen korte tijd tot
een duurzame op goede beginselen berus
tende en financieel uitvoerbare regeling te
geraken en dat het noodzakelijk is een
noodvoorziening te treffen, welke voor en
kele jaren soulhas biedt.
Bij de noodvoorziening is er van uitge
gaan. dat het mogellijk moet worden ge
maakt voor alle gemeenten een sluitende
begroting te verzekeren, zij het ook,* dat
de meeste gemeenten hiertoe slechts zul
len kunnen geraken met inspanning van
alle krachten.
Een sluitende begroting alleen is echter
niet voldoende en met name niet indien
als sluitpost fungeert een bijdrage uit
's rijks kas. Om tot financiële zelfstandig
heid te geraken is het noodzakelijk, dat ook
voor de duur der noodtrporziening het sluit
stuk der begroting wordt gevormd door het
eigen belastinggebied der gemeenten. De
precaire toestand van de overheidsfinanciën
laat ipet toe aan de individuele gemeenten
een zodanig belastinggebied toe te wijzen,
dat zij alle in staat worden gesteld daaruit
voldoende middelen te putten om evenwicht
te verkrijgen-tussen de inkomsten en uit
gaven.
Bijzondere uitkeringen aan een aantal
individuele gemeenten blijven helaas nood
zakelijk. Niettegenstaande deze gemeenten
op bijzondere uitkeringen zullen zijn aan
gewezen, moet ook voor haar de kans op
een eigen financieel bestaan zo groot mo
gelijk worden gemaakt.
De commissie-Oud heeft daarom voorge
steld de bijzondere uitkeringen éénmaal,
voor de gehele duur van de noodvoorzie
ning voor elke 'daarvoor in aanmerking
komende gemeente Afzonderlijk vast te
stellen. Deze uitkeringen zouden naar het
oordeel van de commissie moeten worden
bepaald naar de vermoedelijke behoeften
voor het jaar 1948. en vervolgens ongewij
zigd voor -1949 en 1950 moeten gelden.
De commissie stelde zich voorts op het
standpunt, dat de gemeenten reeds vóór het
vaststellen der begrotingen voor 1948 be
kend moeten zijn met het bedrag der bij
zondere uitkeringen.
Enige colleges van Gedeputeerde Staten
hebben er op gewezen, dat het vaststellen
van de bijzondere uitkeringen, zoals de
commissie heeft voorgesteld, de admini
stratie voor buitengewone moeilijkheden
zou stellen. Zij hebben daarom bepleit, het
tijdstip van vaststelling van de bijzondere
uitkeringen Paar een wat verdere toekomst
te verschuiven.
9e ministers zijn echter van oordeel, dat
aan de kenbaar gemaakte wensen niet kan
worden toegegeven zonder het psycholo
gisch hoofdmoment van de gehele regeling,
te weten het herstel, .dadelijk met ingang
van 1948-van de financiële^ zelfstandigheid
en de daarmede gepaard gaande eigen ver
antwoordelijkheid van de gemeenten be
langrijk nadeel toe te brengen.
Uitgegaan wordt van het beginsel, dat de
algemene uitkering voor elke gemeente ge
lijk zal zijn aan de gemiddelde uitgaven-
voor het onderwijs en de armenzorg over
'de jaren 1939, 1940 en 1941, omgerekend
naar de nieuwe aantallen inwoners. Aan de
uitgaven voor onderwijs zijn toegevoegd
die welke" betrekking hebben op het mid
delbaar-, voorbereidend hoger-, hoger- en
nijverheidsonderwijs. De nieuwe uitkering
mag niet worden beschouwd als een spe
ciale bijdrage aan de gemeente in haar
kosten van onderwijs en armenzorg. De ge
meenten zullen op de hoogte der uitkering
voor 1948 en de twee volgende jaren gener
lei ihvloed'meer kunnen uitoefenen.
Belastinguitkering.
Gebleken is, dat met uitkeringen, welke
geen rekening houden met de belasting-
potentie der gemeenten, geen bevredigend
geheel is te verkrijgen. Daarom is nog een
belastinguitkering opgenomen voor die ge
meenten, welker belastingopbrengst blijft
beneden een nader te bepalen bedrag. Maat*-
De radio geeft Woensdag
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00 8 00, 13.00. 18.00, 20.00 er. 23 00 uur Nieuws.
7 IS Gymnastiek 7.30 en 8.15 Platen. 8.50 Vcor
de vrouw. 9.00 Werken van Schubert. 10.00 Mor
genwijding. 10.20 Voor de keuken. '0.35 Zang
platen. 10.45 Voordracht. 11.00 Platen. 12.00 Lichte
muziek. 12.30 Weerbericht. 12.33 Voor het platte
land, 12.38 Pianoduo. 13.15 Kalender. 13.20 Lichte
muziek. 13 50 De Prairie Ramblers. li.OO Kinder
boeken. 14.15 Jeugdconeert. 15 00 Jeugdluisterspel.
15.30 Kinderkoor. 15.45 Voor zieken. 16.15 Vragen
slaat vrij. 15.45 Het staat in de krant. 17.15 Orgel.
17 30 Volksherstel 17.35 Darvsorkest. 18.20 Muselte-
klanken! 18.30 Strljdicrachtcnprogramma. 13.00
Het programma van de Partij van de Arbeid.
1J.15 Liedjes van PIsulsse. 19.30 VPRO-cursus.
19.45 Lezen in de Bijbel. 20.05 Dinger, van de dag.
20.15 Metropole-orkest. 21.00 Fragmenten uit „De
Spaanse Brabander". 21.50 Tango-rumba-orkest.
22.15 Symphonte van Haydn. 22.45 Boekbespre
king 23.15 Zang en orgel. ^3.35 Platen.
HILVERSUM. II, 414.5 M., 218 M. en 1875 M.
7 00. 8.00. 13 00. 19.00. 20.00 en 22.30 uur Nieuws.
7.15 Platen 7.45 Woord voor de dag. 8.15 Oude
Engelse kerkmuziek. 8.30 Platen. 9.00 Ziekenbe
zoek. 9.35 Werken van Brahms. 10.30 Morgen
dienst. 11.90 Lui ster scpel ..Landverhuizers" (her
haling dee: II). 1^.00 Nederlands kamerkoor 12 30
Weerbericht. 12.33 Orgelwerken van Mendels
sohn. 13.15 Pl*no. 13.45 Musette-orkest. 14.30 Pla
ten 15 00 Symphonlsche muziek. 16.00 Voor jonge
postzegelverzamelaars. 16.15 Kinderkoor 16.45
Voor de Jeugd. 17.30 Cither-muzlek. 17.45 Rijk
over zee. 18.00 Orgel. 18.30 Literatuurgeschiede
nis. 19.15 NIC
19.45 Knt- c 1<
llederen.'20 2S
geschiedenis. -.
22.45 Overdenk!
Platen.
Iodic'. 19.30 Actualiteiten
■c 05 Proloog 20 15 Zweedse
i ^gebouworkest. 21.15 Israels
e i volg Concertgebouworkest
'3.00 Sweelinckkwartet. 23.35
staf zullen daarbij zijn de opcenten op de
Grondbelasting en de Personele Belasting.
In stede van de vaststelling van de bij
zondere uitkerii^gen ,naar een verdere toe
komst te verschuiven, hebben de ministers
gemeend, in afwachting van de beoordeling
van het voorstel-door de Staten-Generaal,
reeds een aantal voorbereidende maatrege
len te mpeten treffen, welke beogen, de
bijzondere uitkeringen te kunnen vaststel
len binnen zeer korte tijd na de eventuele
totstandkoming van de wet.
Een voorstel tot vergroting van het eigen
belastinggebied der gemeenten wordt thans
niet gedaan.
Omtrent de middelen van he} Gemeente
fonds kan het volgende worden opgemerkt.
Gehandhaafd blijft de storting daarin van
de zuivere opbrengst van de hoofdsommen
der Grondbélasting en der Personele Be
lasting alsmede van de Ondernemingsbe
lasting. Daarboven komt een uitkering uit
's Rijks kas tot een bepaald percentage van
die rijksbelastingen, welke geacht kunnen
worden tot de algemene dekkingsmiddelen
van het rijk te behoren.
Door het vaststellen van een vast percen
tage wordt tot uitdrukking gebracht, dat de
uitkering niet afhankelijk zal zijn van de
financiële positie van het rijk, noch van
hogere of lagere opbrengsten dan waarop
thans wordt gerekend. In bepaalde geval
len kan het noodzakelijk zijn het percen
tage te wijzigen.
Bij het vaststellen van de bijzondere uit
kering zal van de fictie worden uitgegaan,
dat de algemene uitkering van 100 pet. van
de uitgaven zal bedragen. Blijkt bij de
rekening, dat 'de uitkering hoger of lager
kan of moet zijn," dat zullen volgens het
door de ministers gewijzigde voorstel der
commissie zowel de algemene als de bij
zondere uitkering in gelijke verhouding
verhoogd of verlaagd moeten worden.
Ondanks het feit. dat gestreefd is naar
een regeling, welke zo weinig mogelijk be-
lastingcapaciteïf ongebruikt laat, zullen
toch aan een aantal gemeenten middelen
toevallen, welke daaraan niet tot het volle
bedrag behoefte zullen hebben. Daarom
heeft de commissie voorgesteld, dat de uit
keringen uit -het- Gemeentefonds voor 100
pet* kunnen worden verleend, indien de
belastingen tot het maximum zijn opge
voerd.
Kosten van de politie.
De werking van het Tijdelijk Politie-
kostenbesluit 1946, dat de verdeling der
kosten van de politie tussen het rijk en de
gemeenten regelt gerekend van 1943 af,
eindigt met het dienstjaar 1947. Voor 1948
en volgende jaren is een nieuwe voorzie
ning fiodig.
Het verdient, aldus de Memorie van Toe
lichting, aanbeveling om, althans zolang de
noodvoorziening met betrekking tot de
gemeentefinanciën duurt, af te zien van
verrekening van de kosten der politie met
de gemeenten, in welker politiedienst door
het rijk wordt voorzien. Voor de gemeen
ten, waar gemeentepolitie bestaat,is een
afzonderlijke regeling nodig. Deze gemeen
ten zullen de kosten van haar apparaat niet
kunnen bestrijden uit de algemene midde
len. Zij zullen een bijdrage uit 's rijks kas
diei^n te ontvangen welke haar in staat
stelt de kosten der politie daaruit te be
strijden. De normen voor deze bijdrage,
welke bij. algemene maatregel van bestuur
worden vastgesteld, dienen zodanig te zijn.
dat de gemeente financieel belang heeft bij
een verantwoord doelmatig beheer en in
dien zij dit metterdaad voert, in- het alge
meen kan rekenen op volledige of nagenoeg
volledige vergoeding van kosten.
Veertien bonnenhandelaren
te Den Haag ingerekend v
De Haagse economische recherche heeft
de hand "gelegd op veertien bonnenhande-
Bertlie Seroen 65 Jaar. De bekende zangeres
Berthe Seroen wordt 27 November 65 Jaar. Haar
grootste.verdienste-ls wel, (lat zij haar gehoor
regelmatig Jn contact bracht 'met de werken van
tijdgenoten. ZIJ was als hoofdlerares verbonden
aan de consei ^atoria van Rotterdam, Amster
dam en Utrecht. Thans wenst mevr. Seroen haar
zangeressentoopbaan te eindigen. Op 1 December
zal zij In de Bachzaal te Amsterdam gehuldigd
worden.
Geen Nederlands stuk te vinden. Verleden
jaar is te Gent een studentencongres der lage
landen gehouden, waar middelen beraamd wer
den om de studentengroep in West-Europa na
der tot elkaar te brengen. Thans ls een cultu
rele uitwisseling bereikt tussen de Vlaamse er.
de Nederlandse studenten, die de steun heeft
van de Benelux. Op 23 Januari treden de
Vlaamse studenten te Amsterdam voor het voet
licht met een oorspronkelijk stuk van de Jonge
Vlaamse auteur Hensen „Niets zonder de proef".
Tevoren zal, op 20 Januari, een toneelgroep van
de verenigde Nederlandse studenten te Gent
opvoeren een toneelstuk van de Hongaar Molnar
„Nachtrepetitie".
Zo zegt Staaibaard. „Ik weet, hoe
veel gemak, genot en tijdbesparing
er schuilen in de „PHILlSHAVE".
Ik. zou iedere man zonder onder
scheid met een Philips „PHILl
SHAVE" Staaibaard willen beden
ken! Dan vliegt ook zijn baard eraf!
N.V. PHILIPS' VERK00P-MIIV. NEDERLAND, EINDHOVEN
(Advi)
Directeuren van scheepswerf
voor het Bijzonder Gerechtshof
Wegens collaboratie en hulpverlening
aan de vijand stonden voor de Rotterdam
se Kamer van het Haagse Bijzondere Ge
rechtshof de beide directeuren van een
scheepswerf te Krimpen aan de IJssel, de
58-jarige C. van der G. en de 56-jarige P.
C. van der G. terecht. De procureur-fiscaal
eiste tegen C. van der G. een geldboete
van f 40.000 tegen P. C. van der G. 8 jaar
gevangenisstraf met levenslange ontzetting
uit de kiesrechten en levenslange ontzet
ting uit het recht enige leidende functie
bij een werf te bekleden.
Beide verdachten was ten laste gelegd,
dat zij van Mei 1940 tot September 1944
voor de Duitse Kriegsmarine een groot
aantal vaartuigen haddgn gebouwd. Voorts
werden zogenaamde „Hansa-schepen" ge
bouwd en andere werkzaamheden voor de
Duitsers verricht. P. C. van der G. zou
bovendien in September 1941 bij de land
wacht dienst hebben genomen en in de
zomer van 1944 twee van zijn arbeiders
wegen* sabotage hebben aangebracht bij
de „Rüstungs-inspektion", waardoor zij
zes weken in het concentratiekamp te
Amersfoort hadden doorgebracht.
Luchtreus slaagde voor
toelatingsexamen
Het grootste vliegtuig ter wereld heeft
met goed gevolg zijn eerste proefvlucht
volbracht, aldus Tneldt het Franse pers
bureau AFP uit San Diego. Het toestel, dat
133 ton weegt en door zes motoren van elk
3.000 pk. wordt voorbewogen, kan 400 vol
ledig uitgeruste manschappen c vervoeren
met een gemiddelde snelheid van 500 kilo
meter per uur over een afstand van 13.000
kilometer. De bouw, die 4 jaar geduurd
heeft, heeft de Verenigde Staten en5
millioen dollar gekost.
Internationale socialistische
conferentie te Antwerpen
Voor de internationale socialistische con
ferentie te Antwerpen, die op 28 November
begint, zijn*35 partijen uitgenodigd delega
ties of waarnemers te zenden. Alle zeven
tien socialistische partijen van Europa wor
den verwacht, behalve de partij van Roe
menië, die een fusie aangegaan is met de
communisten. De Griekse afgevaardigden
zullen misschien wegens paspoortmoeilijk
heden niet kunnen komen.
Op de conferentie zal besproken worden
op welke wijze de partijen tothechtere
samenwerking kunnen komen en of de
Duitse scfcialisten toegelaten zullen wor
den. Een ander probleem vormt de samen
werking met de landen die niet meewerken
met het plan-Marshall. Voorts zullen de
voorstellen van de te Zürich ingestelde
commissie behandeld worden, welke de
instelling van een permanent orgaan voor
vrijwillige samenwerking inhouden.
tKunst binnen ieders bereik
„De verovering van Venus". Claudius,
ultgevfrij Boom-Ruygrok, Haarlem.
Een bekende luchtvaart-auteur, die zich be-
scheldenlljk \erschullt achter de naam „Clau
dius" heeft ln de ledige uren der laatste oorlogs
jaren zijn fantasie de vrije loop gelaten en ui!
deze overdenkingen ls een boek geboren, dat Ir,
geen enkel opzicht te vangen ls onder deze ol
gene rubriek. Goed. het ls een Jongensboek,
maar dan voor .Jongens" van 16 tot 60 Jaar,
met belangstelling voor de techniek. Een „knob-
bel" hoeft dè lezer er echter niet voor te be
zitten, want onder de zeer boeiende bedrijven
door wordt „een uiterst bevattelijke en zelfj
kostelijk-grapplge uiteenzetting gegeven
^toomprincipes en wanneer de „Gnurk". zoali
het ruimteschip van dlaudlus-Vernes heet,
Venus met haa'r wonderlijke bewoners heelt
bereikt, weten we een heleboel van de grond
beginselen dei reactie-motor.
Misschien ls dit verhaal zelfs wel een humo.
rlstische roman, want Jaapje Marsmans, zijn
vriendin en de derde man „Leelljk" worden mei
blijmoedige eenvoud voorgeschoteld: de speelse
geest van de schrijver wist de karakters
drietal ruimtevaarders ten voeten uit te tekenen,
Of nee. het ls een reportage. Venus wordt
meüjk op een derrflate vlotte wijze veroverd,
dat het*boek hier en daar een gezellig babbelt]}
met nimmer vervelende zijpaadjes wordt, waarop
Claudius een heleboel loslaat over de mensheid,
de oorlog en zijn vliegers-ervaringen.
Menno, de tekenaar van een groot aant»!
simpele prentjes, ls hier en daar iets te nuchter
gebleven, maar heeft overigens de vlinderende
sfeer van dit pittige boek goed begrepen. Dus:
hulde voor dit stukje .populaire wetenschap -
met de nadruk zwaar op populair waardoor
niet zo belangwekkend, dat zij goede de Indische oorlogsvllegér Jaapje. die zich lucht-
dingen, die langs bekende grafische wegen) hartig.de kosmos laat inschieten, ongetwijfeld
zijn ontstaan, zouden overtreffen. Bezorgd
heid voor de kunstenaar siert de onder
nemers, maar dat men dan voor de dag
Acht schilders exposeren hun schilders-
prenten in de Kunstzalen Heerkens Thijj-
sen te Haarlem tot 7 December. In het
nummer van 23 Aug. f.1. heb ik in dit blad
over enkele dezer prenten, die toen voor
het eerst vertoond wedden in het Gemeente
Museum te Amsterdam, geschreven*als re
sultaten van een nieuw procédé, waarbij
het sprookjeswoord „Plastic" klonk. Dat
was alles wat men er van vertelde, althans
over hetgeen de techniek betreft. We sfljn
nog niet veel wijzer geworden. Er is veel
reclame gemaakt, zelfs zoveel dat zij, die
grote verwachtingen hadden, zijn teleufge-
steld. Liefhebbers, kenners, grafici, schil
ders gissen, twijfelen, menen zeker te we
ten en veronderstellen, maar niemand weet
te vertellen hoe de vork aan de steel zit.
Het meest lijken deze schildersprenten op
steentekeningen (lithografieën).
Men beoogt twee dingen: het verbeteren
van de wandversiering bij prijzerf, die „bin
nen ieders bergik vallen" èn de belangen
van de kunstenaars.
De prijzen zijn echter nog niet zó laag,
dat 't werk inderdaad „binnen ieders be
reik" valt en de resultaten zijn vooralsnog
In de zitting van de Generale Synode der
Nederlands Hervormde Kerk, die Maandag,
gezien de betekenis van het ontwerp nieu
we kerkorde, dat haar werd aangeboden,
in de Domkerk te Utrecht gehouden werd,
heeft prof. dr. S'. F. H. J. Berkelbach van
der Sprenkel als voorzitter van dé commis
sie voor de kerkorde het ontwerp aan de
praeses der generale synode overhandigd.
Het ontwerp bestaat uit een kerkorde
van 27 artikelen en een reeks van 20 daar
bij behorende nadere regelingen,,, zoge
naamde ordinantiën. Hierin werd gekfozen
voor een presbyteriale-synodale orde, het
geen inhoudt, dat de ambten niet op zich
zelf, maar in het verband met de vergade
ringen tot hun recht zullen moeten komen.
Het betreft de ambten van dienaren des
woords, ouderlingen en diakenen, die zich
in hun arbeid laten bepalen door het oog-
merk, dat zij het Evangelie van Christus in
laren, die zich niet .ontzagen zich de hulp kerk en wereld hebben te dienen. Dat geldt
van een tweetal ambtenaren te verzekeren, voor de kerkeraden der gemeenten, wier
Zij zijn beroepshandelaars, hetwelk wel verantwoordèlijkheid voor eigen ressort
blijkt uit het feit, dat vele nieuwe bon
kaarten, enige duizenden textielpunten,
ongeveer 10.000, vele opplakvellen met
honderden bonnen, vier nieuwe rijwielen
en twee gouden damesarmbandhorloges in
beslag genomen zijn. Reeds zijn te dezer
zaken tien personen, waaronder de twee
ambtenaren, voor de officier van justitie
geleid.
Franse communistische
actieplannen gesignaleerd
Onder de titel „de communistische partij
mobiliseert haar troepen tegen het republi
keinse régime", publiceert het blad van de
Franse socialisten, „le Populaire" het vol
gende bericht:
„Op last van orders, te Warschau ontvan
gen en volgens een plan, dat te Belgrado
is opgesteld, bereidt de communistische
partij zich voor een directe actie te onder
nemen. De partij heeft gelast, dat mannen
en wapenen in Parijs verzameld moeten
worden en dat de mannen, die militant zijn,
zich gedurende de nacht naar Parijs moe-
worden opgenomen de kerkvoogden, die
wèl een eigen college vormen ter beharti
ging van de stoffelijke, belangen der ge
meente. Daarmede wordt gestreefd naar
een oplossing van het vraagstuk bestuur
en beheer.
Naast de ambten worden in de arbeid
der kerk „bedieningen" voorgesteld met
betrekking tot de geestelijke vorming van
de jeugd, de catechese en het diakonaat.
Volgens het persbureau der Nederlands
Hervormde Kerk zal dit ontwerp in Januari
in de Generale Synode in behandeling
komen.
Bij de aanbieding van het ontwerp hield
prof. Berkelbach van der Sprenkel een
rede, waarin hij zeide, dat het concept alle
commissieleden zeer ter harte girig, daar
men het tezamen onder grote moeilijkhe
den had opgesteld. „Er warefi bij de tot
standkoming van dit ontwerp grote span
ningen geweest, omdat dertien heterogene
figuren het hadden samengesteld".
De hoogleraar wees er tenslotte op, dat
de commissie geen gedroomde kerk had
bèschreven. maar zich bij de werkelijkheid»;
had aangesloten. „Voor de ogen der com-
missie had een een kerk gestaan, gespro
ten uit de reformatie, Christus belijdend
en met een missionnerende opdracht", be
sloot prof. Berkelbach van der Sprenkel
zijn toespraak, en overhandigde het con
cept, datjjeort is gehouden en uit 27 arti
kelen bestaat, aan dr. Zeijdner.'
De voorzitter van de synode zei in zijn
wordt onderstreept, voor de classicale ver
gaderingen, de provinciale kerkvergade
ringen en de Génerale Synode.
Daarbij heeft de generale synode inzon
derheid lot taak leiding te geven aan het
l^ven en werken der kerk op haar ver
schillende arbeidsvelden, opzicht te houden
over de kerk en te getuigen met en voor antwoord: „thans begint de arbeid ntet ai-
de kerk jegens overheid en volk van het j ieen van de generale synode, maar van de
Evangelie van Jezus Christus, gehoor ge- gehele Nederlands Hervormde Kerk' Het
vende aan de roeping inzake de eenheid gesprek met andere kerken, die de uitno-
der christelijke kerk. digipg van de generale synode ontvangen
Bijzondere aandacht verdient, dat de kerk i hebben en aannamen; kan thans begijpien".
belijdende kerk heeft te zijn. Hiertoe
schenkt dit> ontwerp volledige ruimte, waar j uitkeR1ngsregeling.
de kerk telkens 'opnieuw belijdt, in haar De ministerraad heeft een uitkeringsregeling
prediking, getuigenissen, gebeden en liede- v00r het personeel van het Directoraat-Generaal
ren, dat Christus hoofd der kerk is en Heer j voor de B«z°ndere rechtspleging.goedgekeurd,
der wnreld. De kérk draagt dus een aposto- j vèRHANDELiNG van claims
lisch karakter en gaat als zodanig uit in de Voor de verhandeling van c]alms zi/n thans
wereld, ook m de met-gekerstende wereld. zodanige maatregelen getroffene, dat tegemoet
Voor deze taak kan de kerk zich bedie- gekomen wordt aan de moeilijkheden, welke
nen van allerlei raden en werkgroepen, v-oor de inleveringskantoren verbonden zijn aan
teneinde zich zo deskundig mogelijk te doen het °P korte iermijn nagaan van de verkoop-
voorlichten op de verschillende terreinen. m°gelükheid van claims.
Wat de ambten betreft worden onder de ee" Meveringsk.ntoor ihanli niet een
j- i,, positieve reden om aAn te nemen, dat het stuk
dienaren des Woords geteld, gewone pre- ,iZwart" ;s, dan kan het tot verkoop overgaan,
ten begeven. Het bovenstaande is gebleken dikanten, zendingspredikanten en predi- Het ls echter verplicht het vërkoopprovenu voor
uit onderschepte geheime convocaties." j kant-evangelisten; onder de ouderlingen lopig te' boeken op een geblokkeerde rekening.
Panda trad dus, samen met Joris Goed- i weet ge nog wel?' „Bah!" riep de impres- ten door het toepassen van de truc van
bloed, het kantoor binnen van de man, die t sario. „Ik schrijf geen briefjes voor jou! fakir Ali ben Kali ibn Hassan el Giauz!
goochelaars en acrobaten aan een contract Je bent een misselijke derderangs gooche- j Ziet toe!" Hij strekte een hand uit, mom-
hielp een impressario. zoals Joris zei. laar en ik kan jou niet bij de sultan aan- 'pelde iets in zijn baard en voor de ver-
..Goedeii dag!" zei Joris Goedbloed be- bevelen! Maak maar, dat je wegkomt!" baasde ogen van Panda en de impressario
ieefd. „Blijf rustig zitten, goede man! Gis- .,Tut, tuf!" zei Joris streng. „Uw taal is begon er uit het asbakje op het bureau een
teren vroeg ik U om een briefje dat ge aan aanmatigend! Ik zal' U op Uw plaats zet- j boom te groeien. Het was een grote boom
de sultan van Negbrije zoudl schrijven1 Jmet zware wortels
kome met het procédé. Wie weet wat voor
merkwaardige resultaten bereikt worden
door andere talenten als die kennis geno
men hebben van de techniek.
De prenten vertonen een zekere matheid
in de kleur, die sommige zelfs dor en „dood"
maakt. Zij missen de levendigheid, die een
litho, ets of gravure kan bezitten. Zij heb
ben iets gemeen, dat onvoldaan maakt. Zij
verbazen ons niet en het nieuwe in het
resultaat is .niet zo verblijdend, dat men
van een gebeurtenis in de kunstwereld kan
spreHfen. Het gevalis interessant om de
poging iets nieuws te brengen, waardoor
ook 'niet-grafici een kans krijgen om ver
borgen begaafdheden te tonen. Dit lykt mij
van meer belang dan hetgeen tegen nog i
steeds te hoge prijzen door een klein aantal
ingewijden wordt geëxposeerd.
Voorlopig dienen we ons nog te bepalen
tot een oordeel over het b'ereikte a r t i s-
t i^e k e resultaat. Hierbij noem ik J. v.
Keulen met „Dormeuse" en J. Radecker
met „Dansend mannetje" op de eerste
plaats. Het laatste ,is springlevend en be
heerst de ruimte binnen de omlijsting; het
eerste is van een fraaie (tóch nóg matte)'
kleur en vult het vlak als schone arabesker
Een fijne stemming hebben Femhout's
„Herfst", „Winter" en „Zomer". Als we
Schumacher's „Crucifix" om de fraaie com
positie en het wel zonnige „Badende
Jongens" van N. Wijnberg er nog bijvoegen
is naar mijn mening wel het beste vermeld.
Dirk Harting
Het is voor de „Schildersprenten" die„
hoe men het ook keert of .wendt, toch
réproductiën blijven, geen gunstige omstan
digheid, dat in hjun onmiddellijke omgeving
een meester-graiicus als Dirk Harting» ex
poseert. Technisch staat hij aan de spits.
Zijn ets „Kolkje te Amsterdam" en „Toren
te Amersfoort" zijn verbluffend juist van
weergave. Ze geven ieder détail zijn waar
de. Wat echter van meer betekenis is dan
de technische volkomenheid, die Harting's
werk kenmerkt, is de inhoud, liet is vol
strekt niet waar, dat een fotografische
starheid domineert. De kleine etsjes „Wilg",
„Den" en'„Winter" zijn gedichten gewor
den, evenals de litho „Bergen bij Alkmaar"
en de .tekeningen „Duintop", „Duinlapd-
schap" en „Jeneverbes".
Uiterst gevoelig zijn de aquarellen „Ge
ranium" en „Rozen", waar het doorwerkte
geenszins geleid heeft tot academisch na-'
turalisme. Bij dit werk komt men weer eens
tof cfe overtuiging, dat vóór alles de natuur
leermeesteres moet zijn, dat zij de basis
moet vorrhen waarop solied en degelijk
weten voortbouwen en de vrijere wegen-
veilig maken. Men ziet het aan het voor
treffelijke portret van de schilder Mendlik,
waarin alles aanwezig is wat men van een
treffende beeltenis vraagt.
Ik mis op deze tentoonstelling een van
Harting's meest geslaagde etsen „Grirh-
nessesluis te Amsterdam" en de prachtige
ets naar een Amersfoorts stadstuintje, zoals
dat te dromen ligt aan een somber grachtje,
zwarte aarde met hier en daar een oude
bloempot en een spichtig, uitgebloeid rozen
boompje, druipende goten, wankele dak
pannen, sombere rommel op een vergeten
plek.
gilder nog- dan zijn etsen is soms een
krijttekening naar eenzelfde motief.
Naast de „schildersprenten" biedt Har-
tings werk het -schone van hst voldragcne.
Het geheel is een bezienswaardige tentoon
stelling. HERMAN MOERKERK
Nederland inviteert
Internationale Bank
Voorstel tot vestiging van
Europees kantoor
De „New York Herald Tribune" van Za
terdag meldt, uit financiële kringen ver-
noipen te hebben, dat de burgemeester van
Amsterdam, mr. d'Ailly, met functionaris
sen van de Internationale Bank; te Wash
ington onderhandelingen heeft gevoerd,
over eventuele vestiging van het Europese
kantoor dezer bank te Amsterdam.
Naar verluidt zou Nederland er prijs1 op
stellen, dat de Internationale Bank haar
kantoor in de Nederlandse hoofdstad ves
tigt, en is men zelfs bereid hiervoor gratis
kantoorruimte ter beschikking "te stellen.
Tot dusverre hebben de functionarissen
der bank zich tot niets verbonden. Er zijn
aanwijzingen, dat er nog geen beslissing is
genomen met betrekking tot de plaats van
vestiging van het Europese kantoor.
Mr. R. Koole» directeur, van de Amster-
damsche Bank-Incas$obank. is per vlieg
tuig te New York gearriveerd. Zijn bezoek
heeft ten doel besprekingen te voeren met
een aantal bankeji te New York.
Na zijn bezoek aan de Verenigde Staten
zal mr. Koole naar Ottawa vertrekken,
waar hij besprekingen zal voeren om
restitutie te verkrijgen van het in beslag
genomen Nederlands eigendom, dat een
aanzienlijke waarde vertegenwoordigt en
grotendeels uit effecten bestaat.
Belangrijke ontdekking
in hét Prinsenhof
Bij de restauratie van het Prinsenhof ie
Delft is een b'ijzondere ontdekking gedaan.
Men heeft een achter de muren ingemet
selde trap kunnen blootleggen, waarvan
men tot dusverre het bestaan niet kende,
al vermoede men wel, dat ten tijde van
Willem van Oranje daar ter plaatse de
situatie anders was geweest.
Daardoor kon ook nooit een voorstelling
van- de vlucht van Balthasar Gerard?
overeenstemming worden gebracht met de
wijze, waarop deze in het protocol van Rom-
bertus van UyJenburgh (de schoonvader
van Rembrandt) is verhaald, namelijk dat
de moordenaar door de tuin naar de stads
wal vluchtte en daar werd gegrepen. Van
Uylenburgh, die op 10 Juli 1584 bij Willem
van Oranje te gast was, behoorde tot de
eersten, die de gewonde prins hulp ver
leenden.
Mr. J. K. van der Haagen heeft enige
jaren geleden een artikel gepubliceerd, dat
de tegenstrijdigheid van dit protocol met
de toestand in het Prinsenhof, zoals deze
de laatste jaren was, aantoonde. Nu echter
achter de muren de ingemetselde trap is
vrijgelegd stemmen de feiten volkomen
met de beschreven situatie overeen.
EMISSIE KONINKLIJKE PETROLEUM.
De Nederlandse Bank is ln beginsel bereid ver-
gunning te verlenen aan nlet-tngezetenen van
Nederlandse nationaliteit, om bepaalde niet "mo
netair geblokkeerde tegoeden hier te lande aan
te wenden voor-de aankoop van claims Ko
ninklijke Petroleum en de betaling van de
Inschrijvingsprijs,
NEDERLANDSE AARDOLIE MAATSCHAPPIJ.
Opgericht Is de N.V. Nederlandse Aardolie
Maatschappij, gevestigd te 's Gravenhage. Het
aandelenkapitaal bedraagt 10 millioen gulden,
Bij de oprichting zijn geplaatst 20 aandelen i
f 500.000 en wel tien aandelen bij de N.V, de
Bataafse Petroleum Maatschapij en tien aan
delen bij de Standard OU Company (New
Jérsey).
In de nieuwe N.V. zijn de belangen van
aBtaafse en de Standard Oil ingebracht bij de
exploratie en exploitatie vail aardolie ln Neder
land. waarvan het boorterrein te Schoonebeelt
het eerste resultaat ls.
ZEEPOST VOOR DE OOST EN DE WEST.
Naar Nederlands Tndlë kan zeepost worden ver
zonden met het m.s. „Willem Ruys", dat 2 De
cember vertrekt. Hiertoe moet men d^ stukken
uiterlijk 29 November posten.
Naar Curasao en de overige Nederlandse over
zeese gebiedsdelen ln de West vertrekt 9 Decem
ber het m.s. „Zeehond". Ook met deze gelegen
heid kan zeepost worden verzonden. Deze moet
•dterlijk 6 December gepost zijn.
Opnieuw zuiveringsbommen
in Brussel
- In de nacht van Maandag hebben zich in
verschillende wijken van Brussel opnieuw
bomontploffingen voorgedaan. Er zijn geen
personen om het leven gekomen, doch op
sommige plaatsen is ernstige schade ont
staan.
Tot dusver is er nog geen officiële ver
klaring over de ontploffingen afgelegd.
Men gelooft, dat deze aanslagen deel uit
maken van protesten van voormalige po
litieke gevangenen tegen vrijlating van
politieke delinquenten.
BELGIë ZOU UNO-VERGADERING
GASTVRIJHEID WILLEN VERLENEN.
In verband met het besluit van de UNO,
de volgende algemene vergadering, in
Europa te houden, heeft de Belgische rege
ring zich- in beginsel bereid verklaard haar
land desgewenst voor het houden van deze
algemene vergadering open te stellen. De
Belgische delegatie heeft opdracht gekre
gen de uitvoerbaarheid van het plan te
bestuderen.
Twaalf vrouwen De twaalf Engelsen, wier Rus
sische vrouwen geen visa voor vertrek uit de
Sovjet-Unie kunnen krijgen. - hebben alle
leden van het Britse parlement verzocht een
petitie aan Molotof te tekenen. Ook 10.009
flgifren uit het Britse politieke en culturele
leven ls verzocht de petiUe te tekenen.
Bier voor brood. De Beierse brouwerijen heb
ben het Amerikaanse militaire bestuur ver
zocht om bler jop broodbonnen te mogen
leveren.
Veertig beulen. Maandag ls ln Krakau het pro
ces begonnen tegen de 40 beulen van
Auschwitz. Waarnemers uit verschillende
landen zullen het proces volgen.
Van een bruiloft.Voor het eerst wordt de
naam van koning Michael van Roemenië ln
een adem genoemd met die van prinses
Thereza van Orleans Brganzo. de Jongste
zuster van de Braziliaanse troonpretendent.
ZIJ. woonden beiden de huwelijksplechtigheid
in Londen bij.
Gebed. De twee Palestijnse opperrabijnen. Her
zog en Uztel, hebben de Joden in de gehele
wereld opgeroepen te bidden, opdat de UNO
zich zal uitspreken vóór het verdelingsplan
voor Palestina.
