Haarlem's Dagblad | 1948 | 20 januari 1948 | pagina 2

c

C

J

Achtergrond van de Amerikaanse
presidentsverkiezingen in November

Wallace op de wip

Olympische schaatsrijders trainen

Meerderheid vóórA
wereldregering i

DINSDAC 20 JANUARI 1948

2D

De presidents-verkiezing in de Verenigde
Staten zal weliswaar pas op 2 November
plaats hebben, doch vormt nu al de over
heersende factor, waaraan het politieke
leven tot aan die datum toe wel onderge
schikt zal blijven.

Evenals nu vormde ook bij de laatste
presidents-verkiezing in 1944 de buiten
landse politiek een van de voornaamste
strijdpunten, maar toen was het nog oor
log en ondanks oppositie van de zaken
wereld was er een ruime meerderheid voor
de voortzetting van Roosevelt's buitenlands
beleid. Onze na-oorlogse jaren, die ook
voor dé gemiddelde Amerikaan de voor
spoed en welstand van vredestijd nog al
lerminst hebben doen terugkeren, schep
pen een geheel andere achtergrond voor
de verkiezingen van '48. De inflatie is nog
geenszins geremd. Een officiële schatting
deed uitkomen, dat wat men in 1939 met
500 dollar kon kopen, thans 825 dollar
vereist.

Loonsverhogingen hebben nauwelijks ge
lijke tred gehouden met de stijgende voed
selprijzen. Voor dit alles moet een poli
tieke zondebok worden gevonden. Zoals
ook in de jaren kort voor Amerika's in
trede in de oorlog, staan de democraten
dichter by de gevoelens der Europese lan
den dan de republikeinen, by wie men
schakeringen kan vinden zowel in de
richting van het oude isolationisme als van
het imperialisme. De democraten en
ook een partijloze figuur als George
Marshall tonen meer begrip voor de stel
ling, dat de welvaart der Verenigde Sta
ten nauw verbonden is met die van de
•overige werelddelen en van Europa in het
bijzonder.

Wallace

Verder is er de figuur van Henry Wal
lace. Al maakt hij, bij het Amerikaanse
kiesstelsel of welke andere democratische
verkiezingsmethode ook, geen schijn van
kans gekozen te worden. Zyn betekenis
schuilt in het feit, dat hij op de wip zit
en vermoedelijk ten gunste van de republi
keinen de doorslag zou kunnen geven wan
neer in de huidige constellatie geen ver
andering komt. In eerste instantie richt hij
zich tegen de „oorlogszuchtige buitenland
se politiek" der beide grote partijen. Hij
is het oneens met de Truman-leer (het
beteugelen van Rusland binnen de huidige
invloedssfeer van de Sovjet-Unie) en hij
is van oordeel dat betere internationale
samenwerking en wereldvrede slechts be
reikt kunnen worden door een toenadering
tussen de 'Verenigde Staten en de Sovjet-
Unie waarbij vooral Amerika concessies zou
moeten doen om het vertrouwen der Rus
sen te winnen. Hij is voor een plan-
Marshall voor Europa, maar wil het initia
tief daartoe geheel laten aan de UNO.

Voor het ogenblik echter heeft zijn can-
didatuur klaarblijkelijk invloed op de hou
ding der grote partijen. Dit is ondubbelzin
nig gebleken uit de „State of the Union"-
boodschap (enigszins te vergelijken met
onze Troonrede) van Truman bij het begin
van de officiële zitting van het 80e Congres.
De president, die tijdens de vorige zitting
tot twee maal toe een wetsontwerp tot het
verlagen van de inkomstenbelasting had
getorpedeerd door van zijn vetorecht ge
bruik te maken, kwam nu met het voorstel
een belastingverlaging van 40 dollar per
persoon per jaar toe te staan, waarbij dan
de schatkist verhaal zou moeten zoeken op
het zakenleven. Het algemene oordeel over
deze zet op het schaakbord was eensluidend
ongunstig. Men veroordeelde het plan als
een manoeuvre om stemmen te winnen en
als een zet ingegeven door de angst dat
linkse-groepen in de democratische partij
zouden overlopen naar Wallace. Zelfs in
kringen van de democratische partij vreest
men, dat Trumans belastingvoorstel niet
aan zijn doel zal beantwoorden. Dat het in
het Congres verworpen zal worden staat
vrijwel vast. Of het voor de partij veel
stemmen zal opleveren is twijfelachtig, om
dat de republikeinen een eigen plan tot
belastingverlaging zullen indienen, dat de
burgerij grotere financiële verlichting biedt,
zonder het bedrijfsleven nieuwe lasten op
te leggen. Dit wil echter niet zeggen, dat
de republikeinse partij „binnen" is. Haar
grootste probleem ligt in de betrekkelijk
geringe -populariteit van haar candidaten.
Dewey's aanhang is vrijwel beperkt tot de
staat New York; dat hij eenmaal als de
verliezer uit de stembus is gekomen is een
duidelijk nadeel. Daarbij heeft hij over
geen enkel der huidige wereldproblemen
een mening uitgesproken. Senator Warren
heeft uitsluitend steun in Californië. Harold
Stassen paart grote kennis aan matige po
pulariteit. Eisenhower's candidatuur wordt
door de republikeinse partij niet zeer toe
gejuicht. Men is huiverig voor „nog een
militair in de hogere leiding van de staat".
In het huidige stadium hebben de conserva

tieve senator Taft en zijn partijgenoot in
het Huis, speaker Joe Martin, de beste
papieren. De meest vooraanstaande repu
blikein van deze dagen, senator Arthur H.
Vandenberg, is de man, die het dichtst bij
het democratisch standpunt staat. Misschien
is het ook zijn Europese .(Nederlandse) af
komst die hem meer dan wie ook onder
zijn partygenoten doet inzien, dat de in
twee kampen gespleten wereld van thans
geen verdere versplintering door onver
schilligheid voor eikaars welzijn toelaat. Hij
ziet het als zijn taak, het plan-Marshall er
bij de Senaat door te krijgen.

Joodse transporten uit Italië

Volgens de correspondent in Rome van
de „News of the World" zouden tenminste
zes schepen in Italië door Joodse illegale
organisaties gereed gemaakt worden om de
blokkade voor Palestina te doorbreken. Be
halve de immigranten zouden de schepen
vele jonge mannen vervoeren, die door de
Hagenah en Irgoen Zwai Leoèmi voor
straatgevechten getraind zijn. Ook zouden
grote hoeveelheden automatische wapens en
handgranaten aan boord genomen worden.

"'^epen zouden de volgende week uit
varen.

De 9 Muzen

De radio geeft Woensdag

HILVERSUM I. 301.5 M.

7.00. 8.00. 13.00. 19 00. 20.00 en 22.30 uur
Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen. 7.45
Woord voor de dag. 8.15 Orgel. 8 30 Platen.
9 00 Voor zieken 9 30 Werken van Bach en
Franck. 10.30 Morgendienst. 11.00 Kwartet
van Schubert. 11.30 Herhaling „Do jeugd
maakt werk" (I). 12.00 Orgel. 12.30 Weerbe
richt. 12.33 Ancoratrio. 13.15 Russische pia-
no-muziek. 13.45 Cantate en kwartet van
Teleman. 14.15 Marsen. 14.30 Lichte muziek.
35.00 Werken van Pierné. 15.15 Kamermuziek.
35.45 Voor kleuters. 16.00 Voor jonge post
zegelverzamelaars. 16.15 Meisjeskoor. 16.45
Voor de jeugd. 17.30 Maatschanpelijk werk.
17.35 Metropole-orkest. 18 00 Vrouwenkoor.
38.30 Strijdkrachtenprogramma. 19.15 Platen
19.30 Actualiteiten. 19.45 Engelse las. 20.05
Proloog. 20.15 Viool. 20.25 Concertgebouw
orkest en Annie Woud. 21.15 School en doop.
21.35 Concertgebouworkest. 22.15 Liederen
van Schubert en Beethoven. 22.45 Overden
king. 23.00 Fluitsonates van Bach. 23.30
Platen.

HILVERSUM n. 414.5 M„ 218 M. cn 1875 M.

7.00. 8.00. 13.00. 18 00. 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. "15 en 8.15' Platen 8.50 Voor de
vrouw. 9.00 Symphonische muziek. 9.35 Con
cert voor 2 piano's van Mozart. 10 00 Morgen
wijding. 10,20 Voor de keuken. 10 35 Werken
van Brahms. 10.45 Voordracht. 11.00 Platen.
12.00 Lichte muziek. 12.30 Weerbericht. 12.33
Voor 't platteland. 12.38 Kil ma Hawaiïans.
13.15 Kalender. 13.20 Orkest Malando. 13.50
Platen. 14.00 Lezing over Einstein. 1415
Jeugdconcert. 15.00 Luisterspel voor de jeugd.
15.30 Kinderkoor 15.45 Voor zieken 16.15
Vragen staat vrij. 16.45 Het stond in de krant.
17.15 Masetteklanken en cabaretliedjes. 17.45
Het hart van Java. 18.30 Dansorkest. 18.45 Be
ginselprogramma P. v. d. A. 19.00 Koor. 19.15
Nieuws dit Indië. 19.30 VPRO-lezing. 19.45
Lezen in de Bijbel. 20.05 Veilig verkeer. 20.15
Operamuziek en -zang. 21.10 Lckenrochtbank.
21.15 Uit Neerlands verleden. 22.05 Lichte
muziek. 22 25 Cello-recital. 22.45 Boekbespre
king. 23.15 Zang en orgel.

Dezer dagen arriveerde op Schiphol dc
Surinaamse delegatie voor de Rijksconfe
rentie, die waarschijnlijk nog niet op 21
Januari zal kunnen aanvangen, gelijk was
aangekondigdVerwacht wordt, dat de
conferentie enkele dagen later na de
aankomst van de delegatie van Curagao
zal beginnen.

Nuttige kunst. Zigeuners zijn te Boldog-
kovoralja, in Hongarije in het onbewoond
kasteel Zichy binnengedrongen en hebben
een schilderij van Velasquez en vier werken
van Titiaan meegenomen Zij kookten de
stukken in water en gebruikten het doek om
er schoenen van te maken. De overblijfselen
van de Velasquez werden in 'n zigeunerwagen
gevonden, doch de andere vier stukken zyn
verdwenen.

Bouwmeester zonder Buziau. Naar in
Amsterdamse artistenkringen thans als vast
staand wordt aangenomen, zal Buziau niet.
zoals eerst verwacht word, in de Bouwmees
terrevue van dit jaar optreden. Hoewel on
derhandelingen hebben plaats gevonden,
schijnt Buziau zich niet gezond genoeg te
achten om zijn rentrée te maken. Naar ver
luidt zou de variété-artist Rexis thans de
rollen, die aan Buziau waren toegedacht,
krijgen. Voorts schijnen Fritz Steiner ('van de
vroegere Fritz Hirsch-operette)Harry Boda
en Jacques van Bijleveldt geëngageerd te
zijn. Yvonne Georgi zou belast zijn met het
ontwerpen der balletten voor een deel waar
voor Jan Koetsier de muziek componeert.

Wonderkind. Dc elf-jarige John R. Fri-
sora te Worchester werkt aan een opera,
waarmee hij 4 jaar geleden begonnen is. Drie
van de vier bedrijven zijn thans gereed en
de jonge componist heeft deze onlangs aan de
studenten van de universiteit van Clark
voorgespeeld.

„Monsieur Vincent" bekroond. De film
„Monsieur Vincent", die deze maand in Ne
derland zal worden vertoond, heeft met
algemene stemmen de grote prijs van de
Franse cinema verworven.

Clark Gable taboe in Moskou. De Rus
sische autoriteiten hebben de verkoop verbo
den van foto's van filmsterren uit Hollywood.
Deze verkoop geschiedde de laatste tijd op
grote schaal in de kapperswinkels van Mos
kou. Leningrad, Bakoe en andere grote
steden. De meest gevraagde foto was daarbij
die van Clark Gable. Gebleken is, dat de
reproducties niet uit Hollywood kwamen,
maar in Leningrad werden vervaardigd.

Distributie-amblenaar
knoeide met toewijzingen

Dertig personen betrokken
bij fraude te Harlingen

Te Harlingen is een distributiefraude ge
constateerd. De kruidenier H., de caféhou
der B. en de distributieambtenaar B. zijn
gearresteerd. Deze fraude betreft ongeveer
100.000 rantsoenen van artikelen als vlees,
suiker, koffie, thee, tabak, cacao en ver
snaperingen. De kruidenier H. leverde deze
artikelen aan de meeste schepen, welke
Harlingen aandeden. Hij werd daarbij ge
assisteerd door de caféhouder B., daar deze
de Engelse taal machtig was. Voor door de
kapiteins ondertekende bestellingen wer
den op het distributiekantoor aan de krui
denier toewijzingen verstrekt.

Door bemiddeling van de distributie
ambtenaar B. wist de kruidenier meer toe
wijzingen te krijgen dan het aantal rant
soenen, dat hij moest afleveren. Deze distri
butie-ambtenaar verrichtte hiertoe opzette
lijk te hoge boekingen. Hij heeft hiervan
echter geen financieel voordee.1 getrokken.

De zaak kwam aan het licht na de ar
restatie van de bonnenhandelaar K. uit
Alkmaar, die in het bezit was van scheeps-
toewijzïngen. In totaal zijn er in deze zaak
thans ongeveer dertig processen-verbaal
opgemaakt. Bij het onderzoek is gebleken,
dat er soms per week voor meer dan 5000
aan toewijzingen werd verhandeld.

EEN BRUG OP EEN BRUG.

Op de in aanbouw zijnde nieuwe ver-
keersbrug over de Maas bij Hedel heeft
men een meter boven het geprojecteerde
wegdek een 300 meter lange Baileybrug
gebouwd. Tot het nemen van deze nood
maatregel is men overgegaan sinds de
toegang tot de schipbrug door de hoge
waterstand geregeld onder water stond.

Koreanen zouden goede tijden maker

„Engels weekend" verdient
hier geen aanbeveling

Oordeel van ministers van
Binnenlandse en Sociale Zaken

Meermalen is de vraag gesteld, of het
niet wenselijk is voor de rijksdienst als
regel over te gaan tot sluiting van de kan
toren en bureaux op Zaterdagochtend,
uiteraard gepaard gaande met een even
redige verlenging van de werktijden op de
vijf resterende werkdagen. Naar aanlei
ding daarvan heeft de minister van Bin
nenlandse Zaken aan de overige ministers
en de colleges van B. en W. geschreven,
in overeenstemming met het oordeel van
zijn ambtgenoot van Sociale Zaken, dat
het z.g. Engelse weekend om economische
en sociale redenen in het belang zowel van
de dienst als van het burgerlijk overheids
personeel naar hun mening geen aanbeve
ling verdient.

De brands'offenschaarste zou echter tij
delijk gedurende het stookseizoen tot een
andere gedragslijn kunnen nopen.

Engelse piloot \erraden?

De Bijzondere Raad van Cassatie heeft
de zaak behandeld tegen de heer R. Z. H.
uit Emmen, die door het Bijzondere Ge
rechtshof te Leeuwarden was veroordeeld
tot 10.000 boete of drie maanden hechte
nis. Hem was ten laste gelegd, dat hij
tijdens de bezetting aan een pro-Duitse
politieman had medegedeeld, dat in het
Diaconessenhuïs te Emmen een Engelse
piloot werd verpleegd en dat dit wel eens
moeilijkheden zou kunnen veroorzaken.

De raadsman van de heer Z. H. betoogde,
dat hier niet van verraad gesproken kon
worden. De Duitsers waren er van op de
hoogte, dat de Engelsman in het ziekenhuis
verpleegd werd. Toen de illegaliteit plannen
beraamde, de piloot te ontvoeren, hetgeen
deze zelf niet wenste, was de heer Z. H.
naar de politieman gegaan, omdat hij re
présailles der Duitsers vreesde. De illegali
teit was van deze stap op de hoogte gesteld.
De Duitsers hebben de piloot later overge
bracht naar een militair hospitaal. Na de
bevrijding is hij naar Engeland terugge
keerd. De heer Z. H had tegenover de
nolitieman alleen medegedeeld, dat de pi
loot zover hersteld was dat hij vervoerd
kon worden en niet gerept van de voor
genomen ontvoering door de illegaliteit.

De procureur-fiscaal requireerde tot ver
wijzing van de zaak naar het Bijzondere
Gerechtshof in Arnhem. Op 9 Februari zal
de Bijzondere Raad uitspraak doen.

Doodstraf verantleril
in twintig jaar

Het Bijzondere Gerechtshof te Maas
tricht heeft twee personen veroordeeld,
tegen wie dé advocaat-fiscaal veertien da-
"en geleden de doodstraf had gevraagd.
De leraar J. P. W. uit Valkenburg, die in
de oorlog de organisatie en de leiding van
de Nederlandse SS had gevoerd, later in
Duitsland Nederlandse arbeiders had ge
ronseld voor de Duitse krijgsdienst en'ten
slotte verantwoordelijk leider van de Duit
se Reiehsschule" in Valkenburg was,
kreee 2n iaar gevangenisstraf.

De temmerman W. G. G. V uit Maas
tricht^ die behoord had tot een Duits
vuurpeloton, dat op één dag in een dgr
Nederlandse concentratiekampen 36 land
genoten had gefusilleerd en die bovendien
een Joodse gevangene uit Amsterdam.
had neergeschoten en voorts transporten j.
van gedeporteerden naar Duitse concen-
tratiékampen had begeleid, werd eveneens
tot 20 jaar gevangenisstraf veroordeeld.

Een beetje onwennig door dè grote over
gang van Noorwegen met zijn strenge vorst
via het in regen gehulde Nederland naar het
zo hoog in de bergen gelegen St. Moritz,
stonden de vier leden van de Olympische
ploeg. Broekman, Langedijk, Huiskes en De
Koning op het wat stroeve ijs van de Olym
pische 400 meter baan. Om hen heen draaien
Amerikanen, Belgen, Zwitsers. Canadezen en
Koreanen hun rondjes, in stijlvol glijden of
met kleine nijdige sprintjes.waarbij vooral de
drie Koreanen de aandacht trokken. Van hen
gaan verhalen in schaatsenrijderslatijn rond,
welke zelfs een Jan Langedijk, die overal en
op elke baan haantje de voorste is door zijn
gx-ote internationale routine, een beetje doen
griezelen. Een 500 meter van zo'n Koreaan
in 43.8 sec. is inderdaad geen kleinigheid,
maar trainingstijden moet men nu eenmaal
met een korreltje zout nemen. Vei-der ver
telt men van een van hen. dat hij de 10.000
meter in 17 min. 24 sec. heeft gereden, een
tijd. welke het wereldrecord van Charles
Mathiesen al aardig benadert.

Of deze vei'halen waar zijn of verzinsel, de
tijd zal het wel leren, maar een feit is het,
dat zij oersterke lichamen hebben en dat zij
ongetwijfeld op de lange afstanden heel wat
zullen presteren. Het was jammer, dat de
baan niet op de juiste afmetingen was uitge
zet, zodat de Nederlanders hun bochten
maar een beetje zelf moesten raden. De chef
d' équipe Van der Scheer zal met de organi
satoren over dit euvel gaan praten, opdat
ook bij de training de baan aan de vereiste
afmetingen voldoet.

De eerste eis is thans, dat de rijders zo
spoedig mogelijk acclimatiseren. Ten slotte
hebben zij nog i-uim twee weken om zich aan
de andere omstandigheden aan te passen en

Zwemmen

D.W.T. tweede in de vierkamp

Bij de derde ontmoeting van de vierkamp
voor heren tussen Dolfijn, AZ 1870, Neptu-
nus en de Haarlemse Watertrappers leverde
de DWT'er Jan Lablans een nationale presta
tie op de 100 m. schoolslag. Van start af trok
hij fel door en de AZ'er van Daatselaar ki-eeg
geen kans. Met een tijd van 1 min. 17 sec.,
plaatste Lablans zich bij de groten op dit
nummer.

De andere nummers gaven veel strijd,
vooral tussen Dolfijn en de WatertraDpers.
De clubs gaven elkaar niet veel toe en "start
ten op alle 20 nummers volledig. De voor
naamste prestaties waren:

Jongens 100 m. borstcrawl: 1. N. Knape.
Dolfijn 1 min. 4.8 sec.; 2. F. van Dam, DWT

1 min. 13.1

100 m. rugslag: 1. R. Klaver, Dolfijn 1 min.
24; 2. J. v. d. Heijde, DWT 1 min. 28.1.

3 x 25 m. wisselslag pers.: 1. A. Degens,
Dolfijn 1 min. 1.2; 2. M. Molenaar, DWT 1
min. 4.9.

3 x 50 m. wisselslag estafette: 1. Dolfijn 1
min. 47; 2. DWT 1 min. 51.4.

5 x 50 m. borstcrawl estafette: 1. Dolfijn 2
min. 42; 2. DWT 2 min. 54.

Heren, 100 m. schoolslag: 1. J. Lablans,
DWT 1 min. 17: 2, J. van Daatselaar, AZ 1
min. 20.8; 3. H. Lok, DWT 1 min. 24.8.

100 m. rngslag: 1. J. Adams, Dolfyn 1 min.
22; 2. W. M v, Dolfijn 1 min. 26.4; 3. P. Geu-
kers, DWT i min. 28.2.

3 x 50 m. wisselslag persoonlijk: 1. F. Roo-
zekrans, DWT 2 min. 12.1; 2. H. Wortel. Dol
fijn 2 min. 17.2.

3 x 50 m. wisselslag estafette: 1. DWT 1
min. 47.9; 2. Dolfijn 1 min. 48; 3. Nep-
tunus 1 min. 49.2.

5 x 50 m. borstcrawl estafette: 1. Dolfijn

2 min. 39; 2. DWT 2 min. 42; 3. AZ 2 min. 50.
De totaalstand luidt: 1. Dolfijn 2168.4; 2.

Watertrappers 2239.1; 3. Neptunus 2468.9; 4.
AZ 1870 2628.4. o

dit dient zo geleidelijk mogelijk te geschie
den. Langedijk en Broekman vonden de baan
een'beetje stroef en vooral de laatste had
even moeite om aan het ijs te wennen. In
derdaad is de samenstelling van het ijs te St.
Moritz geheel anders dan dat te Hamar. Jan
Langedijk, die zo menigmaal in Zwitserland
i? geweest, weet dat natuurlijk wel. maar
Broekman, De Koning en Huiskes, zijn ei
voor het eerst.

Schaken

Wereldkampioenschap
in Den Haag

In de Maandagmiddag gehouden vergade
ring van de Haagse gemeenteraad is het
voorstel, opi ten laste der gemeente deel te
nemen in het mogelijke nadelige saldo var
het in 1948 te Den Haag te houden eerste ge
deelte van het tburnooi om het wereldkam
pioenschap schaken, tot een bedrag van ten
hoogste f 25.000, met algemene stemmen aan
genomen.

Hockey

Proefwedstrijd voor dames

De dames elftal-commissie van de Ko
ninklijke Nederlandse Hockey Bond liet
Zondag in Den Haag een proefwedstrijd
spelen, waarin „Oranje" en „Blauw" tegen
elkaar uitkwamen. Mej. Roemers (Hilver
sum) was verhinderd haar doel te verdedi
gen en mej. Jurissen, die men aanvankelijk
met de bedoeling de jongeren een kans te
geven hun capaciteiten te tonen, niet had
opgesteld, nam haar plaats onder de lat
weer in. Voor mejuffrouw Vreede, die nog
ziek is, speelde mej. Van Duyn (HBS) mee.

De wedstrijd, die door twee keurige doel
punten van de Eindhovense mej. Koene in
een overwinning voor Blauw eindigde.werd
or.der vrij ongunstige omstandigheden ge
speeld. Met moeite hielden de speelsters
zich staande en van de noodzakelijke snelle
reacties als starten en wenden kon dan ook
niet veel terecht komen. Dat het spelpeil
hieronder ernstig leed is duidelijk. Toch
waren er wel enkele conclusies aan de hand
van deze oefenpartij te trekken. Eén daar
van is. dat Nederland thans over een vol
doend aantal technisch geschoolde sneel-
sters beschikt. Aan techniek alleen hebben
we echter niet genoeg. Voor het samenstel
len van een homogeen en goed sluitend elf
tal is verband in en tussen de linies onont
beerlijk en daaraan ontbreekt het bij de
dames nog maar al te veel. Een goede trai
ning en veel oefen-wedstrijden kunnen en
zullen echter veel goed maken.

Waarde en export van
landbouwproducten

De totale waarde der landbouwproduc
tie in het oogstjaar 1946-'47 bedroeg
1344.5 millioen, vergeleken met 874.3
millioen in 1945-'46 en 737.5 millioen in
1938-'39. Hiervan bedroeg de totale waarde
van akkerbouwproducten 458.6 millioen,
van dierlijke producten zonder zuivel
331.8 en van zuivel 554.1 millioen.

In de eerste tien maanden van 1947 heeft
Nederland aan land- en tuinbouwproduc
ten geëxporteerd voor een waarde van
434.546.000 tegen 208.074.000 in de
zelfde periode van 1946. Op basis 1937-'39
100, bedroeg het indexcijfer voor de
uitvoer van land- en tuinbouwproducten
naar de waarde 149, naar de hoeveelheid
33. In 1946 waren deze cijfers resp. 71
en 19.

Van Cogh wekt sensatie
in Londen

Van een Londense correspondent).

Londen heeft het wonder van Van Gogh
beleefd. En hoe! Zelden heeft een tentoon
stelling zoveel mensen getrokken. De Tate
Gallery was meer dan een maand lang dag
aan dag het doel van duizenden. Was het
alleen maar sensatie, zoals sommige schou
derophalende ingezonden-stukken-schrij
vers ons willen doen geloven, die niet ver
dragen kunnen, dat een kunstgebeurtenis
getrokken wordt in de sfeer van een voet
balmatch? Misschien was het sensatie, maar
dan een van de goede soort.

Wat de massa naar Vincent's doeken
heendreef, was een honger naar licht en
kleur. Het was vooral een psychische be
hoefte, die wilde uitkomen boven de win-r
terse naargeestigheid en het gevoel van
beklemming door de algemene situatie. Tij
dens de oorlog kon men hier hetzelfde ver
schijnsel waarnemen. Men vluchtte weg
uit de vaak al te barre realiteit naar con
certzaal of schouwburg. Hiervan is iets
blijvèn hangen. De kunstgevoeligheid is tot
brede lagen van de bevolking doorgedron
gen. En zo kwamen zij, niet alleen de habi
tués en experts, maar het kantoormeisje, de
busconducteur, de metaalbewerker, de za
kenman, de winkelbediende, de huisvrouw,
de schooljongen. En Vincent «overstraalde
hen met de glans van het wonder.

De tentoonstelling trok bijna 160.000 be
zoekers en gaat nu naar Glasgow en Bir
mingham, de twee overige dichtstbevolkte
centra van Engeland.

Zestien Meteor-jagers

voor de

Nederlandse luchtmacht

De jachtvliegschool van de Nederlandse
legerluchtmacht zal dit jaar uitgebreid
worden met een oefen-eskader van mo
derne jagers. Zestien „Meteor"-vliegtuigen
zullen daartoe worden aangekocht.

Er zal bovendien een oefen-radarorgani
satie opgebouwd worden. Deze zal met de
„Meteor"-afdeling de grondslag vormen
voor de toekomstige luchtverdediging.

Het eerste „Meteor"-straalvliegtuig voor
de legerluchtmacht werd reeds in de afge
lopen herfst verwacht. Het is echter nog
niet afgeleverd. Wel zijn enkele Nederlan
ders in Engeland opgeleid tot instructeur
voor dit type.

Stofzuigerfaforiek wil
personeel ontslaan

Een stofzuiger- en instrumentenfabriek
te Den Haag heeft voor 55 leden van haar
personeel een ontslagvergunning aange
vraagd bij het Gewestelijk Arbeidsbureau.
Het is mogelijk, dat over enige tijd een
dei-gelijke vergunning zal moeten worden
aangevraagd voor nog een aantal arbei
ders.

De directie der fabriek deelde mede, dat
de Nederlandse regering het voor dit jaar
voor de Nederlandse markt te fabriceren
contingent stofzuigers heeft verkleind. Ons
land telt tien stofzuiger- en motorenfa-
brieken. Deze vervaardigden het vorige
jaar tezamen 150.000 stofzuigers. Voor het
komende halfjaar zullen deze fabrieken
tezamen slechts 36.000 stuks mogen ver
vaardigen. Voorts wordt volgens de direc
tie de export van stofzuigers bemoeilijkt
door deviezenbepalingen, zodat tal van
contracten moesten worden geannuleerd.
Men wil thans electromotoren gaan ver
vaardigen doch dit zal enige tijd in beslag
nemen en zijn er moeilijkheden wat be
treft de materiaalvoorziening.

DE „REMBANG" AAN DE
„NEDERLAND"-VLOOT TOEGEVOEGD

Het motorschip „Rembang", dat te Mobile
van baby Flattop tot C-3-schip is ver
bouwd, is 15 Januari door de Gulf Ship
building Corp., aan de maatschappij „Ne
derland" afgeleverd.

DE „ORANJE" WORDT 6 MAART IN
AMSTERDAM VERWACHT

Nader wordt medegedeeld dat het motor
schip „Oranje" ten gevqlge van de reeds
gemelde motorschade, waardoor de lopende
reis met aanmerkelijk verminderde snel
heid moet worden afgelegd, niet eer dan
2 Februari te Batavia zal kunnen arri
veren.

In verband hiermede is het vertrek van
Batavia naar Amsterdam eveneens uitge
steld, doch men verwacht, dat dit op 8
februari zal kunnen platxts hebben, zodat
de „Oranje" omstreeks 6 Maart te Am
sterdam kan worden verwacht.

NOODWET OUDERDOMSVOORZIENING

Het bestuur der Rijksverzekeringsbank
deelt mede, dat op 1 Januari 1948 bij de
Raden van Arbeid 330.000 aanvragen voor
uitkering volgens de Noodwet Ouderdoms
voorziening waren binnengekomen, waar
van ongeveer een tiende gedeelte afge
wezen werd. Door de Raden van Arbeid
gezamenlijk waren tot op die datum ruim
90.000 uitkeringen betaalbaar gesteld. Voor
aanvragers, die reeds een rente van de
Rijksverzekeringsbank trekken, geschiedt,
na behandeling door de Raden, de betaal
baarstelling door de Rijksverzekerings
bank, waarbij eventuele op die renten
rustende toeslagen moeten worden stop
gezet of in enkele gevallen verminderd.
Het aantal dezer betaalbaarstellingen heeft
thans de 100.000 overschreden. Gemiddeld
komen per dag 1500 gevallen gereed.

Over het streven naar een wei'ekhege-
ring hoort en leest men sinds de tweede
Wereldoorlog steeds meer en een voornaam
punt bij deze discussies is de noodzaak
voor de staten apart om een deel van hun
souvereiniteit prijs te geven. j

Om te peilen hoe de gi-ote massa opfI1
dit terrein denkt en voelt hebben vijf Gal-jg
lup-instituten, leden van de Intei'natio-
nale Vei'eniging van Publieke Opinie-^
instituten, kortelings aan „steekproeven"^
uit het publiek in deze landen de volgende^
vraag gesteld: i0;

„Zoudt u er voor of tegen zijn, om de8r
Organisatie der Verenigde Volken sterkerie,
te maken, zodat het een soort wereld-a[
regering wordt, die de macht heeft over dem
legers van alle landen, ook over ons leger?" jj
De uitslagen van deze miniatuur-volks-[,r;
stemming luiden: j o

UNO versterken Tegen Geen
,tot

wereldregering

meningL
il

In Nederland

Zweden

Australië

Ver. Staten 56
Frankrijk 60

44

47

48

20

15
27
30

38 *1

15 H

14 ri

31 ge

In al deze landen zijn er dus meerder-jtv
heden vóór de versterking van een centraal^
de gehele wereld omspannend gezag. j
In ons land denken de aanhangers derir
verschillende partijen er als volgt over: [te

UNO versterken' Tegen Geen gj

m

tot

mening

wereldregering

K. ,V. P

46

17

37

P. v. d. Arb.

54

13

33

41

27

33

C. P. N

32

36

32

Chr. Hist

42

23

35

P. v. d. Vi'ijheid

44

28

28

Panda en de Meester-goochelaar

54. „Vergeef mij, Grote Heerser!" sprak
Joris. „Gij hebt mij uit dit land verbannen
en ik haast mij U te gehoorzamen, maar
toen ik op het punt stond te vertrekken,
bedacht ik mp. Nog één maal wilde ik Uw
schoon en vriendelijk gelaat aanschouwen,
Nog één keer wilde ik U mijn dank betui
gen en U verschoning vragen voor de on

rechtmatige daden, die ik bedreven heb!
En hier ben ik! Kunt gij, Grootmachtig

vorst, mij vergeven?" „Verdwijn!" knorde
de Sultan. „Ik heb genoeg van je praatjes.
Ik begrijp niet, xoaar je de brutaliteit van
daan haalt om hier nog eens te verschijnen!
Vergeven! Bah! Lariekoek! Hoepel ow*
Joris Goedbloed klemde zijxi kleedje ondijf l

de arm, maakte een buiging en schreed
afgemeten de zaal uit. „Helaas!" prevelde
hij. „Helaas! Ik arme! Ongetroost ga ik
heen!" Op dat moment holde Panda de zaal
binnen, recht op de Sultan af. „Houd hem
tegen!" riep Panda, „Vaart allen wel!" zei
Joris zijn hoed afnemend. Toen was hij
verdwenen.

(Nadruk verboden)

Klassieke muziek

voor Belgische arbeiders™

(Van onze Brusselse correspondent) «ar
ffo

Maurits Roelants, de ook in Nederlander
welbekende Vlaamse romancier, die de]d^
Nederlandse romanliteratuur met psycho-ic-\
logische meesterstukjes als „Komen enjn
gaan" verrijkte, is thans tot voorzitter be-rcc
noemd van een Vereniging voor Volkscon-st
certen. H. M. Koningin Elisabeth, de Ko-lle
ningin-Moeder, die de muziekkunstenaarsten'
met goede raad en ruime geldbedragenifd
ondersteunt, heeft de openingsvergadering|nd
van de vereniging bijgewoond. Het komtpip
er op aan, zeide Maurits Roelants, deuk
grote klassieke meesters bij de arbeiders.len
in de fabriekshal en in de werkplaatsen»
te brengen. Voorlopig zal een viertalste
grote concerten worden georganiseerd inïZ)
verschillende steden van het land. In sa
menwerking met de arbeiderssyndicateiL
zullen de toegangskaarten tot deze con
certen onder de arbeiders worden ver-1113
deeld. Nadien zullen abonnementsconcert"
ten worden georganiseerd tegen een wer-[J0£
kelijk bespottelijk lage prijs van 34 francs^5c
of iets meer dan 2 gulden voor een reeks:
van 4 grote concerten, uitgevoerd door der*c
beste nationale en internationale orkesten.*,

1?

KOLEN UIT AMERIKA. Gr;

tela

Het s.s. „Bienville" heeft een zendingfê
van 1000 ton kolen, welke door bemidde-ln
ling van de „C.A.R.E." door het Ameri-jen'
kaanse volk voor het Nederlandse bijeen-'
gebracht waren, naar ons land gebracht.

De eerste schep, welke in Rotterdam!
door een kolengrijper uit de ruimen werd;e'
gehaald was getooid met. de Amerikaanse;
„Stars and Stripes" en de Nederlandse
driekleur.

De lading van de „Bienville" zal gedeel
telijk in vier lichters en gedeeltelijk in;
kolenwagons gestort worden. De wagonsjje
zijn bestemd voor Utrecht. Twee lichtersjste'
gaan naar Amsterdam en Den Haag. (ark
rvul

GELDOMZETTEN VAN WARENHUIZENjekt

psp

Op basis van de gemiddelde maandom«3e c
zet 1938 100 bedroeg het mdexcijferrxe;
voor de totale geldomz^t van warenhuizen? vi
en eenheidsprijszaken in Novmber 209 tegen!
242 in October en 232 in November 1946,1®"
Kenmerkend voor de St. Nicolaasinkopenjgj
zijn de grote sprongen der indexcijfers voorj
bepaalde geschenkartikelen: speelgoederentS
van 286 op 1018, toiletax'tikelen van 196 opWas
321, lederwaren van 251 op 491, schrijfbe-'s
hoeften van 198 op 524, bijouterieën va»'1
171 op 420, banket en chocolade van 99 op..?'
156. g j

P*

Mannequins-mannetjesputters. TijdenS"is)
een modeshow te Stockholm hebben de&®
Engelse mannequins May Hamlyn en{*
Eve Phillips een order van 20.000 pond]
voor haar land weten te boeken. De
Zweden bleken zich vooral Je interesse-iPN
ren voor wollen en kamgaren stoffen
uit Bradford en Huddersfield.

Voor bovengenoemd bedrag zullen ja-^ES
ponnen worden geleverd.

Fascisme. Jeffrey Hamm, politiek organi«j| m
sator van de Britse „liga van oud-^v-
strijders" heeft medegedeeld, dat SirJ^e'
Oswald Moslev's nieuwe „Unie-bewe4^e
ging" binnen twee tot drie weken tol[da
stand zal komen. De Liga wordt danus—
ontbonden. jL B(

Tunnel. Britse en Franse deskundigen heb?||^e
ben van gedachten gewisseld over eentd o:
eventuele tunnel onder het Kanaal tus-[
sen>'Frankrijk en Engeland. Volgens det™
woordvoerder van het Britse gezel-jTfl
schap, Christopher Powell, zou een
dergelijk plan, wanneer de regeringen^»
van beide landen het er over eens zou-!
den worden, binnen acht a negen jaaU
tot uitvoering gebracht kunnen zijn.irt
De aanleg zou veertig a vijftig millioenig^
pond sterling kosten. De Fransen voe-j
len voor een enkele, tunnel, de Brittenj
daarentegen voor de aanleg allereerstitm.
van een tunnel voor rijverkeer enjderi:
daarna van een tweeling spoorwegtun-i?. 8
nel. Heer

Immam van Yemen niet dood. Het bericht» en
dat Immam Jehia, de koning van Yemeni-, 2.1
is overleden, werd door het secretari-jsent
aat van zijn zoon, Seif al Islam Ab-[>7 0
doellah, formeel tegengesproken. Seifr5
al Islam, die momenteel in Londen ver-Li*
blijf houdt, heeft thans, officiële be-tso
richten uit Yemen ontvangen, dat dl]
85-jarige Immam nog in leven is.

Itcop