Haarlems Dagblad
Geen nieuwe ministersconferentie
vóór opheffing Berlijnse blokkade
De zwakke stêe
Wisjinski: Wij zullen niet meedoen
aan de inbreuk op het Handvest"
Instelling van commissie voor Europese
economische samenwerking
„Monty" aan het hoofd gesteld der
gezamenlijke W esteuropese defensie
„Vriendelijke standvastigheid
maar vooral niet sussen
63e Jaargang No. 19057
v
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admin.
10724, 14825, Redactie 10600. Direct.-Hoofdred.
15054, Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Dinsdag 5 October 1948
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent, per kwartaal
f4.25. Franco per post ƒ4.75. Postgiro 273107.
Vdvert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
en <Dprcrtitc 'tlaarlcmsctjc Courant (2lnno i6<>6)
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
IN HET WESTEN VAN EUROPA, dat zo
dringend vereniging behoeft, is Frank-
I rijk de zwakke stêe. Zoals gisteren gemeld
werd is er weer een nieuwe reeks stakin-
gen aan de orde. De door communisten
geleide mijnwerkers zijn al begonnen. Als
hun staking algemeen wordt zal zij 335.000
man omvatten en de productie van steen-
j kolen met 145.000 ton voor elke stakingsdag
verminderen. Het is ditmaal geen demon-
stratie voor enkele uren of voor een dag.
Het kan een week of langer duren. En dat
met de winter voor de deur en met een
industrie, die in het landsbelang haar hoog
ste productiviteit moet ontwikkelen. Het
personeel van de Parijse waterleiding staat
ook gereed om er mee uit te scheiden; de
bevolking moest gisteren badkuipen en em
mers vullen in dit vooruitzicht. Ook de
posterijen, het gasbedrijf in Oost-Frankrijk
en het gemeente-personeel van de stad Nice
willen het werk neerleggen. Wie volgen?
Het is een eentonig verhaal. Een moedeloos
verhaal. Zelfs de atmosfeer van strijd ont
breekt: de staking is in 't Noorden immers
I „kalm en zonder incidenten" begonnen.
Waarom staken zoveel Fransen? Omdat
zij er niet komen kunnen. Er zijn pas weer
prijzen en tarieven verhoogd. Lonen niet.
Zij protesteren dus tegen de loon- en prijs-
voorzieningen van hun nieuwste regering:
't kabinet-Queuille. Misschien zou Queui'lle
een redelijke kans op welslagen hebben,
als hij niet de georganiseerde macht der
communisten tegen, zich had. De commu
nistische leiders hebben nu een gemakke
lijke taak als zij tot staking aansporen. Er
is immers zoveel reden tot ontevredenheid
en het volk gelooft kennelijk niet meer in
zijn regeringen, die elkaar met groter snel
heid dan ooit opvolgen. Dat laatste is het
ergste. De Fransen, volstrekt niet alleen
de communistische Fransen, zijn het ver
trouwen in hun regeringen kwijt. En zij
I streven ook niet met overtuiging naar ver
andering.
De generaal? Volgens het laatste opinie
onderzoek zou hij, als nu-een Kamérverkie
zing gehouden werd, niet meer dan dertig
procent van de stemmen op zich verenigen.
Evenveel als de communisten. Socialisten
en M.R.P. zouden, samen 25 halen. Het
overige zou aan kleine partijtjes ten deel
vallen. Zulk een verkiezings-uitslag be
looft geen werkelijke verbetering in de
krachtsverhouding, geen werk-meerderheid
voor enige partij of groepering. Zou na
verkiezingen de generaal een staatsgreep
kunnen wagen, om als dictator met een
minderheid te regeren? De intelligente
Fransman maakt zich zeer zeker geen illu
sies over de werkwijze van een dictatuur.
Zijn eigen historie is daar al te leerrijk
voor. En hij weet heel goed dat het bewind
van Hitier, al overtrof het andere dictatu
ren in 't plegen van misdaden, naar maat
staven van onderdrukking toch een vanouds
bekend recept volgde. Het oude lied. Geen
dictator zonder geheime politie, willekeur
en kneveling van het vrije woord. En de
generaal zou aangebeden volksheld moeten
zijn om door een staatsgreep te kunnen
slagen.
Een golf van geestdrift zou hem zoals
dat in de afgezaagde termen der autocratie
heet moeten omstuwen. Heeft zijn aan
hang in het Rassemblement du Peuple, dat
hij als „het volk" betitelt alsof anderen
daar niet toe behoren, die golf verwekt?
Tot dusver niet, Kennelijk is hij niet de
man die tot grote populariteit inspireert,
niet de figuur die door zijn persoonlijkheid
alleen massaas meesleept tot laaiend
enthousiasme en redeloze toewijding. Hij
is koel, hooghartig, superieur: geen man
van wie de massa houdt.
Waar moet het heen in Frankrijk, als het
tenslotte niet op een hopeloze burgeroorlog
uitdraait? Zeker zou Amerika nog meer
kunnen helpen. Als het dat wilde. De steun,
die' het onder het Plan-Marshall verleent,
is in het Franse geval blijkbaar ontoerei
kend. Maar wil Amerika meer doen, zolang
de Westelijke Unie niet verder gevorderd
is? Het schijnt van niet. Wie zouden Wes
telijke vereniging verder op dreef kunnen
brengen? De Engelsen. Dat die blijven aar
zelen vindt kennelijk zijn verklaring in de
toestand in Frankrijk. Zij hebben er geen
vertrouwen in. Men kan zich dat voorstel
len. Het is een waagstuk eraan te beginnen.
Maar niet alleen de Fransen behoeven
Westelijke vereniging. De andere landen
van het Westen eveneens. De Engelsen
nemen nu het grote risico, dat zij voor die
anderen en zichzelf het getij laten verlopen.
Want op deze wijze moet het in Frankrijk
van kwaad tot erger gaan. Geen Westelijke
eenheid is denkbaar zonder Frankrijk. Het
lijkt dan ook een nog groter waagstuk, de
kans daarop te verspelen. Het moeilijkste
in het beleid van dit tijdvak is ongetwijfeld,
het minste van twe§ kwaden te moeten
kiezen. Het allermoeilijkste is, dat men
grote constructieve dingen moet aandurven.
Tegen grote destructieve dingen schijnt de
mens steeds weer opgewassen te zijn. Maar
voor opbouw wordt dan ook meer moed
vereist dan voor verwoesting. Want er
moet zonder roes, zonder dramatisch ge
baar of sensatie, zelfs zonder toejuiching
bij gehandeld worden en toch met volhar
ding, koppig en vastberaden.
De Russen, die de gewoonte hebben Wes
telijke vereniging voor te stellen^ als een
tegen hen beraamde aanval en die alleen
maar niets willen weten van een succes van
de Westelijke democratie, hebben nu in
Frankrijk een gemakkelijke taak. Door het
in verwarring te houden, door er zoveel
mogelijk onrust te bewerkstelligen, kunnen
zij de Westelijke vereniging tegenhouden,
Misschien verandert het Engelse standpunt
nog wel eens, maar intussen brengt iedere
dag van voortdurende janboel de commu
nisten winst. Want het Franse moreel zakt
verder, de Franse moedeloosheid zinkt die
per. Frankrijk wordt steeds zwakker als
bondgenoot. Het Westen staat te aarzelen
rondom zijn zwakke stêe. En verspeelt zijn
kansen. Er wordt veel meer en veel beter
vereist dan het benoemen van generaals
van een Westelijke verdedigingsmacht.
R. P.
NIEUW LUCHTVAARVERDRAG MET
SPANJE
Een Nederlandse luchtvaartdelegatie
heeft te Madrid besprekingen gevoerd over
een nieuw luchtvaartverdrag. Er is een
nieuwe overeenkomst geparafeerd. Op
grond daarvan wordt de route Amsterdam
GenèveMadrid zonder beperkingen ge
handhaafd. Nederland kreeg voorts het
recht tot bevliegen van routes via Spanje
haaf Zuid-Amerika en Casablanca.
Westelijk standpunt gehandhaafd
De Drie Westelijke mogendheden hebben na voorlopige bestudering van de nieuw
ste Russische nota, waarin wordt aangedrongen op een conferentie der vier ministers
van Buitenlandse Zaken over het gehele Duitse probleem inplaats van behandeling
der Berlijnse kwestie door de Veiligheidsraad, het besluit genomen hun klacht bij
de Veiligheidsraad te handhaven en vast te houden aan hun standpunt: Géén nieuwe
ministerconferentie voordat de Sovjet-Unie de Berlijnse blokkade volledig heeft op
geheven. Men verwacht dat de Russische afgevaardigde in de"Veiligheidsraad zal
aandringen op uitstel van de behandeling der vraag, of de Berlijnse kwestie op de
agenda moeh worden geplaatst, een vraag die Maandag tijdens de eerste zitting
van de raad onbeantwoord is gebleven. Wisjinski heeft tijdens deze zitting in vage
termen gedreigd, de Veiligheidsraad te zullen verlaten wanneer de raad zou be
sluiten de Berlijnse kwestie op zijn agenda ie nemen: „Wij zullen niet meedoen
aan deze inbreuk op het Handvest."
Eerste zitting van de
Veiligheidsraad
Om drie uur kwam Maandag
middag de Veiligheidsraad in Palais Chail-
lot bijeen. Voor de zitting waren de afge
vaardigden van Amerika, Frankrijk, Enge
land en Rusland in een geanimeerd gesprek
gewikkeld, waarbij herhaaldelijk gelachen
werd. Bij het begin van de zitting deelde
de voorzitter, de Engelsman Warren
Austin, mede dat hij gebruik wenste te
maken van de bepaling in het reglement
die het overdragen van-het voorzitterschap
mogelijk maakt wanneer de voorzitter be
hoort tot de partij die nauw met het te
behandelen geschil betrokken is. Hij droeg
de voorzit&rshamer over aan de gedele
geerde van het land dat volgens alfabe
tische orde in aanmerking kwam: Argen
tinië.
De nieuwe voorzitter, dr. Juan Attilio
Bramuglia, bracht daarop het eerste en
enige punt van de agenda, namelijk de
agenda zelf, in discussie.
Onmiddellijk hief Wisjinski de hand op
om in de gelegenheid te worden gesteld
zijn bezwaren uit te spreken. Hij ver
klaarde, dat de klacht der drie Weste
lijke mogendheden ongegrond was en dat
de Veiligheidsraad niet competent was om
de kwestie te behandelen. ..Elke poging",
aldus Wisjinski, „om de kwestie Berlijn
te scheiden van „de kwestie Duitsland is
kunstmatig en betekent inbreuk op het
Handvest dat het recht van een geallieerde
mogendheid waarborgt om maatregelen te
nemen ten aanzien van de voormalige
vijanden uit de tweede wereldoorlog voor
zover die maatregelen uit die oorlog voort
vloeien".
Wisjinski betoogde, dat de kwestie'
Duitsland in haar geheel geregeld is door
middel van internationale verdragen en
daarom door de vier bezettende mogend
heden tot oplossing moet worden gebracht.
„Er is géén blokkade in Berlijn", ver
volgde Wisjinski. „want de Sovjet-regering
heeft aangeboden voedsel en brandstof aan
de Westelijke zones te verstrekken. Alle
geruchten omtrent slechte condities in
Berlijn worden verspreid om de vrees en
de oorlogshysterie te vergroten".
Wisjinski achtte verder de bewering der
drie mogendheden, dat de wei-eldvrede dooi
de situatie in Berlijn gevaar zou lopen,
absurd.
Categorisch wees Wisjinski de beschul
diging van de hand, dat de Sovjetautori
teiten de recente actie in de Oostelijke
sector van Berlijn zouden hebben aange
moedigd. „Integendeel", zo zei hij, „de
Sovjet-autoriteiten te Berlijn hadden uit
drukkelijke aanwijzingen uit Moskou ge
kregen, dat, ondanks de ontevredenheid in
.de stad als gevolg van de door de Weste
lijke mogendheden opgelegde valutamaat
regelen, de orde gehandhaafd moest wor
den".
Om al deze redenen heeft de regering der
Sovjet-Unie er bezwaar tegen dat de Ber
lijnse kwestie op de agenda van de Vei
ligheidsraad wordt geplaatst. De ministers
van Buitenlandse Zaken dienen deze
kwestie te behandelen en plaatsing van
deze kwestie op de agenda van de
Veiligheidsraad zou gelijk staan met in
breuk op het Handvest. „Wij zullen daar
niet aan meedoen".
Philip Jessup, die voor de Verenigde
Staten antwoordde, zei, dat het hem niet
verwonderde, dat de Sovjet-Unie niet
wenste, dat haar „onwettige en vijandige
activiteit te Berlijn" door de UNO onder
zocht wordt. Onder verwijzing naar de
jongste Sovjet-nota betoogde Jessup, dat
er geen verandering in de situatie is ge
komen, aangezien de Sovjet-Unie nog
weigert „de Berlijnse blokkade op te hef
fen en aldus de bedreiging van de vrede,
die thans door de Veiligheidsraad moet
worden behandeld, weg te nemen".
De Westelijke mogendheden, aldus Jes
sup, hadden drie wegen kunnen volgen:
„buigen voor het geweld van de Sovjet-
Unie, geweld met geweld beantwoorden
of artikel 34 van het Handvest erkennen,
dat behandeling voor de Veiligheidsraad
voorschrijft van geschillen, die de inter
nationale vrede bedreigen".
De Sovjet-regering, aldus Jessup, heeft
luid geprotesteerd, doch wanneer haar be
doelingen oprecht waren geweest, zou zij
de aan de Veiligheidsraad gegeven gelegen
heid, om de huidige ernstige toestand tot
een einde te doen komen, hebben toege
juicht. Jessup zeide, dat artikel 107. waar
op Wisjinski zijn verweer baseerde, be
doeld was om te verhinderen, dat de ver
slagen mogendheden zich zouden mengen
in overgangsmaatregelen voor de veilig
heid, welke door de overwinnaars zouden
worden genomen.
De Britse afgevaardigde, Sir Alexander
Cadogan, verklaarde, dat zijn delegatie
geheel met de mening van de Amerikaanse
instemde.
De vergadering werd verdaagd tot Dins
dagmiddag.
Op een na de vergadering door jour
nalisten gestelde vraag, wat hij zou doen
wanneer de Berlijnse kwestie op de agenda
geplaatst zou worden, zeide Wisjinski, al
dus Reuter, op losse toon: „De tijd zal
het leren!"
Sigaretten in zes prijsklassen
De noodzakelijke verwerking van duur
dere tabaksoorten door de sigarettenindu
strie stelde het Directoraat-generaal van
de Prijzen voor de keus, een algemene ver
hoging van de sigarettenprijs goed te keu
ren of aan de industrie voor een deel der
productie wat meer armslag te geven en
de lagere prijsklassen op het huidige peil
te handhaven.
De laatste oplossing werd gekozen, zodat
de^ sigaretten van 42, 48 en 60 cent in de
tot dusver bestaande kwaliteiten en hoe
veelheden (uitmakende 60 pet. der totale
productie) in de handel blijven, De overige
40 pet. mag thans in drie prijsklassen, na
melijk van 72, 84 en 96 cent afgeleverd
worden. De laatste prijsklasse bestond tot
dusverre niet.
Koffie, tliee, zeep en eieren
In de volgende bonnenlijst zal voor de
leeftijdsgroepen boven vijf jaar een bon
worden opgenomen voor 125 gram koffie
en 50 gram thee.
Voorts zal Donderdag een bon worden
aangewezen voor 225 gram huishóudzeep
of 180 gram toiletzeep. Kinderen beneden
vijf jaar ontvangen een dubbel rantsoen.
Ook zal Donderdag voor personen tot 20
jaar een bon worden aangewezen voor twee
eieren. Volwassenen ontvangen één ei.
Commissaris Backer voor
hef Bijzonder Hof
„Seyss Inquart in de trouwe
blauwe ogen geblikt"
Tien burgemeesters en gemeentesecre
tarissen, meest van gemeenten uit het
midden van Noordholland, zaten in de ge
tuigenbanken van het Amsterdams Bij
zondere Gerechtshof als een levend bewijs
van de felheid en de niets en niemand ont
ziende consequentie, waarmee de gewezen
„commissaris voor de provincie Noord
holland", mr. A. J. Backer, wiens zaak
vanmorgen diende, het provinciale be
stuursapparaat trachtte te nazificeren.
Deze tien getuigen hadden, met nog zes
anderen, door toedoen van Backer geruime
tijd in Duitse gevangenschap verkeerd om
dat zij zich tegen zijn beleid hadden verzet.
Een beleid, dat, zoals de dagvaarding het
omschrijft, gericht was op „het benoemen
van nationaal-socialistische Bestuursraden,
het bij herhaling en met klem erop aan
dringen dat de politieorganen in Duitse zin
gezuiverd moesten worden, het opdracht
geven aan tal van burgemeesters tot het
aanwijzen van burgers die werkzaamheden
ten behoeve van de Duitse weermacht
moesten verrichten, het opdracht geven tot
het overbrengen der bevolkingsregisters
naar plaatsen, waar deze minder gevaar
liepen overvallen te worden door de ille
galiteit, voorts het prompt kennis geven
aan de Duitse instanties van het onderdui
ken van burgemeesters en ambtenaren en
het in hun plaats benoemen van
N.S.B.'ers." Al deze feiten maken hulpver
lening aan de vijand uit, het laatste boven
dien verraad in de zin van artikel 26 van
Buitengewoon Strafrecht, daar dit in vele
gevallen de arrestatie van vrouw of kin
deren van de betrokken functionarissen als
gijzelaars ten gevolge had.
De president, professor J. A. van Hamel
nam allereerst de dagvaarding door opdat
verdachte zijn standpunt in het kort kon
Oost-Europa stemde niet tegen
Na een langdurig debat heeft de
handelsconferentie der UNO te Genève
met 10 stemmen vóór en 6 onthoudin
gen besloten, dat de economische com
missie voor Europa een speciale com
missie zal instellen voor de bevordering
van handel en economische samenwer
king tussen alle landen van Europa.
De Sovjet-Unie en vijf andere Oost-
Europese staten onthielden zich van stem
men, omdat deze resolutie naar hun me
ning niet voldoende nadruk legt op de
noodzakelijkheid, de industrieën van door
de oorlog geteisterde landen van Europa to
ontwikkelen.
Geruchten over aansluiting
van Portugal
In Londen is officieel medegedeeld, dat
veldmaarschalk Montgomery benoemd is
tot voorzitter van het comité van opper
bevelhebber van de permanente verdedi-
gingsraad der West-Europese Unie.
Generaal Jean de Lattre de Tassigny
(Frankrijk) is benoemd tot opper
bevelhebber van de gezamenlijke land
strijdkrachten in West-Europa; luchtmaar-
schalk sir James Robb (Groot-Brittannië)
tot opperbevelhebber der luchtstrijdkrach
ten en vice-admiraal Robert Jaujard
(Frankrijk) tot „vlagofficier voor West-
Europa", met de functie van vloot-ver-
tegenwoordiger.
In de staven van deze drie „Unie-opper
bevelhebbers" zullen voorts hooggeplaat
ste officieren uit Nederland, België en
Luxemburg zitting hebben. Deze officieren
zullen problemen van tactiek en techniek
der verdediging van West-Europa be
studeren.
De benoemingen van Montgomery en
Robb zijn goedgekeurd door de vergade
ring van de ministers van defensie der
„Brusselse Vijf" welke vorige Dinsdag in
Parijs is gehouden.
Rusteloos varen drie Velser ponten hun baantje, knabbelend aan de verkeersstroom, door zon
en mist en storm, als een durende kwelling echter voor haastige automobilisten. Misschien
worden het er straks vijf en zonder twijfel zullen ze het dan nog niet af kunnen, die rook-
brakendc zwoegers van het Noordzeekanaal. Wanneer straks eindelijk de tunnel er zal zijn,
worden deze geduldige stomers wellicht opgelegd. „Remmen vast - lichten doven" is dan niet
meer nodig. En de kwinkslag van de pont-baas ook niet meer. Toch een klein verlies, straks,
bij al die winst.
De reden van het feit, dat de vlootver-
tegenwoordiger Jaujard als „vlag-officier"
betiteld wordt en de beide anderen „op
perbevelhebbers" heten, zou zijn. dat de
benoeming voor de vloot van plaatselijke
betekenis is met betrekking tot de vloot-
strategie. In noodgevallen zou Groot-Brit
tannië zijn vloot doen optreden onder
eigen bevelhebbers. De vlagofficier bij de
permanente verdedigingsraad bepaalt zich
meer tot het geven van advies over vloot
zaken als bijvoorbeeld de verdediging van
havens en kustinstallaties. Het zou niet
niet tot zijn taak behoren in geval van
een oorlog de leiding te nemen van de
gezamenlijke vlootoperaties.
Hooggeplaatste Amerikaanse functiona
rissen hebben vei'klaard, dat de vorming
van dit opperbevel de meest betekenisvolle
stap naar coördinatie van de Europese
defensie in vredestijd is.
Vandaag komen de stafchefs van de vijf
landen der West-Europese Unie te Londen
bijeen onder voorzitterschap van lucht-
maarschalk Lord Tedder, stafchef "der
Britse luchtmacht.
Portugese plannen?
Het bericht over de plannen voor een
bezoek van de chef van de Portugese
generale staf, generaal Barros Rodriguez
aan Groot-Brittannië heeft speculaties doen
opkomen over de mogelijkheid van aan
sluiting van Portugal bij de West-Europese
Unie. Volgens diplomatieke waarnemers
zou deze mogelijkheid thans groter zijn
dan formele aansluiting van Scandinavië
bij de Unie.
Joegoslavische regering wijst
United Presscorrespondent uit
De United Presscorrespondent te Bel
grado, die het verslag schreef van de op
zienbarende zitting der Nationale Verga
dering waarin een resolutie en een
regeringsverklaring werden bekend ge
maakt welke beide de Cominformaanvallen
op Joegoslavië veroordeelden en het aan
deel van de Sovjet-Unie daarbij in het licht
stelden, heeft aanzegging gekregen het
land te verlaten. Hij wordt beschuldigd
van „tendentieuze berichtgeving". Bedoeld
verslag verscheen in de avondbladen van
Vrijdag 1 October: in oris blad onder de
titel „Joegoslavische regering legt onaf
hankelijkheidsverklaring af".
Moeder van Pools meisje
stak aanvaller met een vijl
De toestand van de 23-jarige Pool P., die
de Amsterdamse scheepsbouwarbeider J.
de W. heeft doodgestoken, was gisteren
zodanig verbeterd, dat de politie hem een
verhoor kon afnemen. Hij heeft daarbij
een bekentenis afgelegd.
De steekwond in zijn rug is toegebracht
Op de conferentie waren 22 landen ver
tegenwoordigd, doch alleen de vertegen
woordigers van de landen, die lid zijn van
de economische commissie voor Europa,
hadden stemrecht.
Men verwacht, dat de landen van Oost-
Europa, hoewel zij zich onthouden hebben
van stemmen, mede zullen werken aan de
nieuwe handelscommissie, die vermoedelijk
in December gevormd zal worden.
Een Sovjet-Russische resolutie, waarin
verklaard werd, dat het plan-Marshall een
belemmering vormt voor de ontwikkeling
der economische samenwerking, daar het
de landen van West-Europa verboden en
beperkingen oplegt, werd met 10 tegen 6
stefnmen verworpen.
Aan het eind van de conferentie zeide de
Noorse voorzitter Anders Frihagen, te ver
trouwen, dat de nieuwe commissie zal uit
groeien tot een belangrijke Europese in
stelling.
Waarnemers te Genève beschouwen de
vorming van een nieuwe handelscommissie
voor Europa een overwinning op de poli
tieke spanning. Men gelooft, dat de Sovjet-
Russische delegatie eerst na het ontvangen
van nieuwe instructies uit Moskou beslo
ten heeft zich van stemming te onthouden
en niet tegen te stemmen. Men verwacht,
dat bijna alle Oost-Europese landen tot de
commissie zullen toetreden.
Franse mijnstaking is
practisch algemeen
Bijna 350.000 Franse mijnwerkers bleven
gisteren thuis, waardoor de mijnstaking
van onbeperkte duur uit protest tegen de
stijgende kosten van levensonderhoud een
feit werd.
De onder communistische leiding staan
de C.G.T. hield haar leden uit de mijnen
„totdat satisfactie aan de eisen" zou wor
den gegeven. De christelijke mijnwerkers-
bond begon een 48-uurs staking. De onder
socialistische leiding bestaande vakbond
besloot op het laatste ogenblik, kennelijk
tegen de wens van vele leden, om niet aan
de staking deel te nemen.
Daar de meeste mijnwerkers bij de C.G.
T. zijn aangesloten, was de staking op alle
kolenvelden algemeen.
De regering maakte gisteren bekend dat
zij bereid was de onderhandelingen voort
te zetten over de eisen tot 40 procent loons
verhoging en arbeids-garanties, doch de
communistische leiders van de stakende
mijnwerkers weigerden de concessies van
de regering te aanvaarden.
weergeven. Backer had bezwaren tegen de
voorstelling dat zijn opzet zou zijn geweest,
de vijand te bevoordelen. Hij ontkende
pertinent dat hij ook maar iemand had
blootgesteld aan opsporing en vrijheidsbe
roving. De eerste getuige, een ambtenaar
van de Provinciale Griffie wist zich te her
inneren hoe B. in zijn eerste bijeenkomst
met het personeel er prat op ging, dat hij
bij zijn beëdiging „in de trouwe blauwe
ogen van Seyss Inquart had gekeken".
Nadat een personeelsappèl ten bate van
Winterhulp een échec was geworden
men weigerde de aangeboden sandwiches
liet B. weten, dat zijn houding zou ver
anderen hetgeen spoedig tot uiting kwam,
daar een deel van het personeel voor uit
zending naar Duitsland werd aangewezen.
Door middel van circulaires en vragen
lijsten kwam hij er achter hoe zijn onder
geschikten over de „nieuwe orde" dachten,
hetgeen zeer tot de sfeer van onzekerheid
en onbehagen op de griffie bijdroeg. Hoe
B. de publieke middelen beheerde, werd
in een scherp licht gesteld, toen de presi
dent er aan herinnerde dat het nationaal-
socialistische Zepparoni-kwartet na Dolle
Dinsdag 500 per maand en per lid uit de
provinciale kas werd toebedeeld, omdat
het „noodlijdend" was. De verdachte be
roept zich thans op de goedkeuring van
Binnenlandse Zaken, waarop de president
opmerkt: „Indien u zich meer op Frederiks
gaat beroepen, zullen wij deze telegrafisch
als getuige ontbieden".
Het verschijnen van de ex-burgemeester
van Rotterdam, Muller, doet de toestand
van het Nederlandse volk in bezet gebied
in 1943, door middel van een rapport van
Backer aan Muller als leider van de com
missie bestuurszaken, herleven. „De ont
vankelijkheid van de bevolking voor de
nationaal-socialistische beginselen wordt
niet groter, ook de strijdlust in de eigen
rijen wordt steeds minder".
Backer zond vele van zulke verslagen
met beoordelingen van de medewerking
aan de door de bezetting opgelegde maat
regelen van de burgemeesters in zijn ge
bied, aan Muller: „Gemeentehuizen, dis
tributiekantoren en postkantoren zijn nog
steeds een welkom object voor roofover
vallen. Ik geef in overweging deze gebou
wen onder bewaking van de Duitse Wehr-
macht te stellen", zo schreef hij eens.
„Hierdoor", zo merkt prof. v. Hamel op
„maakte u zich direct dienstbaar aan de
opdrachten der Duitsers".
„Kunt u er een verklaring van geven dat
u het Kriegsverdienstkreuz 2e klasse met
de zwaarden van Seyss Inquart kreeg?"
vraagt de president.
„Dat is volslagen mis geweest", zucht
de verdachte, waarop prof. van Hamel aan
vult: „ja, en onsmakelijk".
(De zitting duurt voort).
ARTHUR VANDENBERG:
Republikeinen wensen geen tweede München
In een radiotoespraak voor Dewey's ver
kiezingscampagne heeft Arthur Vandenberg
voorzitter der senaatscommissie voor bui
tenlandse aangelegenheden en vooraan
staand republikeins adviseur aangaande de
buitenlandse twee-partijcnpolitiek, ver
klaard, dat de republikeinen de huidige
politiek der V. S. met betrekking tot Ber
lijn volledig steunen. Dat president Tru
man na het einde van de oorlog geen dui
delijke schriftelijke verklaring had weten
te krijgen, volgens welke de Westelijke ge
allieerden toegang tot Berlijn werd toege
zegd. noemde hij een tragische fout.
Indien de republikeinen de aanstaande
verkiezingen zouden winnen, zou tot actie
overgegaan worden in de geest van „vrien
delijke standvastigheid, die samenwerking
toejuicht, doch het „sussen" verwerpt."
Het republikeinse politieke plan bestaat
volgens Vandenberg uit de volgende pun
ten:
Het geloof in collectieve veiligheid om
der wille van rechtvaardigheid en vrijheid.
De UNO moet gesteund worden. De UNO
behoort een internationaal recht te vesti
gen. Het recht van veto dient afgeschaft te
worden bij de vredelievende behandeling
van internationale disputen. De UNO moet
voorzien worden van een internationale
legermacht, zoals in het handvest over
wogen wordt.
De V. S. moeten meedogenloos hun doel
nastreven ter instelling van een algehele
controle op oorlogstuig op basis van een
betrouwbare discipline tegen kwade trouw.
De V.S. trachten in de door hen bezette
gebieden zo spoedig mogelijk het zelfbe
stuur te herstellen en zullen voortdurend
waken tegen herleving van aggressie.
Binnen de grenzen van voorzichtigheid
van hun economisch welzijn zullen de V.S.
op basis van eigen hulp en wederzijdse bij
stand vredelievende landen helpen hun
economische onafhankelijkheid, de mense
lijke rechten en de fundamentele vrijheden,
door de moeder van het 14-jarige Poolse waarvoor zij in twee oorlogen vochten en
meisje, niet met een schaar, doch met de I waarop de vrede moet worden gebouwd,
punt van een vijl. Volgens de politie heeft te herstellen.
zij uit zelfverdediging gehandeld. Vandenberg zeide, dat de republikeinse1
partij tegen „het afstaan van onze rechten
in Berlijn aan de Sovjet-aggressie" is. Een
dergelijke overgave zou evenals die van
München onvermijdelijk andere landen
meeslepen. Zijn partij veroordeelde de
Sovjet-houding volgens welke de vrede
lievende pogingen van de hand gewezen
worden om de blokkade van Berlijn op te
heffen en het vier-mogendhedenbestuur te
herstellen op een basis van leven en laten
leven.
Ter wille van onafhankelijkheid en sta
biliteit zou onder een republikeinse rege
ring steun worden verleend aan de consoli
datie van \Vest7Eur0pa. Dewey was reeds
lang een groot voorstander hiervan geweest.
„Indien er geen eervolle vrede mogelijk is
en ik geloof niet, dat vrede onmogelijk
is of zal worden dan zal dit niet aan
onze ernstige pogingen liggen", zo besloot
Vandenberg.
NIEUWE LENING AAN ENGELAND
De Britse minister van Financiën, sir
Stafford Cripps, heeft bekend gemaakt dat
Groot-Brittannië waarschijnlijk binnen
twee weken een overeenkomst met de
Economie Cooperation Administration (E.
C. A.) zal ondertekenen betreffende een
lening van 300 millioen dollar voor het
aankopen van machinerieën en goederen.
WEINIG WIND.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Dins
dagavond tot Woensdagavond:
Veranderlijke bewolking en daarmede
samenhangend van plaats tot plaats
uiteen'opende nachttemperaturen.
Plaatselijke ochtendmist met overigens
droog weer. Weinig wind. Morgen over
dag over het algemeen iets hogere
'emperatuur.
6 October:
Zon op 6.48 uur. onder 18.07 uur
Maan op ..11 4fl uur. onder 19 33 uur