Vulpenhouders Luxe Post
HetNVV maakt zijn wensen kenbaar
inzake bet sociaal-economisch beleid
Haarlem wordt steeds meer woongemeente
„De Spaarnestad"
Haarlem in cijfers
PANDA EN DE OPSTAND IN CANDONIA
Wereldnieuws
VRIJDAG 17 SEPTEMBER 1948
HAARLEMS DAGBLAD
Het N.V.V. heeft volgens de N.R.C.
een adres aan de ministerraad zijn wensen
ten aanzien van het sociaal-economisch be
leid kenbaar gemaakt. Het heeft, aldus het
adres, dit beleid gesteund, omdat het daarin
een arbeidersbelang ziet. terwille waarvan
het gerechtvaardigd is, van de werknemers
zekere zelfbeheersing te vragen bij het
stellen van looneisen. In bepaalde kringen
lijkt echter de stemming te groeien, dat
het nu maar eens uit moet zijn met al die
sociale verbeteringen enerzijds, met al die
beperkingen der beter-gesitueerden ander
zijds. Het bestuur waarschuwt met grote
ernst tegen deze stemming, die de grote
moeilijkheden in de arbeidersgezinnen even
zeer miskent als de vastberaden wil der
arbeiders om aan hun huidige levenspeil
niet te laten raken. Toegeven daaraan zou
grote spanningen en ernstige conflicten te
weeg kunnen brengen.
Bij de samenwerking tussen de vijf lan
den van de West-Europese Unie valt tot
dusver de nadruk te eenzijdig op de poli
tieke en militaire en te weinig op de eco
nomische samenwerking. Zekere kringen
pogen de samenwerking in Benelux als een
breekijzer te hanteren in het gebouw van
onze schaarste-economie, die slechts ten
dele geleide economie mag heten. Het be
stuur meent, dat het probleem niet moet
worden opgelost door alles, wat voorzichtig
en tastend en in afwijkende vormen soms,
in de drie landen aan „dirigisme" is opge
bouwd, te vertrappen, doch de bestaande
maatregelen op elkaar af te stemmen eh bij
elkaar aan te passen.
Verdere vergroting en uitbreiding van de
productie acht ook het verbond noodzake
lijk. Het wijst er echter op, dat daartoe in
geen geval de systemen van premie- er
tariefbetaling kunnen dienen, die leiden tot
het opjagen van de arbeiders. Het is niet
tegen de tarieven, die een redelijk verband
leggen tussen prestatie en beloning,.doch
deze dienen dan in nauw overleg met de
vakbeweging tot stand te komen. Het ver
bond staat sceptisch tegenover een verdere
verhoging of uitbreiding van de kinderbij
slagen. Bij de heruitrusting van het be
drijfsleven zal de overheid een leiding
gevende en toezichtuitoefenende taak die
nen te hebben. Voor de verdere industriali
satie en de financiering daarvan zal ondei
overheidsleiding een weloverwogen plan op
lange termijn moeten worden gemaakt. Ten
aanzien van de scholing en de jeugdbe-
scherming herhaalt het adres de wensen,
die reeds in Juli 1946 tot de toenmalige
regering zijn gericht, doch die tot heden
onbevredigd zijn gebleven. Wat de wo
ningbouw betreft verlangt het verbond een
voortvarender politiek.
De beheerste loon- en prijspolitiek brengt
naar het inzicht van het verbond onver
mijdelijk mede, dat ook de bedrijfswinsten
moeten worden beheerst. De dividendstop
moet onverbiddelijk gehandhaafd worden.
Verhoging daarvan van 6 op 9 pet. heeft
onder de arbeiders al heel wat verzet ge
wekt en wat bekend is geworden aangaan
de behaalde winsten, uitgekeerde tantièmes
e.d. is niet minder een steen des aanstoots
en ook een rem voor de productie.
Afschaffing of aanzienlijke verlaging van
Prijzencontroledienst en
CCD worden ingekrompen
Volgens „De Maasbode" zal nog dit jaar
de Prijzencontroledienst van 't directoraat-
generaal voor de prijzen ingrijpend gereor
ganiseerd worden, hetgeen een niet onaan
zienlijke bezuiniging zal betekenen. Er zul
len 14 afdelingen van deze dienst worden
opgeheven, waardoor het aantal ambtena
ren dat thans 1050 bedraagt, met ongeveer
300 zal worden ingekrompen. Dit betekent
niet, dat de activiteit van de controledienst
za! verminderen of de controle op de prijzen
zal verzwakken.
De gevolgen van de inkrimping van het
aantal ambtenaren zullen worden opgevan
gen door het werk van de mobiele briga
des. die ongeveer een jaar geleden zijn op
gericht en thans voldoende zijn ingewerkt.
In elk der vijf districten zijn drie mobiele
brigades, waarvan er een is gespecialiseerd
op textiel, een op bouwmaterialen en een
meer algemeen is georiënteerd. Ook blijft
voor de controle op de prijzen de rijks- en
gemeentepolitie ingeschakeld, die in de loop
der jaren op dit gebied de nodige ervaring
heeft opgedaan.
Voorts zal de sterkte van de C.C.D. ook
dit jaar tot een vaste kern van 1200 man
worden teruggebracht.
JLast Tan zenuwen?
Mijnhardc's Zenuwtabletten
helpen U er overheen.
De radio geeft Zaterdag
HILVERSUM I, 30L5 M.
7.00. 8.00, 13.00, 19.00, 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Gewijde mu
ziek. 7.45 Gebed. 8.15 Platen. 9.00 Voor de
vrouw, 9.05 Pianomuziek van Franck en
Fauré. 9 30 Platen. 10.00 Voor kleuters. 10.15
Platen. 11.00 Ziekenbezoek 11.45 Frans kin
derkoor. liOO Angelus. 12.03 Liederen van
Schumann en Cath. v. Rennes. 12.30 Weer
bericht. 12.33 Dansorkest..l2 55 Zonnewijzer.
13.00 Voor de strijdkrachten. 13.30 Dansorkest.
13.50 Film en toneeL 14.40 Kamerorkest. 15.15
Jonge kunstenaars. 15.45 Bing Crosby. 16.00
Musetteklanken- 16.20 In het hart van Borneo
1630 Gregoriaans. 17.00 De Wigwam. 18.00
Piano. 18.15 Weekoverzicht. 18.30 Voor de
strijdkrachten. 19.15 Land en volk van India.
19.30 Spaanse en Argentijnse klanken. 19.45
Voor Nederlanders in Duitsland. 20.05 De
gewone man. 20.12 Zang. 20.20 Lichtbaken.
20.50 Balletmuziek van Handel. 21.00 De klok
heit negen. 21.45 Schets „De moordenaar".
10.00 Lichte muziek. 22.30 Orkest Peter York.
22.37 Actualiteiten. 22.45 Gebed. 23.20 BBC-
sy mphon ie-orkest.
HILVERSUM II, 4H.5 M„ 218 M. en 1875 M.
7.00. 8.00, 13.00, 18.00 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 en 8.15 Platen. 9.35 Koorzang.
10.00 Morgenwijding. 10.20 Feuilleton „Ko
ning Alcohol". 10.35 Piano. 11.00 voor arbei
ders in continubedrijven. 12.00 Lichte mu
ziek. 12.30 Weerbericht. 12.33 Orgel. 13.15
Kalender. 13.20 Lichte muziek. 14.00 Het Ne
derlandse lied. 14.15 Muziekkorps Amster
damse politie. 14.50 Streekuitzending voor
Drente. 15.15 Philharmonisch Orkest. 16.00
Lezing over ..Ontslagproblemen". 16.15 Caba
ret. 16.45 Sportpraatje. 17.00 Platen. 17.30 Om
en bii de twintig, 18.15 Gemengd koor. 18.30
Jazzmuziek. 19.00 Artistieke staalkaart 19.30
Wereldraad der kerken. 19.45 „Vrijz. Pro
testantisme onder de tropenzon". 20.15 Oké-
programma. 21.00 Socialistisch commentaar.
21 13 BBC-promenadeconcert uit Londen
22.00 Luisterspel „De rijke mevrouw Brown".
22,35 Kwartet Jan Corduwener. 23.15 Dans
muziek.
de levensmiddelensubsidies en huurverho
ging zouden onvermijdelijk tot een compen
serende loonstijging moeten leiden. De ver
klaring die de minister-president op 13
Augustus in de Tweede Kamer heeft afge
legd, geeft het verbond het vertrouwen, dat
in dit opzicht met de belangen der arbei
dersbevolking volledig rekening gehouden
zal worden. Het adres dringt er tenslotte
op aan, dat in samenwerking met de bona
fide vakbeweging gestreefd zal worden
naar uitbouw van onze sociale wetgeving.
Jhr. mr. dr. E. A. van
Beresteyn overleden
Te 's-Gravenhage is in de leeftijd van
72 jaar overleden jhr. mr. dr, E. A. van
Bèresteyn, die 27 jaar voorzitter is geweest
van het hoofdbestuur van de Maatschappij
tot Bevordering der Toonkunst.
Jhr. Van Beresteyn is burgemeester van
Veendam geweest en heeft zitting gehad
in de Tweede Kamer en in de gemeente
raad van Den Haag. Van de Centrale Ver
eniging van Openbare Leeszalen en Biblio
theken is hij voorzitter geweest. Hij was
Commandeur in de Orde van Oranje Nas- j
sau, Ridder in de Orde van de Nederlandse
Leeuw en Rechtsridder in de Orde van St.
Jan. De teraardebestelling zal Zaterdag
morgen op Oud Eik en Duinen in Den Haag
geschieden.
Kruideniers spraken met
minister van den Brink
De minister van Economische Zaken,
prof. dr. J. R. M. van den Brink, heeft
dezer dagen het bestuur van de Vakgroep
Detailhandel in Kruidenierswaren ontvan
gen. De minister uitte de wens, dat de open
lijke protesten der kruideniers tegen de
prijsbeheersiog gestaakt zullen worden. Hij
verklaarde, nader in kennis te worden ge
steld met de moeilijkheden en de toekomst
van het kruiden iersbedrijft. Uitvoerig werd
stil gestaan bij de vragen, waarom de toe
voer van nieuwe arbeidskrachten zo gering
is en waarom vele zaken te koop worden
aangeboden. De minister toonde zich een
uitgesproken voorstander van een zo spoe
dig mogelijk herstel van een vrije handel;
hij wees daarbij echter tevens op andere
belangen in onze volkshuishouding, waar
mede eveneens rekening dient te worden
gehouden.
De vakgroep heeft besloten in te gaan
op een aanbod van het Niva-instituut tot
overnemen van dit instituut. Zij heeft het
plan een stichting voor het vakonderwijs in
het leven te roepen, waarvan het Niva-
instituut met zijn directeur het centrum
zal vormen en waarin misschien ook de
kruideniersvakschool te Utrecht zal worden
ondergebracht.
Stucadoors willen geen
loonplafond meer
In Rotterdam wordt het 42ste congres
van de Nederlandse Stucadoorspatroons-
bond gehouden. Een voorstel van de af
deling Rotterdam, dat de bond een bindend
besluit moet nemen ten aanzien van de
loonregelingen, werd aangenomen. De ver
gadering vulde dit aan met het voorstel,
stappen te doen om te komen tot openbare
aanbestedingen en te trachten buitenlandse
arbeiders aan te trekken om zo het tekort
aan arbeidskrachten en het euvel der
zwarte lonen op te heffen.
Een voorstel van de afdeling Den Haag,
met alle ten dienste staande middelen te
proberen het loonplafond in het stuca-
doorsbedrijf te doen opheffen en tevens
maatregelen te beramen dat de tarieven
gehandhaafd worden, werd eveneens aan
genomen, in zoverre, dat er van organi
satiezijde op het uitbetalen der tarief lonen
moet worden toegezien om ook op deze
wijze de zwarte lonen te bestrijden. Voorts
werd besloten een uniform ontslagbewijs
voor het stucadoorsbedrijf in het gehele
land in te stellen en een commissie in het
leven te roepen, die de kwestie van een
pensioenregeling voor stucadoorspatroons
zal bestuderen.
LORJé's KANTOORBOEKHANDEL
GROTE HOUTSTRAAT 101
(Adv.)
Consequenties voor de woningbouw die daaraan
vastzitten
In ons nummer van j.l. Zaterdag plaat
sten wij een interview met de directeur van
het Huisvestingsbureau te Haarlem, waar
in vrij sombere klanken tot uiting kwamen
over de woningvoorraad te Haarlem. Onze
stad wordt steeds dichter bevolkt. Het
aantal dubbelbewoningen (gedwongen en
vrijwillig) neemt met gemiddeld 90 per
maand toe. Het wordt evenwel steeds moei
lijker nog wat ruimte te virrden, zodat te
verwachten is, dat op den duur dit maand
cijfer sterk naar beneden zal gaan. Aan
elke elasticiteit komt tenslotte een einde!
De directeur vreest dat wij over enige tijd
(hij noemde daarvoor het eind van 1949)
geheel vol zullen zitten.
Er worden wel nieuwe huizen gebouwd
voor het volgend jaar is aan Haarlem
een bouwvolume van 300 toegestaan
maar dit aantal is nog veel te klein om
de woningbehdfefte der normale bevolkings
aanwas op te vangen. Waar moeten de ruim
1000 echtparen die per jaar in Haarlem
trouwen ene onderdak vinden? Zo komt
van een inlopen op de achterstand in de
woningbouw niets. Integendeel, het tekort
wordt nog steeds groter!
Haarlem verkeert wat de woongelegen
heid betreft in een zeer bijzondere positie.
In de oude tijd was de forensenbelasting
(de forens moest 2/3 belasting betalen in
de woon- en 2/3 belasting in de werkge-
meente) een aanmaning om uit financiële
overwegingen zo mogelijk in de werkge-
meente te gaan wonen. Maar die extra
belasting, die ook veel onbillijkheden had,
is al lang vóór de oorlog afgeschaft. Sinds
1920 is het zo dat wie er de reiskosten voor
over had, in een gemeente kon wonen die
hem meer trok dan die waarin hij werkte.
Het gevolg is, dat er thans in verhouding
met vroeger veel meer mensen zijn die in
Haarlem hun woning hebben, doch elders
werken. Dat geldt in het bijzonder sterk
voor arbeiders. Daartegenover is het aantal
mensen dat in Haarlem werkt en elders
(in Heemstede en Bloemendaal) woont,
veel kleiner. Daarbij komt nog de omstan
digheid dat in veel gevallen de werkgever
de reiskosten betaalt.
Juiste cijfers over de elders-werkenden
zijn niet te verkrijgen, omdat de gemeente
Haarlem geen statistiek op dit gebied heeft.
Maar wij beschikken over enkele cijfers die
tekenend zijn. Bij de Hoogovens in Velsen
werken 1150 Haarlemmers en bij de Papier
fabrieken te Velsen 135. De K.L.M. werkt
op Schiphol ook met veel Haarlemmers. Op
het traject HaarlemSchiphol worden door
autobusonderneming Maarse en Kroon elke
maand ongeveer 600 a 650 abonnementen
Uitgevers en boekverkopers
hervinden elkaar
Het bestuur van de Vereniging ter Be
vordering van de Belangen des Boekhan
dels deelt mede: „Onlangs werd melding
gemaakt van het onderbreken van het ge
organiseerd overleg tusserf de Nederlandse
Uitgeversbond en de Nederlandse Boekver
kopersbond.
Onder de leiding van het bestuur van de
Vereniging ter Bevordering van de be
langen des Boekhandels, de overkoepelen
de organisatie in het boekbedrijf, hebben
de genoemde organisaties elkaar thans weer
weten te vinden. In plaats van te moeten
zpeken naar een modus voor een verdere
organisatorische samenwerking kunnen
deze bonden zich dus nu weer gaan wijden
aan het behandelen van de eigenlijke
vraagstukken in de zakelijke verhouding
tussen uitgevers en boekverkopers".
afgegeven. Ongetwijfeld zullen er ook nog
wel K.L.M.'ers per trein reizen (van Am
sterdam per bus). Belangrijk is ook het
aantal ambtenaren dat in Haarlem woont
en in Den Haag werkt. Dit blijkt wel uit
het feit, dat de Nederlandse Spoorwegen
ruim 200 maand- en ongeveer 40 week
kaarten op dit traject verkopen. Naar Am
sterdam trekken veel handelsmensen en
kantoorbedienden, alsook veel arbeiders.
De Spoorwegen verkopen 2290 maarid-
kaarten HaarlemAmsterdam en ongeveer
1000 weekkaarten. De N.Z.H. vervoert ook
vele van deze werkers naar Amsterdam.
Zij verkoopt 1100 maandkaarten op de lijn
HaarlemAmsterdam en 600 weekkaarten,
Bij elkaar dus al een kleine 7200. En dan
is er nog geen rekening gehouden met de
automobilisten en fietsers.
Dit zijn inderdaad veelzeggende cijfers.
In een der laatste jaren dat er nog foren
senbelasting betaald werd, namelijk 1919,
werd er slechts door 1450 personen foren
senbelasting betaald en dat was dan nog
het getal der woon- werkforensen tezamen.
Uit deze cijfers blijkt duidelijk dat Haar
lem in veel het karakter van een woonge
meente gekregen heeft.
Het tegenwoordige woningtekort maakt
het steeds moeilijker voor 't Huisvestings
bureau om te voldoen aan de aan
drang van de zijde der K.L.M., Hoogovens
en andere grote ondernemingen, om woon
ruimte voor hun personeel te zoeken. Men
zit al met grote problemen om voor de
mensen die in Haarlem zijn een enigszins
behoorlijk onderdak te geven.
Bij de laatste volkstelling zijn er ge
gevens gevraagd over de inwoners die el
ders werken. Als eenmaal die cijfers be
kend zijn, zal men dus enigszins een indruk
krijgen. Jammer is alleen dat er geen split
sing is gemaakt, want er is een verschil of
men te doen heeft met een Amsterdammer
die in Haarlem woont of een Haarlemmer
die in Amsterdam werkt. Evenzo of een
Velsenaar in Haarlem woont, of een Haar
lemmer is Velsen werkt.
Als er in Velsen meer nieuwe woningen
klaar komen, zal het natuurlijk tot een ge
volg hebben dat Hoogovenarbeiders die nu
Haarlem wonen, naar Velsen trekken.
Haarlem zal dus snelle aanbouw in Velsen
toejuichen. Het zou van belang zijn te weten
welke mensen die nu feitelijk tegen hun zin
in Haarlem wonen op den duur naar de
gemeente willen verhuizen waar zij wer
ken. Dan zou met de woningbouw in Haar
lem en elders daarmee rekening gehouden
kunnen worden.
Zo als de zaken nu staan pleit er veel
voor dat Haarlem een grotere toewijzing
krijgt voor bouw van nieuwe woningen!
Haarlem moet nu immers ook voor veel
Amsterdammers voor woningen zorgen.
DE HELPENDE HAND
hebben wij nog steeds aan
al onze cliënten kunnen
reiken.
Schaart U daar ook onder;
U zult er plezier van
hebben
Maardan vandaag
nog een telefoontje of Uw
kolenbonnen 3 en 4 naar:
BRANDSTOFFENHANDEL
Friese Varkenmarkt 610
(Spaarne bij Viaduct)
Telefoon 14164 13904
(Adv.)
Diepzee-onderzoek tijdens reis
van O 24 naar de West
De onderzeeboten „O 24" en „Zeehond"
zijn Woensdag van de onderzeebootbasis in
de Waalhaven te' Rotterdam vertrokken
naar de West, waar zij met Hr. Ms. „Van
Kinsbergen" zullen oefenen. De reis, die
ongeveer een half jaar zal duren, wordt
meegemaakt door de heren G. J. Bruins,
civiel-landmeter bij de Rijksdriehoek-
meting en drs. H. J. A. Vesseur, weten
schappelijk medewerker van het K.N.M.I.
in De Bilt. Zij zullen met het slinger
toestel van prof. Vening Meinesz zwaarte
krachtwaarnemingen doen aan boord van
de „O 24", die daarvoor door de marine
voorzien is van een aparte lodingsinstal
latie.
Admiraal C. E. L. Helfrich kwam voor
het vertrek afscheid nemen van de be
manningen, daar hij bij terugkeer van de
boten niet meer in dienst zal zijn.
Na een inspectie door de commandant
Zeemacht, Schout bij nacht J. J. L. Wil-
linge, heeft prof. Vening Meinesz, die aan
de voorbereiding van deze reis een groot
aandeel heeft gehad, er aan herinnerd, dat
ook prof. Piccard uit Antwerpen was ver
trokken voor zijn diepzeeonderzoekingen.
Prof. Vening Meinesz meende %chter, dat
de expeditie, die uit Rotterdam vertrekt, in
de wetenschappelijke wereld even hoog,
zo niet hoger dan die van prof. Piccard
wordt aangeslagen.
Plan tot herbouw
van 8000 boerderijen
Voor de financiering
is f450 millioen nodig
Er is een regeling ontworpen voor de
financiering van de herbouw van ver
woeste boerderijen. Geraamd wordt,
dat hiervoor een bedrag van 450 mil
lioen nodig zal zijn. Volgens de ont-
werp-regeling verleent het rijk een bij
drage op de grondslag van de waarde
der boerderijen in Mei 1940.
Het verschil tussen de rijksbijdrage en
de herbouwkosten zal voor een deel over
brugd worden door een kleine investering
door degene, die tot herbouw overgaat. Zij
zal variëren al naar gelang de grootte en
het type van het bedrijf meldt „De Maas
bode".
De verder vereiste bedragen zullen ver
kregen worden door enerzijds rentedragen
de hypotheken en anderzijds renteloze cre-
dieten. Gefaamd is, dat van de 450 mil
lioen, welke vereist zijn, de rijksbijdrage
circa 77 millioen zal opleveren, de rente
loze credieten 283 millioen en de rente
dragende hypotheken „71 millioen. Het
restant zal eigen investering moeten zijn.
Het rentedragend deel van de te ver
strekken leningen zal als hypotheek worden
gegeven. Institutionele beleggers zouden de
gelden moeten verschaffen, die een rente
van 3y2 pet. zullen ontvangen, als de mi
nister van Financiën zich althans met hun
wensen in dit opzicht kan verenigen. De
looptijd zou 50 jaar zijn met een jaarlijkse
aflossing van 2 pet. Voor de renteloze cre
dieten, welke niet als hypotheek worden
verstrekt, zou de looptijd op tien jaar be
paald worden.
De regeling heeft betrekking op het her
bouwen van ongeveer achtduizend boerde
rijen.
JNieuwe Uitgaven
Jo Boer, Melancholie der verzonken
jaren, A. A. M. Stols, Den Haag
Wie door De Erfgenaam tot enthousiasmi
werd gevoerd, vindt hier zijn verwachtinget
niet geheel beantwoord. Daar leek alle:
regelrecht uit een bezielde impressie voort ti
komen, hier is de sfeer niet zonder inspan
ning gedrukt gehouden, zoals de zware tite
al verraadt. De geschiedenis is waarlijk eet
sombere, ingewikkeld genoeg om in een kor
schema niet weer te geven te zijn. Onont
koombare noodlottigheid leidt met lodet
vuist iedere ontwikkeling die zich openbaar
(als haar eigen jeugd de vertelster duidelij
ker wordt) en afspeelt (als een nichtje ter
onder gaat aan de levenshouding, waar ooi
haar grootmoeder mee gestraft was). Gruw.
zame onthullingen, zoals van de man, die zijt
ontrouwe vrouw blind maakte door haar
kokend vet in het gezicht te smijten, moetet
de sfeer nog beklemmender maken, en doer
dat ook evenals de verwaarloosde struiken
en de overgroeide .paden op het landgoec
en de dichtgemetselde ramen van de
boerderij.
De kern van de zaak is toch, dat de ver
telster zelf zo neerslachtig is, en dat is eer.
gegeven meer dan dat het wordt verklaard
door wat er van haar leven blijkt. Het resul
taat is een somber schilderij, waarvan enkelt
détails zeer boeiend zijn. „Wat is het lever
dan een kleur?'* staat ergens in het boek
Heel wat, zoals iedereen weet, en dat deze
roman in zulke vragen geloof stelt is oorzaak
dat alleen van Jo Boer's schrijftalent te ge
nieten valt. Dat is groot, maar staat niet op
zichzelf en zou in dieper en begrijpender
werk weer op een hoger peil komen dan het
kan bereiken nu het aan deze onvermurw
bare krachteloosheid vast zit. Zo herkent mer
het niet steeds. S. M.
Er gaat nitts boren
CUSTARD
Het woningtekort remt de uitbreiding der bevolking
Voor het eerst na de eerste oorlogsjaren 16 van diphterie en 19 andere besmette-
zijn weer de Statistische Gegevens der ge
meente Haarlem verschenen. De nu ge
geven cijfers lopen over de eerste zes
maanden van 1948, maar er zijn verge
lijkingen gegeven over dezelfde maanden
van 1947.
Het aantal inwoners steeg in 1948 van
159.004 op 1 Januari tot 159.876 op 30 Juni.
Een vermeerdering dus van 872.- In het
zelfde tijdvak van 1947 1257. Haarlem
groeit dus minder snel, natuurlijk omdat
het steeds moeilijker wordt woonruimte
beschikbaar te stellen.
Er vestigden zich in het le halfjaar van
1948 3881 personen te Haarlem, maar er
vertrokken er 3925, zodat er nog 44 meer
vertrokken dan zich hier vestigden.
In dit halfjaar werden 703 huwelijken
gesloten. Ingeschreven werden 104 echt
scheidingen.
Kerkelijke gezindten
De splitsing der bevolking over de ker
kelijke gezindten was als volgt:
Nederlands Hervormd 42413
Frans öf Waals Hervormd 136
Evangelisch Luthers 2902
Hersteld Luthers 329
Doopsgezinden 4255
Remonstranten 869
Christelijk Gereformeerden 1243
Gereformeerden 8573
Rooms Katholieken59669
Oud-Roomsen 267
Israëlieten 355
Tot een andere gezindte 2880
Tot geen kerkel. gezindte 35529
In 1938 waren hier ter stede 965 Israëlieten.
In dat jaar stonden 43998 inwoners inge
schreven als niet behorende tot een ker
kelijk gezindte (dus 8469) meer), er waren
toen 25966 ingeschreven als Ned. Hervormd
nu 42413 of 16447 meer.
De bevolking is in die 10 jaar gestegen
van 158.186 tot 159.420.
Besmettelijke ziekten
In zes maanden van 1948 kwamen in
Haarlem voor 108 gevallen van roodvonk,
Op die gong kwamen verschillende deuren
uit en plotseling begreep Panda, dat hij in een
gevangenis was. Nu begreep hij er helemaal
Knarsend hoorde hij de deur achter zich dicht
gaan, de sleutel in het slot omdraaien en de
grendels ervoor schuiven. Even later werd
niets meer van. Hij was toch zeker geen mis- alles stil en Panda was alleen. In het begin kon
dadiger? Maar veel tijd om na te denken werd hij geen hand voor ogen zien, maar toen zijn
hem niet gelaten, want ziin bewakers stonden ogen wat aan de duisternis gewend waren,
stil voor een deur en ontsloten die. Panda zag begon hij vaag de omtrekken van zijn verblijf
een donkere ruimte voor zich. Hij kreeg een te bespeuren. Erg vrolijk zag het er niet uit.
duw in zijn rug, struikelde over de drempel en I Heel in de hoogte zag hij een getralied raampje,
kwam vrij onzacht op de stenen vloer terecht. I
waar een vaal schemerig licht door viel. De
muren van zijn kerker waren van steen en
overal droop het vocht er langs. In de verste
hoek stona iets, dat op een houten bank
leek en Panda kon zijn ogen haast
niet geloven, het leek wel, of er iemand lag te
slapen. Aarzelend sloop hij naderbij Nee, hij
vergiste zich niet. Daar lag iemand. Nu stond
hij op. Panda's ogen werden groter van ver
bazing. Joris Goedbloed stond voor hem.
lijke ziekten.
De ziekenhuizen
Het aantal patiënten van het St. Elisa
beths Gasthuis varieerde van 238 tot 265,
van de Mariastidhting van 336 tot 380, van
het Diaconessenhuis van 206 tot 240, van
St. Joannes de Deo van 134 tot 145 en van
het Parkherstellingsoord van 13 tot 15.
Verbalen der politie
De pólitie maakte in de eerste zes maan
den van 1948 de volgende processenverbaal:
Arbeids- en Veiligheidswet165
Drankwet 24
Motor-'en Rijwielwet en
verkeersvoorschriften 4955
Winkelsluiting 57
Andere wetten en verordeningen 1001
Prijs- en Distributievoorschriften 240
Misdrijven 471
Er wordt meer gebouwd
In het eerste halfjaar van 1948 bedroegen
de bouwkosten waarvoor bouwvergunning
verleend was 5.402.000, tegen slechts
629.450 in hetzelfde tijdvak van 1947.
Er werd in 1948 vergunning verleend
voor bouw van 137 nieuwe huizen, ver
bouw van 31 woningen, nieuw- of herbouw
van twee fabrieken en verbouw van 70
winkels.
Omzet der bedrijven
Het Electriciteitsbedrijf leverde in de
hoogste maand van 1948, namelijk in
Januari 5.226.336 KWU af en in de laagste
maand. Juni, 3.396.913 KWU.
De verkoop in dezelfde maanden van
1939 was: Januari 4.199.832 en Juni
2.639.138 KWU.
Er wordt dus nu meer verkocht dan in
het jaar vóór de oorlog.
Opmerkelijk is dat in Januari 1939 ge
schat werd dat in het kabelnet 191.996
KWU verloren ging en nu in Januari 1948
585.252 KWU.
De gasfabriek leverde in Januari '48 af
3.001.573 m3, tegen 2.137.519 m3 in dezelf
de maand van 1939. Voor de laagste maand
Juni waren de cijfers: 1939: 1.659.241 m3
en 1948 2.661.611 m3. Ook hier dus een
belangrijke vermeerdering.
Er zijn thans 38333 meters voor gas in
gebruik en 40.103 voor electriciteit. In 1939
waren het 34.299 voor gas en 37.396 voor
electriciteit.
De waterleiding pompte in de beste
maand van 1948. namelijk in Mei, 291.213
m3 op, tegen 202.956 m3 in dezelfde maand
van 1939.
Woningverdeling
De woningverdeling is aldus:
Juni'48 Juni'39
Beneden f 52
43
43
Van f 52 tot f 104
86
97
Van f 104 tot f 156
635
718
Van f 156 tot f 208
2031
2113
Van f 208 tot f 275
8650
8744
Van f 275 tot f 350
9796
9336
Van f 350 tot f 450
7036
6728
Van f 450 tot f 600
4397
4295
Van f 600 tot f 800
2640
2569
Van f 800 tot f 1000.
913
888
f 1000 en hoger
1288
1319
Nog bewoonde onbewoon
baar verklaarde huizen
18
30
Vrije en dienstwoningen
763
766
In 1939 woonden 138.687 personen in
37.664 huizen en in 1948 159.876 personen
in 38.296 huizen.
Schond Alsem de belofte,
niet in de kerk te filmen?
Volgens „de Volkskrant" is de cineast
Henk Alsem waarschijnlijk als kapitein
bij de Legerfilmdienst geschorst, omdat hij
filmrechten van Polygoon zou hebben
schonden. Het was uitsluitend aan deze
filmmaatschappij toegestaan, in de Nieuwe
Kerk te Amsterdam tijdens de inhuldi
gingsplechtigheid filmopnamen te maken.
De heer Alsem zou een schriftelijk gegeven
belofte, niet in de kerk te filmen, hebben
geschonden. Dit zou de voornaamste reden
zijn van zijn schorsing als officier.
De film is in beslag genomen om na te
gaan of enkele gedeelten wel in overeen
stemming zijn met de waardigheid van de
inhuldigingsplechtigheid en of de heer
Alsem materiaal van de Legerfilmdienst
heeft gebruikt voor de film, welke hij zeil
in commerciële exploitatie wilde brengen,
De film is in Engeland ontwikkeld, hoewel
hiervoor aan de heer Alsem geen deviezen
waren verstrekt.
De heer Alsem heeft verklaard, dat hij
de film in zijn vrije tijd heeft opgenomen
met zelf bekostigd materiaal. De film is zo
snel mogelijk ter ontwikkeling naar Enge
land overgebracht, nadat de chef van het
Militaire Kabinet Van het ministerie van
Oorlog de mondelinge toezegging had ge
daan, de hiervoor vereiste „mouvement
order" zo spoedig mogelijk te zullen na
zenden.
Mei betrekking tot de mededeling, dat
het licht in de Nieuwe Kerk onvoldoende
zou zijn geweest voor het opnemen van een
kleurenfilm, verklaarde de heer Alsem,
dat hij een speciale camera heeft gebezigd,
welke hier te lande nog vrijwel niet ge
bruikt wordt.
Ook in ons land een school
voor slechtziende kinderen?
Zoals is medegedeeld, bezocht Koningin
Juliana tijdens haar kort verblijf met Prins
Bernhard in Londen ook de John Ruskin-
school, een speciaal opleidingsinstituut voor
slechtziende kinderen.
Nader vernemen wij, dat de Koningin
zich wilde oriënteren over de op de ge
noemde school gevolgde methoden, mede
als voorlopig onderzoek naar de eventuele
mogelijkheid, een soortgelijke school in ons
land te doen oprichten.
Vrienden. Naar te Madrid verluidt zal ge
neraal Franco in October een officieel
bezoek aan Lissabon brengen. De pers
te Madrid publiceerde een serie officiële
publicaties over de Spaans-Portugese
vriendschap om de publieke opinie voor
te bereiden, op deze eerste officiële reis
van het staatshoofd sinds elf jaar. Het
vriendschapsverdrag tussen Spanje en
Portugal, in 1939 getekend, en het Ibe
risch verdrag, getekend in 1942, moeten
herzien en vernieuwd worden.
Vrienden? In de Indonesische republiek is.
naar Antara meldt, een voorbereidend
comité in het leven geroepen ter oprich
ting van een associatie van vrienden
van de Sovjet-Unie. Het doel van deze
organisatie zal zijn het uitwisselen van
bevorderen van wetenschap en cultuur
en het versterken van de vriendschap
met de Sovjet-Unie.
Huid gered. Het vonnis van Ilse Koch,. de
weduwe van de vroegere commandant
van het concentratiekamp Buchenwald,
dat wegens wreedheden „levenslang"
luidde, is door het Amerikaanse mili
taire bestuur veranderd in vier jaar ge
vangenisstraf. Tijdens haar proces werd
zij ervan beschuldigd lampekappen var
de huid van getatoueerde gevangenen te
hebben laten maken. De gevangenen
zouden speciaal uitgezocht en vervol
gens ter dood gebracht zijn.
Koning en admiraal. De Britse admiraliteit
heeft bekend gemaakt, dat koning Fre-
derik van Denemarken de eretitel is
verleend van admiraal van de Britse
vloot. Deze onderscheiding valt samen
met de plechtige opening van de Britse
tentoonstelling in Kopenhagen en het
bezoek aan Kopenhagen van het Britse
dépótschip voor duikboten en acht
onderzeeërs.
Niemand ontzien. Het blad van de commu
nistische partij in de Sovjet-Unie, de
„Prawda" heeft in ,een artikel van vier
kolom verklaard dat de secretaris-gene
raal van de UNO, Trygve Lie, „een
werktuig en een trouw dienaar is van
het Anglo-Amerikaanse blok, dat de
UNO tracht te ondermijnen".
De schrijver Viktorof verklaarde, dat
Lie in zijn rapport over het op 30 Juni
eindigende jaar acties van het .Anglo-
Amerikaanse blok heeft gesteund, die
gericht waren op ontwijking en over
treding van het statuut der UNO.
Uranium. In Denemarken is bekend ge
maakt, dat Deense onderzoekers op
Groenland sporen hebben gevonden van
uranium.
