c
3
Mr. Besier eist achttien jaai
Haven-accoord der Lage Landen
met bizonale bezettingsautoriteiten
Het aandeel van Nederland
Amerikaanse M.eis k
ee
Brood en suiker
Suggesties
PANDA EN DE OPSTAND IN CANDONIA
Wereldnieuws
WOENSDAG 6 OCTOBER 1948
W
BACKER VOOR HET HOF
In naam van de gerechtigheid
de democratie en de vrijheid
„Dc Beauftragte, de Orts-Kommandantur
de burgemeester van Rotterdam als leider
van de „Adviescommissie Bestuurszaken"
in de N.S.B. werden altijd gewaarschuwd
wanneer er bijzondere mutaties in het ge-
meentepersoneel te vermelden waren",
deelde een gewezen stenotypiste van Backer
gistermorgen mee.
De president diepte een voorbeeld uit
het omvangrijke dossier op: „Ik deel u
mede, dat C. Komen, waarnemend burge
meester van Midwoud, destijds aangesteld,
omdat de burgemeester J. A. Avis zonder
opgave van adres en zonder behoorlijke
afhandeling van zaken zijn gemeente had
verlaten, thans zelf ook uit Midwoud is
verdwenen. Ik heb als tijdelijke burgemees
ter aangenomen K. Zijp."
De typiste gaf te kennen, dat zij deze
brieven altijd als „platonische mededelin
gen" had beschouwd, waarop de president
droogjes opmerkte: „Och, wij hebben alle
maal zo onze eigen opvatting over Plato."
Burgemeesters getuigen.
Tijdens de middagzitting kwam een dozijn
burgemeesters voor het getuigenhekje die
tijdens de bezetting het slachtoffer werden
van hun principiële houding. Verscheidene
hunner vertelden hoe Backer hen in een
vergadering in de herfst van 1941 had aan
gespoord zich in te zetten voor de „nieuwe
orde" en hoe hij daarop van ieder van hen
een persoonlijk antwoord had verlangd. De
Ja-zeggers bleven verre in de minderheid,
de meeste magistraten zeiden rondweg:
„Dat nooit". Maar het merendeel der ge
tuigen verklaarde ook, dat zij ondanks deze
houding geen last met Backer kregen, die
zich ter zitting in bewonderende termen
uitliet over het gedrag van Beverwijks
burgemeester, mr. H. J. J. Scholtens, tot
hem door prof. Van Hamel met een „Het
ligt niet op uw weg, verdachte, hier com
plimentjes uit te delen" het woord werd
ontnomen.
De ten laste gelegde arrestaties vielen in
twee categorieën uiteen: die van Juli 1942,
waarbij een groot aantal gijzelaars in het
gehele land werd gegrepen en waarvan ook
de getuigen verklaarden, dat er geen direct
aanwijsbaar verband met de activiteit van
Backer bestond en de gevangennemingen
die in het laatst van 1943 en het begin van
1944 plaats hadden.
Hier was steeds de aanleiding de weige
ring der betrokkenen burgers te vorderen
voor spit- en graafwerk voor het Duitse
leger. Zij deelden hun besluit dan aan de
Commissaris mede, doken onder en de vol
gende dag reeds of soms zelfs maar een
paar uur later stond de gevreesde Jumelet
met een paar S.D .-trawanten voor de deur,
die, als de recalcitranten zelf niet werden
gevonden, de vrouw en kinderen meena
men.
Geïrriteerd.
Hoewel de getuigen in het algemeen de
verdachte niet aggressief vonden, bleek uit
het verhaal van de toenmalige gemeente
secretaris van Harenkarspel en Warmen-
huizen wel, dat Backer door al dat verzet
geïrriteerd raakte. De burgemeester van
Harenkarspel, de heer Nolet, was „met on
bekende bestemming" vertrokken, en de
secretaris telefoneerde, dat ook hij geen
medewerking kon verlenen daar de opge
legde werkzaamheden in strijd waren met
het Landoorlogsreglement. „Daar heb je je
niets van aan te trekken", schalde Backer
terug, „je hebt je zeker laten opstoken door
die ploert van een Nolet, die lelijke schoft.
Doe jij je plicht maar, de Engelsen komen
hier toch niet!"
Backer herinnert zich deze scheid-tele
fonade niet hij gebruikt zelfs nooit zulke
krasse termen maar ook in dit geval
verscheen Jumelet op het toneel en de
getuige werd tot anderhalfjaar tuchthuis
veroordeeld.
Daar tegenover stonden de ervaringen
van enige getuigen a décharge, die bij
Backer gehoor hadden gevonden toen zij
in moeilijkheden met de Duitsers en de
Landstand waren geraakt.
De administrateur mr. P. F. Westerling
van de Provinciale Griffie was van oordeel,
dat Backer het personeel niet in bijzondere
mate was lastig gevallen en gaf een be
langwekkende karakterschets van de ver
dachte. Een man van grote gaven, van wie
niemand verwachtte dat hij zo vlug van
koers zou veranderen. „Hij stond graag in
de zon," zei mr. Westerling en mr. Besier
vulde aan: „zeker met boter op het hoofd!"
Een ijdel man, een streber, maar anderzijds
De radio geeft Donderdag
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00. 8.00, 13 00, 18.00, 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Orkest Sil
vester. 7.50 Dagopening. 8.15 Platen. 8.45
Symphonie van Schubert. 9.15 Morgenwij
ding. 9.30 Arbeidsvitaminen. 10.30 Voor de
vrouw. 10.35 Wiener Sangerknaben en Frans
meisjeskoor. 10 50 Voor kleuters. 11.00 Orgel
concert uit de Nieuwe Kerk te Haarlem door
Dolf Hendrikse, Berthe Lowey, zang. 11.45
Uit „De blauwe wimpel". 12,00 Metropole-
orkest. 12,30 Weerbericht. 12.33 In 't spion
netje. 12.38 Lichte muziek. 13.15 Platen. 13.20
Lichte muziek. 13.50 Paul Robeson zingt. 14.00
Bezoek aan de Damesbeurs te Rotterdam.
14.20 Vijftig jaar Nederlandse muziek. 15.00
Voor zieken en gezonden. 16.00 ..Assorti-
mento". 17.00 Kalcidoscoop. 17.20 Welk
dier?". 17.30 Van vilthoed tot zadeldekje.
17.35 Lichte muziek. 17.55 Platen. 18.15 Sport-
praatje. 18.30 Voor de strijdkrachten. 19.00
Jeugdverhaal. 19.10 Avondschool. 19.45 De
RVD antwoordt. 20.05 Staatspensionnering.
20.15 Operette „La belle Hélène van Offen
bach. 21.30 Luisterspel „De liefde gaat langs
zonderlinge wegen". 22.05 Lichte muziek.
22.30 Franse chansons. 22.45 „De mijnen,
pijlers van Neerlands welvaart". 23.15 Platen.
HILVERSUM II. 414.5 M., 218 M. en 1875 M.
7.00, 8.00. 13 00, 19.00, 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7 00 Kinderkoor. 7.45 Gebed. 8.15
Platen. 9.00 Voor de vrouw. 905 Operamuz.
9.35 Werken van Chabrier. 9.45 Schoolradio.
10.00 ConceitO grosso van Handel. 10.15
Morgendienst. 10.45 Orgelkoraal. 11.00 Zie
kenbezoek. 11.40 Schoolradio. 12.00 Angelus.
12.03 Zang en piano. 12.30 Weerbericht. 12.33
Dansorkest. 12.55 De eerste nachttrein. 13.25
Dansorkest. 13.45 Hors d'Oeuvre. 14.00 Pla
ten. 14.20 Voor de vrouw. 14.40 Griller strijk
kwartet. 15.00 Herdenking 40-jarig bestaan
„Sonnevanck" te Harderwijk. 16.00 Bijbel
lezing 16.45 Sonate van Scarlatti. 17.00 Jeugd
journaal. 17.30 Muziekkorps. 17.50 Jeugd
uitzending. 18.00 Vocaal kwartet. 18.15 „De
vraag en het antwoord". 18,30 Piano. 18.50
Problemen voor pientere piekeraars. 19.15
Leger des Heilskwartier. 19.30 Actueel ge-
luidt. 19.45 Orgel (St. Jacobskcrk. Haarlem).
20.15 Steravond met spraakwaterval. 21.30
Familiecompetitie. 22 00 Valerius-liederen.
22 15 De vaart der volken. 22.35 Pianomuziek
van Debussy. 22.45 Overdenking. 23.15
^Pastorale" van Beethoven.
goedhartig, overigens uitgesproken pro-
Duits, zo was het beeld, dat deze getuige
gaf en professor Van Hamel voltooide het
met enkele levensbijzonderheden.
Backer is nu 49 jaar; hij werd in Gro
ningen geboren, waar hij aan de universi
teit studeerde. Nadat hij zijn studie had
afgesloten trad hij in dienst der gemeente
Groningen, waar hij de eervolle betrek
king van rentmeester der gemeentelijke
bezittingen waarnam. Nog slechts dertig
jaar oud werd hij in 1930 tot afdelingschef
ter Provinciale Griffie in Haarlem benoemd
waar hij vier jaar later kabinetschef van
de toenmalige Commissaris Roëll werd.
Een bepaalde politieke overtuiging hield
mr. Backer er voor de oorlog niet op na,
hij gelooft nu dat hij in die jaren het dichtst
bij de C. H. stond.
Onder invloed van Seidel.
Na de bezetting kwam hij geheel onder
de invloed van de brillante Beauftragte
Seidel, die hem in de ban van het nationaal-
socialisme bracht, uit brieven aan de „voor
man der Germaanse S.S." Feldmeyer, blijkt
een nogal innige verbondenheid des gees-
tes, ook al neemt Jumelet dat blijkens een
vinnige notitie niet au sérieux.
De verdachte zegt thans zijn dwalingen
wel te hebben ingezien.
De president verwijt hem tenslotte nog
wel wat al te scheutig met de publieke mid
delen te zijn omgesprongen.
Zo trok hij na Dolle Dinsdag 33.000 uit
voor een evacuatietoelage voor N.S.B.-
ambtenaren en voor de inrichting van zijn
kabinet en op 24 April 1945 „Ik geloof
de toen zelfs nog niet in een algehele Duitse
nederlaag!" kregen alle N.S.B.'ers drie
maanden salaris in afwachting van de
terugkeer der Duitsers.
Requisitoir.
Om kwart over zes krijgt mr. Besier ge
legenheid tot het nemen van de vordering.
Volgens hem is Backer de belangrijkste
figuur die het Hof in de drie jaren van zijn
bestaan te berechten heeft. Zijn opvallende
carrière wordt volkomen ontsierd door het
aanvaarden van het Commissarisschap uit
handen van de verrader Seyss Inquart. Zijn
beleid is één aaneenschakeling van aansla
gen tegen de veiligheid van de staat en de
veiligheid en gezondheid van goede Neder
landers. Spreker achtte bewezen, dat de
verdachte gepoogd heeft het leidersbegin
sel in de Nederlandse staatsinrichting te
verwezenlijken, dat hij opdrachten tot het
vorderen van burgers voor weermachts
werkzaamheden en spoorwegbewaking
heeft gegeven, dat hij kennis heeft gege
ven aan Duitse instanties indien de burge
meesters dit weigerden. Verder verweet
mr. Besier de verdachte, dat hij zeer spoe
dig na het verdwijnen van de goede bur
gemeesters N.S.B.'ers in hun plaats als
waarnemers had benoemd.
De advocaat-fiscaal achtte Backer mede
verantwoordelijk voor het beleid van de
N.S.B.-burgemeesters in de provincie en
herinnerde als voorbeeld aan het leed, dat
een Van der Weide heeft berokkend. Met
enkele cijfers demonstreerde spreker de
onder Backer toegenomen invloed der
N.S.B.-burgemeesters. Op 24 Juni 1942
toen Mussert Haarlem bezocht waren
Ex-commissaris Backer tijdens het voor
lezen van de uitvoerige dagvaarding door
de advocaat-fiscaal.
van de 102 burgemeesters er 16 lid der
N.S.B., op 1 Maart 1945 waren het er 55.
Een toeneming van 16 op 50 Maar bo
vendien regeerden die 50 niet minder
dan 826.000 van de 903.000 inwoners van
Noordholland (behalve Amsterdam) of
91
Wanneer ik hier niet de allerzwaarste
straf eis, aldus mr. Besier, dan is dat om
dat ik rekening wil houden met dé ver
derfelijke invloed van Seidel en van Ju
melet, de spion van Rauter.
In naam van de gerechtigheid, de demo
cratie en de vrijheid, in naam van de sou-
vereiniteit van ons koninkrijk, waarvoor
zovelen het hoogste offer brachten, eis ik,
dat deze verdachte een gevangenisstraf van
achttien jaar met ontzetting uit alle rech
ten voor de duur van het leven, zal wor
den opgelegd, zo besloot mr. Besier zijn
uitvoerig requisitoir.
Na een korte pauze hield mr. L..-V. Hoog
zijn pleidooi. Hij betreurde de grote mate
van ongelijkheid in de berechting der N.
S.B.'ers. Zo was de Commissaris der provin
cie Gelderland, mr. W. de Rijke, al weer
op vrije voeten. Een zo zware eis als door
mr. Besier gedaan, had pleiter niet ver
wacht. Ondanks zijn politieke fouten heeft
Backer zich doen kennen als een behoor
lijk mens. Eigen opdrachten heeft hij nooit
gegeven, alleen die van de Duitsers soms
doorgegeven, hoewel de bezetters in de
regel hun orders rechtstreeks aan de ge
meentebesturen gaven. Pleiter geloofde
niet, dat de formele berichten van zijn
cliënt aan de Beauftragte over ondergedo
ken burgemeesters een schakel vormden,
die leidde tot arrestatie van deze personen.
Daarvoor hadden de Duitsers teveel andere
inlichtingenbronnen. De rapporten aan
Muller waren alleen voor intern gebruik
bestemd, hulp en steun aan de vijand zat
hier zeker niet achter, aldus mr. Hoog, die
vervolgens enige goede daden van de ver
dachte opsomde. Zijn tegenstand tegen de
Jodenmaatregelen, zijn zorg om de inunda
tie te beperken. Bovenal mag men niet
vergeten, dat deze man uit een oprechte
zij het dan een verkeerde overtuiging
heeft gehandeld. „Het lot van deze man is
meer een drama dan een misdrijf", zo vatte
de verdediger tenslotte zijn visie op het
geval-Backer samen.
Uitspraak op 19 October.
(Van onze parlementaire redacteur
Op de 24ste September is na langdurige
onderhandelingen tussen vertegenwoordi
gers der Nederlandse en Belgische rege
ringen en de Bizonale autoriteiten overeen
stemming bereikt over de oplossing van de
verschillende problemen, die met het ver
voer naar de Westelijke bezettingszone
samenhangen.
Deze problemen betroffen in de eerste
plaats de gevolgen der in Bizonië ge
volgde deviezen-politiek, die nadelig werk
te voor de havens der lage landen, vervol
gens de gelijkstelling bij de toelating van
Duitse schepen in de Nederlandse en Bel
gische wateren en van de Nederlandse en
Belgische vaartuigen op de Duitse vaar
wegen, en in de derde plaats de verdeling
van het inkomende vervoer over de Neder
landse en Belgische havens overeenkomstig
het door Nederland en België getroffen ac-
coord. Teneinde een goede werking van de
nieuwe regeling te verkrijgen zullen de
boekingen geleid worden over een Neder
lands-Bel sisch orgaan, het Rhine Central
Booking Office, R.C.B.O.
In overeenstemming met de Belgische
autoriteiten werd overeengekomen, dat
deze instelling geleid zal worden door een
Nederlandse en een Belgische directeur,
bijgestaan door een Nederlandse en Belgi
sche raad van advies, benoemd uit ver
tegenwoordigers van het bedrijfsleven en
het geheel onder toezicht van een Neder
landse en Belgische regeringscommissaris,
het bereau zal in Rotterdam gevestigd
worden. Inmiddels is reeds de Nederlandse
directeur aangewezen. Het is majoor C. D.
Matthijssen, de tegenwoordige chef van de
Rijnvaartmissie in Duitsland. De Belgi
sche directeur is nog niet bekend.
Bii de van Nederlandse zijde gevoerde
politiek heeft steeds het zwaartepunt ge
legen bij de handhaving van het op 4 Juni
1948 met België gesloten havenaccoord, dat
voor de goede verhouding met dit nabuur
land van essentiële betekenis was en de
samenwerking op het gebied der havens en
waterwegen in het algemeen belangrijk ten
goede zal komen. Het havenaccoord omvat
een verdeling voor de inkomende trans
porten volgens een schaal, die bij kleinere
aanvoer aan België een relatief hoog aan
deel verzekert: daartegenover is aan Ne
derlandse zijde het voordeel gelegen in een
groter aandeel bij een toeneming van het
vervoer.
Hoe belangrijk het aandeel van Neder
land in de invoeren, die voor Bizonië be
stemd zijn. wordt, blijkt uit de volgende
cijfers.
Tot het invoeren van 1.200.000 ton be
draagt het Belgische aandeel 50 procent
per jaar: tot 2.000.000 ton is het Belgische
aandeel 35,8 procent; tot 2.500.000 ton 31.5
procent; tot 3.000.000 28.7 procent; tot 3Vi
millioen 26.6 precent; tot 4 millioen 25
procent; tot 4J/2 millioen 23.6 procent; tot
5 millioen 23 procent en boven 5 millioen
ton 21 procent.
Het aandeel van Amsterdam in het Ne
derlands aandeel zal 12V2 procent bedra
gen.
Mr. J. Oyevaar. directeur-generaal van
de Scheepvaart, die ons over het verdrag
enige mededelingen deed. nam aan dat alles
wat volgens het Marshallplan naar Bizonië
gestuurd zal worden over de vier Benelux-
havens, dat zijn Rotterdam, Antwerpen,
Amsterdam en Gent, zal lopen.
Hoewel met voldoening kan worden ge
constateerd dat, dank zij de voortreffelijke
samenwerking met de Belgische autoritei
ten en de welwillende houding der Bizo
nale vervoerinstanties een zeer bevredi
gende regeling is verkregen, wat betreft de
wijze waarop in den vervolge het vervoer
zal worden geregeld, zou het onjuist zijn
reeds aanstonds zeer grote goederentrans
porten te verwachten. De zaak moet uiter
aard op gang komen, waarmede enige tijd
gemoeid zal zijn.
Over een maand of drie komen de auto
riteiten nog eens tezamen om te beküken
hoe de regeling werkt. Er is voor de duur
van de overeenkomst geen termijn vast
gesteld.
Het troepenschip „Zuiderkruis" zal Vrij
dag met aflossingsdetachementen, behoren
de tot het K.N.I.L., de Koninklijke Marine
en de Koninklijke Landmacht, uit Rotterdam
naar Indonesië vertrekken.
Ruim 2300 politieke verdach-
en zijn nog niet berecht
Op vragen van het Tweede Kamerlid de
leer Burger (Arbeid) betreffende het aan-
;al nog niet berechte politieke delinquen-
en, heeft de heer Wijers, minister van
Tustitie geantwoord, dat het aantal nog
liet berechte gedetineerde politieke ver
lachten op 1 September 1948 2337 bedroeg.
Oit wil zeggen, dat ongeveer 98 pet. van de
drafzaken van de politiekedelinquenten,
iie na de bevrijding in de bewaringskam-
jen werden ingesloten, inmiddels kon wor-
ien afgedaan. Vrijwel zonder uitzonde-
ing hebben allen, die in bewaring werden
'.esteld, gebruik gemaakt van de hun bij
:1e wet van 27 Juni 1947 geboden gelegen
heid om een verzoek om invrijheidstelling
bij het Bijzondere Gerechtshof of Tribu
naal in te dienen, zodat vrijwel niemand
meer in bewaring wordt gehouden zonder
fat de rechter daarover heeft geoordeeld.
Intussen heeft de minister er bij de
procureurs-fiscaal op aangedrongen, nog
eens nauwkeurig na te gaan of niet meer
zaken voor vereenvoudigde gerechtelijke
afdoening in aanmerking komen.
De „Garoet" terug
van zijn eerste reis
Het nieuwe vracht-passagiersschip „Ga-
roet" van de Koninklijke Rotterdamse
Lloyd is van zijn eerste reis naar Batavia
in Rotterdam teruggekeerd. Het schip
boekte op de terugreis nog een record door
de grootste na-oorlogse lading palmolie,
4100 ton, van Belawan naar Nederland te
brengen. Bovendien bracht het onder
andere nog 1000 ton palmpitten, 1000 ton
copra en ongeveer 4000 ton diverse Indo
nesische producten naar Rotterdam, als
mede twee roofvogels voor diergaarde
„Blijdorp".
Tot 16 Augustus werd
bet leven goedkoper!
Het Centraal Bureau voor de Statistiek
deelt mede, dat het indexcijfer van de
kosten van levensonderhoud over de
periode 15 Juni16 Augustus 1948 een
daling van 1.9 procent vertoonde. Het
indexcijfer der voeding liep over de perio
de 15 Juni—16 Augustus 1948 met 4.3 pet.
terug. De indexcijfers voor de overige
klassen bleven alle op het peil van 15 Juni
1948 gehandhaafd.
Prijzen met een halve cent
naar boven afronden
Het Directoraat-generaal van de Prijzen
deelt mede, dat nu de halve cent uit de
circulatie is genomen, ook de van over
heidswege vastgestelde maximumprijzen en
tarieven zodanig zijn gewijzigd, dat hierin
de halve cent niet meer voorkomt. Voor
zover er nog artikelen zijn, waarvan de op
de verpakking vermelde prijzen op een
halve cent uitkomen, bestaat er geen be
zwaar, indien in de desbetreffende prijs-
voorschriften geen afzonderlijke regeling is
getroffen, de halve cent naar boven af te
ronden. Een pakje tabak van 39V2 cent
mag worden afgerond op 40 cent, 2 pakjes
van deze tabak zullen echter 79 cent moe
ten kosten, 3 pakjes 1,19 enz.
Dit zelfde geldt voor gevallen, waar de
prijs bijvoorbeeld bij 100 gram op een be
drag in centen is vastgesteld, doch bij leve
ring van 50 of 250 gram zal uitkomen op
een halve cent.
Hr. Ms. „Van Kinsbergen" en „Willem
van der Zaan" zullen op 15 October uit Rot
terdam naar Willemstad op Curagao ver
trekken. De schepen zullen van 2122 Octo
ber in de haven Ponta Delgada (Azoren)
vertoeven en op 4 November op de plaats
van bestemming aankomen. In Ponta Delgada
uit te reiken correspondentie moet uiterlijk
op 14 October gepost zijn, die voor Willem
stad op 29 October.
Beknopt verslag
XIV. Over Nederlano
Cain Park is een openlucht-theater ever
buiten Cleveland. Ik was er toen er eet I
musical comedy werd vertoond, dii na£
„Knickerbocker History" heette. Die speelj hac
de in de tijd, dat New York nog Nieuv sue
Amsterdam was en een Hollands handels- der
station. Pieter Stuyvesant was een van di dec
hoofdfiguren (hij had een been van zuivel car
zilver). Alle dingen werden bezien alscf I
onschuldige vermakelijkheid hun enigi me
trek was, zoals dat voor musical comedyj kir
succes gevergd wordt. Veel wijsjes, waar] mo
van de toeschouwer bij het horen zegt zo
dit zal ik de eerste lentemorgen bij he Da
opstaan fluiten om ze later geheel U ble
vergeten, terwijl hij in zich uitmaakt, waj z°c
hem toch in al die blijheid hinderde. PTC
Het hele ding had geen andere betekeni} c
dan dat ik mij afvroeg wat de mensen u laa
Amerika, in de breedste zin, zich eigenlijï Kn
bij de klank Netherlands voorstellen. Z; Ult
zullen niet veel aan die Nieuw-Amsterj
dam-tijd denken; dat is begrijpelijk, eb
tijd is meer een stukje voorgeschiedenij
dan het begin der Verenigde Staten. E)
komen dan ook aan de ene zijde even wei
nig verwantschapsgevoelens uit voort
aan de andere. Trouwens, maar 1/5%
de Amerikaanse bevolking is van Nedei
landse afkomst. Het oude Nederlan*
adres heeft alleen een bekoorlijke klai
en ik merkte vaak hoe handig de na;
was gekozen voor het vlaggeschip van
Holland-Amerika lijn (het kiezen is
door het publiek gedaan).
Gisteren is op Schiphol weer een nieuwe start- en landingshaan in gebruik gesteld, welke door
samenwerking tussen de Rijksluchtvaartdienst en de gemeente Amsterdam is lot stand gekomen
en een belangrijke aanwinst vormt in de uitrusting van de luchthaven. De nieuwe ZO-VVV baan
is 1800 meter lang en 60 meter breed. Zij vervangt de oude, eraan evenwijdig lopende baan,
wier verlengde over de bebouwing liep en die voortaan uitsluitend als rijbaan dienst zal doen.
nog niet van de bon
Ook thee blijft nog
gedistribueerd
Hoewel de regering pogingen in het werk
stelt om zo gauw mogelijk van de distri
butie af te komen, zullen brood en suiker
de artikelen, die voorbestemd zijn het
eerst vrijgegeven te worden voorlopig
nog gerantsoeneerd blijven, zo deelde men
ons van bevoegde zijde mede.
In België gaat het brood ook nog niet
van de bon. De Nederlandse regering acht
geen termen aanwezig, gezien de nog altijd
moeilijke voedergranenpositie, aan België
het voorbeeld te geven.
De binnenlandse suikerproductie wekt de
beste verwachtingen. De oogst van suiker
bieten is uitstekend en het suikergehalte
van de bieten is eveneens goed. zodat ons
land over een ruime voorraad binnenlandse
suiker zal beschikken, als de bietencam
pagne is afgelopen. Doch deze productie
dekt de behoefte niet. Er moet geïmpor
teerd worden en er zal nog meer ingevoerd
moeten worden als het verbruik tengevolge
van de opheffing van de suikerdistributie
toeneemt. Hiervoor zijn deviezen nodig.
Het is echter de grote vraag of de regering
deze beschikbaar kan stellen. Het vrijgeven
van de suiker is in hoge mate een finan
ciële zaak.
Als een van de eerste artikelen, die van
de bon zouden gaan, is steeds thee ge
noemd. Inderdaad is het de bedoeling ge
weest hiermede een proef te nemen. Doch
dit experiment gaat niet door. De Neder
landse theepositie is namelijk op het ogen
blik ongunstiger dan men zich enige tijd
geleden had voorgesteld. Indonesië, waar
van wij afhankelijk zijn, exporteert te wei
nig naar ons land, met het gevolg, dat de
voorraad te gering is om de rantsoenering
op te heffen. Ook bij het kopen van thee
zullen we dus voorlopig nog bonnetjes
moeten overleggen.
Economische rechter
Het was een gering man om voor de-
viezensmokkel terecht te staan, dunkt ons.
Veelal zijn dat pafferige lieden, die tekenen
van snel verworven welstand tonen. Zo
niet deze man. De strijd om het bestaan
was hem aan te zien.
Met vijftig Nederlandse guldens had hij
zich bij Roosendaal over de grens willen
spoeden. Helaas, hij was gevat. En nu
stond hij daar als uitroepteken achter het
proces-verbaal.
„Waarom?", vroeg de rechter als immer.
„Ik sting onder de seggestie van een
vrouw", verklaarde de man gelaten.
„Dat moet je nooit doen", zeiden officier
en rechter tezamen.
„De resjersjeur fan polisie hep gesegt,
dat ik ferminderd toerekeningsfatbaar
was", zei de verdachte hoopvol.
Tegen zo'n logische gevolgtrekking is
het moeilijk argumenteren.
„Vijftig gulden", eiste de officier.
„U heeft het laatste woord", zei de
rechter.
„Ik hep onderlaatst in de krant gelese",
zei de verdachte dromerig, „dat een rechter
een half farken in huis had. Hij sting ook
onder seggestie fan se vrouw".
Er werd gelachen.
„Hij wier frijgesproke", zei de man met
nadruk.
De lach verstilde.
„Met alle respect voor de pers", zei de
rechter nadat hij ceremonieel zijn keel had
geschraapt, „moet ik er u opmerkzaam op
maken, dat de meest betrouwbare bron
voor opinies omtrent rechtszaken te vinden
is in het betreffende dossier".
Hij boog minzaam naar de pers uit zijn
aanzienlijke zetel. De pers neeg zo hartelijk
terug als haar ongemakkelijke stoeltjes dat
toelieten.
„Vijftig gulden boete", zei hij toen kort
en bondig om aan alle suggesties een einde
te maken.
En een verward man verliet de zaal.
25. Joris Goedbloed beloofde Bandera hem
het geld te zullen bezorgen, op voorwaarde, I
dat hij, wanneer La Bandera eenmaal president
zou zijn, een ministerzetel zou krijgen „Zwart
op wit," besloot hij. „Zwart op wit," grijnsde
La Bandera, „je bent een schavuit, maar je
zult het hebben." Haastig schreef hij een paar
woorden op een stuk papier, zette er met een j
forss haal zijn handtekening onder m schoof
het Joris toe. Ondertussen was Panda nog niet
helemaal van zijn verbazing bekomen. Hij had
overal rondgekeken, maar nergens een spoor
van Joris gevonden. Die schavuit zal toch
weer geen streken met mij uit willen halen,"
mompelde hij. „Nee. dat kan ik me niet voor
stellen, na alles, wat hij voor me gedaan heeft.
Maar kom, ik kan beter eens naar de haven
gaan en zien, hoe hel met mijn schip gesteld
is." Panda verliet het hotel en sloeg de weg
naar dc haven in. Hij liep nog steeds te denken
over de zonderlinge verdwijning van Joris
Goedbloed en daardoor merkte hij niet, dat hij
werd nagekeken door twee soldaten, die om
een hoek van het hotel verdekt stonden op
gesteld en nu aanstalten maakten, hem te
volgen.
for
sla
gel
dei
vij
1 gel
ga
fa
H
te
j hel
De Amerikaanse belangstelling voor Ne- gei
derland, leek het, fundeert zich meer oj gei
polders cn dijken. De geschiedenis is ver] Aa
maard van het jongetje, dat zijn vingé Zo
een nacht lang in een gaatje in de dijt te
hield, en zo een overstroming voorkwam ric
Volgens sommigen stierf hij daarna aat ge:
longontsteking, wat zijn heldendom com) te
pieteerde. Dit verhaal is ook in Engelani
populair, maar werd mij in Holland nooj A.
verteld. Het laat wel zien wat een suggesi de
tieve kracht de gedachte, dat een kwar
van een land van het water gestolen i
heeft op een buitenstaander. Wie alleda
over de dijken kan fietsen heeft er weini
meer' associatie bij dan van wind en va
platheid, van lijnrechte sloten en bome
die scheef gerukt zijn door de wind. Voc
de vreemdeling is het een voortduren
gevecht, in een vage voorstelling van vraat
zuchtige golven en mannen met pompen
Op de nauwkeurige aard van die voorstel
ling wil ik niet doorgaan, het blijft wa
onzeker. Tastbaarder merkwaardigheii
vond ik een grote, duur uitziende school
atlas. De uitgever daarvan, ongeduldi
blijkbaar en vol vertrouwen, had van d
Z.O. en de Z.W. polder al vast gewonne
land gemaakt.
Men mag van het algemene publiek nie
veel meer kennis van Nederland verger
Andere landen hebben niet eens polders
en sommige ook niets er voor in de plaats
Ik werd daarom verrast door de belangstel
ling voor de troonswisseling; maar
werd in de eerste plaats door de aantrek
kelijkheid van koningshuizen in het alge
meen bepaald, meer dan door het feit da
het nu juist om het Nederlandse ging. Di re
Amerikanen, met hun rationalistisch staats
bestel, worden vaak door koningen gefas
cineerd; het ziet er bij uitstek onpractisd
uit, het uitgeven van al dat geld in rui
voor een zo weinig productieve arbeids
prestatie. Het heeft iets van een wonder
en Nederland werd bijna een sprookjes
land. Als de Atlantische Oceaan maar nie Si
zo smal was! Nu waren de artikelen (geer)
dag- of weekblad zag ik dat er vrij
bleef) tenslotte uiterst nuchter. De regel
hadden alleen de geur van een even-her
wonnen illusie.
Zo in 't vage is deze kennis van Neder
land natuurlijk niet bij iedere Amerikaai
te vinden. Misschien in geen enkele: de
weet van Marken, de ander van bollen
velen van klompen en iemand in Philadel
phia dacht het eerst aan Haagse hopjes
Maar het hangt op de polders en het ko
ningschap. Ook bij de dame die mij verras
vroeg, of men in Nederland dan maar zeg
gen kon wat men wilde. Het antwoori
deed haar weinig genoegen: het leek haa:
een inbreuk op een Amerikaans mono
polie. J. J- P.
Toch al stuk. Britse militaire autoriteitei
hebben een Duits protest tegen d<
plannen om Helgoland te gebruiken all
oefenterrein voor RAF-bommenwer
pers, verworpen. De regeringen vai
Schleschwig-Holstein. Hamburg et
Nedersaksen hadden geprotesteen
tegen verdere vernietiging van he
eiland op grond van dierbare herinne
ringen voor de Noord-Duitsers, die he
eiland kenden als vacantie-oord ei
plaats van uitzonderlijke schoonheid
Het Britse antwoord luidde, dat hel
eiland door bombardementen zo zwaai
beschadigd is, dat het als vacantieoori
niet meer hersteld kan worden.
Orkanen. Volgens voorlopige berichtei
zijn honderden mensen gewond dooi
een korte doch hevige orkaan boven
Havanna. De orkaan bereikte een snel
heid van 205 kilometer per uur. Boven
de Okinawa-eilanden, ten Zuiden vat
Japan, heeft een ongewoon hevige or
kaan gewoed. De schade wordt op meel
dan tien millioen dollar geraamd. Ooi
op het eiland Iwojima, halfweg Okina
wa-Japan, heeft de orkaan grote schad»
aangericht. Er wordt geen melding ge
maakt van slachtoffers.
Brutaal. In een drukke straat te Parijs is
een bankier van twee millioen francs
beroofd. De rovers, vijf in getal, zijB
per auto gevlucht.
Zalige rust. De Syrische afgevaardigd»
Faris el Choury viel tijdens de rede var
Wisjinski in de Veiligheidsraad in slaap
Wisjinski, die de dommelende Syrië:
opmerkte, noemde onverwacht de naac
van deze afgevaardigde. „Ik wens heir
een uitstekende gezondheid en een lanf
leven toe", zei de Rus, „en ik hoop dat
hij mij verstaat. Welke maatregelen
neemt u om mij te horen?" El Choury
verroerde zich niet. Eén van zijn mede
werkers raakte zijn schouder aan er
de Syriër hief het hoofd op. De ge
delegeerden trachtten zich goed te hou
den Wisjinski sprak verder. (U.P.'
Proost. Drie Engelsen arriveerden giste
ren uit Nederland in Londen met drie
flessen sterke drank. Zij weigerden in
voerrechten te betalen, haalden in dl
receptie-zaal van de luchthaven glazen
voor de dag en dronken de hele voor*
raad op. (U. P.)
