c
Over kankerbestrijding
J
Besmettelijke ziekten
Het jaar 1947 was gunstig
Vele takken van sport worden gedemonstreerd
De
nieuwe
bonnen
Zal de verplichte veelevering
worden afgeschaft?
DONDERDAG 3 JUNI 1948
Het nationale geschenk aan de Koningin
opent vele perspectieven
Het bericht, dat het in het voornemen ligt
ter gelegenheid van het regeringsjubileum
van H. M. de Koningin een fonds ter be
strijding van kanker te stichten, is de aan
leiding, eens te overwegen, hoe het met
onze kennis van deze ziekte tegenwoordig
staat.
Kanker heeft een kwade naam en niet
Jen onrechte. Het is een kwaadaardig ge
zwel. De kwaadaardige gezwellen zijn, op
de ziekte van het hart na, de belangrijkste
doodsoorzaak. Nu is het wel waar, dat veel
gevallen van kanker ziektegevallen van de
oude dag zijn en ons dus treffen op een
leeftijd, waarop toch eens voor ons allen
fcet einde moet komen, maar dat neemt niet
weg, dat er ook onnoemelijk veel gevallen
van kanker op veel jongere leeftijd voor
komen, en veel mannen en vrouwen in de
kracht van hun leven, als zij nog de steun
pilaren van hun gezin zijn, treffen.
Waardoor wordt kanker veroorzaakt? Dit
is een onjuist gestelde vraag, ondanks het
feit, dat we al zo vele berichten gelezen
hebben van mensen, die „de" oorzaak van
„de" kanker gevonden hebben. Kanloer
komt n.l. in talrijke organen en in tal van
vormen voor en het is wel heel onwaar
schijnlijk, dat al deze vormen van kanker
één oorzaak zouden hebben. Integendeel,
we mogen wel als zeker aannemen, dat
kanker van de maag een geheel andere oor
zaak heeft, dan kanker van de longen en
kanker van de longen weer een geheel an
dere oorzaak dan kanker van de huid. Men
hoede zich daarom voor deze ontdekkers,
die uit ij delheid of winstbejag de aandacht
op zich trachten te vestigen, maar steeds
gelogenstraft zijn.
Langzamerhand zijn we wel een en an
der over de oorzaken van enkele vormen
van kanker bij de mens te weten gekomen
en we hebben ervaren, dat we hier inwen
dige en uitwendige factoren naast elkander
moeten onderscheiden. Van de inwendige
factoren weten we nog maar bitter weinig;
erfelijkheid zal bij de mens zeker wel een
rol spelen, maar dan toch slechts een ge
ringe. Er zullen zeker veel belangrijker in
wendige factoren zijn, maar we kennen ze
niet, althans niet nauwkeurig. Aannemelijk
is, dat door het ouder worden zelf de stof
wisseling van de cellen,waaruit ons lichaam
is opgebouwd, zo verandert, dat daarin een
prikkel ontstaat voor deze cellen om een
gezwel te vormen. Meer weten we van de
uitwendige factoren af, tenminste voor zo
ver het betreft de kanker van de huid. En
dan blijkt, dat een chronische prikkeling,
zo wel door bepaalde chemische stoffen als
door hitte, kanker kan veroorzaken. Met
dat al is onze kennis over de oorzaken van
kanker bij de mens nog slechts gering. Na
der onderzoek is zeer gewenst en vormt op
zichzelf een heel veld van wetenschap,want
voor iedere vorm van kanker afzonderlijk
zal men de oorzaak moeten trachten op te
sporen.
Hoe moeilijk dit is bewijst wel de long
kanker. Longkanker kwam voor de eerste
wereldoorlog slechts hoogst zelden voor en
thans staat deze vorm van kanker op de
tweede plaats. Deze vermeerdering hebben
wij onder onze ogen zien ontstaan. Zij werd
het eerst geconstateerd bij arbeiders, die in
kobaltmijnen werkten. Gedacht werd daar
om aan de mogelijkheid, dat ingeademde
stoffen in deze mijnen tot kankervorming
in de long zouden prikkelen. Maar in ons
land zijn er geen kobaltmijnen en toch is
ook hier een kolossale vermeerdering van
longkanker geconstateerd. Maar welke ver
anderingen hebben er dan toch in onze
maatschappij plaatsgevonden, die tot deze
toeneming van kanker gevoerd hebben?
Natuurlijk gaat ook hier de gedachte in de
eerste plaats naar ingeademde stoffen, die
het longweefsel tot kankervorming zouden
prikkelen. Maar welke dan? Is het sinds de
eerste wereldoorlog zo enorm toegenomen
autoverkeer, waarbij de afgewerkte gassen
van de verbrandingsmotoren in onze inade-
mingslucht komen de oorzaak?
Of is het sindsdien algemeen geworden
cigaretten-roken (met inhaleren) de schul
dige? Een feit is, dat longkanker veel meer
bij mannen dan bij vrouwen voorkomt en,
tenminste tot de tweede wereldoorlog,
rookten de mannen veel meer dan de vrou
wen. Of is de asphaltbestrating van waar
uit, vooral bij warm weer, toch altijd teer-
achtige producten onze neus en longen be
reiken, de oorzaak? Wij weten er niets
van. Om dit uit te maken, zouden proeven
op enorme schaal, waarbij duizenden men
sen als proefpersonen zouden moeten dienst
doea en dat niet voor een korte periode,
maar voor hun hele leven, nodig zijn.
Deze proeven zijn natuurlijk onmogelijk.
Ik noem dit voorbeeld slechts om eens
goed duidelijk te maken, met welke enor
me moeilijkheden het kanker-onderzoek te
maken heeft.
Maar dit is geen reden om met de han
den in de schoot te gaan zitten. Er wordt
al heel veel met succes onderzocht. De
meeste landen hebben hun kanker-institu
ten en in tal van problemen hebben wij
daardoor een inzicht gekregen. Zo hebben
wij tal van methodes gevonden om kanker
bij proefdieren te veroorzaken. Men kan
bij muizen en konijnen kanker van de
huid verwekken door de huid herhaaldelijk
met teer te bestrijken. Men heeft chemi
sche stoffen gevonden, die bij inspuiting
kanker verwekken. Zeer uitgebreid zijn de
onderzoekingen over erfelijkheid geweest,
waarbij honderdduizenden witte muizen
als proefdieren dienden. Ook al hebben
deze proeven voor de erfelijkheid van kan
ker bij de mens nog niet zoveel opgeleverd,
zij hebben toch onze inzichten in het wezen
van de kanker belangrijk verdiept. Men
denke over dergelijke proeven niet te ge
ring. Al deze dieren moeten gemerkt zijn,
hun stambomen moeten nanwkeurig bijge
houden en hun doodsoorzaken vastgesteld
Worden. Dat is wel iets meer dan een paar
witte muizen in een glazen bak te houden.
Hier zijn hele gebouwen vol kooitjes, een
afzonderlijke keuken om de verschillende
soorten voedsel te bereiden en een hele
staf van technisch en wetenschappelijk
personeel nodig. Pas na jaren zal blijken
of hun werk resultaat heeft opgeleverd.
Door dit proefondervindelijke onder
zoek zijn ons middelen aan de hand ge
daan om de wijze van groei van een kan
kergezwel te onderzoeken en tevens om na
te gaan welke geneesmethodes de beste
zijn. Dit proefondervindelijke kankeron
derzoek is een van de schoonste parelen
aan de kroon van de medische wetenschap.
Het heeft onze kennis ^enorm verrijkt, het
heeft ons van dwaalwegen teruggeroepen,
kortom het is de basis waarop het grootste
deel van onze kennis van de kanker rust.
En toch een basis, die slechts een goede 30
Jaar bestaat. Eén ding is ons bij dit on
derzoek wel duidelijk gewordgn; &§t on
veel geld. Moeizaam en langzaam, stapje
voor stapje, zal men voortdringen in dit
onbekende land. Men verwachte dan ook
voor tal van kankerproblemen geen op
lossingen, die zo maar uit de lucht komen
vallen.
In ons land is op dit gebied met succes
het Nederlandse Kankerinstituut, het An-
thonie van Leeuwenhoekhuis, werkzaam.
De opeenvolgende directeuren van het la
boratorium hebben door hun onderzoekin
gen aan Nederland in den vreemde een
goede naam bezorgd. In de kliniek hebben
duizenden patiënten genezing voor hun
lijden gevonden.
Kan kanker dan genezen worden? Ette
lijke vormen van kanker kunnen genezen
worden, vooral als men in een vroeg sta
dium ze aangrijpt. Een geheel therapeutisch
arsenaal kan losgelaten worden; chirur
gisch, door bestraling in verschillende vor
men en tegenwoordig ook chemisch, zij het
nog slechts zeer beperkt, kan het kanker
gezwel aangepakt worden, ook met blij
vend succes. Dit wordt door het publiek
te veel vergeten en te veel worden de be
grippen kanker en hopeloos aan elkander
gekoppeld.
Onwillekeurig rijst de vraag: En de grote
sterfte dan? In de aanvang schreef ik, dat
kanker op de tweede, plaats der doods
oorzaken staat; op de eerste plaats staan
de hartziekten. De grote sterfte aan hart
ziekten doet deze toch niet als hopeloos
beschouwen en iedere lijder aan een hart
ziekte hoopt het, terecht, nog menig jaar
uit te houden. Hetzelfde moet voor kanker
gelden. Hoe groot de sterfte aan kanker
ook moge zijn, er zijn ook hier lichtpun
ten. En al lijkt het ons thans in vele geval
len dan nog niet de ziekte afdoende te be
strijden, toch zijn de medici meestal in
staat het leven belangrijk te verlengen
en het lijden te verzachten. Door beter ken
nis en meer kunnen zal deze tweeledige
taak steeds beter vervuld kunnen worden.
Tenslotte een woord over het voorko
men, de prophylaxe van kanker. Wij heb
ben gezien, dat al kent men de oorzaken
van kanker nog slechts zeer onvolledig,
dit geen reden is geweest dat de genees
methoden zich niet met grote kracht zou
den ontwikkelen. Voor de voorkóming is
het echter wèl noodzakelijk deze oorzaken
te kennen. Vandaar, dat de prophylaxe
nog niet eens in haar kinderschoenen staat,
maar nog geboren moet worden. Toch
moge zich een ieder de woorden van de
grote Amerikaanse kankerkenner Ewing in
de oren knopen, die hij op de eerste inter
nationale kankerconferentie over depre
ventie van kanker sprak: „One may preach
without limit moderation in all things, sane
and simple living, and minute attention to
the general hygiene of the organs". (Men
mag in onbegrensde mate aandringen op
gematigdheid in alle dingen, op gezond en
eenvoudig leven en nauwkeurige zorg voor
de algemene hygiëne der organen).
Overzien we nog eens de verschillende
kankerproblemen, dan blijkt, dat zowel op
het gebied van het proefondervindelijke on
derzoek als op het gebied van de therapie
belangrijke vorderingen gemaakt zijn; dat
we hier niet zijn doodgelopen, maar dat het
onderzoek daar in volle actie is. Een Ko
ningin Wilhelmina-jubileumfonds zal dus
een waardig geschenk kunnen zijn voor een
groot doel.
Het is te wensen, dat dit fonds zowel het
proefondervindelijk onderzoek als de on
derzoekingen, die direct op verbetering
van de clinische behandeling gericht zijn,
zal aanmoedigen. Ik hoop, dat in ons kleine
land zoveel mogelijk gecentraliseerd, of al
thans onder één leiding gewerkt zal wor
den. De problemen zijn te groot om de
krachten te versnipperen.
O. H. Dijkstra.
DISTRIBUTIENIEUWS
Vrijdag is het de beurt voor het afhalen
van distributiebescheiden te:
Haarlem: Ma tot en met Mei.
Heemstede: Me tot en met Mi.
Bloemendaal: restant T, U en V.
De 9 Muzen
Initialen. „A. B. C. per K. L. M. naar
P. M.", met deze en nog enkele andere
hartelijke woorden deed de burgemeester
van Aalsmeer twee van zijn dorpsbewoners,
Wim Kan en Corry Vonk. die met drie leden
van hun cabaretgezelschap een tournée door
West-Indië gaan maken, op Schiphol uitge
leide. Corry Vonk dankte voor deze aardige
attentie met een stevige zoen op de ambte
lijke wang.
Olga Samaroff Stokowski overleed. 65 jaar
oud. tengevolge van een hartaanval te New-
York. Zij was pianiste, recensente en lerares
en de eerste vrouw van de dirigent Leopold
Stokowski.
Chopin-herdenking. Ter gelegenheid
van de herdenking van Chopins honderdste
sterfdag in 1949 zal in Polen een postzegel
ter zijner nagedachtenis worden uitgegeven.
Het „Institut Frédéric Chopin" heeft
plannen om een Chopin-museum te stichten
in het geboortehuis van de componist te Ze-
lazowa-Wola. Ook wil men een bibliotheek
inrichten, de uitgave van zijn complete wer
ken en monographieën verzorgen, een disco
theek oprichten en een grote tentoonstelling
te Warschau organiseren.
Eduard van Beinum in Engeland
Eduard van Beinum. die per 1 Januari 1949
de vaste leiding van het Londense Philhar-
monisch orkest op zich neemt, geeft thans
een reeks concerten in diverse plaatsen van
Engeland. Hij heeft reeds een concert ge
dirigeerd in de Londense Albert Hall en te
Wembley.
Nieuwe toneelgroep. In het Amsterdam
se theater „De la Mar" komt met ingang van
1 September 1948 een vaste bespeler, de
nieuwe toneelgroep „De Spieghel", die onder
de artistieke leiding van Dick van Veen en
Ko van Dijk en onder zakelijke leiding van
de theaterdirectie staat. Het tableau de la
troupe van „De Spieghel" wordt gevormd
door de dames Fien de la Mar, Elly van Ste
kelenburg, Heieen Pimcntel en Ingeborg
Winkler en de heren John Gobau, Dick van
Veen, Ko van Dijk en Jack Gimberg. Be
halve Van Veen en Van Dijk zal ook Gobau
zich met de regie van de te vertonen stuk
ken belasten.
Op 1 September opent De Spieghel het
seizoen met de thriller „They walk alone".
Het aantal gevallen van besmettelijke ziekten was in de laatste jaren in ons land:
Febris typhoidea
Para typhus
Roodvonk
Diphterie
Malaria
Meningitis Cereb. sp.
Vlektyphus
Lepra
5 GOEDKOPE DAGTOCHTEN
DAGRETOUR Fl. 2.-
Met Rederij ZWAAG, Amsterdam.
TEL. 42294 en 26544.
Afvaart, inlichtingen en plaatskaarten
(ook voorverkoop)
DE RUYTERKADE, STEIGER 2
Ook op ZONDAG! Dagelijks naar:
VOLENDAM en MARKEN, aiv. io u..
met de grote 3-deks salonboot „Veluwe".
HARDERWIJK (de Veluwe) atv. s
HILVERSUM ('t Gooi) afvaart 9 uur;
LOOSDRECHT via de Vecht;
afvaart 10 uur.
VIER- MEREN - TOCHT,
met nieuwe attracties, dageljjks afvaart
om 10 uur van de Sloterkade b/d Zeilbrug.
Kinderen 4-12 jaar half tarief.
Vraagt gratis dienstregeling!
Salonboten te huur van 200 tot 1200 personen.
Benesj' gezondheid slechter
In Praag wordt verklaard, dat de ge
zondheidstoestand van president Benesj de
laatste dagen verslechterd is, zodat men,
ofschoon momenteel geen levensgevaar
aanwezig schijnt te zijn, over hem in on
gerustheid verkeert.
De president zou, met juristen, nog
doende zijn de tekst van de nieuwe grond
wet te bestuderen. Met de nationalisaties
zou hij zich bij voorbaat reeds eens ver
klaard hebben, doch de mogelijkheden
van controle op de regering zou hij niet
voldoende achten. Volgens de grondwet is
de president bevoegd het ontwerp naar de
NationaleVergadering terug te zenden
met aanbevelingen voor amendementen,
doch wanneer de assemblée haar besluit
bevestigt wordt de grondwet, met of zon
der de goedkeuring van de president, van
kracht.
SPORTWEEK 1948
derzoek 1
Het Uitvoerend Comité van de Haarlemse
Sportweek werkt hard aan de plannen om
aan het einde van deze maand en het begin
van Juli de sportliefhebbers een uitgebreid
programma aan te bieden. Een groot aantal
takken van sport zal gedemonstreerd wor
den. waaronder enkele, welke nog niet, of
op een bescheiden wijze, op het programma
van de sportweek hebben gestaan. Boven
dien vermeldt het normale programma van
sportorganisaties wedstrijden, welke in de
periode van 26 Juni tot en met 3 Juli vallen
en die zullen eveneens de aandacht van het
publiek hebben.
De opzet van enkele onderdelen is inmid
dels veranderd. Wij deden reeds medede
lingen over de optocht, welke op Zaterdag
26 Juni ter inleiding wordt gehouden en
waarvoor op 'n grotere deelneming dan vorig
jaar wordt gerekend. Uit vier punten van
de stad trekken de sportbeoefenaars(essen)
naar de Grote Markt.
Iets nieuws wordt de „Haarlemse sport
middag", waarop enkele veldsporten gede
monstreerd worden. Dames en heren wer
ken op Zondag 27 Juni mee aan deze mid
dag. Het programma vermeldt athletiek, een
wedstrijd tussen de handbalploegen van da
mes van ..Concordia" en „Rest van Haarlem",
een honkbalwedstrijd voor de competitie
eerste klas en heren en jongens van de Ken-
nemer Turnkring zullen een serie oefeningen
geven onder de titel „K.L.M.-mars", zoals
die ook gedemonstreerd is tijdens de fees
ten van bet KNGV te Arnhem.
Evenals vorige jaren verlenen de turnver
enigingen grote medewerking. De leden wan
delen mee in de sportoptocht en geven op
Maandag 28 Juni en Donderdag 1 Juli de
monstraties op openbare pleinen.
Selectie Olympische Zwemploeg
Een attractieve avond belooft het zwem
feest op Maandag 28 Juni te worden. De
Sportcommissie van de Koninklijke Neder
landse Zwembond heeft selectiewedstrijden
uitgeschreven voor het samenstellen van de
Olympische zwemploeg op 19 Juni in
Amersfoort, 27 Juni in Utrecht en 28 Juni in
Stoops Bad te Overveen. Het programma,
dat in de sportweek verwerkt wordt, bevat
100 meter en eventueel 400 meter borstcrawl
dames, 200 meter borstcrawl heren, 100 me
ter rugslag dames en heren, 200 meter
schoolslag dames en heren en schoon-
springen dames en heren.
Een wielerwedstrijd voor amateurs wordt
op Dinsdag 29 Juni in Haarlem-Noord ge
houden en de volgende dag komen bekende
boksers tegen elkaar uit in het Gemeentelijk
Concertgebouw. Op deze avond geven
roeiers en kanovaarders op het gedeelte van
het Spaarne tussen de Melkbrug en de
Langebrug een demonstratie.
Het vorig jaar heeft „basketball" veel be
langstelling getrokken Inmiddels zijn de
verrichtingen van de Haarlemse speelsters
spelers boter geworden, hetgeen zal blij-
veel inspanning, veel tyd en j ken in een wedstrijd tussen S.C. „Haarlem'
en „De rest van Haarlem" op 1 Juli. De da
mes zullen een dag later een partij spelen.
Rugby werd vroeger in Haarlem wel eenj.
beoefend door leerlingen van de MTS en
door een vereniging in Heemstede. In lange
tijd is het spel hier niet vertoond en daar
om zal de ontmoeting tussen ploegen uit Am
sterdam en Delft wel veel publiek trekken.
Het district Haarlem van de Koninklijke
Nederlandse Lawn Tennisbond houdt in de
week van 28 Juni tot en met 4 Juli wedstrij
den om het kampioenschap van het district.
Wandelaars nemen op Zaterdag 3 Juli deel
aan een wandeltocht van 15 km., schakers
houden een tournooi en voor Vrijdag 2 Juli
is een sabel-équipe-schermwedstrijd uitge
schreven voor burgers, leden van het politie
corps en militairen.
Op Zaterdag 3 Juli wordt de sportweek
besloten met een sluitingsfeest op het ter
rein van EDO. Het programma vermeldt
korfbal, athletiek, gymnastiek en voetbal.
Dames en meisjes van de K.T.K. geven de
serie „Mooi Holland" en dames demonstre
ren vlagzwaaien.
Dysenteria am
Ziekte van Weil
Poliomyelitis an. ac.
Encephalitis het. ac.
1941
1942
1943
1944
1945
1946
1947
161
521
527
472
4829
723
528
273
436
347
679
5982
1586
1128
7198
12694
28566
22470
4785
3724
4129
5435
19407
56790
60226
49865
27003
10390
677
743
853
2550
2916
8456
1931
433
177
158
220
207
886
956
3
3
1
1
13
6
3414
4132
5346
3952
2605
265
264
10
8
7
8
3
102
24
68
57
59
56
32
61
62
455
196
1931
1180
200
357
693
35
22
45
29
15
20
76
Deze gegevens zijn ontleend aan het ver
slag van het ministerie van Sociale Zaken.
Uit de statistiek blijkt dat in de oorlogs
jaren, vooral 1944 en 1945, veel gevallen
van besmettelijke ziekten zijn voorgeko
men. In het bijzonder van roodvonk en
diphterie. Daarna is gelukkig een sterke
daling ingetreden. Het aantal roodvonk-
gevallen was in 1947 zelfs gedaald beneden
dat der jaren die aan de oorlog voorafgin
gen. Toen was het aantal: 1937: 10109, 1938:
11155, 1939: 10257, 1940: 8841. Ditzelfde is
niet te zeggen van diphterie. Daarvoor wa
ren de cijfers in de vroegere jaren: 1937
1068, 1938: 1227, 1939: 1273 en 1940: 1730
Daar zijn zij nu nog belangrijk boven, ook
al is de daling van 1946 tot 1947 zeer sterk,
namelijk van 27003 tot 10390.
Vlektyphus kwam alleen in ons land in
de oorlog voor. Lepra maakte, in verge
lijking met de andere jaren, in 1946 nog al
wat slachtoffers. De cijfers voor de ziekte
van Weil waren in de laatste jaren ook
betrekkelijk hoog.
Van 6 Juni tot en met 19 Juni zijn de
volgende bonnen geldig:
Bonkaarten KA, KB, KC 806
421 Melk: 6 liter melk
423 Melk: 7 liter melk
426 Vlees: 100 gram vlees
427 Vlees: 300 gram vlees
428, 429 Boter: 250 gram boter of marga
rine of 200 gram vet
446 Algemeen: 200 gram kaas of 250 gram
korstloze kaas
448 Algemeen: 1600 gr. bood (geldig tot en
met 12 Juni a.s.)
449 Algemeen: 400 gr. brood of 1 rantsoen
vermicelli e.d.
435 Reserve: 1200 gr. brood (geldig tot en
met 12 Juni a.s.)
434, 437 Reserve: 500 gram boter of mar
garine of 400 gram vet
438 Reserve: 400 gram brood (geldig tot en
met 12 Juni a.s.)
Bonkaarten KD, KE 806
923 Melk: 12 liter melk
926, 927 Vlees: 100 gram vlees
928 Boter: 250 gram boter of margarine
of 200 gram vet
929 Boter: 125 gram boter of margarine
of 100 gram vet
946 Algemeen: 100 gram kaas of 125 gram
korstloze kaas
948 Algemeen: 400 gr. brood (geldig tot en
met 12 Juni a.s.)
949 Algemeen: 400 gr. brood of 1 rantsoen
vermicelli e.d.
935 Reserve: 400 gram brood (geldig tot
en met 12 Juni a.s.)
Bonkaarten ZA, ZB, ZC, ZD, ZE, MD.
MF, MG, MH 807 (bijzondere arbeid,
a.s. moeders en zieken)
Geldig zijn de bonnen van de strook G.
Deze bonnen zijn 14 dagen geldig.
Let op de bonnen 433 en
436 Reserve
Bij het afknippen der thans aangewezen
bonnen zullen de bonnen 433 en 436 Reser
ve van de B- en C-kaarten los raken.
Men dient er rekening mee te houden,
dat deze bonnen nog zullen worden ge
bruikt, zodat het zaak is deze bonnen zeer
zorgvuldig te bewaren.
Rai. 'soenverhoging voor brood
Deze week zijn, ondanks de aangekon
digde rantsoenverhoging, bonnen voor de
normale hoeveelheid brood aangewezen.
Op Donderdag 10 Juni zullen op de A-, B-,
C- en D-kaarten bonnen voor 400 gram
brood meer geldig worden verklaard. Per
14 dagen worden dus (behalve de keuzebon)
aangewezen: op de A-kaarten 3600 gram
brood, op de B-kaarten 6000 gram, op de
C-kaarten 4400 gram, op de D-kaarten
2000 gram en op de E-kaarten 800 gram.
Thans 125 gram paardenvlees
op een bon van 100 gram
Destijds is het rantsoen paardevlees dat
op een vleesbon van 100 gram verkrijgbaar
was, vastgesteld op 150 gram, teneinde de
verkoop van paardevlees ten opzichte van
andere vleessoorten aantrekkelijk te ma
ken. De verkoop van bevroren vlees en
schapenvlees heeft in vele gevallen voor
de runderslagers een omzet vermindering
teweeg gebracht, waar tegenover staat dat
de omzetten van de paardenslagers sterk
zyn gestegen. Voornamelijk in de provin
cie NoordhoUand hebben deze debiet-ver-
schuivingen ongewenste vormen aangeno
men. Daar komt nog bij, dat de vraag van
de paardenslagers zich voornamelijk richt
op vette paarden en soms zelfs op volwaar
dige werkpaarden. Slachtpaarden blijven
dikwijls over.
Met Ingang van Vrijdag 4 Juni zal de
rantsoenwaarde van paardenvlees tot na
der order worden verminderd. De nieuwe
vleesbonnen geven per 100 gram vlees
recht op het kopen van 125 gram paarden
vlees.
De Koningin bezocht
de Bommelerwaard
Toen de Koningin in Maart 1945 de reeds
bevrijde Zuidelijke provincies bezocht,
heeft zij zich ondanks de daaraan verbon
den gevaren in de onmiddellijke nabijheid
van het front begeven. Langs, de Maas
woedde de strijd nog voort en even na het
vertrek van H.M. regenden er weer grana
ten op 's Hertogenbosch. Gisteren heeft
de Koningin een bezoek gebracht aan deze
zijde van de Maas, welke streek zo ernstig
door het oorlogsgeweld werd beschadigd.
De Koningin kwam zich op de hoogte stel
len van de toestand in de getroffen gebie
den in Bommelerwaard en een deel van
de Betuwe.
Van Zaltbommel uit werd een autorit
gemaakt door Bruchem, Kerkdijk, Well en
Ammerzoden. De burgemeester van Zalt
bommel gaf gedurende deze tocht inlich
tingen.
In het gemeentehuis van Ammerzoden,
dat ondergebracht in een klooster, heeft
de Koningin wederopbouw- en landbouw
problemen besproken met autoriteiten uit
deze streek. Daarna werd via Hedèl, Veld-
driel, Kerkdriel en Rossum teruggereden
naar Zaltbommel, vanwaar de Lands
vrouwe per trein naar Apeldoorn vertrok.
Ondanks het zeer slechte weer de
tocht werd voor een deel in stromende
regen gemaakt was er veel belangstel
ling in de verschillende dorpen. Op ver
scheidene punten werden H.M. bloemen
aangeboden en onderhield de Koningin
zich met inwoners. Het bleek dat men het
bezoek van H.M. buitengewoon waardeer
de, temeer daar men, wetende dat de
Landsvrouwe behoefte aan rust heeft,
mocht constateren, dat zij ondanks de ver
moeienissen van deze tocht niet schroomde
om zich op de hoogte te stellen van de toe
standen in deze zozeer geteisterde streek.
Op het landgoed „Hoekelum" te Bennekom
seerd door de Vereniging tot bevordering
parcours liep door de vijver, en eiste veel
„SQuira"
werd een cross country gereden, georganI-
der Paardenfokkerij in Gelderland. - Het
van ruiter en paard. J. v. Wingerden op
in actie.
De werktijd voor
verplegend personeel
Verdere beperking voorlopig
niet mogelijk
Enige tijd geleden werd de werktijd
voor verplegend personeel in inrichtingen
voorlopig teruggebracht van 55 tot 51 uur
per week. Dit was bedoeld als oen gelei
delijke overgang naar de wenselijk ge
achte 48 uur.
Het jaarverslag van het ministerie van
Sociale Zaken deelt thans mede:
In verschillende gevallen kon hiertoe
niet onmiddellijk worden overgegaan en
moest vergunning tot tijdelijke bestendi
ging van de 55-urige werkweek worden
verleend.
Bij een in September ingesteld onder
zoek bleek in twee derde van het aantal
bestaande inrichtingen de 51-urige werk
week te zijn ingevoerd. In vele gevallen
was dit met grote moeite bereikt, hoewel
dikwijls practisch alleen op papier een
werktijdverkorting was verkregen, bijv.
door de pauzen voor koffie- en theedrin
ken als rusttijd te beschouwen en ook de
theorielessen aan leerlingverpleegsters niet
meer als werktijd aan te merken. Een en
ander moet worden toegeschreven aan het
nog steeds onvoldoende aantal beschikbare
verpleegsters.
Hoewel het aantal onbezette bedden
door de werktijdverkorting niet vergroot
bleek te zijn, was deze verkorting niette
min een belemmering geweest voor uit
breiding van het aantal beschikbare bed
den, terwijl de behoefte daaraan juist zeer
sterk gestegen is.
Hel onderzoek toonde dan ook duidelijk
aan, dat een verdere inkrimping van de
werktijd op korte termijn, gezien de reeds
bestaande moeilijkheden, niet mogelijk
moest worden geacht met het oog op de
volksgezondheid.
In verband hiermede kon geen gevolg
worden gegeven aan het aanvankelijk
voornemen om met ingang van 1 Januari
1948 voor de verplegingsinrichtingen de
48-urige werkweek verplicht te stellen.
Jeugd uit het Westen
helpt Twentse hoeren
Evenals vorige jaren zal ook dit jaat
weer een groot aantal jongens van 14 tot
18 jaar uit de grote steden in het Westen
bij de Twentse boeren als landbouwhulp
worden geplaatst. Vorig jaar werkten niet
minder dan 500 jongens gedurende do
grote vacantie op de boerderijen in Twente.
Het ligt in de bedoeling om die jongens,
die niet bij de boeren intern kunnen ko
men, in kampen onder te brengen, welke
kampen zullen worden ingericht op de
boerderijen, die daarvoor beschikbaar zijn.
Deze kampen zullen dan onder toezicht
staan van kampleiders, bij voorkeur geko
zen uit de leraren der jongens zelf.
De jongens, die intern zijn, zullen ook
onder toezicht staan van een oudere leider.
Deze leiders zullen de jongens voor zover
zij vrije tijd hebben, ook bezig houden
door excursies naar musea en fabrieken.
FRANS-NEDERLANDS REIS- EN
IMMIGRATIEVERDRAG.
Naar het Franse persbureau AFP meldt
is Woensdagmiddag te Parijs door Georges
Bidault, de Franse minister van Buiten
landse Zaken en jhr. mr. A. W. L. Tjarda
van Starkenborch Stachouwer, ambassa
deur van Nederland te Parijs, een Frans-
Nederlands reis- en immigratieverdrag
getekend.
Reeds enige tijd wordt nagegaan, of de
verplichte vleeslevering kan worden af
geschaft in die zin, dat de veehouders niet
meer een aanslag zullen krijgen om een
voorgeschreven hoeveelheid vlees te leve
ren. Dit jaar is, wegens voldoende leveran
ties vordering vrijwel niet nodig geweest.
Mocht de aanslagregeling vervallen be
sprekingen hierover worden door het Be
drijfschap voor Vee en Vlees nog gevoerd
met de minister van Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening dan wil dit
geenszins zeggen, dat van een voor-oor-
logse toestand gesproken kan worden.
Verkoop van slachtvee van veehouder aan
slager zal niet mogen plaats vinden. Wan
neer de aanslag voor de verplichte vee
levering vervalt, moeten de veehouders
hun slachtvee verkopen aan het Bedrijf
schap voor Vee en Vlees, dat het gelever
de vee overdraagt aan de plaatselijke toe
wijzingcommissies die op haar beurt zor
gen, dat de slagers van vlees worden voor
zien.
Er zijn goede gronden om aan te nemen,
dat de veehouders niet naar een voor-oor-
logse toestand zullen terug verlangen.
Bij de vrije handel in gebruiksvee in
1947 daalden omstreeks October de prij
zen zodanig, dat de veehouders dankbaar
waren hun slachtvee aan het Bedrijfschap
voor Vee en Vlees te mogen leveren, om
dat zij hierdoor van een behoorlijke prijs
verzekerd waren.
Onze vleespositie blijft grotendeels af
hankelijk van de varkensstapel, welke
vergroot kan worden indien de veevoe
derpositie normaler vormen gaat aanne
men. Daar de veevoederpositie en speciaal
ook de aardappelteelt een wat gunstiger
beeld gaat vertonen, zal wellicht een ver
ruiming in de varkensstapel mogelijk zijn.
Op advies van het bestuur van de Stich
ting voor de Landbouw, waarin de bóe
ren-werkgevers en werknemersorganisa
ties samenwerken, wordt het toewijzingen
stelsel voor fokzeugen ingetrokken. Hier
door zal dus iedere akkerbouwer een fok-
zeug op zijn bedrijf mogen aanhouden en
biggen telen. Ongetwijfeld zal over een
half jaar het aantal biggen aanmerkelijk
groter zijn. waardoor de kans vrij groot
is dat de biggenprijs, die de laatste tijd
abnormaal hoog was, aanmerkelijk zal
gaan dalen. Met nadruk heeft de regering
er op gewezen dat bij het vervallen van
de fokzeugtoewijzingen alle risico's door
de varkenshouders gedragen dienen te
worden. Het merkwaardige is, dat hoewel
deze maatregel op initiatief van agrari
sche kringen is genomen, vooral de bona
fide varkensfokkers niet geheel gerust zijn
over de gevolgen.
Zij vrezen dat de biggenprijzen zo scherp
zullen dalen, dat de varkensfokkerij in een
noodtoestand zal komen te verkeren. Het
loslaten van de fokzeugentoewyzingen wil
echter in geen geval zeggen, dat iedereen
nu maar een fokzeug kan aanhouden. Niet
alleen, dat de varkenshouder uiteraard ge
registreerd zal moeten zijn bij het bureau
van de Provinciale Voedselcommissaris,
doch tevens zal hij voor zijn fokzeug, die
alleen gekocht zal mogen worden op een
aankoopvergunning, van zijn plaatselijke
bureauhouder een aanhoudbewijs moeten
vragen.
De vleesproductie in ons land blijft goed
deels afhankelijk van voederaanvoer uit
het buitenland cn dus van de deviezen,
welke onze regering beschikbaar kan stel
len voor aankoop daarvan.
De veehoudersstand zal er voor alles
naar moeten streven, dat men uitsluitend
met kwaliteitsproducten aan de markt
komt. Men is immers aangewezen op de
import van veevoeder, welke betaald moet
worden in dollars. Een gunstige export van
goede producten kan aankoop van veevoe
ders in het buitenland stimuleren.
Hippisch festijn
in Vogelenzang
De Haarlemse ruitersportliefhebbers zul
len op het concours van de Haarlemse Rij
en Jachtvereniging dat Zaterdagmiddag op
het landgoed van jhr. Barnaart in Voge
lenzang gehouden zal worden, een bijzon
der hippisch festijn voorgezet krijgen. Dat
blijkt uit het grote aantal inschrijvingen
uit Den Haag en Amsterdam.
Speciaal de Zuidhollandse Jachtvereni
ging zal zeer sterk voor de dag komen.
Namen als J. W. H. Pasman, H. B.
Gescher, J. baron van Lijnden, ir De Neree
tot Babberich zeggen wat dat aangaat al
genoeg en het is nog maar een greep uit de
grote groep Hagenaars, die naar de prijzen
zal dingen. Uit die contreien komen bo
vendien springpaarden als Cheer'O, Sky-
master, Zwarte Piet, White Soeks en Tap
toe en jachtpaarden als Flying Cloud en
Moonflower, waaraan de concurrenten een
harde dobber zullen hebben.
Maar ook de Amsterdammers van de
SPA komen met prima materiaal Noemen
wij slechts J. Melchers met zijn formi
dabele vos Sir Bachelor, K. de Jong met
Ferolia en Dwight en W. van Limburgh
met Amor.
Het is logisch, dat de over het algemeen
nog onervaren Haarlemse ruiters van de
H.R.J.V. de handen vol zullen hebben in
deze prima bezette rubrieken. Toch zijn er
onder hen, die zeker niet bij voorbaat uit
geschakeld zijn. Zo bijvoorbeeld de veel
belovende jonge ruiter E. G. Jonker met de
twee Hanoveranen Don Castoi en Grand
Seigneur (speciaal de laatste is. wanneer
hij zijn bui heeft een grandioze springer),
dan E. Rhodius met de geroutineerde
Trakhener Ranger en niet te vergeten
voorzitter V. Klep met de beste Ier Kil-
malock.
Agenda voor Haarlem
Rembrandt: „Mens durf te leven", alle leef
tijden, 1.45. 4 15. 6 45 en 9.15 uur. Palace:
„Rue Madeleine 13" Luxor: „De prijs van
het verleden". 18 jaar, 2. 4.15, 7 en 9.15 uur.
City: „Mannen in jongensstad". 14 jaar. 2,
4 15. 7 en 9.15 uur. Spaarne: „De Prairiewe'
14 jaar. 2 30. 7. cn 9.15 uur. Frans Ifals „Hel-
denkermis", 18 jaar. 2. 4.30. 7 en 9.15 uur.
VRIJDAG 4 JUNI
Gem. Concertgebouw: Volksconcert H.O.V.
8 uur. Bioscopen: middag- en avondvoorstel
lingen.
