Tienduizenden boeken
liggen te wachten op legers
Ciiefarine 4"
usemmk;
De Westelijke economische
samenwerking schrijdtvoort
Engeland wacht op de Koninklijke baby
Guépin van der Vlugt
D
stappen in de wolken
Op elke wond
1
ZATERDAG 30 OCTOBER 1948
HAARLEMS DAGBLAB
\}log meer bijzonderheden over de boekenschat
,i)an de Haarlemse Stadsbibliotheek
Te onbekend is ook nog de muziekafde-
ing van de Stads-Bibliotheek, toe te schrij-
/en aan de wat verborgen ligging aan de
Pandpoort. Deze bibliotheek bevat muziek
zoor ieder instrument en voor iedere in
strumentale combinatie, ook orgel- en
angmuziek. Vakmusici en studiosi, maar
ook dilettanten, hebben hun weg hierheen
angzamerhand gevonden.
Concertgangers komen boeken over mu
sici en orkestpartituren lenen. Het blijkt
ammer genoeg steeds, dat deze rijke af-
jeling een veel groter aantal muziekmin-
nenden, dat met het bestaan van deze bi-
iliotheek niet op de hoogte is, zou kunnen
dienen. Haarlem is een stad, waar veel
kerkorgels zijn, en waar de muziek in al-
erlei vormen druk beoefend wordt.
In de Stads-Bibliotheek, waar men van
judsher over een mooie collectie histórische
an litteraire werken beschikt, wordt er
veel waarde aan gehecht deze traditie voort
zetten. Het historische bezit wordt dan
i steeds aangevuld met werken, die de
noderne mens op de hoogte houden van de
der geschiedenis. In dit verband wer-
ïen belangrijke boeken opgenomen over de
voorgeschiedenis, achtergrond en feiten van
de laatste oorlog.
Beeld der wereld", waarin Sumner
Welles de geschiedenis van de laatste 30
aren van meer dan 80 landen in en buiten
ïuropa behandelt, geeft een goed beeld
van de tegenwoordige wereldtoestand in
zijn sociale, politieke, culturele en econo
mische aspecten.
Verder is de Stads-Bibliotheek rijk aan
il van levensbeschrijvingen en dagboeken
van staatslieden, vorsten, kunstenaars en
wetenschapsmensen op ieder gebied. Het
meest populair zijn op het ogenblik wel
de mémoires van Churchill en de dagboe
ken van Goebbels en Ciano.
Dit zijn slechts enkele flitsen uit de boe
kenaanschaf in "1948 van de Stads-Biblio
theek. Het zou te ver voeren omschrijvin
gen te geven van boeken en naslagwerken,
op het gebied van kunst en letteren^
philosophie, psychologie, natuurweten
schappen, huisvlijt enz. werden aangekocht.
Een enkele maal is de Stads-Bibliotheek
zo gelukkig belangrijke geschenken te ont
vangen. Zo werd enige maanden geleden
door de Engelse regering de nieuwe druk
van de „Encyclopaedie brittannica" ge
schonken, een .werk ter waarde van 750.
Een ander mooi geschenk zond de Zwit-
;erse regering: enige tientallen boeken over
Zwitserse kunst, cultuur en geschiedenis.
Voor ieder democratisch land is het een
levensbelang, dat de bevolking een inzicht
heeft ,in het streven van andere volken.
Behalve bereizen van andere landen, be
staat daartoe geen beter middel dan het
lezen van boeken over zeden en gewoon
ten, levensbeschouwing en geschiedenis
van andere volken.
Naarmate men meer van elkaar afweet,
ontstaat er verruiming van gezichtsveld,
vooroordeel verdwijnt, waardering en zelfs
samenwerking worden mogelijk.
Het Unesco-werk.
De Unesco erkent het belang van biblio-
itheken en vindt hun taak tot bevordering
van de volksontwikkeling een essentiële
bijdrage tot wederzijdse erkenning en
waardering der volken. Vandaar dat de
Unesco verleden jaar een aparte sectie voor
bibliotheken heeft ingesteld. Van deze
sectie is het voorstel uitgegaan een aantal
jonge bibliothecarissen uit de 41 landen,
bij de Unesco zijn aangesloten, samen
te brengen. Dit is gedurende de afgelopen
vier Septemberweken in Engeland geschied.
50 vertegenwoordigers uit 22 landen zijn
voor een werkconferentie bijeen geweest.
De landen, waar het Openbare Leeszaal
wezen het beste ontwikkeldt is, hadden
voorrang, en daar het propageren van de
internationale gedachte in de opzet lag,
w$d bovendien voorkeur gegeven aan die
landen, welke in de oorlog het zwaarste
geleden hebben onder de excessen van be
paalde nationale gedachten. Frankrijk,
Polen, Italië en Nederland werden derhalve
vertegenwoordigd door vier deelnemers
(waarvan een assistente aan de Haarlemse
;-Bibliotheekj. De overige deelnemers
kwamen uit Scandinavië, Zwitserland, de
Oost-Europese landen en verder uit de an
dere werelddelen.
In lezingen en discussie-groepen werden
onderwerpen van bibliotheekbeleid aan de
orde gesteld, waarbij vele urgente en ge
meenschappelijke vraagstukken naar voren
kwamen en gedeeltelijk opgelost konden
worden.
Ook plannen voor internationale samen
werking werden besprokeA, o.a. uitwisse-
Uitstekende samenwerking van
vier beroemde geneesmiddelen
De 4 bestanddelen van Chefarine „4" zijn elk
stuk voor stuk at beroemd voor liet bestrijden
van zware hoofd- en andere pijnen, tegen griep
en verkoudheid. Maar tezamen in éên tablet
verenigd werken ze nog beter. Ook in dit
geval dus: Eendracht maakt machtl
TEGEN PIJNEN EN GRIEP - 20 TABLETTEN i f 0.75
(Adv.)
Onderscheiding voor het
verzet in Indonesië
Bij Koninklijk Besluit is de onderschei
ding „Verzetsler Oost-Azië 19421945" in
gesteld. Dit ereteken kan ook posthuum
verleend worden.
Het bestaat uit een zespuntige ster. Elke
punt van de ster stelt een vlam voor. Deze
vlammen komen uit een zich aan de voor-
Zijde in het midden van de ster bevindend
medaillon met een vlammende zon. Er om
heen staan de woorden: „De geest over
wint".
De achterzijde van de ster vermeldt de
Woorden: ..Maart 1942Oost-Azië
Augustus 1945".
Het ereteken wordt gedragen aan een
karmozijnrood zijden lint met in het mid
den twee verticale goudgele strepen.
Prijzen van kolen en zeep
Het Directoraat-generaal van de Prijzen
deelt mede. dat de ingangsdatum van dc
in de regeringsverklaring aangekondigde
prijsverhoging van kolen en zeep nog na
der zal worden bekend gemaakt.
ling van wetenschappelijke geschriften en
uniforme regelingen voor bibliotheektech
nische en financiële problemen.
In vergelijking tot andere landen bleek,
dat het peil van de Nederlandse Openbare
Leeszalen en Bibliotheken hoog ligt, wat
het gehalte der boeken betreft, maar dat
de Nederlandse overheid ver achterblijft
bij de steun, die vrijwel alle andere landen
hun bibliotheken geven.
ONDERSCHEIDING VAN EX-KEIZER
NAAR ENGELAND TERUG.
Ex-keizer Wilhelm van Duitsland was
Ridder in de Orde van de Kouseband. De
kostbare versierselen van deze orde bevon
den zich in de boedel van de ex-keizer,
welke thans tot het vijandelijk vermogen
behoort. Deze versierselen worden volgens
de reglementen der orde aan de dragers
slechts voor hun leven in bruikleen ver
strekt. Zij blijven echter het eigendom van
het hoofd der orde, de koning van Enge
land. Zij moeten na de dood van de drager
worden teruggegeven. Dit is thans geschied.
Tot de versierselen der orde behoren een
blauw fluwelen kouseband, waarop met
gouden letters het devies der orde ,.Honi
soit qui mal y pense" is aangebracht, twee
sterren met briljanten, een hanger met
ster, versierd met briljanten, een degen
met gouden gevest en een staatsiegewaad
met steek.
De nieuwste Amerikaanse personenauto, de Nash 1949, is zo uitgerust dat men „met een
enkele handgreep" de zes zitplaatsen in drie comfortabele bedden veranderen kan. Wie zo'n
„slaapwagen" bezit, heeft dus eigenlijk zelfs geen huis meet nodig.
Vermoedelijk is de groeiende Ameri-
kaa'ns-Europese eensgezindheid een der
redenen waarom de effectenbeurzen deze
week een gunstiger aspect toonden. De
Marshallhulp wordt met kracht voortgezet,
Engeland ontvangt thans een lening van
310 millioen tegen een rente van 2>/2
die in 1952 ingaat, hoewel pas in 1956 met
de aflossing begonnen behoeft te worden.
Zijn er volgens beide partijen geldige over
wegingen, die het gewenst maken de
leningsvoorwaarden te vergemakkelijken,
dan is ook dat mogelijk, waaruit wel blijkt
dat men van Amerikaanse zijde het econo
misch herstel in Europa zo veel mogelijk
wil bevorderen. Behalve Engeland, krijgen
ook Frankrijk, Italië, Denemarken en Ne
derland dollarleningen; ons land voorlopig.
80 millioen, Indonesië S 15 millioen, ter
financiering van kapitaalgoederen. En dat
het de Amerikanen ernst is met de recon
structie van ons werelddeel, blijkt ook wel
uit de geldleningen, welke de Wereldbank
aan Oost-Europa (Polen, Finland, Oosten,-
rijk, Tsjecho-Slowakije en Joegoslavië) zal
verstrekken teneinde daardoor de uitvoer
naar West-Europa te vergemakkelijken.
Ook ten aanzien van de Benelux heeft dr.
Valentine de toezegging gedaan dat Ame
rika aan het welslagen van de tot stand
gekomen overeenkomsten zo veel mogelijk
zal medewerkeh.
Voorts is voor de naaste toekomst van
ons werelddeel van betekenis dat het Britse
Gemenebest, dat enige tijd geleden door
het emancipatiestreven der Dominions
scheen uiteen te vallen, zich opnieuw heeft
geconstitutioneerd, niet alleen om een al te
grote Europese afhankelijkheid van Ame
rika te voorkomen, maar ook om tegen de
Russiiche aggressie zo sterk mogelijk te
staan en zo mogelijk iets van de oude
glorie van het trotse Albion te doen terug
keren. Het kan niet worden ontkend dat de
economische positie van Engeland de laat
ste tijd sterker geworden is en hoe meer
zijn politieke status door onderlinge samen
werking der Dominions wordt verstevigd,
hoe beter zulks voor de overige staten van
West-Europa is.
Zo zijn er dus zonder twijfel aanwijzin
gen die de hoop voeden dat langzamer
hand de moeilijkheden en tegenstellingen,
welke er als gevolg van de oorlog ontston
den, zullen kunnen worden overwonnen.
En hierbij is het ook van belang dat voor
eerst aan de bestaande valutaverhoudingen
niet zal worden getornd.
Dr. Valentine heeft dezer dagen ver
klaard dat er vooreerst ook geen reden ïs
om een devaluatie van de Gulden te over
wegen en ook de geruchten over een zoda
nige manipulatie met de Zwitserse Franc
zijn categorisch tegengesproken. De Gulden
is trouwens de laatste tijd in het vrije ver
keer wat in waarde gestegen. De dollar
daalde van 6.25 tot 5.15, het Engelse
Pond, dat tegenover de Dollar ook zelf ap
precieerde, daalde van 14.77 tot 13.93,
de Belgische Franc van 12V2 tot lö cent,
waaruit men mag afleiden dat ook in het
buitenland het vertrouwen in de herstel
mogelijkheden van ons land toenemen. De
recente mededelingen der regering over de
afschaffing der subsidies op levensmidde
len, waarvan een prijsstijging voor enkele
artikelen en een loontoeslag het gevolg
zullen zijn, wijzen erop dat alles gedaan
Sportliteratuur
Onder de titel „Zeventien Olympische da
gen" geeft M. J. Adriani Engels een over
zicht van het verloop der Spelen in Londen.
Als journalist heeft hij vele wedstrijden
bijgewoond, Nederlandse dames en heren
overwinningen zien boeken, doch het was
hem niet mogelijk door de grote afstanden
op de acht plaatsen, waar gestreden werd,
tegenwoordig te zijn. Foto's verluchten het
lezenswaardige boekje, dat uitgegeven is
door J. J. Kuurstra te Amsterdam
Niet iedereen is in de gelegenheid des
morgens de ochtendgymnastiek per radio te
volgen en toch voelen velen behoefte een
kwartiertje aan lichamelijke ontwikkeling te
wijden. De leraar van de radio-ochtend-
gymnastiek Ab Goubitz heeft een boekje
samengesteld, getiteld „Staat u klaar", waar
in hij zowel voor dames als voor heren een
aantal oefeningen geeft. „Staat u klaar" is
uitgegeven door Uitgeverij voorheen Van
Ditmar, Amsterdam en Antwerpen.
wordt om een nieuwe inflatie te voorkomen
hetgeen tenslotte alleen mogelijk is wan
neer de uitgaven der staatshuishouding
dermate worden besnoeid, dat de thans toe
gezegde belastingverlaging voor de bedrij
ven (door een gewijzigde fiscale winstbe
rekening) niet door nfeuwe heffingen wordt
vervangen.
Hoewel op de Amsterdamse beurs de
omzetten uiterst gering blijven, was de
stemming deze week zienderogen beter,
ondanks het rumoer rondom de afgetreden
voorzitter van de Vereniging voor de Ef
fectenhandel en de liquidatie van de Fa.
Kerkhoven Co., een der oudste en hoogst
aangeschreven beursfirma's. Dat de Com
missiehuizen zélve onmiddellijk voorstellen
hebben gedaan om ook de effectenfirma's
onder controle te stellen, bewijst wel hoe
zeer men in die kringen overtuigd is dat
deze calamiteit heel de fondsenhandel kan
schaden. Overigens is er geen enkele reden,
in de déconfiture van genoemde firma en
de onoirbare handelingen van een zijner
firmanten heel de geld- en fondsenhandel
te betrekken, evenmin als de wandaden van
een corrupt ambtenaar de ambtenaarstand
als zodanig mogen worden aangerekend.
Nood der gepensionneerden
Toeslag gevraagd
De Bond van gepensionneerden bij Spoor
en Tramwegen heeft, nadat in een verga
dering besprekingen waren gehouden over
de vermindering van de subsidie van het
rijk op het levensmiddelenpakket en de
daaruit voortvloeiende stijging der prijzen,
een motie aangenomen, waarin aangedron
gen wordt op verhoging der pensioenen.
Overwegende, dat onze volksvertegen
woordiging unaniem de mening is toege
daan, dat de verhoging van de pensioenen
met een toeslag, reeds vóór deze aangekon
digde vermindering van subsidies op de
eerste levensbehoeften, minstens 35 pet.
moest bedragen om enigszins aan de ver
hoogde levensstandaard van 100 pet. aan
passing mogelijk te maken is de vereniging
van oordeel, dat de regering, in hoofdzaak
om financiële redenen aan het ingenomen
standpunt van 25 pet. toeslag op de pen
sioenen (in de jaren 19221945 verleend)
met een maximum van 500 gulden star en
stijf blijft vasthouden, welk standpunt ge
heel in strijd is met de opvatting ,in deze
aangelegenheid van ons ganse Nederlandse
volk en dus zeer on-democratisch maar
ook in christelijk-sociaal opzicht niet te
verdedigen is.
Gevraagd wordt de toeslagen meer in
overeenstemming te brengen met de sterk
verhoogde levensstandaard.
Gevallenen-herdenking
te Hoofddorp
Op Donderdag 11 November om half vier
wordt op de Nieuwe Algemene Begraaf
plaats te Hoofddorp een herdenking van
de gevallenen georganiseerd.
Op deze herdenking zal het woord wor
den gevoerd door mr. J. F. Jansonius, bur
gemeester van Haarlemmermeer en rector
Drost van Amsterdam.
Het Hoofddorpse Fanfare-gezelschap
„Excelsior" zal toepasselijke muziek ten
gehore brengen.
Manschappen van de Nederlandse lucht
macht zullen bij de graven van de Neder
landse militairen en neergeschoten Britse
vliegers de erewacht betrekken.
KAN EEN HUISVROUW
NOG RONDKOMEN?
Het is meestal een hele toer de eindjes aan
elkaar te knopen. Als je hoort wat een huis
houden tegenwoordig kost
Maar 'och kunt U we! bezuinigen. Let aller
eerst op de kwaliteit. Dat is het belangrijkste
Koop betere waar en spaar bovendien geld,
U krijgt van elke tien sulden. die U aan de
Gruyter's artikelen besteedt, één gulden weer
terug. Week in, week uit. Altijd. Daar kunt
U mee rekenen.
(Adv.)
Zal het een „Prmce of Wales"
zijn:
Binnen zeer korte tijd zal Prinses Eliza
beth van Engeland haar eerste baby ter
wereld brengen.'
Het is sedert 1886 niet meer voorgeko
men, dat op Buckingham Palace in Londen
een koninklijke baby geboren werd. In dat
jaai* werd prinses Patricia of Connaught
geboren, een kleindochter van koningin
Victoria.
Het is meer dan honderd jaar geleden, in
1841, dat op Buckingham Palace een Brits
monarch geboren werd, de latere koning
Edward de Zevende.
'Wanneer de koninklijke baby een jongen
zijn zal. zal hij waarschijnlijk terstond de
titel prins van Wales ontvangen, welke
titel vacant geweest is sedert de troonsbe
stijging van koning Edward de Achtste, die
later aftrad en hertog v%n Windsor werd.
Deze titel werd na haar vaders troonsbe
stijging niet aan prinses Elizabeth verleend
omdat de mogelijkheid nog steeds niet was
uitgesloten dat een zoon geboren zou wor
den uit het koninklijke huwelijk.
Prinses Elizabeths gezondheidstoestand
is uitstekend. De koninklijke baby zal ge
boren worden in het ziekenhuis, dat in
Buckingham Palace gelegen is.
Iiet ziekenverblijf is gelegen op de twee
de étage tegenover de apartementen, die
na haar huwelijk door de Prinses en de
Hertog van Edinburgh wei-den betrokken.
Vlak naast de eigenlijke kraamkamer is
een wachtkamer waar zij zullen wachten,
die niet „de professo" bii de geboorte aan
wezig moeten zijn. In dit vertrek zal zich
minister Chuter Ede, de minister van Bin-
Anno 1804
Spaarne 56 - Telefoon 11896
Beleggingen - Safe
Giroverkeer
E WAARDEVOLSTE EIGENSCHAP
van de film is w.el deze, dat zij een
groot en in haar behoeften en verlangens
zeer gevarieerd publiek in staat stelt op
onderhoudende wijze iets van de plaats
van de mens in het leven en de verhouding
tussen de mensen onderling te begrijpen.
De film is in staat op haar eigen wijze tot
een betere samenleving bij te drpgen.
Het behoeft geen betoog, dat deze zijde
en deze mogelijkheid van de film door de
producentenover het algemeen zeer ver
waarloosd wordt. Het lijkt ook eenvoudi
ger dan het is, een ongekunsteld verhaal
ss. origineel te vertellen en dan
f r* I toch weer niet zo oorspron
kelijk of de band met de
toeschouwers moet blijven
bestaan, de aansluiting aan
de werkelijkheid moet duidelijk blijven.
Tot nog toe was er eigenlijk slechts één
regisseur, die ten volle aan deze sociale
eisen voldeed: de Amerikaan Frank Capra.
Sedert de oorlog hebben vooral de Ita
lianen in dit moeilijke genre uitgeblonken.
Zij hebben de weg van zoetelijke opera
successen verlaten, zonder daarmee het
specifiek-Italiaanse in hun films op te ge
ven. Integendeel.
In de door hen, onder uiterst zware om
standigheden geschapen meesterwerken
als „Rome, open stad", „In vrede leven"
en „Paisa" hebben zij weliswaar de on-
'derwerpen en de toon gevonden, die vooral
de na-oorlogse Europeanen onmiddellijk
als de hunne zullen erkennen, doch zij
hebben tevens de zonnigheid, de onge-
dwongen en oprechte levensvreugde van haVI^ ÏSIe cóndueleur en beide reizi-
de eigen landaard bewaard. Evenals in de moe(en bjj het eerstv0,gende stalion.
muziek, zou men deze stroming met de netje
term „Verisme" kunnen aanduiden; weer- verciei
geving van de werkelijkheid, met een woiken
dichterlijke ontroering gemengd.
nenlandse Zaken bevinden, die volgens
oud gebruik „getuige" moet 'zijn van de ge
boorte en een van de eersten zal zijn, die
de pasgeboren baby te zien krijgen. Men
is van mening, dat Koning George en Ko
ningin Elizabeth en waarschijnlijk ook de
81-jarige Koningin-Moeder in dit vertrek
de geboorte zullen afwachten.
Hef aantal samenwoningen
De woningtelling wees uit:
In Haarlem ongunstiger dan
het gemiddelde in ons land
Enkele weken geleden gaven wij, naar
aanleiding van statistische gegeven die ons
ter beschikking stonden, een vergelijking
tussen het woningtekort in Haarlem en
in Nederland. Onze conclusie was dat het
woningtekort in Haarlem, waar zeer wei
nig oorlogsschade was, vrijwel even groot
is als het gemiddelde voor Nederland, waar
van de 2.204.000 huizen die er in 1940
waren, niet minder dan 82.600 door oor
logsgeweld geheel vernietigd waien.
Thans publiceert het Centraal Bureau
voor de Statistiek de definitieve uitkom
sten van de Woning- en Gezinstelling, die
op 31 Mei 1947 in ons land gehouden is.
Daaruit blijkt dat er op die dag in Ne
derland 1.716.753 alleen wonende gezinnen
waren en 725.045 die samenwoonden.
Of in percentages uitgedrukt: alleen
wonend 70.1%. samenwonend 29.9%.
Wij kunnen daarnaast de cijfers van
Haarlem stellen: 30.515 gezinnen alleen
wonend (65.75%) en 15.900 samenwonend
(34.25%).
Daaruit blijkt dat het woningtekort in
Haarlem dus nog iets ongunstiger is dan
het gemiddelde voor ons land.
Dit betreft de woningtoestand op 31 Mei
1947. Daarna is het aantal samenwoningen
in Haarlem nog belangrijk toegenomen.
Men schat die toeneming zelfs op 1750.
Op Maandag 8 November wordt het R.K.
Middenstandsbureau. Kruisstraat 25 te Haar
lem, officiéél geopend.
JFilmj
De Italiaanse boeren weten ongedwongen te feesten. In Vier stappen in de wolken" gaat het
vaak zwierig toe.
tot een strubbeling met een op gezagshand- Hier ligt de voor iedereen begrijpelijke
symboliek van de film: het gaat heel vaak
niet om de grote dingen in het leven, maai
de trein verlaten en met een bus juist door de houdjng, die wij aannemen
verder reizen. Dat is de tweede stap in de wanneer in schijnbare kleinigheden van
wolken. De derde volgt, wanneer Maria ons een offer gevraagd wordt, zal duide-
na een allervrolijkste reis, want de chauf- lijk worden of wij onze plaats onder de
Deze zelfde eigenschappen nu treft men feur van de bus is vader geworden en laat zon waard zijn of niet.
aan in de film van Allessandro Blasetti: naar Italiaanse trant niemand in het on- Natuurlijk staat of valt zo'n gegeven
„Vier stappen in de wolken", geruime tijd zekere over zijn geluk, Paolo bekent, dat met de verfilming. Blasetti heeft daartoe
geleden reeds tot „Film van de maand" zij een kind moet krijgen, maar dat de een niet met technische kunstgrepen op-
verklaard. vader haar in de steek heeft gelaten. Zij gesmukte verteltrant gekozen. Hij heeft
Het is het verhaal van een degelijke gaat nu naar de ouderlijke boerderij terug, getracht door een innige sfeer het inner-
handelsreiziger, die stad en land moet af-
reizen om voor vrouw en kind het dage-
doch zij weet wel zeker, dat haar vader lijk te laten spreken. Men lette eens op de
haar de deur zal wijzen. Zou Paolo haar fraaie belichting van het gezicht van
lijks brood bij elkaar te leuren. Op een dag niet willen helpen door met haar mee te Maria, waardoor de overgang van de diep-
springt hij als gewoonlijk op het nippertje gaan om zich gedurende een korte ontmoe- ste troosteloosheid tot de opluchtende
in de trein, vindt zijn plaats door een be- ting met haar ouders voor haar man uit blijdschap in een spel van licht en scha-
hulpzame collega-in-geneesmiddelen ge- te geven? Daarna kan hij immers „voor duwen ontroerend wordt verbeeld,
reserveerd, doch begint zich al spoedig een zakenreis" vertrekken en behoeft hij
nooit weerom te keren.
Italianen zijn trouwens van nature door
hun rijke gebarentaal en hun overvloedige
mimiek geboren filmacteurs. Heel wat
Na enige aarzeling hij heeft warempel dialogen en heel wat camera-effecten wor-
al pech genoeg en zo brengt hij geen or- den er overbodig door. En juist daardoor
ders binnen laat de handelsreiziger zijn kan de regisseur aan de dynamiek van een
hij reist tenslotte voor zijn beroep en je goede hart spreken en gaat mee. De vierde film alle recht doen wedervaren. De vraag
kunt. als je een keer begon, wel iedere stap in de wolken: de ontdekking van /de ..kan er uit Nazareth iets goed komen?"
dag staan. Maar het egoïsme wint het dit landelijke gemeenschap met haar rust cn kan voor de film in overdrachtelijke zjn
keer niet en zo zit het meisje even later de bijna kinderlijke goedheid der be- bedoeld ook voor Italië bevestigend
en staat hij. Maria wordt ook aanleiding woners. worden beantwoord. J. H. B,
onrustig te voelen, als hij ziet dat een be
deesd en verdrietig uitziend meisje zich
met moeite in de zijgang hangende kan
houden.
Paolo wordt er een beetje wrevelig van
Over Muziek
SAINT-SAENS
Toen Debussy geboren werd wr Saint-
Saëns 27 jaar; hij had toen al een zekere
roem. Toen Debussy stierf in 1918 was Saint-
Saëns nog niet afgeleefd; hij overleed in
1921. Het gehele „verschijnsel-Debussy"
was dus een grote belangrijke episode in
het leven van Saint-Saëns. Volkomen zelf
verzekerd heeft hij van een heuvel af de
belangrijke artistieke bewegingen in het
landschap der Franse muziek gadegeslagen.
De gebeurtenissen lieten hem niet onbe
roerd en hij heeft niet altijd gezwegen;
maar het strekt hem tot eer dat hij niet aan
zijn eigen stijl getwijfeld heeft en alle
risico's heeft getrotseerd. Het was niet al
leen het karakter van Debussy's muziek
dat hem beurtelings reden tot instemming
en tot afweer gaf, het was bovendien de
Wagneriaanse invloed in Parijs, die hem
lange lijd bezig hield. Aan deze Wagne
riaanse invloed heeft hij zich zijn leven
lang geërgerd. Er is destijds heel wat ge
harrewar geweest tussen d'Indy en Saint-
Saëns, maar over één ding waren alle
geesten het eens: de Franse muziek had
voor haar bestaan geen betere levenssap
pen, dan haar eigen geschiedenis. Saint-
Saëns verdedigde de klassieke symphoni-
sche vormen; dit deed ook César Franck.
En hiermee bevorderden zij in Frankrijk
een element dat in hun dagen te weinig
erkend was. De techniek dezer vormen was
niet onbekend, maar de publicatie en het
klinkende leven der vormen kregen geen
kans onder de machtige heerschappij der
opera. Dit is niet jammer ojn de opera,
maar jammer om de symphonische stuk
ken. Ik hoop het te beleven dat men de
waarde zal erkennen van een symphonie
van Gounod en van een symphonie van
Bizet. De symphonische muziek van Franck,
Saint-Saëns en later van Roussel en ande
ren bewijst dat de aanwending dezer tech
niek niet de vrijheid van de Franse muzi
kaliteit aan*banden. legde, maar haar tot
volle bloei bracht.
Saint-Saëns is van deze waarheid altijd
overtuigd geweest; hij had overigens in de
roemrijke opera-wereld van Parijs alle
recht om dwingend de symphonie te ver
dedigen, want hij was zelf een voortreffe
lijk opera-componist. Ik zou niet durven
zeggen dat de opera „Samson et Dalila"
minder mooi is dan de symphonieën; een
componist die zich thans practisch met
dramatische muziek bezig houdt leest ook
in deze tijd met bewondering de inhoud
en de constructie van deze partituur. Des
te mger roept het waardering op dat Sains-
Saëns tijdens de Franse muzikale omwen
teling zowel voor de klassieke vormen der
absolute muziek als voor de romantische
dramatiek zijn geest vrij en open hield en
de gehele omwenteling triomfantelijk over
leefde.
Dit vrij en open zijn van zijn geest was
iets anders en meer dan een intellectuele
kracht, het was zijn geniale muzikale we
zen. Dit yvezen riep de overtuiging op: het
omgekeerde is niet denkbaar. Scheppings
vermogen komt niet voort uit overtuigin
gen, maar een zelfstandige artistieke le
vensdrang roept wel overtuigingen op. Wie
thans op Saint-Saëns' muziek zou neerzien,
omdat inmiddels het genie van Debussy
gesproken heeft, zou lijden aan een ver
ouderde moderniteits-ziekte. De klassicis-
tische kunst van Saint-Saëns heeft een zeer
sterke levenskracht en wie zijn oren open
heeft kan horen hoe de aard van de Franse
muzikaliteit in volle fleur zingt, danst en
denkt in deze gebonden constructies. Ik
eer deze muzikaliteit, omdat ze tot het ont
staan van een dergelijke schoonheid in
staat is. Ik denk nu in het bijzonder aan
de tweede en derde symphonie van Saint-
Saëns. Voor hen, die het criterium der mu
zikale schoonheid stellen in de klinkende
aanwezigheid van een bepaalde gevoelig
heid, is deze muziek koel en oppervlakkig,
voor hen die „het gevoel" minder stellig
bepalen en ondervinden dat de eigenschap
pen der muzikaliteit veel meer aandoenin
gen kunnen wekken dan die wij verwach
ten en willen horen, is deze muziek boeiend
en bewonderenswaardig. Het is overigens
een zeer aangename ervaring, de gevoelige
gedachtengang van een symphonie te vol
gen zonder van je stuk gebracht te wor
den. Meegesleept worden door de muziek
moet iets anders wezen dan met de haren
in de kamer van de componist getrokken
te worden om zijn levensernst te delen.
Saint-Saëns laat ons met rust en heeft
nochtans veel te zeggen dat de moeite
waard is te horen en mee te leven. Het is
iets liefelijks, het hoofdthema van de derde
symphonie door het gehele werk als de
ontwikkeling van voelen-en-denken te vol
gen en in het sentiment te ondergaan; en
ik geloof niet dat liefelijkheid iets opper
vlakkigs is. Ook de elegantie en de beheer
sing van een climax zijn op zichzelf diepe
levenswaarden en geenszins oppervlakkig
heden.
Het is mogelijk dat bij vele componisten
bewogenheid betekent: de uiting van een
doorploegd gemoed. Maar dit is niet een
algemeen geldende waardemeter voor de
schoonheid. Men kan de gevoelswaarde er
kennen van een lied van Schumann, maar
men mag daarom niet zeggen dat het Pré
lude a l'après-midi d'un Faune ongevoelig
is. Men kan alle ernst horen in een sym
phonie van Brahms, maar deze muziek is
geen barometer voor de weersgesteldheden
van andere symphonieën.
Naast de majestueuze derde symphonie
van Saint-Saëns handhaaft de tweede zich
door haar voorname elegantie. Het is te
hopen dat wij in ons land. behalve deze
symphonieën, de pianoconcerten, de kamer
muziek en ook tenminste een van de
opera's, bijvoorbeeld „Samson et Dalila",
zullen horen.
HENDRIK ANDRIESSEN.
DE GROTE
MORRIS
OXFORD 1949
Leverbaar op de kleine bon
Komt U even kijken in onze showroom
Leidsevaart 10
GARAGE BRINKMANN
(Adv.)
Rover sloot bediende op
en nam f 6300 mee
Een gemaskerde man stapte tussen de
middag het kantoor van de Nederlandse
Heidemaatschappij in Amersfoort binnen.
Hij bedreigde een kantoorbediende, die al
leen aanwezig was. met een revolver, sloot
hem op in een kast en schoof een zwaar
schrijfbureau voor de kastdeur. Hij ging er
vandoor met een geldkistje, dat 6300 be
vatte. De bediende werd anderhalf uut
later door een collega bevrijd.
