Douw- en metaalnijverheid
in Haarlem en omgeving
Opticien STIENS
Kort en
Bondig^
Carl van Empelen
Taxi? Bel 1.2.3.4.5
DINSDAG 2 MAART 1948
HAARLEMS DAGBLAD
Moeilijkheden die overwonnen moeten worden
In het jaarverslag van het Gewestelijk
Arbeidsbureau te Haarlem worden be
langrijke opmerkingen gemaakt over de
toestand in de bouw- en metaalnijverheid
in Haarlem en omgeving.
Wij ontlenen daaraan:
Bouwbedrijven
Door de strenge lang aanhoudende win
ter kwam het bouwbedrijf in 1947 pas laat
op gang. Het overgrote deel der bouwvak
arbeiders is daardoor gedurende de eerste
drie maanden van het jaar werkloos ge
weest. Eerst tegen het einde van Maart
begon de vraag naar arbeidskrachten los
te komen. In het begin nog traag, doch
daarna in een steeds sneller tempo, zodat
al spoedig de vraag het aanbod verre over
trof. Deze toestand van een arbeiderstekort
bield aan tot begin November, toen op
verschillende bouwwerken in verband met
de naderende winter, tot ontslag werd
lovehgegaarr.
Met uitzondering van de stad Haarlem,
waar ook in 1947 nog heel Weinig werd
gebouwd, nam de bouwbedrijvigheid
,het gewest in 1947 sterk in omvang toe.
Vooral in Zandvoort, Velsen, Beverwijk en
omgeving werd met de bouw van flinke
complexen nieuwe woningen begonnen.
Daarnaast werden op Schiphol en op het
.Hoogoventerrein omvangrijke bouwwerken
uitgevoerd. Ondanks deze sterk toegeno
men bedrijvigheid bleek het Joch geduren-
het gehele-jaar nog mogelijk aanzien
lijke aantallen arbeidskrachten, afkomstig
:uit dit gewest ter beschikking te stellen
van wederopbouwwerken in het Zuiden
van het Jand. Het aantal aldaar tewerkge
stelde bouwvakarbeiders, meest metselaars
timmerlieden, varieerde tussen de 400
en de 600. Daar tegenover staat dat ook
enige honderdtallen bouwvakarbeiders uit
andere gewesten, speciaal Amsterdammers
Schiphol, in deze streek kwamen
werken.
Door verschillende oorzaken, de grote
.onvervulbare vraag naar arbeidskrachten,
de lange werkloosheidsperiode van de
.bouwvakarbeiders gedurende de winter,
o: ffaardoor grotere behoefte bestond aan
éi Terhoging der inkomsten en de zeer onor-
(jeijjke toestanden in het bouwbedrijf in
iet algemeen, heeft op loongebied in de
bouwbedrijven in 1947 een zeer chaotische
toestand geheerst. Betaling van de normale
toegelaten lonen behoorde tot de hoge uit-
londeringen, zwarte lonen, dikwerf exhor-
bitant hoge zwarte lonen, waren regel.
Onder deze omstandigheden was de
bouwvakbemiddeling natuurlijk bijzonder
moeilijk. Talloze conflicten over arbeids-
lstlJ krachten, die hun dienstverband onrecht
matig hadden verbroken of werkgevers,
die zonder de vereiste vergunning perso
neel in dienst hadden, moesten tot oplos
sing worden gebracht. Ondanks deze moei
lijkheden kan worden geconstateerd, dat
de personeelsvoorziening in het gewest in
bet algemeen op een bevredigend peil hèeft
gestaan. Er zijn weliswaar hier en daar
wel eens tijdelijk tekortep geweest, echter
dj nimmer van zodanige betekenis, dat ern-
«tige storingéh in de voortgang op het
werk werden veroorzaakt
Cen-
ingen
Irachi
ituU:
•zeke-
ïdsla)
•rpen
t ont-
egeif
Doms'
plan-
«ver-
be-
weri
n zij:
Metaalindustrie
Vergeleken met 1946 is de toestand in
de metaalindustrie in 1947 nog het meest
stationnair gebleven. Het personeelstekort
blijft aanzienlijk, al is het niet meer zo,
groot als in de eerste jaren na de bevrij
ding. Een gunstige omstandigheid is het,
dat in de loop van het jaar een groot aan
tal bedrijven er in is kunnen slagen een
flinke hoeveelheid jeugdig personeel aan
Ie trekken. Al is hun invloed op de pro
ductie nog niet groot, doordat zij als leer
ling worden tewerkgesteld, .geleidelijk zul
len zij winnen in practische waarde en
bekwaamheid. Aangezien het zwaartepunt
van onze nationale productievergroting bij
ce metaalindustrie zal moeten komen te
I liggen, dient ook in de toekomst met grote
kracht te worden gestreefd naar uitbrei
ding van ons potentieel aan metaalarbei
ders.
Moeilijkheden worden nog steeds onder
vonden door een minder goede harmonie
tussen de zogenaamde metaalnijverheid
(kleine bedrijven) en de metaalindustrie
(grote bedrijven). Overgang van personeel
van de ene branche naar de andere, dik
wijls bewerkstelligd door aanbieding van
2 tot
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM. 1 Maart 1948
BEVALLEN van een. zoon: 27 Febr. J.
CobelensLoerakker: A Hogenkamp
Visser: 28 Februari. J. PoolHopoen-
brouwer; P. A. C. van RavenzwaaijBoe
hars: E. van der WijdenJanssen: A. M. van
eer Meij de BieHermsen; 29 lebr., P. M.
KloosterBaauw; N. C. MartensHeijblok;
E BiereWubben; 1 Maart, C. M. Vosse
Vel a ge.
BEVALLEN van een dochter: 28 Febr., A.
Korremans—den Burger: H. van den Broeke
-Scheeper; W. Kingde Lange: J. C. Wil-
lems—Boon; M. G. Smitvan Roon; 29 Febr..
M. D. M. Everwijn LangePaoli; J. M. Borst
-Stuurman: J. van HerwaardePool: B. M.
G. van LetWolters: 1 Maax-t, A. M. Segge-
"nkBvuneel: A. RnsenhartHein.
OVERLEDEN:"' 27 Febr., G. Micavan den
Kommer, 80 j., Schutterstraat; H. J. Steen-
kist, 75 j„ Ged. Schalkburgergracht: 28 Febr.,
S. H. Vethde Flines, 85 j.. Beelslaan; J.
KalesSijpestijn, 65 j.. Kastanjestraat; A.
VisserFemer, 77 j.. Zomerkade; 29 Febr., F.
W. de Bruin, 64 j., Pieter Wantelaan; H. Levi,
(1 j., M. v. Heemskerkstraat; M. J. A. Sel-
borst, 2 d., Talmastraat.
Voor moderne brilmonturen
Gierstraat 27 - Teïefoon 16764
Agenda voor Haarlem
DINSDAG 2 MAART
Concertgebouw: Ledenconcert HOV..8 uur.
Begijnhofkapel: Voordrachtavond Margue
rite Couperus. 8 uur. Palace: „Dr. Jekvll en
ar. Hyde", 18 j.. 2.00. 4.15. 7.00 en 9.15 uur.
Lnxor: „Zijn grote kameraad", alle leeft., 2.00,
4.15, 7.00 en 9 15 uur. City: „Bij de Marine",
alle lft„ 2 15. 4.30. 7.00 en 9.15 uur. Spaarne:
.Het purperen monster", 14 j„ 2.30. 7.00 en
tl5 uur. Rembrandt: de film ..Carnegie Hall"
130 uur revue met Snip en Snap. 8 uur.
•Woensdagmiddag revue met Snip en Snap)
Krans Hals: ..The Halfway house", 14 jaar.
130. 7 00 en 9 15 uur
WOENSDAG 3 MAART.
Gem. Concertgebouw: Concert Rosa' Spier
te Henk Lasschuit. 8 uur. Cafétaria. Binnen
weg, Heemstede, spreker A. van Mancius,
uur. Bioscopen: Middag- en avondvoor-
(tellingea.
gunstiger arbeidsvoorwaarden, stuit steeds
op verzet. De grotere bedrijven maken ge
bruik van hun vaak betere sociale voor
waarden, zoals pensioenfondsen en vast
dienstverband, de kleinere zoeken het in
de aanstelling tot baas of voorman, het
maken van overuren, het verschaffen van
afwisselender en daardoor aantrekkelijker
werk, enz. Het zal niet gemakkelijk zijn
een oplossing voor deze controver te vin
den, omdat behalve de werkgeversbelan-
gen ook de werknemersbelangen die
zich verzetten tegen het in de weg leggen
van te grote moeilijkheden aan de over
gang van de ene bedrijfstak naar de an
dere, daarbij een rol spelen.
Dr. L. C. Kersbergen
Op 4 Maart 50 jaar arts
Dr. L. C. Kersbergen, die tot October
1945 te Haarlem zijn praktijkheeft uit
geoefend, maar daarna naar de Veluwe
trok, zal 4 Maart zijn gouden jubllé als
arts vieren.
Dr. Kersbergen is in 1873 te Reeuwijk
geboren. Na het gymnasium te Gouda te
hebben afgelopen studeerde hij aan de
Leidse Universiteit, waar hij 4 Maart 1898
tot arts wei'd bevorderd-. In 1900 promo
veerde hij tot doctor in de geneeskunde op
een- proefschrift, ge
titeld „Anaemia pseu-
do-leukaemica infan
tilis". Hij vestigde
zich als huisarts in.
Haarlem waar hij
reeds spoedig een
vooraanstaande plaats
op medisch-hygiënisch
gebied innam. Hij
werd voorzitter van
de Haarlemse vereni
ging tot bestrijding
der tuberculose, en
direct bij de oprichting van de Noord
hollandse Vereniging tot bestrijding der
TBC secretaris dier vereniging, welke
functie hij gedurende meer dan 25 jaren
vervulde.
In 1919 werd d'r. Kersbergen benoemd
tot geneesheei'-directeur van het St. Elisa
beths of Grote Gasthuis te Haarlem; zijn
werkzaamheid als zodanig is in 1937 be
ëindigd.
Gedurende vele jaren was dr. Kersber
gen lid van het hoofdbestuur van de Ne
derlandse Maatschappij tot Bevordering
der Geneeskunst, waarvan hij driemaal tot
voorzitter werd gekozen. Bovendien was
hij lid van de raad van beroep van die
maatschappij.
6 Mei 1940 werd de heer Kersbergen,
als opvolger van dr. N. M. Josephus Jitta,
benoemd tot voorzitter van de Gezond
heidsraad. Ook had hij zitting in de Hoge
Raad van Advies.
De regering erkende zijn verdiensten
o.a. op het gebied der TBC-bestrijding door
zijn benoeming in 1929 tot Officier in de
orde van Oranje-Nassau en in 1933 tot Rid
der in de orde van de Nederlandse Leeuw.
Hoewel dr. Kersbergen niet meer
Haarlem woont, zijn de Haarlemmers hem
geenszins vergeten. Zijn oud-patiënten
zullen zich op 4 Maart bij een „thee'
hotel Lion d'Or verenigen om de jubilaris
complimenteren en te laten blijken
welke grote genegenheid zij nog steeds
voor hem hebben voor alles wat hij in zijn
werkzaam leven, gedaan heeft.
Enige tijd had dr. Kersbergen voor de
Yrijz. Dem. Bond zitting in de Haarlemse
gemeenteraad.
Stationschef van Bloemendaal
nam afscheid
De heer J. Verveld werd met ingang van
1 Maart wegens het bereiken van de pen-'
sioengerechtigde leeftijd eervol ontslagen
als stationschef van Bloemendaal.
Het stationspersoneel heeft Zaterdag af
scheid van hem genomen, waarbij hij werd
toegesproken door de heren A. Posdijk en
P. Weeber. De vertrekkende functionaris
werden enige boeken aangeboden en me
vrouw Verveld werd in de bloemetjes gezet.
De heer Verveld bracht het personeel
dank voor de ondervonden steun en mede
werking.
Naar wij vernemen wordt de heer Ver
veld opgevolgd door de haltechef van Vo
gelenzangBennebroek, de heer H. Siecker.
Nachtelijke behendigheidsrit
door het Rozenpriëel
Twee agenten van de Haarlemse politie
ontwaarden in de nacht van Zondag op
Maandag in de Rustenburgerlaan naast een
stilstaande auto een man, die niet al te
stevig op de benen stond. Deze stapte in
en de wagen reed even later in de richting
van de Kleine Houtweg. Op de hoek gaven
de agenten het stopteken, waaraan gevolg
werd gegeven, doch de auto reed prompt
achteruit en verdween met grote snelheid
in het Rozenprieel.
De politiemannen speurden de omgeving
af en kwamen na verloop van tijd het
gezochte voertuig op de Kampervest tegen.
Weer werd met de rode lantaarn ge
zwaaid, weer stopte de bestuurder en weer
reed de wagen achteruit, de Korte Hofstraat
in. Ditmaal kon hij de agenten niet ont
snappen, want hij bleek niet in staat de
bocht te nemen.
Het bleek, dat de chauffeur wel een
glaasje op had, maar nog niet onder de
invloed verkeerde. De inzittenden hadden
wel een stevige borrel op.
Haarlemse verkeerspolitie
gaat straf optreden
De agenten der verkeerspolitie te Haarlem
zijn van heden af toegerust met biljetten,
waarop een zevental regels, waaraan het
langzaam rijverkeer zich dient te houden.
Bij overtredingen zullen deze wenken aan
de delinquent worden uitgereikt te zamèn
met het proces-verbaal. Want de Haarlemse
politie zal, naar zij ons meedeelde, overtre
ders niet langer waarschuwen en onmiddel
lijk tot verbaliseren overgaan.
Ontspanningslokaal voor
de Ned. Spoorwegen
Gebouw „Olympia" aan de Kinderhuissin
gel is ingericht tot ontspanningslokaal voor
het personeel van de Nederlandse Spoorwe
gen. De Federatie van Spoorweg Sport- en
Ontspanningsverenigingen „De Unie" houdt
daar Zaterdagmiddag a.s. een bijeenkomst ter
gelegenheid van de officiële opening.
Kath. Landarbeidersbond
De Kath. Landarbeidersbond afd. Heem
stede. houdt hedenavond in het R.-K. Ver
enigingsgebouw een propagandavergadering
waarbij als spreker zal optreden de bonds
voorzitter, de heer F, v. d. Ploeg.
Geslaagde confrontatie van'Het kind van staat
boek en béeldende kunst
De Kunsthandel Heerkens Thijssen heeft
in het kader der boekenweek een tentoon
stelling samengesteld met medewerking
van de firma Coebergh, de „Stichting Ne
derlandse Exlibriskring" en de illustrator
Frans Lammers. Zeer toepasselijk gaat het
dus om het „Boek" in zoverre de beeldende
kunst erbij betrokken is.
Naast belangrijke werken over Vlaamse
Primitieven, oude Franse en Italiaanse
kunst, een px-acht-collectie over Franse im-
Rijke bloemenhulde
voor Nel Stants
Ter gelegenheid van de op 26 Februari
begonnen en tot 6 Maart voortdurende Boe
kenweek 1948 werd gisteravond in de Stads
schouwburg een opvoering gegeven van
„Het Kind van Staat" door een uit de nood
geboren gezelschap van beroepsacteurs en
dilettanten, met in hun midden de lang ge
miste doch jeugdig gebleven Nel Stants.
Zoals men nog stellig niet is vergeten, moest
dit bijna negentig jaren oude. tot op zekere
i-1 hoogte historische, intrigue-stuk van Hen-
pressionisten (Bonnard, Sisley, Pissaro, De- drik Jan Schimmel op de vooravond van
gas) exposeert de firma Coebergh religieuse de Boekenweek te Amsterdam worden ver-
kunst, kunst in de Litursie, en een keur'°™d de, Plaa,5 va" m?Janp?iu"!lc
j i--- zorg ingestudeerde drama „Jan Pietersz.
van boekwerken met reproductien naar Coan„ slauerho£f. dat zich to clfdor
Honore Daumier. i ure «je ongenade van burgemeester D'Ailly
Een hoogtepunt vormen de vele Rem- verwierf. Aan de bedoeling om laatstge-
brandt-uitgaven. die met Rubens en Frans noemd werk eindelijk op de planken te
Hals een weelde van 17e eeuwse kunst- brengen, herinnerden slechts de fraaie dé-
werken te zien geven. Nederlandse impres- cors van Karei Bruckman.
sionisten als Tholen, Verster, Mauve, Jacob w burgemeester van Haarlem mrP O
en Willem Maris ontbreken evenmin als nintarede eerTvertïïnd te leggen tussen het
Vincent van Gogh, die temidden van mo- 0pV0eren van een toneelstuk en een boe-
dernen op een speciale tafel troont. kenweek.
Wie van het geschilderde wonder „Claa- Spreker gaf de oplossing in de vorm van
dius Civilis" van Rembrandt al speurend een bijzonder behartigingswaardig advies,
terecht komt bij Picasso, moge in alle kalm- door het publiek aan te bevelen het bezoek
te vaststellen wat de tijd vermag en hoe aan de schouwburg te laten voorafgaan door
rip labium* tton Ha Haar- tra uarinlkPTl tPhSt
die de kunst heeft aangetast.
Picasso c.s. mogen dan al raadselachtig
en onverklaarbaar blijven, in de ontwikke
lingsgang der historie behoren hun werken
thuis.
De geweldige Rodin, de moderne Michel
Angelo, beheerst de tafel met prachtwer
ken over beeldhouwkunst.
Een afzonderlijke hoek is gewijd aan de
Nederlandse bouwkunst, en ook toegepaste
en binnenhuiskunst zijn niet vergeten.
Hammacher is er met zijn „Impressio
nisten", Scheen met zijn „Honderd jaren
Nederlandse Kunst" en dr. A. van Schen-
del met zijn kleine boekje „Van Jeroen
Bosch tot Rembrandt".
H. P. Baard schreef zijn actuele verhan
deling „Kunst in schuilkelders". Bij deze
opsomming moet ik het Ja ten, de verzame
ling is te groot voor een meer uitgebreide
bespreking.
„De Stichting Nederlandsche
Ex libris-kring"
Niet om de vorm, maar om de geestige
woordspeling vermeld ik het boëkteken van
Tom Nix voor dr. Hans Muijser;
Dees Muijser muist in goed en slecht
Naar liefde, wijsheid en naar recht.
In deze collectie van boektekens spannen
Pam Rueter en Nico Bulder de kroon. Ook
Aart van Dobbenburgh is er met een ge
voelig, serieus ex-libris, dat hij voor H.
Boekenoogen lithografeerde. C. Scholten
tekende een zeer sierlijk ding voor W. Hoff
man en een simpel, goed begrepen „Pierrot"
is er van Karei van Veen.
Ook W. Rozendaal zond fraaie dingen. In
het bijzonder is mij opgevallen een boek-
teken Van Debora Duijvïs, haarfijn gete
kend en uitstekend van compositie. Vele
grafici weten op het kleine vlak, dat een
Ex libris vordert voortreffelijk werk te.
maken.
Frans Lammers,
Deze illustrator heeft een prettige,
vloeiende manier van tekenen. Hij weet in
de illustratie hét karakter der schets te be
houden ofschoon ik tóch zijn voorstudiën
liever zie dan de illustratiën zelf. Er is, en
dit is een deugd, in deze l&atste nog iets
aanwezig van de frisheid van de opzet.
Als een handschrift groeien zijn tekenin
gen uit de pen. Ze verraden iets van het
karakter van de tekenaar, die zich blijkbaar
amuseert terwijl hij werkt. Ook dit is een
deugd.
Wij voelen niets van de strijd met het
materiaal; een worsteling is er niet aan
voorafgegaan. Zelfs de studies geven daar
van geen blijk. Het is geen moeilijke ge
boorte gewee$t. Misschien heeft het inner
lijke door zulle een vlotheid wel geleden en
dringt zich de uiterlijkheid (w.o. de kansen
die het „costuum" biedt) wat veel op.
Is Dickens, paradoxaal, niet een klassiek
romanticus te noemen, wiens schijnbaar
gemoedelijke humor de diepte van een zeer
felle tragiek bezit? Is Dickens wel zo vlin
derlicht als soms deze tekeningen doen
denken? Is Micawber niet vol tragische
menselijkheid en niet alleen maar een ko
misch type? Is dezeingebeelde bohémien
met zijn groteske grandezza niet een ro
manfiguur van wereldformaat?
Maar Lammers ziet Dickens op zijn ma
nier, hij profiteert van iedere kans, die de
contemporaine mode hem biedt en hij doet
het elegant. Hij speelt licht en sierlijk door
de geweldige roman heen, hem eerder ver
sierend dan illustrerend. Het betreft echter
een roman, die de schrijver voor een groot
deel uit zijn eigen tragische leven heeft
geput! David Copperfield is meer dan een
schilderachtige vertelling.
Dickens is eigenlijk nooit grappig. De
kleine détails waarmee hij de figuren be
schreef kunnen aan de epische waarde van
zijn werken niets afdoen. Ze spreken alleen
voor zijn liefde of zijn verachting. Daar
tussen beweegt zich zijn kunst. Zo werden
de bohémien Micawber en Uria Heep, de
klamme, kille, visachtige kantoorbediende,
contrasten die ieder opzichzelf een wereld
vertegenwoordigen. Dickens was een groot
meester, die van uitersten hield. Toen hij
zich later, doch na David Copperfield, aan
het realisme gaf, hield zijn spontaneïteit op
en trachtte hij practisch te worden,
grote fantaèt werd eerder onpractisch en
al werden toen nog meesterwerken geboren
als .„Kleine Dora" of „Onze Wederzijdse
Vriend", met David Copperfield had hij zijn
hoogtepunt bereikt.
Het was een heerlijke opdracht voor Frans
Lammers om zich zoo eens heel-en-al te
kunnen geven aan zulk een meesterwerk,
zich zo eens te kunnen onderdompelen in
de ongelofelijke veelheid van karakters,
typeringen, avonturen van allerlei aard van»
oude tantes en charmante jongejuffrouwen
en voor enige maanden in de machtige ver
beeldingswereld van Charles Dickens te
mogen rondwandelen.
En voor de beschouwer is het een prettige
bezigheid om van de notities op die wande
ling gemaakt door een talentvol, gemakke
lijk werkend, enthousiast artist te mogen
genieten.
HERMAN MOERKERK.
Zilveren jubileum bij
„Bloembollencultuur"
Maandagmiddag na de „beurs" is me
juffrouw W. J. van der Velden door het
Hoofdbestuur van de Algemene Vereniging
voor Bloembollencultuur op hartelijke wijze
gehuldigd ter gelegenheid van haar 25 jarige
werkzaamheid op het bureau van de alge
meen secretaris-penningmeester van de
Vereniging. Zij werd toegesproken door de
voorzitter, jhr. mr. O. F. A. H. van Nispen
tot Pannerden. die haar namens het Hoofd
bestuur een fauteuil aanbood.
Op de receptie lieten talrijke prominenten
uit 't bollenvak zich zien. o.a. dr. E. H. Kre-
lage en dr. A. J. Verhage.
de lectuur van de daar te vertolken tekst
Zijn raadgeving „bezie en beluister hoe
de kunstenaar gelezen heeft" deed in dit ge
val niet geheel opgeld, omdat de executan
ten onvoldoende tijd was gegund om zich
naar behoren in het toch al enigszins ver
ouderde werk te verdiepen. Gezien de
uiterst korte voorbereiding als ik goed
ben ingelicht werd ér maar drie of vier da
gen gerepeteerd was deze voorstelling
een op zijn minst respect afdwingende pres
tatie.
Nel Stants, met haar zeer eigen-aardige
speeltrant, waarvan diepgaande versobering
het innemendste kenmerk is. stelde ons het
Kind van Staat (de latere Koning-Stadhou
der Willem III) met rechtschapen middelen
zowel naar het uiterlijk als naar het inner
lijk zeer karakteristiek voor ogen. Naast
haar zag men Dick van Veen als een loeiende
Heer van Zuilesteyn. Henk Schaer als de
raadspensionaris Johan de Witt. Johan Go-
bau met de zwierige allure, welke met recht
verondersteld mag worden eigen te zijn aan
een gezant van het Franse hof en Henk
Rigters als de overloper Hoppeveld. Dirk
Smit kampte naar beste vermogen met de
delicate opgave Paul Huf te vervangen. Ko
van Meehelen, Ed. de Vries, benevens Wim
Brettschneider verleenden hun medewerking
om de bezetting voltallig te maken. Het ge
heel stond onder „algemene en artistieke"
leiding van Carel Briels aanhalingstekens
van mij.
Een kwintet, samengesteld uit leden van
het Nederlands Jeugdorkest speelde oud-
Hollandse muziek tussen de bedrijven en het
volkslied na afloop. Dit laatste klonk zo vals
dat niemand het waagde ook maar een woord
mee te zingen. Stormachtig applaus beloonde
in de eerste plaats Nel Stants. voor wie bo
vendien enkele mooie bloemstukken werden
aangedragen, maar evenzeer acteurs en re
gisseur. die het hebben klaargespeeld de
opvoering boven iedere verwachting te doen
slagen.
De afdeling Haarlem van de Nederlandse
Boekverkopers Bond zij dank gezegd voor
deze (zoals zij hem min of meer terecht in
het programma noemde) litteraire avond.
DAVID KONING.
Pleidooi voor wereldregering
De heer A. Dienaar Kok sprak Maandag
avond in het wijkgebouw aan de Gedempte
Oude Gracht voor de afdeling Haarlem
van de Beweging voor federale wereld
regering over „De vrede van Stalin,
Churchill en Roosevelt".
Spreker stelde vast, dat wij allen een
verkeerd en primitief .begrip van vrede
hebben. Het is absurd, aldus de heer Die
naar Kok, dat een periode, waarin oorlog
wordt voorbereid „vrede" wórdt genoemd.
Op het ogenblik in tegenstelling met
voor de oorlog denkt men de vrede te
kunnen bewaren door zich tot de tanden
te bewapenen. Oorlog, zo zeide spreker,
zal er zijn tot er een centraal gezag komt.
Men moet toch niet denken, dat de vrede
te handhaven is met tachtig staten. Ver
deeld in twee grote bjokken, die er ieder
een eigen bewapening" op na houden. Al
leen een wereldparlement met een goed
uitgerust machtsapparaat en een gerechts
hof zou volgens spr. een oorlog kunnen
voorkomen. Alles wijst erop. dat deze we
reldregering geboren wordt, het gaat erom,
dat de mens zich van zijn wereldburger
schap bewust wordt.
Ieder van ons kan door zijn houding of
zijn daden de komst van de wereldregering
bevorderen of de oorlog dichterbij brengen,
aldus spreker, die voorts zijn gehoor op
riep ook het Europese federalisme te steu
nen. hoewel dit volgens hem het gevaar
in zich borg „een derde macht" te vormen,
die aanleiding kan geven tot nieuwe bot
singen.
„Weens bloed" in Haarlem
De Hoofdstad-Operette zal met leden van
de voormalige Fritz Hirseh Operette ot> Za
terdag 6, Zondag 7 en Maandag 8 Maart
enkele voorstellingen geven in de Stads
schouwburg te Haarlem van de op-rette
„Weens Bloed" van Johann Strauss, in een
nieuwe Nederlandse bewerking van Meijer
Hamel onder regie van Otto Aurich.
Aan deze voorstellingen werken mede:
Fritz Steiner, Paul Harden. Ruth Rhoden.
Chris Reumer. Claire Clairy, Herman Vals-
ner, Tiny Alma. Ad Heerings en Nini Leclair.
Pim de la Fuente zal wederom als dirigent
optreden.
Raadslid stelt vragen
Het raadslid. P. H. Vooren (C. P. N.) heeft
aan de gemeenteraad van Haarlem verzocht
de volgende vragen aan het College van Bur
gemeester en Wethouders te mogen stellen:
1. Hebben B. en W. er kennis van genomen,
dat op 14 en 18 Februari j.l. bij een viertal
arbeiders tijdens het verrichten van hun
werkzaamheden aan het Gemeentelijk Gas
bedrijf te Haarlem door ontsnappende gassen
zich ernstige vergiftigingsverschijnselen heb
ben voorgedaan?
2. Zijn Burgemeester en Wethouders er
mede bekend, dat de veiligheidsmaatregelen
tegen dergelijke gasvergiftigingen onvol
doende zijn?
3. Zijn Burgemeester en Wethouders bereid
op korte termijn in deze de nodige voorzie
ningen te treffen?
De „Oranje" morgen
iri de thuishaven
Het m.s. „Oranje" met ruim 700 passa
giers aan boord, waaronder 511 evacués
wordt Woensdag des morgens om 7.00 uur
te IJmuiden verwacht.
Met de ontscheping zal des middags om
13.00 uur te Amsterdam begonnen worden.
Zes doden bij kruit-explosie
Maandagavond heeft zich in de kruit-
fabriek te Baelen-Wezel (bij de rivier de 1
Nethe) in België een hevige ontploffing 1
voorgedaan. De explosie werd tot Hag-
sen, op een afstand van 25 km opgemerkt,
j verna e i Volgens tot nu toe ontvangen berichten,
tenslotte werd de^jubilaresse in Intieme I zÜn biJ df ze ontploffing zes mensen om het j
kring door het personeel van het bureau leven gekomen; een twintigtal personen I
gefêteerd. werd gewond. j
Ex-direcieur derM.T.S.
voor het Tribunaal
Dinsdagmorgen zette de eerste kamer
van het Haarlemse Tribunaal de behande
ling voort van de zaak tegen de vroegere
directeur van de Middelbaar Technische
School, de zeventig-jarige G. de G. De
voorzitter, mr. T. A. M. A. van Löben Seis
las een groot aantal stukken uit het dossier
voor, speciaal brieven en rapporten, welke
de G. in de bezettingsjaren geschreven
heeft. Daaruit bleek onder andere, dat hij
bestuursleden van de Vereniging voor Nij
verheidsonderwijs kwyt wilde, dat hij
leerlingen schiftte in voor-en tegenstanders
van Duitsland, dat hij aan de commandant
van de Arbeidsdienst ge. aagd had leer
lingen, die niet meewerkten in zijn iienst
te laten „opvoeden" en dat hij gaarne pre
sident-curator van de Technische Hoge
School wilde worden. jUw brieven getui
gen van een satanisch genoegen", merkte
de voorzitter op.
Als verdediger trad op mr. A. Beets, die
in het bijzonder inging op de ten laste leg
ging over het lidmaatschap van de NSKK.
Pleiter deed dat, omdat het behoud van
het Nederlanderschap er mee samenhangt.
De G. is in 1943 lid geworden van de z.g.
transportcolonne, die moest optreden bij
evacuatie na een landing in het Westen
van ons land. Vaak koppelde men dit vast
met de NSKK, hetgeen pleiter onjuist
achtte. De G. is niet in Duitse militaire
dienst geweest en door tussenkomst van
Mussert is hij ontslagen uit de colonne.
Ook besprak mr. Beets wat De G.
als onderwijsman op school en als
gemachtigde van verenigingen gedaan
heeft. Het tragische is, dat hij gebruik
maakte van de bezetting en hij zette door
op onderwijsgebied, wat hij voor de oorlog
al propageerde. Het onderwijs stond bij
hem nummer een. Tenslotte ging mr. Beet*
de loopbaan na. welke hij prachtig noemde
door zijn bijzondere werkzaamheden in
Indië en hij verzocht clementie, mede gelet
op de gezondheidstoestand.
Het tribunaal zal op Woensdag 10 Maart
uitspraak doen.
Rotterdamse chauffeur
vermoordt buffetjuffrouw
Op een terrein aan de Coolhaven te Rot
terdam heeft de 37-jarige chauffeur E. S.
de 30-jarige buffetjuffrouw J. B. met enige
messteken vermoord. De dader trachtte
daarna zelfmoord te plegen De man en de
vrouw werden naar een ziekenhuis over
gebracht. De* man die levensgevaarlijk aan
de keel gewond was. bleek nog in leven
te zijn.
De chauffeur had herhaaldelijk verschil
van mening met de vrouw, die in hetzelfde
huis als hij woonde. Hij had meermalen
gedreigd haar te zxillen vermoorden. Het
mes, waarmee de daad werd gepleegd, was
nieuw, zoodat de politie aanneemt, dat S
met voorbedachten rade heeft gehandeld.
De vrouw laat een dochtertje van negen
jaar achter.
Jongeman vermoord
te Zevenbergen
De 21-jarige A. K. te Zevenbergen had
relaties aangeknoopt met de jongste dochter
van de familie Van der H., hetgeen tegen de
zin van haar vader was. Dezer dagen kwam
het tot een vechtpartij tussen K. en de vader
en een broer van het meisje, waarbij K. met
èen mes in de hartstreek werd gestoken,
waardoor hij vrijwel terstond dood was.
Het staat nog niet vast of de vader dan wel
de zoon de dodelijke steek heeft toegebracht.
Beiden zijn in bewaring gesteld.
Vijf jaar voor ex-boerenleider
Het Amsterdamse Bijzondere Gerechts
hof veroordeelde de 47-jarige landbouwer
Jan Saai uit Barsingerhorn tot. een gevan
genisstraf voor de tijd van 5 jaar met af
trek van het voorarrest en tot levenslange
ontzetting uit alle openbare rechten.
Verdachte liet zich in Juni 1941 benoe
men tot gedeputeerde en later tot bestuurs
raad van de provincie Noordholland. Te
vens was hij boerenleider voor Noordhol
land van de nationaal socialistische orga
nisatie „de landstand". Er was 7 jaar te
gen S. geëist.
KOLENDIEVEN IN DE VAL GELOPEN
Drie mannen uit Nijmegen bedachten
een middel om hun kolenvoorraad te ver
groten. Het drietal reed met een wagen
naar Venray waar twee van hen met een
aantal zakken op een kolentrein klommen.
Onder het rijden werden'de zakken gevuld.
Daar deze trein op geen enkel station tus
sen Venray en Nijmegen stopte konden de
kolendieven ongehinderd d oomverken.
Vóór het station Nijmegen waar de trein
langzamer rijdt, gooiden zjj de zakken van
de wagon en sprongen daarna zelf van de
trein. Met een wagen haalden zij dan de
zakken kolen weg.. Dit spelletje gelukte
enige malen. Op hun laatste tocht zag de
stationschef van Vierlingsbeek enkele per
sonen op de voorbijrijdende kolentrein. Hij
waarschuwde het station Boxmeer, waar
de rijkspolitie werd verwittigd. De trein
werd te Boxmeer opgehouden. Zestien
zakken met kolen lagen klaar om afge
worpen te worden. Twee personen namen
de vlucht, doch een hunner werd door de
rijkspolitie gegrepen. De volgende dag
konden ook de beide helpers te Nijmegen
gearresteerd, worden.
Geen communisten in bet
Belgische vakbondsbestuiir
Het Congres van het Algemeen Belgisch
Vakverbond te Brussel heeft bij de be
stuursverkiezing slechts socialisten geko
zen, zodat de communisten niet in het be
stuur vertegenwoordigd zijn, aldus meldt
de Brusselse correspondent van de Volks
krant. Verder heeft het Congres besloten
een eis tot loonsverhoging te stellen van
vijf procent. De communisten hadden
twintig procent voorgesteld.
Massa-arrestaties
in Griekenland
Volgens een mededeling van de politie
te Athene zijn meer dan 1000 van commu
nisme verdachte personen, waaronder 700
in Athene, sinds Vrijdag in Griekenland
gearresteerd.
Verwacht wordt, dat meer arrestaties
zullen worden verricht in de voornaamste
steden, waar een onderzoek zal worden
ingesteld naar personen,* die ervan ver-
dacht worden met de guerillastrijders te
heulen.
Aan de wetgevende commissie, die tij
dens het huidige parlementaire reces het
parlement vervangt, zal een plan worden
voorgelegd, waarbij het leger verantwoor
delijk gesteld wordt voor de veiligheid in
geheel Griekenland»
BINNENLAND
Het Bijzonder Gerechtshof te Maas
tricht heeft de hoofdredacteur van de
voormalige Limburgse Koerier Hugo van den
Broeck. die terecht stond terzake van voort
gezette hulpverlening aan de vijand door het
publiceren van een aantal artikelen, ver
oordeeld tot 7 jaar gevangenisstraf, levens
lange ontzetting uit de journalistieke functies
en ontzetting uit de beide kiesrechten. Er was
15 jaar geëist.
Het is thans mogelijk via de* recht
streekse radio-telcfoon-verbinding Amster
damNew York met Japan te telefoneren»
Als opvolger van mr. dr. J. in 't Veld,
die tot minister benoemd is. komt in aan
merking om benoemd te worden verklaard
tot lid der Eerste Kamer mr. J. Ie Poole,
thans lid der Tweede Kamer.
De Nederlandse Katholieke Arbeiders
beweging zal deelnemen aan dc op 9 en 10
Maart te Londen te houden conferentie over
het Marshall-plan. De heer A. C. dc Bruyn
zal de K. A. B. op deze conferentie vertegen
woordigen.
Het tribunaal te Hcercnvccn adviseer
de in de zaak tegen de voormalige directeur-
generaal voor de Landbouw, de 49-jarige
veehouder G. R. tot 't opleggen van vier jaar
internering met aftrek, verbeurdverklaring
van f7500. ontzetting uit de beide kiesrech
ten voor tien jaar en uit de bevoegdheid
openbare ambten te bekleden.
- Dagelijks sterven cr koelen tengevolge
van het feit. dat zij met schillen en groenten-
afval tevens scherpe voorwerpen, zoals
Gilette-mesjes. haarschuifjcs, glasscherven,
spijkers, stukjes ijzerdraad naar binnen
krijgen.
Het tribunaal te Assen heeft geadvi
seerd de 58-jarige mr. dr. J. L. B.. die burge
meester van Emmen cn commissaris in de
provincie Drente is'gcweest. een internering
van drie jaar tot 13 April 1948 op te
leggen. Tevens werd een bedrag van f 15 000
verbeurd verklaard. B. werd uit de bevoegd
heid om ambten te bekleden en uit beide
kiesrechten ontzet.
Nu het tarief van briefkaarten in het
binnenlands verkeer per 1 Februari ver
laagd is van 7 Vï op 6 cent bestaat de moge
lijkheid om tot uiterlijk 31 Maart niet
gebruikte briefkaarten van 714 cent op de
postkantoren m te leveren.
HAARLEM EN OMGEVING
- De Nederlandse Vereniging van Fa
brieksarbeiders, afd. Haarlem, houdt 11
Maart in hóiel De Leeuwerik een cabaret
avond met het gezelschap Teun Klomp en
zijn makkers.
De heer P. J. Swens te Haarlem is aan
de Leidse universiteit geslaagd voor het
candidaatsexamen rechtsgeleerdheid.
In de afgelopen nacht is uit een bollen
schuur aan de Zijlweg een schrijfmachine
ontvreemd.
Geslaagd zijn voor het examen hoofd
correspondent Engels van de Ver. van Lera
ren in de Handelswetenschappen: mej. J.
Leniger en de heeft F. Bruins, beiden te
Haarlem.
SMAAKVOL APART
BLOEMENMAGAZIJN
HEEMSTEDE
TELEBfijON 2-80-80
CHINEES SCHIP GEKAPSEISD.
Hondei-dzestig passagiers en dc beman
ning van een schip, dat zich tussen Amoy
en Tsjingtsjiang' bevond, zijn verdronken
doordat het schip gekapseisd is, zo melden
Chinese bladen.
Rovers, die als passagiers aan boord wa
ren gekomen, waren begonnen te schieten
om het schip in handen te krijgen. Hier
door was een paniek onder de meer dan
280 passagiers ontstaan, die de ramp tot
gevolg had.
SKYMASTER VERMIST.
Een Skymaster met vier-en-vcertig pas
sagiers aan boord en een bemanning van
acht koppen, die op weg was van Gander
(Newfoundland) naar Caracas, de hoofd
stad van Venezuela, is als vermist opge
geven.
LUCHTRAMP IN BRAZILIë.
Een transportvliegtuig van de Brazi
liaanse luchtmacht is neergestort op het
eiland Marajo aan de monding van de
Amazone. Hierbij zijn 21 inzittenden om
het leven gekomen. Er zijn drie overleven
den. Het vliegtuig werd geheel vernield.
SCHEEPVAART
K. N. S- M Bacchus. 29 Febr. te Amster
dam van Rotterdam. Berkcl. 28 Febr. van
Valencia te Rotterdam. Coolhaven. 28 Febr.
te Amsterdam van Engeland naar Rotterdam.
Draco. 1 Maart te Amsterdam v. Kopenhagen.
Helder. 29 Febr van Antwerpen naar La
Orehilla. Iris. 29 Febr te Amsterdam van
Gothenburg. Ornen. 28 Febr. van Pa sa j es n.
Bordeaux Stentor. 26 Febr. van Jaffa naar
Algiers. Vulcanus, 29 Febr. van Rotterdam
naar Algiers.
OCEAAN. Alcinous, 28 Febr. van Port
Said naar Batavia.
MIJ NEDERLAND. Lombok. 29 Febr.
te Portland van San Francisco naar Seatte.
Poelau Laut. 28 Febr. te Singapore van Sai
gon naar Penang. Radja, 1 Maart te Suez n.
Halifax. Talisse. 1 Maart Hoek van Holland
gepasseerd naar Rotterdam. Manocran, 26
Febr. te Buenos Aires van La Plata. Singkep,
26 Febr. van Aden naar Colombo van Suez.
Tabian. 27 Febr. te Le Havre van Amsterdam
naar Antwerpen.
HOLL. WEST AFRIKA LIJN, Amstel-
kerk, 2 Maart te Lagos verwacht van Duala.
Hilversum, 27 Febr. té Lome verwacht van
Duala. Larenberg, 1 Maart te Takoradi verw.
van Monrovia. Meliskerk, 27 Febr. van Duala
naar Port Gentil. Nigerstroom, 23 Febr. van
Pointe Noire naar Lobito. Zwijndrecht, 27
Febr. van Bordeaux naar Dakar. Alcyone, 28
Febr. te Rotterdam van Antwerpen.
Amsterdamse Beurs
Koninklijke Olie.
Unilever
Philips
A. K. U
Fokker
Nederlandse Fordi
Nederlandse Kabel
v. Berkel's Patent
Scheepvaart-Unie
Holl.-Amerika Lijn
Deli Maatschappij
H. V A
A'dam Rubber
Ned. Handel Mij..
N.-I. Handelsbank
Billiton Mij. II ..I
Slotkoers
gisteren
328
315%
394
186%
385
319
129
192 >4
216>/2
215
264
187%
168
134%
482
Opening?
koersen
353%
314
392%
187%
189%
211%
259
184%
168%
131V4
