Haarlem's Dagblad | 1948 | 19 augustus 1948 | pagina 6

Een drijvend draaitoneel op de Schotersingel Vacanliekampvan invalide

Een eeuw geleden werd
Meerenberg" gebouwd

Q Kort en Bondig j

DONDERDAG 19 AUGUSTUS 1948

HAARLEMS DAGBLAD

4

kinderen op „Kareol

Bijzonderheden over de opvoering van Vetermans
Vader des Vaderlands

Deze zomer stelt wel zware eisen aan t Van de overige evenementen, die de afde-
het amateurtoneel in Haarlem en omge- ling Haarlem-Noord van-het Comité voor
ving. Nationale Feesten organiseert, noemen wij

Nauwelijks zijn de voorstellingen van het optreden van de dansgroep uit Orange
„Frans Hals" achter de rug of weer andere
combinaties met ten dele dezelfde mede
werkers repeteren avond aan avond, het
zij voor de opvoering van Eduard Veter
mans „Vader des Vaderlands" in Haarlem-
Noord, hetzij voor Langendijks „Don Qui-
chot" in Bloemendaal.

Gisteravond zijn we eens een kijkje gaan
nemen bij de repetities voor het stuk van
Veterman.

Na een avontuurlijke tocht via donkere
gangetjes en steile trapjes belandden we
in de voormalige schuilkerk der Oud-
Katholieken aan de Kokstraat, waar de
heer Jan Kraakman in een volkomen bij

p 6 September en een rolschaatsenwed-
strijd op Vrijdag 3 September aan de Delft-
laan.

De verlichting van de Generaal Cronjé-
straat zal, met enkele wijzigingen waar
door het jubileum tot uiting zal komen,
dezelfde zijn van 1938.

Uitwisseling met Vejle»

Vrijdag vertrekken
de Haarlemmers

Vrijdagmorgen omstreeks half negen
vertrekt een gezelschap van 25 Haarlem-
het stuk passende omgeving van koperen mers, vergezeld door de heer D. J. A. Ge-
lantaams, tinnen borden, oud-Hollandse iufc naar Vejle in Denemarken, om het
meubelen en lage balken met niet-aflatend i bezoek te beantwoorden dat de Denen in

de tweede week van Juli aan Haarlem
brachten.

Het gezelschap zal een week in Vejle
doorbrengen en logeren bij degenen die in
Haarlem hun gasten waren.

Deze uitwisseling is aan Haarlemse zijde
voorbereid door de Commissie voor Cultu-

geduld zijn aanwijzingen geeft.

„Vertelt u vooral, dat het dit keer geen
openluchtspel wordt, maar een spel in de
openlucht. „Vader des Vaderlands" is
voor de schouwburg geschreven en de op
voering op het vlot op de Schotersingel

tegenover het Tehuis voor Ouden van Da-,

gen is dan ook een experiment. De décors iele Uitwisseling der Stichting „Haarlems
zullen we alleen maar aanduiden, zcals dat Bloei"

vroeger ook gebeurde bij de Middeleeuwse
wagenspelen".

Vetermans spel bestaat uit negen be
trekkelijk korte taferelen, die tezamen het
leven van Willem van Oranje geïdealiseerd
maar scherp uitbeelden. Het werd geschre
ven voor de Willem de Zwijgerherdenking
in 1933 en bevat vele voor-treffelijke vond
sten. Zo aan het slot van het vijfde tafereel,
waar de held uitroept: Ik?- Wie ben ik pei
slot van rekening? Op dat ogenblik komt
een officier binnen met een brief. Het blijkt
het Wilhelmus te zijn, dat door Oranje
met. stijgende bewogenheid wordt voorge
lezen.

In het achtste tafereel is een simul-
taan-scène, waarin Granvelle aan de zijde
van het toneel de brief dicteert, in welke
de banvloek over Oranje wordt uitgespro
ken; aan de andere kant dicteert deze zijn
Apologie, die als het ware het antwoord
en het commentaar op de banvloek vormt.

Door de verdeling in afgeronde tafe
relen wordt van de spelers in iedere scène
een uiterst intensief spel verlangd. Dit
gelat wel in bijzondere mate voor de
figuur van Willem van Oranje zelf, waar
bij bovendien de moeilijkheid komt, dat
de vertolker het voortschrijden van de tijd
geleidelijk maar duidelijk moet laten uit
komen.

Het bezoek van gisteren heeft ons er
echter van overtuigd, dat de heer Kraak
man in de heer De Kruiver van „Alber-
dingk Thijm" een zijn rol voortreffelijk
beheersende auteur heeft gevonden, die
zijn tekst met een bewonderenswaardige
dictie over het voetlicht brengt.

Onder de overige vijftig medewerkers
treffen we een uaar oude bekenden uit
„Frans Hals" aan, zoals Johan van Doorn
en Guus Boersma, die kleinere belangrijke
rollen voor hun rekening hebben genomen.

Draaitoneel

De moeilijkheid van het veelvuldig
décorwisselen is op vernuftige wijze opge
lost.

Het draaitoneel van de Amsterdamse
Stadsschouwburg, dat een diameter van
ruim acht meter heeft, zal op het vlot wor
den gemonteerd. Hierdoor is het mogelijk
aan de voorzijde te spelen en aan de ach
terzijde het toneel voor de volgende scène
reeds in orde te brengen. Tijdens een korte
„black-out" wordt de schijf dan gedraaid.

De pauzes zullen zodoende tot drie korte
intermezzi beperkt blijven.

Aan de costumering wordt grote zorg be
steed, al lijken de moeilijkheden, nu heel
Nederland de paar firma's, die zich op de
verhuur van toneelkleding toeleggen, be
stormt, wel eens'onoverkomelijk.

De tribune komt naast het Tehuis en zal
aan ruim 1400 personen plaats bieden.

Er zijn voorlopig vier voorstellingen ge
projecteerd op 30 Augustus (generale repe
titie), 31 Augustus (première) en verder
op 2 en 4 September.

Burgerlijke stand van Haarlem

HAARLEM. 18 Augustus 1948
ONDERTROUWD: 18 Aug., F. W. L. van
der Spek en M. J. de Boer; W. B. Bierman en
M. C. J. C. Becker: P. van den Broek en G.
de Vries; C. P. A. Bakker en J. G. G. Metse
laar; G. van der Wiele en T. Schuerman; H.
van Dronkelaar en A. G. Bosman; C. F. Meir
huizen en E. A. Russ; C. B. Pellikaan en G.
van der Domhof; E. landman en W. P.
Meeuwenoord; M. J. A. Dekker cn W. L. M. Le
Belle; S. de Zwart en A de Jong; J. A. van
der Post en M. Nowacki: W. B. Verkroost
en A. C. Kotten; J. E. van Soest en A. Dek
ker; B. Maasdam en S. T. Krikke; G. J. Borg-
meijer en A. G. W. Meenderink: A. Niesing
en J. Janssens; L. S. Spruit en C. L. Bos; J.
W. G. Sersansie en A. Visser; H. C. F. van
Gooi en F. Schuuring: J. Appelman en A. C.
Koek: A. van Haalem en J. M. T. Sweers; C.
Dollé en C. M. van der Klaauw; J. Walkotte
en J. C. Duin; J. A. van Lieshout en C. M.
Woolthuis; T. van Vliet en A. M. Verbart: A.
F. Brinkhuis en A. A. Bijl; R. van den Brink
en M. P. J. A Luttik; H. A. Boer en A. A. H
Koch; T. H. J. Knijpers en J. M. W. Simons;

GEHUWD: 18 Aug., G. Reus en C. J. Reits-
ma; W J. Reumer en L. A. Geers; H. F. van
Uden en H. C. Bonfrer: J. Stolwijk en J.
Zwemmer: H. van Vcghel en J. M. Koppies:
C. van Steijn en C. van den Berg: T. N. M.
Bleijswijk en L. M .van Zee: J. C. M Groe-
newegen en E. G. van der Drift; C. P. Schol
en J. J. M. Burgers; H. Vrieze en P. Kool
bergen; D. van den Kerkhof en C. M. Hoog
land; M. Pieterse en C. J. Hoenderdos: B. H.
M. Löffelman en E. J. M. Hetem: J. Koore
man en P. Vix&boxse; H. Merks en A. G.
Zomer; A. van Cleeff en Q. M. J. Lammerts-
ma; K. H. Zijlman en A. T. Berger: F. W. H.
Derogee en H J Steenbergen: F. L. Köller-
meyer en H Klitz: P B. M. Muringer en A.
M. Wouters: W. H. Huhl en A. Muller; J. J.
Hager en G C. van Duffelen.

BEVALLEN van een zoon: 17 Aug., C. P.
M. Coulevan Kilsdonk: J. C. Vlugvan dei-
Meer; 18 Aug., E. M. Dubelaar—van Moorst.

BEVALLEN van een dochter: 18 Aug., W.
PouwBarmentlo; J J F. Hoenderdos
Wijkhuise: M. van Locvesijn—Geutskens; E
T. J BanningHuijboom; J. T. Alandvan
der Westen

OVERLEDEN: 17 Aug., J. H van Leijden.
84 i., Verspronckweg; A. M. Roozen, 11 d-,
Ramplaan.

Burgerlijke stand van Bloemendaal

GEBOORTEN: W. G. Tweehuijsen—Hokke-
ling, a.

ONDERTROUWD: E G Jonker en G. v.
Dijk; J. de Jonge en H. Bruining; A. C. M
Bosman en M. W. A. Verstecgh,

OVERLEDEN: J. Veenstra—Bootsman.
71 jaar.

GEHUWD: B. Pepping en T. E. I. Glöckler;
R. H. Landolt en L. Chr. Bennewitz; A.
Timmerman en A. v. d. Valk.

Vejle is een mooi gelegen, bedrijvige
handels- en fabrieksplaats met 34.000 in
woners, die jaarlijks door tienduizenden
toeristen wordt bezocht.

Het zijn vooral de omstreken, de bossen
langs de fjord in een heuvelachtig terrein,
waar 's winters de skisport wordt be
oefend, die de reizigers lokken.

De vervanging der stadstram
Het wordt wel November

Naar wij vernemen zal de vervanging
van de stadstramlijn HaarlemHeemstede
later plaats vinden dan oorspronkelijk in
de bedoeling lag.

Zoals men weet, heeft wethouder Ange-
nent in de laatste vergadering van de Haar
lemse gemeenteraad meegedeeld, dat de
stadsdienst in October opgeheven zou wor
den.

Men houdt thans echter 1 November als
datum aan, waarop de omzetting een feit
zal worden.

Met het dagelijks'bestuur van Heemstede
wordt nog overleg gepleegd, welke route
de bus zal volgen. De N.Z.H. voelt het
meest voor de Binnenweg. De afzonderlijke
lijn naar het Wilhelminaplein is hoogst
waarschijnlijk van de baan. In plaats daar
van zal een sub-lijn op de spitsuren van
het station Haarlem af naar Heemstede
worden ingesteld.

Zoals wij destijds hebben meegedeeld, wil
de directie der vervoermaatschappij lijn 4
inkorten tot het traject Rollandslaan
Planetenplein. De bewoners van 't Natuur
kundigen- en Zeeheldenkwartier krijgen
een eigen lijn via het station naar het
Spaarnhovenplein, indien het gemeentebe
stuur daartoe toestemming geeft.

De weg onder het viaduct in de spoorlijn
HaarlemLeiden "Over de Brouwersvaart
moet in ieder geval eerst verbreed worden.

Dank zij

„Het vierde Prinsenkind"

„Thuis moet ik altijd toekijken, wanneer
de anderen spelen", zegt het kleine meisje
met ,het kunstbeen tegen ons, om dan, zo
vlug zij kan en dat is heel wat vlugger
dan men zou verwachten een troep
kameraadjes achterna te gaan.

En de veertienjarige Hans van 't Leidse
gymnasium, die volkomcp verlamd is
sinds de Duitsers hem tijdens een razzia
door de rug schoten, lacht tevreden: „Ik
heb nog nooit zo'n pleizier gehad!"

Het zijn maar twee reacties uit een
groepje van zestig kinderen, die twee
weken gelogeerd, nee gekampeerd hebben
op Kareol in Aerdenhout. Zij werden daar
toe in staat gesteld door de stichting „Het
vierde Prinsenkind", die zich het lot van
de door de oorlog getroffen kinderen in
Nederland heeft aangetrokken. Bij een
vorige gelegenheid vertelden we al iets van
de kampen bij Steenwijk voor de wezen en
de half-wezen en deze zomer heeft de
stichting eens een proef genomen met een
kamp voor invalide kinderen.

Het eerste ogenblik, dat men de ruime
hal van „Kareol" heeft betreden, voelt men
de onbedwingbare neiging weg te vluch
ten, zo deerniswekkend enbeschamend
voor de ouderen is deze verzameling van
lichamelijk onvolwaardigen. die daar
voortstrompelt en zich met de kleinste
kleinigheden vaak moet behelpen.

Maar al spoedig wordt men ook getrof
fen door de ongekunstelde vrolijkheid van
deze jeugd, die haar lot blijmoedig schijnt
te dragen en ermee verzoend lijkt.

Zeker: een opgeschoten knaap mag dan
wel cynisch opmerken: „Nou, ik heb ge
lukkig maar één poot te wassen!", gelach
en gezang vullen toch het huis en ondanks
de vele handicaps, die de jongelui door hun
gebreken ondervinden, vermeldt het dage
lijks programma heel wat spelletjes, sport
wedstrijden en uitjes.

•De mensen van „Het vierde Prinsenkind"
gaan van de gedachte uit, dat men deze
kinderen zoveel mogplijk als volwaardigen
moet beschouwen eh het is dan ook merk
waardig te zien, hoe zij zich met hun ge
breken toch met een zekere vlotheid weten
te behelpen en in huis ook weten mee te
helpen: dweilen en vegen, groenten schoon
maken, tafels opruimen, kamers en zalen
versieren en feestjes organiseren; het
wordt allemaal door de kampeerders zelf
gedaan met behulp van een kleine staf,
bestaande uit padvinders en padvindsters
en verpleegsters.

„Niemand geneert zich hier voor zijn
gebrek en dat is. al heel wat gewonnen",
meent de leider van een juist vertrokken
groep, de burgemeester van Alblasserdam,
de heer L. Loov, die zeer dankbaar is voor
de van alle kanten geboden steun: „de
Stichting „Herstellingsoorden", die de in
ventaris in bruikleen afstond en waarvan
dq geneesheer, dr. Kroon, de medische
controle uitoefent, de maaltijden worden
uitstekend toebereid door een kok van de
D.U.W. en dan is er niet te vergeten de
Haarlemse U.V.V., die ons keer op keer
gezellige avonden bezorgt."

Sedert Dinsdag is een tweede groep op
„Kareol" aangekomen, die eveneens twee
weken in Aerdenhout blijft.

UIT HET VERLEDEN

rr

'.De verpleging van de krankzinnigen
stond eeuwen geleden nog op een laag
peil. Feitelijk werden de geesteszieken al
leen in het „dolhuis" opgeborgen, zodat de
samenleving er geen last meer van had.
Aan genezing werd weinig aandacht be
steed.

Gelukkig is een eeuw geleden daarin
een belangrijke wijziging gekomen. Een
mijlpaal in de geschiedenis der krankzin
nigen-verzorging in ons land was de ope
ning van het gesticht „Meerenberg" onder
Bloemendaal bij Santpoort. Dit werd in
Juni 1849 geopend, zodat het in het ko
mende jaar 100 jaar zijn heilzaam werk
zal hebben verricht. Het was het edrste
gesticht dat de provincie Noordholland
opende, thans zijn er drie. De twee andere
zijn „Duinenbos" bij Castricum en Medem-
bïik. De naam „Meerenberg" is enige tijd
geleden afgeschaft, omdat die een ongun
stige klank in de volksmond had, en ver
vangen door „Provinciaal Ziekenhuis nabij
Santpoort".

In 1843 was voor de stichting van „Meer
enberg" door de Provinciale Staten aange
kocht het buiten „Meerenberg" voor
26.021. Dit was mogelijk geworden om
dat de bewoner, de heer Van Hoorn uit
Amsterdam, in 1842 was overleden.

In Aelbertsberg, de streek tussen „het
Hof van Aelbertsberg" en „het Huis te
Brederode" werden in de 17e eeuw enige
hofsteden (buitenplaatsen) gevonden,
waaraan blekerijen verbonden waren, die
afzonderlijk verhuurd werden. In die tijd
waren er in Bloemendaal en Overveen, aan
de voet der duinen, veel blekerijen. De
families hadden in die tijd meer textiel
dan wij nu. Zij zonden veelal slechts twee
keer in het jaar hun was naar de bleke
rijen,, hetgeen pleit voor hun welvoor
ziene linnenkasten.

De Amsterdamse koopman mr. Willem
van Gennep kocht in 1655 een dezer hof- I
steden voor 15.000. De bezitting (met
inbegrip van de blekerij) was 12 morgen
407 roeden groot. Hij veranderde de naam
„Cloeckendael" in „Meerenberg". Onge-
veer 50 jaar woonde de familie Van Gen- j
nep op dit buiten. Daarna werd het voor
slechts 6000 verkocht aan Philips van der
Goes, vice-admiraal van Holland en West-
Friesland. 25 jaar later ging het bezit voor
7.500 over aan de amateurs van de im- j
beciele Jacob Christoffers. In 1746 werd
de heer Hendrik Talbot de nieuwe bewoner
voor 6.300. Deze brak de blekerij af en
trok de landerijen en het daarbij beho
rende water bij zijn buiten. Na zijn dood
werd Gerrit Vervooren eigenaar voor
4.751. Het was nu een „lustplaats" ge
worden, maar de nieuwe eigenaar mr. Cor»
nelis van der Cocq behoefde er tien jaar
later niet meer dan 5000 voor te betalen.
In 1762 was bij de verkoop aan mr. C. J.
van Dam, burgemeester van Amsterdam,
de prijs tot 8.200 gestegen.

De heer Van Dam breidde het bezit van
„Meerenberg" uit door aankoop van lande
rijen van „Rust van Onrust" een bezitting j
die er aan grensde.

In 1804 wordt als eigenaar van „Meer- j
enberg" genoemd de heer Pieter Theodorus i
van Hoorn, penningmeester van de The- i
saurie der stad Amsterdam. Dit was de
laatste bewoner.

Aanvankelijk was het gesticht „Meeren
berg" slechts van beperkte omvang. In de
loop der jaren is het evenwel geregeld
vergroot door het bijbouwen van nieuwe
paviljoens. Het verwiei'f onder een reeks
zeer deskundige dokters een uitstekende
naam als verpleeginrichting en heeft die
tot heden behouden. Voor de oorlog had
het provinciaal ziekenhuis een capaciteit
van ongeveer 1500 patiënten. Na de bevrij
ding kon dit aantal nog niet opnieuw ten
volle bereikt worden omdat een der pavil
joens nog in gebruik is bij het Rode Kruis
sanatorium voor de verpleging van tuber-
culoseleiders, ook al hebben Gedeputeerde
Staten geregeld moeite gedaan om weer de
beschikking over dit paviljoen te krijgen.

De herdenking van
het eeuwfeest

Naar wij vernemen worden er reeds
plannen voorbereid ter herdenking van het
eeuwfeest. Daarvoor is een comité be
noemd waarvan voorzitter is de heer R.
Verbeek, chef van de economische en ad
ministratieve dienst en secretaris dr. P.
van Esch, beide aan het ziekenhuis ver
bonden. Voor de patiënten zal onder andere
een kermis georganiseerd worden. Verder
is er ook over gedacht een tentoonstelling
te organiseren om daarbij te demonstreren
de grote vooruitgang van de verpleging in
de loop der eeuwen.

De Oranje vertrekt op 26 Augustus. Post
voor de Oranje moet uiterlijk Zaterdag 21
Augustus voor de laatste buslichting gepost
zijn.

Engelse deserteur lichtte
Hagenaars op

Een 25-jarige Engelse soldaat uit Stoke-
on-Trent, die deel uitmaakte van het Britse
bezettingsleger in Duitsland, was in 1947
in Duitsland gedetineerd wegens desertie.
In November kreeg hij verlof om zijn ster
vende vader in Stoke-on-Trent te bezoe
ken. Van dat verlof keerde hij niet terug.
Hij ging naar Nederland, waar hij in ver
schillende plaatsen personen opzocht van
wie hij kon vermoeden, dat zij Engels spra
ken. Hij vertelde deze mensen, dat hij ser
geant was, met verlof in Nc 'erland ver
toefde en geen geld meer had. Met dit ver-
haal wist hij 25 personen op te lichten voor
in totaal 800. In Den Haag maakte hij
kennis met een vrouw, maar hij brak zijn
verblijf hier af, toen hij merkte, dat de
politie hem zocht. Het was echter al te laat,
want toen hij bij Roosendaal de Belgische
grens was gepasseerd, werd hij door de
Belgische rijkswacht, die door de Haagse
politie was gewaarschuwd, gearresteerd. Hij
is thans naar Hoek van Holland overge
bracht. 1

Vermoed wordt, dat hij nog meer oplich-
tingen heeft gepleegd. Inlichtingen hier
omtrent worden verzocht door sergeant
Bailey. C.O.D.A.P.M. 41 garrison, Hoek van
Holland.

Felle boer der ijbrand

Gisteren is brand uitgebroken in de
hooiberg op een boerderij in Schinnen
(Limburg). De boer \yas met zijn echtge
note en negen zijner kinderen op het land
aan het werk en had niets van de brand,
gemerkt. De twee kinderen, die thuis
waren, zaten rustig koffie te drinken, toen
een voorbijgangster alarm maakte. Woon
huis en stallen zijn een prooi "der vlammen
geworden. Een klein deel van de inboedel
kon worden gered alsmede een deel van de
schuur, waarin de oogst van dit jaar was
geborgen.

"Nieuwe Nederlandse
film op stapel

Engels-Nederlandse productie
met Franse regisseur

Zoals reeds werd gemeld worden de
filmstudio's in Duivendrecht weer in ge
bruik genomen. De eerste film, die in de
herbouwde studio's zal worden opgenomen
door een internationaal team, is getiteld:
„Niet tevergeefs", de woorden die de Ko
ningin in een van haar Londense radio
toespraken bezigde en sindsdien ons volk
hebben bezig gehouden.

De auteur Ben van Eysselsteyn kreeg
destijds van de regering de opdracht een
toneelstuk te schrijven ter gelegenheid van
het regeringsjubileum. Het is op dit stuk,
dat de film „Niet tevergeefs" werd ge
baseerd. In samenwerking met de Franse
filmregisseur Edmond T. Gréville, de ma
ker van de Nederlandse film „Veertig
jaren" en van talrijke FraAse en Engelse
films werd het stuk voor de film bewerkt.
Behalve een Nederlandse versie, -zal de
film ook in het Engels worden opgenomen
met het doel het Nederlandse verhaal over
de grenzen te brengen en de mogelijkheid
te scheppen tot afzet van Nederlandse
filmproducten in het buitenland. Want één
doel heeft de filmmaatschappij, die zich
noemt „Dutch inter-states filmproduc
tion", vast voor ogen en dat is het definitief
breken met de producten, die de Neder
landse filmindustrie voor de oorlog heeft
uitgebracht. Men heeft de vaste wil een
Nederlandse industrie te stichten, die op
een behoorlijk peil zal staan en haar plaats
in de wereld zal weten te vinden. Men
wordt in dit doel gesterkt door de over
tuiging, dat in oAs land krachten te vinden
zijn, zowel op artistiek als technisch ge
bied, die in staat zijn aantrekkelijke films
te vervaardigen, die ons land tot eer zul
len strekken. Het is de bedoeling der orga
nisatoren in de eerste plaats Nederlandse
regisseurs, technici en acteurs op te lei
den. Zolang wij in ons land nog niet over
volwaardige medewerkers beschikken, zal
met buitenlandse krachten worden ge
werkt, zoals dit thans bij de eerste film
het geval is, doch ook in dit team zijn
reeds enige Nederlanders opgenomen.

Zo zal Hans Keuls als assistent-produc
tieleider optreden en Paul Kijzer en Piet
Meerburg respectievelijk als assistent
regisseur en mede-producent. De regie van
de Engelse versie en de montage is in
handen van de Canadees Douglas Robert
son.

De Nederlandse spelers, die ten dele ook
in de Engelse film zullen optreden, zijn
onder meer Matthieu van Eysden, Piet
Bron. Myra Ward, Jan Retsel, Han Bentz
van den Berg en Jack Gimberg en in de
Engelse versie spelen Raymond Lovell,
Carol van Derman, Bruce Lister en Julian
Dallas.

De film speelt in de oorlog op een
boerderij, waar een bankier, een arbeider
en een student zijn ondergedoken. Ondanks
verschil van opvatting staan zij schouder
aan-schouder in de strijd tegen de bezetter.
Als de zoon van de boer, die heeft dienst
genomen bij de vijand, na twee jaar terug
keert en eist, dat de onderduikers zullen
verdwijnen zegt de godvruchtige boer, dat
niet hij, maar de bij hem ondergebrachte
mensen recht hebben op de boerderij. Het
conflict vindt' zijn hoogtepunt als de boer
besluit zijn eigen zoon het leven te be
nemen.

Maandag beginnen de eerste buitenop
nemingen. In November hoopt men de film
gereed te hebben.

Wagenaar-prijs voor
jonge componist

Jurriaan Andriessen,
groot talent en grote werklust

Ter gelegenheid van het 700-jarig be
staan van de stad 's-Gravenhage vond on
langs op het Binnenhof aldaar de opvoering
van 't openluchtspel „Het wonderlijk uur"
plaats. Na afloop van de première deelde
Everhard van Beinum, voorzitten van de
Johan Wagenaarstichting, aan de componist
Jurriaan Andriessen mee, dat hem de geld
prijs van deze stichting was toegekend voor
de partituur die hij schreef bij „Het won
derlijk uur".

Deze zeer verdiende onderscheiding voor
de 22-jarige componist, de zoon van onze
muziekmedewerker, de componist Hendrik
Andriessen, heeft de aandacht gevestigd op
zijn werk, dat meer omvat dan de voor
treffelijke muziek die hij voor dit open
luchtspel schreef. Van hem werden in het
afgelopen jaar uitgevoerd een viool-sonate,
een concert voor twee piano's en een piano
concert. Dit laatste werd onlangs voor de
radio ten doop gehouden door de pianiste
Lia Palla.

Jurriaan Andriessen werd op 15 Novem
ber 1925 in Haarlem geboren. Hij kreeg zijn
opleiding aan het conservatorium in Utrecht
en studeerde compositie bij zijn vader. Bij
Willem van Otterloo werd hij ingewijd in
instrumentatie en directie en voorts ver
bleef hij pnige maanden in Parijs, waar hij
onder meer études voor piano en een con
cert-ouverture schreef.

Voor de komende jubileumfeesten schreef
hij in opdracht van de Nederlandse Radio
Unie een „Marche Royale". Bovendien laat
hij het niet bij componeren, maar concer
teert zelf als pianist.

Een door hem geschreven Sinfonia voor
de ongebruikelijke bezetting van vier trom
petten en orkest wacht nog op een eerste
uitvoering. Van deze jonge componist die
een groot talent aan een even grote werk
lust paart, zijn belangwekkende dingen te
verwachten.

Korporaal viel met vijf
meisjes uit de lucht

„De instructeur zei „go" en toen sprong
ik maar". Zo gebeurde het, dat de korpo
raal Van der Linde van de luchtstrijd
krachten uit Rotterdam, aan een parachute
boven Yperiburg zweefde en behouden op
de grond kwam.

Hij was daarbij in gezelschapen Franse
padvindstertjes die ook' deelnamen aan de
demonstratie parachute-springen die Fran
se padvinders gistermiddag op Ypenburg
gaven.

Wat ervaring betrof was het wel een ge
mengd gezelschap, dat gister sprong. De
leider van de groep Louis Sabatier, die
tijdens de oorlog in een commandogroep
zat, maakte reeds 70 maal de tocht aan de
parachute naar beneden, mademoiselle
Janine Loachim had reeds tien sprongen
gemaakt. De anderen waren nog aan het
begin van hun carrière.

Een Dakota van de Aero-Holland bracht
het gezelschap naar boven. Na enige cir
kels boven het terrein buitelden drie fi
guurtjes het luchtruim in. De volgende
ronde bracht er weer drie naar buiten en
toen volgden er zes, vijf meisjes en de Rot
terdamse korporaal. Tenslotte maakten de
instructeurs Lanseaume en Sabatier een
sprong, waarbij zij enige tellen wachtten
voordat zij de parachute open trokken.

Soberheid bij woningbouw

Wanneer bij herbouw en nieuwbouw van
een woning de kosten uitgaan boven het
volgens de desbetreffende financierings
regering maximum toelaatbaar te finan
cieren bedrag, dan kan toch machtiging tot
gunning worden verleend, indien de be
langhebbende verklaart dat hij de kosten,
welke uitgaan boven het hierboven bedoel
de bedrag, voor eigen rekening zal nemen.
Voor deze hogere kosten, waarmede in vele
gevallen aanzienlijke bedragen zijn ge
moeid, was' tot nu toe geen maximum be
drag vastgesteld.

In de huidige omstandigheden dient er
echter op te worden toegezien, dat de
grootst mogelijke soberheid wordt betracht,
dus ook bij de woningbouw;, daarnaast is
het niet verantwoord om grote aantallen
arbeidskrachten en aanzienlijke hoeveel
heden materiaal op deze wijze aan de ove
rige bouwobjecten te onttrekken.

Daarom zal in de toekomst geen Rijks
goedkeuring meer worden verleend vo-ir
woningen, waarvan de bouwkosten meer
dan 20 procent liggen boven het bedrag
dat in sobere uitvoering nodig zou zijn,
tenzij deze verhoging mede zou worden
veroorzaakt door bijzondere omstandighe
den als extra kosten aan funderingen, ge-
isoleerde ligging van het bouwterrein,
kosten van vreemde arbeiders, toeslagen
voor montagebouw enzovoort, dus kosten
die noodzakelijk zijn om*de bouw mogelijlc
te maken.

Boven het hierboven genoemde percen
tage mag hoogstens nog worden goedge
keurd het maken van een cehtrale ver
warming.

Hout-en-beesten. Oostenrijk zal een hoe
veelheid timmerhout naar Zwitserland
sturen in rail voor een olifant, een peli
kaan, een paar tijgers, beren en zwarte
panters voor de dierentuin in Wenen.

De wereldkampioen
schappen wielrennen

Zaterdag en Zondag zullen
rond Valkenburg (L.) de we
reldkampioenschappen wiel
rennen verreden worden ter
gelegenheid waarvan de kom
dezer gemeente op die dagen
afgesloten zal zijn voor alle
autoverkeer. Ook mag in de
gemeente dan niet gepar
keerd worden.

De situatie ter plaatse blijkt
uit nevenstaande kaart.

De baankampioenschappen
van Maandag 23 tot en met
Zondag 29 Augustus wprden
in het Olympisch Stadion te
Amsterdam gehouden. De
Maandagochtend is gereser
veerd voor voorritten, de
achtervolging en des avonds
volgen kwartfinales. Ook
wordt de eerste serie van het
nummer 100 km achter grote
motoren verreden. Tot en
met Vrijdag wordt er iedere
avond gereden. Zaterdagmor
gen worden voorritten ge
houden van het sprintkam
pioenschap en des avonds de
finale voor de amateurs.
Voor Zondagmiddag staan op
het programma de halve fi
nales en finale sprint voor
beroepsfenners en de finale
van het nummer 100 km.
achter grote motoren.

BINNENLAND

De ondervakgroep consumptieijsbereiding

deelt mede, dat ten behoeve van de komende
feesten in verband met het regeringsjubileum
en de troonswisseling, door het bedrijfschap
voor suiker een extra toewijzing grondstoffen
ter beschikking zal worden gesteld van 10
pet. van het basisjaar. De vrees, dat tijdens
de feesten onvoldoende ijs verkrijgbaar zou
zijn, is hiermede vervallen.

De hoofdredacteur van de Maasbode,
mgr. dr. J. Witlox heeft zich op medisch
advies genoodzaakt gezien ontslag te vijgen
uit die functie. Dit ontslag is hem op de
meest eervolle wijze verleend. Tot hoofd
redacteur is thans benoemd pater prof. dr.
Stephanus Tesser O.P., hoogleraar in de
ethica en de sociologie te Zwolle. Tot mede
hoofdredacteur is benoemd de heer Leo
Hazelzet, kameroverzichtschrijver van de
Maasbode, die reeds eerder als hoofdredac
teur ad interim was opgetreden.

HAARLEM EN OMGEVING

Ds. D. Henstra, Chr. Ger. predikant te
Broek op Langendijk en voorheen te Haar
lem-N. ontving een beroep naar Woerden.

Ds. J. F. Colenbrander te Ommen heeft
voor het beroep naar de Geref. Kerk van
IJmuiden bedankt.

Groote Beer en Oldenbarnevelt
Vrijdag voor IJmuiden

De „Groote Beer" en de „Johan van Ol
denbarnevelt" worden beide morgenoch
tend om 5 uur voor IJmuiden verwacht.
De Groote Beer gaat dan onmiddellijk
door naar Amsterdam waar om ongeveer
9 uur 's ochtends met de debarkatie aan
de Javakade wordt begonnen.^

De Johan van Oldenbarnevelt komt des
middags om circa half twee binnen en
wordt om zeven uur in Amsterdam ver
wacht. De debarkatie aan de Javakade
begint Zaterdagmorgen negen uur.

Schaken

Schaakkampioenen laten
op zich wachten

De wedstrijden om het persoonlijk schaak
kampioenschap van Haarlem maken maar
zeer matige vorderingen en beziet men de
roosters, dan krijgt men waarlijk niet
indruk, dat de 6e ronde (volgens 't program
ma althans) reeds gespeeld is.

In de hoofdklasse werkt alleen G. Kroone
rustig zijn programma af. Hij bleef daarbij
tot dusver ongeslagen, speelde vijf partijen
en behaalde vier punten, waarmee hij een
ernstige gooi naar het kampioenschap doet.
De uitslagen in deze groep luiden: J. de Vries
A. Spinhoven 01; J. NijmanG. Kroone

01; G. KrooneH. Bouwmeester !-.•

Door de nederlaag van C. Koster tegen F,

Fortgens is er in de eerste klasse weer van
alles mogelijk, hoewel N. C. de Tombe, die
verloor van G. J. Boot, zich wel uitgeschakeld
kan achten.

In de tweede klasse heeft J. Sondorp, hoe
wel hij nog weinig partijen gespeeld heeft, de
beste papieren. De uitlagen luiden: J. L.
WijdoogenJ. P. v. Beem 'AJJ1,. Wij-
doogenJ. M. Post 01; J. M. Post—J. P. v.
Beem 01; J. L. WijdoogenE. F. v. Beem
F. FuhropJ. P. v. Beem 01; E. F. v.
BeemA. v. d. Deyl 01; A. v. d. DeylJ.
L. Wijdoogen 01; J. SondorpF. Fuhrop

10.

In de derde klasse ziet het er naar uit, dat
N. P'. de Ronden beslag op de titel zal leggen:
met drie punten uit vijf partijen heeft hij tot
heden een prachtige score. De uitslagen
luiden: Alb. SchmitzA. v. Geylswïjk 01;
C. S. G. NoordhoffA, v. Geylswijk 10; N.
J. Hoogland--J. Kroonsberg 10.

Dammen

Hoofdklasse-competitie

9 September zal de hoofdklasse-competitie
1948/1949 van de Nederlands Dambond een
aanvang nemen, In Noordholland wordt ge
speeld in twee afdelingen van 10 verenigin
gen, doch in de volgende competitie zullen
de afdelingen worden samengevoegd tot één
afdeling van twaalf verenigingen. Dit houdt
dus in, dat de nummers een tot en met zes
van elke afdeling volgend seizoen de hoofd
klasse zullen vormen en de nummers zeven
tot en met tien zullen degraderen naar de
eerste klasse. Voorts zullen de nummers één
twee van elke afdeling deelnemen aan de
demi-finale om het clubkampioenschap van
Nederland.

Waterpolo

D.W.R.—A.Z. 7-3

Beide partijen gingen met zes man te wa
ter. Bij DWR verdedigde Nico Kollerie in-
plaats van Handgraaf het doel. Nadat aan
beide zijden zonder succes enige aanvallen
waren ondernomen, nam DWR door toedoen
van Rademaker de leiding. Pieters bracht
vervolgens de stand op 2—0. Jonker (AZ)
verkleinde de achterstand (21) en uit een
strafworp maakte Knijnsberg er 31 van.
Nog voor rust voerden Behle en Rademaker
de stand op tot 51. Na de hervatting ver
grootte Behle de voorsprong tot 71. Smits
huizen en Jonker van AZ passeerden ieder
Kollerie een maal (73).

Cricket

Bondseïftal verloor met
innings en 37 runs

Met innings en 37 runs verloor het Neder
lands Cricketbondselftal op het terrein van
VRA de tweedaagse wedstrijd tegen de MCC.
Nadat de Engelsen vorige dag op 229 runs
voor 6 wickets gesloten hadden-en het Bonds
eïftal acht wickets verloren had voor 73 runs,
was de eerste innings de volgende morgen
reeds op 74 ten einde. L. Mulder werd voor
16 runs gestumpt, en Bijleveld werd voor 0
door Peebles gebowld. Robinson had de
fraaie cijfers van 5 voor 28, die echter nog
door Peebles (5 voor 12) overtroffen werden.
Aanvankelijk Was het batten van het Neder
landse Bondseïftal in de tweede innings aan
merkelijk beter dan in de eerste, daar De
Baare, Alders (16) en H. van Weelde (13)
thans meer tegenstand boden, doch na de
lunch, toen De Baare met een geduldige 21
prachtig door Allan in de slips gevangen was,
trad wederom een collapse in.

L. Mulder met 20, waaronder een enorme
zes en voorts Van de Ende (10) en Klink met
11. voerden het totaal nog op tot boven de
100, doch op 118 was ook de tweede Neder
landse innings ten einde Wederom verover
den de slow bowlers van MCC de meeste
wickets. Peebles bowlde 4 voor 28 en Robin
son 5 voor 41.

Zwemmen

Topprestatie van Tom Blower

Tom Blower, de 119 kg. wegende Engelse
lange afstand zwemmer, die in 1937 het Ka
naal overgestoken is van Kaap Gris Nez
naar Dover, vestigde Woensdag een nieuw
record voor de afstand van Dover naar
Ramsgate. Hij legde de 24 km. af in 4 uur en
36 minuten. Het oude record stond sinds 1926
op naam van Frank Perks uit Birmingham
met 6 uur en 14 minuten.

Blower was al verscheidene weken in
training voor een poging, om het Kanaal in
beide richtingen over te zwemmen, maar het
slechte weer gaf hem daartoe geen gelegen
heid. Bij wijze van Oefening is hij nu van
Dover naar Ramsgate gezwommen.