Haarlems Dagblad
Praag
Amerika, Engeland en Frankrijk
brandmerken de Tsjechische coup
Engeland vreest actie
tegen Brits-Honduras
Eerste na-oorlogse zitting
in een ongeschonden rechtsgebouw
Weerbericht
62e Jaargang No. 18874
Bureaux: Grote Houtstr. 93, TeL Admln. 10724,
14825 Redactie 10600. Directeur-Hoofdredacteur
15054 Bijkantoor H.N., Soendaplein 37. TeL 1223a
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, TeL 12713, 10132.
Vrijdag 27 Februari 1948
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per weck 31 cent. per kwartaal
ƒ4,Franco per post ƒ4,50. Postgiro 273107.
Adverttarieven op aanvraag bij de Administratie
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Uitgave vah de Stichting Voorlichting te Haarlem
Tsjecho-SJowakije heeft ook dat land
tot een vazalstaat van de Sovjet-Unie ge
maakt. Het stond al sterk onder Russische
druk; zolang andere partijen mede ver
tegenwoordigd waren in de regering was
iet evenwel in staat, de parlementaire de
mocratie te handhaven en kon men in
Tsjecho-Slowakije ambtenaar, student,
journalist, fabrikant, professor blijven en
rijn beroep in vrijheid uitoefenen ook als
men geen communist was. Dat is nu uit.
De „grote zuivering" is al begonnen met al
daarmee gepaard gaande ellende. Hon
derden zijn gearresteerd, anderen zijn ge
vlucht naar het buitenland. De communis
tische politie heeft lösgeranseld op een me
nigte studenten, die poogde het paleis van
de president der republiek te bereiken om
Benesj te spreken. Zij kregen geen kans.
Deze studenten zullen ook geen kans krij
gen om verder te studeren: aan honderden
de toegang tot de Universiteit al ontzegd
i tal van professoren zijn ontslagen. Er
il nog heel wat meer volgen; dit is pas het
begin. Men mag er geen afwijkende mening
meer op na houden in Tsjecho-Slowakije.
Het ifi evenals Bulgarije, Hongarije, Roe
menië, Polen, evenals Sovjet-Rusland zelf,
de greep geraakt van één partij, die de
dictatuur uitoefent en minister-president
Gottwald regeert in Praag bij de gratie van
Moskou.
Daar in de hoofdstad Praag zit nog Eduard
Benesj, de president der republiek en
zwijgt. De communistische regering heeft
medegedeeld, dat hij in de vorming van het
nieuwe régime heeft toegestemd en hem
daarvoor geprezen, omdat het niet strookt
met zijn inzichten. Hij wordt ditmaal in
milder termen bejegend dan tien jaar
geleden, toen de Duitse dictator Adolf Hit
ier hem een ganse reeks beledigingen, steeds
hevigheid toenemend, naar het hoofd
slingerde eer de Duitse troepen de grens
overtrokken en eerst het Sudetenland be-
letten. In December 1935 was hij president
der Republiek geworden: op 5 October 1938
nam hij ontslag en vertrok uit het land.
Jarenlang heeft hij een professoraat in
Chicago vervuld: na de Tweede Wereld
oorlog is hij teruggekeerd. Zijn tweede
presidentschap der Republiek zal wel even
sort duren als het eerste. Hij is nu 63 jaar,
oen overtuigd parlementair democraat, die
ajn huidige ónmogelijke positie niet zal
tunnen blijven vervullen. Hetzelfde moet
wel gelden voor Masaryk, die als minister
van Buitenlandse Zaken in de nieuwe re-
gering-Gottwald is gehandhaafd. Hoe zou
den deze mensen tegen hun diepste over
tuiging in op hun post kunnen blijven? Men
tan herinneren aan koning Michael van
Roemenië, die nog vrij lang bleef eer hij tot
aftreden werd gedwongen. Maar de verge
lijking gaat niet in allen dele op.
Benesj zou nu een radio-rede tot het volk
houden. Zij is al tweemaal aangekondigd,
maar beide malen afgelast. In dat herhaald
fgelasten kan men de voorbodee van het af
treden van de president der Republiek zien
Het werkelijk verschil met 1938 is niet groot.
Volgens het Amerikaanse persbureau As
sociated Press zou de vice-premier in het
kabinet-Gottwald zijn opvolger worden.
Deze Fierlinger is de leider van de groep
linkse socialisten die naar de communisten
is :ovei'gelopen. Uit dezelfde bron is de
mededeling gekomen, dat president Benesj
alleen voor Gottwald's eisen gezwicht is om
bloedvergieten te voorkomen. Het lijkt
aanrtemelijk.
Nu hebben de regeringen van de Ver-
ligde Staten, Groot-Brittannië en Frank
rijk per gemeenschappelijke verklaring de
gebeurtenissen in Tsjecho-Slowakije ver
oordeeld. Ja. Bij vorige Oost-Europese
communistische staatsgrepen hebben zij dat
met gedaan. Nu wel. Zij gispen de dictatuur
fan één partij, die zich verbergt achter het
masker van nationale eenheidsregering. Zij
reroordelen een ontwikkeling, waarvan de
gevolgen niet anders dan rampzalig kun
nen zijn voor het Tsjecho-Slowaakse volk.
Te Washington is de opmerking gemaakt,
dat deze verklaring van de ,;Grote Drie" in
de na-oorlogse diplomatie van bijzondere
setekenis is. De Tsjechen en Slowaken zul
len van deze commentaar niet zonder bit-
ierheid kennisnemen en zich 1938 herinne
ren, toen zij het ook met zulke platonische
terklaringen moesten doen en hun bond
genoten hen in de steek lieten. Zij mogen
et overigens geen kennis van nemen, want
publicatie van de verklaring der Grote Drie
is in Tsjecho-Slowakije verboden. Maar
atuurlijk luisteren zij aan hun radio-toe
stellen naar het buitenland. Denkelijk zijn
teel van die toestellen maar alvast naar de
chuïlplaatsen overgebracht. U weet wel. De
Tsjechen en Slowaken weten het ook wel.
Dat de jongste gebeurtenissen in hun land
bijzondere indruk in de gehele wereld" en
fooral in West-Europa maken, dieper in
druk dan de voorgaande communistische
saatsgrepen in Oost-Europa hebben ge-
i trekt, is te begrijpen. Dit herinnert immers
to sterk a&n de gebeurtenissen, die aan het
ütbreken van de Tweede Wereldoorlog
toorafgingen. Het is bekend dat de Tsjecho-
Slowaken een krachtig en in grote meer-
ierheid een vrijheidlievend volk zijn. Men
iet het opnieuw van die vrijheid beroofd,
k zou er evenwel tegen willen waarschu
wen, een op de historie gegronde parallel
terder te gaan doortrekken. Dat is wel ge
makkelijk en men behoeft er nauwelijks
lij na te denken, maar de werkelijke toe-
itand biedt een geheel ander beeld en de
mogelijkheden der verdere ontwikkeling
Verschillen sterk van die van 1938.
Onze sympathie moge uitgaan naar al
üegenen in Tsjecho-Slowakije, die door het
Sbeurde in nieuwe ellende zijn gestort. In
konden wij ons hun beproevingen nog
lo slecht voorstellen. Nu kunnen wij dat
wel. Ik weet niet hoeveel Nederlanders er
mee instemmen, dat mensen hun positie en
bun bestaan verliezen en zelfs in vele ge
tallen gevangen worden genomen om geen
andere reden, dan dat zij een bepaald poli
tiek stelsel niet aanhangen. Wij zijn een
leer vrijheidlievend volk cn dat aantal moet
dus klein zijn. Naar mijn mening moet het
aanzienlijk beneden de tien procent liggen.
R. P.
)e N.S.B.-burgemeester
Van Heemstede
Komt 19 Maart voor het
Bijzondere Gerechtshof
De NSB-burgemeester van Heemstede,
ï-H. van Riesen. zal op 19 Maart voor het
bijzondere Gerechtshof te Amsterdam te-
fcht staan. Hem zijn verschillende on
vaderlandslievende daden in die kwaliteit
Kpleegd,- ten laste gelegd.
Gemeenschappelijke veroordeling gepubliceerd
De regeringen van de Verenigde Staten,
Engeland en Frankrijk hebben een gemeen
schappelijke en in krachtige bewoordingen
opgestelde verklaring uitgegeven, waarin
zij de communistische coup in Tsjech oslo-
wakije veroordelen als het instellen van
een vermomde dictatuur. De tekst van de
verklaring luidt:
„De regeringen van de Verenigde
Staten, Frankrijk en Engeland hebben
nauwlettend de loop gevolgd der ge
beurtenissen, die zojuist in Tsjecho-
slowakije hebben plaats gevonden cn
die een schending betekenen van het
bestaan der vrijheidsprincipes, waar-
"aan alle democratische landen gehecht
zijn. Zij merken op, dat door middel
van een crisis, waartoe kunstmatig en
opzettelijk is aangespoord, en door het
gebruik van bepaalde methoden, die
reeds op andere plaatsen beproefd zün,
mogelijk werd gemaakt dat de vrije
uitoefening van de parlementaire in
stellingen verhinderd werd en de in
stelling van een vermomde dictatuur
van een enkele partij onder de dek
mantel van een regering van nationale
unie tot stand kwam. Zij kunnen slechts
hun veroordeling uitspreken over de
ontwikkeling der gevolgen, die slechts
rampzalig kunnen zijn voor 't Tsjecho
slowaakse volk, dat eenmaal, temidden
van zijn leed in de tweede wereldoor
log, zijn gehechtheid aan de zaak van
de vrijheid bewees."
Regeringsautoriteiten verklaarden, dat
de Verenigde Staten als gevolg van de
„communistische coup" mogelijk verdere
credieten aan Tsjechoslowakije zullen in
houden. Zij achtten het eveneens mogelijk,
dat de Amerikaanse regering de export naar
Tsjechoslowakije zou stopzetten. Daarnaast
spraken zij als hun mening uit, dat ver
moedelijk geen stappen zouden worden on
dernomen, gericht op het verbreken der
diplomatieke betrekkingen.
Een woordvoerder van de Britse regering
gaf in algemene termen te verstaan, dat
Engeland wellicht zal weigeren de nieuwe
Tsjechoslowaakse regering te erkennen.
Reuter meldt, dat de persafdeling van het
Tsjechoslowaakse ministerie van voorlich
ting de publicatie van de drie-landen-ver-
klaring verboden heeft.
Het algemeen secretariaat van de Franse
socialistische partij heeft een communiqué
uitgegeven, waarin het verklaart diep be
wogen te zijn door de gebeurtenissen in
Tsjechoslowakije en zich „met kracht richt
tegen de anti-democratische methodes van
intimidatie en geweld, waarvan het Stali
nisme gebruik maakt bij zijn verovering en
verslaving van de volken."
In de verklaring wordt voorts de verze
kering gegeven, dat de Franse socialistische
partij „solidair is met allen, die strijden
ter verdediging van het socialisme en de
vrijheid."
Zuivering geïntensiveerd.
De Praagse ochtendbladen maakten gis
teren bekend, dat vijftien Praagse journa
listen zijn uitgesloten van de journalisten
vereniging, waardoor zij geen werk meer
aan dagbladen kunnen verrichten. Men ver
wacht, dat nog meer uitsluitingen zullen
volgen.
De Slowaakse autoriteiten in Bratislava
hebben de veiligheidsmaatregelen in fabrie
ken en werkplaatsen verscherpt om te voor
komen, dat sabotage wordt verricht en dat
provocateurs het moreel van de arbeiders
schaden.
In Praag werd deze zuivering uitgebreid
tot de sportclubs. Het actie-comité van de
voetbalbond liet huiszoeking verrichten bij
„die elementen, die de verontwaardiging
des volks hadden opgewekt". Het centrale
comité van actie te Praag eiste, dat de zui
vering ook cfver andere takken van sport
zou worden uitgebreid. Welingelichte bron
nen zeiden, dat drie nationale socialistische
parlementsleden gearresteerd zijn. Het par
lement had hun immuniteit niet opgeheven.
Tegelijkertijd werden arrestatiebevelen
voor minstens drie andere parlementsleden
uitgevaardigd.
Uit universitaire kringen wordt vernomen
dat vijf studenten gearresteerd zijn onder
beschuldiging van spionnage. Een hunner,
Emil Ransdorf, werd gisteren ingerekend
bij een poging om uit het land te vluchten.
Het gebouw van de internationale unie van
studenten werd door de politie bezet om te
voorkomen „dat het gebouw door de de
monstranten in bezit zou worden genomen"
Bij de deuren en trappen haddén zich com
munistische studenten opgesteld. Ook hier
werden „actie-commissies" gevormd. In
universitaire kringen verwachtte men, dat
deze commissies spoedig een aanvang zullen
maken met het „zuiveren" der universiteit
van „reaciionnaire elementen" en dat zij
zullen aandringen op „progressieve colle
ges". (United Press).
Terwijl de communisten voortgaan hun
controle over centraal- en plaatselijk be
stuur te versterken door middel van de
actie-comités, blijft Benesj, de president
van Tsjechoslowakije, zich onthouden van
alle openbare verklaringen. Er is nog steeds
niet medegedeeld, wanneer hij zijn aange
kondigde doch reeds tweemaal uitgestelde
radiorede tot het volk zal houden.
Meer millioenen verzocht
voor Griekenland en Turkije
De Amerikaanse regering heeft via de
voorzitter van het Huis van Afgevaardig
den, Joseph Martin, het Congres om on
geveer 275 millioen dollar verzocht voor
militaire hulp aan Griekenland en Turkije.
Martin drong aan op „onmiddellijk han
delen". In Mei keurde het congres 400
millioen voor militaire en economische
hulp aan de beide landen goed, waarvan
drie vierde naar Griekenland ging. De toe
wijzing is nog niet geheel gebruikt, doch
er zijn contracten lopende waarvoor het
grootste gedeelte nodig is. Truman zeide,
dat binnen enkele dagen meer geld nodig
was.
INBREKERS SCHOTEN OP
CCD-AMBTENAREN.
Na 1 y2 jaar gearresteerd.
In Juli 1946 wilden twee CCD-ambtena-
ren bij Bodegraven 's nachts een auto
aanhouden, waarin vijf mannen zaten, die,
zoals later bleek, enige inbraken in Bode
graven hadden gepleegd. Toen de auto
niet stopte, losten de ambtenaren enige
waarschuwingsschoten. De inbrekers scho
ten terug, waardoor de beide ambtenaren
ernstig werden gewond. De rijkspolitie
uit Den Haag en Bodegraven is er thans in
geslaagd, de vijf mannen te arresteren. Zij
hebben een bekentenis afgelegd.
De Wegenwacht van de A.N.WJB, waar
schuwt de weggebruikers voor gladde
weggedeelten door rode wimpeltjes bij de
gevaarlijke plaatsen aan te brengen.
Culturele samenwerking
met Oost en West
Stichting met rijkssubsidie
van een millioen gulden
In het „Trippenhuis" te Amsterdam is
de stichting voor de culturele samenwer
king tussen Nederland, Indonesië, Suriname
en de Nederlandse Antillen geïnstitueerd
ten overstaan van de minister-president
dr. L. J. M. Beel, de minister van Over
zeese Gebiedsdelen mr. J. A. Jonkman en
de burgemeester van Amsterdam mr. Ara.
J. d'Ailly.
De stichting heeft ten doel met een be
roep op het gehele cultureel vermogen* van
Nederland, te geraken tot harmonische
ontwikkeling in democratische .zin van de
onderlinge samenwerking op cultureel ter
rein tussen Indonesië, Suriname, de Neder
landse Antillen en Nederland op .basis van
wederkerigheid.
De stichting zal een zuiver particulier
karakter dragen. Zij heeft voor 1948 van
de regering een millioen gulden subsidie
gekregen.
Het bestuur bestaat uit prof. dr. C. C.
Berg, prof. dr. W. C. Hellinga, prof. dr. C.
D. de Langen, prof. dr. G. van der Leeuw,
prof. dr. J. H. A. Logemann, H. J. W. A.
Meyerink en prof. dr. F. L. R. Sassen.
Kruiser Sheffield
is reeds op weg
De Britse kruiser „Sheffield" is op weg
gegaan naar Belize, de hoofdstad van Brits-
Honduras in Midden-Amerika, wegens
„mogelijke incidenten, welke uitgelokt zou
den kunnen worden door zekere onverant
woordelijke elementen" in de buurstaat
Guatemala, aldus werd te Londen ver
nomen.
Het Britse departement van Buitenlandse
Zaken heeft in een met zorg geredigeerde
verklaring medegedeeld, dat men vreesde,
dat onverantwoordelijke en extremistische
elementen in Guatemala gebruik zouden
maken van de gelegenheid om een landing
te ondernemen in Brits Honduras. De
De Sheffieldop weg.
woordvoerder zeide, dat Groot-Brittannië
geen verdenking koesterde tegen de rege
ring van Guatemala zelf, dat zij een expe
ditie naar Brits gebied zou voorbereiden,
doch wel vreesde, dat de algemene sfeer,
geschapen door de huidige anti-Britse pers
campagne welke krachtig gesteund wordt
door de Argentijnse en Chileense eisen,
extremistische elementen tot actie zou aan
zetten.
Het geschil met Guatemala is meer dan
een halve eeuw oud. Groot-Brittannië wenst
het dispuut evenals de kwestie van het
Zuidpoolgebied, voor het internationaal ge
rechtshof in Den Haag te brengen. Reeds
in 1946 is daartoe een voorstel gedaan. De
regering van Guatemala wenst hierop ech
ter alleen in te gaan. als de kwestie „naar
recht en billijkheid" zal worden beoordeeld
en niet alleen volgens de wet. Dit wil de
Britse regering echter niet accepteren en
aldus is de kwestie tot op heaen onbeslist
gebleven.
Verweer van de Poolse
gezant in Den Haag
De heer B. Elmer, de afgetreden Poolse
gezant in Den Haag, verzoekt opneming van
het volgende:
„lif tte brief van 13 Februari 1948, waar
in de gezant werd teruggeroepen en die 22
Februari in Den Haag ontvangen werd, ga
ven de minister-president en de minister
van Buitenlandse Zaken van Polen uitdruk
king aan hun waardering voor de diensten
van dr. Elmer, er aan toevoegend, dat het
hun bedoeling was hem te belasten met
andere functies elders.
Na ontvangst van de brief van dr. Elmer
dd. 15 Februari, waarin deze zijn ontslag
aanbood, en welke de brief, waarin hij
werd teruggeroepen, kruiste, beval dezelfde
minister van Buitenlandse Zaken het per
soneel van de Poolse legatie in Den Haag
tegen de afgetreden gezant geweld te ge
bruiken, tenzij deze binnen 24 uur de lega
tie verliet.
De datum van het onderzoek, waarvan in
een communiqué van Warschau gewag
wordt gemaakt, was vervalst. Dit onder
zoek heeft plaats gevonden in September
1946, niet in September 1947. In 1947 is
geen enkel onderzoek gedaan. Dr. Elmer
heeft de vorige winter meer dan een maand
in Polen doorgebracht (November-Decem
ber) en keerde terug op zijn post, zoals hij
zeventien maanden lang op deze post ge
bleven is na het onderzoek in September
1946, waarvan thans beweerd wordt dat het
door dr. Elmer gepleegde fraude aan het
licht gebracht heeft. Nimmer is tegen hem
enige beschuldiging ingebracht voor enig
tuchtgerecht".
Regionaal Veiligheidspact?
James Reston, de Washingtonse corres
pondent van de New York Times, seint,
dat de communistische overwinning in
Tsjechoslowakije een verhoogde druk op
de Verenigde Staten tengevolge heeft om
toe te treden tot een regionaal veiligheids
pact met Groot-Brittannië, Frankrijk, Bel
gië en Nederland, onder auspiciën van de
UNO. „In officiële kringen te Washington,"
aldus Reston, „toont men zich ervan be
wust, dat afkeurende verklaringen van
de drie mogendheden en economische pro
grams voor de Marshall-landen waar
schijnlijk niet effectief genoeg zullen zijn
ten aanzien van het politieke en veilig
heidsprobleem dat door de jongste gebeur
tenissen te Praag is geschapen. Zoals de
greep naar de macht in Tsjechoslowakije
door de nazi's in 1939 dwong tot een poli
tieke hergroepering in Europa voor de oor
log, dwingt de communistische machts
greep in Praag van thans tot een herzie
ning van de Amerikaanse veiligheids
overeenkomsten met Groot-Brittannië en
Frankryk".
Driemogendheden conferentie
ii* Londen
Een delegatie van de Benelux, bestaande
uit zes leden onder leiding van de Neder
landse ambassadeur in Londen, jhr. Mi-
chiels van Verduynen, heeft de zitting bij
gewoond van de driemogendhedenconfe-
rentie over de toekomst van Duitsland.
Er waren Donderdagavond om acht uur
Nederlandse tijd geen officiële inlichtingen
over de resultaten der meningswisseling I
beschikbaar, maar aangenomen wordt, dat
allereerst gesproken werd over een samen-
gaan van langdurige aard der drie Bene- I
lux-landen met betrekking tot hun politiek
ten aanzien van Duitsland.
Vandaag komt de conferentie opnieuw
bijeen. Tegen 5 of 6 Maart hoopt men ge
reed te zijn.
Het verbod van „J. P. Coen"
Motivering van
burgemeester d'Ailly
In de vergadering van de gemeenteraad
van Amsterdam heeft de burgemeester, mr.
A. J. d'Ailly een verklaring afgelegd over
zijn verbod tot opvoering van Slauerhoff's
„J. P. Coen" op de gala-avond voor de
Boekenweek.
Nadat men hem opmerkzaam had ge
maakt op het gekozen stuk van de in 1936
overleden dichter Slauerhoff en op de
beweging, die daarover ontstond, heeft hij
het stuk opgevraagd. Daarna heeft de bur
gemeester op grond'van artikel 221 van
de Gemeentewet met het oog op de hand
having der openbare orde de opvoering
verboden, hoezeer hij betreurt, dat dit zo
kort voor deze opvoering is geschied en
men reeds kosten daarvoor had gemaakt.
Het stuk aldus de burgemeester
schetst, nu, drie eeuwen later, een grove
koloniale mentaliteit die inmiddels vol
ledig is afgezworen. Na moeilijke onder
handelingen heeft de regering met haar
politiek inzake de overzeese gebiedsdelen
opnieuw vertrouwen gewonnen, hetgeen
in -de laatste radiorede van H.M. de Ko
ningin bijzonder relief kreeg.
Het moet uiterst inopportuun worden
geacht dit stuk te spelen op een gala
avond, waarop een lid van de re
gering als erevoorzitter en voorts
andere hoge bestuursautoriteiten aan
wezig zijn. Men had moeten bedenken,
dat het st^k hoezeer men daarmede
de nagedachtenis van Slauerhoff wilde
eren een pijnlijke indruk moest maken
op deze autoriteiten, op het gehele Neder
landse volk en dat van Nederlands-Indië.
De openbare orde zou er ernstig door
in gevaar kunnen komen. Daarom heeft
de burgemeester deze opvoering verboden.
Het ligt niet in zijn bedoeling eventueel
andere opvoeringen van dit stuk te ver
bieden.
Het woord is aan
Lessin g
Een enkele dankbare gedachte,
naar dc Hemel gericht, is het
meest volkomen gebed.
Ex-koning Michael
naar Amerika
De ex-koning van Roemenië. Michael
zal naar het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken meedeelt, binnenkort
een bezoek brengen aan de Verenigde
Staten.
De ex-koning heeft reeds Amerikaanse
visa ontvangen voor zichzelf en zijn gevolg,
waaronder koningin-moeder Helena, doch
niet voor zijn verloofde prinses Anne de
Bourbon Parma.
Op vijf Maart zullen zij zich aan boord
begeven van de Queen Elisabeth, waarna
zij op 17 April met onbekende bestemming
Uit New York zullen vertrekken. (United
Press).
Studiebeurzen van de Unesco
De Unesco heeft een lijst van 52 studie
beurzen voor wetenschappelijke werkers en
van 62 studiebeurzen en schenkingen voor
studenten in China. Tsjechoslowakije. België,
Denemarken, Griekenland, Nederland, Noor
wegen. de Philippijnen en Polen gepu
bliceerd.
De beurzen zijn bestemd voor onderwijs in
filmkunst, radio, kinderpsychologie en kunst
en zijn voor de duur van 6 maanden. De
beurzen worden verstrekt door de landen,
die lid zijn van de Unesco. Frankrijk geeft
er 10, waarvan er 9 zijn toegekend, België
4. Nederland 5 en Noorwegen 4. Andere beur
zen werden toegekend door de Amerikaanse
chemische vereniging, de Delta Kappa broe
derschap in Amerika en de Internationale
Rotary.
INTERNATIONALE RECHTSPRAAK
Het Brits-Albanese
Korfoe geschil
Donderdagmiddag is in het Haagse Vre
despaleis voor het Internationale Hof van
Justitie de behandeling begonnen van het
geschil tussen Groot-Brittannië en Albanië
over het leggep van mijnen in het Korfoe-
kanaal voor de Albanese kust, tengevolge
waarvan twee Britse torpedojagers werden
beschadigd en vele Britten gedood en ge
wond.
Het uit vijftien rechters bestaande Hof
was bij deze eerste zitting van het na de
oorlog gevormde nieuwe college geheel
volledig.
Het Hof wordt gepresideerd door de 71-
jarige rechter José Gustavo Guerrero uit
San Salvador, die ook reeds tien jaar pre
sident was van het permanente Hof voor
Internationale Justitie, het college, dat voor
de oorlog in het Vredespaleis zetelde. Dit
heeft tot het begin van de Duitse bezet
ting 67 geschillen behandeld. Het Hof heeft
in deze 67 zaken 37 uitspraken gedaan en
in de overige advies gegeven.
In de bijna achttien jaar, fiat dit Hof het
hoogste rechtscollege is geweest, heeft het
eenmaal een zaak behandeld, waarin Ne
derland was betrokken. Dat was in 1937.
toen een geschil tussen ons land en België
betreffende de Maaswaterkwestie aan de
orde was.
Hugo de Groot.
Bij de aanvang van de behandeling van
het Kórfoe-geschil heeft de Engelse verte
genwoordiger sir Hartley Shawcrdss de
volgende woorden tot het Hof gericht:
„Gij heren, zjjt de hoogste van alle
rechtscolleges. Aan u is met de goedkeu
ring van de naties, de taak toevertrouwd,
tussen haar recht te spreken. Het is ten
einde deze taak te vervullen, dat gij ge
kozen zijt uit en door alle Verenigde na
ties. ongeacht uw nationaliteit: Uw Hof is
de belichaming van wet en recht in het
internationale leven: het is er verantwoor
delijk voor dat in de betrekkingen tussen
de staten het recht heerse, zonder hetwelk
de beschaving niet kan voortbestaan".
Het komt mij niet ongepast voor er aan
te herinneren, dat dit land, in welks hoofd
stad gij thans zijt (sir Hartley beschouwt
de fesidentie kennelijk als de hoofdstad
van ons land. Red.), het land, dat zoveel
heeft bijgedragen tot de zaak van de in
ternationale vrede, Hugo Grotius aan de
wereld heeft gegeven. Grotius was niet
slechts de stichter van het moderne inter
nationale recht, hü was niet alleen een van
de eersten, die voorstelde geschillen door
overleg en arbitrage te regelen. Hij haatte
de oorlog en, door uitdrukking te geven
aan deze haat, gaf hij tevens uitdrukking
aan de hoop en het geloof van eenvoudige,
gewone mensen. Hij bestempelde oorlogen,
die ondernomen worden zonder goede re
den, eenvoudig als roofoorlogen. In deze
haat tegen de oorlog staan de gewone
mensen geestdriftig en zonder voorbehoud
aan zijn zijde.
Ik spreek in naam van Groot-Brittannië
wanneer ik zeg dat wij de doctrine, dat oor
logen het product zijn van blinde machten
t+i onweerstaanbare instincten, die door
menselijke wilskracht en intelligentie niet
kunnen worden tegengehouden, volslagen
verwerpen.
In de slag voor vrijheid van vrees, waarin
thans alle mensen van goede wil zijn ge
wikkeld, is een berechting van geschillen
op basis van wet en recht een essentieel en
onmisbaar element. Het is onze diepe over
tuiging, dat in die grote vredestaak, dit Hof
in deze geëigende sfeer, een waardig en
steeds toenemend aandeel zal hebben."
Na de toespraak, die sir Hartley Shaw-
cross tot het Hof richtte, was het woord
aan de Albanese vertegenwoordiger H. E.
Kahreman Ylli.
Mr A. J. Backer voor het Hof
Mr. A. J. Backer, die in bezettingstijd
Commissaris der provincie Noordhqlland
was. zal zich voor zijn vele verkeerde
daden voor het Bijzondere Gerechtshof te
Amsterdam moeten verantwoorden. Het
onderzoek in zijn zaak is zeer omvattend.
Naar wij vernemen is dc behandeling niet
te verwachten voor Juni of Juli.
Het Vredespaleis
Het Haagse vredespaleis, waar sinds
gisteren voor de eerste maal na de bc-
vrijding een geschil tussen twee landen
door het Internationale Hof van Justitie
wordt behandeld, is een van de zoeinige
grote gebouwen in het door de Duitsers
bezette deel van Europa, dat van binnen
nimmer bezetting heeft gezien. Zoals
bekend hebben vele landen een bijdrage
geleverd voor de bouw vdn het paleis.
Zo schonk Italië het nodige marmer en
mozaiek. Zweden en Noorwegen hel
graniet, Groot-Brittannië de prachtige
beschilderde ramen van de grote zitting
zaal en Duitsland het buitenhek. De
Duitsers hebben ivellicht hun eigen hek
niet willen forceren.
Zijn rede was aanmerkelijk korter dan
die van sir Hartley. De eerste had voor zijn
toespraak 21 minuten nodig, de heer
Kahreman Ylli behoefde slechts vier minu
ten.
In de loop der zitting heeft de Albanees
geprotesteerd tegen de wijze, waarop En
geland het Hof in de zaak heeft pogen te
betrekken, doch zich overigens namens zijn
regering volkomen bereid verklaard zich
ter beschikking van het Hof te stellen.
Na hem sprak prof. Vochoc, hoog
leraar in het internationale recht, die in de
zitting van heden zijn betoog zal voort
zetten.
„Tegenhanddruk"
van de jongens overzee
Honderdduizend pakketten
worden thans uitgereikt
Onze jongens overzee zijn door de In
dische burgerij in samenwerking met het
Rode Kruis en de NIWIN in de gelegen
heid gesteld tegen betaling van 3.50 een
pakketje te zenden naar een bevriend
adres in Nederland. Dit als „tegenhand
druk" voor wat de Nederlandse bevolking
voor hen deed. Het had er de schijn van,
alsof het resultaat van deze Indische No-
vember-actie een Kerstpakkettenregen zou
worden, maar de tijd was daarvoor te
kort. Ook waren er andere vertragende
omstandigheden, met het gevolg, dat er nu
eigenlijk sprake is van „Paaspakketten".
Thans zijn de dngeveer 100.000 pakket
ten gereed en de administratieve voorbe
reidingen zijn achter de rug. Reeds is met
de uitreiking aan de geadresseerden be
gonnen.
Dit geschiedt door de verbruikscoöpera
ties in alle plaatsen, waar coöperatie-win
kels gevestigd zijn. Langs deze weg zullen
ongeveer 60.000 pakketten hun .bestem
ming bereiken. De overige worden door de
P.T.T. bezorgd.
Elk pakket bevat 1 kg. suiker, 750 gram
koffie* 200 gram thee, 1 kg. rijst, 200 gram
vet, een stuk toiletzeep en 100 gram mus-
caatnoten. Verwacht wordt, dat binnen
twee weken alle geadresseerden hun pak
ket ontvangen zullen hebben.
Men dient er rekening mee te houden,
dat de gezonden koffie cn rijst niet van
een kwaliteit zijn, zoals Nederland gewend
is. Met de zwendelaffaire uit Laren heb
ben deze pakketten niets uitstaande. De
Dfficier van Justitie heeft de inbeslagge-
nomen goederen vrij gegeven en ook deze
zullen, na bewerking, aan de hand van de
door de justitie verstrekte gegevens en on
der haar contróle op de plaatsen van be
stemming worden afgefeverd.
MINDER VORST
Verwachting medegedeeld door het
K.N" MI in De Bilt geldig van Vrij
dagavond tot Zaterdagavond-
Matige wind uit Oostelijke richtingen
en hier en daar wat bewolking. Alleen
in de nacht en vroege ochtend lichte
vorst.
28 Februari:
Zon op 7->! oncer ir is UUr
Maan op 23.37 uur, onder 9.09 uur
