c
J
Het ceremonieel der inhuldiging
Kampeer-
tenten
Aanwinst voor het archief
De Nederlandse vrouw 1898-1948
PANDA EN HET GOUDVELD
wc
Nieuwe Uitgave^
Wereldnieuws J
WOENSDAG 18 AUGUSTUS 1948
IN DE WERELDPOLITIEK
De tot nu toe bereikte resultaten op de
Donauconferentie hebben wel duidelijk
gemaakt, dat de Sovjet-Unie de unieke
kans die haar geboden wordt de Westelijke
mogendheden een belangrijke veer te ont
nemen, tot het uiterste zal uitbuiten. Er
was ook niets anders te verwachten. Voor
het eerst in de geschiedenis der na-oorlogse
„geallieerde" diplomatie kreeg de Sovjet-
Unie de gelegenheid om het spelletje der
meerderheid te spelen, of, anders gezegd,
om door het front harer satellieten te slui
ten een overwicht op de beslissingen uit te
oefenen. Het front harer satellieten is inder
daad gesloten gebleken, nu Joegoslavië
fanatieker dan ooit is blijven meezingen in
het „dom Kozakkenkoor" der communis
tische landen. Er was vóór de Donaucon
ferentie een ogenblik sprake van een min
der aan de Sovjet-Unie verknochte houding
der Joegoslaven, doch alleen het welbere
kende eigenbelang al heeft de Joegoslavi
sche regering er toe gebracht in deze aan
gelegenheid onverbiddellijk de partij van
het Oosten te kiezen. Zo staan Engeland en
Frankrijk theoretisch voor de beëindiging
van hun medezeggenschap over de Donau
en zo staat Amerika theoretisch voor een
uitsluiting van zijn invloed in de Donau-
commissie, die immers, volgens een reeds
geaccepteerd Russisch voorstel, zal worden
samengesteld uit vertegenwoordigers van
de oeverstaten en verder geen.
De Sovjet-Unie, die tot nu toe bij inter
nationale onderhandelingen en bij door de
UNO aangesneden onderwerpen steeds hef
tig aandrong op het handhaven van de be
moeienis der UNO in zo groot mogelijke
mate, heeft thans haar jas gekeerd en ver
zet zich ten aanzien van de Donaukwestie
staalhard tegen elke invloed of zeggenschap
van de organisatie der verenigde volken.
Zij doet dit thans even principieel en door
dik en dun als zij voordien het tegengestel
de trachtte door te drijven. Zij heeft zelfs
geweigerd de toekomstige Donaucommissie
een geregeld rapport te laten uitbrengen
aan de UNO, zodat elke band tussen UNO
en Donau drastisch wordt voorkomen. Tel
kens opnieuw proberen de Westelijke ver
tegenwoordigers bij de Donauconferentie de
zwakke macht van hun minderheid tot een
klein détailsucces te leiden, doch telkens
weer worden hun amendementen met de
afdoende meerderheid van de Oostelijke
groep afgewezen. Zo hebben zij in het be
gin van deze week een poging gedaan om
ten aanzien van eventuele geschillen over
het gebruik van de Donau. die zouden kun
nen rijzen nadat het toekomstige statuut in
werking is getreden, het Internationale Hof
van Justitie in Den Haag een taak te geven.
Ook daar kwam niets van in. De Sovjet-
Unie wenste de eventuele geschillen uit de
wereld te doen helpen door een verzoe
ningscommissie, die zal worden gerecru-
teerd uit de oeverstaten, dus uit de landen
van het Oostelijk bloc.
De vernedering die de Westelijke staten
op de Donauconferentie moeten ondergaan
doordat zij dienen als muis voor de Sovjet-
Russische kat, die met hen spelen kan naar
believen, wordt nog vergroot door het feit
dat de Sovjet-Russische gedelegeerden hun
best doen de Westelijke gedelegeerden in
de Donaukwestie functies te geven waarin
zij op geen enkele manier iets kunnen ver
anderen aan de gang van zaken zoals Rus
land die van tevoren heeft vastgesteld. Dit
spel is een welhaast kinderlijk aandoend
blijk van leedvermaak der Sovjets, die hun
weelde niet opkunnen nu zij het voor het
zeggen hebben en dientengevolge zoeken
raar gelegenheden om zich extra te amuse
ren met de hulpeloosheid der Westelijken.
Achter elkander bedankten de gedelegeer
den uit het Westen voor de vriendelijke
Russische uitnodiging om lid te worden van
de ontwerpcommissie, die uiteindelijk van
het materiaal dat de conferentie zal op
leveren, een nieuwe Donaustaat zal moeten
formuleren. De Westelijke vertegenwoor
digers zouden op die manier gedwongen
zijn geworden hun eigen uitsluiting en de
uitwissing van het oude Donaustatuut van
1921 in rechtsgeldige termen onder woor
den te brengen ter ondertekening. Noch de
Engelse sportiviteit, noch de Franse zin
voor sierlijke hoffelijkheid, noch het Ame
rikaanse stoïcisme kon over een dergelijke
scheve situatie heenkomen met het gevolg
dat de Russen tenslotte konden uitroepen,
dat de Westelijke mogendheden niet ver
langden mede te werken aan een spoedige
ODlossing van het Donauprobleem. Zij zul
len dat wellicht met grote voldoening heb
ben uitgeroepen.
Wanneer eerstdaags de discussies over
het ingediende Russische ontwerpstatuut
zullen zijn beëindigd, waarna het ongetwij
feld door de conferentie zal worden geac
cepteerd. komt eigenlijk pas de belangrijk
ste kwestie aan de orde, namelijk de Donau-
conventie van 1921. Formeel moet deze
oude conventie natuurlijk buiten werking
worden gesteld en vervangen door de nieu
we. Het is wel bijna zeker dat de Westelijke
vertegenwoordigers zich zullen verzetten
De radio geeft Donderdag
HII-VERSUM I. 301.5 M.
7.00. 8.00. 13.00. 19.00. 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Ochtendgymn. 7.30 Gram.pl.
7,45 Morgengebed 8.15 Pluk de dag. 900
Voor dc vrouw. 9.05 Beethoven's „Pastorale
9.45 Erna Sack en Karl Schmitt Walter. 10.00
Strijkorkest. 10.15 Morgendienst. 10.45 KerK-
orgelspel. 11.00 De Zonnebloem. 11.45 Marion
Anderson zingt. 12 00 Angelus. 12.03 Muzikale
melange. 12.30 Weerpraatje. 1233 Orkest
Klaas van Beek. 12 55 Zonnewijzer. 13.20
Klaas van Beek. 13 45 Hors d' oeuvre. 14 00
Kamerorkest. 14 20 Voor de vrouw (mode).
15 00 Piano, orgel. 15.20 Kamermuziek. 16.00
Bijbellezing. 16.45 Geestelijke liederen (koor).
17.00 Tentoonstelling Vrede v. Münster. 17.30
Strijkkwartet. 17.45 De Varianten. 18.15 Voor
veehouders. 19.15 Leger des Heils. 19.30 Ac
tueel geluid. 19.45 Regeringsvoorlichtings
dienst. 2) 15 Plaatvaria. 21 00 Sweelinckkwar-
tet so Haydn. 21.30 Openluchtconcert (Hon
gaars orkest». 22.15 De vaart der volken. 22.3a
Mozart-muziek. 22.45 Avondoverdenking.
23.15 Slotaccoord (gram.pl.).
HILVERSUM II. 114.5 M„ 218 M. en 1875 M.
7 00,8,00,13 00.18.00, 20.00 en 23.00 uur
Nieuws 7.15 Gram.pl. 7.58 Dagopening. 8.15
Gram.pl. 8.45 Boston Symph. ork. 9.15 Mor
genwijding 9.30 Waterstanden. 9.35 Arbeids
vitaminen. 10.30 Van vrouw tot vrouw. 10.35
Musette-orkest. 10.50 Kleutertje, luister. 11.00
Orgelconcert. 11.45 Gesprek met muziekken
ner. 12.00 Muziek v. Prokokief. 12.30 Weer
praatje. 12 33 Spionnetje. 12.38 Sandor Vidak
speelt. 13.20 Queens Hall Light Orchestra^
13.50 Charlie Kunz-platen. 14.00 Letland. 14 20
Alt en piano. 15.00 Voor zieken en gezonden.
16.00 Assortimento. 17.00 „Tapïola" v. Sibe
lius 17.20 Welk dier deze week? 17 50 Jeugd-
correspondentieclub. 18.20 Sportpraatje. 18.35
'n Avond in Wenen. 19.15 Voordracht. 19.30
Negro Spirituals. 20 05 Echo van de dag. 29 15
Salzburger Festspiele-concert (in de pauze:
„Huwelijksvacantie"). 22.00 De mannen ir
oorlogstijd (V). 22.15 Jeanette McDonald en
London Pallad. Orch. 23.15 Vaugham Wil-
„a London Symphony".
tegen deze procedure en dat zij zullen vast
houden aan de regels van de oude conven
tie, nu de nieuwe zo rigoureus al hun rech
ten dreigt te vernietigen. Het is welhaast
onvermijdelijk dat de Donau op die wijze
een onopgelost vraagstuk gaat vormen,
waarover twee verschillende conventies
zullen gelden en dat dientengevolge een
nieuwe bijdrage zal zijn voor de lang
zamerhand tot in alle hoeken en gaten dei-
internationale verhoudingen doordringende
verdeeldheid tussen Oost en West. Zo zal
de Donau tenslotte een UNO-kwestie wor
den als „gevaar voor de vrede". De Veilig
heidsraad kan er dan een uitspraak over
doen, die steunt op de in dat lichaam aan
wezige Westelijke meerderheid. Een uit
spraak, die dan natuurlijk de Sovjet-Unie
tot een nieuw veto zal brengen. Daarmede
zal dan de Donau het-immer groeiende,
sombere archief van onopgeloste UNO-
kwesties aanvullen, dat in September voor
de Algemene Vergadering in Parijs zal
worden afgestoft en voorgelegd.
Een Algemene Vergadering, die er al
evenmin raad mee weet. J. L.
In de Nieuwe Kerk te Amsterdamwaar
Koningin Juliana ingehuldigd zal wordenis
men bezig de laatste hand te leggen aan de
voorbereidingen. De panelen van het beroemde
orgel zijn na zorgvuldige restauratie weer op
hun plaatsen aangebracht, de prachtige preek
stoel is geheel schoongemaakt cn gerestaureerd.
Een kijkje in de kerk.
Spelen met munitie
is levensgevaarlijk
Zestien ongelukken
op één dag
Nog steeds beseft men niet, hoe gevaar
lijk het is met munitie te spelen en wapens
en granaten als oorlogssouvernirs te be
waren. De heer G. J. D. Franken, com
mandant van de hulpverleningsdienst weet
daar van mee te praten. Op een perscon
ferentie in 's-Gravenhage, waar in een
étalage met foto's en voorwerpen voor het
dodelijk gevaar gewaarschuwd wordt, heeft
hij gistermorgen van zijn ervaringen ver
teld. De hulpverleningsdienst, die met 121
man werkt aan het opruimen en onscha
delijk maken van projectielen, ondervindt
bij de vervulling van zijn taak slechts
weinig steun van het publiek. Toch is het
gevar groot. De duinen zijn nog lang niet
vrij van mijnen en op vele plaatsen worden
wapens en munitie aangetroffen.
In het tijdvak van 31 Januari 1948 tot
31 Juli 1948 werden geruimd 89.000 gra
naten, 6500 bommen, 5500 landmijnen, 514
pantservuisten, 23.500 ontstekers, 274 bus
sen strijdgas, 813 kg kruit, 7000 kg spring
stof, 96.000 kg geweermunitie, 488 geweren,
37 revolvers en 129 mitrailleurs.
Eerst als er ongelukken gebeurd zijn,
wordt de politie gewaarschuwd, maar zelfs
dan komen nog niet alle oorlogssouvernirs
te voorschijn. Omdat het aantal slacht
offers de laatste tijd onrustbarend gestegen
is in deze maand gebeurden er op één
dag 16 ongelukken heeft het ministerie
van Binnenlandse Zaken besloten nogmaals
een grote waarschuwingscampagne te be
ginnen. Op verschillende plaatsen in ons
land zullen in een aantal zaken stands of
étalages worden ingericht, die het publiek
wijzen op het gevaar van gevonden munitie
en projectielen. Voor de K.R.O.-microfoon
zal in het jeugdhalfuur een serie propa
gandistische hoorspelen gebracht worden.
Op deze wijze hoopt men iedereen te be
reiken, vooral de jeugd, want 86% van
de slachtoffers zijn kinderen tussen 12 en
18 jaar.
Emissie Gerritsen en Van Kempen
Door de uitgifte van 300 gewone aandelen
aan toonder, elk groot f 1000 nominaal, voor
de helft delende in de winst over 1948 en ten
volle in de winst over de volgende boek
jaren. uitsluitend voor houders der thans uit
staande gewone aandelen in de verhouding
van 1 nieuw aandeel op twee oude aandelen,
tot de koers van 150 procent, gaat de N.V.
Koninklijke Nederlandse fabriek van gouden
en zilveren werken Gerritsen en Van Kem
pen te Zeist over tot uitbreiding van haar
geplaatst kapitaal. Inschrijfdatum 23 Augus
tus. Emittenten Rotterdamse Bank N.V. en
de Twentse Bank N.V. Stortingsdatum 30
Augustus.
Donderende kanonschoten en beierende klokken
zullen het grote moment inluiden
In aansluiting op hetgeen reeds gemeld
is over het ceremonieel ter gelegenheid van
de inhuldiging van H. M. Koningin Juliana
kunnen thans de volgende bijzonderheden
worden medegedeeld over het gebeuren op
de morgen van de 6de September.
Om 8 uur zullen 101 kanonschoten, af
gevuurd door onze oorlogsschepen die dan
op het IJ gemeerd liggen, de luidende
kerkklokken en het spel van het carillon
op de toren van het paleis aankondigen,
dat de dag der inhuldiging is aangebroken.
Tegen 10 uur zullen de leden van de
beide Kamers der Staten-Generaal zich
naar het paleis op de Dam begeven om
vandaar te voet in cortège naar de Nieuwe
Kerk te gaan. Kort daarna, tussen 10 en
10.30 uur, volgen langs de zelfde weg de
groep van leden van de Raad van State,
de groep delegaties van overzeese gebieds
delen en de groep ministers. Tenslotte
worden tegen 11 uur de moeder van de
nieuwe vorstin met de oudste twee prin
sesjes en prinses Armgard verwacht. In
tussen is in het kerkgebouw na voorlezing
van het Koninklijk Besluit waarin de
volksvertegenwoordiging is bijeen geroe
pen tot een openbare en verenigde ver
gadering de commissie benoemd welke
Hare Majesteit aan de deur der kerk zal
ontvangen en haar naar de troon zal ge
leiden.
Om 11 uur zullen 35 saluutschoten van
de vloot aankondigen, dat het grote
moment is aangebroken. De klokken zullen
beieren wanneer de vorstelijke stoet het
paleis verlaat en als de Koningin naar
buiten treedt en onder de traditionele met
vissersnetten overdekte pergola naar de
kerk gaat, zal het muziekcorps van de
erewacht der studentencorpora welke voor
het paleis staat opgesteld een couplet van
het Wilhelmus spelen, terwijl door de ere
wacht de voorgeschreven eerbewijzen
worden gebracht.
In de kerk
Wanneer de vorstin het kerkgebouw be
treedt, preludeert het orgel het Wilhelmus.
De commissie van ontvangst begeleidt
Koningin Juliana en Prins Bernhard naar
het troonplatform en terwijl vorstin en
haar gemaal hun plaatsen innemen en het
gevolg zich achter en aan weerszijden van
hen schaart, wordt ons volkslied overge
nomen door het Amsterdams Toonkunst
koor onder leiding van Eduard van Bei-
num. dat zich in de koorruimte zal hebben
opgesteld. Drie coupletten van het Wilhel
mus zullen door Toonkunst (dus zonder
medezang van de andere genodigden) ten
gehore worden gebracht.
Hare Majesteit, gezeten zijnde, spreekt
dan een korte rede uit en verheft zich ver
volgens van haar zetel om de eed op de
Grondwet af te leggen: „Ik zweer aan het
Nederlandse volk, dat ik de Grondwet
steeds zal onderhouden en handhaven. Ik
zweer dat ik de onafhankelijkheid en het
grondgebied van de staat met al mijn ver
mogen zal verdedigen en bewaren, dat ik
de algemene en bijzondere vrijheid en de
rechten van al mijne onderdanen zal be
schermen en tot in standhouding van de
algemene en bijzondere welvaart alle
middelen zal aanwenden, welke de wetten
te mijner beschikking stellen, zoals een
goed Koning schuldig is te doen. Zo waar
lijk helpe mij God Almachtig."
Eed der Staten-Generaal
De eedsaflegging wordt door de aan
wezigen staande aangehoord. Nadat de
Koningin haar zetel weer heeft ingenomen
en een ieder dit voorbeeld heeft gevolgd,
houdt de voorzitter van de Staten-Gene
raal, staande voor de troon, een korte toe
spraak. waarna hij de volgende plechtige
verklaring aflegt, die vervolgens door hem
en elk der leden, hoofd voor hoofd, beves
tigd wordt:
„Wij ontvangen en huldigen in naam
van het Nederlandse volk en krachtens de
Grondwet U als Koningin. Wij zweren
(beloven), dat wij uwe onschendbaarheid
en de rechten Uwer Kroon zullen hand
haven, wij zweren (beloven) alles te zullen
doen wat goede en getrouwe Staten-Gene
raal schuldig zijn te doen. Zo waarlijk
helpe ons God Almachtig" (Dat beloven
wij").
Na de woorden van de voorzitter leest
de griffier der Eerste Kamer de namen der
leden van beide Kamers af, naar de volg
orde van de presentielijst. Eén voor één
spreken de leden staande voor hun stoel
de woorden „zo waarlijk helpe mij God
Almachtig" of „dat beloof ik".
Wanneer allen de eed of belofte afgelegd
hebben verkondigt de oudste koning van
wapenen, rechts van de troon, de scepter
zwaaiend: „Hare Majesteit Koningin
Juliana is ingehuldigd", driemaal gevolgd
door een „Leve de Koningin".
Ban geopend
De herauten van wapenen begeven zich
met hun trompetters buiten het kerkge
bouw, de trompetters openen de ban.
waarna de oudste heraut van wapenen
uitroept „Hare Majesteit Koningin Juliana
is ingehuldigd", gevolgd door een driewerf
„Leve de Koningin." Vervolgens wordt de
ban gesloten. Het zal dan omstreeks half
een in de middag zijn. De stoet wordt weer
gevormd en de herauten van wapenen
nemen hun plaats aan het hoofd daarvan
in. Uitgeleide gedaan door dezelfde com
missie verlaten Koningin en Prins in deze
stoet de kerk terwijl het toonkunstkoor
gezang 184 „De Heer is mijn Herder" in
zet. De erewacht op de Dam bewijst op
nieuw de eerbewijzen en nogmaals klinkt
buiten een couplet van het Wilhelmus.
Ten paleize teruggekeerd begeven zich
de herauten van wapenen met hun trom
petters naar het balcon om met trompet
geschal de komst van Hare Majesteit aan
te kondigen. En wanneer dan Koningin
Juliana en Bernhard, Prins der Nederlan
den, het balcon betreden zullen hebben,
laten wij gaarne aan de fantasie van de
lezer over hoe de menigte op de Dam daar
op zal reageren.
Nader vernemen wij, dat bij de inhul
digingsplechtigheid Portugal vertegen
woordigd zal worden door de Portugese
ambassadeur te Londen, de hertog van
Palmella als ambassadeur in bijzondere
zending. Voorts worden verwacht missies
van de Paus, Ierland en Griekenland.
Het aantal aangegeven radiotoestellen
in Nederland bedroeg in Augustus 1.054.726
tegen 1.043.927 op 1 Juli.
Expositie van de lange tveg
van on- tot volmondigheid
(Van een eigen verslaggever)
De tentoonstelling „De Nederlandse
vrouw 18981948", die ter gelegen
heid van het regeringsjubileum van de
Koningin van lieden af tot 30 Septem
ber in de Houtrusthallen in Den Haag
wordt gehouden, bergt een aantal
tegenstellingen in zwart en wit in zich,
dat aanleiding kan geven tot belang
wekkende beschouwingen over de
vrouwelijke ziel.
Men kan op deze expositie in schrille
contrasten de antl-Makassar-inte-
rieurs van 1898 naast de Bruynzeel-
keukens van onze dagen, de „wel
gevulde kasten" van 1940 en dc leeg
geplunderde woningen van vijf jaar
later en de crinolicntjes van groot
moeder naast de plastrons van de
kleindochter zien, maar ook het levens
werk van Henriëtte Roland Holst bij
de bakvis-romannetjes van Ro van
Oven of een Scheveningse nettenboet-
ster nevens een benzinepomp-juffrouw
aanschouwen.
Deze scherpe tegenstrijdigheden kunnen
enerzijds het voordeel hebben het betoog
te vereenvoudigen en voor een groot pu
bliek toegankelijk te maken, aan de andere
kant loopt men het gevaar, dat men in
algemeenheden vervalt, die ieder contact
met de werkelijkheid missen. Aan dit ge
vaar is de eerste afdeling „De vrouw in
het gezin" niet ontkomen. Gesuggereerd
wordt, dat het conventionele interieur van
1900 allerwege heeft afgedaan en alle Ne
derlandse huisgezinnen met blank-eiken
ameublementen zijn toegerust. Dat de
sociale belemmeringen voor vele gezinnen
zo groot zijn, dat van aanschaffing van een
rationeel en smaakvol meubilair nooit
sprake zal zijn, wordt verzwegen.
De tentoonstelling is in elf afdelingen
verdeeld: Vrouwen verenigen zich, De
vrouw in het gezin, de vrouw in de oor
log, De vrouw in Staat, en Politiek, De
vrouw en de kunst, De vrouw met acade
mische opleiding. De vrouw in opvoeding
De kleine wereld
In den Haag stapte onlangs een vijf jarig
jongetje met f 2,50 in zijn handje naar een
winkel om boodschappen te doen voor zijn
moeder. Onderweg werd hij aangesproken
door een meisje, dat hem na wat heen en
weer praten de f 2,50 afhandig maakte.
Inplaats van huilend naar zijn moeder te
lopen, volgde de vijfjarige E. het meisje en
zag haar verdwijnen in een perceel aan de
Maastrichtsestraat. Toen hij zich het huis
goed in het geheugen geprent had, ging hij
terug naar zijn moeder die op zijn verhaal
direct de politie in de arm nam. Bij con-
j frontatie herkende hij het meisje. 7,ij bleek
dertien lentes te tellen.... Bij nader
l onderzoek haalde de politie uit haar poppen-
I wieg nog meer geld te voorschijn, dat zij
j door kleine diefstallen verkregen had.
Enthousiaste gedelegeerden
op advocaten-congres
De voorzitter van het internationale
juristencongres in het Vredespaleis in Den
Haag, mr. J. Drost uit Rotterdam, ver
klaarde gisteren, dat hij vele complimenten
van buitenlandse gedelegeerden heeft ge
kregen over de voorbereiding en organi
satie van dit congres en over de grote gast
vrijheid, die Nederlandse juristen aan hun
confrères uit den vreemde bewijzen. De
gedelegeerden waren in het bijzonder
enthousiast over de ontvangst in de Rid
derzaal hun bereid door de minister van
Justitie mr. Th. R. J. Wyers.
In de sectiebijeenkomsten werd gespro
ken over een plan van prof. dr. R. P. Cle-
veringa om tot oprichting van een inter
nationaal hof voor maritieme- en lucht
vaartzaken te komen. Dit plan vond leven
dige bijval en werd druk besproken. Mr.
E. von Saher gaf zijn visie op het prijsrecht
van schepen in oorlogstijd. Hij acht het
juist dit prijsrecht onder geallieerden aan
dezelfde procedure te onderwerpen. Op
het gebied van prijsrecht en oorlogsrecht
bepleitte hij in het bijzonder maatregelen
ter bescherming van mensen, die in tijd
van oorlog alleen in technische zin vijand
zijn.
In een andere sectievergadering ontstond
levendige discussie rond het vraagstuk van
de opleiding van advocaten. Men was het
er over eens, dat na universitaire opleiding
een jurist een leertijd bij een gevestigde
advocaat dient door te maken.
ZEEPOST NAAR OOST EN WEST
Naar Nederlands-Indië vertrekt op 20
Augustus het m.s. „Oranje". Hiermede
kan zeepost worden ver-zonden, mits deze
uiterlijk 18 Augustus ter post bezorgd
wordt.
Naar Suriname vertrekt op 1 September
het m.s. „Hera" en naar de overige over
zeese gebiedsdelen in de West vertrekt op
31 Augustus het m.s. „Hestia". Met beide
schepen wordt zeepost naar deze bestem
mingen verzonden. Het verdient aanbeve
ling de stukken twee dagen te voren ter
post te bezorgen.
BANKBILJETTENCIRCULATIE SLINKT.
Uit de weekstaat van de Nederlandse
Bank blijkt dat de bankbiljettencirculatie
is geslonken met 17.000.000 en de munt-
biljettencirculatie met 1.500.000.
en onderwijs, De vrouw in beroep, bedrijf
en sociaal werk, De vrouw in het kerkelijk
leven, De vrouw en de sport, en tenslotte
De vrouw en de mode.
In al deze secties is getracht het verband
tussen de regering van Koningin Wilhel-
mina en de ontwikkeling van het vrouwe
lijk element in de maatschappij te symbo
liseren. Dat geschiedt bijvoorbeeld in de
eerste, „De vrouw in het gezin", door een
collectie foto's van de Koninklijke familie,
bij „De vrouw en de sport" komt men
terecht via een corridor, waarlangs op
nemingen van de twee geliefde takken van
sport der jubilerende vorstin zijn aange
bracht: paardrijden en schaatsen.
Er wordt op deze expositie, die naar een
ontwerp van de architect Henri C. Pieck
werd opgebouwd, met de moderne voor
lichtingsmiddelen: beeldstatistiek en foto,
dikwijls op geslaagde wijze droge stof tot
leven gebracht.
Wij denken bijvoorbeeld aan „De vrouw
in Staat en Politiek", die een dorre opsom
ming van jaartallen en feiten had kunnen
worden, indien de samenstelsters minder
begenadigd waren geweest met de gave
van de humor. Nu ziet men langs 'n grillige
curve, die de lotgevallen van de vrouw in
het staatsbestel uitbeeldt, de woorden „In
spin de bocht weer in, uit spuit de bocht
weer uit", hetgeen tussen zoveel dood
ernstige lectuur bevrijdend werkt. Een
ander voorbeeld: In de moeilijke weg
tussen „De vrouw medezeggenschap?"
(19QD) en 't voor-ontwerp-Romme (1937):
„De gehuwde vrouw mag niet werken
voor haar dagelijks brood", treft men een
caricatuur aan van 1913: „Zou de Kiezeres
nog trouwen?"
De politieke partijen (ook de groeperin
een van voor de oorlog als Vrijzinnig- en
Sociaal-Democraten) zijn met stands ver
tegenwoordigd. Tegenstellingen ook hier:
terwijl K.V.P., P. v. d. A. en V.V.D. zich
uitputten in materiaal, dat de belangrijke
invloed van de vrouw in hun organisaties
moet demonstreren, volstaan de A.R. en de
C.H.U. met de teksten „Gods woord het
eeuwige licht" en „God regeert".
Deze afdeling culmineert in „De vrouw
en de vrede", waar het profetische „De
zachte krachten zullen zeker winnen" staat
naast de harde werkelijkheid „Macht en
moraal bouwen samen de Staat en maken
Geschiedenis". Doch beide uitspraken wor
den overkoepeld door het rustïg-zakelijke
woord van onze Landsvrouwe: „Mij is geen
reden bekend, waarom vreedzame regeling
niet de uitsluitende methode zou zijn om
internationale geschillen te beslechten".
Kunstenaressen
In „De vrouw en de kunst" trekt een
collectie tekeningen, schilderijen en beeld
houwwerk de aandacht. Doeken van Lizzy
Ansing'h, Suze Bisschop-Robertson en
Charley Toorop wisselen af met plastiek
van Marianne Gobins en Charlotte van
Pallandt, Gré Rueb en anderen.
Muziek, toneel en dans werden evenmin
vergeten en de architect Hanneke Schroder
gaf zich veel moeite er een geheel van te
maken.
Madame-la-Mode
Het zeer fraai verzorgde domein van de
Sport, dat het vooral van de foto's moet
hebben, gaat via een geestig diorama „de
ontwikkeling van het strandleven" zon
der rekening te houden met beperkende
bepalingen! over in de laatste en met
het nogal overladen departement „De
vrouw in beroep en bedrijf" uitgebreidste
afdeling: De mode.
Het begin en het einde van de 50-jarige
regeringsperiode van de Koningin tonen
ook hier een overeenkomst door contras
ten. In het Kroningsjaar zag men een dui
delijke tegenstelling tussen aesthetische en
hygiënische kledij; in het jeubileumjaar
maakt men onderscheid tussen practische
kledij voor het werk en uitgaanskleren,
waarin het aesthetische element over
heerst.
Een ding is zeker, de vrouwen mogen in
deze halve eeuw dikwijls perioden van
zware zorgen hebben gekend, hun belang
stelling voor het verschijnsel „Mode" werd
er niet door aangetast.
Vrouw, verzet, victorie
Zware zorgen! Dan denkt men allereerst
aan de vijf schrikkelijke oorlogsjaren, die
achter ons liggen. Jaren, waarin de vrouw,
beter dan welke tentoonstelling ooit kan
doen, haar gelijkwaardigheid met de man
bewees.
En het is zeker niet toevallig, dat op deze
expositie juist „De vrouw in de oorlog"
tot een indrukwekkende, beklemmende
manifestatie werd.
Hoog rijst boven de armzalige puinhopen
met de verwrongen ijzeren ledikanten de
figuur van de Moeder, die haar kind be
schermt tegen het onheil.
„Vrouw, Verzet, Victorie" is haar devies
en in een hoek van de zaal staat nog een
ander, gesymboliseerd door het beeld, dat
Gerrit Jan van der Veen maakte ter nage
dachtenis van de feministe Wilhelmina
Drucker: „Vrouwen, houdt de fakkel
brandende".
Een leuze, die, zoals in de catalogus
wordt opgemerkt, ver uitgaat boven femi
nistische ideeën alleen.
De vrouwen met haar ongebroken geest
kracht, haar uithoudingsvermogen en haar
gave van niets nog iets te maken, waren
belangrijker voor het moreel en het licha
melijk welzijn van het gehele volk, dan ze
zelf wel gedacht hadden.
En hierdoor alleen reeds heeft deze
expositie recht van bestaan.
28. Intussen worstelde de oude Nick Nugget j stortte Nugget achter Parula aan, naar beneden.een stem naast hem en toen hij opkeek, zag hij,
met Billy Bulk, maar, zoals we al vaker hebben Hij viel cn viel cm viel. cn er zou beslist een dat Panda's hoofd eveneens uil de struiken
gezien, was dat geen partij voor hem. De ban- akelig ongeluk gebeurd zijn, wanneer hij niet stak. „Hoe is hel mogelijk!?", mompelde de
diet was veel sterker en daardoor was het een in een dicht struikgewas was terecht gekomen, i oude goudzoeker. „We leven nog! Wat een
klein kunstje voor hem om de oude goudzoeker Dit brak zijn val en na een paar ogenblikken I wonder! Overigens zijn we verder van huis dan
over de afgrond te duwen. Met een hese gil kon hij dan ook zijn hoofd weer oprichten. ooit, want de kaart krijgen wc nu nooit meer!"
Waar ben ik?", steunde hij. Benedenzei
li
Inleiding tot de Dramatologie dot „D
Hanno van Wagenvoorde, uitgeverionge
H. J. Paris, Amsterdam, 1948. p:ns
Het is te betreuren dat Hanno van Wages'eIT^'
voorde, die het toneel uit practische ervj i>e
ring zowel als theoretisch onderzoek ken ^n>
zijn theaterwetenschappelijke studie van c Doec
aesthetische basis van de dramatiek niet voc leger
een breder publiek heeft bestemd. Zijn leei wcc<
zame beschouwingen over het ironisch asped. ,eiJ
en het spelrhythme blijven voor de gemij
delde schouwburgbezoeker, die zijn critisch11
appreciatie zou willen verstevigen, eve'aar
ondoorgrondelijk als een dissertatie ove iada
Kant of Hegel. Daarmede wil natuurlijk niesivon
ten nadele van deze voor vaklieden met enig Aan
goede wil belangwekkende terreinve;
kenning worden beweerd.
Vermeldenswaardig is evenwel dat Vafr
Wagenvoorde (in navolging van Pudowkic lioe'
geen redenen kan vinden om de filmkun-
buiten de dramatiek te systematiseren. In,H
mers, betoogt hij. de montage maakte h»,
rhythme van de film uit en hier bevindt zitjl
de' vitale beweging van de filmischjlj
dramatiek. [IJ
Het is te hopen dat Hanno van WagesjM
voorde uit dezelfde door hem met indukweHlj
kende ijver verzamelde schat van studiifl
materiaal ook eens de populaire uiteenzetti™
zal puren, die zeer welkom zal zijn. JU
DAVID KONINqB
te huur „The Indiana", Zijlweg 111. Tel. 178"
i AdvJ
OPINIE-ONDERZOEK
Ei
oh
Woningnood wordt ergei
meent het publiek
Een derde van het publiek in ons land
ondervindt moeilijkheden door het tekort
aan woningen. e|
Voor de derde keer vroeg het Nederland oor
Instituut voor de Publieke Opinie aai nek
mannen en vrouwen in alle delen van he ing
land: i d
„Ondervindt U persoonlijk moeilijkhedes ijk
door het gebrek aan woningen?" jfde
De antwoorden:
In Augustus 1946: 33 met woning
moeilijkheden.
April 1947: 36 met woningmoeilijk^an
heden.
Nu: 31 met woningmoeilijkheden.
(Afwijkingen van enkele procenten zijner
bij enquêtes onder enige duizenden per an-
sonen van geen betekenis. Alle drie duloe
bovenstaande uitkomsten betekenen, dat N
ongeveer een derde van de bevolking last Ün,
van het huizentekort ondervindt).
Uit de antwoorden op N.I.P.O.'s vraag
„Welke zijn die moeilijkheden", blijkt dat
14 zit met vrijwillige of gedwongei
samenwoning;
4 kan trouwplannen niet uitvoeren
omdat woning ontbreekt;
9 is te klein behuisd, woont in nood' 18
woning, slecht behuisd e.d.;
4 diverse andere klachten;
31 met woningmoeilijkheden.
Ook deze cijfers wijken weinig af van dl D
uitkomsten van vorige peilingen. Allee! ld.
werden nu slechts enkele gezinnen aange
troffen in beschadigde huizen, schuren
stallen e.d., ruim een jaar geleden sameai8l
nog 4 ;r
De toekomst ziet men echter somber in.
53 van alle ondervraagden antwoordt:
„De woningnood wordt erger",
vraag: „Wat vindt U. wordt de woningnocw
erger of minder erg?" (29 meent minder
erg, 24 heeft geen oordeel).
Faillissementen
De rechtbank te Haarlem heeft in staa||Jj
van faillissement verklaard:
Jac. van Splunter, wonende te Haarlem
mermeer, Sloterweg 893. Rechter-commis-
saris: mr. N. Smits. Curator: mr. A. G. H
H. Roeffen, advocaat en procureur te Aak '5t
meer. fai
De nalatenschap van R. Slot, bakker,re
laatstelijk gewoond hebbende te Bloemen- a,
daal, Bloemendaalseweg 12. Rechter-com- f{
missaris: mr. N. Smits. Curator: mr. R. C *a
Bakhuizen van den Brink, advocaat en pro- -e
cureur te Haarlem.
J. J. de Jong, wijnhandelaar, wonende tl
Zaandam, Hogendijk 108, aldaar zijn be
drijf uitoefenende onder de benaming fir
ma H. de Vogel. Rechter-commissaris: mr.
N. Smits. Curator: mr. H. M. C. Dekhuijzen,
advocaat en procureur te Zaandam.
Philippus Rost, winkelier, wonende li
Haarlem, Kampervest 1. Rechter-commis-5
saris: mr. N. Smits. Curator: mr. M. va! it
Eek, advocaat en procureur te Haarlem.
H. J. Meijer, winkelier-schilder, wonen- a
de te Nieuw-Vennep. gem. Haarlemmer-
meer, Venneperweg 550. Rechter-Commis-IK
saris: mr. N. Smits. Curator: mr. A. G. H. ft it
Roeffen, advocaat en procureur te Aals- a
meer.
SPIONNAGECOMPLOT TE BANDOENG^
Volgens een mededeling van de dienst ra
Legercontacten heeft de militaire veilig-l
heidsdienst in samenwerking met civiel!
politie een spionnagecomplot ontdekt ops
een militair bureau te Bandoeng. Het waJÜi
bekend, dat op dit bureau elementen werk-p
ten, die deel uitmaakten van een organi
satie, welke in verband met het toekom
stige plebisciet ondermijnende propagandi
voerde volgens door Djokja aangegevö
richtlijnen, aldus Legercontacten.
Tamelijk. Een eenzame passagier in eea
Noors watervliegtuig, ambtenaar val
het ministerie van Justitie, schoot tij*
dens de vlucht de piloot in zijn hals
De laatste zag kans het vliegtuig uit een
duikvlucht op te halen, hoewel hil
even zijn bewustzijn verloren had. Hij
maakte een nooddaling op het water «0
redde zijn aanvaller nog van de ver
drinkingsdood. De piloot zeide later.
„Indien dit een poging tot zelfmoori
was, dan was het een tamelijk egoïsti
sche daad".
Thuisblijver. Aan de Hertog van Berwyck
y Alva, een nakomeling van de be
ruchte hertog van Alva, die voor dt
tentoonstelling van de vrede van Mun
ster in het Prinsenhof te Delft enkel!
expositiestukken had afgestaan en m
verband hiermede een reis naar Neder
land zou ondernemen, is door de Spaan
se regering een uitreisvergunning ge
weigerd.
