c
J
Noodwet-indonesië behaalt vereiste
stemmenmeerderheid van twee-derden
„Velen willen nog vijf jaar blijven zuiveren"
PANDA EN DE OPSTAND IN CANDONIA
Nieuwe Uitgaven
Wereldnieuws
DINSDAG 26 OCTOBER 1948
TWEEDE KAMER
Besprekingen duurden
tof half drie 's nachts
(Van onze parlementaire redacteur
Na een vergadering van bijna zeven
uur. van Maandagavond half acht tot des
nachts tegen half drie. heeft de Tweede
Kamer met 69 tegen 25 stemmen het ont
werp Noodwet Indonesië aangenomen.
Tegen stemden de Anti-Revolutionnairen,
de Communisten, de Staatkundig Gerefor
meerden. de heren Schmal en Van der
Feltz (beiden C.H.) en de heer Weiter
(Kath. Comité van Actie).
Er bestond voor de spoedbehandeling van
het ontwerp Noodwet-indonesië Maandag
avond in de Tweede Kamer een vrij grote
belangstelling, niet alleen van de zijde der
afgevaardigden, maar ook van die van
het publiek.
Men verwachtte weer eens een Indone-
sië-debat, dat misschien een pikant kantje
kon krijgen door het aftreden van de luite
nant-gouverneur-generaal, dr. Van Mook,
en door de communistische opstand in de
Republiek. Er heerste enige spanning, het
geen geaccentueerd werd door de aan
wezigheid van negen ministers.
Het debat begon echter uiterst kalm.
Nadat de minister van Overzeese Gebieds
delen, mr. E. M. J. A. Sassen, betoogd had,
dat voor de aanneming van het onder
havige wetsontwerp, dat de regering mach
tigt om zodra dit nodig blijkt alge
mene, voorlopige maatregelen te treffen,
teneinde de overgang van de nieuwe
rechtsorde voor te bereiden, een twee
derde meerderheid nodig is, liet de Anti-
Revolutionnaire fractievoorzitter, de heer
Schouten, zijn critiek horen. Hij achtte
het wetsontwerp in strijd met artikel 210
van de Grondwet en kon zich er niet mede
verenigen, dat de regering de vrijheid
krijgt om verstrekkende algemene maat
regelen van bestuur en Koninklijke Be
sluiten uit te vaardigen, waarvoor achter
af wel bekrachtiging nodig is, maar welke
bevoegdheid de rechten van de Staten-
Generaal toch drastisch beperkt. Hij wilde
weten of er overleg geweest is met de
regering van de Verenigde Staten over de
instelling van een interimregering en
wenste een nadere motivering van de re
gering %'an haar bewering, dat het overleg
met de federale deelstaten in gevaar wordt
gebracht als het wetsontwerp niet wordt
aangenomen. Zijn fractie kon haar stem
niet aan het wetsontwerp geven, tenzij de
regering alsnog op overtuigende wijze dui
delijk maakte, dat zij deze wet niet missen
kan.
Dat ook de «heer Welter (Kath. Co
mité van Actie) krachtig tegen het wets
ontwerp zou opponeren was te verwach
ten. Hij zag de democratie in gevaar ge
bracht door de haast, waarmede de
Indonesische zaken er in de Kamer worden
doorgejaagd en noemde evenals de heer
Schouten het ontwerp strijdig met de
Grondwet.
De heer Welter nam aan, dat de regering
goede bedoelingen heeft, doch dat neemt
niet weg, dat zij wrikt aan de fundamen
tele volksrechten en -vrijheden. Volgende
regeringen zouden van een zo grote macht
als thans in de handen van dit kabinet
gelegd wordt het krijgt een blanco vol
macht misbruik kunnen maken.
Merkwaardig was de verklaring die de
communistische heer De Groot gaf van
de communistische opstand in de Repu
bliek. De noodzaak van het wetsontwerp
bestaat niet, zeide hij, omdat er reeds
jaren met de federalisten onderhandeld
wordt. Dat de regering de wet toch zo
spoedig mogelijk ingevoerd wenst te zien,
komt doordat de toestand in Indonesië
veranderd is. Er is een verergering inge
treden door het optreden van Hatta, doch
dit was geen communistische actie, want
Hatta. aldus de heer De Groot, is de ex
ponent van het Duitse en Japanse fas
cisme.
De regering stelle eens een onderzoek in,
zo riep hij uit, naar de aanwezigheid van
Amerikaanse wapenen bij de Hatta-groep,
naar de aanwezigheid van Amerikaanse in
structeurs in Djocja en naar het optreden
van het Amerikaanse lid van de Commissie
voor Goede Diensten.
Het onderhavige noodwetje noemde hij
het begin van de overdracht van Indonesië
als kolonie aan Amerika. Tenslotte eiste hij
de terugtrekking van onze troepen uit In
donesië.
De heer T i 1 a n u s (C.H.) sprak van een
moeilijke beslissing en wel omdat de Sta-
ten-Generaal in een bijzondere positie ge
plaatst worden en omdat de materiële in
houd van het ontwerp aanvaarding niet
gemakkelijk maakt. De regering vraagt wel
een exhorbitant vertrouwen van de Staten-
Generaal. En waarom? Waarom deze haast?
Als overeenstemming met de federalisten
bereikt wordt en het overleg met de Repu
bliek leidt tot resultaten, dan kan een wet
krachtens artikel 210 van de Grondwet
spoedig ingevoerd zijn.
De radio geeft Woensdag
7 00. 8.00. 13 00. 18.00, 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Gvmnastiek. 7.30 en 8.15 Platen.
8 50 Voor de vrouw. 9.00 Symphomsche mu
ziek van Sibelius. 10.00 Morgenwijding. 10.20
Kookpraatje. 10.30 Als de Stofzuiger zwijgt.
11.00 Platen. 12.00 Accordeola. 12 30 Weer
bericht. 12.33 Voor 't platteland. 12.38 De
Kilima Hawaiïans. 13.1a Kalender. 13.20 Me-
tropole-orkest. 14.00 Gesproken portretten.
14 15 Jeugdconcert uit het Jeugdhuis te Bloe-
mendaal (fluit en clavecimbel)15.00 Luister
spel „De vrouw in d^ mist". 15.30 Voor zie
ken 16.00 Kinderkoor. 16.15 Het stond in de
krant. 16.45 Vragen staat vrij- 1715 Film
selecties. 1820 Piano. 18.30 Voor de strijd
krachten. 19.00 Lezing over staat en maat
schappij. 19.15 Silvestri-kwartet. 19.30 Voor
de ieugd. 1945 Lezen in de Bijbel. 20.05
Dingen van de dag. 20.15 Operamuziek en
zang. 21.15 Luisterspel „Dat was Amsterdam
22 15 Lichte muziek. 22.45 Nico van Suchte-
len zeventig jaar. 23.15 Muziek van de „Hit-
Kit", 23.45 Platei».
HILVERSUM II. 414.5 M.. 218 M. en 1875 M.
7.00, 8.00, 13.00, 19.00, 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Gewijde muz.iek. 7.45 Woord voor
de dag 8.15 Platen 9.00 Ziekenbezoek. 9.35
Svmphonische muziek. 10.30 Morgendienst.
11.00 Platen 11.15 Luisterspel „De erfgena
men van Redclyffe". 11.50 Ensemble Celesta.
12.30 Weerbericht. 12.33 „Oklahoma" voor
koor en orkest. 13.15 Platen. 13.45 Piano. 14.00
Engelse en Franse volksliederen. 14.30 Kwar
tet van Mozart. 15.00 Jeugdconcert (koor).
16.00 Voor jeugdige postzegelverzamelaars
16 15 Voor de jeugd. 17.30 Orgel. 17.45 Lezing
over Bonaire. 18.00 Fanfarekorps. 18.30 He
dendaagse Vlaamse schrijvers. 19.15 Nieuws
Engelse les 20.15 Ouverture „Egmont" en
uit Indonesië. 19.30 Aotueel geluid. 19.45
pianoconcert van Beethoven. 21.00 Lezing
„Het Kruismysterie". 21.25 Vierde symphonie
van 2'00 22.1.7 Orgelcon-
cei t. Qvcxavnkmg. 23.1a Piaieu.
De interim-regering moet volgens de re
gering „zo mogelijk" vóór 1 Januari 1949
tot stand komen. Deze toevoeging bewon
derde de heer Tilanus niet. Hij vroeg daar
om de woorden „zo mogelijk" te schrappen.
Er moeten met de Republiek nu spijkers
met koppen geslagen worden. Dat vindt de
regering ook en terecht, want de deelstaten
hebben er recht op, dat zij de hun toege
zegde rechten ook werkelijk en op korte
termijn krijgen. De christelijk-historische
fractievoorzitter betreurde het dreigement
van de regering in de Memorie van Ant
woord, dat zij zou aftreden, als het ontwerp
niet wordt aangenomen.
De V.V.D. bracht twee sprekers in het
strijdperk, mr. V o n k en mr. Oud. Eerst
genoemde vroeg vertrouwen van de Kamer
voor de regering en mr. Oud betoogde, dat
hij zijn stem aan het ontwerp niet zou kun
nen gevefi. als het inderdaad in strijd is
met artikel 210 van de Grondwet. Deze
strijdigheid bestaat echter niet, zo legde hij
uitvoerig uit. We hebben hier niet te maken
met een gewone machtigingswet, die geen
van de Grondwet afwijkend recht mag
scheppen, maar met een machtigingswet
van een Grondwet-wijzigend karakter. In
de Grondwet zelf is een gemakkelijke wij
zigingsprocedure vastgelegd. Waarom zal
men daarvan geen gebruik makejj?
Mr. Oud gaf de regering in overweging
het ontwerp zodanig te wijzigen, dat daarin
de verplichting voor de regering is opge
nomen om tegelijk met het uitvaardigen
van een algemene maatregel van bestuur
of een Koninklijk Besluit krachtens de
machtigingswet, een bekrachtigingswet bij
de Staten-Generaal in te dienen.
De heer Van derGoesvanNaters
(Arbeid) wenste het resultaat van het over
leg met de federalisten zo min mogelijk om
te buigen. De machtiging moet zich niet
beperken tot de benoeming van een hoge
commissaris en de instelling van een fede
rale regering.
Prof. Romme (K.V.P.) betoogde, dat
met een politieke, staatkundige overeen
komst de oplossing van het Indonesisch
probleem nog niet bereikt is. De beslissing
ligt op maatschappelijk gebied en dit vor
dert zeker nog een mensenleeftijd. De dele
gatie van bevoegdheid is zeker niet onge
oorloofd. Spreker steunde het idee-Tilanus
om in artikel 1 de woorden „zo mogelijk"
te laten vervallen.
De heer Stokvis (Comm.) vond het
voorstel strijdig met de Grondwet, een aan
slag op de democratie.
Prof. Gerbrandy (A.R.) herinnerde
eraan, dat de Grondwetsbeperkingen inzake
de staatshervorming zijn opgeheven. Maar
dan mag men niet ook nog de Staten-
Generaal uitschakelen. „Ik zal met hart en
ziel tegen dit verderfelijke product van dit
kabinet stemmen," zo besloot de heer Ger
brandy.
Minister Sassen antwoordt.
In zijn antwoord zeide de minister van
Overzeese Gebiedsdelen, mr. Sassen," dat er
geen sprake is v^n een verboden delegatie.
„Een verplichting om eerst de Republiek
te raadplegen, is nooit aangegaan," aldus
de minister. „Wel hebben wij aan vreemde
mogendheden ons voornemen doen blijken
om ook de Republiek in «de gelegenheid te
stellen zich over het accoord met de fede
ralen uit te spreken.
De oplossing van deze noodwet is de enig
mogelijke," zei mr. Sassen. „De teleurstel
ling der federalen zou groter zijn, indien
de voorlopige regeling niet per 1 Januari
1949 tot stand kwam en het geheel in ge
vaar zou komen door niet-raadplegen van
de Republiek.
Het zou een goed begin zijn, om de nood
wet het eerst toe te passen in de vacature-
Van Mook, doch dit zou de betrachte spoed
niet wettigen. Deze vindt zijn rechtvaardi
ging in de dagelijks erger wordende toe
stand. Wij hebben na het bestand 20.000
man republikeinse tToepen uit de „pockets"
verwijderd, doch door infiltratie zijn er nu
weer 11.000 aanwezig, die zelfs in batal-
jonsverband optreden. Dat Job door ons
geduld is onttroond vind ik niet erg", aldus
de minister, „want hij zat op een mest
vaalt."
Met de termijn van drie maanden tussen
besluit en bekrachtigingswet is niet be
doeld, er met de besluiten maar een slag
naar te slaan, doch om te zien of ze in de
practijk" wel deugdelijk blijken te zijn.
De minister nam de suggesties van de
heren Van der Goes van Naters en Tilanus
over, waarna werd gaireplicéerd.
De heer W e 11 e r vroeg, dat de minister
zou aantonen, dat hij met dit noodwetje de
geïnfiltreerde bataljons kon verslaan. Ook
al zou dit mogelijk zijn, aldus de minister,
dan ware daamaee een afwijking van de
Grondwet niet gewettigd. Hier vindt echter
toepassing plaats van artikel 210 van de
Grondwet en geen afwijking.
De stemming bracht tenslotte het reeds
vgrmelde resultaat.
(woLt
Bestuursleden van de C.P.N.
voor het gerechtshof
Op 29 Juni sprak de rechtbank te Am
sterdam negen bestuursleden van de Com
munistische Partij „De Waarheid" vrij van
de beschuldiging, dat zij zich opzettelijk in
beledigende vorm zouden hebben uitge
laten over het openbaar gezag. Het betrof
hier een publicatie in het dagblad „De
Waarheid" van 23 September 1946, waar
in gezegd werd, de „de regering Beel haar
handen bevlekt heeft met het bloed van
vrijheidsstrijders".. Tegen de uitspraak
van de rechtbank was de officier van
justitie in beroep gegaan. De zaak is thans
door het gerechtshof te Amsterdam be
handeld. De procureur-generaal requi-
reerde een week gevangenisstraf tegen elk
der negen verdachten. Hij betoogde, dat
ieder van hen mede de verantwoordelijk
heid voor het betreffende artikel draagt.
Op 8 November zal het gerechtshof
uitspraak doen.
Kind gestikt in bruine boon
Maandagmiddag was de tweejarige
kleuter van de familie v. d. W. uit de Een-
hoomlaan te Beverwijk aan het spelen met
enige ongekookte bruine bonen. Het kind
stak een der bonen in de mond, waarna
deze in het verkeerde keelgat schoot, mei
het noodlottige gevolg dat het kind stikte.
De hulp van de gewaarschuwde doktoren,
die spoedig ter plaatse waren, mocht niet
meer baten.
Er komt aardappelmeel
in het bruinbrood
Wegens de grote aardappeloogst en met
het oog op besparing van import van
broodgraan zal deze winter weer aardap
pelmeel in het bruine brood worden ver
werkt.
Het bruinbrood, dat ongeveer 75 procent
van de totale broodproductie omvat, zal
voor tien procent uit aardappelmeel be
staan.
Bij 's Hertogenbosch is een spoorbruggetje over het Drongelens kanaal door een nieuw brugstel
vervangen met een vernuftig uitgedacht toestel, de „wentelwegen". Men rijdt de wagen,
waarop de nieuwe brug is bevestigd, boven de te vervangen brug, hijst deze op, wentelt de
wagen een halve slag en laat de nieuwe brug zakken. Op deze manier kan men in enkele uren
een brug van maximaal tien meter lengte vervangen.
Comité Rechtszekerheid wenst afbakening
van het begrip collaboratie
Het „Landelijk Comité" voor Rechtszeker
heid" heeft in Den Haag een congres ge
houden ter bespreking van actuele juridi
sche vraagstukken.
De voorzitter van het comité, mr. P. J.
M. Aalberse besprak in zijn openingsrede
onder andere de bijzondere rechtspleging.
„Het ongelukkige is", zo zeide hij, „dat er
zovelen zijn, die om hun baantje te be
houden gaarne over vijf jaar nog aan het
zuiveren zouden zijn. De opheffing van de
P.R.A.'s is op papier goed geslaagd, maar
practisch helaas minder. Dezelfde mensen
gaan onder een andere benaming door en
dit nog altijd op een basis, die veelal niet
deugdelijk is. Pogingen om tot een afbake
ning van het begrip collaboratie te komen
zijn niet geslaagd. Het comité heeft aange
drongen op aanvulling van het Land
oorlogreglement. De praktijk heeft uit
gewezen, dat een behoorlijke regeling
dringend gewenst is. Men komt e'r niet met
te zeggen, dat ieders geweten wel zal in
geven, wat men tijdens oorlog en bezetting
moet doen en laten."
Sprekende over zuivering zeide mr. Aal
berse, dat met het ondergaan van de straf
de betrokkene er nog lang niet is, omdat
er velen zijn, die het nodig vinden privé
nog wat na te zuiveren. Ook daaraan zal
een einde moeten komen. Het mag niet
voorkomen, aldus spreker, dat men een be
drijf opdrachten of toewijzingen onthoudt,
zogenaamd op zakelijke gronden, maar in
feite bij wijze van „na-zuivering", of dat
een ambtenaar, als zijn schorsing is opge
heven, op papier in zijn functie wordt her
steld, en hij in feite in een aanzienlijk min
der belangrijke functie wordt geplaatst.
Prof. mr. M. G. Levenbach sprak ver
volgens over de zuivering van het rechts
leven van Duitse smetten. Hij merkte onder
andere op, dat deze materie ingewikkeld is,
hetgeen blijkt uit het feit, dat één der be
zettingsmaatregelen zelfs vijf maal is op
geheven.
De Commissie-Fockema Andreae dient
de regering van advies inzake de afschaf
fing van het bezettingsrecht. De commissie
heeft aangedrongen op een vervaltermijn
in de wetten of regelingen, die geschorste
regelingen te niet deden. Daarnaast werd
een definitieve omzetting ter hand geno
men en in enige gevallen is deze tot stand
gebracht.
De heer J. K. A. van Nooy, directeur
van de Advies- en Bemiddelingscentrale
voor Oorlogsslachtoffers, besprak het wets
ontwerp inzake de vergoeding van mate
riële oorlogsschade. Het is volgens spreker
een onleesbaar ontwerp, waarin veel niet is
opgenomen, zoals het bewijsbaar verlies
van gereed geld, schade door bedrijfs-
stilstand en gemis aan aansluiting op het
Besluit Rechtsherstel. Op verschillende
punten is het ontwerp volgens spreker in
strijd met bestaande rechtsregelen of de be
staande rechtsovertuiging.
Naast de juridische bezwaren staat het
grote psychologische bezwaar dat de voor
stellers zich volgens de heer Van Nooy niet
hebben weten te verplaatsen in de tijd van
het oorlogsgebeuren en in de geest der
oorlogsslachtoffers. Dit blijkt uit het feit,
dat men geen afzonderlijk departement
voor dit grote probleem heeft willen instel
len, maar het heeft ondergebracht bij het
ministerie van Financiën, dat met tal van
andere grote problemen moet vechten en
door zijn geaardheid wel het minst geschikt
is om vertrouwen te wekken bij de getrof
fenen.
Opheffing Bijzondere Gerechtshoven.
Mr. H. J. Woltjer, hoofd van de afdeling
algemene en juridische zaken van het di
rectoraat-generaal voor de bijzondere
rechtspleging, hield een inleiding over de
overgang van de bijzondere rechtspleging
naar de gewone justitie. Wanneer men de
politieke delinquenten door de gewone jus
titie had laten berechten, zou daarmee
twintig jaar gemoeid zijn geweest,aldus
spreker, die verder mededeelde, dat om
trent het tijdstip, waarop de „hoge autori
teit" zijn taak zal overdragen, nog niets
bepaald is. De Bijzondere Gerechtshoven
te 's Hertogenbosch en Leeuwarden zullen
vermoedelijk in Januari 1949 worden op
geheven, die te Arnhem en 's Gravenhage
vermoèdelijk omstreeks April 1949. De op
heffing van het Bijzondere Hof te Amster
dam zal vermoedelijk ook in de eerste helft
van 1949 geschieden. Over de opheffing van
de Bijzondere Raad van Cassatie valt thans
nog niets te zeggen.
Mej. dr. J. M. C. Romeyn, hoofd van het
bureau Coördinatie van het directoraat-
generaal voor de Bijzondere Rechtspleging
besprak het vraagstuk van de vervolging
en beï-echting van economische collabora
teurs.
Mr. H. van Krimpen behandelde het
beleid van het Nederlandse Beheersinsti
tuut.
Aan de hand van in zijn bezit zijnde dos
siers critiseerde de heer Van Krimpen het
beleid der hogere en lagere functionarissen
van het Beheersinstituut. Hij bepleitte de
noodzakelijkheid, dat de raad van ministers
waakzaam zal zijn en de collectieve ver
antwoordelijkheid voor het toezicht niet
zal verslappen.
Tenslotte verklaarde de inleider van oor
deel te zijn, dat de huidige directie van het
beheersinstituut vervangen moet worden.
Naar aanleiding van deze inleiding ont
stond een felle discussie, waarbij verklaard
werd, dat het onjuist is, uit enkele inciden
tele gevallen te concluderen, dat het beleid
onjuist is geweest.
TERAARDEBESTELLING
GEN.MAJOOR SAS
Het stoffelijk overschot van generaal-
majoor G. J. Sas zal Donderdagmiddag om
streeks drie uur op de Begraafplaats Wes-
terveld met militaire eer worden begra
ven. De stoet wordt bij de Velserbeek-
school opgesteld. Later op de middag zal
de crematie geschieden.
42. Toen de president en Panda de toe-1
luichingen van de menigte in ontvangst hadden
genomen en het enthousiasme eindelijk wat
geluwd was. vröeg de president, wat nu
Panda's plannen waren. Toen hij hoorde, dat
Panda zo Spoedig mogelijk wilde vertrekken,
betrok zijn gezicht. „Dat is heel jammer," zei
hij. ..Zo iemand als gij zijt, luidden wij in dit
land best kunnen gebruiken Maar ja. ik kan
tiilj indenkendat ge weer naar huis wil terug
keren. Mocht ge echter ooit in moeilijkheden
komen, vergeet dan niet. dat Candonia steeds
voor U open staat. En schenk mij thans het I
genoegen, U in de auto naar Uw schip te j
brengen." Panda was eerlijk gezegd blij, dat i
het avontuur teneinde was Hij was moe en
erhmtgde zich op de zeereis. Naast de presi
dent gezeten en toegejuicht door de ganse be- i
volking reden ze naar de haven, waar de „Jan
Marie' gereed lag om te vertrekken. De kapi-
tein keek natuurlijk vreemd op. toen hij zag
op welk een vorstelijke wijze zijn passagier aan
boord werd gebracht. Bij de loopplank nam
Panda hartelijk afscheid van de president en
beloofde hem spoedig nog eens terug te komen.
Daarna werden dc trossen losgegooid, maar
nog lang bleef Panda aan de railing staan om
de achterblijvenden toe te wuiven.
EINDE.
Nieuwe concentratie in
de „Europese Beweging"
Bij de ontvangst van vertegenwoordi
gers van het internationaal comité voor
een Verenigd Europa op het Brusselse
stadhuis, heeft de voorzitter, Duncan
Sandys, bekend gemaakt, dat de „Euro
pese Beweging", zoals de naam voortaan
zal luiden, van heden af onder leiding zal
staan van Paul Henri Spaak, Winston
Churchill, Léon Blum en Alcide de Gas-
peri. ®e nieuw-opgerichte raad voor de
Europese Beweging zal begin volgend jaar
voor de eerste maal te Brussel bijeen
komen.
Deze internationale raad zal de politiek
der Europese Beweging bepalen. De leden
ervan zullen door de nationale raden wor
den aangewezen, die op het ogenblik in
alle landen van West-Europa worden ge
vormd en zij zullen alle geestelijke, sociale
en economische stromingen vertegenwoor
digen.
De dringendste taak van de internatio
nale raad is, aldus Sandys, de bestudering
van de oprichting van een stemgerechtigde
Europese vergadering. De rol van deze
vergadering zal zijn een Europese publieke
opinie te scheppen en by de volken van
Europa, met inbegrip van de Oost-
Europese landen, het gevoel van saam
horigheid op te wekken en te stimuleren.
„Eenheid", aldus de Britse minister, „zal
de Europese volken de kracht geven zich
zelf en hun beschaving te redden en zal
een wijds verschiet openen voor het geluk
der mensheid".
Truman te Chicago:
„Amerika liad laatste oorlog
kunnen verhinderen"
President Truman heeft gisteren in een
verkiezingsrede te Chicago nieuwe heftige
aanvallen op de Republikeinse partij in de
V. S. gedaan en haar er van beschuldigd,
geheel naar de pijpen van de trusts en
grote kapitalisten te dansen. Het Congres
verweet hij, niets te hebben ondernomen
om het inflatiegevaar te keren. Amerika
streed thans een groter strijd dan in de
tweede wereldoorlog met duurzame veilig
heid en vrede voor de gehele wereld als
inzet. De laatste oorlog „had verhinderd
kunnen worden als de V. S. van de Vol
kenbond een doeltreffend instrument des
vredes gemaakt hadden". Amerika mocht
diezelfde fout niet weer maken en Truman
zou er naar blijven streven dat de V. S.
met al hun macht en invloed de UNO in
haar strijd om vrede en gerechtigheid zul
len ruggesteunen. De president zeide ten
slotte dat zijn party, de Democratische, de
overwinning tegemoet gaat en dat zij de
enige is die de belangen des volks ter harte
neemt.
Doodstraf geëist tegen
twee gewezen S.D.'ers
Na een zitting, welke ruim negen uur in
beslag nam en waarvoor grote publieke
belangstelling bestond, eiste de advocaat
fiscaal bij de Groninger Kamer van het
Bijzondere Gerechtshof te Leeuwarden de
doodstraf tegen de 47-jarige ex-politie
agent uit Amsterdam J. van den B. en de
38-jarige rechercheur van politie te Am
sterdam D. K. Beide verdachten maakten
destijds deel uit van het z.g. Bureau voor
Joodse Zaken te Amsterdam en namen in
deze functie aan tal van razzia's deel. Vele
Joodse Nederlanders werden door dit twee
tal gearresteerd en aan de. Duitsers over
geleverd. Slechts één is teruggekeerd.
Varkensstapel is belangrijk
uitgebreid
Blijkens gegevens van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek bedroeg in Septem
ber het totaal aantal stuks rundvee in
Nederland bijna 2.300.000, ongeveer 73.000
stuks meer dan in Septentber 1945.
De categorie melk- en kalfkoeien maakt
met 1.326.000 stuks meer dan de helft
van de gehele rundveestapel uit. Deze
catagorie is sinds September 1945 toege
nomen met 150.000 stuks. Het totaal aan
tal stuks jongvee bedroeg in September
van dit jaar ruim 900.000 stuks, ongeveer
100.000 stuks minder dan in September '45.
De varkensstapel bedroeg in September
1.137.000 stuks tegen 950.000 stuks in
September '45. De toeneming komt voor 't
grootste gedeelte op rekening van de cate
gorie mestvarkens, welke zich met 165.000
stuks uitbreidde. Het aantal biggen is, ver
geleken met 1945, vrij constant gebleven.
Voetbal
Programma van 21 November
Het bestuur van de KNVB heeft blijkens
een mededeling in de Sportkroniek besloten
het programma van 21 November (die dag
wordt BelgiëNederland gespeeld) voor alle
klassen in alle districten te verschuiven naar
28 November. Voor verenigingen, welke
in wedstrijden achterstallig zijn, kunnen
wedstrijden worden vastgesteld.
Voorronden schaaktournooi
„Rolland" vrijwel geëindigd
Op een enkele partij na. zijn de voorron
den van het Jeugdschaaktournooi van Rol
land geëindigd.
Van Groep I gaan twee spelers over naar
de finale: 1. A Schmitz: 3*4 pnt uit 4 en 2.
J. Verleur: 2*4 pnt uit 3 wedstrijden.
Tn Groep II moet de partij H. VerleurF.
Hooyveld beslissen, wie naar de finale over
gaat.
Groep III: 1. A. S. Groen 3 pnt. die naar dé
finale overgaat: 2. R. den Boeft 2 pnt., 3. P.
Igel 1 pnt.: 4. G. Kroes 0 pnt.
Groep IV: 1. A. v. d. Deyl 2*4 punt: 2. R.
J. Versnel 2 punten; 3. G. A. Vedder 1 punt;
4. K. Steyn *4 punt. Doordat A. v. d. Deyl
zich terugtrekt, gaat R. J. Versnel over naar
de finale.
In Groep V moet de nog te spelen partij
J. A. v. d. EndeG. Waardenburg de be
slissing brengen.
Groep Vf: 1. G. J. Schultz 3 pnt. gaat over
naar de finale; 2. K. Klinkenberg 2 pnt.; 3.
H. Vuyk 1 punt; 4. M. Heering 0 pnt.
Groep VII; 1. A. Haitsma 2*4 punt. gaat over
naar de finale; 2. N. Zwaneveld 2 pnt.; 3. K.
Bijster 1*4 punt; 4. H. v. Praag 0 pnt.
Groep VIII: 1. N. C. de Ronden 3 pnt., gaat
over naar de finale; 2. J. Pulles 2 pnt.; 3. P.
C. de Jong 1 punt; 4, A. v. d. Bergum 0 pnt.
Groep IX: 1. O. den Boeft 3 pnt.; 2. H.
Fokke 2 pnt.; 3. D. Hollander 1 punt; 4. B.
Ran 0 pnt. Doordat O. den Boeft zich voor de
finale heeft teruggetrokken, zal H. Fokke
daarin uitkomen
KRALINGEN—HAARLEMS SCHAAK
GEZELSCHAP
De te Rotterdam voor de hoofdklasse
competitie van de KNSB gespeelde wedstrijd
KralingenHaarlems Schaakgezelschap is
gewonnen door Kralingen met 6*434. De
uitslag luidt:
Drs. J. MuilwijkR. de Vita 10; mr. E.
Mulder—J. H. Marwitz 01; C. J. R. Samme-
liusG. Kroone 10; D. 't HartP. Ver-
donck 10: J. Schenkmr. G. Snoeck Hen-
kemans 4*4; ir. A. SnoekJ J. Bert 10;
J. Stolk—G. Kranendonk '4—4; W. C. Goris
J. Beetsma 10; drs. T. tgn KateL. Bies
heuvel 0—1; J. van den Gevel—J. H. Kruyt
M. Brants, Beknopte cultuurgeschiei
denis van het Vlaamse volk A|
Manteau N.V., Brussel.
Dit is een druk boek. Het onderwerp ii
voor velen belangwekkend, de kennis die ei
aan gespendeerd is enorm. De lijnen, erin
getrokken, zijn niet nieuw maar duidelijk
genoeg. Het zou prettig zijn wanneer de bij.
zonderheden elkaar niet verdrongen, on
beperkt samengeperst in ontzettend langt
alinea's. Men raakt meer verstrikt dan ge
boeid, ook al omdat de wat uitbundige toot
van de schrijver voortdurend op een afstand
blijft van zijn onderwerpen. Zo, dat men voeli
dat zijn verlangen tot het behandelen van dt
Vlaamse cultuurgeschiedenis geen geduld hai
om zich bij ieder nieuw aspect te verjongen.
De gedachten worden op vlagen enthousia»
me meegesleurd, en de menselijkheid kruip:
weg onder iets als dit: De liefde is eet
spontaan, geen aangekweekt gevoel, dat fria
en naïef opborrelt uit de natuurbron. in di
krans van minneliederen, echte parels va;
de volkspoëzie, gevlochten door onbekende
dichters, uit dwang des harten; een zuivere
klare bron waarin de blik nochtans door
dringt tot in de diepste diepten van de na
tuurlijke hartstocht.
Dit is de vlucht in de schoonschijnende
vaagheid: komt het van een sprong ter over
brugging van de afstand naar het onderwerp
dan raken er zinnen verstrikt. Gemeen
schap is natuurwil, gelijk aan de natuurlijke
bloedsomloop in het menselijk lichaam, ge-
rythmeerd door de kloppingen van het hart..
Gemeenschap is een communisme van het
bloed.
Dat is jammer van zoveel interessants ec
zoveel oprechtheid bij het betogen. Beper-
king is een eerste eis, een rigoureus kanali
seren van die woordenstroom, en een sterki
selectiviteit toegepast op de gegevens. Zoali
het er nu staat, wordt de goede smaak
onrustig. S. M.
Of gij achttien bent of tachtig, Uw
Rheumatische pijnen doen hun
slopend werk -
en ge voelt U een wrak en afgeleefd, ver vóór
Uw tijd. Zorg ervoor die slopende kwaal tf
boven te komen; begin liever vandaag dan
morgen de beproefd heilzame Kruschen-kuur,
waaraan talloze lijders aan rheumatische pij.
nen een nieuw leven te danken hebben
Kruschen is een zuiver natuur-product, eer.
samenstel van zes minerale zouten met eer.
erkend aansporende werking op de bloed
zuiverende organen. Daarom is, juist waar
onzuiver bloed zich demonstreert in Rheuma
tische pijnen, Kruschen Salts de redder in d(
nood. Begin ermee hoe eerder-hoe»beter
iedere morgen de kleine dosis zoveel als er
op een cent gaat. Maar wèl regelmatig! Vraaj
Kruschen bij Uw Apotheker of Drogist
(Adv.
Ruitersport
Samengestelde wedstrijd
Ver. „De Haarlemse Manege"
De Vereniging de Haarlemse Manége houd'
op 13 November in het park Groenendaal tr
Heemstede een grote open samengestelde
wedstrijd. Deze wedstrijd begint 's ochtend!
met de dressuurproef, vervolgens krijgen de
deelnemers een cross-country-parcours af te
leggen van 2200 meter met hindernissen tol
1 meter hoogte en als laatste proef komt het
springconcours van 12 hindernissen ter hoogte
van 1 meter. De strijd gaat om de Shamrock
Challenge Cup.
Zwemmen
Clubkainpioenscliappen
voor zwemverenigingen
Voor de wedstrijden om het Nederlandse
winter-clubkampioenschap. welke Zaterdag
avond in het Sportfondsenbad te Haarlem
worden gehouden, hebben de volgende ver
enigingen ingeschreven:
Voor de damesafdeling: ADZ, DWR
HVGB,, RDZ en De Robben.
Voor de herenafdeling: DJK, Haarlem,
HPC, HVGB. HZ en PC, De Robben, RZC,
Het IJ en ZIAN.
Voor het schoonspringen: ADZ, Haarlem
HZ en PC en RZC.
Biljarten
Swecring won De Kuyperbeker
In restaurant Brinkmann zijn de wedstrij
den driebanden om de De Kuyperbeker tus
sen Haarlemse en Amsterdamse biljarten
voortgezet onder leiding van de biljartver
eniging „T.O.P.". Het reslutaat was dat J.
Sweering de beker won en dat de Amster
dammers twintig punten behaalden en d(
Haarlemmers twaalf. De eindstand luidt:
gew. p. car. brt. ser. a.m.
J. Sweering (A.) 4 200 272 6 0.735
P. de Leeuw (A.) 3 196 349 5 0.561
J. v. d. Linden (H.) 3 176 339 4 0.516
N. de Haan (A.) 2 180 395 6 0.455
H. v. d. Broek (H.) 2 154 308 5 0.500
S. Neuwitter (A.) 1 178 430 4 0.413
J. Kamerbeek (H.) 1 158 388 5 0.4Ö7
J. Groenendijk (H.) 0 158 411 4 0.384
Hoogste moyene in een partij J. Sweering
0.862.
Wild West. Een cowboytroep uit Texas,
die in Genève voorstellingen gaf, had
1000 francs uitgeloofd voor de toeschou
wer, die een wild paard, dat aan ds
troep behoorde, kon bestijgen. Eén toe
schouwer verrichtte het kunststuk, doch
toen hij zijn beloning verwachtte, kreeg
hij een pak slaag. De politie, die in
greep, raakte eveneens slaags met de 3(
cowboys en cowgirls en verschillende
politiemannen werden gewond. De hele
troep is gisterochtend gearresteerd. Zij
zal worden uitgelezen.
Manus. Naar te Melbourne van bevoegde
zijde wordt vernomen, heeft de Austra-
lische zee- en luchtmacht het plan op
gevat om binnen zes maanden het eiland
Manus als operatiebasis in gebruik t<
nemen. Tijdens de oorlog was Mamn
een der Amerikaanse bases in de Grote
Oceaan.
Verregaand. Verscheidene gedeelten valt
het televisie-programma, dat Zaterdag
middag door de B.B.C. te Londen is uit
gezonden, zijn in Kaapstad (op 10.0ÖO
km. afstand) ontvangen. Het normale
bereik van televisiezenders is 40 km.
Proces. Het onderzoek inzake de schrifte
lijke aanklacht, die Victor Kravchenko,
schrijver van „Ik verkoos de vrijheid"
tegen het Franse weekblad „Les Lettres
Francaises" heeft ingediend, is 2 weker,
uitgesteld wegens een nieuwe schatting
van de waarborgsom, die Kravchenko
moet storten voor getuigenonkosten. Uit
de Sovjet-Unie worden 11 getuigen ont
boden. uit de V.S. 3. Volgens de advo
caat van het blad, is de som van 2.6
millioen francs, waar de onkosten voor
de getuigen oorspronkelijk op geschat
zijn. sinds de devaluatie van de franc t«
klein. Hij eist, dat Kravchenko thans 3i6
millioen francs waarborg zal storten.
