c
J
c
J
„Duizenden Amerikaanse toeristen
in na-seizoen naar ons land"
Financiële verbeteringen voor
het burgerlijk rijkspersoneel
Spel van schuttersmaaltijden en ^comparities",
van geestesadel en winstbejag
Tweede nederlaag voor Euwe
en Keres boekt opnieuw een zege
Nieuwe uitgaven \A
„Economische planning" staat voorop
Wereldnieuws
VRIJDAG 5 MAART 1948
RIJDA
EEN SPIERINKJE VOOR EEN KABELJAUW
Voorwaarde is: opheffing Zondags-rijverbod
(Van een eigen verslaggever)
Ergens in Zandvoort was een man uit het
restaurantbedrijf, die niet zonder smart
over twee dingen peinsde. Ten eerste het
gebrek aan buitenlandse gasten .en wel
voornamelijk gasten uit het land van de
kei-harde dollars en ten tweede de lange
rijen lege stoelen en tafels die tegenwoor
dig op Zondag de gramschap van iedere
rechtgeaarde restaurateur opwekken.
Uit die smart en die gramschap plus een
hoeveelheid zakelijke scherpzinnigheid
rijpte toen een idee. Een idee, dat hij on
middellijk voorlegde aan anderen, die in
hetzelfde of in een soortgelijk schuitje voe
ren en dat aan al die anderen, geestdrif
tige commentaar ontlokte. Er werd gecon
fereerd en nog eens geconfereerd en „het
idee" groeide tot een welomlijnd plan, dat
thans „slechts" de zegen van boven, in
casu van de regering behoeft
Vraag en antwoord.
De vraag was dus: „Hoe trekken wij
Amerikaanse toeristen". Met als voorwaar
de erbij, dat zij komen in het „na-seizoen"
(van September tot April dus). Want ge
durende hèt seizoen zijn de hotels met name
in de grote steden al stampvol geboekt.
Het antwoord is: „Een grootscheepse pro-
paganda-campagne in de V. S." Dat zo'n
kostbare campagne op het ogenblik niet
door de regering bekostigd zal worden, kan
men op zijn vingers natellen. Dus moet het
geld naar schatting een twee millioen
gulden komen uit de zakken van de
direct-belanghebbenden, te weten de men
sen uit de Horeca-bedrijven.
Aan dat geld is te komen en de moeilijk
heid om het in dollars om te zetten kan
worden ondervangen; omdat een grote
Amerikaanse maatschappij zich in principe
bereid verklaard heeft daarvoor zorg te
dragen.
Een grote reclame-campagne dus, die tot
gevolg zal hebben, dat de duizenden Ame
rikaanse toeristen, die Europa (in alle sei
zoenen) gaan bezoeken, ook een weekje of
zo Nederland aandoen. Dat betekent devie
zen in de schatkist want een Amerikaan
met vacantie pleegt niet op een dubbeltje
te kijken en een fikse stimulans voor de
Horeca-bedrijven.
Eén maar.
Nu zijn restaurateurs vriendelijke en
gastvrije mensen, maar nog geen 100
filantropen. Dus zijn zij van mening, dat
wanneer zij die twee millioen spenderen,
zij in de gelegenheid moeten worden ge
steld om ze te verdienen. Ook die gelegen
heid is er. Wanneer de regering bereid zou
zijn het'Zondagsrijverbod op te heffen na
melijk. Per slot moet zo'n établissement
het voor een zeer groot deel van de Zon
dag hebben.
Naar de ruimste schatting zou dat
rijverbod opgeheven kunnen worden,
wanneer de regering per jaar vijf
honderdduizend dollar daarvoor be
schikbaar zou stellen, die zij in guldens
van de automobilisten terug krijgt.
Nu is deviezen uit de stijf-dicht
gehouden schatkist wurmen geen een
voudige zaak. Maar wanneer men be
denkt, dat een 300-tal Amerikanen per
na-seizoenmaand die alweer terug zou
brengen en een van de Neder
landse kopstukken uit de toeristen
wereld, die het ook een best plan vindt,
verzekerde ons dat er minstens vijf en
misschien wel tien maal zoveel -zouden
komen dan verandert dat de zaak
wel wat.
Resultaten.
Een plan dus, waarbij het hele Horeca-
Regering bestelt 14 „Fireflies"
voor Marineluchtvaartdienst
De Nederlandse regering heeft bij de
„Fairey Aviation Company" in Engeland
veertien „Firefly"-vliegtuigen besteld. Deze
veertien vormen een aanvulling van de vijf
en zestig „Fireflies" welke de Marineludht-
vaartdiertst thans bezit.
De nieuwe order betreft de „Firefly IV",
een verkenningsjachtvliegtuig, dat in En
geland ook gebruikt werd op vliegdeksche
pen. De „Firefly IV" is ook in gebruik bij
de Engelse en Canadese marine.
Uit Barneveldse bank werd
94.532 gestolen
Een nauwgezet onderzoek heeft uitge
wezen dat in de nacht van 28 Februari uit
de kluis van de coöperatieve Landbouwers
bank te Barneveld 94.532 is gestolen. De
buit is dus aanzienlijk groter dan men aan
vankelijk had berekend. De eerste berich-
tbn over de inbraak maakten namelijk
melding van een bedrag van 40.000.
De radio geeft Zaterdag
HILVERSUM I. 301.5 M.
7.00. 8.00, 19.00, 20 00 en 23.00 uur Nieuws.
7.15 Gvmnastiek; 7.30 Gebed. 7.45 Koor. 8.15
Platen. 9.00 Voor de vrouw. 9.05 Symphoni-
sche muziek. 10.00 Voor kleuters. 10.15 Rus
sische componisten. 11.00 Ziekenbezoek. 11.45
Sonate van Mozart. 12.00 Angelus. 12.30 Weer
bericht. 12.33 Lichte muziek. 12.55 Zonne
wijzer. 13.00 Strijdkrachtenprogramma. 13.30
Lichte muziek. 13.50 Film en toneel. 14.10
Pianomedleys. 14.20 Engelse leg. 14.40 Vau
deville-orkest. 15.15 Pianowerken van Bach
en Chopin. 15.45 Kiosk. 16.00 Platen. 16.20
„Zedenverwildering". 16.30 Gregoriaans. 17.00
De Wigwam. 18.00 Pianoduo. 18.15 Week
overzicht. 18.30 Strijdkrachtenprogramma.
39.15 Voor Nederlanders in Duitsland. 19.30
Musetteklanken. 19.50 Banden die binden.
20.05 De gewone man. 20.12 Hoe heet deze
plaat?. 20.30 Lichtbaken. 21.00 „Negen heit de
klok". 22.15 Orkest en koor. 22.37 Actualitei
ten. 22 45 Gebed. 23.25 Symphonische muziek.
HILVERSUM II, 414.5 M.. 218 M. en 1875 M.
7.00, 8.00, 13.00, 18.00, 20 00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 en 8.15 Platen. 9.35 Debussy.
10.00 Morgenwijding. 10.20 Feuilleton. 10.35
Liederen. 11.00 Voor arbeiders in continu
bedrijven. 12.00 Lichte muziek. 12.30 Weerbe
richt. 12.33 Orgel. 13,15 Kalender. 13,20 Dans-
orkest. 13.50 Hawaïïanklanken. 14.00 Het Ne
derlandse lied. 14.15 Harmonies-orkesten. 15.00
Lezing „Gronden in handen der gemeen
schap". 15.15 Platen: 16.00 Esperanto. 16.15
Amateurs. 16.45 Artistieke staalkaart. 17.00
N.V.V.-lezing. 17.10 Symphonie no. 5 van
Tsjaikofski. 18.15 Sportpraatje. 18.30 Om en
bij de 20. 19 00 Pianowerken van Scarlatti en
Schumann. 19.30 V.P.R.O.-cursus. 20.05 Din
gen van de dag. 20.15 Schrammelmuziek. 20.45
Zang van dc maand. 21.15 Lezing „Documen
tenoorlog". 21.30 In de balzal in 1912. 22.00
Luisterspel De vrouw in de mist". 22.30
Mctropole-orkest. 23.15 Platen. 23.45 Wereld
kampioenschap schaken.
bedrijf wel zou varen. Niet alleen de eige
naars, maar ook de exploitanten en de dui
zenden employés die er hun dagelijks
brood in,, verdienen. En ook het land, dat
er ten eerste deviezen mee wint en ten
tweede immer gebaat is bij een oplevende
welvaart in een bedrijfstak. Al was het al
leen maar via de belasting.
Geen wonder du^dat het plan de steun
geniet van vele belangrijke personen en
instellingen, die een gezond initiatief weten
te waarderen. Bovendien een plan, dat op
Haarlem en omgeving wij denken vooral
aan zijn bakermat, Zandvoort een uiter
mate florissante invloed zou kunnen heb
ben. Al zal het nog wel even duren voordat
alles in kannen en kruiken is.
kalmeren Uw zenuwen
Deel van bloemenhandel
ziet van staking af
Hoewel het er tot voor kort nog naar
uitzag dat een deel van de bloemenhandel
wegens de heffing van 2 pet. welke de
bloemenveilingen aan de handel doorbe
rekenen, zou overgaan tot een „niet-koop-
actie"' om daardoor een verlaging van deze
heffing te bewerkstelligen, vernemen wij
thans, clat het comité van actie, dat deze
stap overwoog, voorlopig besloten heeft
van staking af te zien.
Na besprekingen met vertegenwoordi
gers van het ministerie van Landbouw,
Visserij en Voedselvoorziening he ft een
deel van de actie-voerende groepen, met
name de Aalsmeerse grossiers en een groot
deel van de straathandel, zich bij het
standpunt van de veilingen neergelegd.
De Koningin ontving
de directeur van de „CARE"
De heer Paul Comly French, directeur
van de „CARE", het gecombineerde bureau
van 28 Amerikaanse liefdadigheidsvereni
gingen, die pakketten naar noodlijdende
landen van Europa zendt, is met zijn echt
genote door de Koningin ontvangen op
Huis ten Bosch. Na afloop van de audiën
tie verklaarde de heer French, dat de
„CARE" hoopt, dit jaar ruim tweemaal
zoveel voedsel en goederen naar Europa
te zenden als in 1947. Het is mogelijk, dat
men ook verzending van kledingpakketten
naar Indonesië zal organiseren.
Hoger garantieloon voor geliuivdeji;
ongehuwden-aftrek komt te vervallen
Pensioenbijdrage
van 41 tot 2 pO. verlaagd
De onderhandelingen, welke zijn gevoerd
tussen de vertegenwoordigers van de orga
nisaties van overheidspersoneel en de
regeringsdelegatie betreffende verbetering
van de financiële positie van het burgerlijk
rijkspersoneel hebben tot overeenstemming
geleid over de volgende punten:
De bijdrage voor eigen pensioen, welke
wordt verhaald op degenen, die onder de
Pensioenwet vallen, wordt verminderd van
4j/2 tot 2 pCt.
Hoewel het de bedoeling is, dat deze
maatregel zal ingaan per 1 Januari 1948,
acht de regering termen aanwezig voor het
thans in rijksdienst werkzame personeel
aan deze verbetering in zoverre terugwer
kende kracht te verlenen, dat aan degenen,
die gedurende het gehele jaar 1947 in rijks
dienst zijn geweest, een gedeelte van de
bijdrage voor eigen pensioen zal worden
gerestitueerd.
Nagegaan zal worden in hoeverre ook
restitutie zal kunnen worden gegeven aan
degenen, die in de loop van 1947 zijn ge-
pensionneerd.
De regering aanvaardt in beginsel een
wijziging van de Pensioenwet, waardoor
ook de arbeidscontractanten, die tenminste
twee jaar in diénst zijn, ambtenaren wor
den in de zin van deze wet, tenzij' zij belast
zijn met werkzaamheden, welke een tijde
lijk karakter dragen.
De garantie-lohen voor de gehuwden
worden verhoogd met 200 's jaars.
De 5 pCt. ongehuwden-aftrek komt te
vervallen.
De met ingang van 1 Juli 1947 ver
leende tijdelijke toelage voor de wedden
boven 3000, welke in tegenstelling
tot die voor de wedden van 3000 of min
der 's jaars slechts 5 pCt. der toen
malige wedde heeft bedragen in plaats
van 10 pCt., wordt verhoogd met een be
drag, overeenkomende met de destijds toe
gekende toelage ad 5 pCt.
De technische herziening van het Be
zoldigingsbesluit Burgerlijke Rijksambte
naren 1934, welke beoogt verbetering te
brengen in die bezoldigingsschalen, welke
Novum in de parlementaire
geschiedenis
Het ligt in het voornemen van de We
reldomroep de vergadering der Tweede
Kamer op 16 Maart, waarin de wijziging
der West-Indische staatsregelingen zal
worden behandeld, uit te zenden.
Dit is voor de eerste keer in de parle
mentaire geschiedenis, dat zulks met be
trekking tot de Tweede Kamer gebeurt.
De voornaamste passages uit de rede
voeringen der leden zullen op gramofoon-
platen worden vastgelegd, zodat een ge
comprimeerd verslag mogelijk wordt met
toevoeging van een verbindende tekst.
De uitzending zal in de nacht na de be
handeling om halftwee beginnen en onge
veer een uur duren.
NEDERLANDSE POTLOODINDUSTRIE
OPGERICHT
Met een maatschappelijk kapitaal van
f500.000 is opgericht de Nederlandse Pot
loodindustrie N.V. te Amsterdam, welke ten
doel heeft de vervaardiging van en de handel
in potloden en vulpotloden, potloodstiften en
verdere onderdelen.
daarvoor in aanmerking komen, zal terug
werken tot 1 Januari 1948.
Bij deze herziening wordt voorts nage
gaan in hoeverre daarbij kan wórden tege
moet gekomen aan de bezwaren, voort
spruitende uit de huidige classificatie der
gemeenten.
Het ligt in het voornemen der re
gering de besturen der lagere publiek
rechtelijke organen uit te nodigen
deze maatregelen van toepassing te
verklaren op het personeel, in dienst
van deze organen.
FRANS HALS
Dr. P. H. Schroder geeft een analyse van zijn stuk
In de figuren van Frans Hals en Michiel
de Swaen zijn de uit geestelijke krachten
levende en de uitsluitend op het materiële
genot ingesteld mens belichaamd. Zij gaan
aan het einde beide failliet, maar hun
reacties zijn daarop geheel tegenoverge
steld. De schilder is verheugd penseel en
palet en daarmee de zin van zijn leven
te behoudpn, de kastelein daarentegen
komt niet boven zijn verslagenheid over
het verlies van zijn karos met vier paarden
uit.
Zo heeft dit spel ook voor onze tijd een
diepere betekenis, formuleerde de schrij
ver van het openluchtspel „Frans Hals",
dat ter gelegenheid van Haarlems Bloe-
menfeest in de eerste week van Augustus
wordt opgevoerd, dr. P. H. Schroder, de
gedachte waarop hij zijn stuk heeft opge
bouwd.
Wij vernamen, dat aanvankelijk gezocht
was naar een onderwerp, dat in directer
verband met het jaar van de Vrede van
Munster stond, doch door de onverkwik
kelijkheden, die het Nederlandse politieke
leven toen beheersten, he^ft men van dit
denkbeeld moeten afzien.
In „Frans Hals" treden twee hoofdper
sonen op: de schilder en de herbergier
Michiel de Swaen, die karakteristiek is
voor de door de tulpenhandel plotseling
rijk geworden kroegbaas.
De combinatie van deze maatschappe
lijke groepen biedt vele mogelijkheden
voor fleurige taferelen tegen de daartoe
zeer geëigende achtergrond van de Stads-
doelen. Schuttersmaaltijden en „compari
ties" bijeenkomsten van handelaren in
tulpenbollen zullen door de honderd
twintig figuranten, die de Haarlemse to
neelverenigingen zullen leveren, herleven
en verschaffen de auteur een oplossing
voor het probleem hoe grote en kleine
scènes te laten afwisselen.
Voor de costumering werd te rade ge
gaan bij de directeur van het Frans Hals
museum, de heer H. P. Baard en voor de
ware toedracht van de windhandel bij
dr. E. H. Krelage.
Er zullen zoveel mogelijk portretten van
Frans Hals tot leven worden gebracht en
zij, die bekend zijn met het oeuvre van de
Haarlemse schilder zullen onder de' acteurs
Hille Babbe, de luitspeler, de Mulat en La
Bohémienne ontwaren. Ook de figuur van
SCHAKEN
In de tweede ronde van het tournooi
om het wereldkampioenschap schaken
won Botwinnik Cwit) van Euwe (zwart)
na 32 zetten en Keres (wit) boekte zijn
tweede zege en wel op Smyslov (zwart)
na 27 zetten.
De schaakenthousiasten hadden zich ge
spitst op het duel BotwinnikEuwe, want
reeds .geruime tijd voor het aanvangsuur
vormden talrijke belangstellenden een
queue. Wat zou de zevende ontmoeting tus
sen de twee rivalen ons brengen? Het werd
een orthodoxe d4-opening overgaande in een
variant van de Meranerverdediging. Euwe
speelde daarbij een slechts weinig in toepas
sing gebrachte zet. Met een ruilcombinatie in
het middenspel bezorgde hij' zijn tegenstander
een geïsoleerde dubbele pion in het centrum,
waarvoor deze het raadsheerpaar behield.
Wit: Botwinnik. Zwart: dr. Euwe.
1. d2d4 d7d5; 2. c2—c4 e7—e6: 3. Pgl—f3
Pg8f6; 4. Pblc3 c7—c6; 5. e2—e3 Pb8—d7;
6. Lfld3 Lf8b4.
Hier brengt Euwe een zeer weinig bekende
zet in toepassing.
7. a2a3 Lb4—a5; 8. Ddl—c2 Dd8—e7.
Zwart wil e5 doorzetten.
9. Leld2 d5xc4; 10. Ld3xc4 e6e5; 11.
0—0 0—0; 12. Tal—el La5—c7; 13. Pc3—e4
Pf6xe4; 14. Dc2xe4 a7a5; 15. Lc4a2
Pd7—f6; 16. De4h4 e5^-e4.
Zwart bereidt hiermee een combinatie
voor, welke hem een gunstiger pionnenstel-
ling verschaft.
17. Pf3e5 Lc7xe5; 18. d4xe5 De7xe5; 19.
Ld2c3 De5e7; 20. f2—f3 Pf6—d5.
Het nemen van de f-pion zou minder goed
zijn, daar wit dan grote druk op de f-lijn zou
gaan uitoefenen.
Intussen bleek de stelling van Euwe on
gunstiger dan men algemeen dacht. De twee
raadsheren ontwikkelden met de twee pion
nen op de d-lijn een geweldige kracht en
langzamerhand werd Euwe steeds meer in
gesnoerd tot hij ten slotte materieel verlies
niet meer kon ontgaan. Bij de 32ste zet streek
onze landgenoot de vlag, voor de eerste maal
tegen Botwinnik. Van de tot nog toe met
hem gewisselde zes partijen won Euwe er
twee en maakte er vier remise.
Naar Euwe ons na afloop vertelde be
schouwde hij de partij na ruil der koningin
nen als verloren.
21. Dh4xe7 Pd5xe7; 22. f3xe4 b7—b6.
Wel is waar heeft wit nu een geïsoleerde
dubbele pion, maar deze wordt in combinatie
met de twee raadsheren zeer hinderlijk.
23. Tel—dl, Pe7—g6; 24. Tdl—d6 Lc8—a6.
1 Om de c-pion te kunnen gaan dekken,
maar zwart's stelling wordt er niet aange
namer op
25. Tfl—f2 La6—b5; 26. e4—e5 Pg6—e7;
27. e3e4, belet het paard te spelen; 27
c6c5.
Een zet, waarvan de bedoeling niet dui
delijk is.
28. e5e6 f7—f6; 29. Td6xb6 Lb5—c6 30.
Tb6xc6.
Wit krijgt nu op zijn minst twee stukken
voor een kasteel.
30Pe7xc6; 31. e6—e7 t Tf8—f7; 32.
La2d5, zwart geeft op.
Engelse opening in de andere party.
De partij KeresSmyslov was een Engelse
opening waarvan zwart een soort konings-
Indische verdediging maakte.
Er ontstond een gecompliceerde stelling,
met vreemdsoortige stand der pionnen. Keres
offerde twee pionnen, waarna Smyslov
meende de kwaliteit te kunnen geven, om
zich van een lastige druk op tl te ontdoen.
Keres zette de aanval op fijne wijze voort
en Smyslov, die in geweldige tijdnood begon
te verkeren (hij moest nog 15 zetten doen in
3 minuten) zag zich genoodzaakt de vlag te
strijken.
Het verloop was als volgt: 1. c2c4 Pg8f6;
2 Pgl—f3 c7c6; 3. Pbl—c3 d7—d5: 4. e2—e3
g7—g6; 5. d2d4 Lf8—g7: 6. c4—d5 Pf6xd5:
7. Lfl—c4 0—0; 8. O-O b7b6; 9. Ddl—b3
Pd5xc3; 10. b2xc3 Lc8—a6; 11. Lel—a3
La6xc4; 12, Db3xc4 Tf8—e8: 13. e3—e4 b6—b5;
14. Dc4b3 Pb8d7; 15. c3—c4 Ta8—b8; 16.
Tal—dl Dd8a5; 17. c4—c5 b5—b4; 18.
La3—b2 e7e5; 19. Pf3—g5 Te8—e7; 20. f2—f4
e5xd4; 21. f4—f5 Pd7xc5; 22. Db3—h3 h7—h5;
23. f5—f6 Lg7h6; 24. f6xe7 Lh6xg5; 25.
Dh3—13 f7—f6; 26i Lb2xd4 Pe5—d7; 27. h2—h4
Smyslov geeft op.
Leeuwtje door hond gevoed
In Diergaarde-Blijdorp te Rotterdam was
een der leeuwinnen Dinsdag moeder gewor
den. Mama weigerde echter haar kinderen
te voeden. Een onderzoek werd ingesteld en
toen kwam aan het licht, dat twee van de
drie welpen zonder gehemelte geboren wa
ren en daarom niet konden zuigen. Zij waren
dus ten dode opgeschreven en inderdaad zijn
ze inmiddels gestorven. Het derde leeuwtje
dreigde echter de dupe te worden van moe
ders afkeer voor de anderen. Per radio werd
daarom een oproep gericht tot eigenaars van
een grote zogende hond. Reeds enkele minu
ten na de radio oproep rinkelde in Dier
gaarde-Blijdorp de telefoon. Een dame in
Oude Wetering stelde onmiddellijk haar hond
beschikbaar. Een oppasser is met het jonge
leeuwtje naar de adspirant-pleegmoeder ge
trokken. om te zien of de hond het ongewone
kind wil adopteren. Lukt het, dan is het zo
gbed als zeker dat het leven van de jonge
leeuwentelg gered kan worden.
Oude bekende. Tot opvolger van Fer
dinand Helman, die met ingang van het
volgende seizoen het Concertgebouworkest
met pensioen zal verlaten, is benoemd de
Nederlandse violist Jan Damen. thans aan
voerder van het orkest te Göteborg.
PANDA EN DE PROFESSOR
23. Al de bluspogingen van Panda hielpen
niet. De brand 'greep snel om zich heen om
dat alles van hout en papier was. Boven
dien was de professor zó geschrokken, dat
hij geen hand uitstak en alleen maar zacht
jammerde. „We moeten er uit!" riep Panda.
„Vlug professor! Anders verbranden we
zélf ook nog!" „Mijn apparaten!" klaagde
len! Mijn uitvindingen!" „Niets aan te
doen!" riep Panda, hem aan zijn jas mee
trekkend. Degene die die brandbom door
Uw raam heeft gegooid, heeft goed ge
werkt, professor. Er is niets meer aan te
doen!" Zo pratend slaagde hij erin de On
gelukkige geleerde naar buiten te krijgen
en even later stonden ze voor het huis wan
de geleerde. Mijn toestellen! Mijn toestel- hopig naar de woedende vlammen te staren.\ten op zijn geweten had..
Maar degene, die de brandbom had gewor
pen was kalm naar binnen geklauterd. Het
zwarte asbestpak, dat hij droeg beschermde
hem tegen het vuur en zonder moeite
slaagde hij erin om de uitvinding van de
professor in veiligheid te brengen. Het was
dezelfde schurk die al eens eerder had in
gebroken en die de verstening van de agen-
Michiel de Swaen komt op een doek van
Hals voor, nl. in het portret van een ze
kere Offenberg. Ook de schuttersmaaltij
den zullen „gecopieerd" werden en daar
naast moest er natuurlijk veel aan de fan
tasie worden overgelaten.
In dit geheel zal de Kloveniersdoelen
met een klein décor, dat een herberg Voor
stelt, aangevuld tot achtergrond dienen.
De speelruimte is minder groot dan inder
tijd op de Grote Markt, daarentegen zijn de
accoustische voorwaarden veel beter, zo
dat niet van luidsprekers gebruik behoeft
te worden gemaakt.
Onder de Haarlemse dilettanten bestaat
grote animo voor „Frans Hals". Zij herin
neren zich nog de altijd gezellige en jolige
wijze, waarop Louis Saalborn twee jaar
geleden de repetities van „De vrijheid
vlagt" leidde en hebben ook van het nieu
we spel hoge verwachtingen.
De bezetting.
Het staat nog niet vast of er een beroep
zal gedaan worden op de acteurs of actri
ces van de grote gezelschappen voor de
vertolking van de hoofdrollen. Voorshands
stelt de toneelcommissie een aanbeveling
van drie amateurs voor elke rol op, waar
uit Louis Saalborn een keus kan doen.
Zouden voor bepaalde rollen onder de
Haarlemse amateurs geen geschikte krachr
ten aanwezig zijn, dan zal getracht wortf
den beroepsspelers te vinden.
Globaal gerekend zullen er 145 personen
in „Frans Hals" meedoen. Het spel is ver
deeld in drie taferelen, die tezamen onge
veer twee uur in beslagnemen.
De auteur heeft evenals in „De vrij
heid vlagt" een komische figuur inge
voerd: de Commandant van de Nacht
wacht. Bovendien wordt het spel opge
luisterd door zang bij de luit.
De tekst van het stuk wordt opgenomen
in het Feestprogramma.
De tribunes zullen plaats bieden aan
1500 personen. De première heeft plaats
op 31 Juli. Daarna volgen nog zeven voor
stellingen. De prijzen zullen heel wat la
ger liggen dan die voor „De vrijheid vlagt".
Piet van Veen: Elias, Het lor ctenj
vuur, J. J. Romen en Zoner,
vo<
tn wai
Roermond.
Het zal wel niet de bedoeling van Piet vaj
Veen geweest zijn het verhaal van het Oud:
Testament te verbeteren alleen het begrij,
pelijker te maken. Daar mag hij al in ge.
slaagd zijn, voldoende indrukwekkende n» j^ed
kracht om de onderneming te rechtvaardige
gaat er van zijn werk toch niet uit. Bij he
onwrikbare, dat Bijbelse verhalen geestelijk të "e
van nature al hebben, voegt zich nog h« od °Ple1
karakter dat zij zich in de harding door d> iijke v<
eeuwen hebben verworven; nu moet het w£ jK ben
een heel sterk kunstenaar zijn, die de ge. jt
gevens ervan tot iets nieuws en bevredigend! te
weet te vormen. Daarvoor ontbreekt het va; j
Veen aan indringend vermogen en aan groo'..
heid van hartstocht. Geworden tot „H« craking
louterend vuur", heeft de geschiedenis va; veel za
Elias niet veel meer te bieden dan een aanu; Huisvf
ongelooflijke zaken; het geweldige van di aagd.
Goddelijke macht beïnvloedt hier niet. y
Maar misschien wordt de gerechtvaardigd. ,iose
heid van deze opmerkingen in gevaar ge-fC,,"
bracht door de bedoeling die ik veronde.*. '3Uen
stelde, eenvoudig en goed. In dit geval ij en van
men tolerantie verschuldigd aan Piet vat re wor
Veen, die waarschijnlijk veel beter zou kun.de
nen doen als hij niet zo in de schaduw va: verb
de Bijbel bleef. En die hier in ieder gevi _nta
beter heeft gedaan dan men zou gaan denkeniq4
als men van dit boek de omslag bekijkt,ias
afschuwelijker dan ik er ooit een zag. men.
S. M. Natuur
fies g(
LIMBURGSE BRUINKOOLMIJN LIGT STR
De Limburgse bruinkoolmij nen ondervin.3
den in belangrijke mate de terugslag van dt !iern^
devaluatie van de Franse franc, daar Frank- n n°£
rijk, dat een groot gedeelte van de Neder, srgeva.
landse bruinkoolproductie afnam, wegerj 2nde i
de waardedaling van zijn valuta de bruin- jujmt
koolimport heeft stopgezet. /«raai
Door deze maatregel wordt het meest dt
bruinkoolmijn „Herman" te Eijgelshoven 4 Kim;
getroffen, welke bijna geheel op de export lisde e
naar Frankrijk was ingesteld. De productit rlenen
van deze mijn ligt momenteel vrijwel geheel wy. 1
stop. Tweederde van het personeel is dezer ^eder
dagen ontslagen. De ontslagenen konden ech- ffin, jj;
ter dadelijk te werk worden gesteld op ver.
schillende steenkoolmijnen. j
NEDERLAND KRIJGT RADIOACTIEVE jaar,
ISOTOPEN. iheid
De Amerikaanse commissie voor atoom- i ledi.
energie heeft bekend gemaakt, dat 44 zen- Natuu
dingen van radioactieve isotopen, bestemd tte stu
voor geleerden en wetenschappelijke ver- r.stige
enigingen, naaf het buitenland zijn ver- stand
zonden. t hamel
Tot de landen die verzocht hebben radio-1 het
actieve isotopen uit Oakridge te ontvangen, idvon
behoren ook Nederland en België. 1 is
Lab our-rapport over Verenigd Europa
Van Churchill wordt
slechts negatiefs verwacht
(Van onze Londense correspondent),
Labours afwijzende houding tegenover
het komende Haagse congres voor Euro
pese eenheid begint thans duidelijk te
worden. De Britse Arbeiderspartij wil, dat
de Europese socialisten Churchill's initia
tief overnemen en zichzelf aan het hoofd
plaatsen der algemene actie voor een ver
enigd Europa.
Tevoren had Attlee in het Lagerhuis ge
zegd, dat hij deze algemene idee volledig
kon steunen, doch dat het voor de regering
onjuist zou zijn een mening uit te spreken
over enigerlei particuliere organisatie, bij
welke een ieder vrij was zich aan te slui
ten. Het partijbestuur van Labour had
de leden echter ontraden aan de bijeen
komst deel te nemen, zoals het hen vorig
jaar adviseerde zich verre te houden van
Churchill's beweging. De socialisten wen
sen zich onder geen beding onder- diens
leiding te plaatsen, hoe dicht zij zijn stand
punt ook in de laatste maanden genaderd
schijnen. Want na lange aarzeling heeft
Bevin ook nu het parool: „Europa verenigt
U" uitgegeven. Thans heeft de Labour-
partij haar standpunt nader geformeerd in
een door de regering goedgekeurd rapport,
dat ter discussie zal worden voorgelegd
aan de op 21 en 22 Maart a.s. in het plaats
je Selsdon in Surrey te houden confe
rentie van socialistische partijen uit veer
tien „Marshall-landen". In scherpe be
woordingen wprdt de staf gebroken over
„reactionaire politici", die het ideaal der
Europese eenheid ingevaar brengen en
dat daarom door de socialisten moet wor
den gered. Deze krachtige taal, die zeer
ongewoon is in de bedaarde Britse La-
bourpartij, is er blijkbaar op uit niet onder
te doen voor de communisten en andere
linkse elementen. Een groot gedeelte van
het document vormt daarentegen een be
strijding der communistische opvatting,
dat de Verenigde Staten een monsterach
tige bedoeling met hun hulpplannen heb
ben. Onderstreept wordt, dat vrees voor
de Russen niet de beslissende factor voor
de Marshall-hulp mag zijn. Ook zonder
de Sovjet-Unie zou die hulp noodzakelijk
zijn, omdat economische ontwrichting nu
eenmaal tot dictatuur en oorlog kan lei
den. De hand naar het Oosten blijft uit
gestrekt. Van Spanje wil men echter niets
weten, zolang Franco er de baas is.
Labour ontkent, dat zij streeft naar een
Verenigd Europa op partijbasis. De een
heid zou echter een holle leus zijn, indien
zij niet op economische coördinatie berust.
Dit is, zegt het rapport, geen monopolie
van de socialisten, hoewel deze er het
krachtigst voor ijveren.
Op het vasteland willen grote groepen
conservatief-gezinden eveneens „plan
ning".
Economische reorganisatie
Indien de Britse conservatieven dit in
eigen land zouden aanvaarden, zou niets
de politieke eenheid in Engeland in de
weg staan. Van Churchill verwachten de
socialisten echter alleen maar een nega
tieve, in hoofdzaak militaire, anti-Russi
sche politiek. Blokvorming zonder meer
zou machteloos zijn tegenover het econo
misch offensief uit het Oosten. Men kan
natuurlijk de vraag stellen, of deze aan
val enkel een economisch karakter bezit.
In elk geval legt het rapport het volle ge
wicht op de economische reorganisatie van
Europa. Het wijst op het belang van super-
nationale economische eenheden, ter com
pletering van de nationale productievor
men. zoals een lichaam voor hydro-elec-
trische energie in het Alpengebied. Verder
wil men een collectief lichaam, dat Europa
naar buiten vertegenwoordigt en tevens
lean fungeren als een instrument voor een
rechtvaardige en doelmatige distributie
van de hulpleveranties. Dit mag echter
geen bureaucratisch karakter dragen en
moet daarom uitvoerende macht bezitten.
Men denkt aan een regelmatig bijeen
komende commissie van nationale ver
tegenwoordigers. die met administratieve
bevoegdheid bekleed zijn. Ministers zou
den aanwezig kunnen zijn, wanneer er
principiële beslissingen moeten worden 0j-
genomen, zodat steeds besluitvaardig kan
worden opgetreden. iënt<
Naast een zo vrij mogelijk inter-Euro- ,en
pees handelsverkeer wenst men coördina- n 0!
tie van de buitenlandse handel, met name
van de inkoop, welke dient te worden ge-
centraliseerd, waarschijnlijk in een reeds
vroeger bepleite Europese goederenraad.
Ontwikkeling van kapitaalprojecten zou
eveneens het voorwerp moeten zijn van
internationale planning. Op het programma
staat voorts het uiteindelijk onder inter
nationaal beheer brengen van de staal- en
chemische industrieën, alsmede van andere
vitale bedrijven.
Het rapport verdedigt nog eens de
stelling, dat Rusland's veiligheid beter ge
diend is door het bestaan van een wel
varend en democratisch West-Europa,wiens
stabiliteit niet langer berust op speciale a
hulp van overzee, dan door politieke ver
warring en economische catastrophe in een 11
gebied, dat noch Rusland, noch Amerika 4
zullen toestaan, dat het door een van beide j
direct zal worden beheerst. Daar Europa te
klein is, moeten de overzeese gebieden,
speciaal de onontgonnen streken van 1
Afrika bij het plan worden ingeschakeld.
nsen
ilijd'
er 1
ig vc
Onti
G>
E
te
a d(
>:d
a zc
eree
gels
la
r c
De
Pressie?
Het ideaal van een Verenigd Europa,
zegt het rapport, zal als een dynamische
kracht werken en het latente idealisme
van de lang op proef gestelde massa's
wakker maken. Alleen een gemeenschap
pelijk geloof ïn Europa's eenheid kan de
hinderpalen overwinnen, besluit het stuk.
Ik hoor, dat er pressie .wordt uitgeoefend
op Labour-parlementsleden, die ondanks
de waarschuwing aan de bijeenkomst zou
den deelnemen, om van de reis af te zien.
Het zal er dus op neer komen, dat de
socialistische partijen binnenkort een af
zonderlijke agitatie zullen gaan voeren.
Twee clandestiene radiozenders, welke
iedere Zondagmorgen in Twente veel
storing veroorzaakten op de 415 m. golf zijn
door politie en P.T.T. in Almelo opgespoord
en in beslag genomen.
„Vólksdemocratie" (I). Het Tsjechoslo-
slowaakse ministerie van justitie heeft
de bevolking uitgenodigd elk geval van
collaboratie met de Duitsers, dat naar
haar mening te licht gestraft is, op
nieuw aan te brengen. Bijzondere ge
rechtshoven, samengesteld uit een be- ^dr
roepsrechter en twee arbeiders, zullen
alle collaboratieprocessen herzien. De
commurfistische minister van onderwijs
heeft bijzondere bijeenkomsten uitge
schreven aan ale scholen en universi
teiten voor het houderr van lezingen
over het belang van de „broederlijke
betrekkingen" tussen de Tsjechoslowa-
ken en de Sovjetrussen.
„Volksdemocratie" (II). De officiële Tsje-
choslowaakse pers deelt mede, dat
slechts parlementsleden, die een ver
klaring van loyaliteit tekenen en toe
gelaten worden .door het parlementaire
actie-comité, hun zetels de volgende Ij
week in het parlement kunnen in
nemen. In politieke kringen zegt men,
aldus Reuters correspondent, dat de
nationale vergadering een zuiver
„entrée-kaartjes-parlement" zal zijn.
School.'Een scholier te Loftus (Yorkshire),
die van het schoolgaan af wilde komen,
stak de school in brand. De brand werd
echter tijdig geblust en de dader kreeg
15 shilling boete.
Staatsgreep is strafbaar. Kapitein Kraka
van het Tsjechoslowaakse leger is door
het militaire gerechtshof te Praag tot
16 jaar gevangenisstraf en degradatie
veroordeeld wegens hoogverraad en
poging tot een staatsgreep! Hem zijn
de burgerlijke rechten ontnomen. Lui
tenant Popovitch is om dezelfde rede
nen veroordeeld tot vier maanden ge
vangenisstraf en degradatie, zo meldt
Ceteka, het Tsjechoslowaakse nieuws
bureau.
