Haarlems Dagblad
)jokja's Houding
Openlijke verloochening geëist
van het accoord Moskou-Djokja
Hulpverlaging dóór Amerikaanse
Tweede Kamer aanvaard
Ook dag der inhuldiging
Nationale Feestdag?
Bernadotte gaf nog geen bevel
om het vuren te staken
Weerbericht
luredux Grote Houtsti 93, Tel Adv en Admin.
5724 14825 Redactie 10600. Direct.-Hoofdred
5054 Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel 12230.
(rukiterij Z. B. Spaarne 12, Tel 12713, 10132.
82c Jaargang No. 18955
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Zaterdag 5 Juni 1918
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent. per kwartaal
4,Franco per post ƒ4,50 Postgiro 273107.
Adverttarieven op aanvraag bij de Administratie.
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
tjET NIEUWS van de laatste dagen heeft
[Xwel duidelijk gemaakt, dat er weer een
inJc in de kabel is gekomen ten aanzien
de onderhandelingen met dat deel van
ïdonesië, dat zich min of meer belichaamd
ceft in een te Djokja gevestigde republiek,
[et is goed slechts te spreken van „dat
jel", want de tijd waarin alleen met
)]okja onderhandeld werd is lang voorbij
n meer dan een deelstaat van de in voor
leiding zijnde Verenigde Staten betreft
£t dus niet.
Hierbij schijnt de republiek zich nog
leeds niet neer te kunnen leggen. Zij heeft
ieh van het begin van Linggadjati af be
bouwd als gelijkwaardige partij. Maar
[at is zij niet en het heeft weinig nut poli-
ieke besprekingen met haar te voeren als
de positie en haar eigen status niet dui
delijk erkent. Hoe is die? Aan boord van
let Amerikaanse schip „Renville" is on
weerlegbaar bepaald, dat de souvereiniteit
ver geheel Nederlands-Indië is en zal blij-
aan het Koninkrijk der Nederlanden,
0tdat na een bepaalde tijdsruimte het
[oninkrijk zijn souvereiniteit zal overdra
gen aan de Verenigde Staten van Indone-
Daaruit volgt o.a., dat de republiek op
laar eigen houtje geen buitenlandse be-
rekkingen kan aanknopen. Zij heeft dat
jiettemin gedaan door in een overeenkomst
ian Praag consulaire relaties met de
lovjet-Unie aan te gaan. Dit is dus regel-
echt in strijd met de met Nederland, onder
uspiciën van de Commissie van Goede
hensten, aangegane overeenkomsten. Pas
ls de Verenigde Staten van Indonesië een
eit zijn zal deze federale eenheid-als-ge-
ieel buitenlandse betrekkingen kunnen
langaan. Niet de republiek. Zij is er dur
niet toe bevoegd en zal dat evenmin in
ie toekomst zijn.
Hieruit volgt een tweede moeilijkheid,
lamelijk de tegenstelling omtrent de ter-
nijn, waarop het te houden plebisciet, de
rolksstemming, moet plaatshebben. Volgens
ie bepalingen, vastgesteld aan boord van
e „Renville" wil Nederland dit zes a twaalf
naanden na het sluiten van het politieke
iccoord doen geschieden. De republiek zou
et zes a twaalf maanden na de overeen-
;omst van de „Renville" willen doen. Maar
lat laatste is onuitvoerbaar, want de status
de republiek moet vaststaan eer men
iet volk kan laten stemmen. Men moet we-
wie en wat de republiek is. Uit dit
«eschil blijkt wel, dat de onderhandelingen
lp de „Renville" niet tot zo groot resultaat
lebben geleid als van sommige zijden is
leweerd. De bestands-overeenkomst is met
iet optreden der Commissie van Goede
Jiensten inderdaad bereikt. De grondslag
overeenkomst, op de „Renville" gelegd,
ieeft minder succes gehad.
Uit berichten, die in de laatste dagen
erspreid zijn en die een niet zeer duidelijk
leeld van de situatie geven, heeft men in
Ik geval wel kunnen afleiden dat Neder-
ind opheldering van de situatie heeft ge-
rraagd en die volledig wenst. Dat ligt dan
lok wel voor de hand. De regering in
Jjokja poogt blijkbaar nog steeds een po-
itie te verwerven, die haar volgens de
vereenkomst van de „Renville" niet toe-
jomt. Zij poogt de situatie te verwikkelen
oor het aangaan van buitenlandse betrek-
lingen, redekavelt over financieel-econo-
nische aangelegenheden met buitenlandse
indernemers en probeert ook terrein te
Kinnen bij de Veiligheidsraad. Maar bij de
Amerikanen evenals natuurlijk bij de
indere Westelijke mogendheden heeft
haar papieren zeker niet verbeterd. Men
tan zich zonder moeite voorstellen welke
indruk die consulaii-e overeenkomst met
de U.S.S.R. op het State Department ge
maakt moet hebben. In de kringen van de
Veiligheidsraad bestaat blijkbaar een nei-
om de Indonesische kwestie als een
loort succes te stellen tegenover de mis-
ukking in Palestina een merkwaardige
jpvatting. Men kan in zulk een stemming
ren moeilijkheid voor Nederland zien, maar
mderzijds, in bepaalde omstandigheden die
republiek door tactloos beleid veroor-
raakt, zou zij ook van nut kunnen wezen.
Overigens kan men niet aannemen dat
.2 overeenkomst met de Sovjet-Unie in
Djokja zelf algemene bijval heeft gevon
den. Er zijn daar communistische invloeden
het werk, zoals uit de overeenkomst
ilijkt. Maar ten aanzien van het aantal
nensen, dat er zich door laat leiden, moet
men ze zeker niet hoog aanslaan.
Een tijdelijk staken der huidige onder
handelingen met de republiek zou natuur
lijk niet betekenen dat de voorbereiding
van de Verenigde Staten van Indonesië en
van de Unie met het Koninkrijk zou wor
den onderbroken. Het Nederlandse stand
punt ten aanzien van Indonesië-als-geheel
en van de republiek, die er slechts een deel
van uitmaakt en er ook in staatkundige
tia slechts een onderdeel van zal zijn is
Volkomen duidelijk.
Generaal Soedirman heeft, In een inter
view met het republikeinse blad Merdeka,
een „algehele mobilisatie" in uitzicht ge
steld. Hij heeft gesproken over „de Neder
landse aggressie" en beweerd dat indien
de republikeinse regering zou toegeven dit
voor het republikeinse leger aanleiding zou
zijn om de zaken in eigen hand te nemen.
Al meermalen is gebleken, dat het gesnoef
van generaal Soedirman de loop van zaken
leenszins aanduidt en wat hij zegt over
Nederlandse aggressie is volkomen onzin.
Van Nederlandse zijde is zelfs geen ultima
tum gesteld; waar zou dan die aggressie in
moeten bestaan? Intussen geeft de waar
schuwende taal van de generaal aan het
adres van zijn eigen regering een nieuw
bewijs van het feit, dat men het in de
ïepubliek geenszins onderling eens is.
R. P.
Prinses Elisabeth verwacht
blijde gebeurtenis
Omstreeks midden-October verwacht de
Britse kroonprinses Elisabeth moeder te
worden. Het kind zal eventueel na Elisa
beth in aanmerking komen voor bestijging
van de Britse troon.
BRITSE SOEDAN-VOORSTELLEN
VERWORPEN
De Egyptische senaatscommissie voor bui
tenlandse zaken heeft de Britse voorstellen
over de vergroting van de zelfstandigheid
van de Soedan verworpen.
Een ontwerp voor zelfbestuur, opgesteld
door de Soedanese regering was in be
ginsel door de Britse regering aanvaard,
doch werd in Februari door Egypte ver
worpen.
DE NEDERLANDSE MEDEDELING AAN HATTA
Niet gedreigd met staking
der besprekingen
Een woordvoerder der Nederlandse Kalioe-
rang-delegatie heeft formeel de berichten
uit Den Haag tegengesproken volgens welke
de boodschap, die door de Nederlandse
delegatie aan premier Hatta is overhandigd
een dreigen met het ophouden of opschor
ten van de onderhandelingen met de re
publiek inhoudt. Eveneens sprak hij tegen
dat in deze boodschap van de kwestie van
het plebisciet sprake is.
Van andere zijde wordt vernomen, dat
de Nederlandse delegatie in de mededeling
heeft doen weten, dat de kwestie van de
souvereiniteit in het reine gebracht moest
worden, voordat men een bevredigend
resultaat van de onderhandelingen kan
verwachten. De mededeling preciseerde,
dat het volgens de Nederlandse opvatting
nodig is, dat de twee partijen zich volkomen
rekenschap geven van de betekenis van het
eerste additionele beginsel, aanvaard aan
boord van de „Renville", waarbij de Neder
landse souvereiniteit over Indonesië ge
durende de interim-periode wordt erkend.
Volgens de Nederlandse delegatie zou
de republiek in het openbaar dr. Soe-
ripno moeten desavoueren voor zijn
onderhandelingen te Praag omtrent de
betrekkingen tussen de Sovjet-Unie en
de republiek en zou zij moeten beamen
dat hij door de overeenkomst inzake
het vestigen van consulaire betrekkin
gen met Rusland buiten het kader van
de hem door de republikeinse reg.ring
verstrekte algemene opdracht is ge
gaan.
Volgens dezelfde bron behandelt de
Nederlandse mededeling slechts de twee
volgende punten:
De zaak-Soeripno en de betekenis van de
souvereiniteit van Nederland gedurende de
interimperiode.
Republikeinse desavouering.
Van republikeinse zijde te Kalioerang
heeft men Aneta er op gewezen, dat in de
regeringsverklaring, die Hatta onlangs
uitgaf, nogmaals werd bekend gemaakt.
Tel Aviv slaat Egyptische
vlootaanval af
Zee-, land' en lucht-
operatie van drie uur
Schepen van de Israël-marine, kust-
batterijen van Tel-Aviv en de Joodse lucht
macht hebben Vrijdagmiddag tezamen een
aanval van vier Egyptische schepen op
de kust bij Tel-Aviv afgeslagen. Volgens
een Joods communiqué bestond de
Egyptische vlooteenheid uit een korvet,
twee landingsvaartuigen van Britse ma
kelij en de „Emira Fawzia" een oorlogs
bodem van 2.500 ton. De vier schepen
trokken zich na een gevecht van drie uur,
waarbij een Joodse bommenwerper min
stens een directe voltreffer plaatste, terug,
aldus het communiqué. Een Joods vlieg
tuig is niet teruggekeerd.
Melkersstaking bedreigt leven
van 100.000 koeien
Door een staking van melkers in Cre
mona (Noord Italië), die hogere lonen
eisen, is het leven van 100.000 koeien in
gevaar. De stakers beletten de boeren en
hun gezinnen de koeien te melken. Posters
blokkeren alle wegen, die toegang tot de
koeien verschaffen en bewaken de dieren
dag en nacht. De staking geschiedt uit soli
dariteit jegens stakende landarbeiders in
dat gebied. Stakende landarbeiders in de
Po-vlakte en het gebied van Milaan heb
ben een schade veroorzaakt, die op 400
millioen lire wordt geschat. Het schijnt,
dat de stakingen gedeeltelijk in verband
staan met de kosten van het levensonder
houd, ofschoon men, daar de vakbonden
merendeels onder communistische leiding
slaan, ook rekening houdt met politieke
motieven.
Noorwegens opperbevelhebber
in ongenade
Luitenant-generaal Olaf Helset is van
zijn functie van opperbevelhebber van het
Noorse leger ontheven tengevolge van een
meningsverschil met de minister van
defensie. Hij is benoemd tot commandant
van de troepen in Zuid-Noorwegen. Helset
had geklaagd, dat er onvoldoende aandacht
was besteed aan zijn rapporten en voor
stellen.
dat de republiek niet van plan is haar bui
tenlandse betrekkinuit te h-°iden. Men
zeide, dat het aannemelijk is, dat de een
maal vastgestelde politiek niet tot ratifica
tie van de overeenkomst van dr. Soeripno
met Rusland zal leiden. Men wees er op,
dat in de machtiging van Soeripno gesti
puleerd werd, dat zijn handelingen onder
hevig zijn aan ratificatie door de republi
keinse regering.
De Zandvoortse Sportweek 'is Vrijdagavond
officieel geopend. Bij het Raadhuis kwamen
de deelnemers(sters) van de optocht bijeen,
waarna burgemeester mr. H. M. van F enema
het woord voerde
Republiek overweegt
geen mobilisatie
In verband met de uitlating van generaal
Soedirman, dat in de republiek een alge
hele mobilisatie moet worden uitgevaardigd
en dat de T.N.I. onder bepaalde omstandig
heden „de zaken in eigen hand zou nemen",
heeft Moh. Roem medegedeeld, dat de re
publikeinse regering geen mobilisatie over
weegt en dat men integendeel juist bezig
is met de demobilisatie van de vroegere
leden der T.N.I.; degenen daarvan, die uit
West-Java afkomstig zijn, zullen naar
West-Java worden teruggezonden.
BELGISCHE WAARNEMERS NAAR
PALESTINA
Op uitnodiging van graaf Folke Berna-
dotte zal België waarnemers naar Pa
lestina zenden, die zullen helpen bij het
toezicht op de uitvoering en de eerbiedi
ging van de wapenstilstand van vier
weken.
Marshall's waarschuwing had geen effect
Het Amerikaanse Huis van Afgevaar
digden heeft gisteren de voorgestelde ver
laging van het Marshall-hulpprogram voor
de termijn die 30 Juni 1949 eindigt, aan
vaard. De wet voorziet thans voor die pe
riode in 5.980.710.228 dollar voor de finan
ciering van de hulp aan het buitenland.
Het oorspronkelijke bedrag voor dit eer
ste „hulpjaar" was 6.533 millioen dollar.
Het Huis keurde het ontwerp goed door
in koor „ja" te roepen.
Dit besluit beduidt nog niet dat de ver
laging doorgaat, het ontwerp daartoe gaat
nu naar de toewijzingscommissie van de
Senaat, komt dan in de Senaat zelf in be
handeling en kan tenslotte, als ook dit
lichaam de vermindering bekrachtigt, nog
door Truman's veto ongedaan gemaakt
worden. Welk veto echter weer door het
Congres der V. S. „overstemd" en daar
mee ongedaan gemaakt kan worden.
Minister Marshall had tevoren nog ern
stig gewaarschuwd dat een vermindering
van de Marshall-hulp het gehele Europese
herstelprogram van een herstelplan tot een
ondersteuningsplan zou degraderen.
Marshall waarschuwde, dat een derge
lijke wijziging in geheel West-Europa „een
zeer ernstige politieke reactie" teweeg zou
brengen.
Hij vreesde vooral weerslag op de be
weging tot Europese eenheid, in het bij
zonder wat betreft de militaire samenwer
king. welke op Amerikaanse hulp geba
seerd zou moeten worden. Ook zou Ame
rika moeite hebben, nu het diplomatiek
initiatief te behouden, dat grotendeels Ver
worven was door het in principe aanvaar
den van de hulpverleningsplannen.
Taber motiveert.
John Taber het Republikeinse Ameri
kaanse Congreslid en de geestelijke vader
van het hulpverlagingsvoorstel heeft ver-
Op de damesbeurs die Vrijdag in het
RAI-gebouw in Amsterdam geopend is,
zijn vele nieuwigheden te zien. Hier iets
bijzonder practisch: een melkkoker met
alarmschei, die begint te rinkelen één
minuut voor de melk gaat overkoken.
Joden bombardeerden
RAF-vliegveld in Amman
Brits protest aan Israël
Een woordvoerder van het Britse mi
nisterie van buitenlandse zaken heeft mee
gedeeld, dat Engeland Israël een nota
heeft overhandigd waarin protest wordt
aangetekend tegen „een recent bombarde
ment van het vliegveld van de RAF" te
Amman, de hoofdstad van Transjordanië.
Eenheden van de RAF zijn krachtens het
Brits-Transjordaanse in Maart gesloten
verdrag van bondgenootschap op uitnodi
ging van Transjordanië op het vliegveld
van Amman gestationneerd. De woordvoer
der antwoordde op de vraag, of de RAF
Joodse vliegtuigen zou neerhalen indien
verdere aanvallen werden gedaan, dat de
RAF zeer zeker de Britse vliegtuigen en
vliegvelden in het Midden Oosten tegen
iedere aanvaller zou verdedigen. Hij be
vestigde, dat lichamelijk in goede conditie
verkerende Joden voor de duur van de
wapenstilstand Brits gebied niet mochten
verlaten om zich naar Palestina te begeven.
Het was echter mogelijk, dat Engeland zijn
standpunt zou herzien in het licht van een
of andere suggestie van graaf Bernadotte.
Prinses Anne: Niet tvaarV*
Prinses Anne van Bourbon-Parma is
Vrijdagmorgen per vliegtuig uit Kopen
hagen naar Genève vertrokken. Toen haar
gevraagd werd- of zij van plan was van
religie te veranderen teneinde met ex-
koning Michael van Roemenië in het hu
welijk te kunnen treden, zeide de prinses:
„Neen, ik zal nimmer mijn godsdienst prijs
geven".
klaard, dat de Marshall-hulp-leider Paul
Hoffman nu „de levering van limonade,
tijdschriften en prentenboeken aan Euro
pa misschien zal moeten schrappen", maar
hij geloofde, „dat Europa het zonder die
dingen ook wel zal klaarspelen".
Zijn commissie de Hulpcommissie voor
Toewijzingen achtte het noodzakelijk,
hulp te verlenen bij het herstel van door
de oorlog verwoeste landen, maar was niet
bereid een groot aantal „in nevels gehul
de" projecten te financieren „alleen maar
met het doel geld uit te geven".
Naar wü vernemen, zou het in de be
doeling van de regering liggen ook 6 Sep
tember. de dag van de beëdiging en inhul
diging van Koningin Juliana, tot Nationale
Feestdag te verklaren.
Truman wenst geen verbod
der communistische partij
In een verkiezingsrede te Chicago heeft
president Truman een aanval gedaan op het
wetsvoorstel, dat thans door het Congres
behandeld wordt, tot het opleggen van zo
danige wettelijke beperkingen aan de com
munistische partij, dat deze practisch bui
ten de wet gesteld zou worden. Hij zei:
„men kan de verspreiding van een denk
beeld niet tegen gaan door er een wet
tegen in te stellen."
Hij drong aan op spoedig aannemen van
een wet, die immigratie van een groot aan
tal „verplaatste personen" in de V. S. mo
gelijk zou maken. Hij gispte maatregelen
die het Congres tot de ontheemden over
weegt, wegens de „oneerlijke discriminatie
ten aanzien van zekere rasgroepen."
Socialisten moeten samengaan
met confessionelen
Rede van Vorrink in Wenen
Koos Vorrink, de voorzitter van de Par
tij van de Arbeid, verklaarde op de inter
nationale socialistische conferentie te We
nen, dat „het de plicht van alle socialis
ten is met de katholieke en protestantse
organisaties gelijkelijk samen te werken
voor de verdediging van de geestelijke
vrijheden".
Na hevige discussie heeft de conferentie
besloten de partij der Italiaanse meerder
heidssocialisten van Nenni te schorsen tot
na de speciale conferentie der partij aan het
einde van deze maand.
De afgevaardigde der partij van Nenni
mocht daarna als „waarnemer" aanwezig
zijn.
Vrijwilligers voor verdediging
der heilige plaatsen
De Romeinse delegatie van het be
heer der Heilige plaatsen in Palestina
heeft meegedeeld, dat te Rome een recru-
teringscentrum voor vrijwilligers ter ver
dediging van de heilige plaatsen en van
religieuze, liefdadige en culturele instellin
gen der katholieke kerk in Palestina is ge
opend. De aan te werven strijdmacht zou
uitsluitend een beschermende taak krijgen.
Het staatssecretariaat van het Vaticaan
is van een en ander op de hoogte gesteld.
Ten Vaticane is verklaard niets van het
plan af te weten. In betrouwbare Vati
caanse kringen gelooft men niet, dat deze
ontkenning betekent, dat het Vaticaan het
plan afkeurt, doch dat het zich met de
vorming van de strijdmacht niet wil in
laten daar het mogelijk is, dat politieke
betekenis aan het plan wordt toegekend.
Geheel onverwacht heeft de Prinses-
regentes een bezoek gebracht aan de jeugd
gevangenis in Zutphen met het dóel zich van
dit onderdeel van het gevangeniswezen op
de hoogte te stellen.
Maandag spoedvergadering Veiligheidsraad
Graaf Bernadotte heeft de juistheid van
het bericht, dat hij een bevel zou hebben
gegeven om het vuren te staken met kracht
ontkend. „Ik ontken het voor de volle hon
derd procent", zei hij, naar Reuter uit Cairo
verneemt.
De Veiligheidsraad zal Maandagmiddag
nood vergadering bijeenkomen ter be
spreking van een boodschap van graaf
Bernadotte, volgens welke de immigratie
kwestie een struikelblok vormt op de weg
naar een bestand in Palestina.
Bernadotte zou de Raad hebben verzocht
om een nieuwe en meer precieze inter
pretatie van het op de immigratie betrek
king hebbende artikel van de resolutie.
Geen haast.
De speciale zitting was eerst voor heden
bijeengeroepen. De voorzitter, Far is al
Choery gaf geen redenen voor het uitstel
op. „Maandag is vroeg genoeg", zo zeide
hij.
Een communiqué der UNO meldt echter
dat Faris al Choery de vergadering heeft
uitgesteld, nadat Bernadotte was meege
deeld, dat hij interpretatiegeschillen aan
gaande het bestandsvoorstel ter plaatse
mocht beslechten.
Graaf Bernadotte heeft Vrijdag op een
persconferentie te Cairo gezegd dat hij
geen reden zag om pessimistisch te zijn.
Uiteraard" kon hij niet alles mede
delen wat hij wist.
„Wij willen vrede, doch moeten eerst een
wapenstilstand tot stand brengen. Ik heb
voorbereidingen getroffen, waardoor ik op
Premier Malan pleit voor
een „blank front"
Kleurlingen-belangen worden
„zo goed mogelijk" beschermd
Dr. Malan, de nieuwe premier van de
Unie van Zuid-Afrika, heeft op een bijeen
komst van zijn Nationalistische Partij ver
klaard, ,dat „Zuid-Afrika nooit een krach
tige natie zal worden, indien het verdeeld
wordt in Afrikaans en Engels sprekende
kampen."
Er was voldoende overeenstemming tus
sen de twee blanke rassen om de rassen
kwestie totaal uit het Zuid-Afrikaanse po
litieke leven te bannen. Voor het eerst in
de geschiedenis van de Unie was er thans
echter een regering, waarin vertegenwoor
digers van beide groepen waren vertegen
woordigd. De regering zou de bijzondere
belangen van de kleuringen zo eoed mo
gelijk beschermen."
korte termijn de beschikking kan krijgen
over waarnemers, die mij terzijde staan."
Van de fronten.
Aan de hand van de laatste berichten
geeft Reuter het volgende overzicht van de
fronten in Palestina:
Zuidelijk front: de Joden omsingelden
enige Egyptische pantserstrijdkrachten te
Isdoed, 32 km ten Zuiden van Tel Aviv,
vaarna zij overgingen tot een artillerie- en
luchtbombardement. De Irakse strijdkrach
ten zouden op één plaats 12 km van Tel
Aviv verwijderd zijn.
Centraal front: van het strijdtoneel
Jeruzalem, noch van de strijd om Latroen
zijn nadere berichten bekend.
Noordoostelijk front: De Joden zijn
Jenin binnengedrongen, waar een strijd
van huis tot huis wordt geleverd, ter
wijl Joodse artillerie het centrum van
de stad beschiet.
Het Joodse legerbericht van gisteravond
bevestigde de gemelde verovering van
Jenin niet. Het meldde slechts, dat „de
operaties in de Arabische driehoek rond
om Jenin en Toelkarem volgens plan zijn
uitgevoerd".
Egyptische troepen in Palestina zijn door
drie Messerschmidt-gevechtsvliegtuigen
aangevallen. Egyptische jagers schoten er
één neer.
Syrische vliegtuigen, zo wordt uit Da
mascus bericht, hebben Afoela, 35 km ten
Zuid-Oosten van Haifa gebombardeerd,
waarbij Joodse fortificaties werden ver
nield en branden gesticht.
Egyptisch offensief.
Volgens het Arabische weekblad Achbar
el Jom heeft de Egyptische opperbevelheb
ber in Palestina bevel gegeven tot een mas
saal offensief door land-, zee- en lucht
strijdkrachten, te beginnen hedenmorgen
om vier uur plaatselijke tijd.
Geen Britse wrok meer
jegens Duitse volk
De Britse gouverneur, generaal Robert
son, heeft Vrijdag bekend gemaakt, dat
nieuwe voorschriften omtrent de betrek
kingen tussen Britse functionarissen en de
Duitsers uitgevaardigd worden. „De be
langen van het Duitse volk vallen samen
met de onze en wij koesteren geen wrok
meer jegens hen"; aldus sprak generaal
Robertson op een persconferentie.
Mcj. G. M. Ament te Bloemendaal is te
Leiden geslaagd voor het candidastsexamc
rechtsgeleerdheid.
.Beëdiging en Inhuldiging"
Geen Kroning
Minister-president Beel heeft gisteren de
data van troonsafstand van Koningin Wil-
helmina en van „beëdiging en inhuldiging"
van haar opvolgster. Koningin Juliana,
bekend gemaakt. Deze termen zullen wel
licht menigeen verwonderd hebben, die
verwachtte dat van kroning gesproken zou
worden. Ouderen zullen zich bovendien
herinneren, dat 1898 als het kroningsjaar
van Koningin Wilhelmina werd aangeduid.
Toch was dat onjuist. Onze Koningin
werd niet gekroond, hetgeen immers zou
betekenen dat haar bij de plechtigheid der
beëdiging en inhuldiging de kroon op het
hoofd zou zjjn geplaatst. Dit behoor1 even
wel niet tot het Nederlandse ceremonieel.
Evenmin als het in 1898 gebeurde zal het
nu, in het geval van Koningin Juliana,
gebeuren. De Grondwet spreekt dan ook
alleen van beëdiging en inhuldiging en de
minister-president gebruikte in zijn be
kendmaking daarom die termen.
Nu zou men kunnen menen dat Koningin
Juliana op 6 September toch in symbolische
zin gekroond zal worden, omdat de Kroon
in het staatkundige begrip van die term
haar ten deel valt. Maar dat is ook niet
het geval. Op 6 September zal zij al sinds
twee dagen Koningin zijn, namelijk van
kei ogenblik af dat haar Moeder afstand
heeft gedaan. Het Nederlandse koningschap
gaat automatisch op de opvolger of opvolg
ster over. In Engeland, waar dat eveneens
het geval is, wordt evenwel na enige tijd
een kroningsplechtigheid in Westminster
Abbey gehouden, waarbij inderdaad de
nieuwe Koning of Koningin de kroon op
het hoofd wordt geplaatst. Daar spreekt
men dus wel van kroning en de dag pleegt
dan ook in dat land Coronation Day te
heten.
De inhuldiging van de nieuwe Koningin
moet in Amsterdam geschieden. Want dat
schrijft de Grondwet eveneens voor. Art.
52 luidt: „De Koning, de Regering aan
vaard hebbende, wordt zodra mogelijk
plechtig beëdigd en ingehuldigd binnen de
stad Amsterdam, in een openbare en ver
enigde vergadering der Staten-Generaal".
In de Grondwet van 1814 stond nog in
het overeenkomstige artikel „in de stad
Amsterdam, als hoofdstad." In hun boekje
„De Grondwet, met korte aantekeningen"
geven dr. G. Nolst Trenité en C. J. E. Di-
naux daarop de volgende commentaar, die
herinnert aan een merkwaardige loop van
zaken: „Koning Lodewijk Napoleon (1806
1810) had Amsterdam officieel tot hoofd
stad verklaard en er de zetel gevestigd van
gouvernement en hof. Wel werd In de
Grondwet van 1815 de term „als de hoofd
stad" op begrijpelijke aandrang der Zuid-
Nederlanders geschrapt, en hij is nooit her
steld, maar de opvatting, dat Amsterdam
de hoofdstad is, bleef tengevolge van bo
vengenoemde bepalingen bestaan, schoon
zonder wettelijke grond."
Hetzelfde boekje vermeldt ook, dat de
Grondwet van 1815 bepaalde dat de be
ëdiging en inhuldiging moesten plaatsheb
ben „onder de blote hemel": dit is in 1840
geschrapt. Gelukkig maar. Het zou triest
zijn als het slecht weer was, ongezond voor
bejaarde staatsraden en gepensioneerde
generaals en een ware beproeving voor de
dames.
Washington wil oprechtheid
van Moskou testen
Aan de kwestie der Leer>-
en Pacht-verpllchtingen
De Sovjetrussische leen- en pacht-
schuld aan Amerika (ruim elf millioen dol
lar) is een van de punten, welke de re
gering van Truman kan gebruiken als een
„onderzoek naar de oprechtheid van de
Sovjet-Unie", daar dit een zuiver bilaterale
kwestie is.
Bij de ondertekening der overeenkomst
in 1942 beloofden de Sovjets 't oorlogstuig,
dat niet vernietigd zou worden, aan Ame
rika terug te geven. Twee jaar zijn nu
pogingen gedaan om tot overeenstemming
omtrent dit vraagstuk te geraken. Deze
is slechts bereikt op enkele minder be
langrijke punten.
De V.S. hebben verklaard geen betaling
te willen eisen van oorlogsmateriaal, dat
vernield of gebruikt is in de oorlog. Men
is echter van mening dat te Wladiwostok
grote hoeveelheden oorlogsmateriaal zijn
opgeslagen voor Russisch gebruik in de
Stille Oceaan. Amerika is van oordeel, dat
het recht heeft op teruggave van dit mate
riaal. Tot nu heeft de Sovjet-Unie geen
gedétailleerde gegevens verstrekt van het
geen er na de wapenstilstandsdag van de
leen- en pachtwetgoederen over is.
Dulles vraagt garanties
voor West-Europa
John Foster Dulles, de adviseur van de
Republikeinse partij in buitenlandse aan
gelegenheden, heeft aangedrongen op Ame
rikaanse waarborgen tegen militaire ag
gressie en omverwerping door de commu
nisten van vrije politieke instellingen in
West-Europa. Een Westeuropese federatie
zou het huidige aanzienlijke oorlogs-risico
doen afnemen en het huidige vacuum,
waarin de Sovjetrussische macht aan het
doordringen is, opvullen, aldus Dulles.
GOTTWALD ZOU PRESIDENT BENESJ
VERVANGEN
In Praag circuleren mededelingen dat
president Benesj zeer binnenkort zal af
treden om gezondheidsredenen.
Algemeen verwacht men, dat zjjn af
treden onafhankelijk zal zijn van de be
slissing over de nieuwe grondwet. Clement
Gottwald, de communistische minister
president, zou Benesj opvolgen.
VRIJ KOEL
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.Ï. in De Bilt. geldig van Zater
dagavond tot Zondagavond
Matige, nu en dan vrij krachtige Zuid-
wast el ijke wind Wisselend bewolkt
met een enkel verspreid bultje. Vrij
koeL
6 Juni:
Zon op 4.22 uur. onder 2055 uur
Maan op 3 26 uut, onder 20.10 uur
7 Juni:
Zon op mvr%. 4.22 uur, onder 20.56 uur
Maan op 3.53 uut, onder 21.32 uur
(Nieuwe maan)