Haarlems Dagblad
Ons Wegennet
Wij komen ondanksMarshall hulp
in totaal nog 220 millioen tekort"
Sjarifoeddin en Setiadjit zouden
door eigen aanhangers zijn vermoord
Franse franc in waarde gedaald
63e Jaargang No. 19068
1| Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admin.
10724, 14825. Redactie 10600. Direct.-Hoofdred.
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
G Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Maanclas 18 October 1948
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent, per kwartaal
f4,25. Franco per post f4,75. Postgiro 273107.
Vdvert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peerebooiti
ctt 6prctl)te Daarletmrhc Courant (anno 165-6)
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
VOOR DE OORLOG bestond al dringende
behoefte aan een verkeerstunnel onder
het Noordzeekanaal te Velsen. Er werd na
langdurige voorbereiding' een begin mee
gemaakt. Daarop bracht de Duitse inval,
die tot zo grote afbraak en vernietiging
leidde, ook dit stuk opbouw tejn eind. Na
de bevrijding kwam enige hoop op vol
tooiing van het werk. Nog in het begin van
dit jaar stelde de toenmalige minister van
Verkeer en Waterstaat, ir. H. Vos, de moge
lijkheid in uitzicht, dat gelden zouden wor
den uitgetrokken op de begroting voor 1949.
waardoor het werk in dat jaar met volle
kracht zou kunnen worden hervat. Daar
komt nu niets van. Erger, het gehele Rijks
plan tot aanleg van nieuwe wegen en ver
betering van oude schijnt in de verdrukking
te zijn geraakt. De Volkskrant heeft een
lange lijst gegeven van werkzaamheden
aan wegen en bruggen, die binnenkort zul
len worden stopgezet als de op de begro
ting uitgetrokken bedragen voor bouw en
aanleg zowel als voor onderhoud en herstel
niet worden verhoogd. De voor 1948 uit
getrokken post van 22.5 millioen voor nieu
we wegen en werken is voor 1949 tot bijna
de helft verlaagd, de post van 6.4 millioen
voor herstel en onderhoud tot een zesde
van dat bedrag.
Wij hebben de lijst der werken, die stop
gezet zouden moeten worden, geciteerd. Ik
zal die niet volledig herhalen, maar wel
diegenen, wier geregelde ervaring verder
reikt dan hun eigen district, enkele objec
ten in herinnering brengen om nadruk
te leggen op de noodzaak van uitvoering.
De oude weg Amsterdam-Utrecht, ten dele
rijk aan natuurschoon, maar volkomen on
geschikt voor modern verkeer, zou einde
lijk naast een nieuwe, brede „strada" de
secundaire taak moeten krijgen. Een ver
binding BaarnHoevelaken zou de be
bouwde kommen van Soestdijk, Soest en
Amersfoort van het opgepropte verkeer
naar het Oosten des lands moeten ontlasten.
Een nieuwe weg van Ypenburg naar Bur
gerveen zou het doorgaand verkeer van
Amsterdam naar Rotterdam om Den Haag
moeten leiden, waar het nu in een soort
mallemolen op het Rijswijkse Plein pleegt
vast te lopen. De „Zuiderzeeweg" van Hoe
velaken naar Zwolle, via Nijkerk en Har
derwijk, kan het verkeer niet meer goed
verwerken.' Amsterdam dient via Hoorn een
rechtstreekse aansluiting op de afsluitdijk
te krijgen. Oolc in het Noorden des lands
en in het Zuiden is veel nodig en de ver
binding van Brabant met Zeeland eist
dringend voorziening. Behalve andere nieu
we wegen en ettelijke bruggen bevat de
lijst nog een reeks noodzakelijke verbete
ringen en weg-omleggingen, waarbij zowel
vlotheid en regelmaat van het verkeer
een groot economisch belang als veilig
heid gebaat zouden zijn. Bij een geval als
het Velsense is het openleggen van een
groot deel ener provincie gemoeid.
Dat al die werken, nodig voor het herstel
en de voortgezette ontwikkeling van dit
land, opgeschort dreigen te worden ter-
wille van een besparing van enkele mil-
lioenen op de begroting zou men moeten
aanvaarden als het niet anders kon. Maar
het tempo van bezuiniging op -sinds 1945
veel te kostbaar opgezette Rijksdiensten
schiet nog steeds tekort. Het is duidelijk
dat geld voor productieve doeleinden van
de begroting is geschrapt, terwijl veel
grotere bedragen improductief besteed wor
den. De „lifter", die mij vertelde dat hij,
al twee jaar als onderofficier in dienst, op
een administratief bureau werkte, waar hij
tien man onder zich had, en daaraan toe
voegde dat hij boekhouder van beroep
het werk beter en efficiënter in zijn eentje
zou kunnen doen, is een kenmerkend geval.
Tallozen horen telkens van de betrokkenen
zelf, hoe er geluierd en onpractijgh gewerkt
wordt op tal van bureaux.
Het departement van Verkeer en Water
staat verkeert niet in een geschikte positie
om zijn plannen te doen gelden, omdat het
sinds de kabinets-wisseling geen eigen mi
nister meer heeft. Er is toen sprake van
geweest dat ir. Th. P. Tromp, een der
directeuren van Philips, die in 1945 gedu
rende korte tijd minister is geweest in het
laatste kabinet-Gerbrandy en toen zeer nut
tig practisch werk heeft gedaan, deze post
zou bezetten. Maar hij sloeg het aanbod af.
Verkeer en Waterstaat is niet een van de
politieke sleutelposten in de regering, het
geen ir. Tromp overigens niet weerhouden
zal hebben, want hij is geen politicus. Het
is evenwel een voor herstel en opbouw zeer
belangrijk ministerie. Geen post voor een
jurist, maar wel voor een krachtige figuur
uit het particuliere bedrijfsleven, die meer
van daden dan van paperassen houdt.
Waarom ir. Tromp, niet opnieuw minister
heeft willen worden is mij niet bekend.
Maar hij is niet de enige in den lande die
de voor deze post vereiste kwaliteiten bezit.
Dat het departement nu ad interim be
heerd wordt door de vice-president van het
kabinet, mr. J. R. H. van Sdhaik, een voor
treffelijk mens en jurist, maar iemand die
zeker niet voor deze taak is bestemd, ver
dient critiek. Het is de bedoeling dat ook
deze post bezet wordt door een man, die
er de kenmerkende eigenschappen voor be
zit. Dat hij niet getraind zou zijn in het
politieke spel en er zelfs geen talent voor
zou bezitten is geen bezwaar. Genoeg an
deren spelen het. Dat de formateur mr.
Van Schaik zelf dit ook geen bezwaar
achtte heeft hij trouwens al bewezen door
ir. Tromp uit te nodigen.
Wie mocht menen dat het van weinig
belang is of een departement eens een tijd
lang "een eigen minister bezit, vergist zich.
Die houdt ook geen rekening met de van
ouds ook in andere landen bestaande
verhouding tussen regerings-departemen-
ten, die er allerminst toe geneigd zijn el
kaar de bal toe te spelen en integendeel
elkaar vaak in de wielen rijden. Het is dus
noodzakelijk dat Verkeer en Waterstaat ten
spoedigste een minister krijgt, die met volle
kracht voor de plannen van het departe
ment opkomt. Ook het weekblad Vrij
Nederland is voor de bezetting van de post
opgekomen.
Ik ben begonnen met te pleiten voor de
tunnei" in Velsen, maar heb tevens andere
dringende voorzieningen genoemd. Het is
niet de bedoeling locaal chauvinisme te
doen gelden. Het geheel der plannen vormt
een landsbelang. Maar de Velser tunnel is
daarin een belangrijk onderdeel. Als hij tot
stand komt zullen de indirecte gevolgen
nog veel groter en belangrijker zijn dan het
directe voordeel: een aanzienlijke ver-
keersverbetering. Daarom is hierboven over
het one"'"-*"in groot stuk der
provincie gesproken. Vermeerdering van
RAPPORT DER ZESTIEN LANDEN
n
Goede voornemens
voor de volgende negen maanden
De organisatie voor Europese economi
sche samenwerking heeft een rapport over
handigd aan de reizende ambassadeur van
het plan-Marshall Harriman. Volgens dit
rapport wordt de voedselpositie in West-
Europa iets ruimer, maar zal'het verbruik
nog verscheidene jaren beneden het peil
van vóór de oorlog blijven.
Het rapport bevat het program voor de
Marshall-hulp en zelfhulp over het tijdvak
van Juli 1948 tot Juni 1949.
Voor de komende negen maanden neemt
Europa zich volgens het rapport voor het
volgende te bewerkstelligen: -
1. Vermindering van Europa's afhan
kelijkheid van dollarimporten:
Een eerste stap naar herwinning van
economische onafhankelijkheid.
2. Verhoging van de Europese productie
van basisgoederen als steenkolen, cokes,
electriciteit, staal, hout, papier en koop
vaardijschepen.
3. Sch&arse goederen moeten zoveel
mogelijk in het belang van het Europese
herstel worden gebruikt.
4. Vermindering der inter-Europese
handelsbelemmeringen door toepassing van
een inter-Europees betalingssysteem.
Ondanks de 4.875.000.000 dollar aan hulp
die het Amerikaanse Congres heeft goed
gekeurd. zal er voor alle betrokken landen
een dollartekort zijn van totaal 220 millioen
dollar, dat moet worden gedekt uit de
buitenlandse activa der landen..
In het rapport wordt Amerika gr op ge
wezen, dat de voorwaarden, die het Con
gres heeft gesteld voor het gebruik van
Amerikaanse schepen, „mogelijk niet ge
heel zullen stroken met het maximale ge
bruik van de (Europese) koopvaardijvloot
en dat zulk een gebruik een eerste factor
is bij het economisch herstel van Europa".
(De Amerikaanse voorwaarden zijn. dat
ten minste de helft der Marshall-goederen
met Amerikaanse schepen wordt vervoerd).
Het Amerikaans besluit de export van
landbouwmachines krachtens het plan-
Marshall te beperken tot 75 millioen dol
lar gedurende de 15 maanden tot 30 Juni
1949, is volgens het rapport eveneens een
belemmering voor het herstel van Europa.
Het brood verbruik in Europa zal 10 pro
cent beneden het peil van voor de oorlog
liggen. Het vleesverbruik zal niet groter
zijn dan het vorige jaar en 35 procent be
neden het vooroorlogs peil liggen. Vetten
en oliën: 15 procent hoger dan vorig jaar,
maar 20 procent minder dan voor de oor
log. De textielpositie zal ongeveer gelijk
blijven. Slechts wat tabak betreft zal het
De Amerikaanse defensie
kost in 1949 14i milliard
President Truman heeft Zaterdag op een
pérsconferentie voor het komende jaar een
defensie-begrotóng van 14.400.000.000 dollar
voor de Verenigde Staten aangekondigd.
Hij zeide dat er een lichte verbetering in
de wereld-situatie en in de Sovjet-Russi
sche houding te constateren is. Hij was op
timistisch ten aanzien van zijn kansen op
herverkiezing.
Truman zei dat zijn defensie-deskundigen
een begroting van ongeveer 23 milliard
dollar voor het belastingjaar, dat 1 Juli
aanvangt, hadden willen opstellen, doch dat
hij deze schatting verminderd had tot
14.400.000.000 dollar.
De begroting van dit jaar bedroeg onge
veer twaalf milliard.
Truman verklaarde verder dat hij hoopte
de rfnlitaire uitgaven tot op vijf a zeven
milliard te zullen kunnen terugbrengen
wanneer eenmaal hechte fundamenten
voor de wereldvrede gelegd zouden zijn.
De „Oranje" morgen
in Amsterdam
Het m.s. „Oranje" zal Dinsdagmorgen
omstreeks 7 uur de sluizen van IJmuiden
passeren. De ontscheping geschiedt de
zelfde morgen aan de Javakade te Amster
dam tussen 11 en 12 uur. Aan boord be
vinden zich 500 evacués en 300 andere pas
sagiers.
„Groote Beer" bracht
militairen terug
Officieren, onderofficieren en soldaten
van de landmacht, 750 in totaal van aller
lei onderdelen, 20 leden van de marine en
130 van de KNIL, zijn Zondag met het
troepentransportschip „Groote Beer" in de
Amsterdamse haven uit Indonesië terug
gekeerd. Onder hen bevonden zich onge
veer 100 zieken. Maandagmorgen is men
begonnen met de ontscheping.
verbruik naar men verwacht tot boven het
vooroorlogse stijgen.
Het rapport geeft de volgende opsom
ming der verdeling van de 4.875.000.000
dollars der hulpverlening (in millioenen
dollars): Engeland 1.263, Oostenrijk 217,
België en Luxemburg 250, Denemarken
110, Frankrijk 989, Griekenland 146, Ier
land 79, IJsland 11, Italië 601, Nederland
496 (met inbegrip van 84 voor Nederlands
Oost-Indië), Noorwegen 84, Zweden 47,
Triëst 18, Turkije 50, Dubbelzone 414,
Franse zóne 106.
Minder en toch meer.
Hoffman, de leider van de Marshall
hulp, verklaarde Zaterdag op een perscon
ferentie, dat het economische herstel van
Europa thans reeds zover is gevorderd, dat
ïn het tweede jaar van de uitvoering van
het plan-Marshall vermoedelijk aanzienlijk
minder hulp door Amerika zal behoeven te
worden verleend dan in* het lopende jaar.
Overigens wees men er in officiële
kringen op, dat het heel goed mogelijk is,
dat aan het Congres voor de hulp aan het
buitenland in het komende jaar een groter
bedrag zal worden gevraagd dan voor het
lopende jaar is beschikbaar gesteld, en dat
een eventuële verlaging van het voor de
hulp aan Europa bestemde bedrag ruim
schoots te niet zal worden gedaan door de
militaire hulp, die Amerika wellicht aan
Europa zal verstrekken met het oog op
mogelijke aggressie van de Sovjet-Unie.
Kiesmannen voor de Franse Raad
der Republiek aangewezen
De aanwijzing door 500.000 gemeente
raadsleden van de kiesgerechtigden, die op
7 November de nieuwe leden van de
Franse raad der republiek zullen kiezen,
is Zondag geschied.
Het Franse ministerie van Binnenlandse
Zaken heeft de volgende resultaten bekend
gemaakt:
1.
Onafhankelijke radicalen
21.178
2.
Socialisten
17.590
3.
Gaullisten
12.998
4.
Radicaal-socialisten
12.324
b.
Communisten
10.249
7.
Onafhankelijke socialisten
8.424
8.
PLR
3.293
9.
4.012
Zeven doden bij vliegtuig
ongelukken
Een Amerikaanse Skymaster, die kort
voor 7 uur vanmorgen van Berlijn terug
keerde. is enige kilometers ten Oosten van
het vliegveld Rhein-Main neergestort. De
bemanning, die uit drie koppen bestond,
kwam om het leven.
Vier personen verloren het leven toen
een vliegtuig van de Amerikaanse lucht
macht met 34 inzittenden bij een noodlan
ding wegens machinestoring enkele kilo
meters ten Noordoosten van Clinton (Loui
siana, V.S.) verongelukte. Een vijfde in
zittende werd ernstig gewond. De anderen
kwamen er met lichte verwondingen af.
Aantal oorlogsslachtoffers
in Nederland: 210.000
Het totaal aantal oorlogsslachtoffers in
Nederland gedurende de ooi-log 1940-1945
bedraagt, naar uit het Statistisch Bulletin
van het Centraal Bureau voor de Statistiek
blijkt, 210.000. Bij het vaststellen van dit
totaal is gefen rekening gehouden met de
hogere sterfte, welke een indirect gevolg
is geweest van de oorlog.
Het werkelijke aantal overledenen in
deze jaren is 747.000.
Van de oorlogsverliezen ten getale van
210.000 zijn ongeveer 67.000 in de Neder
landse statistiek verantwoord als overle
den. Ongeveer 143.000 zijn ambtshalve, of
als vertrokken naar het buitenland, afge
voerd van de bevolkingsregisters.
Bij deze 143 000 personen bevinden zich
ongeveer 104.000 Joodse Nederlanders, die
in Duitsland zijn omgekomen, benevens
ongeveer 39.000, die bij de reconstructie
van de bevolkingsregisters na de bevrij
ding niet in Nederland werden aangetrof
fen en die vermoedelijk zijn overleden.
De Koninklijke Landmacht verloor in de
oorlogsjaren 3900 man, met inbegrip van
de op 1700 man geraamde verliezen der
Binnenlandse Strijdkrachten: de Koninklij
ke Marine 2600 man, met inbegrip van offi
cieren en manschappen van het Neder
landse personeel der Koninklijke Marine,
omgekomen ten Oosten van Suez; de Koop
vaardij: 1350, niet inbegrepen de ongeveer
1650 zeelieden van buitenlandse nationali
teit omgekomen bij scheepsrampen van de
Nederlandse Koopvaardijvloot (ongeveer
500 Chinezen, 250 Brits-Indiërs en 250 Las
karen). Door executies en standrecht ver
loren 2800 personen het leven. In concen
tratiekampen in Nederland kwamen 2500
personen om. Tengevolge van oorlogshan
delingen in Nederland stierven 20.400 bur
gers. De honger en ontbering in de provin
cies Noord- en Zuidholland en Utrecht in
1945 kostte 16.000 mensen het leven. In
Duitsland kwamen 250 Nederlandse krijgs
gevangenen om het leven, 18000 politieke
gevangenen stierven er en 27.000 tewerk-
gestelden. In Duitse krijgsdienst sneuvel
den 3700 vrijwilligers. Als vermist in
Duitsland werden 7500 personen opgegeven.
Het aantal vermisten in Duitsland, met uit
zondering van Joodse Nederlanders, gere
gistreerd bij het Nederlandse Rode Kruis
bedroeg op- 1 Juli 1948 7900.
In deze cijfers van de directe en indirecte
oorlogsverliezen van de Nederlandse bevol
king zijn niet begrepen de in de strijd tegen
Japan gesneuvelden en in Japanse krijgs
gevangenschap overledenen van Neder
landse nationaliteit, die deel uitmaakten
van het Koninklijk Nederlands Indische
Leger, noch de burgers van Nederlandse
nationaliteit, die in Japanse concentratie
kampen zijn omgekomen.
Plenaire UNO-zitting
De Algemene Vergadering van de UNO
heeft Zaterdag, ondanks oppositie van de
Sovjet-Unie, besloten de economische or
ganisatie, die tijdens de jongste Pan-
Amerikaanse conferentie werd opgericht,
uit te nodigen een waarnemer naar de zit
ting van de Assemblee te zenden. De As-
semblée nam een desbetreffend Argentijns
voorstel aan met 34 tegen 6 stemmen bij 2
onthoudingen. De resolutie bevat een uit
nodiging aan de organisatie om haar secre
taris-generaal als waarnemer te zenden.
Polen eiste vervolgens de verwijdering
van de voormalige Tsjechoslo waakse afge
vaardigde, dr. Jan Papanel, uit de functies
die hij bekleedt ais deskundige in twee
commissies van de UNO. In een door dr.
Lange ingediende resolutie wordt verklaard
dat aangezien Papanel door zijn regering
niet wordt erkend, een bepaald gebied niet
langer voldoende vertegenwoordigd is.
Het Poolse voorstel werd met 30 tegen 6
stemmen bij 3 onthoudingen verworpen.
Papanek kan nu zijn ambtsperiode van 3
jaar vervullen. - Met algemene stemmen
werd besloten een Mexicaans „beroep op
de grote mogendheden, de pogingen voort
te zetten om haar geschillen bij te leggen
en een duurzame vrede tot stand
brengen" naar de politieke commissie te
verwijzen. Hierna werd de zitting verdaagd.
Vijf ministers van Financiën
vergaderden te Parijs
Te Parijs begon Zondag om 11 uur op het
ministerie van Financiën de conferentie
van de ministers van Financiën der vijf
landen die het pact van Brussel onder
tekend hebben, onder voorzitterschap van
de Franse minister-president en minister
van Financiën en Economische Zaken
Henri Queuille.
Na de bijeenkomst hebben de ministers
een communiqué uitgegeven van de vol
gende inhoud:
„De ministers van Financiën der vijf
mogendheden, die het pact van Brussel
hebben ondertekend, zijn 17 October te
Parijs bijeengeweest. Zij hebben de resul
taten bestudeerd van de economische en
financiële samenwerking tussen de vijf
mogendheden sinds de ondertekening van
het pact. Zij hebben onderzocht, welke
actie ondernomen kan worden om de poli
tiek op lange termijn van hun regeringen
met elkaar in overeenstemming te brengen.
Zij hebben de vraagstukken, die voort
vloeien uit de jongste bijeenkomst van de
ministers van Defensie der vijf landen,
voorlopig in ogenschouw genomen en voor
stellen gedaan betreffende de werkwijze,
die aan de consultatieve raad zullen wor
den voorgelegd tijdens dien komende zit
ting op 25 October."
Hel woord is aan
Ebncr-Eschenbach:
Diegenen, die wij tot steun strekken,
geven ons het houvast in ons leven.
Opstandelingenleiders vluchten naarDjokja
Naar betrouwbare republikeinse zegs
lieden aan Anlara mededeelden, zou Sjari
foeddin door zijn eigen handlangers zijn
vermoord. Sjarifoeddin was, na de val van
Madioen, met Moeso en Setiadjit naar het
berggebied van de Wilis, ten Zuiden van
Madioen, gevlucht. Dezelfde zegslieden be
vestigden, dat Setiadjit eveneens werd ver
moord.
Verder wordt gemeld, dat vele leiders
van de P. K. I. en van het voormalige
Ondanks het slechte weer waren Zaterdag velen naar IJmuiden gekomen om de Willem
Barendsz hij zijn vertrek naar de Zuidpool uitgeleide te doen. Enkele familieleden der opvaren
den waren zelfs dwars door de overspattende golven tot het puntje van de pier doorgedrongen
om de traanjagers een goede vaart toe te
Maandelijks nieuwe vaststelling van de koers
De Franse Staatscourant van Zondag
bevatte het reeds voorspelde besluit der
regering tot devaluatie van de franc. De
waardevermindering bedraagt voorlopig
ongeveer 23 procent, doch zal maandelijks
opnieuw worden vastgesteld. De dollar
komt thans op 264 francs, het pond sterling
op iets meer dan 1061 en de gulden op
omstreeks honderd.
Onze correspondent te Parijs meldt ons
heden:
Het bericht over de devaluatie van de
franc is door het Franse publiek koel
ontvangen, men mag wel zeggen stoï
cijns. Geruchten dienaangaande circuleer-
het aantal ponten over het Noordzeekanaal
zal alléén verkeersverbetering brengen,
slechts tijdelijk van nut en dus noch van
ingrijpende, noch van blijvende betekenis.
R. P.
den reeds maanden wij hebben ze enkele
malen gemeld en nu deze derde deva
luatie sedert de oorlog eindelijk een feit
is geworden en het bankroet van de staat
bevestigt, is er nauwelijks enige reactie
bij het publiek te constateren. Frankrijk
schijnt zich met de alarmerende toestand
van de nationale huishouding verzoend te
hebben.
Twee omstandigheden hebben, naar het
schijnt, de officiële bekendmaking van de
devaluatie verhaast. In de eerste plaats
de gevaarlijke manipulaties van speculan
ten aan de beurs, die het laatste restje
vertrouwen in de nationale munt bedreig
den, en in de tweede plaats de samenkomst
te Parijs van de ministers van Financiën
der Brusselse Alliantie. Behalve als offi
ciële erkenning van "de waardeverminde
ring van de franc dient men deze devalu
atie namelijk ook te beschouwen als een
poging om een gezonder basis voor inter
nationale economische samenwerking te
scheppen. Het gecompliceerde monetaire
mechanisme, dat René Mayer in Januari
tegen de wil van het internationale mo
netaire fonds had opgebouwd, zal door de
jongste beslissing, aldus verwacht men
hier, namelijk aanmerkelijk worden ver
eenvoudigd.
De waarde van de franc ten opzichte van
de gulden wordt nu van circa 1 '4 cent op
omstreeks 1 cent teruggebracht. Sedert de
voorlaatste oorlog is de Franse franc aldus
tot ongeveer twee procent van de toen
malige waarde gereduceerd en sinds de
laatste oorlog tot minder dan de helft. Het
bijzonder onrustwekkende is overigens
meer nog dan deze waardevermindering
vooral het tempo waarin zich die vol
trekt. De zogenaamde Germinal-franc, die
in de Franse revolutie werd ingesteld, heeft
125 jaren stand gehouden. De franc van
Poincaré uit de jaren 1918 bezat nog vol
doende kracht om het leven acht jaar te
rekken. De franc van René Mayer heeft de
strijd nauwelijks tien maanden volgehou
den. Men vraagt zich nu al af wat de
levenskracht van de franc van de heer
Queuille zal zijn en men is te dien opzichte
beslist niet zeer optimistisch.
linkse front thans trachten in Djokja te
komen, teneinde daar door de republikeinse
regering te worden gearresteerd. Zij ge
voelen zich blijkbaar veiliger in gevangen
schap te Djokja dan voortvluchtig daar
buiten.
Zaterdag berichtte radio Djokja dat in
dertijd de moorden op enige leiders er
republikeinse ambtenaren te Madioen wer
den uitgevoerd bij besluit van Amir Sjari
foeddin. Een volksleider, die door radio-
Djokja niet nader werd aangeduid, had
verklaard dat Sjarifoeddin gedurende de
weken, dat de opstandelingen te Madioen
de macht in handen hadden, als rechter
was opgetreden. Hij voegde er aan toe dat
toen do opstandelingen de stad moesten
verlaten, het ook Sjarifoeddin was, die het
bevel uitvaardigde om de gevangenis te
Madioen, waarin bijna duizend personen
zaten, met bommen te vernielen. Zulks
werd echter door de binnentrekkende
T.N.I.-troepen voorkomen.
Tenslotte zou het ook Sjarifoeddin zijn
geweest, die de opdracht gaf om de rijst-
en koffievoorraden, die de opstandelingen
bij hun vlucht uit Madioen niet meer kon
den meenemen, te verbranden.
Voorstel-Cochran aan llatta
voorgelegd
Het Amerikaanse lid van de Commissie
van Goede Diensten, Merle Cochran, die
Vrijdag naar Djokja reisde, heeft inmid
dels „zijn eigen voorstel en de Nederlandse
amendementen betreffende de regeling van
het republikeins-Nederlands geschil" aan
de republikeinse vice-president en premier
Moh. Hatta voorgelegd, aldus verneemt
Antara te Djokja.
In een verklaring van de Veiligheids
commissie der republikeinse delegatie
worden de Nederlanders er van beschul
digd, dat zij de republikeinse pogingen om
de veiligheid te herstellen, dwarsbomen en
dat zij de bestandsovereenkomst schenden
door communistische opstandelingen te be-
scl^prmen die, achtervolgd door republi
keinse troepen, de demarcatielijn over
schreden. De verklaring zegt dat in October
50 communisten te Tretep ten Noorden van
Magelang de statusquo-lijn hebben over
schreden. De Nederlandse militaire autori
teiten weigerden hen uit te leveren, toen
de republikeinse commandant daarom ver
zocht. Vervolgens wordt verklaard dat,
toen de republikeinse troepen zuiverings
acties uitvoerden te Karangdowo, aan de
Noordkust van Java, een Nederlands ma
rinevaartuig op 200 meter afstand van de
kust onverwacht op de kust vuurde, waar
door 27 personen werden gedood. Tenslotte
wordt gezegd, dat aan de Commissie van
Goede Diensten verzocht is de nodige stap
pen te ondernemen tot uitlevering van de
opstandelingen door de Nederlanders aan
de republiek.
Taxichauffeur verongelukt
In de nacht van Zaterdag op Zondag
reed de 30-jarige chauffeur S. uit Borculo
met zulk een grote snelheid over de weg
naar Neede, dat de taxi in een bocht van
de weg raakte en over de kop sloeg. S., die
sterke drank gebruikt bleek te hebben,
werd uit de wagen geslingerd en kreeg een
schedelbreuk. Tijdens het vervoer nam
een ziekenhuis te Zutphen is hij overleden.
De taxi werd totaal vernield.
Aufobanden vrij
Het ministerie van Economische Zaken
maakt bekend, dat met ingang van 19 Oc
tober de distributie van banden voor mo-
tortractie is opgeheven. De regering acht
de grondstoffenpositie, de binnenlandse
productie en de aanvoer uit het buitenland
voldoende zeker om tot deze opheffing over
te gaan.
Wellicht extra snoep met
St. Nicolaas en Kerstmis
Ook 180 gram spijsolie
Het is de bedoeling van de regering, zo
vernemen wij. om met Sint Nicolaas en
met Kerstmis een extra bon voor 200 gram
versnaperingen of suiker aan te wijzen.
Met het oog hierop worden de winkeliers
thans bevoorraad. Een definitieve beslis
sing is echter nog niet genomen, maar de
kans op wat extra's met de feestdagen is
zeer groot, aldus verzekerde men ons op
het ministerie van Landbouw, VisserU en
V oedsel voorziening.
Men trekke hieruit geen conclusies om
trent het af of niet opheffen van de suiker
distributie. Suiker behoort met brood tot
de eerste artikelen die van de bc%i zullen
gaan. Wanneer dit het geval zal zijn is
echter nog niet bekend.
De verbeterde vetpositie zal het mogelijk
maken om met Kerstmis weer een bon be
kend te maken voor spijsolie en wel voor
180 gram per persoon. De eieren, zo ver
nemen wij, komen het volgend voorjaar,
wanneer de aanvoer, welke thans zijn diep
tepunt nadert, weer sterk is toegenomen,
vrij.
Militairen weigerden kampong
in brand te steken
De Tweede Kamerleden jhr. mr. M. M.
van der Goes van Naters en J. Vorrink,
beiden Partij van de Arbeid, hebben aan de
minister-president en aan de minister van
Overzeese Gebiedsdelen vragen gesteld
naar aanleiding van het feit. dat door een
krijgsraad in Indonesië drie Nederlandse
militairen tot zware straffen zijn veroor
deeld, omdat zij geweigerd hadden gehoor
te geven aan een hun gegeven bevel om,
nadat in de buurt van de kampong Paki-
sadji landmijnen waren ontploft, deze
kampong plat te branden.
De Kamerleden vragen, of naar de
mening der ministers de regel „Befehl ist
Befehl" in de Nederlandse rechtsstaat gel
ding heeft. Indien dit niet het geval is,
houdt dit dan niet in. dat de ontvanger
van een bevel zijn medewerking aan de
uitvoering daarvan moet weigeren, wan
neer hem dit duidelijk in strijd met het
Nederlandse recht daaronder begrepen
het Nederlands-Indische recht of het
volkenrecht voorkomt?
Zijn de ministers niet van oordeel, aldus
de vragenstellers, dat deze militairen,
die tot de slotsom kwamen dat het hier om
een représaillemaatregel tegen de burger
bevolking ging, welke volkenrechtelijk niet
geoorloofd was, niet lichtvaardig hebben
geoordeeld.
Zijn de ministers bereid, indien zij deze
vragen bevestigend beantwoorden, de cor
rectie van het vonnis te bevorderen en wil
len de ministers een onderzoek instellen of
het platbranden van de kampong Pakisadji
als militaire noodzaak dan wel als een
représailledaad moet worden beschouwd?
Zes mariniers verdronken
De Marine-voorlichtingsdienst deelt
mede, dat in de straat Madoera bij oefe
ningen een sloep van de marine dicht onder
de kust in de branding is volgelopen en
gezonken. Hierbij zijn zes man marine
personeel verdronken, een sergeant en vijf
leden van de mariniersbrigade. Vier der
stoffelijke overschotten zijn geborgen, naar
de beide vermisten wo^dt nog gezocht. De
begrafenis der slachtoffers heeft Zaterdag
middag plaats gehad vanuit het marine-
hospitaal te Soerabaja naar het ereveld
Kembang Kooning.
Het aftreden van Abdoel Kadir
Slechts één der naaste medewerkers van
dr. Van Mook zal in verband met diens
heengaan 's lands dienst verlaten, namelijk
Abdoel Kadir, aldus verneemt „Het Dag
blad" te Batavia. Het blad voegt hieraan
toe: „Mocht bij sommige anderen mis
schien het voornemen bestaan dit voor
beeld te volgen, thans hebben zij hiervan
in elk geval afgezien".
Marshall uit Athene naar
Rome vertrokken
De Amerikaanse minister van Buiten-
land?e Zaken, Marshall verklaarde vandaag
bij zijn vertrek uit Athene, waar hij in het
afgelopen weekeinde besprekingen voerde
met Griekse en Amerikaanse functionaris
sen: „ik was zeer verheugd naar Athene te
gaan, waar ik zelf weinig zag. doch des te
meer hoorde." Marshall weigerde vragen
van verslaggevers te beantwoorden „omdat
ik in verband met de huidige critieke stand
van zaken en onderhandelingen uiterst
voorzichtig moet zijn." Marshall vliegt naar
Rome, waar hij vandaag en morgen zal
vertoeven.
ENKELE BUIEN
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Maan
dagavond tot Dinsdagavond:
Wisselende bewolking met enkele
buien, hier en daar vergezeld van on
weer en hagel. Matige tot krachtige
en later voornamelijk in de kuststreken
van Holland en Zeeland tijdelijk
stormachtige wind, hoofdzakelijk tus
sen Zuidwest on West. Iets kouder,
vooral des nachts.
19 October:
11 uur. onder 17 39 uur
.8.04 uur, onder 8.39 uur
