Haarlems Dagblad
Oorlog of Vrede
West-Europa en de Britse dominions
als evenwichtsfactor in de wereld
UNO-propaganda is te kostbaar
Scholenbouw en volksgezondheid
63e Jaargang No. 19066
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admin.
10724, 14825, Redactie 10600. Direct-Hoofdred.
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Vrijdag 15 October 1948
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent, per kwartaal
f4.25. Franco per post f4,75. Postgiro 273107.
Vdvert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
ctt <öprrtt)tc Ijaaclcmsctjc Courant (Jiuio 165-6)
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
HOE GROOT IS HET GEVAAR van een
volgende wereldoorlog en hoe kan die
het best worden voorkomen? Die twee
vragen heeft een Amerikaans dagblad, de
Los Angeles Mirror, aan eéh aantal staats
lieden voorgelegd. De leiders van het Oosten
hebben geen zin gehad om aan. deze eqquête
mee te doen, maar die van het Westen en
ook Trygve Lie, de secretaris-generaal van
de U.N.O., zijn er op ingegaan. Wij hebben
Dinsdag een aantal der antwoorden geci
teerd. Zij zullen de lezer wel niet erg be
vredigd hebben en het moet hem opgeval
len zijn dat verscheidene alleen de eerste
of alleen de tweede vraag betreffen. Het
optimisme van Trygve Lie, van de Indische
premier Pandit Nehroe, van de ambassa
deur van het Plan-Marshall, Harriman en
van de Italiaanse premier De Gasperi zal
wat bemoediging hebben gegeven. Ofschoon
ook in die groep onzekerheid blijkt. Zo
heeft Lie zijn overtuiging, dat geen confict
tussen de grote mogendheden zal uitbreken,
tot „een nabije toekomst" bepaald. De cri-
tische lezer vraagt meteen: hoe nabij? Een
jaar? Vijf jaar? Vijf-en-twintig jaar? Lie
heeft tijdsbepaling vermeden. Zijn optimis
me grondt zich op de overtuiging, dat geen
enkele staatsman oorlog wil en dat ieaer die
een verantwoordelijkheid te dragen heeft,
al wat in zijn macht is zal doen om hem te
vermijden. „Het is natuurlijk steeds moge
lijk dat zich een ongeluk voordoet," voegt
hij daaraan toe, een nieuwe reserve ma
kend. Maar het is de taak van de U.N.O.,
zulke ongelukken te beletten en Lie ziet
haar als een hechte waarborg voor alle vol
ken om tè beletten, dat een incident de
hartstochten zou doen ontvlammen, zodat
de regeringen het hoofd zouden verliezen.
Deze betiteling van de U.N.O. als „hechte
waarborg" is het meest optimistische in zijn
verklaring. Zij erkent, tussen de regels,
de bestaande spanningen voortduren,
dat de grote moeilijkheden niet uit de weg
worden geruimd, dat geen feitelijk opbou
wend werk wordt verricht, ,maar zij ziet
tooh positieve waarde in het werk van de
U.N.O. Want die dient als bliksemafleider.
Als het gekrakeel op enig punt tot uitbar
sting dreigt te leiden brengt zij bet geschil
in haar Assemblée, in de Veiligheidsraad,
in de politieke commissie en tenslotte in
subcommissies, hetgeen begeleid wordt met
schallende propaganda-redevoeringen. Zij
lost het niet op. Maar praat het dood. Of
liever gezegd: schijndood. Want^in een na
bije toekomst" om Lie's uitdrukking ook
jhier te bezigen zal het de euvele kop
weer opsteken, en opnieuw aan de U.N.O.-
behandeling onderworpen worden. Inder-
1 is dit het huidige verloop van zaken.
Voorzover de volken in opwinding mochten
verkeren, als een geschil acuut wordt, kan
men er op rekenen dat ook hun emotie be
daart gedurende de debatten in de ver
schillende U.N.O.-instanties. In ieder^ vol
gend stadium zakt de belangstelling verder
en worden de redevoeringen met minder j
aandacht gelezen.
Pandit Nehroe ziet in de bestaande span
ning tussen de grootste, machten ter wereld
een werkelijke bedreiging van de vrede. 1
Toch gelooft hij niet, dat oorlog zal uit
breken. Hij licht dat niet nader toe. Hij wil
blijkbaar alleen maar zeggen, dat hij het
intuïtief voelt. Hij geeft geen antwoord -op
vraag, hoe men oorlog het best zou kun
nen voorkomen.
Harriman, die hetzelfde vertrouwen te
kennen geeft, beantwoordt de tweede vraag
wel. Hij ziet de sleutel van de vredespro-
blemen in „het herstel van de vrije landen
van Europa", in het midden latend op welke
wijze zich dat zou moeten voltrekken, maar
vermoedelijk aannemend, dat men de Ame
rikaanse belangstelling voor Europese aan
eensluiting kent en deze niet telkens weer
geuit behoeft te worden.
De Gasperi, de Italiaan, is eigenlijk het
meest optimistisch. Want hij gelooft dat wij
van de oorlog staan. Staatslieden moe
ten streven naar een Europese samenwer
king op zo breed mogelijke basis. Hiermee
onderschrijft hij dus de mening van Har
riman. En daarbij sluit zich ook de mening
van generaal Clay aan als deze, voorzichtig
opmerkend dat de bestaande spanning „niet
tot een oorlog behoeft te leiden," zegt dat
een lange vrede kan komen als de landen,
die vernield werden door de tweede wereld
oorlog, met Amerikaanse hulp hun econo-»
mische en politieke stabiliteit hebben her
steld. Hij spreekt evenwel niet van nieuwe
vormen om die te verzekeren.
Churohill ziet het enige huidige
fundament van de vrede in kracht,
namelijk in het feit dat tot dus
ver alleen de Amerikanen een voorraad
atoombommen hebben bezeten een som
bere beschouwing en de enige niet-
staatsman van het gezelschap, de immer
aanwezige Bernard Shaw, deelt Lie's blij
moedigheid omtrent de staatslieden geens
zins. Want hij verklaart in de hem kenmer
kende onomwonden termen: Daar de on
wetendheid; dwaasheid en vechtlust van
onze regeerders geen grenzen kennen, is
;een monsterlijkheid, zelfs geen volgende
wereldoorlog, die gelijk zal staan met zelf-
hoord, onmogelijk of te voorkomen. Dit is
wel het somberste der gegeven antwoorden.
De slotsom? Van de staatslieden kan men
Ook in deze tijd geen zekerheid-gevend ant
woord op de vraag Oorlog of Vrede? krij
ten. Zij die op hun intuïtie vertrouwen
lunnen daarmee geen blijde zekerheid bij
ie volken wekken. Lie's definitie van de
iliksem-afleidende uiterste taak van de
J.N.O. kan enigermate tot erkenning van
laar nut bijdragen, maai- doet tegelijk be-
effen hoe erbarmelijk het internationaal
overleg tekort schiet als men er in een
deels verwoeste en uitgeputte wereld niet
neer mee bereiken kan. Nut heeft een
enquête als die van de Los Angeles Mirror
ongetwijfeld, omdat zij de armoede van de
toestand zo scherp in het licht stelt en
zelen moet doen beseffen: er dient nieuw
[ebouwd te worden, er dient eenheid in
West-Europa geschapen te worden om dit
onzekere leven-op-een-vulkaan door beter
oestand te vervangen. Met disputeren en
iliksem-afleiden verandert men in de wer
kelijke situatie niets.
Shaw's aanval op de staatslieden lijkt wat
sl te gemakkelijk en goedkoop. Wie vaar-
iigen hen af? Wie doen aandrang op hen
lelden? Waai' blijft de grote aandrang uit
ie volken van het Westen, om vooroordelen
!n verouderde toestanden op te offeren ten
tinde nieuw te kunnen bouwen? Als die
landrang er was zouden de staatslieden
sandelen. R- P-
JOSJIDA JAPANS FORMATEUR
De vroegere Japanse minister-president
ijigeroe Josjida is door het Japanse parle- i
nent tot formateur gekozen. I
Intenties van de dominion-conferentie te Londen
Volgens United Press worden achter de
schermen van de conferentie der dominion
premiers te Londen besprekingen gevoerd
om te komen tot een machtige groepering
van West-Europa met de Britse dominions,
als versterking van de frontvorming tegen
het communisme. Volgens United Press be
raden de vertegenwoordigers der dominions
in Londen zich met de Engelse regering
daartoe over de volgende doelstellingen:
India er van terug te houden zich tot
republiek uit te roepen omdat het eventueel
volgend slachtoffer zou kunnen worden
van de communistische actie in het Verre
Oosten. Zij wensen India stevig in het ge
menebest te houden.
Verder willen zij alle krachten inspan
nen om Birma terug te brengen in het ge
menebest. Een jaar geleden maakte Birma
zieh daaruit los en is sedert dien het toneel
van geweld geweest dat door communisten
is aangestookt. Tenslotte: de organisatie
van Afrika als een bastion in tweede linie
te versterken, een plan dat ook de aandacht
heeft van het opperbevel van de Westelijke
Alliantie.
Het verlangen om de dominions een rol
te" doen spelen in het afdammen van de
communistische vloedgolf was ook te be
luisteren in een rede van minister Bevin,
uitgesproken bij een lunch van de Britse
nationale bond van producenten. Bevin
zeide daarbij onder andere, dat Engeland
,een solied bouwwerk wil oprichten teza
men met de Beneluxlanden, Frankrijk ei
misschien andere landen, met het Midden
Oosten, Pakistan, India, Zuid-Afrika ei
Zuid-Oost-Azië, om een 'evenwicht in de
wereld te verkrijgen en daardoor een ge
neraties-lange vreedzame ontwikkeling te
bereiken".
Bevin zeide: „ik geloof dat we West-
Europa kunnen organiseren met zijn directe
verbinding met het Midden-Oosten, als we
de machtige hulpmiddelen van ons rijk en
Afrika kunnen gebruiken, als we tot een sa
menwerking kunnen komen met ons grote
dominion Zuid-Afrika, als we de zaken in
orde kunnen maken in Pakistan en India,
als we een juiste positie kunnen handhaven
in Zuid-Oost-Azië en als we een goede bij
drage kunnen leveren voor het herstel van
China. Dan kunnen we met een beetje na
denken de positie innemen van een grote
evenwichtsfactor tussen Oost en West, en
we zouden het juiste evenwicht kunnen
vormen voor het handhaven van vrede en
voorspoed in de wereld".
Nazi nummer één
„komt voor"
Vandaag zou in München het opperhoofd
der Nazis gedenazificeerd worden.
Adolf Hitler zou voor de rechtbank ge
sleept worden (alleen maar in naam) om
dat hij volgens de dehazificatie-wet een
eersterangs-overtreder is. Bij een veroor
deling zou hij tot tien jaar gevangenisstraf
kunnen krijgen.
Het hof dat aanneemt dat hij dood is,
maakt zich om de gevangenisstraf niet erg
druk. Beieren wil graag Adolf's bezittingen
confiskeren om de schatkist een rugge-
steuntje te geven.
Aan Hitler's „zijde" zal het meisje van
zijn dromen „zitten" Eva Braun. Ook zij
zou, indien zij in leven was, tien jaar ach
ter de tralies kunnen gaan, doch haar be
zittingen werden bij die van Hitier gevoegd
door de trouwpartij in de Berlijnse schuil
kelder en de staat hóópt daarvan te profi
teren.
Het voorlopig onderzoek heeft echter
uitgewezen dat de staat niet veel van de
confiscatie wijzer zal worden, want Hitier
is nog minder dan 200.000 mark waard.
Zijn trotse huis te Obersalzburg is thans
een ruïne. De waarde wordt op 9.000 mark
getaxeerd. Zijn huis aan het Prinz Regent
plein in München werd op 150.000 mark
getaxeerd. Eva heeft ook een huis in Mün
chen, doch dit is niet gewaardeerd. Het is
aan de bezettingsmacht overgegeven en er
woont een Amerikaans gezin in.
Hitier heeft aardig wat geld gemaakt
met zijn best seller „Mein Kampf", doch de
Soyalties zitten in het buitenland vast. Zo
ij al buitenlandse bankrekeningen had,
dan heeft men die niet kunnen ontdekken.
(U. P.)
Mi« Solna Joel met haar paard Filus.
Samen wonnen zij gisteren de Newmarket
Town Plate, de enige Engelse vlakke baan-
ren waarin vrouwen als jockeys mogen
fungeren.
Maandag ontscheping
van de „Groote Beer"
Het troepentransportschip „Groote Beer"
met repatriërende militairen uit Indonesië
wordt in de nacht van Zondag op Maandag
in de Amsterdamse haven verwacht.
De ontscheping begint Maandag om ne
gen uur.
Regeringsverklaring
over prijspolitiek
De ministerraad heeft, naar „Het Parool"
meldt, het besluit genomen, dat binnen
kort een regeringsverklaring zal worden
afgelegd over de afschaffing en verlaging
van de subsidies op eerste levensbehoeften
en over de wijze, waarop de regering de
gevolgen er van voor prijs- en loonpeil
denkt op te vangen. Op het departement
van Economische Zaken wordt het stuk
thans voorbereid. Het is nog niet beslist,
op welke wijze deze regeringsverklaring,
die een einde moet maken aan de heersende
onzekerheid ijl den lande, zal worden af-
De „Westwal." wordl gesloopt. - Jaren kostte
het de Duitsers de versterkingen langs onze
kust te bouwen; jaren zullen nodig zijn om
ze te slopen. In de „Buitenreep" van Huis
duinen (gem. Den Helder) is men begonnen
de zich emir bevindende 56 bunkers en vloeren
op te ruimen. - Foto: een knaap van 850 mQ
beton wordt opgeblazen. Daartoe worden
op diverse plaatsen diepe gaten geboord,
waarin de springsloflading komt.
Italiaanse staking
was niet algemeen
Officieel wordt uit Rome gemeld, dat 55
tot 65 procent van het millioen Italiaanse
burgerlijke ambtenaren van het werk zijn
weggebleven uit protest tegen de weigering
van de regering om een onmiddellijke ver
hoging van de lonen toe te staan. Op het
ministerie van Koopvaardij was de staking
volledig.
Op het ministerie van Arbeid staakte on
geveer 80 procent der ambtenaren. Men
voegde er officieel aan toe, dat de poging
van het algemeen vakverbond om de re
geringsdepartementen te verlammen slechts
„beperkt succes" had gehad. Het aantal
stakers op het ministerie van Landbouw
was slechts 20 procent en op het bureau
van de eerste minister waren geen afwezi
gen, evenmin als op het ministerie van
Binnenlandse Zaken.
Het kabinet van premier Alcide de Gas
peri heeft, na de ambtenaren verzocht te
hebben „hun plicht te doen" een waar
schuwing gepubliceerd dat de regering
werkwilligen zal beschermen.
Guiseppe di Vittorïo, de communistische
algemene secretaris van het algemene Ita
liaanse vakverbond, heeft te Rome in het
historische coliseum tegenover 5000 amb
tenaren het volgende verklaard: „De re
gering is in het ongelijk en moet de conse
quenties aanvaarden van deze staking en
de andere die nog zullen volgen, omdat de
actie volgens plan tot een einde zal worden
gebracht." Naar wordt medegedeeld, zul
len arbeiders van het trambedrijf een sta
king van 24 uur houden.
Amerikaanse mijnwerkers
gaan weer ageren
John Lewis en de verenigde mijnwerkers
hebben voor de vierde maal sedert het
einde van de oorlog besloten een actie te
beginnen voor nieuwe loonsverhogingen,
aldus verneemt de Wallstreet Journal uit
Cincinnati.
Tijdens de slotzitting van de jaarlijkse
bijeenkomst van genoemde organisatie zijn
de eisen opgesteld, die in het komende
voorjaar bij de onderhandelingen over de
looncontracten voor 1949 aan de eigenaars
der mijnen zullen worden voorgelegd.
Deze eisen houden in: Een werkdag van
7 uur, verkorting van de werkweek van 40
uur tot 35 uur, verhoging van de bijdrage,
welke de mijneigenaars in het voorzienings
fonds der mijnwerkers storten, van 20 dol
larcents tot 30 of 40 dqjlarcents per ton
gedolven kolen, verhoging van de vacantie-
uitkering van 100 tot 125 of 150 dollars en
verlenging van de vacantieperiode van 10
dagen tot twee weken.
Sport in niemandsland
Volgens het Franse blad Le Monde heb
ben Israël en Egypte aan het Palestijnse
front te Gaza hun krachten gemeten, niet
in het schieten, doch in het voetballen.
Twee elftallen, gerecruteerd uit de man
schappen van beide vijandelijke legergroe
pen, hielden een faire wedstrijd op een
geïmproviseerd voetbalveld en er werd een
geanimeerd partijtje voetbal weggegeven,
dat zonder incidenten verliep. Egypte kreeg
na rust een fatale inzinking en moest met
51 'de meerderheid der Israëlische voet
ballers erkennen.
Bernadottes plaatsvervanger ver
wijt Israël „dood door schuld"
De Veiligheidsraad heeft gisteren weer
een zitting besteed aan de Palestijnse kwes-
tie. De afgevaardigden van Syrië, Rusland
j em de Oekraine faalden in hun pogingen,
de behandeling van de recente schendin-
v .ygen van het bestand in Palestina door Jo-
den en Arabieren uitgesteld te krijgen.
l&sS SSesiOai* 1 Hun verzet tegen het in. behandeling ne
men van deze kwestie motiveerden zij door
er op te wijzen, dat de voorlopige agenda
niet vroeg genoeg heeft gecirculeerd. De
meerderheid van de raad ging echter niet
met hen mee en besloot de agenda te aan
vaarden en voort te gaan met het aanhoren
van een rapport van de fungerende bemid
delaar in Palestina, Ralph Bunche*
Bunche zeide in zijn rapport dat de dood
van Bernadotte te wijten was aan Joodse
nalatigheid. Hij adviseerde de Veiligheids
raad met klem, de Israëlische regering
ten volle voor de dood van zijn voorganger
verantwoordelijk te stellen.
De Veiligheidsraad werd om half zes ver
daagd. Er werd niet medegedeeld wanneer
de raad opnieuw voor deze kwestie zal bij
eenkomen.
Discussies in de L'ISO-commissies
Afschaffing der doodstraf - maar wat
gebeurt er in de concentratiekampen
Bij de discussie over de verklaring van
de rechten van de mens is de sociale com
missie der UNO Donderdag toegekomen aan
het derde artikel, dat luidt als volgt: „Ieder
een heeft recht op een leven van vrijheid
en veiligheid." De Nederlandse afgevaar
digde prof. De Beaufort verklaarde dat Ne
derland in het algemeen met deze tekst
instemde, die een zeer korte en duidelijke
verklaring was van de grondrechten van
de mens als individu. Niettemin achtte hij
het wenselijk de tekst aan te vullen met de
woorden: „en onaantastbaarheid", zoals
reeds was voorgesteld in een amendement
van Cuba.
De bespreking begon met een heftige aan
val van de Sovjet-gedelegeerde tegen de
Verenigde Staten en Engeland. „Het is on
mogelijk te verklaren dat iedereen recht op
leven heeft wanneer tezelfdertijd atoom
wapens werden geproduceerd", zo zeide hij.
Hij stelde verder voor de afschaffing van
de doodstraf tot een van de punten van de
verklaring te maken. De Franse afgevaar
digde en ook mevrouw Roosevelt kaatsten
de bal terug door te antwoorden, dat het
niet mogelijk is eenvoudigweg te spreken
van de doodstraf zonder verwijzing naar
de verschillende manieren waarop mènsêh
kunnen worden gestraft met de dood; er
bestaan bijvoorbeeld nog steeds concen
tratiekampen!
In de economische UNO-commissie ver
klaarde de gedelegeerde van Wit-Rusland,
dat de lof van dr. Patijn voor het plan-
Marshall de ware gevoelens van het Neder
landse volk niet weerspiegelde. De Belgi
sche afgevaardigde Vos legde een verkla-
Vriendelijk verzoek
Zoals wij hebben aangekondigd, is per
I October de abonnementsprijs per kwar-
taal verhoogd van f 4.- tot f 4,25 per 5
post van f 4,50 tot f 4,75). Aan hen die j
het oude bedrag nog remitteerden, wordt
vriendelijk verzocht alsnog f 0,25 over te s
maken op postrekening 273107 (Haarlems
Dagblad- Periodieke overschrijvingen die- f
nen in dezelfde, geest gewijzigd te worden.
Generaal Rodriguez, de chef van de Portugese generale staf brengt momenteel een bezoek aan
Londen, hetgeen reeds aanleiding heeft gegeven tot speculaties omtrent een mogelijke aan
sluiting van Portugal bij het gecombineerde verdedigingssysteem der Westeuropese Unie.
Senhor Rodriguez (links) met de Britse luchlmaarschalk Lord Tedder, met wie hij gisteren een
langdurige bespreking had.
Massaproces in Barcelona
Naar de Times meldt, is Woensdag te
Barcelona het grootste openbare politieke
proces van de laatste jaren in Spanje ge
opend. 82 leden van de verzetsbeweging
verschenen voor de rechtbank om zich te
verantwoorden wegens „moord, terrorisme,
sabotage en diefstal met geweldpleging".
De organisatie werd gesticht door oud
leden van de Franse verzetsbeweging, de
,maquis". Het merendeel der beklaagden
is communist of socialist. Er zijn ook en
kele gematigde republikeins-democraten
onder hen.
Het proces, dat verschillende keren werd
uitgesteld, heeft grote belangstelling in het
buitenland gewekt en een groot aantal ver
zoeken om clementie en tussenkomst werd
tot de Spaanse autoriteiten en buitenlandse
consulaten gericht. Verwacht wordt, dat
tegen 15 der beklaagden de doodstraf zal
worden geëist.
De Franse franc
I11 gewoonlijk welingelichte financiële
kringen te Parijs werd Donderdagavond
voorspeld, dat tijdens het komend week
einde hogere wisselkoersen zouden worden
vastgesteld voor de Franse franc ten op
zichte van het pond sterling, de Belgische
franc, de Italiaanse lire en andere niet-
omwisselbare valuta.
Onbehoorlijk
Onlangs werd het Potomac-Edïsongebouw
te Hagerstown in de Amerikaanse staal
Maryland uitgerust met een speciale camera
om dieven ie fotograferen als zij het gebouw
zouden binnendringen. - Gisteren hebben
dieven er ingebroken en de camera mee
genomen.
Deskundigen geven adviezen op congres
voor openbare gezondheidsregeling
In Utrecht is Donderdag het tweedaags
congres voor openbare gezondheidsregeling
geopend, dat gewijd is aan het onderwerp
Plaats, bouw en inrichting der scholen in
verband met de gezondheid van bet kind".
De voorzitter, dr. L. C. Kersbergen, sprak
een openingswoord, waarna een drietal
sprekers toelichtingen gaf op de door hen
uitgebrachte prae-adviezen. De gemeente
lijke inspecteur van het onderwijs te Am-
^erdarh, de heer P. Bakkum, die de ver
nieuwing van het onderwijs en de moderne
scholenbouw behandelde, zeide dat er meer
ruimte in de scholen moet komen. In een
werklokaal moet het initiatief der hinderen
worden aangekweekt.
Ir. W. K. vaTi Oppen, vertegenwoordiger
van de minister van Wederopbouw, deed
enige mededelingen- over de verdeling van
de 800 millioen gulden, die in de komende
tien jaren aan scholenbouw zal worden be
steed. De overheid hoopt in deze tien jaar
de achterstand in het aantal scholen te heb
ben ingehaald. Voorlopig zal nog met de
bouw van semi-permanente scholen moeten
worden voortgegaan, maar deze zullen zo
spoedig mogelijk worden vervangen door
permanente gebouwen.
De Commissaris der Koningin in de pro
vincie Utrecht, de heer M. A. Reinalda,
sprak het congres toe. Hij betreurde het,
dat het onderwijs nog niet voldoende een
volkszaak is, dat er bij te weinig groepen
van de bevolking belangstelling voor be
staat. De vraagstukken die het onderwijs
betreffen moeten leven in het volk en niet
alleen op de departementen worden uitge
werkt.
Dr. W. Lojenga, directeur van de ge
meentelijke Geneeskundige- en Gezond
heidsdienst te Alkmaar, sprak over de hy
giëne van het schoolgebouw. Uit eigen on
derzoek was het dr. Lojenga gebleken, dat
practisch geen enkel schoolgebouw voldoet
aan de eisen, welke men rnt medische over
wegingen moet stellen aan de lichttoetre-
ding.
De vertegenwoordiger van het Belgische
departement van Onderwijs, de heer A. van
Bogaert, vertelde dat men in België even
eens streeft naar hervorming van het on
derwijs, meer speciaal van het middelbaar
onderwijs. Bijna een eeuw lang is de school
de plaats waar onderwezen wordt. De school
moet echter worden de plaats der opvoe
ding. Alle aandacht moet worden besteed
aan de opvoeding, de vergroting van de
bewegingsvrijheid en tot het accentueren
van de persoonlijke kundigheden. In het
licht van deze hervorming wordt ook de
scholenbouw bekeken.
De laatste prae-adviseur, ir. J. Leupen,
hoofdarchitect van Amsterdam, betoogde,
dat voorbereiding van plannen voor nieuwe
schoolgebouwen moet geschieden in nauwe
samenwerking tussen onderwijsman, school
arts en architect. Van het schooltype zoals
dat voor Amsterdam ontwikkeld is, zullen
de kosten 35.000 èi f 40.000 per klasse
lokaal bedragen. Een veelvoud van vóór de
oorlog, maar toch nog sober in verhouding
met de nieuwe scholen in Engeland en
Zwitserland, die 60.000 per klasselokaal
kosten. 1
ring af met betrekking tot de ontwikkeling
van de douane-unie van de Benelux. Hij
verklaarde, dat deze landen een uitbreiding
hiervan beoogden tot een economische unie.
Hij noemde de beschuldigingen van de
Oostelijke delegaties over het plan-Mar
shall „volkomen ongerechtvaardigd." Euro
pa had dringend steun nodig en deze steun
was juist op tijd gekomen,=zo zeide hij. Wie
anders dan de V.S. zouden die steun hebben
kunnen geven? Er was in het geheel geen
sprake van het opgeven van onafhankelijk
heid door het aanvaarden van deze steun.
In de commissie voor administratieve
aangelegenheden stelden «Nederland en
België aanzienlijke verlagingen 111 de be
groting voor van de openbare voorlichtings
diensten van de UNO. De Nederlandse af
gevaardigde de heer Burger was van me
ning, dat de afdeling vóórlichting de duur
ste afdeling was van alle afdelingender
UNO. Volgens de advies-commissie was een
bedrag van 6 millioen dollar besteed aan
voorlichting, doch het secretariaat deelde
mede, dat slechts 2.8 millioen rechtstreeks
voor dit doel was aangewend. De V.S. ver
zetten zich krachtig tegen iedere verlaging.
Indonesische federalisten
naar Batavia terug
Uitgeleide gedaan door minister Joekes
en prof. Romme en tal van andere autori
teiten, vrienden en familieleden zijn Don
derdagavond de voornaamste vertegen
woordigers van de federalisten in Indonesië
die besprekingen met de Nederlandse re
gering hebben gevoerd, naar Batavia te
ruggekeerd met het Indictoestel, dat om
streeks hajf negen Schiphol verliet.
De algemene indruk was dat de bespre
kingen in Den Haag in een zeer prettige
sfeer zijn gehouden.
Over de resultaten welke zij bereikt heb
ben, zei Anak Agoeng, de minister-pre
sident van Oost-Indonesië:
„De Nederlandse regering heeft veel be
grip getoond en wij zijn in het algemeen
zeer tevreden. De resultaten 'werden be
reikt na een wederzijds geven en nemen.
Het is nu een kwestie of de bereikte over
eenstemming ook bekrachtigd zal worden.
Zodra ook de Staten-Generaal zich met
de bereikte resultaten hebben verenigd
kunnen wij beslissen wat ons 1 verder te
doen staat. „Persoonlijk geloof ik, dat het
contact alleen reeds veel goed heeft ge
daan. Wij waren in de gelegenheid de
Nederlandse regering er van te overtuigen,
dat ook wij creatief willen zijn en uit
eindelijk het beste voor alle partijen voor
staan".
Sultan Hamid II deelde mede, dat de
situatie in de republiek op het ogenblik zo
verward is, dat overleg met Djokja over
de bereikte resultaten geen zin heeft. Alge
meen is er de hoop dat overeenstemming
met de republiek zal worden bereikt. Alle
overleg met Djokja zal echter door of via
de Kroon geschieden, zodat van een offi
cieel contact tussen de federalisten en/of
de federale interim regering zijns inziens
in de zeer nabije toekomst geen sprake zal
zijn.
Activiteit in Indonesië
In de Donderdagmorgen gehouden „rou
tinevergadering" van de Commissie van
Goede Diensten werd besloten aan beide
partijen suggesties te doen om maatregelen
te treffen, die een goede handhaving van
het bestand zouden bevorderen. De sugges
ties zullen schriftelijk aan beide partijen
ter kennis worden gebracht, aldus deelde
een woordvoerder van dc Commissie van
Goede Diensten mede.
Cochran naar Djokja.
Het Amerikaanse lid der Commissie van
Goede Diensten, Merle Cochran, is heden
samen met Sjahrir en Darmasetiawan,
respectievelijk adviseur van Soekarno en
persoonlijk vertegenwoordiger van Hatta
te Batavia, naar Djokja vertrokken. Direct
na aankomst in de republikeinse hoofdstad
bezocht hij president Soekarno. Na zijn
bezoek aan Soekarno heeft Cochran een
ontmoeting gehad met de voorzitter van dc
republikeinse delegatie. Roem. Het is niet
bekend, aldus Antara, wat besproken is.
Antara zegt: verondersteld wordt, dat het
bezoek van Cochran verband houdt met
een eventuele hervatting van de republi
keins-Nederlandse besprekingen.
Cochran zal verscheidene dagen in
Djokja blijven.
Bende pleegt overval op
Rode-Kruisjeep
Naar Aneta verneemt, is op 12 October
des ochtends 9.30 uur ten Zuiden van Soe-
kaboemi een jeep met aanhangwagen van
het Rode Kruis beschoten met mitrailleur-
vuur. De jeep was op weg naar de polikli
niek te Bodong Kalang, toen uit het beboste
zijterrein vuur werd afgegeven. Vijf der in
zittenden, een verpleegster, twee militairen
en twee leden van het corps algemene po
litie werden gewond. Een mantri-verpleger
werd dodelijk getroffen. Nadat een der
gewonde politiemannen in een huis in de
omgeving was verstopt, wisten de overige
inzittenden met de jeep door het zijterrein
de desa Ramawati te bereiken. Daar open
de de bende nogmaals het vuur op de jeep,
die aan de voor- en achterzijde was voor
zien van de kentekenen van het Rode Kruis.
Het gelukte de bende de jeep in brand te
schieten. Bij een togen de bende ingezette
actie werd zij op de vlucht gedreven, met
achterlating van een dode en een aantal
wapenen.
TIJDELIJKE OPKLARINGEN.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Vrijdag
avond tot Zaterdagavond:
Wisselende bewolking met enkele
buien. Zwakke tot matige, langs de
Waddenzee tijdelijk vrij krachtige
wind tussen West en Zuid-West. Weinig
verandering in temperatuur.
16 October:
Zon op 7.06 uur, onder 17.45 uur
Maan op 17.28 uur, onder 5.00 uur