Madrid, een bruisende wereldstad
Medische sportkeuring uitgebreid
CRUM's Bloemenmagazijn
Geschenken?
Enige uitkomsten van de
woning-en gezinstelling
Bijzonder kleuteronderwijs wordt
gelijk gesteld met het openbare
1
VRIJDAG 29 OCTOBER 1948
HAARLEMS DAGBLAD
INDRUKKEN UIT SPANJE EN PORTUGAL
(Bijzondere correspondentie)
InformacionesMarciaTarde
gillen rennende Spaanse kranten
jongens met hyn stapels bladen onder
de armen, langs de Avenida's en Calles.
Het is een warme, zonnige Octobernamid-
dag, de heerlijkste tijd van het jaar voor
de Spanjaarden en toeristen, de reismaand
bij uitnemendheid.
Duizenden Madrilenen schuifelen langs
de Gran Via en Calle de Alcala, de slag
aders van Madrid, koesteren zich in de na
jaarszon en bevolken de overvolle café
terrassen die men langs alle straten
pleinen aantreft. Het is een drukte die -niet
onder doet voor Londen of Parijs; honder
den taxi's, autobussen en personen auto's,
vormen onafzienbare rijen in de straten der
binnenstad, af en toe door witgehelmde
verkeersagenten en verkeerslichten tot stil
stand gedwongen om de dichte drommen
voetgangers gelegenheid te geven over te
steken. Dit is alvast de eerste indruk van de
pas aangekomen buitenlander: Het verkeer
is uitstekend geregeld, de taxis zijn stok
oud en behoeven dringend vernieuwing en
de Spanjaarden zelf zijn goed gekleed, niet
het minst de dames, die veel besteden aan
prachtige, coiffures, opmaak en toiletten.
Als Nederlands toerist, die dank zij de
KLM in nog geen zeven uur verplaatst is
van het rustige Haagje naar de woelige
Spaanse hoofdstad, met haar ver over de
millioen inwoners, moet men even wennen
aan het drukke gedoe hier. Als men de reis
per trein maakt door geheel Frankrijk is
men wel wat goedkoper uit, doch men zit
langer dan twee dagen in warme treinen,
met veel gezeur met douanes aan de diverse
grenzen. Per KLM heeft men alleen op
Schiphol en het Madrileense vliegveld
Barajas wat formaliteiten te ondergaan,
maar men stapt overigens zo fris als een
hoentje in het Spaanse leven binnen. Men
stapt van de herfst in de zomer. Er heerst
hier een temperatuur als bij ons in
een warme Julimaand. In Juli,-Augustus en
September voor een groot deel, ontvlucht
alles wat kan de gloeiende hitte met tem
peraturen tot 40 graden Celcius en de lega
ties met hun staven zijn alle naar het koele
strand van San Sebastian, of elders.
In October is alles weer in Madrid terug,
openen de theaters en zijn de 80 bioscopen
weer in volle gang. Het is alsof een bouw-
koorts de Spanjaarden heeft aangegrepen.
In het centrum ziet men de ene wolken
krabber van 10 en meer verdiepingen naast
de ander, reusachtige hotels die in luxe
alles kloppen wat in Europa op dit gebied
bestaat, bioscopen als paleizen verhogen
het Amerikaanse effect der stad, het is
alsof de nieuwe bouwheren New York voor
ogen, hebben gehad. Van de gevolgen van de
hevige burgeroorlog is niets meer te be
speuren, al ziet men aan de buitenzijde der
stad nog wel eens wat ruïnes uit die tijd
daterend.
We hebben geen stad gezien waar harder
aan de opbouw wordt gewerkt dan hier.
Nieuwe wijken worden uit de grond ge
stampt, het is om jaloers op te worden als
men hier de bouwnijverheid ziet en dat,
terwijl de Spanjaard niet bepaald de
naam heeft van erg actief te zijn en er fi
nancieel niet al te best heet voor te staan.
Madrid is een stad van grote contrasten.
Tussen de luxueus geklede drommen Span
jaarden schuifelen honderden blinden, met
stokken stampend op het plaveisel,- aan
dacht vragend voor hun blindenloterij,
waarvan zij het monopolie gekregen heb
ben met de lotenverkoop, èn demonstreren
tientallen bedelaars dikwijls afzichtelijke
lichaamsgebreken. Talloze oude vrouwtjes
trachten bedelend en ventend met Ameri-
Cr aaat ru&ts
(roven.
•AtO
CUSTARD
A I Z E N A
Mishandelde politieke delin
quent voor Haagse Bijz. Hof
Zowel de advocaat-fiscaal als de raads
man toonden zich zeer verontwaardigd
over de behandeling, welke de 65-jarige
B. M. B., terechtstaande voor het Haagse
Bijzondere Hof, tijdens zijn detentie had
ondergaan.
B., gedurende de bezetting „kapitein van
politie" en hoofd van de intendance en ge
bouwendienst van0 de Haagse politie, was
na zijn arrestatie in 1945 onder toezicht
van manschappen van de B. S. op de Waals-
dorpervlakte tewerkgesteld bij het opgra
ven van lijken. Toen hij op zekere dag niet
meer voortkon, werd hij door zijn bewa
kers met de bajonet mishandeld. Zij brach
ten hem acht steken toe en wierpen hem
van een duin, waar hij enige uren later
bedekt met vliegen door een maréchaussée
in bewusteloze toestand werd gevonden.
Door deze vliegen, die met de opgegraven
lijken in aanraking geweest waren, kreeg
hij lijkvergiftiging. Zes m'aanden was hij
in levensgevaar, thans is hij voor zijn leven
invalide doof een gedeeltelijke verlamming.
B. werd er van beschuldigd, een overval
van illegalen op het hoofdbureau van de
Haagse politie aan de S.D. te hebben door
gegeven. Hierdoor werden twee illegalen
gearresteerd, alsmede de Haagse politie
agent die zijn medewerking bij de overval
had toegezegd. Door verdachte werd gezegd
dat deze illegalen een aanslag op zijn leven
beraamd hadden. De president meende ech
ter, dat er wel andere manieren waren ge
weest om die aanval af te weren. De pro
cureur-fiscaal achtte de tenlastelegging be
wezen en eiste zeven jaar gevangenisstraf
met aftrek, ontzetting uit de kiesrechten en
ontzetting van het recht om bij de ge
wapende macht te dienen.
De verdediger meende, dat verdachte
zich op noodweer kon beroepen en be
pleitte primair vrijspraak, subsidiair ont
slag van rechtsvervolging. Uitspraak over
14 dagen,
kaanse sigaretten aan de kost te komen.
Tot diep in de nacht gaat het leven door.
De Spanjaard is een echte nachtbraker, om
elf uur 's avonds gaat men nog uit naar
nachtvoorstellingen die tot 1 uur duren,
zodat het om half twee nog even druk is als
des middags. Het leven is er duur. Rekent
men de Spaanse peseta op de officiële
koers van 24 cent, dan is alles peperduur.
Met de toeristenpeseta voor 15 cent, die
men tegenwoordig kan kopen, gaat het nog.
Men oordele: Een kopje koffie met melk
3 pesetas, met slagroom 5 pesetas, een glas
sherry 67 pesetas, een maaltijd in een
goed restaurant ongeveer 70 pesetas. Logies
in hotels van 40100 pesetas.
Twee-en-dertig personen ziek
door voedselvergiftiging
Bij de familie Peters in Lottum bij Venlo
werd dezer dagen het „huisslachtings"-
varken geslacht. Het vlees werd gezouten
en het bloed gebruikt voor worst en bal-
kenbrij. Alle in het dorp wonende familie
leden kregen een proefje van de balkenbrij.
Korte tijd later deden zich bij allen vergif
tigingsverschijnselen voor en 32 personen
moesten naar het ziekenhuis in Venlo
worden overgebracht. Na een paar dagen
konden allen, op twee na, naar huis terug
keren. Het varkensvlees is in beslag ge
nomen en voor consumptie afgekeurd.
De laatste dagen zijn in Noord-Brabant
weer wilde zwijnen gesignaleerd. Te Loon
op Zand werd er een gevangen.
Het hoofdpostkantoor in Madrid, Palacio de Correos.
Tijdens de bezetting moest als zovele
andere instellingen ook het Bureau voor
Medische Sportkeuring te Haarlem zijn
werkzaamheden practisch staken en
na de bevrijding waren er nog zo
veel moeilijkheden te overwinnen, dat
het aantal keuringen per jaar onvoldoende
te noemen was. Zo kon het gebeuren dat
jongelui een tak van sport beoefenen gin
gen voor welke zij eigenlijk lichamelijk niet
vaardig waren. Dat bleek bijvoorbeeld
vorig jaar. Toen heeft het Haarlemse Bur
reau vijfhonderd keuringen verricht, waar
van driehonderd van voetballers. Van dezen
werden er acht afgekeurd.
Gelukkig heeft het Medisch Bureau
zijn werkzaamheden sindsdien weer
kunnen uitbreiden. Het is nu in staat
in één jaar ongeveer veertienhonderd
sportbeoefenaars(sters) te keuren. Drie
avonden per week zullen twee doktoren
keuringen verrichten en in één week
zullen er dertig personen gekeurd wor
den.
Deze verbetering, die voor de sport uiter
aard groot belang heeft, is voor het bestuur
van de afdeling Haarlem van de Konink
lijke Nederlandse Voetbalbond aanleiding
geweest, om aan de bepaling, dat elk nieuw
lid, voor dat hij gaat voetballen, gekeurd
moet worden, de hand te houden. Een aan
tal jongens, dat op het ogenblik op de sport
velden rondloopt, kan misschien ongeschikt
zijn. Daarom heeft het bestuur besloten,
dat van 15 November af alle nieuwe leden
(zowel senioren, junioren als adspiranten)
gekeurd moeten zijn, alvorens zij aan wed
strijden mogen deelnemen. De reeds spe
lende, doch niet gekeurde junioren en ad-
spiranten moeten vóór 1 September 1949
gekeurd zijn. Ten einde te voorkomen, dat
het bureau in Haarlem overbelast wdtdt,
de besturen der aangesloten clubs in
overweging gegeven de keuring van de
reeds spelenden te verdelen over het tijd
vak tot 1 September 1949.
Jeugd en voetbal
Donderdagavond is de cursus voor jeugd
leiders van voetbalclubs begonnen met een
bijeenkomst in restaurant Brinkman te Haar
lem. De cursus gaat uit van de Jeugdcom
missie van de afdeling Haarlem van de
KNVB. De voorzitter, de heer H. W. van
Turnhout sprak een inleidend woord, waarna
de heer J. Keppels het onderwerp „Jeugd en
voetbal" behandelde. Hij zette uiteen, dat de
jeugdleiders een zeer belangrijke taak te
vervullen hebben. Het voetbalspel is niet
alleen bestemd, om genoeglijk een partijtje
te spelen, maar ook, om de jonge voetballers
op te voeden tot nuttige leden van de maat
schappij. De heer Keppels noemde verschil
lende punten, waaraan de jeugdleiders aan
dacht kunnen besteden. Zij moeten zich op de
hoogte stellen van de noden van de jongens,
die onder hun hoede staan. Zij kunnen dan
bijvoorbeeld contact zoeken met het huisge
zin, de school en de patroon. Met een aantal
voorbeelden uit de praktijk lichtte de heer
Keppels zijn voordracht toe.
Echtelijke vechtpartij in
de rechtzaal
Voor het Bijzondere Gerechtshof te Mid
delburg stond terecht de 48-jarige M. P. uit
Koudekerke, wie ten laste was gelegd, dat
zij in Zwolle had aangebracht, dat perso
neel van het Provinciaal Voedselcommis-
sariaat waar zij werkte, illegale blaadjes
had verspreid en auto's van het Koninklijk
Huis ten bate van onderduikers had ver
kocht. Haar man, die naar zij beweert, een
verhouding had met een andere vrouw en
haar geld had opgemaakt, had zich niet
aangemeld voor terugvoering in krijgsge
vangenschap en was ondergedoken. Uit
wraakzucht verried zij ook hem aan de
Duitsers, met het gevolg, dat de man een
jaar gezeten heeft.
Tijdens de zitting verklaarde verdachte
dat zij haar man had aangebracht om erger
te voorkomen, want, zoals zij zeide, had hij
vier mensen laten opsluiten. Het andere
verraad zou op last en onder druk van haar
man zijn gepleegd.
De procureur-fiscaal eiste een gevange
nisstraf van elf jaar met aftrek.
De verdediger, mr. Kurtz, verklaarde, dat
zijn cliënte niet geheel toerekeningsvatbaar
is en verzocht hiermede rekening te houden
bij de strafmaat. Toen verdachte werd weg
geleid, rende zij plotseling de gerechtszaal
weer in en wierp zich op haar ex-echtge
noot, die als getuige de zitting bijwoonde.
Zij was echter spoedig overmeesterd en kon
weggeleid worden.
De clubs uit het noordelijk deel van het
district kunnen gebruik maken van de Me
dische bureaux in Velsen en Beverwijk,
Reeds hebben vele voetballers zich laten
keuren door hun huisarts. Hoewel het be
stuur van de afdeling Haarlem van de K.N.
V.B. zich daarover verheugt, zal het hier
mee geen genoegen nemen. Het acht het
gewenst, dat de spelers zich in verbinding
stellen met de medische bureaux, welke
speciaal zijn ingericht.
Het bestuur vertrouwt, dat de vereni
gingsbesturen zich hun verantwoordelijk
heid bewust zijn en hun medewerking zul
len verlenen, opdat in September van het
volgend jaar gezegd kan worden, dat alle
junioren en adspiranten van de Haarlemse
Voetbalbond gekeurd zijn.
Gewezen Rotterdamse
notaris staat terecht
Verdacht van verduistering
en valsheid in geschrifte
Voor de Rotterdamse rechtbank heeft
terecht gestaan, verdacht van verduistering
en valsheid in geschrifte, de 59-jarige nota
ris L. A. B. te Rotterdam. Hij zou van 1945
tot 1948 geld, dat hij van cliënten onder
zich had, te eigen bate hebben a-angewend.
Ook was hem ten laste gelegd, dat hij een
post in het. rekening-courantboek zou heb
ben vervalst.
B. was ook betrokken geweest bij de ver
eniging „Particulier Initiatief", die, naar zij
voorgaf, op Curagao charitatief werk zou
gaan verrichten en daarvoor in het begin
van dit jaar 30.000 aan deviezen wist te
verkrijgen. De bestuursleden en ook B.
werden echter door de gouverneur van
Curagao uitgewezen. Bij zijn terugkeer in
het land werd B. gearresteerd.
Uit het onderzoek van de boeken van de
notaris bleek, dat er een tekort van 22.000
was. Volgens B. had hij op de reeds ge
noemde vereniging echter een vordering
van ruim 20.000 en zou er dus geen tekort
zijn. Verdachte was reeds als notaris ont
slagen.
De officier van justitie achtte verduiste
ring en valsheid in geschrifte bewezen en
eiste een gevangenisstraf van een jaar en
drie maanden.
Geef niet alleen
BLOEMEN
Maar geef ze smaakvol
gearrangeerd
Tempeliersstraat 56
Halte N.Z.H.
Tel. 16875
(Adv.)
Taxi Bel I3 0Ö0
DAG EN NACFT
Minister Stikker ging,
Abdoelkadir kwam
Minister Stikker, die Donderdagavond
met het Batavia-vliegtuig van Schiphol
naar Batavia is vertrokken, verklaarde dat
hij om twee redenen de reis naar Indonesië
maakt. In de eerste plaats om te pogen de
onderhandelingen met de republikeinen op
gang te brengen en ten tweede om als ver
tegenwoordiger van de regering zich per
soonlijk op de hoogte te stellen van „de
zeer zorgelijke toestand". Ter verduide
lijking hiervan verwees hij naar de verkla
ring van minister Sassen, laatstelijk in de
Tweede Kamer, waarin deze mededelingen
deed over het ontstellend grote aantal in
filtraties en overvallen op officiële Indo
nesische personen in het door de Neder
landers bezette gebied. Volgens minister
Stikker zijn in de afgelopen 14 dagen over
de 500 mensen „gewelddadig gevallen". Hij
zeide voorts: „Als niet duidelijk bepaald
wordt, dat hieraan iets zal worden gedaan,
is het zinloos verder te praten".
Het tweede punt, dat zo spoedig mogelijk
besproken moét worden is, volgens de mi
nister, het op gang brengen van het goe
derenverkeer. „Een ding staat vast", aldus
minister Stikker, „wij oefenen zeer bepaald
geen blokkade uit".
Donderdagmiddag arriveerde met het
vliegtuig uit Batavia, dat omstreeks 4 uur
landde, op Schiphol de heer Abdoelkadir,
plaatsvervangend luitenant-gouverneur-
generaal en voorzitter van de Nederlandse
delegatie voor de onderhandelingen met de
republiek.
De heer Abdoelkadir deelde na zijn aan
komst op het vliegveld de wachtende jour
nalisten mede, dat hij op verzoek van de
Nederlandse regering naar ons land is ge
komen om de algemene situatie in Indo
nesië te bespreken. Wat zijn ontslag-aan
vrage betreft, zeide hij, dat ook dit een
punt van bespreking met de Nederlandse
ministers uit zal maken, zodat hij hierover
thans dus nog geen nadere verklaring kon
afleggen. Hij weigerde ook het motief voor
zijn ontslag-aanvrage te onthullen.
Abdoelkadir noemde het bericht over de
reis van minister Stikker naar Indonesië
goed nieuws. Sprekende over de militaire
situatie op Java zeide hij, dat het pessi
misme. dat daaromtrent heerst, volkomen
gewettigd is. Enige mededeling over zijn
ideeën omtrent de komende onderhande
lingen met de republikeinen kon hij niet
geven. Ook dit noemde hij een punt, waar
over hij eerst grondig zal zijn ingelicht na
zijn besprekingen in Den Haag. Hij kon
derhalve evenmin zeggen hoe lang zijn ver
blijf hier zal duren. Het is niet onmogelijk,
dat hij tezamen met dr. Beel naar Indo
nesië zal terugkeren.
CREMATIE H. F. TOL
De naam van een der later geïdentifi
ceerde slachtoffers der Nijmegen-vlieg-
ramp, wiens stoffelijke resten gisteren in
Velsen verast zijn, is in ons bericht daar
omtrent verminkt geworden. De naam van
de gecremeerde luidde H. F. Tol.
Grote Houtstraat 101
(Adv)
Het Centraal Bureau voor de Statistiek
heeft enige definitieve uitkomsten van de
woning- en gezinstelling van 31 Mei 1947
gepubliceerd
Het aantal bewoonde woningen bedroeg
op de dag der telling 2.050.003. Voegt men
daarbij andere bewoonde ruimten (36.195),
dan komt men tot een algemeen totaal van
2.086.198.
Het aantal bewoonde woningen is aldus
onderverdeeld: gewone woningen 1.577.800
(76 procent van alle bewoonde woningen),
boerderijen, tuïnderswoningen 218.851 en
overige bedrijfswoningen 273.352.
Het aantal onbewoonde woningen is al
dus onderverdeeld: leegstaand 6558, be
schadigd: 7156 en in gebruik als kantoor
e.d.: 9183.
Het aantal bewoners der 2.050.003 be
woonde woningen bedroeg 9.166.971, Telt
men hierbij de bewoners der „andere be
woonde ruimten" (162.598) dan komt men
tot een algemeen totaal van 9.329.569.
Dit cijfer geeft echter niet de totale be
volking van ons land, omdat in de woning
en gezinstelling de bevolking in gestichten,
op schepen en in woonwagens niet is op
genomen.
De „andere bewoonde ruimten" worden
ats volgt bewoond: 16.179 personen in
hotels. 98.733 in noodwoningen en nood-
boerderijen, 7.893 in zomerhuizen en
39.793 in andere noodverblijven.
Het aantal huishoudingen in bewoonde
woningen bedroeg in totaal 2.441.798.
Daarvan waren 1.716.753 „alleenwonende
huishoudingen" en 725.045 samenwonende.
Van de 2.050.003 bewoonde woningen
werden 573.871 bewoond door de eigenaar.
Op een totaal van 1.716.753 „alleen
wonende huishoudingen" waren er
74.629 met onvoldoende slaapruimte.
Van het totaal aantal samenwonende
huishoudingen van 725.045 waren
284.739, die vertrekken met andere
huishoudingen van 725.045 waren er
schikten over onvoldoende slaap
ruimte. Het aantal huishoudingen van
één persoon bedroeg in totaal 228.627.
Daarvan woonden 77.051 alleen in een
woning, waren 42.842 als hoofdbe
woner en 103.936 als kamerbewoner
genoteerd.
Het aantal huishoudingen van twee per
sonen was 561.460, van drie 529.462, van
vier: 453.339, van vijf: 289.061, van zes
171.314, van zeven: 100.872, van acht:
60.764 en van negen en meer 88.421.
Het aantal huishoudens met echtpaar
cn met kinderen was 1.468.283. zonder
kinderen 465.363. Het aantal huishoudens
zonder echtpaar en met kinderen bedroeg
231.213 en zonder kinderen 89.834. Er wa
ren 78.621 alleenwonende mannen en
150.006 alleenwonende vrouwen.
Van het totaal van 2.483.320 waren
69.874 huishoudens met inwonend perso
neel, 23.375 met inwonend bedrijfsperso-
neel en 294.594 met andere inwonenden.
Er waren 559.078 huishoudingen met één
kind, 470.801 met twee kinderen, 281.194
met drie, 160.185 met vier, 92.505 met vijf,
55.493 met zes, 33.747 met zeven, 20.736
met acht en 25.757 met negen en meer.
Het totaal aantal huishoudingen met kin
deren bedroeg 1.699.496. Het totaalaantal
kinderen was 4.437.540, of gemiddeld 2.61
per huishouding.
Twintigduizend gulden
voor Simavi
De collecte voor „Simavi" (Steun in medi
sche aangelegenheden voor Inheemsen) die in
de weck van 11 tot en met 16 October in
Haarlem, Heemstede en Bloemendaal werd
gehouden, heeft ruim twintigduizend gulden
opgebracht. Tot het welslagen van deze actie
werkten tientallen dames en heren en bijna
negenhonderd scholieren mede.
Dertien NIWIN pakketten met als af
zendster Brandweer Haarlem zullen naar In
donesië gezonden worden. Dit is het resultaat
van de collecte, welke Dinsdag gehouden is.
GEMEENTERAAD VAN HEEMSTEDE
Het voorstel van B. en W., inzake gelijk
stelling van het bijzonder kleuteronderwijs
met het openbaar, vond instemming bij de
leden van de gemeente raad van Heemstede,
die Donderdagmiddag onder leiding van
burgemeester jhr. J. P. W. van Doorn-bij
een kwamen. De heer Verhoeven
(KVP) verzocht enkele wijzigingen in de
verordening' aan te brengen, waarmee de
raad zich verenigde. De heren jhr. Van
de Poll (C.-H.) en ir. Kooymans
(A.-R.) vroegen of er overleg was gepleegd
met de schoolbesturen en laatstgenoemde
meende, dat schoolbesturen bezwaren zou
den hebben tegen enkele artikelen uit de
verordening. Mr. Van Wijk (A.-R.) was
van mening, dat B. en W. in hun bepalin
gen wel wat te ver gaan. Hij vroeg de be-
Deze nieuwe driewieler, de Britse „Bond Minicar", heeft een gewicht van slechts 195 Engelse
ponden, zodat twee man hem gemakkelijk kunnen optillen. De maximumsnelheid is 65 kilometer
per uur, hel benzinegehruik van hel ééncylifldcr motortje is oen liter per 35 km. De prijs van
het sportieve autotje, dat aan „twee volwassenen en een kind" plaats biedt is, in Engeland,
ongeveer 2000 gulden.
paling „de lijsten van de op de school te ge
bruiken boeken zijn aan de goedkeuring
van B. cn W. onderworpen" te schrappen.
Wethouder Disselkoen was dank
baar voor de blijken van instemming. Als
de nieuwe regeling van kracht is, zullen
leerlingen van andere gemeenten tot de
kleuterscholen worden toegelaten. Daarbij
dacht spreker aan de kinderen, die nabij de
Cruquius wonen. Volgens de wethouder
moet de gemeente, als zij de kosten be
taalt, bepalingen maken, om goed onder
wijs te waarborgen. Hij kon zich dan ook
niet verenigen met het voorstel van de
heer Van Wijk. Er is geen overleg met de
schoolbesturen gepleegd. De samenwerking
in de laatste jaren is van die aard geweest,
dat het standpunt van de schoolbesturen
bekend gemaakt kan worden.
Het voorstel werd vervolgens goedge
keurd.
Bij het voorstel, inzake het verbod tot
oprichten of gebruiken van slachterijen,
stelde de heer De Ronde (Comm.) voor
aan enkele slagers geen dispensatie te ver
lenen. Het slachten dient in het Slachthuis
te geschieden.
De voorzitter antwoordde, dat het
een tijdelijke vergunning betreft. Na het
overlijden van de betrokkenen of hun we
duwen zal geen nieuwe vergunning ver
leend worden. In de toekomst zïjrv er dus
geen slachterijen meer.
Met de stem van de heer De Ronde tegen
werd het voorstel aanvaard.
Goedgekeurd werden de volgende pun
ten: Heffing straatbelasting; vaststelling
vergoeding aan Bijzondere scholen over
1944; vaststelling vergoeding vakonderwijs
1944; uitbreiding archief van het Raadhuis:
toekenning extra-bijdrage aan Vereniging
School- en Werktuinen; voorstel tot het
rooien van een aantal door iepenziekte
aangetaste bomen.
Bij de rondvraag merkte de heer Zeg
waard (KVP) op, dat de raadsleden on
voldoende ingelicht zijn over de reorgani
satie van de N.Z.H.V.M. Gaarne had hij
inlichtingen ontvangen over de haltes en
de tarieven.
De voorzitter deelde mee, dat de
vervoermaatschappij overleg heeft gepleegd
met het gemeentebestuur, maar de defini
tieve regeling over de haltes is nog niet
bekend. De praktijk moet worden afge
wacht.
Dr. Wieringa exposeert
binnenkort enige
nieuwe diorama's
Cultuurhistorische illustraties
met fraaie diepte-werking
Iedereen kent de veelgesmade tinnen sol
daatjes, doch weinigen weten dat er ook
tinnen burgers bestaan, waarmee felle pa
cifisten rustig mogen omgaan historische
figuren zowel als representatieve volks
typen uit alle eeuwen. De Haarlemse wis-
kunde-leraar dr. W. G. L. Wieringa is één
van de tien of twaalf Nederlanders, die be
zeten zijn door een verheven, hartstocht
voor deze met uiterste zorg gegoten en met
de hand beschilderde miniatuurmodellen.
Wat voor menigeen niet veel meer betekent
dan aardig speelgoed, waar men al spoedig
niet meer naar omkijkt, groeide onder zijn
geestrijke regie tot zeer harmonische groe
peringen van perfecte acteurs, die beelden
uit vervlogen tijden in het levea terug roe
pen.
Een jaar of dertig geleden bestelde hij
bij de fabrikant Heinrichsen te Neurenberg
(er zijn of er waren ook betrouwbare leve
ranciers in Kiel en Parijs) ten behoeve van
zijn kinderen een betrekkelijk kleine Ro
meinse volksmenigte. Met behulp van een
sigarenkistje en een oude platenatlas (voor
het décor) maakte hij zijn eerste diorama.
In 1931 hield hij een expositie van een
reeds vrij grote serie, bedoeld als pakkende
illustratie van de geschiedenis, thans in
veel grotere formaten. Zijn aanvankelijk
onverschillige collega's waren al spoedig
geestdriftig voor deze ruimtelijke voorstel
lingen van historische episoden, die veel
krachtiger tot de verbeelding spreken dan
de platte afbeeldingen die in de schoolboe
ken voorkomen. Deze diepte-werking is
niet alleen letterlijk van kracht!
Zo'n diorama moet men zich indenken als
een soort kijkkast, met een openslaande
klep aan één zijde: een verkleind toneel
met waarheidsgetrouwe tinnen figuurtjes
Een fragment van een diorama, voorstellende
een Amsterdamse gracht in het begin van de
zeventiende eeuw.
vervaardigd met bewonderenswaardige
precisie naar aanwijzingen van deskundigen
of naar contemporaine schilderijen in
een bordkartonnen cn kunstmatig belichte
entourage.
Binnenkort stelt dr. Wieringa in het
Lorentzlyceum enige van zijn meestge-
slaagde werkstukken ten toon. Het zal drie
kwart van de bezoekers wel vergaan als
ondergetekende, die de instructieve waar
de van deze diorama's gaarhe wil aanne
men, doch tijdens een particuliere bezich
tiging meer oog heeft gehad voor de arti
stieke zijde. De maker is een beseheiden
man, die beweert slechts gestreefd te heb
ben naar een zo gelijkend mogelijke repro
ductie van de werkelijkheid. Doch laat mij
u dan vertellen, dat dr. Wieringa op dit
speciale gebied een kunstenaar genoemd
moet worden, omdat hij er vrijwel steeds
in geslaagd is deze nabootsingen te anime
ren tot een illusie van levende materie.
Door een zeldzaam fijngevoelig begrip voor
de gebruiksmogelijkheden van requisicteii
en figuren heerst er in zijn beste diorama's
niet alleen sfeer, maar een wonderlijke
spanning, die de schijn van actie wekt.
Bij deze algemene opmerkingen moet ik
het laten. Ik wil echter in het bijzonder de
aandacht vestigen op de prachtige taferelen
van de antieke beschaving: een aanschou
welijke voorstelling van Babyion, de stad
van Nebukadnezar, met de hangende tuinen
en de poort van Ishtar èn de uitbeelding
van het openbare leven te Athene ongeveer
tweehonderd jaar vóór Christus. En voorts
op de fraaie Napoleon-trilogie, waarvan
het eerste deel boeit door duizend en één
bekoorlijke détails en het laatste door de
tragische stemming. De fascinerende wer
king van deze diorama's ontstaat vooral
doordat de opgestelde personen geheel op
gaan in hqn bezigheden en in hun om
geving.
Wie mijn raad volgt en deze expositie
van aanschouwelijk gemaakte «*ilt.uurge-
schiedenis binnenkort gaat bezoeken, moet
vooral niet verzuimen de verschillende
tonelen eens zorgvuldig te bekijken door
een tot koker gebalde vuist. Men zal ver
rassende ontdekkingen doen.
DAVID KONING.
Aanvragen van brandstoffen
bij lijdelijk verblijf
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat van 1 November af bij de plaat
selijke distributiediensten bonnen voor
brandstoffen kunnen worden aangevraagd
voor personen, die wegens hun werkzaam
heden tijdelijk op kamers wonen in een
andere gemeente dan waarin zij in het be
volkingsregister zijn ingeschreven. Bij de
aanvraag moet een verklaring van de werk
gever en van de betrokken kamerhuurder
worden overgelegd betreffende de duur
van het tijdelijk verblijf.
Hetzelfde geldt voor lijdelijk hier te lan
de verblijvende personen, in welke geval
len de paspoorten moeten worden getoond,
alsmede bij inkwartiering van militairen.
In al deze gevallen moet de aanvraag
worden ingediend door de kamerverhuur
der.
Agentia voor Haarlem
VRIJDAG 29 OCTOBER
Gem. Concertgebouw: Ledeneoncort H. O.
V.. 8 uur. Palace: „Schimmenjacht". 18 j.. 2.00,
4.15. 7.00 en 9.15 uur. Luxor: ..Hellzapopnin",
alle leeft., 2 00, 4.15. 7.00 en 9.15 uur. City:
„Paisa", 18 j.. 2.15, 4.30, 7.00 en 9.15 uur.
Spaarne: „Wie doodde Van Loon". 14 j„ 2.30,
7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Het dal der be
slissing", 2.30, 7 00 en 9.15 uur. Rembrandt:
„Blanche Fury". 18 j.. 2.00, 4.15. 7.00 en 9.15 u.
ZATERDAG 30 OCTOBER
Stadsschouwburg: „Kleine kinderen wor
den groot", 8 uur. Bioscopen: Middag- en
avondvoorstellingen.
