Haarlems Dagblad
Rumoerige vergadering
iet HaagseCongres
Rapport der Staatscommissie
over de wijziging der grondwet
Marshall-plan treedt in werking
aan vooravond der Italiaanse verkiezingen
van Amsterdamse gemeenteraad
Frankrijk voelt zich militair zwak
Weerbericht
62e Jaargang No. 18897
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Admin. 10724,
14825, Redactie 10600. Directeur-Hoofdredacteur
35054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37. Tel. 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Donderdag 25 Maart 1948
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent. per kwartaal
ƒ4,Franco per post ƒ4,50 Postgiro 273107.
Adverttarieven op aanvraag bij de Administratie.
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
^LANGRIJKE BESLUITEN zijn door
l de sociaal-democraten van de West-
ïuropese landen genomen op conferenties
Londen en te Selsdon (Surrey). Samen-
rerking, in welke vorm ook, met socialis-
ische partijen die in officieel contact staan
iet de communisten hebben zij uitgesloten,
laarmee is de mogelijkheid geopend tot
et houden van opbouwende besprekingen
per het Plan-Marshall en over Europese
imenwerking in het algemeen. De confe
ctie te Selsdon heeft in feite reeds een
ental punten betreffende het Plan-
[arshall aangenomen, waartoe snelle uit-
reiding van het herstel-program en be-
ordering der opvoering van de Europese
roductie behoren. Evenwel heeft men op
ie conferentie ook besloten, dat de socia-
stische partijen als zodanig niet zullen
eeJnemen- aan het Haagse Congres voor
uropese Federale Unie, dat in Mei ge-
ouden zal worden. Wel kunnen socialisten
it- p eigen initiatief dit congres bijwonen,
oals de secretaris van de Labour Party,
de ^organ Phillips, heeft medegedeeld. Dat
it geschieden zal staat reeds vast.,want
en groot aantal heeft zich aangemeld,
owel uit Engeland als uit andere Westerse
inden. De boycot, die de partijbesturen
het Congres hebben toegepast maakt
venwel geen bemoedigende indruk en de
emeenschappelijke verklaring der gede
«geerden te Selsdon „dat het denkbeeld
ian een verenigd Europa slechts tegen
orruptie van de zijde van reactionaire
olitici behoed kan worden, als de socia-
sten zich aan het hoofd der beweging
[ellen" doet de vraag rijzen, welke bereid-
eid tot samenwerking met anderen zal
estaan. Wel is een verder strekkende
itspraak gedaan door de voorzitter van de
artij van de Arbeid,' Koos Vorrink, die
„Europese volken moeten denken en
isndelen met de Europese eenheid voor
:en". Dit verschil tussen volken en par
ken is duidelijk. Niemand zal aannemen
at het mogelijk is, dat Federale Unie
ussen volken alleen door bepaalde par-
jen uit die volken welke dan' ook
t stand gebracht zou kunnen worden,
[en kan dan ook niet aannemen dat dit
bedoeling van de resolutie te Selsdon
au zijn. Federale Unie kan alleen ver-
ezenlijkt worden door de grootst moge-
ke samenwerking tot dat doel van alle
testerse democraten.
Zoals al eerder is gebleken is de actie
gen het Haagse Congres uitgegaan van
Britse Labour Party, die aanvankelijk
aar leden had geadviseerd er niet aan
iel te nemen, welk advies evenwel door
elen niet werd opgevolgd, zoals uit de
lrijke aanmeldingen van Labour-men bij
>t secretariaat van het Congres bleek,
e Times richtte zich kennelijk in het
jzonder tot de Labour Party, toen het
ad zich Dinsdag in een hoofdartikel in
scherpe bewoordingen uitliet: „Het
u aanmatigend en sectarisch zijn en een
traasheid voor de socialisten van enig
rad, hoe democratisch dan ook, te ver-
iderstellen dat zij een uitsluitende bij-
rage hebben te leveren voor de vorming
n de nieuwe gemeenschap van West-
uropa, die nu zoveel voorstanders der
ijheid in zovele landen in beweging
engt. Dat zij een belangrijke bijdrage
ibben te schenken blijkt uit de grootte
sterkte van de socialistische partijen
vakverenigingen in. West-Europa. Maar
zullen bijdragen als democraten en
iropeanen. niet alleen als socialisten, en
aangewezen bondgenoten zijn andere
mocraten en Europeanen".
De schepping van Federale Unie in
'est-Europa staat of valt niet met het
aagse Congres, hoe belangwekkend dit
ik moge zijn als eerste grote intematio-
ale demonstratie, giet deelneming - van
de bekende staatslieden, voor dit grote
ael. Het Haagse Congres zal in de vorm
moties en resoluties wenselijkheden
innen uitspreken, maar niet tot Federale
nie kunnen besluiten. Er is meer nodij*
n daartoe te komen. Te dezen aanzien
het interessant dat de Times in hetzelfde
tikel opmerkt, dat het Congres groter
rwachtingen heeft gewekt in sommige
uropese landen dan in Groot-Brittannië.
Mijn recente bezoek aan Londen heeft
de sterke indruk gegeven, dat de Britse
enbare mening nog geenszins op Federale
nie is voorbereid en zich in een dergelijke
euwe toestand nog volstrekt niet heeft
gedacht. Wel dienden verleden week 73.,
den van het Lagerhuis, waarbij vele
ibour-leden zowel als Conservatieven,
beralen en Onafhankelijken, een motie
n gunste van Federale Unie in en steeg
:t aantal ondertekenaars binnen een paar
igen tot over de honderd. Wel trof het
in een blad als The People, het popu-
s Zondagsblad dat nevens de Daily
erald verschijnt en dat een verkoop van
er millioen exemplaren heeft, te lezen:
Vij moeten leren ons niet meer in de
rst.e plaats als Britten, maar als Euro-
anen te beschouwen". Maar het bleek
éh wel, dat men dergelijke verschijnselen
s eerste spontane uitingen van een nieuwe
dachte en geenszins als een overtuiging,
het volk leeft, moet beschouwen,
m zeer bekend Engelsman, die zelf sinds
ren overtuigd Federalist is, zei mij een-
ludig: „Het is moeilijker voor ons dan
tor u allen op het vasteland. Gij hebt
tijd nauwer aanraking met elkaar gehad.
ons geldt hier het feit dat wij eilanders
jn, als een bepaald nadeel. Wij hebben
anderen steeds van een afstand gezien".
Dit is de weergave in bescheiden vorm
visie van dat eilanderschap, die „insu-
tv", die anderen zo vaak in de houding
Engelsen geërgerd heeft en die tegelijk
buitengewoon sterke aaneensluiting
volk heeft bevorderd. Zij staan, na de
varingen van twee wereldoorlogen, veel
eschietelijker en vriendschappelijker
genover de andere volken van West-
iropa vooral tegenover ons Hollanders
dan vroeger. Dat neemt niet weg dat
in traditie het voor hen moeilijker moet
aken een zo grote sprong, een zo vol-
rakte toenadering als de aanvaarding van
derale Unie. te ondernemen, dan voor
Daarom zal men zich bij de West-
iropese volken van het vasteland niet
'eel op Brits initiatief moeten verlaten,
voorlopig zou initiatief van de zijde
n Benelux meer indruk maken in En-
land dan een voorstel van Franse zijde.
Zoals ten aanzien van het Haagse Con
es wel is gebleken werkt de tegenstelling
ssen Winston Churchill en de Labour
rty bij buitenlandse toenadering belem-
irend, ofschoon feitelijk de Conserva-
ven en Labour dezelfde buitenlandse
litiek voorstaan. Dit, zou men zeggen,
n niet blijvend gelden. Er zal over
Het handelsverdrag tussen Nederland en Argentinië werd dezer dagen te Buenos
Aires, op het ministerie van Buitenlandse Zaken, ondertekend door de vertegenwoor
digers der twee landen. De overeenkomst voorziet in de ruil van Nederlandse machi
nerieën tegen Argentijns graan. - Een foto van de ondertékeningsplechtigheid.
Ontwerp voor aanvullend hoofdstuk met
overgangsbepalingen naar nieuwe rechtsorde
V rijwillige aan vaar ding
in elk der grondgebieden
De staatscommissie, ingesteld bij Konink
lijk Besluit van 29 September 1947, aan
welke is opgedragen te onderzoeken of en
in hoeverre ter voorbereiding van de her
vorming van de staatkundige structuur var
het Koninkrijk, verandering in de Grond
wet gewenst is, kwam dezer dagen met
haar rapport gereed.
Over de vraag of verandering van de
Grondwet op dit ogenblik gewenst is, werd
aanvankelijk in de commissie zeer verschil
lend geoordeeld.
Uiteindelijk besloot zij bij grote meerder
heid van stemmen aan de regering te advi
seren terstond de herziening van de Grond
wet ter hand te nemen.
Karakter der Grondwetsherziening.
Hoewel in de commissie de vraag naar
het karakter van de Grondwetsherziening
als zodanig niet aan de orde werd gesteld,
hebben niettemin de bij elk der leden daar
omtrent bestaande inzïofcten in menig op
zicht het ingenomen standpunt beheerst.
De meerderheid der leden bleek van oor
deel, dat, hoewel formeel nog steeds de
souvereiniteit aan het gehele Koninkrijk
der Nederlanden toekomt, niettemin ander
zijds materieel het zelfbeschikkingsrecht
der overzeese gebieden is aanvaard. Zij
meende, dat naar een overbrugging van
deze beide gezichtspunten moet worden ge
streefd en eenzijdigheid, insluitende mis
kenning van het feitelijk gegeven van de
keerzijde van het vraagstuk, moet worden
vermeden. De continuïteitsgedachte brengt
mede, dat de hervorming van het konink
rijk tot de unie formeel haar grondslag
vindt in de geldende Grondwet. Dit ge
schiedt echter niet eenzijdig uitsluitend van
Nederlandse zijde. Het huidige koninkrijk
emancipeert de overzeese gebieden door
deze uit te nodigen in vrij overleg een
nieuwe rechtsorde te ontwerpen, die tot
stand gebracht de oude orde zal ver
vangen.
Het aangeboden wetsontwerp bedoelt
recht te doen zowel aan de continuïteits
gedachte als aan de emancipatiegedachte.
De commissie acht het van beslissende
betekenis, dat in de beginselverklaring van
artikel 207 wordt voorop gesteld, dat de
nieuwe rechtsorde zal worden gevestigd op
de grondslag van de uitkomst van het reeds
gepleegd en nog te plegen overleg met de
vertegenwoordigers van de bevolkingen dei-
in artikel 1 der Grondwet genoemde ge
bieden. Met erkenning van de autonome
bevoegdheid van elk der gebieden om de
daaraan in het bijzonder eigen .belangen
zelfstandig te regelen, wordt voorts, zulks
in overeenstemming met het in -artikel 6
van de basis-overeenkomst van Linggadjati
bepaalde, in artikel 207 de gebondenheid
tot verzorging van de gemeenschappelijke
belangen vastgesteld.
Na uitvoerige discussie besloot de com
missie bij meerderheid van stemmen aan
het openen van de mogelijkheid, bij de wet
voorzieningen in afwijking van de Grond
wet te treffen, de voorwaarde te verbinden,
dat het ontwerp van zodanige wet door de
Kamers der Staten-Generaal niet dan met
tenminste twee derden der uitgebrachte
stemmen kan worden aangenomen.
Vrij algemeen bestond in de commissie
de bereidheid een vereenvoudigde proce
dure te bevorderen, waardoor de herhaalde
ontbinding der Kamers en de daarmede
gepaard gaande verkiezingen kunnen wor
den vermeden. Intussen was de meerder
heid der commissie van oordeel, dat zij een
volmacht om bij de wet voorzieningen in
afwijking van de Grondwet te treffen, niet
voor haar verantwoording kan nemen, nu
het hier om de toekomst van het Konink
rijk gaat. De meerderheid der commissie
oordeelt, dat de in deze te nemen beslis
singen van eep zodanige draagwijdte en in
grijpende betekenis, zijn. dat zij gedragen
dienen te worden door een zo krachtige
meerderheid der bevolking, dat een duide
lijke uitspraak wordt verkregen.
Het voorgestelde ontwerp.
In het door de commissie voorgestelde
ontwerp wordt aan de Grondwet toege
voegd een Veertiende hoofdstuk, dat bij
zondere bepalingen bevat nopens de over
gang naar de nieuwe rechtsorde voor de in
artikel I der Grondwet genoemde grond
gebieden. In de vier artikelen van dit
hoofdstuk wordt onder andere bepaald:
„Voor de in artikel 1 genoemde grondge
bieden zal, op de grondslag van de uit
komst van het reeds gepleegde en nog te
plegen gemeen overleg met en tussen ver
tegenwoordigers van de bevolkingen, een
nieuwe rechtsorde worden gevestigd, waar
in deze gebieden de eigen belangen zelf
standig behartigen en op de voet van ge
lijkwaardigheid zijn verbonden tot verzor
ging van de gemeenschappelijke belangen
en tot wederkerige bijstand, een en ander
onder waarborgen voor de rechtszekerheid,
de fundamentele menselijke rechten en
vrijheden en deugdelijk bestuur.
Bij, de voorbereiding en vestiging van de
nieuwe rechtsorde zal worden in acht ge
nomen de uitkómst van het reeds gepleegde
óverleg, zoals deze in de volgende leden
van dit artikel is omschreven.
Er zal een unie worden gevormd, waarin
als gelijkgerechtigde staten deelnemen het
Koninkrijk en de Verenigde Staten van
Indonesië. Indien de uitkomst van 't voort
gezet gemeen overleg daartoe leidt, .treedt
Ne'derland in de plaats van dit Koninkrijk.
Aan het hoofd der unie staat Hare Ma
jesteit Koningin Wilhelmina en hare wet
tige opvolgers in de Kroon der Nederlan
den.
De unie zal door eigen organen de samen
werking tussen de deelnemende staten -ver
wezenlijken inzake buitenlandse betrekkin
gen, defensie en voor zover nodig financiën,
alsmede inzake onderwerpen van econo
mische en culturele aard. Zij zal de rechts
zekerheid, de fundamentele menselijke
rechten en vrijheden en deugdelijk bestuur
waarborgen. De unie zal op eigen naam
aan het internationaal rechtsverkeer deel
nemen. Er zal tussen Nederland, Suriname
en de Nederlandse Antillen een Koninkrijk
worden gevormd aan het hoofd waarvan
staat Hare Majesteit Koningin Wilhelmina
en haar wettige opvolgers. Nederland kan
binnen de unie rechtstreekse betrekkingen
onderhouden met de Verenigde Staten van
Indonesië.
De Verenigde Staten van Indonesië zul
len federatief zijn opgebouwd uit onderling
gelijkwaardige deelstaten.
Voor zover enig deel van Indonesië niet
gaat behoren tot de Verenigde Staten van
Indonesië zal dit deel uitmaken van het
Koninkrijk.
Voor zover de overgang naar de nieuwe
rechtsorde voorzieningen vordert waarbij
wordt afgeweken van de bepalfhgen van
voorgaande hoofdstukken, worden deze ge
troffen bij de wet. De Kamers der Staten-
Generaal kunnen het ontwerp van een zo
danige wet niet aannemen dan met ten
minste twee derden der uitgebrachte stem
men.
De nieuwe rechtsorde komt tot stand door
vrijwillige aanvaarding langs democratische
weg in elk der in artikel 1 genoemde grond
gebieden. Ze behoeft de bevestiging door
Hare Majesteit Koningin Wilhelmina
wordt plechtig afgekondigd."
By het rapport der commissie is een
minderheidsnota gevoegd van mr. dr. B. J
Stokvis die een afwijkend standpunt in
neemt ten aanzien van de wijze waarop de
Grondwetsherziening tot stand dient te
komen. Hij acht het onder andere onge
wenst dat op dit ogenblik in het ontwerp
straf geformuleerde materiële regelingen
worden vastgelegd nu men zich bevindt ten
overstaan van een nog onvoltooid proces,
waarin verrassende wendingen niet denk
beeldig zijn.
Uiterlijk 15 April komen de zestien
ministers in Parijs bijeen
De ministers van Buitenlandse Zaken
van de zestien Europese „Marshall-
landen" zullen op de vooravond van de
Italiaanse verkiezingen in Parijs bijeen
komen om het Marshall-program in
werking te stellen, aldus meldt L'nited
Press uit Parijs. De zestien ministers
van Buitenlandse Zaken zullen op die
dag hun fiat hechten aan de permanen
te organisatie en een multilateraal ver
drag ondertekenen, dat de zestien lan
den gedurende vier jaar economisch
verbindt.
De permanente organisatie, die thans ge
schapen wordt door de werkgroep van de
commissie voor Europese Samenwerking te
Parijs, zal onder leiding staan van een uit
voerende raad, waarin vijf landen ver
tegenwoordigd zijn, met een Zweed als
voorzitter. Als meest waarschijnlijke voor
zitter wordt genoemd de directeur van de
Zweedse Nationale Bank, Dag Hammars-
kjöld. Aan deze raad wordt een secretaris
generaal, vermoedelijk een Brit, toegevoegd
alsmede een „commissie van zestien". Pa
rijs is thans definitief als zetel van de be
stuursorganisatie aangewezen.
De werkgroep heeft overeenstemming
bereikt over de laatste bijzonderheden van
de permanente organisatie en ook de clau
sules van het multilaterale verdrag zijn
Sereed gekomen. Tijdens het Paasweek
inde zullen zowel het ontwerp van het
ïultilaterale verdrag als <ïat van de per-
ïanente organisatie naar de zestien hoofd-
De 100.000 is er uit!
Bij de heden gehouden trekking der
Staatsloterij is de hoofdprijs van 100.000
gevallen op 5267.
Amerikaanse belastingverlaging
kreeg parlementaire goedkeuring
Na de Senaat heeft thans ook het Ame
rikaanse Huis van Afgevaardigden zijn
goedkeuring gehecht aan het wetsontwerp
tot vermindering der belasting met 4 mil
liard 800 millioen dollar, en wel met 289
tegen 66 stemmen. Het ontwerp gaat nu
naar het Witte Huis. Men verwacht, dat
president Truman zijn veto zal uitspreken
en belastingvermindering op het huidige
tijdstip krachtig zal veroordelen.
Geen krant op Goede Vrijdag
Onze kantoren zijn op Goede Vrijdag
gesloten. - Het eervolgend nummer van
ons blad verschijnt op Zaterdag 27 Maart
steden opgezonden worden. Wanneer de
leden van de werkgroep van hun korte
vacantie zijn teruggekeerd, kunnen de laat
ste détails nog bijtijds geregeld worden
voor de bijeenkomst der ministers van Bui
tenlandse Zaken die naar verwacht wordt
uiterlijk 15 April gehouden wordt.
Het kan worden verwacht dat het Ame
rikaanse Congres tegen die tijd zijn goed
keuring heeft gehecht aan de eerste vijf
milliard van het Marshallprogram, zodat
de ministers het plan „ten doop kunnen
houden" vlak voordat de Italianen zich
voor hun belangrijke parlementsverkiezin
gen ter stembus begeven.
Het woord is aan.-
Inayat Khan:
Door geluk te scheppen vervullen
wij ons levensdoel.
Nederlandse emigranten
in Canada
Dinsdag zijn 700 Nederlandse immigran
ten met de Kota Inten in Halifax aange
komen.
Zy werden verwelkomd door dr. A. S.
Tuinman, de Nederlandse landbouwkundige
attaché, namens de Nederlandse ambassa
deur, J. H. van Royen. Hij spoorde de
nieuw aangekomenen aan, zich aan hun
nieuwe omgeving aan te passen en goede
Canadese burgers te worden zonder echter
hun vaderland te vergeten. Met speciale
treinen werden de immigranten, meren
deels boeren, naar hun diverse bestemmin
gen vervoerd.
Motie tegen Communistische wethouders in discussie
Woensdagmiddag en -avond behandelde
de Amsterdamse gemeenteraad de door
alle niet-communistische fracties inge
diende motie, die de twee communistische
wethouders uitnodigde hun zetel ter be
schikking te stellen.
De heer Gortzak (C.P.N.) herinnerde in
een rede, die twee en een half uur duurde,
aan de vergadering der Amsterdamse com
munistische kiezers van Dinsdag, waarin
reeds werd medegedeeld, dat de C.P.N.-
wethouders niet op de uitnodiging tot het
beschikbaar stellen hunner zetels zouden
ingaan.
Op de K.V.P. na waren indertijd alle
partijen het erover eens, dat ook C.P.N.-
vertegenwoordigers in het college van B.
en W. moesten worden opgenomen. Alleen
stelde de Partij van de Arbeid de voor
waarde, dat niet de heer Rustige in het
college mocht worden gekozen, omdat
aldus de heer Gortzak deze gefaald
heeft met zijn persoonlijk leven de de
mocratie te verdedigen in de moeilijke
jaren.
Beslist moet in deze zaak alleen worden
door degenen die de 45 afgevaardigden
naar deze raad stuurden.
De indieners der motie zyn blijkbaar
vergeten, hoe zij zelf in het verleden van
oordeel waren dat om wille van de
democratie ook de C.P.N. behoorde in
het college vertegenwoordigd te zijn, al
dus de heer Gortzak, die voorts betoogde,
dat tijdens de bezetting alleen de com
munisten zich krachtig gedroegen.
Over Tsjechoslowakije sprekende zeide
spreker dat „door het daar gebeurde de
Churchill's huidige positie op deze plaats
meer te vertellen zijn. Intussen geloof ik
niet dat men het besluit van Selsdon in
zake het Haagse Congres te zwartgallig
moet zien. De daar vergaderde sociaal
democratische partijen hebben pas een als
noodzakelijk erkend, maar ongetwijfeld
moeilijk besluit moeten nemen door het
contact te verbreken met de sociaal-demo
craten in Oost-Europa. ft. P.
Boetes voor
Stormvogels-directie
Gistermiddag heeft de 8e kamer
van het Tribunaal in Haarlem advies
gewezen in de zaak tegen de buson
derneming „Stormvogels" in IJmui-
den. Er werd geadviseerd de heer P.
V. met 10.000 te beboeten. Mevrouw
N. M. en de bedrijfleider de heer S-
kregen ieder 5.000 boete.
„Tabinta" bracht Limburgers
naar het vaderland
De opvarenden van het m.s. „Tabinta",
dat Woensdagavond om half twaalf te Am
sterdam arriveerde met troepen uit Indië
aan boord, werden hedenmorgen verwel
komd door het muziekcorps van de staats
mijn Maurits te Heerlen, uit welke stad
102 militairen met dit schip huiswaarts
keerden. De 1032 soldaten, allen behorende
tot 2-XIII R.I., zijn grotendeels uit de pro
vincie Limburg afkomstig. Onder hen be
vonden zich 18 zieken.
Het s.s. „Johan de Witt" kwam als honderd-vijf-en-twintigste repatriëringsschip uit
Indië in Nederland aan. Aan boord bevoiid zich de honderdduizendste gerepatrieerde,
mevrouw S. F. JansenVan der Dussen uit Oegstgeest. Van de vereniging „Nederland
helpt Indië" kreeg zij bloemen. Voor haar baby was er een palmpaasje.
Bidault bespreekt verdedigingsplannen
met Amerika
(Van onze correspondent te Parijs)
De Franse regering is. met het oog op de
gespannen internationale toestand, tot de
conclusie gekomen, dat het leger op het
ogenblik niet voldoet aan de eisen, welke
de omstandigheden stellen. Schuman heeft
daarom nog juist voordat het' Parlement
op reces zou gaan nieuwe militaire cre-
dieten aangevraagd, n.l. 55 milliard voor
twee maanden, en met grote meerderheid
(418183) zijn hem deze verleend. Het zijn
fantastische bedragen, welke hiermede ge
moeid zijn. Zo voortgaande komt men im
mers al in tien maanden tijd tot een budget
van bijna 290 milliard francs voor militaire
doeleinden, hetgeen ongeveer één derde
deel is van de totale Franse staatsbegroting!
In tegenstelling met het.vorige jaar, zijn
er in Frankrijk thans niet zo heel veel men
sen meer, die de noodzaak van dit zware
offer niet erkennen willen.
Enkele bladen betogen, dat men thans
reeds aandacht moet besteden: ten eer
ste aan de opleiding van toekomstige
partisanen: ten tweede aan de tactiek
der kleine, bewegelijke corpsen en ten
derde aan „ampliibie-tcchniek", opdat
te allen tijde het leger uit ban wijken
naar Noord-Afrika om zich daar voor
de beslissende slag gereed te houden.
Hoe dit alles zij, alle Fransen met uit
zondering wel te verstaan van de Mosco-
vieten zijn thans wel van oordeel, dat
er groter aandacht aan het leger besteed
moet worden. Heel West-Eur5pa zou thans
volgens Franse inlichtingen slechts
over een twaalftal divisies beschikken.
.Het Franse leger telt-een 600.000 man,
die spoedig met 200.000 nieuwe recruten
zullen worden aangevuld. Wanneer men in
aanmerking neemt, dat deze soldaten over
Indo-Ghina, Madagascar, Noord-Afrika,
Duitsland en tenslotte het moederland, zijn
verspreid, dient men te erkennen, dat
Frankrijk, militair gesproken, momenteel
aan de meest elementaire eisen van veilig
heid niet voldoet. Temeer, waar men niet
uit het oog moet verliezen, dat ten eerste,
de communisten hun propaganda óók op
het leger richten, en ten tweede, de techni
sche bewapening vrijwel rudimentair ge
noemd mag worden.
Verlenging van diensttijd.
De minister van Oorlog, P. H. Teitgen,
wil in deze situatie verandering brengen.
Lichtingen, die sedert de oorlog niet zijn
opgeroepen, zullen alsnog moeten dienen,
de bezettingstroepen in Duitsland en Oos
tenrijk zullen warden versterkt, de forti
ficaties van de Alpen enz. volgens zekere
berichten, zelfs van de Maginot-Linie. zul
len worden hersteld en de luchtmacht, die
thans uit een vijftigtal jagers bestaat, zal
aanmerkelijk worden uitgebreid. Boven
dien wordt een voorstel om de diensttijd
tot 18 maanden te verlengen ondanks de
tegenstand der socialistische ministers
bij het Parlement ingediend. Naar verluidt,
zou minister Bidault (die besprekingen met
de Amerikaanse gezant heeft geopend) de
medewerking van de Verenigde Staten aan
een uitgebreid verdedigingsplan voor West-
Europa hebben verkregen. Volgens berich
ten zou Amerika thans reeds de bewape
ning van een twintigtal Franse divisies op
zich hebben genomen.
vrede een stukje veiliger is gesteld. Thans
huilt men te Amsterdam en juicht men te.
Praag".
„Men vraagt ons waar wij zullen staan
als Rusland ons aanvalt. Sovjet-Rusland
valt ons evenmin aan als de maan op ons
hoofd zal vallen. Maar dit is ons ant
woord: Wij zullen aan de zijde van ons
land staan als dat geëist wordt".
Spreker wilde „met een hartstochtelijk
beroep op de Partij van de Arbeid beslui
ten: Wilt u iets bereiken in Nederland dan
kunt u dat alleen met links en nooit met
rechts".
De heer Faber (Arbeid) zeide: „Wij heb
ben gezien wat in Tsjechoslowakije ge
beurde en wy willen niet in ons land een
„volksdemocratie" gevestigd zien. De
C.P.N.-fractie heeft haar isolement aan
zichzelf te wijten. Wij achten onze motie
in het belang van Amsterdam".
Geschorst
Toen de heer Steinmetz (K.V.P.) be
weerde, dat wethouder Seegers in het
kamp Vught bij de fusillering van een
Katholiek gezegd had: „Jammer dat die
kerels worden neergeschoten, maar nou
ja, ze hebben ons altijd dwars gezeten",
klonken van de C.P.N. afgevaardigden uit
roepen als „Leugenaar", „Wij willen dat
teruggenomen". „Seegers heeft nooit in
Vught gezeten", riep de heer Gortzak.
Het rumoer nam toe en groeide tot tu
mult. De voorzitter schorste daarop de
zitting.
Tijdens de avondvergadering werd het
debat over de motie voortgezet.
De heer Tas (Arbeid) meende, dat het
geen toeval is, dat in tal van landen soort
gelijke comités als het Amsterdamse wel
vaartcomité worden gesticht. Hier is dus
geen sprake van een Amsterdamse maar
van een internationale actie. De C.P.N.
vereenzelvigt zich ongemotiveerd met de
arbeidersklasse. In Tsjechoslowakije wor
den de communisten nu- beter betaald dan
de overigen en men zegt nu, dat de arbei
ders positie-verbetering hebben verkre
gen. Wij moeten ons verzetten tegen het
gebruik van methoden, die herinneren aan
die der kapitalistische uitbuiting. Als de
heer Gortzak zegt. dat de wethouders reeds
verantwoording hadden afgelegd in de
Apollohal dan aldus de heer Tas
wijst dat op een analogie met Tsjechoslo
wakije, waar volgens Fierlinger de volks
wil tot uitdrukking komt op de massa
demonstraties en niet in de wettige or
ganen. We staan zo ging de heer Tas
voort voor een oorlogsdreiging uit het
Oosten. Wij willen een concreet antwoord
van de C.P.N. „Wat zal zij doen in geval
van oorlog met Sovjet-Rusland?" Als men
zich nu niet uitspreekt, plaats men zich in
de positie van de vijfde colonne.
Ernstig is, dat er in ons land een socia
lisme van verbittering, van rancune is.
De oorzaak daarvan moet worden- opge
heven. De stryd op reële basis tegen de
sociale nood is de enige reële strijd tegen
het communisme. Wij verdedigen van
avond een politiek van cultuur en vrij
heid. Amsterdam zal geen Praag worden.
De voorzitter sloot daarop de verga
dering en deelde mede. dat de raad in
spoedvergadering Donderdagavond wordt
bijeengeroepen tot voortzetting der discus
sie over de motie der vier niet-communis
tische fracties.
Om de raadszaal
Ruim een uur voor de zitting van de
Amsterdamse gemeenteraad, waarin de
motie tegen de communistische wethouders
werd behandeld, stroomden honderden
stakers en demonstranten naar de binnen
stad. Er werd ijverig met kranten en pam
fletten gecolporteerd en hier en daar
vormden zich groepen, die de gebeurtenis
sen bespraken. De politie was met overval
wagens, jeeps, motoren en honden druk
aan het patrouilleren en zette alle straten
in de omgeving af. De politie behoefde ner
gens in te grijpen en bepaalde zich tot het
met zachte hanji verspreiden van de sa
menscholingen.
De staking breidde zich in de loop van
de dag uit met ongeveer zes honderd boot
werkers van de Samenwerkende haven
bedrijven, de Koninklijke Hollandse Llovd
en het Verenigd Cargadoorskantoor. Bij
Orenstein en Koppel legden honderd ar
beiders, ongeveer tweederde van het per
soneel, het werk neer.
DROOG.
Verwachting, medegedeeld door he"
K N M.I. tn De Bilt. geldig van Don
derdagavond tot Vrijdagavond"
Uit het Noorden binnendriivende wol
kenvelden. doch overal drooe weer
met later matige wind tussen Noord en
Oost In de nacht iets minder koud
Morgen overdag iets lagere tempera
turen.
26 Maart:
Zon op 6.30 uur. onder 19.03 uur
Maan op 21.07 uur. onder 7.13 uur
27 Maart:
Zon op 6 27 uur, onder 19.03 uur
Maan op 22.32 uur, onder 7 28 uur