Haarlems Dagblad
Doe het beter
Op het vliegveld van Hsoetsjou
krioelt het van vluchtelingen
Leider van het N.AT. voor het Mof
Belangrijke toenadering tussen
Engels en Frans standpunt
63e Jaargang No. 19107
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admin,
10724, 14825. Redactie 10600. Direct.-Hoofdred.
15054, Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Donderdag 2 December 1948
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent. per kwartaal
4.25. Franco per post 4,75. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
cn ^prcrtitc tlaarlcmertic Courant (Knno i6<>6)
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
RITCHIE CALDER heeft in de World
Review (geciteerd door de Kern) ge
schreven over Sir John Bo^d Orr, de direc
teur-generaal van de F.A.O. Deze drie let
ters betekenen: Food and Agricultural Or
ganisation Voedsel en Landbouw Orga
nisatie. Sir John Boyd Orr is een oude,
Is stoere Schot? Hij is medicus geweest in een
zieken'huis in Glasgow, maar heeft dat be
roep al vóór de eerste wereldoorlog opge
geven omdat hij de oorzaak zelf van vele
kwalen der armen, namelijk ondervoeding,
wilde bestrijden. Langdurige studie van
voedingsleer en arbeid in een laboratorium
2an de universiteit van Aberdeen leidde tot
de stichting van het Rowett Research In
stitute. Hij onderzocht de voeding van de
bevolking in Groot-Brittannië en bracht
daarover een ontstellend rapport uit, dat
lot onvoldoende voeding van de helft en
bepaalde ondervoeding van tien procent
concludeerde. Ondanks veel bureaucratisch
verzet Calder komt telkens terug op.de
tegenstand, die deze energieke bestrijder
van misstanden bij de bewandelaars der
afgebakende paden ontmoette zette hij
koppig door. Een commissie van de Volken
bond ging tenslotte in verscheidene landen
een onderzoek instellen. In de Verenigde
Staten bleek dé toestand overeenkomstig
met de Britse te zijn, in sommige landen
erger. Tijdens de tweede wereldoorlog ont
brak hij (men had hem niet afgevaardigd)
een door president Roosevelt belegde
conferentie te Hot Springs, die ten doel
had „vrijdom van gebrek". De Britse bu
reaucratie had zijn opvattingen als niet-
orthodox afgekeurd. Maar er was een film,
die de uitwerking van zijn plannen voor
een wereld-voedselorganisatie weergaf; hij
verscheen op het doek en zijn enthousiast
betoog wekte een ovatie. Bijna had men
hem nog weggehouden van de conferentie
!n Quebec (in 1945) waarop de F. A. O. ge
sticht werd. Hij was geen lid der Britse
delegatie, maar de Labour-regering nodig
de hem tenslotte als technisch adviseur uit.
Hij was geen Brits candidaat voor de func
tie van directeur-generaal, maar de con-
ferentie benoemde hem tenslotte toch met
algemene stemmen.
Orr slaagde erin 58 landen bij de F.A.O.
te betrekken. Hij redeneerde dat, als er be
hoorlijk betaald werd om voedsel te pro
duceren voor duizend millioen ondervoeden,
luizend millioen boeren in staat zouden zijn
industriële producten te kopen, waardoor
men uit een vicieuze cirkel in een spiraal
naar welvaart zou geraken. De bureau
craten, zegt Calder, zullen hem opnieuw
voor de voeten lopen, want hij betoogt nu
dat de mensheid binnen vijf-en-twintig
3t jaar voor een ongèkende ramp zal staan
als de huidige bevolkingsgroei der wereld
voortduurt cn er niet naar gestreefd wordt
bijtijds braakliggend en verwaarloosd land
te bebouwen. Dit wordt hem niet goed aan
gerekend. Het belangrijke is de verhou
ding tot Rusland. Neen, zegt Orr, het be
langrijke is niet het diplomatieke gehar
rewar. Honderdduizend tractors vormen
een deugdelijker antwoord aan het commu
nisme dan honderdduizend kanonnen. In
de meeste landen is datgene, wat commu
nisme heet niet anders dan de stem van de
honger. Een gezamenlijke voedsel-politiek,
die pal staat tegen de bedreiging van het
gehele menselijke ras, kan tegenstrijdige
Ideologieën tot elkaar brengen.
Zo schetst Ritchie Calder deze man, die
hij als „een profeet tegen bureaucraten"
aanduidt en wiens geluid in een Ameri
kaanse radio-rede is erkend als „de eerste
kosmische stem na Roosevelt". Hij ziet de
dingen in het groot en hij wil oorzaken
wegnemen inplaats van gevolgen bestrijden.
Het vervullen van menselijke noden vergt
meer dan alleen de voedselvoorziening, al
is zij een punt van primair en overwegend
belang. Maar op mannen als deze kan de
wereld haar hoop stellen, als zij hun volle
jkans krijgen. Mannen als Orr worden ook
Vereist om oude staatkundige grenzen te
'overwinnen en een geheel te maken, dat
sterker en veel hechter is dan een At
lantisch Pact, slechts aan militaire maat
regelen gewijd en slechts belichaamd in de
zwakke verbinding van een verdrag. Het is
deze plaats herhaaldelijk betoogd: de
Westerse democratie moet het vooral
in de eerste plaats zoeken in verbetering
van zichzelf. Zij moet nieuwe vormen zoe
ken en zich daarmee vernieuwen en ver
sterken. Zij moet haar bevolkingen moge
lijkheden, kansen, een levenstaak schenken
en haar niet opgesloten houden in een ver
ouderde staten-organisatie vol remmen en
hinderpalen. Zij moet de noden dier bevol
kingen, in materiële maar ook in geestelijke
zin, wegnemen. Het laatste is niet minder
belangrijk voor een menswaardig bestaan,
want de mens moet zijn waarde voor de
samenleving erkend zien en dus zijn kans
krijgen die te tonen. Inplaats van op de
Russen af te geven kan men beter in eigen
tekortkomingen voorzien. Waar faalt de
defensie tegen de „koude oorlog"? Op hec
punt der eigen gebreken. I-Ietgeen het Wes
ten zich voortdurend dient voor te houden
is: Doe het beter. Beter dan zij.
R. P.
Arrestatie van Sjarifoeddin
en Soeripno bevestigd
Omtrent de arrestatie van Sjarifoeddin
en Soeripno meldt Aneta nader, dat beiden
op de beboste berghellingen nabij Klamboe,
20 km ten Noordwesten van Poerwodadi,
Werden gevangen genomen. De zuiverings
actie tegen de volgelingen van Sjarifoeddin
in dit gebied is practisch geëindigd, aldus
Antara. Sjarifoeddin en Soeripno trachtten
door moerassen en alang-alang-velden te
ontkomen, doch zij werden gevat door de
republikeinse troepen, die hen uit het
Westelijk gelegen gebied van de status-quo
l(jn achtervolgden. Sjarifoeddin was ge
kleed in pvjamajas en sarong en ging bar
revoets. Hij was ongeschoren en hij hinkte.
Sjarifoeddin, die een pistool bij zich droeg,
verklaarde dat hij niet van plan was ge
weest naar het Nederlandse gebied over te
steken, doch dat hij als handelaar vermomd
naar Solo en Djokja had willen terugkeren.
Beide communistische leiders zijn thans
onder militaire bewaking gesteld en be
vinden zich te Koedoes.
Het stoffelijk overschot van Moeso, de
leider van de staatsgreep te Madioen, is
heden op verzoek van de bevolking van
Madioen gecremeerd, aldus Antara, die
radio-Madioen aanhaalde. Duizenden heb
ben deze crematie bijgewoond. Zoals be
kend, werd Moeso op 31 October te Pono-
rogo gedood.
Paniek en tragiek in China
Het middelpunt van de verwarring en
chaos waarin Noord-China door de over
rompelende communistische opmars ïs
komen te verkeren, wordt gevormd door
het vliegveld van Hsoetsjou, een mieren
nest van doorelkaar krioelende burgers en
soldaten, die een uitweg zoeken en de ver
trekkende vliegtuigen bestormen. De toe
stellen die op het vliegveld dalen met een
lading rijst voor de bevolking, worden door
honderden handen in een oogwenk gelost,
doch voor de rijst heeft niemand belang
stelling. Als de toestellen leeg zijn, loopt
men elkander onder voet om een plaatsje
in de cabine of de bagageruimte te bemach
tigen en op die manier te ontkomen aan
het communistische regiem, dat zijn greep
steeds verder uitstrekt en de stad Hsoetsjou
thans volkomen beheerst, ofschoon de troe
pen der communisten nog niet in de stad
zelf zijn binnengetrokken. De overgebleven
regeringstroepen worden met alle moge
lijke middelen geëvacueerd of zoeken een
heenkomen op eigen gelegenheid. Zij ma
ken van hun wapenen gebruik om een
plaats in de vliegtuigen te bemachtigen en
op het Hsoetsjouse vliegveld spelen zich
tragische tonelen af. Daar stijgen vliegtui
gen op met spartelende figuren van vluch
telingen hangend aan de uitsteeksels van
het toestel. Draaiende propellors slaan
mensen dood die proberen de toestellen te
naderen en- in hun angst niet het gevaar
zien. Piloten van vliegtuigen die uit de
lucht de drukte en het paniek op het vlieg
veld zien, gooien hun ladingen neer op de
mensenmenigte en maken rechtsomkeert,
uit vrees dat hun machine bij een landing
zal worden beschadigd. In Hsoetsjou zelf is
een klein garnizoen achtergebleven, om de
voornaamste diensten voor veiligheid en
voedselvoorziening te verrichten, doch hét
aantal soldaten is te gering en alles loopt
spaak. De ziekenhuizen liggen vol gewon
den die onvoldoende verzorging krijgen en
het naderende kanonvuur der communis
ten, die weinig moeite hebben zich een weg
in de richting der stad te banen door de
gedunde gelederen der nationalisten, ver
volmaakt de angstepidemie die zich van de
bevolking meester heeft gemaakt.
Intussen stromen overgebleven troepen
der regering naar het Zuiden om te worden
ingeschakeld bij de verdediging van Peng-
poe, het laatste bastion voor de hoofdstad
Nanking. Het moreel dezer troepen is ech
ter zeer laag en htfti uitrusting heeft veel
geleden bij hun vlucht uit de hel van
Hsoetsjou.
In Nanking heerst een algemene angst
stemming, die zich uit in massale vlucht.
Niemand verwacht dat Pengpoe zal behou
den blijven en het lot der hoofdstad is vol
gens de overheersende mening reeds'be
zegeld. Niettemin organiseert de regering
rond en in de stad een verdedigingsstelsel,
nadat zij haar bureaux naar Kanton heeft
geëvacueerd.
Een deel van de benedenstad van Sjang
hai is Woensdagavond gedurende vijf uur
.door een sterke politiemacht afgezet ge
weest. Men zag koelies, dié zware kisten
uit de „Centrale Bank van China" over
brachten op een schip.
De Amerikaanse consul-generaal te
Sjanghai heeft de Amerikaanse onderdanen
gewaarschuwd, dat het Zaterdag vertrek
kende troepen transportschip „Anderson"
de enige door de regering beschikbaar ge
stelde evacuatiemqgelijkheid zal zijn.
Koele ontvangst van
mevrouw Tsjang in Amerika
De Amerikaanse pers reageert koel op de
aankomst van mevrouw Tsjang Kai Tsjek,
zo seint Reuter. Ook de ontvangst van of
ficiële zijde was koel. Er is geen onderhoud
gearrangeerd met de minister van Buiten
landse Zaken, George Marshall, die zich
thans in het ziekenhuis bevindt, noch met
de onder-minister Lovett.
Haar naam kwam niet voor op de be-
zoekerslijst van president Truman.
Mevrouw Tsjang, die hulp komt zoeken
voor de terugtrekkende troepen van haar
man, legde geen enkele verklaring af. Men
meent, dat zij zulks pas zal doen na be
sprekingen met Amerikaanse functionaris
sen. Men verwacht echter algemeen, dat
haar verzoek om hulp bij deze functionaris
sen geen weerklank zal vinden.
Beneluxi jeugdherbergen
De besturen van de jeugdherberg-ver
enigingen van België, Nederland en
Luxemburg zijn op het kasteel Huizingen
nabij Brussel in congres bijeen geweest.
Tijdens de conferentie werd besloten
pogingen te doen om het net van jeugd
herbergen in de drie landen te coördineren.
Bij de regeringen zal erop worden aan
gedrongen de moeilijkheden, die zich voor
de leden der jeugdherbergverenigingen in
de drie landen voordoen op financieel ge
bied, te verminderen. Groot belang wordt
gehecht aan de belofte der drie regeringen
met betrekking tot de culturele accoorden
tussen de lage landen.
Syrische regering afgetreden
Het Syrische kabinet onder leiding van
Mardam Bey is afgetreden.
In Damascus zijn Woensdag ongeregeld
heden voorgekomen, waarbij op de politie
geschoten werd. Maandag werd een alge
mene staking afgekondigd en gedemon
streerd voor on middel ijk hervatting van
de vijandelijkheden in Palestina.
De zitting van het parlement is verdaagd.
AFP meldt nader, dat de voormalige
president van de republiek, Hasjem Atassi,
met de vorming van een nieuwe regering
is belast.
De Universiteit van Parijs heeft aan enkele buitenlandse geleerden ere-doctoraten verleend.
Tot de aldus onderscheidenen behoorde ook de Leidse hoogleraar in de kindergeneeskunde,
prof. dr. E. Gorter. Tijdens de erepromotie. Van links naar rechts de professoren Fernand
Visscher (Rome), Chavez (Mexico), Jones Clark (Columbia), Dos Santos (Lissabon), Pauling
(Californië), Maiuri (Napels), Drummond Londenen Gorter (Nederland)
„Vreugde en Arbeid" kostte millioenen
Winston Churchill die Dinsdag 74 jaar ge
worden is, verheugt zich nog steeds in een bijna
spreekwoordelijk geworden vitaliteit. Daags
voor zijn verjaardag nam de Britse oud-premier
in Kent nog aan een zware jachtrit deel.
Voor de vierde kamer van het Amster
damse Bijzondere Gerechtshof stond van
morgen de 57-jarige H. J. Woudenberg,
vóór de oorlog procuratiehouder van een
IJmuider visexportbedrijf, terecht.
Woudenberg, die lid van de N.S.B. en
onder meer kringleider van IJmuiden en
lid der Tweede Kamer was geweest, was
ten laste gelegd, dat hij op 15 Juli 1940
uit handen van Seyss Inquart een benoe
ming tot commissaris van het Nederlands
Verbond van Vakverenigingen met de daar
van deel uitmakende vakorganisaties,
stichtingen en instellingen had aanvaard
en in die functie het N.V.V. had geliqui
deerd, waarbij hij alle bestaande rechts
geldige statuten, reglementen en bepalingen
terzijde had gesteld, de toenmalige be
stuurders had verwijderd en er in het alge
meen toe had meegewerkt de Nederlandse
vakbeweging dienstbaar te maken aan de
wil der Duitsers en de verwezenlijking
van de nationaal-socialistische Arbeids
front-gedachte had voorbereid en gepro
pageerd.
In vakbewegingskringen was er voor
deze zaak grote belangstelling. In de ge
tuigenbanken zaten onder meer de heren
Kupers en A. Vermeulen, respectievelijk
voorzitter en secretaris van het N.V.V., A.
C. de Bruin, voorzitter van de Katholieke
Arbeidersbeweging, A. Stapelkamp, de
vroegere voorzitter van het Christelijk Na
tionaal Vakverbond en enkele functionaris
sen van Het nationaal-socialistische „Neder
lands Arbeidsfront".
De verdachte gaf de feiten op een inlei
dende vraag van de president grotendeels
toe, doch maakt bezwaren tegen de con
clusie, dat hij dit alles gedaan had om de
vijand te helpen.
„U heeft toch maar gezegd: we moeten
allemaal meewerken dat Duitsland de
oorlog wint", repliceert de president.
De heer E. K u p e r s is de eerste getuige,
die gehoord wordt. „Ik begreep al spoedig
na Mei 1940 dat er wat gebeuren zou. Het
Naar Europese eenheid
Op het ogenblik vergadert te Parijs de
door de ministers van de Brusselse Allian
tie ingestelde commissie ter bestudering
van vraagstukken met betrekking tot een
nauwere Europese eenheid kortweg ge-
n'oemd de „commissie voor Europese een
heid".
Deze commissie heeft zich in de eerste
plaats bezig te houden met het zoeken naar
overeenstemming ten aanzien van de weg,
die gevolgd moet worden om te komen
tot een Europese voorlopig nog West-
Europese unie in de ware zin des
woords. Een politieke eenheid dus, geba
seerd op het federatieve beginsel, waar
van de bestuurslichamen een deel der na
tionale souvereiniteiten zouden moeten
overnemen. Het Franse voorstel, gedaan
tijdens de laatste vergadering der Allian
tie-ministers, dat de bijeenroeping van een
vergadering opperde welke de instelling
van een gezamenlijk parlement zou moe
ten voorbereiden, ondervond toen tegen
kanting van Engelse zijde. De Engelse mi
nister van Buitenlandse Zaken voelde meer
voor een consultatieve raad van vijf, 'die
door de regeringen zou worden aange
wezen.
Thans meldt Reuter uit Parijs, dat de
commissie voor Europese eenheid een for
mule uitwerkt om deze twee standpunten
te combineren. Engeland heeft zich bereid
verklaard mede te werken aan de voor
bereiding van een Europees parlement., in
ruil voor de toestemming der andere vier
tot oprichting van een consultieve raad van
vijf ministers.
Deze twee voorbereidende instituten
een raad van ministers en een parlements
vergadering zullen dus de twee pijlers
moeten worden waarop uiteindelijk een
volledig Europees bestuurslichaam zat
moeten worden gebouwd, een bestuurs
lichaam waarvan zowel wetgevende als
uitvoerende bevoegdheid uitgaat en dat
dus zal moeten bestaan in een Europees
parlement en een federale regeringsauto
riteit. De combinatie van de Engelse en
Franse standpunten betekent een belang
rijke stap naafr de verwezenlijking van de
Europese politieke eenheid, al zal moeten
worden afgewacht hoe de détails luiden
van het gecombineerde voorstel, dat thans
in de commissie wordt geformuleerd en
een dezer dagen waarschijnlijk als een
definitief nieuw voorstel ter tafel zal
komen.
S.S.-officieren in actie
Te Wenen is officieel door de Britse auto
riteiten medegedeeld, dat op last der Britse
bezettingsautoriteiten door de Oostenrijkse
politie in de Britse bezettingszone twee per
sonen zijn gearresteerd. De arrestatie is ge
schied onder omstandigheden die het dui
delijk maakten dat de twee mannen gege
vens verzamelden omtrent Britse militaire
eenheden en dat zij handelden op last van
een Oost-Europese mogendheid.
De gearresteerden verklaarden vroegere
Duitse officieren van de Waffen S.S. te zijn.
Een nieuw arbeidsveld is gevonden door
een bende Engelse dieven, die loodbedekking
van de daken stelen.
Hoofd van een „Dienststelle", een zekere
Helmich, kwam mij allerlei inlichtingen
over de vakbeweging vragen en vertelde
dat er zeker geen stakingen mochten uit
breken. Men hoorde een paar weken niets
meer van de Duitsers, doch in Juli wilde
Helmich „wel eens kennis maken met het
hoofdbestuur van het N.V.V.". Op die ver
gadering werd kort en goed meegedeeld dat
de leiding van het N.V.V. niet voldoende
waarborgen bood om met de Duitsers sa
men te werken en dat Woudenberg tot
commissaris werd aangesteld. De functio
narissen moesten blijven: bedanken zou be
schouwd worden als een Duits vijandige
daad. De secretaris de la Bella Werd ge
arresteerd en is later in een concentratie
kamp overleden".
In Februari 1941 werd de heer Kupers
met andere bestuurders in verband met de
Februari-staking gearresteerd, doch hij kon
niet vertellen of de verdachte hierin de
hand had gehad. De getuige bevestigde, dat
het vermogen van de drie vakcentrales van
50 millioen tot 36 millioen door de liqui
datie was geslonken.
„Heeft u enig idee. waar dit geld geble
ven is?" vroeg de advocaat-fiscaal mr. A.
I-T. van der Veen. „Er is op een krankzinnige
wijze bij het N.A..F. met geld gesmeten;
het zou mij niet verwonderen als „Vreugde
en Arbeid" alleen al millioenen heeft ge
kost", meende de heer Kupers; „admi
nistratie en toezicht waren bepaald onvol
doende".
Na enige aarzeling geeft de verdachte
toe: „Ja, op een gegeven ogenblik was de
organisatie topzwaar", waarop de presi
dent. mr. L. P. N. A. Ruys, concludeert:
„Ja. als men ineens vijftig millioen in han
den krijgt, dan kan men gemakkelijk royaal
zijn. U had geen bekwame mensen en zelf
was u ook niet bekwaam".
En als Woudenberg hiertegen protesteert
zegt mr. Ruys lichtelijk geïrriteerd: „U was
zelf ook niet zo zuinig; de vakbondbestuur
ders hadden vroeger f 4600.per jaar
en u nam 17000.met nog elfduizend
gulden aan representatiekosten!" Waarop de
verdachte antwoordt: „In het zakenleven
had ik dat ook verdiend".
Mr. Van der Veen: „Over sociaal gevoel
gesproken!"
De secretaris van het N.V.V. de heer Ad.
Vermeulen had als bestuurder van de
vroegere Nederlandse Vakcentrale ook be
zoek gehad van Helmich. In September 1940
volgde een fusie met, het N.V.V. en sinds
dien werd ook in de bij de N.V.C. aange
sloten bestuurdersbonden getracht het lei
dersbeginsel door te zetten.
Vakbewegingen „liepen leeg"
De heer Vermeulen verklaarde voorts,
dat het N.V.V, vrijwel „leegliep", zoals dat
ook hij de Katholieke en de Protestantse
vakbeweging het geval was. Het Neder
lands Arbeidsfront recruteerde zijn leden
vooral uit de voordien ongeorganiseerde
arbeiders aan de Wehrmachtswerken. Deze
werden er veelal toe geprest. Voorzover
valt na te gaan, had het N. A. F, 35.000
leden, het N.V.V. had er in Mei 1940 ruim
300.000. Dat „Nederlands Arbeidsfront"
werd op 1 Mei 1942 tijdens een groot feest
in het Concertgebouw ingesteld, nadat de
Duitsers duidelijk was geworden, dat via
de oude vakbewegingen er voor hen toch
niets te bereiken viel.
De getuige had echter voordien Wouden
berg gewaarschuwd dat, indien het N.A.F.
werd opgericht, de Nederlandse vakbewe
ging uiteen zou vallen. De verdachte was
daar aanvankelijk zelf ook van overtuigd.
„Hij ging uit", zo besloot de heer Ver
meulen, „van een bepaald ideaal, dat niet
het onze was en dat parallel liep met de
Duitse belangen".
De voorzitter van de Katholieke Arbei
dersbeweging de heer A. C. de Bruin
kwam eveneens in 1940 in contact met de
Dienststelle-Helmich. In het begin kon
men vrij gewoon doorwerken, tot Wouden
berg in Juli 1941 tot commissaris werd be
noemd. De fusie met het N.V.V. werd toen
opgedrongen. De heer De Bruin werd met
zijn medebestuurders afgezet en hun werd
letterlijk de deur van het Bondshuis gewe
zen. ,;We kregen ternauwernood de tijd onze
boel bij elkaar te pakken'".
Op dezelfde dag ging het bij het Chris
telijk Nationaal Vakverbond precies zo.
Slechts 5 procent van de leden bleef.
Ook de heer A. Stapelkamp, de oud
voorzitter van het Christelijk Nationaal
Vakverbond, vertelde dat zijn organisatie
aanvankelijk alleen een „Beobachter"
kreeg, die slechts interesse had voor grote
financiële transacties. Het C. N. V. werd
een jaar later geliquideerd. De bezittingen
gingen, zoals ook met het R.K.W.V. het
geval was, naar het N.A.F.
De getuige K. G. 'Obink, belast met de
liquidatie van het N.A.F., gaf een inzicht
in de financiële manipulaties van deze in
stelling. Voor de juistheid van zijn gege
vens kon hij niet instaan, omdat het N.A.F.
steeds weer andere boekhoudsystemen
had gevolgd, zodat er niet wijs uit te wor
den was. Volgens zijn globale schatting is
er van de bezittingen der vakbonden onge
veer 30 procent verloren gegaan.
„Maar er was toch een vordering op de
Nederlandse Staat en op het Duitse Ar
beidsfront", wierp Woudenberg tegen,
waarop de getuige droogjes antwoordde:
„Het is niet waarschijnlijk dat deze ooit
betaald zullen worden".
De getuigen Mannoury, De Ruyter, Ren-
gelink en. Jansgen waren in 1941 door de
Duitsers gearresteerd, verdacht van het
beramen der Februari-staking. Wouden
berg stond bij de uitgang van het N.V.-ge
bouw, volgens een der getuigen „glim
lachend, toe te zien hoe wij werden wegge
bracht".
Later was er een copie van een brief ge
vonden, door Woudenberg aan een Duitse
"autoriteit geschreven, waarin hij op de
anti-Duitse houding van deze vakbonds
bestuurders wees.
Nadat Woudenberg zich tevergeefs aan
de verantwoordelijkheid van deze brief had
trachten te onttrekken, schorste de presi
dent de zitting.
Deense politie op het spoor
van valse-muntersbende
De Deense politie is op het spoor geko
men van een valse-muntersbende, die reeds
enige jaren op grote schaal valse dollars
in Europa in omloop bracht.
De valse dollars werden opgemerkt door
een deskundige van de Deense nationale
bank, die verklaarde, dat het geld ternau
wernood van echte dollars te onderschei
den is.
De bende werd volgens het Deens pers
bureau Rilzau niet alleen reeds jarenlang
door de Amerikaanse politie gezocht, doch
ook door de politie van vele andere landen
onder meer van Nederland en België. In
Kopenhagen werd een rubberhandelaar
gearresteerd, die verklaarde dat hij van
twee buitenlanders, met wie hij door be
middeling van een lid van het personeel
van de synagoge te Kopenhagen in contact
was gekomen, 4400 dollars had gekocht
voor 35.000 kronen en eerst later ontdek
te, dat zij vals waren. De beide buitenlan
ders waren in het bezit van veel grotere
hoeveelheden dollarbiljetten. Zij reisden
van Denemarken naar Noorwegen en Zwe
den öm de andere biljetten daar van de
hand te doen. Zij waren in het bezit van
Nederlandse passen, doch bij onderzoek in
ons land aan de hand van de pasnummers
bleek, dat de passen Oorspronkelijk voor
twee dames waren uitgegeven en dus vals
waven. Vermoedelijk bevindt zich de druk
kerij, waar de dollarbiljetten worden ver
vaardigd in een Zuid-Europese staat.
Het A.N.P. verneemt dat sinds 28 No
vember twee Deense politiebeambten in
Den Haag hebben vertoefd om contact op
te nemen met Nederlandse politie-auto-
riteiten. In Den Haag is namelijk de In
ternationale Falsificatierecherche geves
tigd.
Het wordt hier te lande niet uitgesloten
geacht dat de valse dollars afkomstig zijn
uit Duitse of Oostenrijkse kampen voor
„displaced persons" of zelfs, dat het hier
restanten betreft van de grote voorraad
valse dollarbiljetten, die Himmler indertijd
heeft laten drukken. Reeds in 1946 heeft
de Amerikaanse recherche in deze zaak
een onderzoek hier te lande ingesteld.
Het woord is aan
Montesquieu:
crkelijk jierant tv oef lel ijke voor
niet hij ffie hem ver-
De
een oorlog
klaart, maar hij die hern onvermij
delijk maakt.
Prijzen van gebouwd
onroerend goed vrij
Met ingang van de
volgende week
Het ministerie van Economische Zaken
deelt mede, dat met ingang van 5 December
1948 op grond van een beschikking van de
minister van Wederopbouw en Volkshuis
vesting door de prijzcnburcaux voor on
roerende zaken voor verkoopstransacties
betreffende gebouwde eigendommen, onge
acht de door partijen overeengekomen prijs,
een verklaring van geen bezwaar zal wor
den afgegeven.
De regering heeft deze maatregel geno
men omdat onder de huidige omstandig
heden kan worden verwacht, dat zich op
dit gebied geen prijsexcessen meer zullen
voordoen. Tevens wordt gerekend op het
inzicht van kopers, die, wetende, dat de
controle op de huurprijzen nog lang ge
handhaafd zal moeten worden, zich zullen
onthouden van het betalen van prijzen die
niet evenredig ziin aan het met de beleg
ging te verkrijgen rendement. Onvoldoende
rendement als gevolg van een hoge aan
koopprijs kan nimmer een motief vormen
voor het. toestaan van huurprijsverhoging.
Mocht blijken dat de genomen maat
regel tot een ongemotiveerde prijsstijging
leidt, dan zal de prijsstop onverwijld weer
van kracht worden verklaard.
De opheffing van de prijsstop geldt
uitsluitend voor gebouwd onroerend goed.
Bouwterrein, landbouw- en woeste gron
den, bossen, alsmede bij de uitoefening van
het landbouwbedrijf behorende gebouwen
blijven volledig onderworpen aan de con
trole van de prijzenbureaux.
Engeland verlengt de diensttijd
De Britse minister van Landsverdediging
Alexander, heeft in het Lagerhuis het debat
over de verlenging van de dienstplicht van
12 tot 18 maanden geopend met de ver
klaring, dat het aantal dienstnemingen in
het beroepsleger sinds het einde van de oor
log „buitengewoon hoog" is geweest. Van
Mei 1945 tot einde October 1948 ziin 246.775
vrijwilligers genoteerd. Er dient thans ge
rekend te worden, aldus betoogde de minis
ter, met eventuele nieuwe militaire ver
plichtingen gezien de gebeurtenissen op
Malakka en het verloop van de Chinese
crisis.
„De conservatieve partij verleent aan de
.regering haar volledige steun wat betreft
een diensttijd van .18 maanden," zo ver
klaarde Churchill die na de minister het
woord kreeg.
Een voorstel van „Labour-rebellen" tot
verwerping van het wetsontwerp tot ver
lenging van de diensttijd werd verworpen
met 338 tegen 51 stemmen. Het wetsont
werp van de regering werd daarna aan
vaard.
„Vrijheden van de mens"
De sociale commissie der UNO heeft na
maandenlange discussies een nieuw „hand
vest voor de vrijheden van de mens" aan
vaard.
Dit handvest roept de gelijkheid van alle
mensen uit, zonder onderscheid naar ras,
kleur, sexe, taal, godsdienst of politieke
overtuiging. Niemand mag willekeurig ge
arresteerd of verbannen worden of onder
worpen worden aan marteling, onmense
lijke behandeling of onmenselijke straf.
Ieder mens heeft het recht van bewegings
vrijheid binnen de grenzen van zijn land
en het recht in andere landen asyl voor
vervolging te zoeken.
Huwbare mensen van verschillende sexe
hebben het recht te trouwen zonder be
perkingen betreffende ras, nationaliteit of
godsdienst. In het handvest wordt vrijheid
van meningsuiting en vredelievende ver
gadering voorgestaan, voorts de vrijheid
van godsdienst en van vrije verkiezing.
Volgens de verklaring heeft ieder recht
op de nationaliteit van zijn land en het
gelijke recht openbare functies uit te oefe
nen in zijn land.
De wil van het volk, zoals die in perio
dieke en eerlijke verkiezingen tot uiting
komt, is de basis voor het gezag.
Ieder heeft het recht te werken met ge
lijke betaling voor gelijk werk en het
recht op bescherming tegen werkloosheid.
Arbeiders mogen vakverenigingen stich
ten en zich bij vakverenigingen aansluiten.
Zij hebben recht op een redelijke arbeids
tijd en óp periodieke betaalde vacanties.
EX-BURGEMEESTER VAN
AMERSFOORT VEROORDEELD
Het Bijzondere Gerechtshof tc Utrecht
veroordeelde J. G. H.. voormalig burge
meester van Amersfoort, tot twaalf jaar
met aftrek van voorinternering en ontzet
ting uit de burgerlijke en militaire rechten
voor het leven. Hem was nazifieering van
het gemeenteapparaat, medewerking aan
maatregelen tegen de Joden en bestrijding
der illegaliteit ten laste gelegd.
Vrijdag zal de brug over de Linge bij
Beesd voor het verkeer worden opengesteld.
Het betekent een belangrijke verbetering in
de verbinding 's HertogenboschUtrecht.
GELEIDELIJK ZACHTER.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Don
derdagavond tot Vrijdagavond:
Zwakke tot matige. In de kuststreken
tijdelijk vrij krachtige wind tussen
Zuid-Oost en Zuid-West. Over het al
gemeen wat mger bewolking dan van
daag. Overwegend droog weer. maar
later in het Westen van het land toe
nemende kans op enige regen. Van
nacht op sommige tegen de wind be
schutte plaatsen lichte nachtvorst.
Overdag dezelfde of iets hogere tem
peratuur dan vandaag.
Zon op
Maan op
3 December:
8.28 uur, onder 16.31 uur
11.43 uur. onder 18.23 uur
I