c
D
tët
De boze stiefmoeder
Voorkeur voor bepaalde candidaten
De bel
doet
astingbetaler
zijn best
Jd5 M yZ ii
Wereldnieuws
ZATERDAG 6 DECEMBER 1947
HAARLEMS DAGBLAD
IN DE WERELDPOLITIEK:
Sprookjes zijn er niet alleen voor kleine
kinderen. De goede, oude verhalen van
dwergen en prinsessen, die de eeuwen
overleven en telkens weer in schoner
drukvorm en boeiende kleur grote en kleine
mensen komen onderhouden, hebben dik
wijls een ernstige levensechte moraal, en
de werkelijkheid, ook de moderne, komt
vaak overeen met de kern van het opge
smukte verhaal over beloonde onschuld en
gestrafte misdaad. Zo kan men met enige
ruimheid van opvatting onmiskenbare
spiegelbeelden uit het betoverende sprook
je van „Sneeuwwitje en de zeven dwer
gen" opvangen bij de beschouwing van
de politieke ontwikkeling in een land, dat
vooral de laatste tijd van zich heeft doen
spreken.
Dat land is Roemenië, geregeerd door de
jonge koning Michael. Met enige verwon
dering heeft men enkele weken geleden
deze jonge vorst zien verschijnen aan het
bruiloftsmaal van de Engelse prinses, want
algemeen verwachtte men dat hij zou af
zien van een komst naar Engeland, om
elke schijn van „westerse gebondenheid"
in het belang van de binnenlandse vrede
in Roemenië te vermijden. Maar Michael
kwam desondanks wel en hij bleef aan
zienlijk langer dan de meeste andere bui
tenlandse gasten. Telkens weer stelde hij
zijn vertrek naar het Oosten uit, en de
praatgrage goegemeente rook reeds een
verloving.
Het is best mogelijk dat Michael zijn
zorgvolle functie van Roemeens koning zo
lang mogelijk heeft willen ontvluchten
door langer dan het de gewoonte is ge
bruik te maken van de ongedwongen gast
vrijheid van het Engelse hof, want wan
neer men zich realiseert onder welke om
standigheden deze koning zich aan zijn
troon vast moet klemmen, begrijpt men
dat zijn uitstapje een feestelijke vacantie
voor hem is geweest een vacantie in
het democratische, politiek nog tamelijk
rustige Westen. Doch dat er ook een vrouw
in het spel was, staat nu buiten twijfel.
En daarmee begint het verhaal van het
sprookje.
Het is misschien een enigszins ridicule
omstandigheid, dat de rol van Sneeuw
witje in dit geval door de robuste. grim
mige koning Michael moet worden ge
speeld, doch er zijn talrijke overeenkom
sten. Ook hij is van koninklijke kom-af,
ook zijn aspiraties richten zich naar een
romantisch geluk en ook hij heeft een
boze stiefmoeder. Want Roemenië staat op
het ogenblik onder de straffe, meedogen
loze hand van een kilhartige vrouw, die
niets liever zou doen dan de koning het
bos insturen en het land overleveren aan
de strenge dictatuur van een minderheid,
die reeds door allerlei machinaties een
groot deel van de macht heeft veroverd.
De communistische invloed in Roemenië
groeit gestadig als een wurgende liane
rond de wankele stijlen van de konings
troon, die nog steunt op de aanhankelijk
heid van een bevolkingsmeerderheid doch
een meerderheid die zich steeds dieper
VERLOVINGSRINGEN
Eon kleine zaak met een grote keuze
GR. HOUTSTRAAT 49, TEL 20049, HAARLEM
De radio geeft Zondag
HILVERSUM I, 301.5 M.
8.00. 13.00, 18.00. 20.00, 23.00 uur Nieuws
8.18 Zingende torens. 8.30 Voor het platte
land. 8.45 Platen. 9.15 Idem op verzoek. 9.45
Geestelijk leven. 10.00 Zondagshalfuur. 10.30
Doopsgezinde kerkdienst 11.45 Toespraak.
12.00 Harmonie-orkest. 12.30 Zondagclub.
12.40 Koor. 13.15 Lichte muziek. 13.50 Spoor
wegen spreken. 14.05 Boekenhalfuur. 14.30
Concertgebouworkest m. m. v. George van
Renesse, piano (Handel, Mozart, Brahms.
Pauze: Filmpraatje. 16.30 Sport. 17.00 Ge
sprekken met luisteraars. 17.20 Een gedicht.
17.30 Ome Keesje. 17.50 Sport. 18.15 Kinder
koor. 18.30 Strijdkrachten. 19.00 Radiolympus.
19.30 Lichte muziek. 20.15 Concert m. m. v.
Tito Schipa. tenor. 21.10 Cabaret Chiel de
Boer. 21.45 Speeldoos. 22.00 Detective-luister
spel. 22.35 Jacht-kwartet, Mozart. 23.15 Dans-
orkest.
HILVERSUM n, 414.5 M.. 218 M. en 1875 M.
8,00. 9.30. 13.00, 19.30, 22.30 uur Nieuws. 8.15
Handel. 8.30 Morgenwijding. 9.55 Hoogmis.
11.30 Piano-trio van Dvorak. 12.15 Apologie.
12,30 Metropole-orkest. 13.35 Radio-feuille
ton. 14.05 Kamerkoor. 14.45 Fanfare-orkest.
15.10 Cabaret. 15.45 Causerie over wereld
regering. 16.05 Platen op verzoek. 16.25 Ves
pers. 17.00 „De jonge kerk hoort het oude
Woord". 18.30 Bach. 19.00 Psalmen van Swee-
linck. 19.15 Kent gij uw Bijbel? 19.55 Sport.
Actualiteiten. Gewone man. 20.20 Lichte mu
ziek. 20.45 Luisterspel. 21.30 Nderlandse lie
deren. 22.15 Avondgebed. 22.50 Concert:
Concerto grosso, Handel. Psalm. Herman
Strategier, Requiem, Fauré.
Maandag
voelt neergedrukt. Die stiefmoeder is Anna
Pauker, een Russin, thans minister van
Buitenlandse Zaken, wier echtgenoot als
Trotzkiist werd „gezuiverd" door een revol
verschot en die nu in Roemenië de feilloze
uitvoering der Russische orders garandeert.
Zij heeft de regering-Groza in de hand en
voert een bewind, dat alle kenmerken van
de terreur draagt. De zuiveringen van
Anna Pauker zijn thans reeds berucht.
Niet minder dan 165 hoge functionarissen
der departementen, waaronder secretaris
sen-generaal en gezanten, werden er tot
nu toe het slachtoffer van.
Koning Michael leeft onder haar hiel
een benauwd en gevaarlijk bestaan. Hij
is naar de dwergen gevlucht als men
de Engelse society mag vergelijken met
deze kleine mensjes. Maar de vergiftigde
appel van Anna Pauker volgde hem. Hij
wilde zich verloven met prinses Anne de
Bourbon Parma, en vroeg zijn regering
van Londen uit om toestemming. Zijn re
gering dat was Anna Pauker en zij gaf
het verzoek, ongetwijfeld voorzien van
haar giftig advies, door naar het Kremlin.
Het antwoord laat zich raden. Een Roe
meens koning, toch al zo ontvankelijk
voor Westerse invloeden dat hij een gerekt
bezoek aan het Engelse hof bracht, laten
huwen met een „Westerse" prinses? Daar
kon niets van inkomen. Een kort en krach
tig „neen" ging naar Londen terug en
Michael dankte de Engelse koning voor de
gastvrijheid, nam een langzame trein en
ging naar zijn politieke stiefmoeder terug.
Zo eindigt dit sprookje voorlopig enigs
zins anders dan het oorspronkelijke. De
vergiftigde appel werd geslikt, de verlos
sing en het geluk bleven uit. De stiefmoe
der bleef regeren en triompheren. Maar
sprookjes malen niet om tijd of momenten.
Zij overspannen de jaren en de eeuwen en
niemand kan zeggen, of er niet eens een
tijd zal komen dat ook dit verhaal een ge
lukkig slot krijgt. Als het zo is, zullen
Roemenië, Europa en de gehele wereld in
Michaels geluk delen, want zowel voor
Roemenië, Europa als de gehele wereld
vormt Anna Pauker thans een zwart en
dreigend symbool. J. L.
Nederlands herstel
wekt verbazing
„Nederland heeft een bijna ongelooflijke
mate van herstel bereikt", aldus verklaar
de Eugène R. Black, uitvoerend directeur
voor de Verenigde Staten bij de Wereld
bank, in een rede over deactiviteit van
de Wereldbank op de jaarlijkse bijeen
komst van de Investment Bankers Asso
ciation. Na gewezen te hebben op de le
ningen, die de wereldbank aan Nederland
en Luxemburg heeft verstrekt, memoreer
de Black zijn recente reis door Europa,
gedurende welke hij Nederland, België,
Luxemburg en Zwitserland heeft bezocht.
Hij legde de nadruk op de verbazingwek
kende wijze, waarop Nederland zich heeft
hersteld van de ernstige oorlogsverwoes
tingen, en verklaarde, dat de aanblik van
de energieke Nederlanders, die hun land
weder opbouwen, hem een groot gevoel
van innerlijke voldoening had gegeven,
daar hij wist een kleine bijdrage te heb
ben geleverd in het verschaffen van de
fondsen, die nodig waren om een derge
lijke aanblik mogelijk te maken.
„Paulus de Ruyter" voor
het Gooise tribunaal
De schrijver van talloze revueteksten en
liedjes Jacques van Tol had zich gisteren
voor het Gooise tribunaal te Hilversum te
verantwoorden als leider van het beruchte
Zondagmiddag-cabaret van Paulus de
Ruyter.
Hij verklaarde, dat na de eerste twee
uitzendingen geen enkele tekst meer van
zijn hand is geweest. Wel was hij verant
woordelijk geweest voor de regie en had
hij deels op aanwijzing van de „rijks
dramaturg" de binnengekomen teksten,
vele tientallen per week, tot een pro
gramma bewerkt. Dit gold eveneens voor
de gesprekken van „keuvel en klessebes".
Tenslotte noemde Jacques van Tol tot
zijn verdediging nog het vele illegale werk,
dat hij had verricht. Hij had Joden gehol
pen en laten onderduiken, een mitrailleur
in zijn huis verborgen gehouden en na de
spoorwegstaking zeven gezinnen van
spoorwegemployés in zijn huis opgenomen.
Voorts had hij reeds in 1942 J. Hahn, alias
„Peter Pech", uit de gevangenis te
Leeuwarden weten te bevrijden.
De verdediger mr. W. J. M. Russell be
pleitte een straf gelijk aan de voorinterne
ring, mede omdat Van Tol is geruïneerd
en zijn gezondheidstoestand ernstig is
ondermijnd.
FLESSEN SNEUVELDEN BIJ TREIN
ONTSPORING.
In Rotterdam is Vrijdagmorgen tussen
het Beursstation en het station Delftse
Poort een goederentrein ontspoord. De lo
comotief en vier wagons werden vrij ern
stig beschadigd. Een der wagons was ge
laden met flessen, welke door het ongeval
in een hoop schei-ven veranderden. Een
zijspoor werd versperd, de hoofdsporen
bleven vrii.
HILVERSUM I. 301.5 M.
7.00, 8.00, 13.00, 18.00, 20.00. 23.00 uur Nieuws.
7.15 Ochtendgymnastiek. 7.30 Platen. 9.15
Morgenwijding. 9.45 Arbeidsvitaminen. 10,30
Voor de vrouw. 10.35 Platen. 11.00 „Op de
ui'kijk". 11.15 Zang. 11.35 Russische muziek.
12.30 Weerpraatje. In 't spionnetje. 12.39
Lichte muziek. 13.50 Tenor en orgel. 14.20
Wat gaat er om in de wereld? 14.35 Viool en
piano. 15.00 Gevarieerd programma. 16.30
Causerie over Spaanse muziek. 17.30 Voor
padvinders. 17.45 Het rijk over zee. 18.15
Piano. 18.30 Strijdkrachten. 19.00 Voor kleu
ters. 19 05 Mozart. 19.30 Dr. Van Anrooy:
„Inleiding tot muziekbegrip". 19.45 „De Dam.
hart van het koninkrijk". 20.05 Gevarieerd
programma 21.45 Luisterspel „De glimlach
van La Gioconda" naar Aldous Huxley. 22.30
Spaans programma. 23.15 Swing College.
HILVERSUM II. 414.5 M.. 218 M. en 1875 M.
7 00. 9.00, 19.00, 20.00 22.30 uur Nieuws. 7.15
Wijdingswoord. 8.15 Gewijde muziek. 9.00
Piano. 9 15 Voor zieken. 9.35 Gershwin. 10.30
Morgendienst. 11.00 Platen. 11.15 Voor
dracht. 11.35 Fluit en piano. 12.00 Piano er
orkcl. 12 30 Lichte muziek. 13.15 Mariniers-
kanel- 14.00 Voor scholen. 14.30 Orgel. 15.00
Musette. 15.25 Viool en piano. 16.00 Bijbel
lezing. 17.00 Voor kleuters. 17.15 Mozart en
Ha; '-G. 18.15 Sport. 18.30 Sas Bunge speelt
pianomuziek van Ravel. 19.15 Boekbespre
king 19.30 Reportage uit Zuid-Afrika. 20.15
Causerie door ds J C. Koningsberger. 20.35
Vijfde symphonie. Sibelius. 21.05 „De grote
stad", lezing. 21.30 Akke de Vries zingt lie
deren van Ravel. 22 00 Cursus kerkelijk or
gelspel. 22.45 Avondwijding. 23.00 Nederland
se kamermuziek voor blaasinstrumenten.
23.30 Platen.
Joe Louis behoudt
zijn wereldtitel
Kampioen ging twee maal neer,
maar was meer in de aanval
Joc Louis heeft Vrijdagavond zijn wereld
titel zwaargewicht behouden door na vijftien
ronden op punten van Walcott te winnen.
Voor de vier en twintigste maal had hij zijn
titel op het spel gezet, maar ook thans werd
hjj winnaar.
Na vijftien ronden wachtten de achttien
duizend bezoekers in Madison Square-
garden en millioenen, die om hun televisie
toestel de partij volgden, het resultaat af.
Het verschil in punten kon niet groot zijn.
De beslissing viel ten gunste van Louis. De
scheidsrechter kende Walcott de overwin
ning toe en de twee juryleden waren van me
ning, dat de titelhouder recht op de zege
had. De beslissing viel niet in goede aarde
bij het publiek. Er werd gefloten en ge
schreeuwd. Walcott werd toegejuicht, toen
hij de ring verliet. Men meent, dat de jury
leden hun beslissing hebben gebaseerd óp
het feit, dat Louis het meest in de aanval
is geweest, terwijl Walcott hem voortdurend
ontweek.
Het begin was sensationeel, omdat de titel
houder spoedig twee tellen down ging. Louis
herstelde zich en ging tot de aanval over.
Ook in de vierde ronde slaagde de uitdager
er in zijn tegenstander op de knieën te kra
gen en ditmaal voor niet minder dan zeven
tellen.
N.I. P. O. -PROEFVERKIEZING
„Volgend jaar komen er nieuwe ver
kiezingen. Nu zouden wij u een vraag wil
len stellen over uw keuze, wanneer er van
daag verkiezingen zouden plaats vinden.
Hier is een stembiljet met de namen van
alle candidaten. Als u op een van de vol
gende candidaten zou moeten stemmen,
op wie zoudt u dan vandaag uw stem uit
brengen?"
Deze vraag stelde het Nederlands Insti-:
tuut voor de Publieke Opinie eind Novem
ber aan een nauwkeurig „miniatuur" van
stemgerechtigd Nederland. De candidaten
stonden op een kaart, bij het ene vraagge
sprek in alphabetische volgorde, bij het
andere in omgekeerde volgorde, dus bij de
Z. beginnend.
~Tot welke partij deze canddaten behoren
was er niet bij vermeld en op welke partij
men zou stemmen werd pas later gevraagd.
De antwoorden van het publiek hebben
dus zuiver en elleen betrekking op de
voorkeur voor verschillende personen.
De uitslag van deze proefverkiezing is
als volgt: (de antwoorden op de later ge
stelde vraag betreffende de partijkeuze
zyn er naast vermeld)
Effecten- en
Geldmarkt
Minister Lieftinck heeft wat betreft de
claimhandel-Koninklijke voet bij stuk ge
houden, iets waarover men hem niet hard
mag vallen. De Nederlandse regering kan
toch moeilijk de arbitrage tussen Amster
dam en New York bevorderen, wanneer
daarbij ..zwarte" guldens een rol spelen.
Het blijft dus zo als het was: Amerikanen
kunnen alleen op nieuwe aandelen Konink
lijke inschrijven als zij harde dollars be
talen of hier overdraagbaar tegoed hebben.
Aanbod van claims is er dus van die zijde
niet te verwachten, althans niet in over
stelpende mate.
Intussen is inzake het betalingsverkeer
met Frankrijk een overeenkomst gesloten,
waardoor de inschrijving door Franse hou
ders mogelijk geworden is en tevens de
beurshandel in Nederlandse aandelen te
Parijs kan worden hervat onder enkele be
schermende voorwaarden. De uitbreiding
en vergemakkelijking van het betalingsver
keer tussen beide landen zal ook aan het
goederenverkeer ten goede komen, wan
neer althans de binnenlandse onrust in
Frankrijk zal zijn overwonnen.
Hoewel de hoogste tot dusver bereikte
koers voor de claims Koninklijke, 1005.
niet kon worden gehandhaafd en terwijl
we dit schrijven e.a. 960 betaald wordt,
is toch van groot aanbod geen sprake en
schijnt de belangstelling van de belegger
om zich bij Olies te interesseren nog altijd
groot te zijn, hetgeen, gezien de aanmer
kelijk gedaalde koers ook niet te verwon
deren is.
De Amsterdamse beurs heeft weinig be
langstelling getoond voor de thans ver
schenen deblokkeringsbesluiten, waardoor
de geblokkeerde gelden binnen een termijn
van enkele jaren weer zullen vrijkomen,
kleine bedragen (max. 300) reeds per
1 Juni 1948. Het heeft geen zin meer te
twisten over de vraag of hier billijke rege
lingen worden getroffen voor hen. die geen
belastingschulden hebben en bij het begin
der geldsanering toevallig gelden bij ban
ken of spaarbanken hadden gedeponeerd.
Houders van Grootboekinschriivingen-1946
zullen deze aan anderen, die belasting moe
ten betalen, kunnen overdoen via de beurs,
waar ze voor tenminste 98 zullen mogen
worden verhandeld. De gehele zaak blijft
ingewikkeld en we zullen nog enige jaren
moeten wachten alvorens het geldverkeer
zich weer geheel in vrije banen kan be
weger..
Intussen heeft de minister van de aan de
effectenregistratie verbonden administra
tieve rompslomp blijkbaar nog niet zijn
bekomst, want naar verluidt wordt eèn
„depotdwang" voor binnen- en buitenlandse
effecten voorbereid, om de minister na de
effectenregistratie de controle over het ef
fectenbezit te doen behouden. Men acht dit
in strijd met de destijds gedane toezeggin
gen, zodat op dit punt door de betrokken
instanties met de minister nog wel een
hartig woordje zal worden gewisseld.
Ofschoon de handel in claims en aan
delen Koninklijke deze week minder om
vangrijk was, heeft hij op de overige rubrie
ken toch een deprimerende invloed gehad,
waardoor de koersen merendeels verder
zijn afgebrokkeld. Er is echter weinig nodig
om de beurs van koers te doen veranderen.
Na het midden der week kreeg men blijk
baar opeens oog voor het feit, dat er in de
nog altijd-gunstige vooruitzichten van vele
Nederlandse industrieën niets is veranderd
en dat ook het Indische bedrijfsleven zich
begint te herstellen. Men ontwaakte uit zijn
lethargie door de vrij stellige geruchten
over een te wachten zeer bevredigend divi
dend op de aandelen Ned. Handel Maat
schappij. Hieruit kan worden afgeleid dat
het bankbedrijf in en op Indië tijdens de
oorlog nog redelijke winsten heeft kunnen
behalen. Geen wonder dat ook aan aan
delen Koloniale Bank en Nederlands Indi
sche Handelsbank meer aandacht geschon
ken werd en dat Indische Waarden meren
deels enige vraag ontmoetten. Een verslag
als dat van de Handel Maatschappij Europa
Azië, de mededelingen van Lindeteves,
volgens welke de bedrijven in Indië, de
omstandigheden in aanmerking genomen,
met bevredigende resultaten werken, ma
ken uiteraard op de beurs een goede in
druk. Mogelijk dat ook de toeneming van
de bankbiljettencirculatie met 65 millioen
als een aanwijzing beschouwd wordt voor
de aanwezigheid van het inflatieverschijn
sel, hoewel de kapitaalverschuivingen in
verband met de Koninklijke-emissies een
juist oordeel over de geldmarkt verhinde
ren.
Een verblijdend symptoom ter zake van
de financiële positie van ons land is de
voortgaande stijging der inkomende belas
tingen, waardoor thans, na tien maanden,
zelfs de verhoogde raming, voor het gehele
jaar reeds is overschreden. Voorts heeft
minister Lieftinck medegedeeld dat de na
vordering reeds zoveel heeft opgebracht,
dat zij de geraamde opbrengst van de V.A.
B. nabij komt.
Aan de belastingbetaler zal het dus niet
liggen als de minister het budgetair even
wicht voor de staatsfinanciën niet bereikt.
Puddingpoeder goedkoper
In het Voedselvoorzlenrtngsblad is een ver
ordening gepubliceerd van het Bedrijfschap voor
Granen, Zaden en Peulvruchten, welke een be
langrijke prijsverlaging Inhoudt voor pudding
poeder van tarwe- en gortgriesmeel.
De maxlmumconsumenten'prljzen zijn: los uit
gewogen 5 cent per 100 gram (10 cent), ln carton-
verpakking van 250 gram netto 20 cent per pakje
(29 cent), van 500 gram netto 39 cent (55 cent)
per pakje en van 1000 gram netto 74 cent (f 1.05)
per pakje. Voor andere verpakkingen gelden
de volgende maximumconsumentenprijzen pgr
100 gram: In carton verpakking 6.2 cent. ln pa
pierverpakking 6 cent.
(Tussen haakjes zijn de oude maximumprijzen
vermeld).
Taxi 2 Bei i 3 0 0 0
DAG EN NACKT
Voetbal
Nederlands elftal bezoekt,
in 1949 Curacao
De voorzitter van de Curacaose Voetbal
bond, mr. L. A. Weber, is tijdens zijn be
zoek aan Nederland met de Koninklijke
Nederlandse Voetbalbond overeen gekomen
dat het Nederlands elftal in 1949 een be
zoek zal brengen aan Curasao. Door de
Olympische Spelen was het niet mogelijk
in 1948 een wedstrijd te spelen. Pogingen
van de heer Weber, om Kaufman of Bon-
sema als oefenmeester van het elftal van
Curasao aan te stellen zijn mislukt.
E.D.O. speelt in Den Haag
Voor Zondag staan inhaalwedstrijden op
het programma. De eerste en tweede klas-
sers. die op 15 November door de wedstrijd
om de Onafhankelijkheidsbeker niet konden
uitkomen, spelen morgen. EDO trekt naar
ADO, om te trachten de serie overwinningen
voort te zetten en VSV naar Hilversum, om
't Gooi er onder te houden. In de tweede klas
krijgt Velsen bezoek van VUC en het zal het
niet gemakkelijk krijgen. De Kennemers
kan de positie verbeteren, als op eigen ter
rein van Fortuna gewonnen wordt.
Voor de derde klas zijn de ontmoetingen
vastgesteld, welke Zondag j.l. niet doorge
gaan zijn, n.l. in 3 b: RipperdaBeverwijk:
Always ForwardTerrasvogels en QSC—
HFC en in 3 c: ZandvoortmeeuwenKW.
Haarlem speelt vriendschappelijk tegen
AGOW uit Apeldoorn. De voor de wedstrijd
tegen Hermes in voorverkoop gekochte
kaarten zijn voor deze ontmoeting niet gel
dig, doch uitsluitend voor HaarlemRFC op
14 December. RCH speelt tegen DHC en
Bloemendaal tegen APGS.
L. J. M. Beel
C. P. M. Romme
W. J. Andriessen
Ch. I. M. Weiter
L. C. Kortenhorst
W. Drees
W. Sehermerhorn
Koos Vorrink
M. v. d. Goes v. Naters
A. M. Joekes
wS
Br
Mc- a
i:
Sfsl
Js
3 8*"
O -
10
3'/2
1
ChïS
J. Schouten 8
Professor Gerbrandy 4
J. A. H. J. S. Bruins Slot 1
Gerben Wagenaar
A. J. Koejemans
Paul de Groot
H. W. Tilanus
3V<2
l Va -
l
y2
i
O
vjr. v uiik. -1 1 -Q
Mevr. A. Fortanier-de Wit y% c*
D. U. Stikker
G. Vonk
2* I M
Nieuwe uitgaven
Toneel en Werkelijkheid door Dr B.
HUNNINGHER Rotterdam 1947. W.
L. J. Brusse N.V.
Dr. B. Huoningher. voor de oorlog jarenlang
als recensent verbonden aan de N. R. C. en
thans, na een te kortstondige werkzaamheid als
ministerieel adviseur, hoofd van het Centraal
Coördinatiebureau voor het toneel, heeft een
zeer gedegen studie bijna had ik gezegd: 'n
proefschrift gewijd aan de drie dramaturgen,
die als belangrijkste vertegenwoordigers van hun
generatie, omstreeks de eeuwwisseling hun
werken publiceerden of lieten opvoeren.
Met professorale maar daarom nog geenszins
droge nauwgezetheid komen daarin alle stukken
en schetsen van Joslne Simons Mees (geb. 1863)
Marcellus Emants (1848—1923) en Herman Heijer-
mans (1864—1924) aan de beurt om op hun Inner
lijke waarde gewogen te worden. Niemand zou
de betekenis van dit omvangrijke boekwerk
scherper in het licht kunnen stellen dan de
schrijver het zelf ln zijn Inleiding heeft gedaan.
Na te hebben opgemerkt dat een nationaal toneel
niet kan teren op de buitenlandse productie
alleen, doch een eigen dramatische literatuur
nodig heeft, die de zwenkingen en veranderin
gen van aesthetisch en maatschappelijk besef
weerspiegelt, komt hij tot de conclusie dat een
rechtgeaarde Nederlandse theaterkunst zich
steeds op realisme zal baseren. Daaruit volgt de
erkenning dat de lange en uitvoerige toneel-
practijk der behandelde schrijvers niet een er
varing was voor hen alleen, doch dienen kan
voor allen van wie ons volk de reeds zo lang
verhoopte herbloei van zijn dramatiek zal
mogen verwachten.
De veertig afbeeldingen, voornamelijk naar
voorstellingen van Herman Heijermans, vormen
doeltreffend Illustratiemateriaal.
„Toneel en Werkelijkheid" hoort niet alleen
thuis op de werktafel van iedere man of vrouw
van het theater, maar van ieder wie de bloei
van ons toneel ter harte gaat. De drie daarin
gebundeldefctudles zijn voltooid in de bezettings
tijd. Herinnering en verlangen hebben de schrij
ver in die donkere dagen bezield en hem een
helder licht doen opgaan, dat niet slechts als
een betrouwbaar baken ls blijven schijnen, doch
waarvan de uitstraling talrijke passages ln het
bijzonder tot een verheugende reeks glanspunten
heeft, aangezet. DAVID KONING
Set
Ds. P. Zandt
Geen keuze uit deze
„candidaten"
Panda en de Meester-goochelaar
1 Geen en
andere
22% party-keus
Bekende en onbekende figuren.
Uit deze cijfers blijken bij aandachtige
beschouwing een aantal interessante en
merkwaardige dingen.
Van elke honderd ondervraagde Neder
landers stemmen er bij deze pi-oef verkie
zing 27j/2 K.V.P.; 23V2 per 100 weet zich
uit de beperkte candidatenlijst van het
N.l.P.O., waarin de steun van „Nummer
één van lijst een" ontbrak een candi-
daat te kiezen.
Van 211/2% Partij van de Arbeid-stem-
mers kunnen 19V2% dat eveneens.
Van de 11V2 per 100 Anti-Revolution-
nairen kiezen 9V2 hun man uit en van 8%
communistisch-gezinden 6%. Vier van de
7V2 per honderd Christelijk Historischen
doen hetzelfde.
Van de 7 per honderd Partij van de Vrij
heid-stemmers slechts 2|/o-
De 2%, die op de „Partij Oud" wil stem
men, kiest ook consequent de N.I.P.O.-can-
didaat Oud en de 1% Staatkundig Gerefor
meerden kiest ds. Zandt.
De grote meerderheid der stemmers
blijkt dus tenminste één voorman van zijn
eigen partij goed te kennen, alleen de
Partij v. d. Vrijheid-figuren zijn dat
wijzen de cijfers uitveel minder be
kend. De meeste stemmen krijgen in
volgorde de volgende politici: Premier
Beel, R.K. fractieleider Rommen, minister
van Sociale Zaken Drees, de A.R fractie
leider Schouten en ex-premier Sehermer
horn.
Aanzienlijke aantrekkingskracht als Ka-
mer-candidaat oefenen ook uit de heren
Koos Vorrink, Tilanus, prof. Gerbrandy,
mr. P. J. Oud en Gerben Wagenaar. Slechts
weinigen trekken veel stemmen buiten eigen
kring. Die enkelen zijn in de eerste plaats
Oud en Gerbrandy en verder, maar al in
veel mindere mate: Drees, Sehermerhorn
en Schouten.
4 Als „eigen partij" zijn bij de candida-
tuur Oud de antwoorden „De Partij Oud",
„Democratische Volkspartij" en „Vrijzin
nig Democraten" beschouwd.
CHIN. IND. REST. HONGKONG
HAARLEM. Smedestraat 21. Telefoon 21375
19. De sultan kwam twee dagen later in
Dagbad aan en reed naar zijn paleis. Hij
werd ontvangen door buigende bedienden
en bovenaan de trap stonden Joris en
Panda om hem welkom te heten. Panda
was in die twee dagen steeds ongeruster
geworden omdat Joris het hele paleis in
opschudding had gebracht met zijn verbou
wingen. Maar Joris zelf was even rustig en
zelfverzekerd als altijd. Grote Heerser!"
riep Joris. „Mijn hart heeft geschreid om
Uw afwezigheid! Ik, worm, heb de secon
den geteld, dat ge weer tn ons midden
zoudt zijn! Om U mijn toewijding en trouw
te betonen heb ik Uw paleis laten verande
ren in een toverslot, dat U de machtigste
vorst der aarde zal maken!" ,,Huh?!" zei
de sultan die verbluft naar de gangetjes en
poortjes keek, die Joris in zijn zalen had
laten optrekken. Wat betekent dit alle
maal? Gij, zoon van een slak! Waarom
hebt gi} al deze ommuringen in mijn troon
zaal gezet? Huh? Wat zijn dit voor be
nauwde hokjes? Huh?" „Verheven vorst!"
riep Joris. Weest niet boos! Wacht een
oegenblik! Ik zal U uitleggen wat het be
duidt. Hebt vertrouwen in mijn tover
macht en toewijding!" Panda, die er even
min iets van begreep als de sultan, hield
zijn hart vast.
Korf ba!
Sport Vereent kan hoger op
Oosterkwartier gaat Zondag naar Landlust
te Amsterdam, waartegen in Haarlem slechts
gelijk werd gespeeld, hetgeen op het ogen
blik het enige verliespunt der Haarlemmers
is. Oosterkwartier zal trachten zich te
revancheren.
Sport Vereent heeft een goede kans, om
Zondag twee punten rijker te worden, door
van BEP te winnen.
WatervlietAurora, een semi-plaatselijke
ontmoeting, zal wel weer spanning brengen.
Het kan een gelijk spel worden.
Animo Ready ontvangt OBZB, waarvan
reeds ïn Amsterdam werd gewonnen, zodat
ook nu de Haarlememrs de beste kansen
hebben.
Waterpolo
Programma
voor de komende dagen
Het programma van de waterpólowedstrü-
den in de week van 7 December tot en met
Zaterdag 13 December luidt: competitie
Kring Haarlem Zondag 7 December, afd. 1
heren: Haarlem—HPC; DWTVZV. Afd. II:
heren: Haarlem 2HPC 2. Afd. III, heren'
HPC 3—VZV 2. Afd. IV. heren: DWT 3—
HPC 4. Centrale Wintercompetitie KNZB:
HVGBZIAN.
Maandag 8 December: Rococentbeker
competitie: DWTVZV.
Dinsdag 9 Deceber, afd III. heren: PSV
DWR 3. Dames: DWR 2Haarlem 1.
Donderdag 11 December, dames, HPC 1
DWT 1.
Zaterdag 13 December, adspiranten: VZV
—Haarlem. Afd. III. heren: VZV 2—DWR 3.
Rococentbeker competitie KNZB: VZV
DWR, Bekercompetitie KNZB: VZV 1
Zijl 1.
Sport in 't kort
OXFORDCAMBRIDGE TOCH OP ZA
TERDAG. De jaarlijkse bootrace tussen
de universiteitsploegen van Oxford en Cam
bridge is nader bepaald op Zaterdag 27
Maart 1948 en niet op Woensdag 24 Maart,
zoals oorspronkelijk was vastgesteld. Deze
beslissing is gevallen op aandringen van de
autoriteiten, aangezien de bootrace op een
door dc weekse dag te veel publiek zou trek
ken. heigeen Engeland zich niet kan veroor
loven in verband met de economische
positie van het land.
De hertog van Windsor
beschrijft zijn leven
De hertog van Windsor, vroeger de prins
van Wales, daarna koning van Engeland
en daarna wereldreiziger als echtgenoot
van „miss Simpson", schrijft momenteel
in het Amerikaanse tijdschrift „Life" een
autobiographie in afleveringen. De Ameri
kaanse lezers worden zwaar op de proef
gesteld, omdat de mésalliance natuurlijk
hun grootste belangstelling heeft. De hertog
bepaalt zich tot nu toe toe jeugdherin
neringen. Maar wat hij vertelt, is toch wel
de moeite waard, al kan niet worden ge
zegd dat het verhaal overvloeit van eer
biedige bewondering voor de figuren van
de Engelse society, die hij beschrijft.
Na een interessant relaas over de manier
waarop hij en zijn broer George de te
genwoordige koning in hun jeugd onder
de tirannie van hun zuster Mary stonden,
vertelt de hertog dat hij lelf zijn broer
altijd naar zijn hand kon zetten. Toen de
kleine Edward geboren werd, tekende zijn
vader wijlen koning George de vijfde
in zijn dagboek aan, dat „er een lief ke
reltje geboren was". De hertog merkt niet
zonder humor op dat hij deze juiste bena
ming verder nooit meer hoorde of las.
„Mijn vader gebruikte haar op die geboor
tedag voor het laatst".
De beschrijving van zijn vader laat de
hertog als volgt luiden: „Hij was de vol
maakte uitdrukking van de Victoriaanse
en Edwardiaanse tijdperken. Hij geloofde
in de onoverwinnelijkheid van de
Britse vloot en in de voorrechten der ko
ninklijke familie. Churchill en Dave Lloyd
George waren bij de verkiezingen van 1906
in zijn ogen gevaarlijke, schier revolution-
naire figuren".
Het portret van zijn grootvader, koning
Edward de Zevende, is enigszins sarcas
tisch getint. „Hij was een joviale man, die
ik mij slechts herinner als zittend achter
een welvoorziene tafel, met een reusach
tige sigaar tussen de vingers en nijgend
in de richting van schone vrouwen".
De hertog blijkt allerminst te spreken
over zijn eigen opvoeding. Hij werd onge
schikt voor de moderne wereld door zijn
omgeving, zijn opleiding en de constitutio
nele verplichtingen. Tot zijn dertiende
jaar had hij nooit een kameraad, met wie
hij zich meten kon. Daarna bezocht hij de
Zeevaartschool in Osborne, waar hij „een
pover figuur sloeg en bijvoorbeeld in
werktuigkunde nummer negen-en-vijftig
was van de negen-en-vijftig leerlingen".
„Als ik geen prins was geweest, zou ik
wellicht van school af gestuurd zijn
Tweeling. Te Indianapolis is een mannelijke
Siamese tweeling geeboren, met aaneen
gegroeide schedels. Er is weinig hoop,
dat de babies zullen blijven leven, hoe
wel de reacties normaal zijn.
De richting. De eerste uitslagen van de ge
meenteraadsverkiezingen in Finland ge
ven een lichte verschuiving naar rechts
aan. De democratische volksunie, die
communisten en uiterst linkse sociaal
democraten omvat, heeft stemmen ver
loren ten voordele van de rechtervleugel
der sociaal-democraten. De officiële uit
slagen zullen eerst Zondag bekend zijn.
Besprekingen. Maria Marynowska, een 56-
jarige voormalige employé van de
Britse ambassade te Warschau, die met
6 anderen te Warschau berecht wordt op
grond van verdenking van hoogverraad
en spionnage, heeft in de rechtzaal ver
klaard, dat zij als tolk dienst heeft ge
daan op bijeenkomsten van leiders der
Poolse illegale oppositie en Victor
Cavendish Bentinck, de voormalige Brit
se ambassadeur in Warschau.
De plaats. Op de binnenplaats van de gevan
genis, waar Hitier „Mein Kampf" schreef,
zijn zes nazi's, die ongewapende mannen
van de Amerikaanse luchtmacht hadden
vevmoord, opgehangen.
Vrouw. Marie Mandel. hoofd van de vrou
wenafdeling van het concentratiekamp
Auschwitz, is tijdens het proces, dat
tegen haar cn 40 anderen wordt gevoerd,
er van beschuldigd persoonlijk de
executies van kinderen te hebben geor
ganiseerd. Zij gaf ook het bevel om alle
pasgeboren kinderen onmiddellijk te
verdrinken.
Nodig. De Perzische eerste-minister, Ghavam
es Soeltaneh, heeft tegenover de pers
bevestigd, dat op drie na alle ministers
van zijn kabinet hun ontslag hebben in
gediend. De premier verklaarde een
nieuwe regering te zullen vormen. Zelf
was hij niet afgetreden omdat het land
hem nodig heeft. Slechts het parlement
zou hem tot aftreden kunnen dwingen.
De oppositie heeft later de Sjah verzocht
Ghavam te ontslaan.
