Haarlems Dagblad
Spoedige hervatting van overleg
met de Republiek verwacht
„Vlees van de bon"
Donder en bliksem begeleidden
besprekingen op het Kremlin
Felle binnenbrand bij „Polygoon
werd in tien minuten geblust
Premier roept alle hens aan dek
voor frontaanval op kankerspook
Weerbericht
53e Jaargang No. 19017
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admin.
li 10724, 14825, Redactie 10600. Direct.-Hoofdred.
15054. Bijkantoor I-I.N., Soendaplein 37, Tel. 12230
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Dinsdag 17 Augustus 19*48
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent, per kwartaal
ƒ4,Franco per post ƒ4,50. Postgiro 273107^
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
Memorie van Antivoord Grondwetsvoorstellen
Regering laat in het midden of zij de kwestieuze
wijzigingen in tweede lezing steunen zal of niet.
lechtsstaat in Indonesië
ilijft het hoofddoel
Verschenen is de Memorie van Antwoord
p het Voorlopig Verslag der commissie
•apporteurs uit de Tweede Kamer be-
reffende de wetsontwerpen: „Verandering
de Grondwet, teneinde een nieuwe rechts
rde voor de in artikel 1 der Grondwet ge-
cemde grondgebieden te kunnen voorbe
dden en vestigen"; „Verandering in de
jrondwet, strekkende tot invoering van
et instituut van staatssecretarissen" en
Verandering in de Grondwet, strekkende
jt aanvulling van het tiende hoofdstuk
jet een regeling nopens de mogelijkheid
overgang van Grondwettelijke be-
oegdheden van organen van burgerlijk
ezag op andere organen van burgerlijk
ezag".
Aan de Memorie van Antwoord ontlenen
dj:
,Dat het démissionnaire kabinet onjuist
i hebben gehandeld, door zelf nog de
ndiening van de onderhavige wetsontwer-
ten te bevorderen, kan de regering niet
eamen.
Naar aanleiding van de opmerking be-
reffende het beslissingsrecht van de rege-
tag over het indienen van de wetsont
werpen tot wijziging van de Grondwet
wordt aangetekend, dat een nieuw opge
reden kabinet in elk geval verplicht zou
ijn, de indiening van de in eerste lezing
angenomen voorstellen tot Grondwets
wijziging, indien nog nodig, te bevorderen,
tpdat de nieuw gekozen Kamers in de
elegenheid worden gesteld, overeenkom
lig artikel 203 der Grondwet de voorstel-
>n te overwegen. Uit deze verplichting
pruit evenwel niet voort, dat dit kabinet
e wijziging in tweede lezing dient te ver-
edigen, indien het verwerping daarvgn
iet als strijdig met het landsbelang be-
:houwt. Van intrekking van de voorstellen
yereenkomstig artikel 118 der Grondwet,
echter geen sprake zijn.
Het eerste voorstel.
In het algemeen moge de vraag onder
2 ogen worden gezien, of en in hoeverre
i de discussie mede moest worden betrok-
en het beleid, dat de regering zich in de
aaste toekomst voorstelt ten aanzien van
ndonesië te voeren en wel meer bepaal-
elijk ook de inhoud van de „organieke"
■etten, die op deze Grondwetsherziening
uilen steunen. Noodzakelijkheid tot zo-
anige behandeling is er niet. De inhoud
aarvan reeds nu nader aan te geven, is
iet mogelijk, immers daaromtrent is het
iverleg zowel in de boezem der regering
Is tussen haar en de Nederlands-Indische
egering, alsmede de vertegenwoordigers
Er Indonesische volken, nog gaande.
Gezien de geest, waarin de besprekingen
oet Indonesië worden gehouden, is er geen
Drake van eenzijdige wilsoplegging. De
ewering, dat de vertegenwoordigers der
ndonesische volken, waarmede de rege-
tag in overleg pleegt te treden, niet op
emocratische wijze zou zijn aangewezen,
an in haar algemeenheid niet worden
teaamd.
De regering meent te mogen opmerken,
at het gematigd positieve stelsel mede
iitgaat van de, haars inziens juiste, grond-
jedachte, dat er altijd bepaalde grondsla-
zijn, die men niet veriaten kan zonder
iet karakter van een welgeordende rechts
taat zelf aan te tasten.
Voorts meent zij, dat zulk wantrouwen
liet zou zijn te rijmen met de houding van
!e grote meerderheid van het Tfederlandse
olk, die duidelijk te kennen heeft gegeven,
te stemmen met een algehele liquidatie
'an het koloniale stelsel. Aanvaarding van
!s Grondwetsherziening zal deze houding
:an het Nederlandse volk in de ogen van
ndonesië en van de wereld ondubbelzinnig
uidelijk maken. De nieuwe staatkundige
Iructuur mag alleen met vrijwillige in-
lemming der Indonesische volken worden
erealiseerd. De eis der vrijwilligheid geldt
fhter niet alleen voor Indonesië, maar ook
oor Nederland.
Enkele leden onderwerpen de regering
mtrent haar standpunt aan een soort ver
oor op vraagpunten. De regering wenst
eenszïns zich daaraan zonder meer te ont
rokken, zij meent echter van een catega-y
ische beantwoording van alle vragen af-
onderlijk. als in dit stadium weinig doel-
'reffend, te mogen afzien
Wel kan worden opgemerkt, dat de or-
tanen der Nederlands-Indonesische Unie
nderscheiden zullen zijn van de organen
or beide partners. Ook is duidelijk, dat de
aak der Unie zal zijn de- behartiging van
ie gemeenschappelijke belangen van Ne-
ierland en Indonesië, daaronder begrepen
e buitenlandse- en defensie-aangelegen
eden, de daadwerkelijke waarborgen voor
echtszekerheid, fundamentele menselijke
achten en vrijheden en voor een deugdelijk
estuur in de gebieden der beide Unie
sden, de culturele, de financieel-economi-
;he en de militaire verhouding tussen de
oide Unie-leden, zomede de wedei'zijdse
ijstand tussen Nederland en Indonesië.
De Kroon aan het hoofd.
Het is de bedoeling, dat er zal wor
den gevormd een reële Kqninklijke
Unie met een of meer eigen organen,
die met het hoogste gezag op het ter
rein van werkzaamheid dier Unie zijn
bekleed. De Kroon der Unie zal de
plaats innemen, welke hieruit volgt.
Derhalve staat ook de regering voor
ogen, dat de Kroon aan het hoofd van
Unie inderdaad zal worden gehand
haafd en er een wezenlijk Koninklijk
gezag zal zijn.
Intussen dient te worden vermeden, dat
misverstand rijst. Aan 't begrip konink-
i]k gezag wordt onder invloed van de
istorie hier te lande en in Indonesië een
fheel voren*. nion/jA gehecht,
ioe en welke de organen der Unie aullen
zijn, is in principe een zaak van gemeen
overleg, en geen enkele nadere precisering
van de zijde der regering kan als zodanig
wederzijds bindende kracht hebben.
De conferentie van Bandoeng.
Aan termen van souvereiniteit of „opper-
souvereiniteit" bestaat in deze geen be
hoefte. Met betrekking tot de Bandoengse
conferentie kan het volgende worden mede
gedeeld: Deze conferentie had o.m. op haar
agenda staan de federatie, de interim
periode en de Unie. Zij heeft tot dusverre
de behandeling van het eerste dezer pun
ten nog niet kunnen voltooien. Aan een
bespreking van het derde punt is zij dus
nog niet toegekomen, laat staan, dat een
bepaalde conceptie omtrent dit punt ten
grondslag zou hebben gelegen aan haar tot
dusver gehouden beschouwingen.
De toekomstige status van de republiek
wordt gedacht als die van een deelstaat der
Verenigde Staten van Indonesië. De buiten
landse betrekkingen, door de republiek
aangeknoopt, worden als zodanig niet er
kend.
Dat een andere, algemene en op dit ogen
blik voor hantering vatbare procesmethode
zou kunnen worden gevolgd, die betere
waarborgen zou opleveren om, op korte
termijn, aan de Indonesische aspiraties
binnen het raam van de Grondwet en van
het Nederlandse rechts- en zedelijkheids
besef, recht te doen wedervaren, vermag
de regering niet in te zien.
De rustverstoringen.
Voor wat betreft de openbare orde en
rust valt in bepaalde gebieden de laatste
tijd achteruitgang te constateren. Met name
in West-Java hebben zich de laatste maan
den meer wanordelijkheden voorgedaan
dan in een voorafgaande periode. In het
algemeen nemen de schendingen van het
bestand toe.
Er zij'n aanwijzingen, dat daarbij
mede communistische invloeden werk
zaam zijn. Hieraan wordt zeer sterk de
aandacht gewijd. Tegen ordeverstorin
gen zal met kracht worden opgetreden.
De financieel-economische verhouding
tussen Nederland en Indonesië zal worden
vastgelegd in een overeenkomst, waarvoor
een ontwerp is opgesteld. Hieromtrent
wordt overleg gepleegd o.m. met de Indi
sche regering.
Wat de Bandoengse actie van de hoofden
der deelstaten betreft, kan worden mede
gedeeld, dat op 8 Juli j.l. op initiatief van
de regering van Oost-Indonesië en van
Pasoendan, zonder dat er sprake is geweest
van enige rechtstreekse of zijdelingse be
ïnvloeding van de kant van de Indische
regering, vertegenwoordigers van alle niet-
republikeinse gebieden te Bandoeng zijn
bijeengekomen: de z.g. „bijeenkomst voor
federaal overleg".
De Koninklijke rede.
Met belangstelling heeft de regering
kennis genomen van de beschouwingen,
door verscheidene leden gewijd aan de
Koninklijke rede van 7 Dec. 1942. Naar
haar overtuiging echter is deze rede aller
minst onduidelijk. Er kan niet worden ont
kend, dat de berichten inderdaad in be
paalde gebieden op toeneming van de moei
lijkheden wijzen. Maar men moet in dit
verband niet generaliserend van ontwrich
ting of ontbinding spreken. Evenmin is het
juist, te stellen, dat de politieke onderhan
delingen geen enkel resultaat hebben op
geleverd.
Spoedig een interim-regering.
Aangenomen mag worden, dat de
onderhandelingen met de republiek
binnenkort kunnen worden hervat. De
mogelijkheid om met de republiek tot
een accoord te geraken, is nog niet uit
gesloten te achten.
De samenwarking met de deelstaten
buiten de republiek groeit op verhèu-
gende wijze en zal, naar de ministers
hopen, leiden tot de mogelijkheid op
korte termijn tot instelling van een
federale interim-regering over te gaan.
De vestiging in Indonesië van de rechts
staat is en blijft éen der hoofddoeleinden,
waarnaar de regering bij voortduring
streeft.
Verantwoordelijkheid en portefeuille-
kwestie.
De verantwoordelijkheid van de staats
secretaris voor de Kamer moet gezien wor
den los van hetgeen in de ministerraad is
besloten. Ook een minister kan zich bij de
verdediging van zijn beleid niet van zijn
verantwoordelijkheid ontlasten door een
beroep te doen op een besluit van de minis
terraad, dat zonder zijn medewerking of
in strijd met zijn persoonlijke opvattingen
is tot stand gekomen. Indien een afkeurend
Kamervotum zowel staatssecretaris als mi
nister treft, zullen, indien daartoe voldoen
de termen aanwezig zijn, beiden aftreden.
Treft de afkeurende Kameruitspraak alleen
de minister en treedt deze af, dan is het op
zichzelf beschouwd niet noodzakelijk, dat
de staatssecretaris de minister volgt. In
hoeverre daartoe aanleiding zal bestaan,
zal afhangen van de concrete omstandig
heden.
De inwendige veiligheid
De regering blijft het gewenst achten
grondwettelijke belemmeringen uit te slui
ten voor de overgang van grondwettelijke
bevoegdheden van het burgerlijk gezag op
andere organen van dat gezag. Inderdaad
is volgens de gemeentewet de burgemees
ter bevoegd, de hulp van krijgsvolk te vor
deren, wanneer in zijn gemeente vrees be
staat voor de handhaving van de inwendige
veiligheid; echter kan met deze bevoegd
heid niet worden volstaan. Het voorstel is
niet tegen een bepaalde groep der bevol-
kine gericht.
SLAGERS EISEN:
En voorlopig zes ons vlees
per veertien dagen
Op een nogal rumoerige vergadering in
Deventer, waar 4000 slagers uit het Oosten,
Noorden en Zuiden des lands bijeen waren,
om hun ontevredenheid uit te spreken over
de gang van zaken bij de vleesdistributie
en om middelen te beramen om deze te
verbeteren, werd tenslotte met algemene
stemmen een motie aangenomen, die tele
grafisch aan de minister van Landbouw zal
worden gezonden. Daarin wordt betoogd,
dat deze slagers hebben geprotesteerd tegen
de gang van zaken in de vleesvoorziening.
In de motie wordt geconstateerd, dat ruim
drie jaren na de bevrijding de vleesvoor
ziening onvoldoende is, dat de toestand door
het distributie-apparaat ondeskundig wordt
behandeld, dat het publiek en de slagers-
bedrijven hierdoor worden gedupeerd.
Er wordt bij de minister op aangedron
gen onmiddellijk maatregelen te nemen tot
algehele vrijheid van het bedrijfsleven.
Verder wordt gevorderd: voorlopige
distributie van zes ons vlees per hoofd per
14 dagen, vrije inkoop van het vee door de
slagers, zo gauw mogelijk algehele afschaf
fing der vleesdistributie en het niet doen
invriezen van vlees in de komende herfst.
De slagers, aldus de motie, zijn bereid hier
van de verantwoording op zich te nemen
via de bondsleiding.
De leiding der vergadering zegde toe dat
als na 5 September de vleesdistributie niet
is afgeschaft, een nieuwe vergadering der
slagers zal worden bijeengeroepen.
De slagers zouden dan de vleesvoorzie
ning zelf ter hand kunnen nemen zo zij dat
willen.
Griekse guerilla wankelt
Markos' hoofdkwartier
gevallen
Maandagavond is te Athene bekend ge
maakt dat Aetomelitza, waar het hoofd
kwartier van generaal Markos. de leider
der Griekse guerillastrijdqrs gevestigd is,
is ingenomen.
De verovering van Aetomelitza werd be
kend gemaakt door het hoofdkwartier van
de Griekse generale staf, dat er aan toe
voegde, dat ook de verdedigingswerken van
de troepen van Markos in het gebied van
Stavres in de Westelijke sector van het
Grammosfront waren ingenomen alsmede
alle dorpen in de omtrek.
Volgens andere berichten uit het Gram
mos-gebied is het front der guerillastrijders
hier overal aan het instorten.
„Drie uur met Molotof, zoals gebruikelijk"
Deze week besluit?
Maandagavond is op het Kremlin de
vijfde bespreking tussen Molotof en de drie
Westelijke vertegenwoordigers begonnen.
De bijeenkomst duurde dx-ie en een half
uur.
Bij hun aankomst op de Britse ambas
sade, na het onderhoud op het Kremlin,
weigerden de Westelijke diplomaten iets
aan de journalisten te zeggen, behalve
Bedell Smith, die zeide: „Zoals gebruike
lijk drie uur met Molotof. De bijeen
komst begon een weinig te laat".
Toen de journalisten vroegen, of er iets
was besloten voor een volgende bijeen
komst, kregen zij geen antwoord. Ook niet
op de vraag: „Heeft u er gedineerd?"
„Neen, neen, neen, wij kunnen u geen
antwoord geven", was alles, wat de jour
nalisten verder te horen kregen.
Op de Britse ambassade begonnen de
afgezanten, in aanwezigheid van de Britse
ambassadeur Geoffrey Harrison, een ge
zamenlijk rapport klaar te maken voor
verzending naar de drie Westelijke hoofd
steden.
Tijdens de conferentie met Molotof op
het Kremlin woedde boven Moskou een
hevig onweer met fel weerlichten en zware
donderslagen, vermeldt Reuter met een
tikje ironie.
De laatste?
In kringen, die nauw contact houden
met de drie diplomatieke vertegenwoor
digers, acht men het mogelijk dat deze
ontmoeting de laatste is geweest en dat
deze week een besluit te verwachten is.
Generaal Lucius Clay, de Amerikaanse
militaire gouverneur in Duitsland, heeft
Maandag in Frankfort het volgende ver
klaard: „Ik beschik niet over aanwijzingen,
die duiden op enige verandering in de
politiek van de Westelijke mogendheden
ten opzichte van West-Duitsland of het
staken van de voorbereidingen voor de
vorming van een voorlopige regering te
Frankfort. Ik weet natuurlijk niet welke
besluiten eventueel in Moskou zullen wor
den genomen", zo voegde generaal Clay
eraan toe. Hij ontkende met de meeste na
druk, dat hij en zijn voornaamste adviseurs
dreigden te zullen aftreden in geval er een
wijziging zou komen in deze politiek. „Ik
heb mijn regering 34 jaar lang als soldaat
gediend en heb al die jaren nog nooit mijn
ontslag ingediend of afgezien van welke
Nu de melkbezorgers-vacantie is begonnen, zijn er in Haarlem en omstreken standplaatsen
op straat ingericht, om te voorkomen dat de huisvrouwen ie ver zouden moeten lopen om hun
pannetje melk. Zo te zien blijft iedereen welgemutst bij deze regeling, die gisteren de melk-
voorziening bijna overal vlot deed verlopen. Slechts op enkele plaatsen was de melk wat laat
of de drukte wat groot, maar de generale staf" van de melkhandel had gisteravond al maat
regelen getroffen om voor vandaag een perfecte afwerking te waarborgen.
taak ook, waaraan men mij gezet had, van
wege meningsverschillen", aldus Clay.
„Eenige maanden geleden verzocht ik heen
te mogen gaan omdat ik daar gezien mijn
lange diensttijd recht op heb. De regering
verzocht mij echter in functie te blijven,
hetgeen ik goed vond".
Clay's indruk
Toen Clay gevraagd werd, wat naar zijn
mening de Russen met de blokkade van
Berlijn trachtten te bereiken, antwoordde
hij: „Dat weet ik niet precies. Ik heb de
indruk, dat een regeling van de valuta
kwestie niet voldoende is om de Russen te
bevredigen, doch dat het in werkelijkheid
hierom gaat, wat voor een regering Duits
land zal krijgen". Clay vervolgde, dat hij
op het ogenblik nog niet kon instemmen
met het voorstel van de anti-communisti
sche partijen en vakverenigingen in Ber
lijn om alleen de Westelijke mark in West-
Berlijn te handhaven. „Wij beschouwen
Berlijn als een door vier mogendheden be
stuurde stad en zijn gekant tegen separa
tistische maatregelen".
Gisteren meldde de correspondent van
het A.N.P., dat de militaire gouverneurs
der drie zones hebben besloten het trein
verkeer naar de Leipziger Messe te ver
bieden.
West-Duitse en West-Europese Messe-
bezoekers zullen dus geen gelegenheid heb
ben per trein naar Leipzig te reizen, doch
zijn aangewezen op vervoer per auto of
bus.
Aangezien ook het vervoer van goederen
onder dit verbod valt zullen West-Duitse
firma's niet in staat zijn op de Leipziger
Messe te exposeren.
Weer naar Stalin?
In diplomatieke kringen te Londen is
men van mening, dat de zesde bespreking
tussen Molotof en de Westelijke afgezan
ten, Maandagavond op het Kremlin te
Moskou gehouden, nog steeds geen basis
heeft opgeleverd voor een viermogend-
hedenconferentie over de Duitse kwestie.
Men acht het zeer waarschijnlijk, dat de
Westelijke diplomaten thans om verdere
besprekingen- met Stalin zelf zullen ver
zoeken.
Viel woord is aan..
Tolstoi:
Wilt gij de waarheid kennen, ontdoe
u dan, althans voor de tijd waarin
gij haar zoekt, van alle overwegingen
omtrent de voordelen, die gij uit
deze of gene beslissing zoudt kunnen
trekken.
Uitgebreid smokkelcomplot
door recherche opgerold
Harde klap voor zwarte
handel in de hoofdstad
De rijkspolitie te Diemcn heeft in
samenwerking met de recherche der
invoerrechten en acccijnzen te Am
sterdam, een uitgebreid smokkelcom
plot opgerold. Niet minder dan vijftien
personen zijn reeds gearresteerd en het
onderzoek wordt nog voortgezet.
De zwarte handel in de hoofodstad heeft
door deze arrestaties een gevoelige klap
gekregen. Grote partijen zijden goederen,
textiel, sigaretten, zonnebrillen, galante
rieën enz. werden de hoofdstad binnenge
smokkeld en via diverse winkeliers tegen
zeer zwarte prijzen aan het publiek te koop
aangeboden. De bedragen, die bij deze
handel gemoeid waren, zijn met geen
mogelijkheid te schatten. Eén der gearres
teerden had bijvoorbeeld voor 14.000,
zonnebrillen gekocht.
De goederen zijn afkomstig uit België,
waar zij met Nederlands geld werden ge
kocht. Dit geld werd op uiterst geraffi
neerde wijze over de grens gebracht, na
melijk door twee kippenhandelaren uit
Culemborg, die het geld verstopten in ge
slachte kippen, die zij bij honderden tege
lijk per vrachtauto en met de daarvoor
benodigde vergunningen, over de grens
brachten. In België werden dan de goede
ren gekocht, waarna zij weer naar Neder
land werden gesmokkeld. Het complot heeft
vertakkingen in Amsterdam, Roosendaal,
Culemborg, Geldermalsem, Blaricum en
Breda.
De gearresteerden zijn inmiddels reeds
voor de officier van justitie geleid.
Het bestuur van de jaarbeurs deelt
mede, dat op de najaarsbeurs personen be
neden de leeftijd van 16 jaar geen toegang
hebben.
Maandagmiddag heeft een korte, felle
brand enige werkruimten van de film
fabriek „Polygoon" aan de Koudenhorn te
Haarlem, zwaar beschadigd.
Daar het vuur beperkt kon worden tot
twee door stalen deuren geïsoleerde ver
trekken, zal de stagnatie in het bedrijf niet
meer dan 24 uur bedragen: hedenmiddag
reeds hoopt men weer op volle toeren te
kunnen draaien.
Dat dit mogelijk is. is zeker niet voor
een gering deel te danken aan de krachtige
steun, die de in de Koudenhornkazerne
gelegerde militairen spontaan hebben ver
leend.
Gistermiddag om twaalf minuten over
drie rinkelde de alarmschei in de seinzaal
van de brandweerkazerne aan de Gedempte
Oude Gracht.
„Wilt u gauw komen, want het is ern
stig", zei een stem.
De brandweer rukte onmiddellijk uit met
de autospuit en de ladderspuit. Inmiddels
waren de vrijwilligers reeds van alle kan
ten komen opzetten en tot de aanval ge
reed.
De brand was begonnen in de geluids
montage-afdeling, waar drie geluids
technici bezig waren met het demonteren
van een versterker en een fotocel op de
afluister tafel Plotseling, zo vertelden zij,
ontstond er een geweldige vuurbron op de
STAPELLOOP VAN WILHELMINA-FONDS
„Dal ieder Nederlander
hier zijn plicht versta"
Minister-President W. Drees hield gis
teravond voor de radio een rede over het
nationale huldeblijk aan de Koningin: het
fonds voor de Kankerbestrijding in Neder
land.
De heer Drees herinnerde aan de vorige
gelegenheid, dat op deze wijze een naam
van ons vorstenhuis wordt verbonden met
een groot werk in het belang van onze
volksgezondheid: het Koningin Emraa-
fonds, bestemd ter bestrijding van de meest
verwoestende ziekte dier dagen, de tuber
culose. Dit fonds is nog altijd intact en de
naam van haar, die het stichtte is in onze
volksmond ten nauwste verbonden ge
bleven aan deze geste.
Mede door de gelukkige steun van het
Emmafonds heeft de tuberculosebestrijding
in ons land uitstekende resultaten afge
worpen.
Dat in de laatste halve eeuw het alge
mene sterftecijfer in ons land tot minder
dan de helft is teruggelopen en de gemid
delde levensduur is verhoogd met twintig
jaren, is allereerst een gevolg van de daling
der zuigelingensterfte, maar is ook toe te
schrijven aan de intensiteit, waarmede de
strijd tegen de tuberculose werd aange
bonden.
De grote beklemming, die de dreiging van
de tuberculose een halve eeuw geleden nog
op ons volk legde, is geweken.
De kanker dreigt
Datzelfde, kunnen wij, helaas, van de
kanker nog niet getuigen. De sterfte ten
gevolge van de kanker wordt groter in
plaats van kleiner. Van het begin dezer
eeuw tot nu toe steeg het sterftecijfer van
9.4 tot 13.1 per 10.000 inwoners. Weliswaar
is dit voor een deel een gevolg van de toe
neming van het aantal ouderen, terwijl
betere methoden van onderzoek leiden tot
het onderkennen van meer gevallen. Toch
is er ook een reële stijging. Een tergend
stijgen, dat op machteloosheid schijnt te
duiden tegen een aansluipend gevaar, waar
men geen vat op kan krijgen.
Hoe deze dreiging te keren?
In beginsel moet de strijd tegen de kan
ker op dezelfde wijze gevoerd worden als
de strijd tegen de tuberculose. De medische
wetenschap moet alle beschikbare krach
ten aan het werk zetten, om meer licht,
meer inzicht te verschaffen over de aard en
de oorzaken van deze ziekte en over de
wetten van haar verloop, over de moge
lijkheden van haar bestrijding zowel als
de mogelijkheden om haar te voorkomen.
Daarnaast en daarna moeten de mannen
en de vrouwen van de practiik de resul
taten van het wetenschappelijk onderzoek
toepassen door de ziekte uit haar spelonken
te drijven het gaat met de kanker thans
nog maar al te veel, zoals het vroeger met
de „tering" ging: de patiënt durft zich niet
te realiseren waar hij aan toe is.
Het hele volk moet voorts tot het inzicht
worden gebracht, dat er in bepaalde stadia,
met name in het allereerste begin, terdege
iets aan kanker te doen valt. De doktoren
moeten worden voorgelicht, opdat zij zo
volledig en zo snel mogelijk op de hoogte
worden gesteld van de nieuwe vondsten,
die het wetenschappelijk onderzoek heeft
opgeleverd. De gelegenheid moet hun wor
den geboden, om ten bate van elk hunner
patiënten toegang te krijgen tot de specia
listische kennis van diegenen, die van de
kankerstudie hun levenswerk maken. Deze
specialisten moeten worden opgeleid en zij
moeten de gelegenheid krijgen aan de art
sen weer die technische kennis en vaardig
heid bij te brengen, die zij bij de eerste
behandeling van de kanker nodig hebben.
Dit alles vergt grote financiële offers.
Wederom dient zich dus, gelijk vijftig jaar
geleden, achter de mannen en vrouwen van
de wetenschap, achter de artsen en de ver
pleegsters, achter de werkers, die de kan
ker met hoofd en hand bevechten, de grote
massa van ons hele volk te scharen, die
met kleine en grote bijdragen het totstand
komen van het werk mogelijk maakt.
Dat ieder zijn plicht kenne
Deze strijd tegen de kanker is een natio
nale en sociale strijd, waaraan ieder naar
beste vermogen moet deelnemen.
Het jubileumgeschenk aan Hare Majes
teit, het Wilhelmina Fonds, opent daartoe
de mogelijkheid. Uit dit fonds zal zowel het
wetenschappelijk onderzoek als de organi
satie van de kankerbestrijding zelf worden
gefinancierd. Gesteund door een advies
college van deskundigen zal dit fonds de
gelden, die toevloeien, zo kunnen verdelen,
dat zij het grootste nuttige resultaat voor
de kankerbestrijding opleveren.
Overtuigd van de onschatbare waarde
van dat fonds voor het welzijn van ons volk
moge ik u allen opwekken uw plicht ten
deze te verstaan; niet slechts uw plicht
van dankbaarheid jegens onze Vorstin, doch
ook uw plicht om mede te werken aan de
bevrijding van ons volk van het gevaar.
Laat niemand uwer de komende nationale
feestdagen ingaan, zonder het jubileum
insigne te dragen ten bewijze, dat hij zijn
steentje heeft bijgedragen.
Ik vertrouw, dat ook de bedrijven en de
ondernemingen naar vermogen zullen deel
nemen aan het Jubileum-geschenk, dat op
zo waardige wijze de traditie voortzet van
de leiding, die ons Vorstenhuis aan ons
volk gaf in de strijd tegen de volksziekten,
die zijn kracht ondermijnen."
Jubileumfilm werd gered
Schade betrekkelijk gering
tafel, die het gehele vertrek in lichter laaie
zette. De drie mannen hielden het hoofd
koel en organiseerden zo goed en zo kwaad
het kon de afweer. Zij droegen er eerst zorg
voor, dat het personeel op de eerste ver
dieping werd gewaarschuwd, zodat het zich
in veiligheid kon brengen.
Met behulp van de militairen uit de
Koudenhornkazerne. die in de smalle gang
een ketting vormden, werden vervolgens
de kostbare apparaten uit de aangrenzende
vertrekken, de operateurskamer en de
projectiekamer met de prachtige „Western
Electric" gered.
De brandweerlieden drongen ondanks de
geweldige hitte door tot de vuurhaard. Eén
der brandmeesters verklaarde ons later:
„Het duurde even tot er water kwam. In
die paar tellen dacht ik: „ik heb al voor
heel wat vlammetjes gestaan, maar zo'n hel
heb ik nog niet meegemaakt."
De gloeilampen sprongen niet, maar
smolten weg.
Met vier stralen werd het vuur doeltref
fend bestreden. Na tien minuten doofden
de laatste vlammen.
In die korte tijd was er een grote ravage
aangericht in de geluidskamer en de ope
rateurskamer, doch verder was de ver
woesting niet gegaan.
„Moeder des Lands" gered
De brand was in de droogkamer,
waar de fragmenten van ..Moeder des
Lands" hingen, gestopt. De Jubileums
film was op het nippertje van de
ondergang gered.
Schade valt mee
Na afloop van de brand kon men vast
stellen. dat de schade in dit zo kwetsbare
bedrijf buitengewoon meeviel. Wel moet
de uitbouw waar de brand woedde geheel
gerestaureerd worden, de kostbare instal
laties op de montagetafel na konden
buiten het bereik der vlammen worden ge
houden. Kostbare films gingen niet ver
loren.
Na een' voorlopige schatting werd de
schade op 20.000.geraamd
_>e oorzaak
Naar alle waarschijnlijkheid is de brand
door kortsluiting ontstaan.
Men vermoedt, dat bij het noodweer van
Donderdag water in de electrische leiding
is geraakt.
Gistermiddag deed het gerucht de ronde,
dat de snelblussers niet gewerkt zouden
hebben. Later bleek, dat dit het gevolg was
van een ondeskundige behandeling.
De directie, die op de Filmbeurs in Am
sterdam was, is direct toen zij van de brand
hoorde, naar Haarlem teruggekeerd.
De loco-burgemeester, wethouder A. J.
M. Angenent, kwam met wethouder mr. S.
C. van der Wall en de gemeentesecretaris,
mr. Th. A. Wesstra, een kijkje nemen.
ooooocooorr«xioocoocoooooccoooooooof*)cooooooooooooo
WEINIG VERANDERING.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.l. in De Bilt, geldig van Dins
dagavond tot Woensdagavond:
Wisselende bewolking, met plaatselijk
ochtendmist. Enkele verspreide buien,
hier en daar met onweer. In het Noord-
Westen van het land meest matige wind
uit richtingen lussen West en Zuid.
Overigens weinig wind. Weinig ver
andering in temperatuur.
18 Augustus:
7.nn on 5.*"» cm- it""* mir
5 Maan op 29.08 uur. onder 3 2ö uur
