c
J
„Wij willen regering-Hatta steunen
als zij tot schikking bereid is"
De Tunnel te Velsen
Prinsjesdag
in oude glorie
„Commandowisseling heeft
mijn jongens diep geschokt"
PANDA EN DE OPSTAND IN CANDONIA
Amerikaanse Reis
Q Wereldnieuws
DINSDAG 21 SEPTEMBER 1948
2
MEISTER STIKKER:
De Nederlandse minister van Buiten
landse Zaken, mr, D. U. Stikker heeft op
een persconferentie in Washington ver
klaard dat de huidige pogingen van de
Nederlandse regering ten doel hebben, de
positie van de oprechte nationalistische
leiders op Java en elders in de archipel te
versterken tegen de ontbindende en ver
warring zaaiende communistische elemen
ten, die nimmer een vreedzame regeling
gewenst hebben. Hij deelde mede dat hij
met de Amerikaanse autoriteiten niet over
een nieuwe politiële actie had gesproken,
aangezien het de politiek der Nederlandse
regering is „alles te doen om bloedvergie
ten te voorkomen". Minister Stikker ver
klaarde dat de Nederlandse regering bereid
zou zijn op het ogenblik 1>s\t steun te ver
lenen aan de regering-Hatta. indien deze
bereid zou zijn met de Nederlanders nieu
we schikkingen te treffen. Tot nu toe was
er echter nog geen verzoek om hulp bij de
Nederlandse regering binnengekomen, al
dus de heer Stikker.
De heer Stikker sprak voorts de ver
onderstelling uit dat de communistische
actie in Z.O.-Azië geleid zou worden door
de Sovjet-legatie in Bangkok, die met haar
staf van veertig leden, zo'n veronderstel
ling wel wettigde.
Hij voegde er aan toe de regering geen
medewerking zou verlenen aan een over
eenkomst die de communistische beweging
zou versterken en sprak de-hoop uit dat
de regering van Soekarno en Hatta sterk
genoeg zou zijn om te voorkomen dat de
republiek geheel in de handen der com
munisten zou vallen. „In het verleden is
de kracht der communisten altijd onder
schat", zei mr. Stikker, „zowel in de repu
bliek als elders. Hoewel de overeenkom
sten van Linggadjati en de Renville een
stap betekenen in de richting van een
vreedzame oplossing, zijn de gematigde
elementen in de republiek altijd gehinderd
door de extremisten".
De Nederlandse regering, aldus de heer
Stikker, streeft naar een overeenkomst met
de nationalistische republikeinse regering,
maar kan het zich niet veroorloven door
concessies in belangrijke aangelegenheden
zijn tegenstander te kopen. Hij wenste niet
in te gaan op de détails van een nieuwe
overeenkomst, omdat zulks voor een pers
conferentie te gecompliceerd zou zijn.
Het bedwingen van de opstand.
Op de vraag of de Nederlanders wapens
nodig hadden om de opstand in Madioen
neer te slaan zei de heer Stikker dat Hatta
en Soekarno „de eersten" zijn die deze op
stand moeten behandelen. Voor het geval
dat de communistische actie in de gehele
republiek succes zou hebben, zou de Ne
derlandse regering te beslissen hebben,
welke stappen er genomen zouden moeten
worden. Hij voegde er aan toe dat een ge
zamenlijk optreden met de Britten nog niet
in overweging genomen was. Wel wordt
aangenomen dat hij in Parijs met Bevin
een onderhoud zal hebben over het com
munistische gevaar in Birma en Malakka.
Nederland zal haar politiek te dezerzake
niet bespreken met de andere onderteke
naren van het pact van Brussel en het pro
bleem van het communisme in Z.-O.-Azië
ook niet voor de UNO brengen.
„Dank zij de hulp van het Marshall-plan"
zo besloot de heer Stikker, „zullen we naar
ik meen ons land weer kunnen opbouwen,
op voorwaarde dat wij het Indonesische
probleem kunnen oplossen".
Communistische repu
bliek in de maak
Ten aanzien van de toestand in de repu
bliek valt weinig positief nieuws te mel
den. Uit Madioen komen uiteraard slechts
ongecontroleerde geruchten en berichten
van tendentieuze aard. Daaruit valt op te
maken dat Moeso plannen heeft dezer
dagen de stichting van een „communisti
sche republiek" uit te roepen en zelf presi
dent daarvan te worden; hij zou Sjarifoed-
din belasten met het premierschap. De
radiozender die in handen der opstandelin
gen is heeft de weidse naam van „de stem
van het nationale front" gekregen en
zendt redevoeringen uit van Moeso, Sjari-
foeddin en Soeripno, welke laatste zich
thans ook als een der opstandelingenleiders
heeft ontpopt. Hij was de man die inder
tijd als republikeins vertegenwoordiger te
Praag een representatie-overeenkomst met
de Sovjet-Unie sloot.
Volgens berichten uit Djokja bèschikken
de communisten in Madioen slechts over
3000 man bewapende troepen en hebben
zij geen controle over het gebied rond de
stad.
Premier Hatta heeft volgens United Press
verklaard, dat Djokja geen inmenging van
Nederlandse troepen bij het neerslaan van
De radio geeft Woensdag
HILVERSUM 1, 301.5 M.
7.00, 8.00. 13.00, 19 00. 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen. 7.45
Woord voor de dag. 8.15 Gewijde muziek. 8.30
Platen. 9,00 Ziekenbezoek. 9.30 Orkestwerken
van Grieg en Schubert en pianoconcert no. 1
van Tsjaikofski. 10.30 Morgendienst. 11.00
Klarinet en piano. 11.30 Platen. 12.00 Amati-
trio. 12.30 Weerbericht. 12.33 Koor en orgel.
13.15 Mandolinata. 13.45 Platen. 14.00 Busch
strijkorkest. 14.30 Winterbehandeling van
kamerplanten. 15.00 Zang en piano 15.30
Kamerorkest. 16.15 Voor de jeugd. 17.30 Orgel.
18.00 Mannenkoor. 18.30 Voor de strijdkrach
ten. 1915 Franse liederen. 19.30 Actualiteiten.
19.45 Engelse les. 20.15 Bach-programma door
de „Schola Cantorum Basiliensis". 21.00
Koorzang. 21.25 Lezing: ..De Batakkerk op
Sumatra". 21.45 Cyclus 50 jaar Nederlandse
muziek. 23.15 Platen. 23.45 Kirsten Flagstad
zingt.
HILVERSUM II, 414.5 M.. 218 M. en 1875 M.
7.00, 8.00. 13.00. 18 00, 20.00 en 23.00 uur
Nieuws 7.15 en 8.15 Platen. 8.50 Voor de
vrouw. 9.00 Symphonische muziek van Men
delssohn. 9.35 Werken van Elgar. 10.00 Mor
genwijding. 10.20 Kookpraatje. 10.30 Als de
stofzuiger zwijgt. 11.00 „Schoonheidselemen
ten van het damescostuum". 11.30 Platen.
12.00 Lichte muziek. 12.30 Weerbericht. 12.33
Voor het platteland. 12.38 Orgel en zang. 13.15
Kalender. 13.20 Metropole-orkest. 14.00 Cau
serie over Lod van Deyssel. 14.15 Werken van
Czernv en Beethoven. 15 00 Luisterspel ..De
vrouw in de mist" 15.40 Voor zieken. 16 00
Kinderkoor. 16.15 Het stond in de krant. 16.45
Vragen staat vrij. 17.15 Platen. 17.45 Over
Indische giftslangen. 18.20 Platen. 18.30 „Wer
kelijk Dienen". 19.00 Lezing „Waarom de kat
Uit de boom kijken?". 19.15 Nieuws uit Indië.
19.30 Voor de jeugd. 19.15 „Lezen in de Bij
bel". 20.05 Dingen van de dag. 20.15 Muziek
korps der Amsterdamse politie. 21.15 Luister
spel „Moeilijke beslissing". 22.00 Zang door
Bruce Lowe. 22.15 Hongaars Strijkkwartet.
22.45 Gedichten van Jan Engelman. 23.15
Dansmuziek.
de opstand zal dulden. De strijd in Soera-
karta (Solo) is geëindigd en de jeugdorga
nisaties aldaar hebben zich solidair met de
regering-Hatta verklaard.
Onze correspondent te Batavia meldt nog:
De vraag is thans of Hatta sterk genoeg
is om uit Solo troepen weg te trekken
zonder dicht bij huis onlusten te Icrijgen.
Indien hij sterke actie kan tonen, is zijn
kans groot. Republikeinse kringen te Bata
via achten de enig juiste oplossing het
isoleren van Madioen, waardoor het gezag
van Moskou binnen bepaalde grenzen blijft
en de republiek in twee delen wordt ge
splitst. Het denkbeeld van Nederlandse
hulp werd door de woordvoerder als on
aanvaardbaar voor de republikeinen van
de hand gewezen.'
Ook op Sumatra
De republikeinse voorlichtingsdienst voor
Sumatra meldt, volgens radio Boekittinggi
(Fort de Koek): „Enkele oneerlijke mili
taire autoriteiten te Padang Sidempoean,
Sibolga en Taroetoeng (in het Tapanoe-
lische op Sumatra) zijn op bevel van de
commandant van de staf van de veilig
heidsdienst der TNI, ondercommando Ta-
panoeli, gearresteerd. Bij deze arrestatie
werden slecht enkele schoten gelost, waar
bij een aantal militairen werd gedood, on
der wie kapitein Hasiboean, bataljonscom
mandant te Padang Sidempoean. Overigens
had de zuiveringsactie een rustig verloop,
aldus een communiué van republikeinse
zijde. De bevolking bleef rustig, het civiele-
en handelsverkeer gaan hun gewone gang.
Het communiqué voegt hieraan toe, dat het
gebeurde geen politieke achtergrond heeft,
doch alleen een militair karakter. Onder
de veertien autoriteiten, die voor nader on
derzoek zijn aangehouden, bevinden zich
de heren Sitompoel en dr. Amit Hoesein
Siagan.
Uit Medan meldde de correspondent van
Aneta enige dagen geleden, dat op repu
blikeins Sumatra de twee „sociale revolu
tie" was uitgebroken.
De correspondent van Aneta te Medan
meldt in verband met de gebeurtenissen in
Tapanoeli, dat de „sociale revolutie" nog
voortduurt en dat de communistische Las-
kars 't heft er vrijwel in handen hebben. De
TNI is in dat gebied in getalssterkte verre
in de minderheid. Practisch de gehele
republikeinse „intelligensia" in Tapanoeli
is door de communisten gearresteerd.
In 1949 nog geen voort
zetting van het werk
Het vorig jaar was door de regering de
verwachting uitgesproken dat voor het
jaar 1949 een post op de begroting gebracht
kon worden voor de voortzetting van de
bouw van de tunnel te Velsen.
In de Troonrede werd thans gezegd:
„De geboden uiterste soberheid leidt er
toe,<dat in het komende jaar in hoofdzaak
slechts werkzaamheden, die nodig zijn voor
behoud van bestaande verkeersverbindin
gen en ander waterstaatsverkeer, of ter
voltooiing van reeds aangegane overeen
komsten, zullen kunnen worden uitge
voerd".
Bij nader onderzoek heeft onze parle
mentaire redacteur de indruk gekregen,
dat er voor de Tunnelbouw in Velsen geen
post op de begroting voor 1949 staat.
iftmingiii Juliana ziet
„Het Spel der Vergissingen'"
Koningin Juliana en Prins Bernhard
hebben Maandagavond in de Koninklijke
Schouwburg een bijzondere voorstelling
bijgewoond van Shakespeare's comedie
„Het Spel der Vergissingen".
Tot de genodigden voor deze ere-avond
behoorden de ministers, de sultan van
Pontianak, het Corps Diplomatique, leden
van de Raad van State, de president en de
procureur-generaal van de Hoge Raad der
Nederlanden, de president van de Reken
kamer, opper- en vlagofficieren van zee-,
land- en luchtmacht, de burgemeesters
van Amsterdam en Pontianak, de voorzit
ters der beide Kamers van de Staten Ge
neraal en de in Den Haag wonende Ka
merleden, alsmede wethouders en leden
van de Haagse gemeenteraad.
Vrachtauto met boter
ging in vlammen op
De bestuurder van een vrachtauto met
aanhanger, die Maandagavond op de
rijksweg Amersfoort-Amsterdam reed,
ontdekte nabij Laren, dat de vrachtauto,
welke evenals de aanhanger, geladen was
met boter, in brand stond. Hij poogde de
vlammen met zijn jas uit te slaan, doch
dit gelukte niet. Wel slaagde hij er in, de
koppeling los te maken en de brandende
auto enkele tientallen meters verder te rij
den, zodat de aanhanger geen gevaar meer
liep.
De auto brandde geheel uit/ De brand is
ontstaan doordat boter boven de uitlaat is
gesmolten, op de gloeiende pijp is gedropen
en vlam heeft gevat.
Deze Dinsdagmiddag is Koningin Juliana,
vergezeld door Prins Bernhard, in de gou
den koets van het paleis Noordeinde naar
de Ridderzaal gereden ter plechtige ope
ning van de zitting der Staten-Generaal.
Het was de eerste maal sinds de bevrijding
dat deze plechtigheid met groot ceremo
nieel geschiedde. De eerste maal ook, dat
Koningin Juliana de opening verrichtte
met het uitspreken van de Troonrede.
Er was grote belangstelling voor deze
plechtigheid, een Prinsjesdag in zijn oude
glorie, een feestelijke stoet met de gouden
koets, die thans een jonge Koningin naar
de oude Ridderzaal voerde.
De duizenden, die de koninklijke stoet
afwachtten, bewonderden opnieuw het
ceremoniëel tenue der garderegimentejx,
die bij het paleis en op het Binnenhof
stonden opgesteld.
Om één uur weerklonk het eerste der
minuutschoten, afgegeven door een batterij
op het Malieveld, ten teken dat de Koningin
van het paleis vertrokken was. Een enthou
siast gejuich plantte zich voort langs de
gehele route welke de feestelijke stoet
volgde.
In de Ridderzaal was voor het eerst een
sobere versiering van palmengroepen,
bronskleurige chrysanthen en groen aan
gebracht.
Onder de velen, die de plechtigheid bij
woonden, bevonden zich ook de Indonesi
sche afgevaardigden, de sultan van Pon
tianak, prof. dr. R. A. A. M. Hoesein Dja-
jadiningrat en Anak Agoeng. West-Indië
was vertegenwoordigd door de heren mr.
dr. Pos en mr. Da Costa Gomez.
Kort na één uur drongen in de Ridder
zaal de tonen der muziek van de Mari
nierskapel door, welke het Wilhelmus
speelde. Dat was het sein, dat de koninklij
ke stoet nabij was. Begeleid door de Com
missie van Ontvangst schreed Koningin
Juliana naar haar zetel. Naast haar nam
Prins Bernhard plaats.
Dan kwam het grote moment, dat Ko
ningin Juliana haar eerste Troonrede uit
sprak.
Na deze rede weerklonk een „Leve de
Koningin". H.M. werd daarop uitgeleide
gedaan. Langs dezelfde route ging de stoet
daarop naar het paleis terug.
Nachten van lijden jaren van leed
- door Rheumatlsche pijnen.
En dat, terwijl toch voor velen de afdoende
remedie voor 't grijpen ligt: Kruschen Salts!
De meeste rheumatische aandoeningen komen
voort uit onzuiver bloed Daar brengt de
bloedzuiverende Kruschen-kuur uitkomst De
zes minerale zouten waaruit Kruschen is
samengesteld hebben regelmatig gebruikt
een weldadig aansporende werking op
lever, nieren en ingewanden. De kleine dage
lijkse dosis Kruschen spoort ze aan tot krach
tiger werking: onzuiverheden in het bloed
worden afgevoerd, in plaats van zich vast te
zetten in spieren en gewrichten, waar ze an
ders oorzaak zouden worden van die ondrage
lijke pijn. Volg het voorbeeld van die tal
loze Rheumatieklijdens over de hele wereid,
voor wie het leven weer kleur kreeg, nu ze
vrij zijn van die tergende, slopende pijn
Vraag Kruschen bij Uw Apotheker of Drogist
(Adv.)
Federale regering beperkt
faciliteiten voor republiek
De voorlopige federale regering heeft
j gister een communiqué uitgegeven, waarin
wordt medegedeeld, dat een aantal per-
sonen aanzegging heeft gekregen om op
I korte termijn het federale gebied te ver
laten. De republikeinse regering weigerde
medewerking te verlenen door het ver
strekken van inlichtingen betreffende per
sonen, die in haar dienst zijn. Dienten
gevolge zal de voorlopige federale regering
zelve beslissen, wie als republikeins amb
tenaar of als deeluitmakend van een offi-
ciële republikeinse instantie wordt aange- j
merkt. De voorlopige federale regering zal i
niet aarzelen ook verder op te treden tegen
al degenen, die zich volgens haar oordeel
schuldig maken aan activiteit, die in strijd
is met de wet, het overheidsgezag aantast
en direct of indirect een bedreiging vormt
voor leven en goed van de burgerij, en
welke bedreven wordt, hetzij met stilzwij
gende instemming, hetzij ook op uitdruk
kelijke aanstichting van de republiek en
haar organen. De voorlopige federale rege
ring zal zich dan ook niet langer kunnen
bepalen tot het verwijderen van elemen- j
ten, van wie bewezen is, dat zij zich schul- I
dig hebben gemaakt aan ontoelaatbare
practijken, maar zal ook hen, tegen wie I
gegronde vermoedens in deze richting be-
staan, doen verwijderen. Het is wellicht j
niet overbodig op te merken, dat het niet
de bedoeling is iemand uit te leiden, uit
sluitend op grond van het feit, dat zijn of
haar sympathieën uitgaan naar de repu
bliek. De maatregel beoogt niet het werk
van de republikeinse delegatie te bemoei
lijken. Het is echter alleen mogelijk haar
die faciliteiten te verlenen, die zij voor
haar arbeid behoeft, \vaardoor de kans, dat
onder de dekmantel van onderhandelingen
andere activiteiten worden gepleegd, tot
een minimum wordt beperkt
Naamswijziging Nedèrlands-
Indië in Indonesië
De jongste wijziging van de Grondwet
ter voorbereiding ener nieuwe rechtsorde
heeft tevens voor de benaming „Neder-
lands-Indië" de naam „Indonesië in de
plaats gesteld, aldus een officieel commu
niqué dat te Batavia is uitgegeven. Bij
formulieren en wettelijke bepalingen zal
ingevolge deze wijziging steeds over „In
donesië"* dienen te worden gesproken.
Teneinde hierin te voorzien, is thans bij
ordonnantie bepaald, dat overal, waar bij
of krachtens ordonnanties of andere alge
mene verordening,, waarvan bij ordonnantie
kan worden afgeweken, gesproken wordt
van „Nederlands-Indië", daarvoor gelezen
wordt „Indonesië". Dit betekent, dat in
besluiten of ambtelijke stukken, maar even
zeer in benamingen van de overheidsorga
nisaties, de term „Nederlands-Indië" door
„Indonesië" wordt vervangen.
Aan de Nederlandse regering zal wor
den verzocht, om ook in tractaten en over
eenkomsten. waarin Nederlands-Indië
wordt genoemd of waarbij dit gebiedsdeel
partij is, een soortgelijke wijziging in te
voeren.
Aangenomen mag worden, dat particu
liere instellingen en lichamen, die in hun
benaming de term „Nederlands-Indië" of
„Nederland-Indisch(e)" dragen, daarin op
overeenkomstige wijze verandering zullen
aanbrengen.
Generaal Dürst Britt:
Generaal-majoor H. J. J. W. Dürst Britt,
oud-commandant van de „7-December-
divisie" en voormalig territoriaal bevelheb
ber op West-Java is in zijn woonplaats
Heerde verwelkomd. Hét plaatselijk mu
ziekcorps bracht hem een serenade. De
generaal dankte de vele honderden, die
deze ontvangst bijwoonden en verklaarde
dat hij deze huldiging niet opvatte als voor
hem persoonlijk bedoeld doch bestemd voor
de soldaten van de „7-December-divisie",
met wie hij zich steeds verbonden zou blij
ven voelen.
„De mannen van de Koninklijke Land
macht ontvangen bijna nooit van hoger
hand een woord van waardering", aldus de
generaal. Het is geen wonder, dat onder
hen soms de vraag rijst: worden wij door
het vaderland in de steek gelaten?" Gene
raal Dürst Britt zei verder, dat hij bij zijn
afscheid in Indonesië in besloten kring ge
protesteerd had tegen de critiek op de
Koninklijke Landmacht, want hij kon niet
anders dan met bewondering getuigen over
het werk van de jongens in Indonesië, die
zich geven *voor recht en veiligheid.
„Ondanks de commandowisseling, die
mijn jongens diep geschokt heeft", aldus
de generaal „ondanks alles heb ik hen op
het hart gedrukt hun plicht te blijven
doen. Dat wil ik nog eens doen van Ne
derland uit".
Tegenspraak van
de legerleiding in Batavia
De legerleiding in Batavia heeft ge
reageerd op de verklaringen, welke de van
zijn functie ontheven commandant der
,.7 December-divisie", de generaal-majoor
H. J. J. W. Dürst Britt, bij zijn aankomst
op Schiphol heeft afgelegd. De legerleiding
verklaart, dat de tegenstelling tussen Ko
ninklijke Landmacht en K.N.I.LI. slechts
incidenteel bestaat. Waar de troepen teza
men werken geschiedt dit in uitstekende
harmonie en wederzijdse waardering. Dat
het aftreden van generaal Dürst Britt ge
grond zou zijn op de tegenstelling tussen
K.L. en K.N.I.L. is volgens de legerleiding
niet juist. Zij acht voorts het verdedigen
van de goede naam der „7 December-
divisie" volkomen overbodig, daar de troe
pen van deze divisie hun taak op uitne
mende wijze vervullen.
Dat er'op het optreden dezer troepen
critiek is geleverd, vindt zijn oorzaak
hoofdzakelijk in de in Wëst-Java aan
wezige onrust en de omstandigheid, dat
aan de eis van grotere kennis van land,
volk en taal, welke nu eenmaal onontbeer
lijk is voor het fijne pacificatiewerk, niet
steeds werd voldaan, hetgeen door de offi
cieren van de Kon. Landmacht ook zelf
wordt beaamd. Daarom zijn zoveel .moge
lijk Indische troepen ter beschikking ge
steld van de territoriale commandant in
West-Java, om op de best mogelijke wijze
aan de moeilijkheden het hoofd te kunnen
bieden.
Tenslotte ontkent de legerleiding cate
gorisch, dat er tengevolge van het aftre
den van generaal Dürst Britt in West Java
ongeregeldheden zouden zijn ontstaan tus
sen. troepen van de K. L. en het K.N.I.L.
Over deze onregelmatigheden bestaat geen
enkel gegeven. De overneming van het
commando heeft een volmaakt rustig ver
loop gehad. De nieuwe divisiecommandant
heeft de legercommandant bij herhaling
bericht, dat zowel in de staf der divisie als
bij de troepen geen wanklank werd ver
nomen.
12. Een opstand kost nu eenmaal altijd geld
en daarom had La Bandera wel oren naar dit
plannetje. Onmiddellijk schreef hij een bevel
tot vrijlating van Joris Goedbloed, die in ruil
daarvoor beloofde om binnen vierentwintig
uur met het geld terug te zijn. Hartelijk schud
den de twee booswichten elkaar bij het af
scheid de hand en opgelucht maakte Joris
zich uit de voeten. Zijn eerste gang was na-1
tuurlijk naar het hotel, waar Panda een kamer
had gehad. Dit was gauw genoeg gevonden.
'Hij knoopte een praatje aan met de waard en
dte vertelde hem al spoedig van de opschud
ding, die de vorige nacht was veroorzaakt,
omdat een der gasten op een geheimzinnige
manier door een troep bandieten was ontvoerd.
..Dat moet mijn vriend Panda geweest zijn,"
huichelde de sluwe Joris, „en hij is natuurlijk I
vertrokken, zonder U te betalen?" De waard
knikte, en Joris sprak: „Maar beste vriend, het
spreekt vanzelf, ilat ik U ruimschoots zal scha
deloos stellen. Die goede Panda zou het niet
anders gewild hebben. En aangezien ik toch
op zi/n terugkeer moet wachten, zal ik zolang
zijn kamer in gebrxtik nemen." De waard vond
dit uitstekend en even later stonden ze voor de
kamer, waaruit Panda op zo'n vreemde wijze
verdwenen was.
Parijs thans centrum van
diplomatieke activiteit
Drie ministers confereerden
gisteren
Vandaag begint de Algemene Vergadering
der UNO in het Parijse Palais Chaillot. De
delegaties zijn practisch alle reeds gearri
veerd en de drie ministers van Buitenland
se Zaken der Westelijke mogendheden
hebben hun vertegenwoordigers te Moskou
en Berlijn naar Parijs ontboden, ongetwij
feld om met hen de Berlijnse crisis verder
te bespreken. Algemeen wordt aangenomen
dat de Berlijnse kwestie en daarmede het
gehele vraagstuk Duitsland een UNO-
aangelegenheid zal worden, nu de onder
handelingen te Moskou blijkbaar geen op
lossing hebben gebracht. Niet alleen de
Westelijke afgezanten te Moskou, doch ook
de militaire gouverneurs in Duitsland zijn
naar Parijs ontboden, zodat het gehele pro
bleem waarschijnlijk gedurende de eerst
komende dagen onderwerp van bespreking
zal zijn, waarna een der Westelijke mo
gendheden wellicht op de UNO-vergade
ring met het voorstel zal komen deze
kwestie op de agenda te plaatsen.
Ofschoon Parijs de gelegenheid biedt de
zaak op hoogste niveau te bespreken,
maakt de afwezigheid van Molotof die
zijn plaatsvervanger Wisjinski naar de
UNOvergadering heeft afgevaardigd
het onmogelijk dit hoogste niveau ook tot
de Sovjet-Unie uit te breiden. Het is echte
niet uitgesloten dat Molotof alsnog onver
wacht te Parijs zal verschijnen.
Gistermiddag hebben de drie ministers
op het Franse ministerie van Buitenlandse
Zaken geconfereerd. Er werden geen mede
delingen verstrekt over de resultaten van
dit onderhoud, dat beschouwd wordt als de
inleiding van een reeks besprekingen die de
volgende dagen zal worden gehouden.
Vonnissen der vijf Berlijners
zullen worden herzien
Reuter meldt uit Berlijn, dat luitenant
kolonel Protsjenko, openbaar aanklager bij
het Sovjet-Russisch militair bestuur,
Maandagavond heeft verzocht om her
ziening van de vonnissen, tegen de vijf
Duitsers uitgesproken. Kononel Protsjenko
schrijft aan het militair oppertribunaal in
Duitsland: „Met het oog op het feit, dat
deze misdaden werden bedreven op directe
aansporing van vooraanstaande leden van
het Berlijnse stadsbestuur als ook onder
invloed van een aansporing van buiten,
verzoek ik om een herziening van de von
nissen".
Volgens het officiële Sovjet-Russische
voorlichtingsbureau besloot Protsjenko tot
dit verzoek na ontvangst van het schrijven
van generaal Kotikof.
Amerikaans leger-straalvliegtuig
verongelukt
Een bombardementsvliegtuig met straal
aandrijving van de Amerikaanse lucht
macht, dat van de proefluchtvaartbasis
Muroc was opgestegen, is bij Alpaugh (Ca-
lifornië) na ontploffing van de motoren in
een bouwland neergestort. Alle inzittenden
zijn om het leven gekomen.
Het toestel, een B 45, heeft gewoonlijk
een bemanning van zeven koppen aan
boord. Twee lichamen zijn te voorschijn
gehaald uit de wrakstukken, die over een
afstand van vier vierkante mijl verspreid
liggen. Het toestel is in grootte te verge
lijken met een vliegend fort B 17. Het is
het eerste bombardementsvliegtuig der
Amerikaanse luchtmacht, dat geheel op
reactiemotoren vliegt.
Lie wenst een kleine
UNO-bewakingsmacht
Trygve Lie heeft gisteren de Assemblée
van de UNO verzocht te besluiten tot het
formeren van een bewakingsstrijdmacht
voor het verrichten van taken op kleinere
schaal.
Andrew Cordier, een van Lie's assisten
ten, heeft bekend gemaakt dat Lie voor
nemens is haast te maken met zijn plan
tot het doen formeren van een dergelijke
bewakingsstrijdmacht en dat hij daarin
waarschijnlijk zal worden gesteund door
enkele van de grote mogendheden.
De strijdmacht zal volgens Lie enkele
duizenden manschappen moeten tellen,
internationaal van samenstelling moeten
zijn, tot taak krijgen functionnarissen van
de UNO te beschermen, supervisie uit te
oefenen over plebiscieten en wapenstil
standsovereenkomsten en opdrachten uit
te voeren die oorspronkelijk zijn toege
dacht aan het te vormen leger van de UNO.
Lie hoopt met dit voorstel te bereiken
dat het langdurig meningsverschil tussen
Oost en West over het UNO-leger uit de
weg zal worden geruimd en dat gebeurte
nissen als de moord op Bernadotte zullen
worden voorkomen.
-.Nazis in Denemarken ter dood
veroordeeld
De gevolmachtigde van het Duitse rijk
gedurende de bezetting, dr. Werner Best,
en de Gestapoleider Otto Bovensiepen, zijn
beiden ter dood veroordeeld, zo wordt uit
Kopenhagen gemeld. De generaal van de
politie, Pancke, kreeg 20 jaar gevangenis
straf.
Tweekamp Euwe-van Scheltinga
Vierde partij remise
Na de boeiende derde partij van de match
EuweVan Scheltinga heeft de m de Effec
tenbeurs te Amsterdam gespeelde partij
enigszins teleurgesteld. Van Scheltinga. die
met zwart speelde, verdedigde zich nogmaals
met het konings-Indisch en wist een iets
vrijere opstelling van zijn stukken te ver
krijgen. Op de 21ste zet verloor dr. Euwe een
belangrijk tempo, waardoor zijn tegenstan
der het betere spel behield. Euwe stelde po
gingen in het werk de stelling door afruilen
te vereenvoudigen en toen de torens van het
bord verdwenen waren, hield het loperpaar
van wit de iets betere positie van Van Schel
tinga in bedwang. Na 33 zetten besloot men
tot remise. De stand luidt thans: Euwe 2 p.
en 1 afgebroken partij, Van Scheltinga 1 p.
en 1 afgebroken partij.
Tournooi voor jeugdige schakers
Na het succes van het vorig jaar heeft het
bestuur van de Schaakclub „Rolland" weer
besloten tot het organiseren van een tournooi
voor jeugdige schakers.
De deelnemers zullen ingedeeld worden in
kwartetten en elkaar daarin van 18 tot 22 uur
bekampen op de Zaterdagen 9, 16 en 23 Octo
ber a.s. De winnaars van deze vierkampen
zullen overgaan naar twee of meer winnaars-
groepen, al naar het gelang van het aantal
deelnemers, waarna gestreden zal worden om
een wisselbeker.
Inschrijving voor dit tournooi (maximum
leeftijd 18 jaar) is mogelijk tot 4 October bij:
B. Berkenkamp. Trompstraat 27: F. F.
Groos, Rollandstraat 76 en H. Kerkheide,
Lambrecht van Dalelaan 19, Overveen.
Beknopt verslag
I. De Zee
Voorbij Lands End worden de golven
zwaarder. Wie in de verte kijkt, ziet ze
onschuldig kabbelen, maar voelt ze onder
zich, zich terugtrekkend, ingezogen naar
de diepte het schip voorover duwen. Dan
weer doemen zij hoog voor de boeg op, in
hun altijd toevallig en vermijdelijk lijken
de welving. Zij wringen de romp omhoog
- het schuim spet en druipt, de wolken
zijn grauw en wit. Het goede schip kreunt,
en zwoegt zijn weg naar de andere kust
pas over tientallen jaren zal het uitgeput
voor een vinnige steekboor zwichten.
Niet voor de golven. Zeven dagen en
nachten stampte het onder de dichte luch
ten over de grauwe, beschuimde zee. Soms
smakte de wind de golven tot druppel
wolken op het nachtelijke, nat glanzende
dek. Soms nam hij rust, roerde maar wat
in wolken en water. Geen schuimkoppen
en geen jacht daarboven, maar voort
durend woelen en rollen, kreunen ec
kraken.
De rusteloosheid lijkt eeuwig, ieder doel
in die grootsheid verzonken. Maar bij de
boeg rolt in lagen het schuim weg, dat wit
en borrelend uitvlekt. En links en rechts
zijn er mensen en stemmen. Dit is een reis
naar Amerika, en tussen de wanden van
't schip is de tijd meegekomen. Zo bij de
railing staand, verwenst men de zee of de
mensen, zichzelf als één ervan; de span
ning is onverdraaglijk: verzoening bestaat
er niet.
Op de achtste dag is het kalm geworden,
de wind heeft de wolken verjaagd en is
verder gegaan. Er bleef slechts een bries,
die het blauwgroene water kuste. Bruin
vissen bogen zich boven het water en
spoten blijde fonteinen op. Aan stuurboord
passeerde een vissersbootje, met een bruin
vierkant zeil. Aan bakboord een vogeltje,
kittig rechtop op een plankje gezeten Dat
trok bekijks; nog niemand had ooit
vogeltje als varensgast gezien. Gedenk de
man die koppeltje duikelde naar Marseille
(van Amsterdam). Waarom moeten de
mensen lachen?
's Avonds ging de zon onder achter de
bergen, bij de monding van de St. Law
rence. Twee loden wolkenbanken omlijst
ten haar. Rondom diep rozig gevlokte dot
ten van watten; ertussen de bol, steeds
reder getint, zwaarder en donkerder. Het
licht scheen fel door de ijle lucht. Een
klein wolkje in zijn baan was groen, bruin
en wit; een verloren maar onaantastbaar
sieraad, een schilfer kristallen boomschors.
De hemel werd van een donker fluwelig
blauw en de sterren, de één na de ander
zichtbaar, maakten de ruimte dieper en
wijder. Over de goudglinsterende groene
zee leidde een verblindende loper zon-
waarts, na enkele mijlen afgesneden door
de bergen, zwaar en onverbiddelijk. De
zon zonk weg, de loper vervaagde, maar de
zee en de violette bergen behielden hun
kleur nog lang. Toen de duisternis was
gevallen hoorde men gedempte stemmen
over het voordek.
Aan de Canadese kust lichtten een verre
vuurtoren en enkele huisjes dichterbij. En
toen, op een zucht warme wind, kwam de
geur van de sparren op de hellingen over
het schip. Dat was het eind van de over
tocht. J. J. P.
Schaken
Indeling competities
voor Noordholland
De vergadering van de Noordhollandse
Schaak Bond sprak in een drietal moties
haar wantrouwen en afkeuring uit ten op
zichte van het algemeen beleid van het
hoofdbestuur van de Kon. Nederlandse Bond.
Vooral de zeer vertraagde restitutie van de
gelden uit het reisfonds had algemene onte
vredenheid gewekt. Nu nog wachten de clubs
op terugbetaling van de reiskosten in het
vorige competitieseizoen, waardoor verschil
lende verenigingen met kastekorten hadden
te kampen. Ook de viering van het 75-jarig
bestaan van de K.N.S.B. werd sterk gecriti-
seerd.
De competitie-indeling vqor het komende
seizoen werd, behoudens enkele kleine wijzi
gingen, aangenomen zoals deze was voorge
steld door de wedstrijdleider van de N.H.S.B.,
de heer A. C. Thurkow. De indeling van de
le klasse luidt:
A: Zaandam* Hoogovens, Weenink, Sant
poort, Bloemendaal en ASC II.
B: Haarlem II, Aalsmeer, Heemstede, Het
Oosten, HSG II en Rolland.
C. Haarlem I. Zaandam II, MSC I, Caissa I,
Purmerend I en VAS II.
Zuivering. Het onder Britse auspiciën uit
gegeven Berlijnse blad de „Sozial-
Demokrat" heeft verklaard, dat drie
leden van de socialistische eenheids
partij te Dresden, allen ex-sociaal
democraten, onder beschuldiging van
sabotage zijn gearresteerd. Het blad
zeide verder, dat „drie communistische
leiders, waaronder Ludwig Koch, waar
nemend chef van politie in Saksen, ook
waren gearresteerd bij de zuivering der
socialistische eenheidspartij". Het blad
„Telegraf" verklaart, dat de postdirec
teur van Leipzig, Gustav Rothardt, een
communist, en Friedrich Schreiber, een
liberaal democratisch lid van het
Thüringse provinciale bestuur, naar de
Westelijke zóne zijn gevlucht.
Cominform. De Joegoslavische partisanen-
leider, generaal Peko Dapcevitsj, heeft
de Cominform-landen verzocht „de po
gingen om het Joegoslavische leger tot
muiterij aan te zetten, te staken" en de
„anti-Tito deserteurs" die Joegoslavië
verlaten hebben, uit te léveren. Gene
raal Dapcevitsj noemt de Roemeense
minister van buitenlandse zaken, Anna
Pauker, en de Hongaarse vice-premier,
Matvas Rakosi, „belasteraars van onze
leiders en ons volk", die „een van de
sterkste schakels van het anti-imperia
listische front en de voorhoede van het
antï-imperialisme in de Balkan aan
vallen".
Recht. De Sovjet-commandant van Berlijn,
generaal Kotikof, heeft het Sovjet mili
taire gerechtshof te Berlijn gevraagd de
beschuldigingen tegen de vijf Duitsers,
die tot 25 jaar dwangarbeid werden
veroordeeld wegens deelneming aan de
anti-Sovjet demonstraties op 9 Septem
ber, nog eens in beschouwing te nemen.
Het Sovjet-nieuwsbureau verklaarde,
dat Kotikof „de aandacht van het ge
rechtshof had gevraagd voor het feit,
dat de uitspraak er geen x-ekening mee
had gehouden, dat de beschuldigden
hadden gehandeld onder invloed van
opruiende toespraken van leden van het
Berlijnse stadsbestuur".
