Haarlems Dagblad Geen nieuwe ministersconferentie vóór opheffing Berlijnse blokkade De zwakke stêe Wisjinski: Wij zullen niet meedoen aan de inbreuk op het Handvest" Instelling van commissie voor Europese economische samenwerking „Monty" aan het hoofd gesteld der gezamenlijke W esteuropese defensie „Vriendelijke standvastigheid maar vooral niet sussen 63e Jaargang No. 19057 v Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admin. 10724, 14825, Redactie 10600. Direct.-Hoofdred. 15054, Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230. Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132. Dinsdag 5 October 1948 Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen. Abonnementsprijs per week 33 cent, per kwartaal f4.25. Franco per post ƒ4.75. Postgiro 273107. Vdvert.tarieven op aanvraag bij de Administratie. Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom en <Dprcrtitc 'tlaarlcmsctjc Courant (2lnno i6<>6) Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem IN HET WESTEN VAN EUROPA, dat zo dringend vereniging behoeft, is Frank- I rijk de zwakke stêe. Zoals gisteren gemeld werd is er weer een nieuwe reeks stakin- gen aan de orde. De door communisten geleide mijnwerkers zijn al begonnen. Als hun staking algemeen wordt zal zij 335.000 man omvatten en de productie van steen- j kolen met 145.000 ton voor elke stakingsdag verminderen. Het is ditmaal geen demon- stratie voor enkele uren of voor een dag. Het kan een week of langer duren. En dat met de winter voor de deur en met een industrie, die in het landsbelang haar hoog ste productiviteit moet ontwikkelen. Het personeel van de Parijse waterleiding staat ook gereed om er mee uit te scheiden; de bevolking moest gisteren badkuipen en em mers vullen in dit vooruitzicht. Ook de posterijen, het gasbedrijf in Oost-Frankrijk en het gemeente-personeel van de stad Nice willen het werk neerleggen. Wie volgen? Het is een eentonig verhaal. Een moedeloos verhaal. Zelfs de atmosfeer van strijd ont breekt: de staking is in 't Noorden immers I „kalm en zonder incidenten" begonnen. Waarom staken zoveel Fransen? Omdat zij er niet komen kunnen. Er zijn pas weer prijzen en tarieven verhoogd. Lonen niet. Zij protesteren dus tegen de loon- en prijs- voorzieningen van hun nieuwste regering: 't kabinet-Queuille. Misschien zou Queui'lle een redelijke kans op welslagen hebben, als hij niet de georganiseerde macht der communisten tegen, zich had. De commu nistische leiders hebben nu een gemakke lijke taak als zij tot staking aansporen. Er is immers zoveel reden tot ontevredenheid en het volk gelooft kennelijk niet meer in zijn regeringen, die elkaar met groter snel heid dan ooit opvolgen. Dat laatste is het ergste. De Fransen, volstrekt niet alleen de communistische Fransen, zijn het ver trouwen in hun regeringen kwijt. En zij I streven ook niet met overtuiging naar ver andering. De generaal? Volgens het laatste opinie onderzoek zou hij, als nu-een Kamérverkie zing gehouden werd, niet meer dan dertig procent van de stemmen op zich verenigen. Evenveel als de communisten. Socialisten en M.R.P. zouden, samen 25 halen. Het overige zou aan kleine partijtjes ten deel vallen. Zulk een verkiezings-uitslag be looft geen werkelijke verbetering in de krachtsverhouding, geen werk-meerderheid voor enige partij of groepering. Zou na verkiezingen de generaal een staatsgreep kunnen wagen, om als dictator met een minderheid te regeren? De intelligente Fransman maakt zich zeer zeker geen illu sies over de werkwijze van een dictatuur. Zijn eigen historie is daar al te leerrijk voor. En hij weet heel goed dat het bewind van Hitier, al overtrof het andere dictatu ren in 't plegen van misdaden, naar maat staven van onderdrukking toch een vanouds bekend recept volgde. Het oude lied. Geen dictator zonder geheime politie, willekeur en kneveling van het vrije woord. En de generaal zou aangebeden volksheld moeten zijn om door een staatsgreep te kunnen slagen. Een golf van geestdrift zou hem zoals dat in de afgezaagde termen der autocratie heet moeten omstuwen. Heeft zijn aan hang in het Rassemblement du Peuple, dat hij als „het volk" betitelt alsof anderen daar niet toe behoren, die golf verwekt? Tot dusver niet, Kennelijk is hij niet de man die tot grote populariteit inspireert, niet de figuur die door zijn persoonlijkheid alleen massaas meesleept tot laaiend enthousiasme en redeloze toewijding. Hij is koel, hooghartig, superieur: geen man van wie de massa houdt. Waar moet het heen in Frankrijk, als het tenslotte niet op een hopeloze burgeroorlog uitdraait? Zeker zou Amerika nog meer kunnen helpen. Als het dat wilde. De steun, die' het onder het Plan-Marshall verleent, is in het Franse geval blijkbaar ontoerei kend. Maar wil Amerika meer doen, zolang de Westelijke Unie niet verder gevorderd is? Het schijnt van niet. Wie zouden Wes telijke vereniging verder op dreef kunnen brengen? De Engelsen. Dat die blijven aar zelen vindt kennelijk zijn verklaring in de toestand in Frankrijk. Zij hebben er geen vertrouwen in. Men kan zich dat voorstel len. Het is een waagstuk eraan te beginnen. Maar niet alleen de Fransen behoeven Westelijke vereniging. De andere landen van het Westen eveneens. De Engelsen nemen nu het grote risico, dat zij voor die anderen en zichzelf het getij laten verlopen. Want op deze wijze moet het in Frankrijk van kwaad tot erger gaan. Geen Westelijke eenheid is denkbaar zonder Frankrijk. Het lijkt dan ook een nog groter waagstuk, de kans daarop te verspelen. Het moeilijkste in het beleid van dit tijdvak is ongetwijfeld, het minste van twe§ kwaden te moeten kiezen. Het allermoeilijkste is, dat men grote constructieve dingen moet aandurven. Tegen grote destructieve dingen schijnt de mens steeds weer opgewassen te zijn. Maar voor opbouw wordt dan ook meer moed vereist dan voor verwoesting. Want er moet zonder roes, zonder dramatisch ge baar of sensatie, zelfs zonder toejuiching bij gehandeld worden en toch met volhar ding, koppig en vastberaden. De Russen, die de gewoonte hebben Wes telijke vereniging voor te stellen^ als een tegen hen beraamde aanval en die alleen maar niets willen weten van een succes van de Westelijke democratie, hebben nu in Frankrijk een gemakkelijke taak. Door het in verwarring te houden, door er zoveel mogelijk onrust te bewerkstelligen, kunnen zij de Westelijke vereniging tegenhouden, Misschien verandert het Engelse standpunt nog wel eens, maar intussen brengt iedere dag van voortdurende janboel de commu nisten winst. Want het Franse moreel zakt verder, de Franse moedeloosheid zinkt die per. Frankrijk wordt steeds zwakker als bondgenoot. Het Westen staat te aarzelen rondom zijn zwakke stêe. En verspeelt zijn kansen. Er wordt veel meer en veel beter vereist dan het benoemen van generaals van een Westelijke verdedigingsmacht. R. P. NIEUW LUCHTVAARVERDRAG MET SPANJE Een Nederlandse luchtvaartdelegatie heeft te Madrid besprekingen gevoerd over een nieuw luchtvaartverdrag. Er is een nieuwe overeenkomst geparafeerd. Op grond daarvan wordt de route Amsterdam GenèveMadrid zonder beperkingen ge handhaafd. Nederland kreeg voorts het recht tot bevliegen van routes via Spanje haaf Zuid-Amerika en Casablanca. Westelijk standpunt gehandhaafd De Drie Westelijke mogendheden hebben na voorlopige bestudering van de nieuw ste Russische nota, waarin wordt aangedrongen op een conferentie der vier ministers van Buitenlandse Zaken over het gehele Duitse probleem inplaats van behandeling der Berlijnse kwestie door de Veiligheidsraad, het besluit genomen hun klacht bij de Veiligheidsraad te handhaven en vast te houden aan hun standpunt: Géén nieuwe ministerconferentie voordat de Sovjet-Unie de Berlijnse blokkade volledig heeft op geheven. Men verwacht dat de Russische afgevaardigde in de"Veiligheidsraad zal aandringen op uitstel van de behandeling der vraag, of de Berlijnse kwestie op de agenda moeh worden geplaatst, een vraag die Maandag tijdens de eerste zitting van de raad onbeantwoord is gebleven. Wisjinski heeft tijdens deze zitting in vage termen gedreigd, de Veiligheidsraad te zullen verlaten wanneer de raad zou be sluiten de Berlijnse kwestie op zijn agenda ie nemen: „Wij zullen niet meedoen aan deze inbreuk op het Handvest." Eerste zitting van de Veiligheidsraad Om drie uur kwam Maandag middag de Veiligheidsraad in Palais Chail- lot bijeen. Voor de zitting waren de afge vaardigden van Amerika, Frankrijk, Enge land en Rusland in een geanimeerd gesprek gewikkeld, waarbij herhaaldelijk gelachen werd. Bij het begin van de zitting deelde de voorzitter, de Engelsman Warren Austin, mede dat hij gebruik wenste te maken van de bepaling in het reglement die het overdragen van-het voorzitterschap mogelijk maakt wanneer de voorzitter be hoort tot de partij die nauw met het te behandelen geschil betrokken is. Hij droeg de voorzit&rshamer over aan de gedele geerde van het land dat volgens alfabe tische orde in aanmerking kwam: Argen tinië. De nieuwe voorzitter, dr. Juan Attilio Bramuglia, bracht daarop het eerste en enige punt van de agenda, namelijk de agenda zelf, in discussie. Onmiddellijk hief Wisjinski de hand op om in de gelegenheid te worden gesteld zijn bezwaren uit te spreken. Hij ver klaarde, dat de klacht der drie Weste lijke mogendheden ongegrond was en dat de Veiligheidsraad niet competent was om de kwestie te behandelen. ..Elke poging", aldus Wisjinski, „om de kwestie Berlijn te scheiden van „de kwestie Duitsland is kunstmatig en betekent inbreuk op het Handvest dat het recht van een geallieerde mogendheid waarborgt om maatregelen te nemen ten aanzien van de voormalige vijanden uit de tweede wereldoorlog voor zover die maatregelen uit die oorlog voort vloeien". Wisjinski betoogde, dat de kwestie' Duitsland in haar geheel geregeld is door middel van internationale verdragen en daarom door de vier bezettende mogend heden tot oplossing moet worden gebracht. „Er is géén blokkade in Berlijn", ver volgde Wisjinski. „want de Sovjet-regering heeft aangeboden voedsel en brandstof aan de Westelijke zones te verstrekken. Alle geruchten omtrent slechte condities in Berlijn worden verspreid om de vrees en de oorlogshysterie te vergroten". Wisjinski achtte verder de bewering der drie mogendheden, dat de wei-eldvrede dooi de situatie in Berlijn gevaar zou lopen, absurd. Categorisch wees Wisjinski de beschul diging van de hand, dat de Sovjetautori teiten de recente actie in de Oostelijke sector van Berlijn zouden hebben aange moedigd. „Integendeel", zo zei hij, „de Sovjet-autoriteiten te Berlijn hadden uit drukkelijke aanwijzingen uit Moskou ge kregen, dat, ondanks de ontevredenheid in .de stad als gevolg van de door de Weste lijke mogendheden opgelegde valutamaat regelen, de orde gehandhaafd moest wor den". Om al deze redenen heeft de regering der Sovjet-Unie er bezwaar tegen dat de Ber lijnse kwestie op de agenda van de Vei ligheidsraad wordt geplaatst. De ministers van Buitenlandse Zaken dienen deze kwestie te behandelen en plaatsing van deze kwestie op de agenda van de Veiligheidsraad zou gelijk staan met in breuk op het Handvest. „Wij zullen daar niet aan meedoen". Philip Jessup, die voor de Verenigde Staten antwoordde, zei, dat het hem niet verwonderde, dat de Sovjet-Unie niet wenste, dat haar „onwettige en vijandige activiteit te Berlijn" door de UNO onder zocht wordt. Onder verwijzing naar de jongste Sovjet-nota betoogde Jessup, dat er geen verandering in de situatie is ge komen, aangezien de Sovjet-Unie nog weigert „de Berlijnse blokkade op te hef fen en aldus de bedreiging van de vrede, die thans door de Veiligheidsraad moet worden behandeld, weg te nemen". De Westelijke mogendheden, aldus Jes sup, hadden drie wegen kunnen volgen: „buigen voor het geweld van de Sovjet- Unie, geweld met geweld beantwoorden of artikel 34 van het Handvest erkennen, dat behandeling voor de Veiligheidsraad voorschrijft van geschillen, die de inter nationale vrede bedreigen". De Sovjet-regering, aldus Jessup, heeft luid geprotesteerd, doch wanneer haar be doelingen oprecht waren geweest, zou zij de aan de Veiligheidsraad gegeven gelegen heid, om de huidige ernstige toestand tot een einde te doen komen, hebben toege juicht. Jessup zeide, dat artikel 107. waar op Wisjinski zijn verweer baseerde, be doeld was om te verhinderen, dat de ver slagen mogendheden zich zouden mengen in overgangsmaatregelen voor de veilig heid, welke door de overwinnaars zouden worden genomen. De Britse afgevaardigde, Sir Alexander Cadogan, verklaarde, dat zijn delegatie geheel met de mening van de Amerikaanse instemde. De vergadering werd verdaagd tot Dins dagmiddag. Op een na de vergadering door jour nalisten gestelde vraag, wat hij zou doen wanneer de Berlijnse kwestie op de agenda geplaatst zou worden, zeide Wisjinski, al dus Reuter, op losse toon: „De tijd zal het leren!" Sigaretten in zes prijsklassen De noodzakelijke verwerking van duur dere tabaksoorten door de sigarettenindu strie stelde het Directoraat-generaal van de Prijzen voor de keus, een algemene ver hoging van de sigarettenprijs goed te keu ren of aan de industrie voor een deel der productie wat meer armslag te geven en de lagere prijsklassen op het huidige peil te handhaven. De laatste oplossing werd gekozen, zodat de^ sigaretten van 42, 48 en 60 cent in de tot dusver bestaande kwaliteiten en hoe veelheden (uitmakende 60 pet. der totale productie) in de handel blijven, De overige 40 pet. mag thans in drie prijsklassen, na melijk van 72, 84 en 96 cent afgeleverd worden. De laatste prijsklasse bestond tot dusverre niet. Koffie, tliee, zeep en eieren In de volgende bonnenlijst zal voor de leeftijdsgroepen boven vijf jaar een bon worden opgenomen voor 125 gram koffie en 50 gram thee. Voorts zal Donderdag een bon worden aangewezen voor 225 gram huishóudzeep of 180 gram toiletzeep. Kinderen beneden vijf jaar ontvangen een dubbel rantsoen. Ook zal Donderdag voor personen tot 20 jaar een bon worden aangewezen voor twee eieren. Volwassenen ontvangen één ei. Commissaris Backer voor hef Bijzonder Hof „Seyss Inquart in de trouwe blauwe ogen geblikt" Tien burgemeesters en gemeentesecre tarissen, meest van gemeenten uit het midden van Noordholland, zaten in de ge tuigenbanken van het Amsterdams Bij zondere Gerechtshof als een levend bewijs van de felheid en de niets en niemand ont ziende consequentie, waarmee de gewezen „commissaris voor de provincie Noord holland", mr. A. J. Backer, wiens zaak vanmorgen diende, het provinciale be stuursapparaat trachtte te nazificeren. Deze tien getuigen hadden, met nog zes anderen, door toedoen van Backer geruime tijd in Duitse gevangenschap verkeerd om dat zij zich tegen zijn beleid hadden verzet. Een beleid, dat, zoals de dagvaarding het omschrijft, gericht was op „het benoemen van nationaal-socialistische Bestuursraden, het bij herhaling en met klem erop aan dringen dat de politieorganen in Duitse zin gezuiverd moesten worden, het opdracht geven aan tal van burgemeesters tot het aanwijzen van burgers die werkzaamheden ten behoeve van de Duitse weermacht moesten verrichten, het opdracht geven tot het overbrengen der bevolkingsregisters naar plaatsen, waar deze minder gevaar liepen overvallen te worden door de ille galiteit, voorts het prompt kennis geven aan de Duitse instanties van het onderdui ken van burgemeesters en ambtenaren en het in hun plaats benoemen van N.S.B.'ers." Al deze feiten maken hulpver lening aan de vijand uit, het laatste boven dien verraad in de zin van artikel 26 van Buitengewoon Strafrecht, daar dit in vele gevallen de arrestatie van vrouw of kin deren van de betrokken functionarissen als gijzelaars ten gevolge had. De president, professor J. A. van Hamel nam allereerst de dagvaarding door opdat verdachte zijn standpunt in het kort kon Oost-Europa stemde niet tegen Na een langdurig debat heeft de handelsconferentie der UNO te Genève met 10 stemmen vóór en 6 onthoudin gen besloten, dat de economische com missie voor Europa een speciale com missie zal instellen voor de bevordering van handel en economische samenwer king tussen alle landen van Europa. De Sovjet-Unie en vijf andere Oost- Europese staten onthielden zich van stem men, omdat deze resolutie naar hun me ning niet voldoende nadruk legt op de noodzakelijkheid, de industrieën van door de oorlog geteisterde landen van Europa to ontwikkelen. Geruchten over aansluiting van Portugal In Londen is officieel medegedeeld, dat veldmaarschalk Montgomery benoemd is tot voorzitter van het comité van opper bevelhebber van de permanente verdedi- gingsraad der West-Europese Unie. Generaal Jean de Lattre de Tassigny (Frankrijk) is benoemd tot opper bevelhebber van de gezamenlijke land strijdkrachten in West-Europa; luchtmaar- schalk sir James Robb (Groot-Brittannië) tot opperbevelhebber der luchtstrijdkrach ten en vice-admiraal Robert Jaujard (Frankrijk) tot „vlagofficier voor West- Europa", met de functie van vloot-ver- tegenwoordiger. In de staven van deze drie „Unie-opper bevelhebbers" zullen voorts hooggeplaat ste officieren uit Nederland, België en Luxemburg zitting hebben. Deze officieren zullen problemen van tactiek en techniek der verdediging van West-Europa be studeren. De benoemingen van Montgomery en Robb zijn goedgekeurd door de vergade ring van de ministers van defensie der „Brusselse Vijf" welke vorige Dinsdag in Parijs is gehouden. Rusteloos varen drie Velser ponten hun baantje, knabbelend aan de verkeersstroom, door zon en mist en storm, als een durende kwelling echter voor haastige automobilisten. Misschien worden het er straks vijf en zonder twijfel zullen ze het dan nog niet af kunnen, die rook- brakendc zwoegers van het Noordzeekanaal. Wanneer straks eindelijk de tunnel er zal zijn, worden deze geduldige stomers wellicht opgelegd. „Remmen vast - lichten doven" is dan niet meer nodig. En de kwinkslag van de pont-baas ook niet meer. Toch een klein verlies, straks, bij al die winst. De reden van het feit, dat de vlootver- tegenwoordiger Jaujard als „vlag-officier" betiteld wordt en de beide anderen „op perbevelhebbers" heten, zou zijn. dat de benoeming voor de vloot van plaatselijke betekenis is met betrekking tot de vloot- strategie. In noodgevallen zou Groot-Brit tannië zijn vloot doen optreden onder eigen bevelhebbers. De vlagofficier bij de permanente verdedigingsraad bepaalt zich meer tot het geven van advies over vloot zaken als bijvoorbeeld de verdediging van havens en kustinstallaties. Het zou niet niet tot zijn taak behoren in geval van een oorlog de leiding te nemen van de gezamenlijke vlootoperaties. Hooggeplaatste Amerikaanse functiona rissen hebben vei'klaard, dat de vorming van dit opperbevel de meest betekenisvolle stap naar coördinatie van de Europese defensie in vredestijd is. Vandaag komen de stafchefs van de vijf landen der West-Europese Unie te Londen bijeen onder voorzitterschap van lucht- maarschalk Lord Tedder, stafchef "der Britse luchtmacht. Portugese plannen? Het bericht over de plannen voor een bezoek van de chef van de Portugese generale staf, generaal Barros Rodriguez aan Groot-Brittannië heeft speculaties doen opkomen over de mogelijkheid van aan sluiting van Portugal bij de West-Europese Unie. Volgens diplomatieke waarnemers zou deze mogelijkheid thans groter zijn dan formele aansluiting van Scandinavië bij de Unie. Joegoslavische regering wijst United Presscorrespondent uit De United Presscorrespondent te Bel grado, die het verslag schreef van de op zienbarende zitting der Nationale Verga dering waarin een resolutie en een regeringsverklaring werden bekend ge maakt welke beide de Cominformaanvallen op Joegoslavië veroordeelden en het aan deel van de Sovjet-Unie daarbij in het licht stelden, heeft aanzegging gekregen het land te verlaten. Hij wordt beschuldigd van „tendentieuze berichtgeving". Bedoeld verslag verscheen in de avondbladen van Vrijdag 1 October: in oris blad onder de titel „Joegoslavische regering legt onaf hankelijkheidsverklaring af". Moeder van Pools meisje stak aanvaller met een vijl De toestand van de 23-jarige Pool P., die de Amsterdamse scheepsbouwarbeider J. de W. heeft doodgestoken, was gisteren zodanig verbeterd, dat de politie hem een verhoor kon afnemen. Hij heeft daarbij een bekentenis afgelegd. De steekwond in zijn rug is toegebracht Op de conferentie waren 22 landen ver tegenwoordigd, doch alleen de vertegen woordigers van de landen, die lid zijn van de economische commissie voor Europa, hadden stemrecht. Men verwacht, dat de landen van Oost- Europa, hoewel zij zich onthouden hebben van stemmen, mede zullen werken aan de nieuwe handelscommissie, die vermoedelijk in December gevormd zal worden. Een Sovjet-Russische resolutie, waarin verklaard werd, dat het plan-Marshall een belemmering vormt voor de ontwikkeling der economische samenwerking, daar het de landen van West-Europa verboden en beperkingen oplegt, werd met 10 tegen 6 stefnmen verworpen. Aan het eind van de conferentie zeide de Noorse voorzitter Anders Frihagen, te ver trouwen, dat de nieuwe commissie zal uit groeien tot een belangrijke Europese in stelling. Waarnemers te Genève beschouwen de vorming van een nieuwe handelscommissie voor Europa een overwinning op de poli tieke spanning. Men gelooft, dat de Sovjet- Russische delegatie eerst na het ontvangen van nieuwe instructies uit Moskou beslo ten heeft zich van stemming te onthouden en niet tegen te stemmen. Men verwacht, dat bijna alle Oost-Europese landen tot de commissie zullen toetreden. Franse mijnstaking is practisch algemeen Bijna 350.000 Franse mijnwerkers bleven gisteren thuis, waardoor de mijnstaking van onbeperkte duur uit protest tegen de stijgende kosten van levensonderhoud een feit werd. De onder communistische leiding staan de C.G.T. hield haar leden uit de mijnen „totdat satisfactie aan de eisen" zou wor den gegeven. De christelijke mijnwerkers- bond begon een 48-uurs staking. De onder socialistische leiding bestaande vakbond besloot op het laatste ogenblik, kennelijk tegen de wens van vele leden, om niet aan de staking deel te nemen. Daar de meeste mijnwerkers bij de C.G. T. zijn aangesloten, was de staking op alle kolenvelden algemeen. De regering maakte gisteren bekend dat zij bereid was de onderhandelingen voort te zetten over de eisen tot 40 procent loons verhoging en arbeids-garanties, doch de communistische leiders van de stakende mijnwerkers weigerden de concessies van de regering te aanvaarden. weergeven. Backer had bezwaren tegen de voorstelling dat zijn opzet zou zijn geweest, de vijand te bevoordelen. Hij ontkende pertinent dat hij ook maar iemand had blootgesteld aan opsporing en vrijheidsbe roving. De eerste getuige, een ambtenaar van de Provinciale Griffie wist zich te her inneren hoe B. in zijn eerste bijeenkomst met het personeel er prat op ging, dat hij bij zijn beëdiging „in de trouwe blauwe ogen van Seyss Inquart had gekeken". Nadat een personeelsappèl ten bate van Winterhulp een échec was geworden men weigerde de aangeboden sandwiches liet B. weten, dat zijn houding zou ver anderen hetgeen spoedig tot uiting kwam, daar een deel van het personeel voor uit zending naar Duitsland werd aangewezen. Door middel van circulaires en vragen lijsten kwam hij er achter hoe zijn onder geschikten over de „nieuwe orde" dachten, hetgeen zeer tot de sfeer van onzekerheid en onbehagen op de griffie bijdroeg. Hoe B. de publieke middelen beheerde, werd in een scherp licht gesteld, toen de presi dent er aan herinnerde dat het nationaal- socialistische Zepparoni-kwartet na Dolle Dinsdag 500 per maand en per lid uit de provinciale kas werd toebedeeld, omdat het „noodlijdend" was. De verdachte be roept zich thans op de goedkeuring van Binnenlandse Zaken, waarop de president opmerkt: „Indien u zich meer op Frederiks gaat beroepen, zullen wij deze telegrafisch als getuige ontbieden". Het verschijnen van de ex-burgemeester van Rotterdam, Muller, doet de toestand van het Nederlandse volk in bezet gebied in 1943, door middel van een rapport van Backer aan Muller als leider van de com missie bestuurszaken, herleven. „De ont vankelijkheid van de bevolking voor de nationaal-socialistische beginselen wordt niet groter, ook de strijdlust in de eigen rijen wordt steeds minder". Backer zond vele van zulke verslagen met beoordelingen van de medewerking aan de door de bezetting opgelegde maat regelen van de burgemeesters in zijn ge bied, aan Muller: „Gemeentehuizen, dis tributiekantoren en postkantoren zijn nog steeds een welkom object voor roofover vallen. Ik geef in overweging deze gebou wen onder bewaking van de Duitse Wehr- macht te stellen", zo schreef hij eens. „Hierdoor", zo merkt prof. v. Hamel op „maakte u zich direct dienstbaar aan de opdrachten der Duitsers". „Kunt u er een verklaring van geven dat u het Kriegsverdienstkreuz 2e klasse met de zwaarden van Seyss Inquart kreeg?" vraagt de president. „Dat is volslagen mis geweest", zucht de verdachte, waarop prof. van Hamel aan vult: „ja, en onsmakelijk". (De zitting duurt voort). ARTHUR VANDENBERG: Republikeinen wensen geen tweede München In een radiotoespraak voor Dewey's ver kiezingscampagne heeft Arthur Vandenberg voorzitter der senaatscommissie voor bui tenlandse aangelegenheden en vooraan staand republikeins adviseur aangaande de buitenlandse twee-partijcnpolitiek, ver klaard, dat de republikeinen de huidige politiek der V. S. met betrekking tot Ber lijn volledig steunen. Dat president Tru man na het einde van de oorlog geen dui delijke schriftelijke verklaring had weten te krijgen, volgens welke de Westelijke ge allieerden toegang tot Berlijn werd toege zegd. noemde hij een tragische fout. Indien de republikeinen de aanstaande verkiezingen zouden winnen, zou tot actie overgegaan worden in de geest van „vrien delijke standvastigheid, die samenwerking toejuicht, doch het „sussen" verwerpt." Het republikeinse politieke plan bestaat volgens Vandenberg uit de volgende pun ten: Het geloof in collectieve veiligheid om der wille van rechtvaardigheid en vrijheid. De UNO moet gesteund worden. De UNO behoort een internationaal recht te vesti gen. Het recht van veto dient afgeschaft te worden bij de vredelievende behandeling van internationale disputen. De UNO moet voorzien worden van een internationale legermacht, zoals in het handvest over wogen wordt. De V. S. moeten meedogenloos hun doel nastreven ter instelling van een algehele controle op oorlogstuig op basis van een betrouwbare discipline tegen kwade trouw. De V.S. trachten in de door hen bezette gebieden zo spoedig mogelijk het zelfbe stuur te herstellen en zullen voortdurend waken tegen herleving van aggressie. Binnen de grenzen van voorzichtigheid van hun economisch welzijn zullen de V.S. op basis van eigen hulp en wederzijdse bij stand vredelievende landen helpen hun economische onafhankelijkheid, de mense lijke rechten en de fundamentele vrijheden, door de moeder van het 14-jarige Poolse waarvoor zij in twee oorlogen vochten en meisje, niet met een schaar, doch met de I waarop de vrede moet worden gebouwd, punt van een vijl. Volgens de politie heeft te herstellen. zij uit zelfverdediging gehandeld. Vandenberg zeide, dat de republikeinse1 partij tegen „het afstaan van onze rechten in Berlijn aan de Sovjet-aggressie" is. Een dergelijke overgave zou evenals die van München onvermijdelijk andere landen meeslepen. Zijn partij veroordeelde de Sovjet-houding volgens welke de vrede lievende pogingen van de hand gewezen worden om de blokkade van Berlijn op te heffen en het vier-mogendhedenbestuur te herstellen op een basis van leven en laten leven. Ter wille van onafhankelijkheid en sta biliteit zou onder een republikeinse rege ring steun worden verleend aan de consoli datie van \Vest7Eur0pa. Dewey was reeds lang een groot voorstander hiervan geweest. „Indien er geen eervolle vrede mogelijk is en ik geloof niet, dat vrede onmogelijk is of zal worden dan zal dit niet aan onze ernstige pogingen liggen", zo besloot Vandenberg. NIEUWE LENING AAN ENGELAND De Britse minister van Financiën, sir Stafford Cripps, heeft bekend gemaakt dat Groot-Brittannië waarschijnlijk binnen twee weken een overeenkomst met de Economie Cooperation Administration (E. C. A.) zal ondertekenen betreffende een lening van 300 millioen dollar voor het aankopen van machinerieën en goederen. WEINIG WIND. Verwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Dins dagavond tot Woensdagavond: Veranderlijke bewolking en daarmede samenhangend van plaats tot plaats uiteen'opende nachttemperaturen. Plaatselijke ochtendmist met overigens droog weer. Weinig wind. Morgen over dag over het algemeen iets hogere 'emperatuur. 6 October: Zon op 6.48 uur. onder 18.07 uur Maan op ..11 4fl uur. onder 19 33 uur

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1948 | | pagina 1