Haarlems Dagblad
Tweede Kamer schaart zich
achter de regering
Soen Fo vormt nieuw kabinet
cn «Dprcrtjtc tsaarlcmartjc Courant (anno 165-6)
De Veiligheidsraad bereidt
interventie in Indonesis
De Amerikaanse delegatie werkt
aan drastische resolutie
Het zal streven naar „eervolle vrede"
zich voor op
che kwestie
1
63e Jaargang No. 19123
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admin.
10724, 14825. Redactie 10600. Direct.-Hoofdred.
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Dinsdag 21 ÖecemBer 1918
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent, per kwartaal
4.25. Franco per post 14,75. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
Communistische motie om de actie in
Indonesië onmiddellijk stop te zetten
verworpen met 80-8 stemmen
(Van onze parlementaire, redacteur
De Tweede Kamer heeft gisteravond,
na een beraadslaging over de rege
ringsverklaring, met 80 tegen 8 stem
men een communistische motie ver
worpen, waarin „onverwijlde stopzet
ting der vijandelijkheden in Indonesië"
werd verlangd.
Evenals des middags bij het afleggen van
de regeringsverklaring door de minister
president dr. W. Drees, was er ook des
avonds voor de debatten over Indonesië
een grote belangstelling in de Tweede
Kamer.
De eerste woordvoerder was prof.
R o m m e, voorzitter van de fractie der
KVP.
Hij herinnerde eraan, dat hij verleden
jaar naar aanleiding van de regeringsver
klaring van 23 September 1947 gewaagd
had van de mogelijkheid van een her
nieuwde politiële actie om de hoge doel
einden van de Indonesische politiek te ver-
wezenlijken. Sindsdien is ruim een jaar
verstreken, doch het is geenszins een onnut
jaar geweest: de deelstaten hebben zich
geformeerd en zijn tot samenwerking ge
komen en in onze hoogste staatswet werd
de nieuwe vormgeving vastgelegd. Helaas
stuit de voltooiing van dit werk af op de
onwil van de republiek. Haar komt de
twijfelachtige eer toe de totstandkoming
van de nieuwe rechtsorde gesaboteerd te
hebben.
Niettemin moeten we met deze nieuwe
rechtsorde voortgaan, omdat zij ligt in de
lijn van de Oosterse emancipatie en om
geen steun te geven aan de communisten.
Nu weer een toestand is ingetreden over
eenkomstig aan die in Juli 1947, bleef er
maar één keus over.
Prof. Romme vroeg of de regering het
materiaal over de bestandsschendingen en
de infiltraties heeft verzameld en of zij
voornemens koestert dit te publiceren.
Onmogelijk kon hij zich warm maken
over de duur van de souvereiniteit in over
gangstijd. Wel achtte hij deze souvereiniteit
belangrijk, omdat zij het middel is om de
nieuwe rechtsstaat in Indonesië te vormen.
Tijdens de interimperiode zal geen enkele
deelstaat mogen overheersen. Aangezien de
republiek wel tot overheersing in deze
periode wil komen, vond hij de militaire
actie noodzakelijk. Daarom schaarde hij
zich met volle overtuiging achter de rege
ring. Met haar hoopte hij, dat de construc
tieve krachten in de republiek spoedig tot
opbouw van de republiek en van de Indo
nesische Unie zullen willen medewerken.
Welke leiders ook uit de republiek naar
voren mogen komen, van hen zal nooit
mogen worden gezegd, dat zij onder dwang
hebben gehandeld. Federale opbouw kan
alleen verwacht worden van de gezags
dragers, die de innerlijke grondslagen van
het accoord van Linggadjati erkennen en
aanvaarden.
Hii was er van overtuigd dat de jongens
in Indonesië met beleid hun taak zullen
vervullen.
Hierna kreeg de heer Paul de Groot
(C.P.N.) het woord. Er had zich 's mid
dags, nadat dr. Drees de regeringsverkla
ring had voorgelezen, een incident voor
gedaan. Een man en een -vrouw op de pu
blieke tribune hadden geroepen „Weg met
de koloniale oorlog" en „Onze jongens naar
huis. Vrijheid, vrede!" Beiden waren door
rechercheurs verwijderd, De heer De
Groot beweerde nu, dat de vrouw daarbij
in het gezicht geslagen was.
Toen hij te ver ging in zijn uitlatingen,
hamerde de voorzitter en zei: „Als u zo
voortgaat, verbied ik u het spreken".
Hierop regende het opmerkingen uit de
communistische hoek, doch ook deze ha
merde hij fors en energiek af. Mr.. Kor-
tenhorst was blijkbaar van plan de touw
tjes strak te houden.
Nadat de heer De Groot had opgemerkt,
dat de Kamer niet besloten had, dat er
politietoezicht in de gangen van de Kamer
zou zijn, gaf hij een recapitulatie van de
recente gebeurtenissen in Indonesië. De
aanval op Djokja is nog verder gegaan dan
de aanval van de Duitsers in 1940 op Rot
terdam! riep hij uit.
„Wie zal liet brengen van vrede en vei
ligheid met bommenwerpers ernstig kun
nen nemen? Niemand zal in het recht van
de Nederlanders een ander dan het vuist
recht zien".
De heer Van der Goesvan Naters
(P. v. d. A.) „Moeso!"
De heer De Groot: ..Deze Moeso was
een held". Hii wilde dit nader duidelijk
maken, maar de voorzitter klopte voort
durend met zijn hamer en verzocht de
spreker niet op interrupties in te gaan.
De heer De Groot ging echter nog even
door en het werd steeds rumoeriger in de
Kamer.
Toen de rust enigszins was teruggekeerd,
viel de heer De Groot, naar aanleiding
van een passage in de regeringsverklaring
de Griekse regering aan.
De voorzitter: „Ik verzoek de geachte
afgevaardigde de regering van een be
vriende natie niet zo aan te vallen. An
ders zal ik deze woorden uit het verslag
van deze vergadering laten schrappen".
De heer De Groot kwam er tegen op
dat het voorgesteld wordt, dat het over
grote deel van het Nederlandse volk ach
ter de zuiveringsactie staat. Dat is niet het
geval, meende hij. Hij diende een motie
in, waarin de Kamer van de regering ver
langt het vuren onmiddellijk te doen
staken.
De houding van de P. v. d. A. achtte de
heer De Groot in strijd met alles, waartoe
haar vertegenwoordigers in de regering en
in de Staten-Generaal zich tegenover hun
kiezers verbonden hebben.
Een aantal predikanten in de P. v. d.
A. heeft al een telegram aan de regering
gestuurd, waarin zij zeggen, dat Gods
tegen niet op de wapenen zal rusten. „Ik
ben er zeker van, dat dit zo is", voegde
hij aan deze mededeling onder vrolijkheid
van de vergadering toe.
De heer De Groot kwalificeerde de actie
verder als een fascistische en koloniale
veroveringsoorlog. De enige weg voor hen,
die het met het militaire optreden niet eens
zijn, is, deze regering ten val te brengen.
Die val zal door de actie verhaast worden,
want men heeft de wapens opgenomen
tegen krachten, die vele malen sterker zijn
dan de Nederlandse.
Lang zal de actie vermoedelijk niet du
ren, maar tot in een verre toekomst dreigt
een guerilla. Alleen het gevoelen van de
communisten noemde hij zuiver, omdat zij
gepoogd hebben het artikel uit de Grond
wet te houden, dat het mogelijk maakt
Nederlandse soldaten naar de Overzeese
gebiedsdelen te zenden.
Mr. VanderGoesvanNaters (P.
v.d.A.) betoogde hierna uitvoerig, dat de
ontwikkeling tenslotte tot deze ontknoping
moest leiden, hoe betreurenswaardig dit op
zichzelf ook is. De republiek weigert een
eenhoofdige leiding van de Indonesische
strijdmachten te erkennen en wenst zich
evenmin gedurende de overgangstijd onder
de Nederlandse souvereiniteit te voegen. De
republiek heeft bewust deze gang van
zaken gewild. De politieke machthebbers
hebben overeenstemming onmogelijk ge
maakt. Hatta zag spreker nog altijd als
iemand, waarmede redelijk te spreken is.
Hij wil wel eens weten, waarom Hatta
nog in Djokia is en niet bij de T.N.I.
De heer Van der Goes van Naters vroeg
door welke oorzaak aan de republiek in de
laatste brief van de regering zo'n korte
termijn is gesteld en of er een witboek is.
van de Nederlandse regering, waarin de
feiten worden weergegeven, hetgeen vooral
voor de buitenwereld zozeer van belang
moet worden geacht.
Arbitrage werd door hem onmogelijk ge
noemd, omdat zii alleen kan plaatsvinden
over rechtsgeschillen. Hier geldt het echter
machtspolitieke en beleidsgeschillen. Ook
thans nog achtte hij bemiddeling in het
conflict met de republiek mogelijk, doch
gaarne wilde hij hierover de mening van
de regering vernemen.
Tot dit ogenblik was het rustig geweest,
maar toen de heer Van der Goes sprak over
Moeso, die van Russische nationaliteit, is en
die twintig jaar „training" in Rusland heeft
ondergaan, interrumpeerde de heer De
Groot: Hij is Indonesiër in hart en nieren.
Bezoedel toch een vermoorde man niet!"
De voorzitter zag zich weer genoodzaakt
om de orde te herstellen.
De motie van de heer De Groot aldus
de heer Van der Goes biedt geen enkele
constructieve oplossing. Daarom wilde hij
er geen woorden aan verspillen.
De goede krachten van de republiek moe
ten blijvend ingeschakeld worden, meende
hij. Van de minister wenste hij te vernemen
of deze het hiermede eens is en of hij bereid
is, dat te bevorderen. Er moet thans een
militair gezag in de republiek zijn, doch
hij hoopte, dat het zo gauw mogelijk zou
kunnen eindigen. Voorts zullen er progres
sieve Nederlanders met bekwame adviseurs
naar toe gestuurd moeten worden, opdat in
de republiek gewerkt kan worden.
Het B.I.O.-besluit zal nu zo spoedig mo
gelijk verwerkelijkt moeten worden.
„Enige leden van mijnfractie", aldus de
heer Van der Goes, „menen, dat deze actie
geen einde zal maken aan het extremisme
en dat het aanzien van Nederland in de
wereld wellicht schade zal ondervinden.
Opbouwend critisch zal de P.v.d.A. blijven
toezien, hoe de regering uit het conflict
komt met medewerking van alle construc
tieve elementen."
De heer Vonk van de V.V.D. betreurde,
dat thans weer mensenlevens geofferd moe
ten worden, doch achtte deze actie de enige
uitweg. Hetgeen de republiek zowel binnen
als buiten haar gebied onderneemt, bete
kent volgens hem een aanranding van de
overal in de beschaafde wereld geldende
rechtsnorm.
Evenals de heer Vonk, sprak ook de voor
zitter van de C. H. Unie, de heer T i 1 a n u s
kort. Met de regering betreurde hij de stap,
Marshall-hulp buiten geding
De Amerikaanse ambassadeur in Indië,
de heer Loy W. Henderson, weersprak he
den berichten, volgens welke Nederland of
enig ander land de Marshallhulp zou ge
bruiken „voor de onderwerping van Azië".
Dit werd gezegd op een persconferentie,
waarop de heer Henderson nog mededeelde
niet te denken, dat de Verenigde Staten
zouden kunnen dreigen met een stopzetting
van de hulp aan Nederland, zonder dat zij
zich zouden blootstellen aan de beschuldi
ging door middel van deze hulp te trachten
op bepaalde landen een politieke druk uit
te oefenen. Hij voegde hieraan toe: „Ik kan
u de verzekering geven dat wij alles in het
werk hebben gesteld wat mogelijk is om er
zeker van te zijn dat de hulp uitsluitend
wordt gebezigd voor vergroting van de
Europese productie".
die nu gezet is. In geheel Indonesië zou een
chaotische toestand ontstaan, uitlopende op
de dictatuur, wanneer de Nederlandse rege
ring zich zou terugtrekken. Het is zowel
nationaal als internationaal van het hoog
ste belang, oordeelde hij, thans achter de
regering te staan. De C.H.U., die het besluit
van de regering het enig mogelijke acht,
zal de regering ten volle steunen.
Ook de heer W e 1 t e r (K.N.P.) betuigde
zijn instemming met de regeringsbeslissing
en zegde zijn steun toe. Verwonderd was
hij, dat het kabinet dagen en nachten heeft
moeten vergaderen om zijn besluit te ne
men. Met instemming had hij de radiorede
van dr. Beel gelezen, omdat zij passages
bevat, die hij en velen met hem twee jaar
lang hebben verkondigd". Hii was er vast
van overtuigd, dat ons volk het regerings
besluit zal zien als het enige, dat uitkomst
kan brengen. Toen hij sprak over het „bom
bardement" op Djokja, waarvan de heer De
Groot had gewaagd, interrumpeerde de heer
Gortzak: (C.P.N.)„Was u er bij?" On
middellijk kaatste de heer Weiter terug:
„Neen, was u er bij?" Waarop de heer Gort
zak een ontkennend antwoord moest geven.
De heer Zandt (St. Geref.) bracht de
regering hulde voor het feit. dat de ver
overing van Djokja zonder bloedvergieten
in zijn werk is gegaan.
De heer Schouten (A.R.) schaarde
zich achter de regering, huldigde de troe
pen op Java, en herdacht de slachtoffers,
die het hoogste gegeven hebben voor de
vrijheid van Indonesië.
Regeringsantwoord.
De minister van Overzeese Gebiedsdelen,
de heer Sassen, was erkentelijk voor de
uitingen van vertrouwen' uit de Kamer. Hij
gaf nog eens een resumé van de motieven,
die de regering tot haar vérstrekkende be
slissing brachten.
Het overstelpende materiaal is stelsel
matig verzameld en het is inderdaad de
bedoeling, het te juister tijd te publiceren.
De minister las voor „Decreet no. 60 J A
92/48 van de minister van defensie van
Indonesia, „dat verder commentaar op de
bestandsschendingen door Djokja overbodig
maakt" aldus de minister.
De regering deelt de opvatting van de
heer Romme over de'overgangstijd. Even
als de heer Van der Goes van Naters distan-
cieert zij zich van de lieden, die stelsel
matig hebben gestreefd naar een geweld
dadige oplossing. De minister las daarna in
het Engels voor art. 10 van het Renville-
Het is nog niet zeker dat de aangekondigde zitting van de Veiligheidsraad Woensdag
doorgaat, aangezien men nog in twijfel verkeert of de Russische delegatie op tijd aan
wezig zal kunnen zijn. De Amerikanen, die blijkbaar zeer gesteld zijn op een spoedige
behandeling van de kwestie-Indonesië en bezig zijn een resolutie op te stellen die
aanvaardbaar moet zijn voor alle leden van de raad, hebben aangeboden de Russische
delegatie van Berlijn uit met een Amerikaans vliegtuig naar Parijs te brengen. Intussen
heeft de Nederlandse vertegenwoordiger bij de Veiligheidsraad, dr. van Royen. een
memorandum van de Nederlandse regering aan de Veiligheidsraad doen toekomen
waarin de Nederlandse actie in Indonesië wordt gemotiveerd cn in het kort een uiteen
zetting wordt gegeven van de voorgeschiedenis, die leidde tot de huidige ontwikkeling.
De opmars der Nederlandse troepen in het republikeinse gebied blijft zich zonder
noemenswaardige tegenstand voltrekken in de richting van de knooppunten, zonder dat
de troepen zich verspreiden in het binnenland.
„Strijdkrachten-radio Djokja"
Enige berichten over de bezetting van
Djokja behalve de leger-communiqués
komen nu over radio-Djokja, de zender
van de strijdkracht.en-radio, welke door de
lucht was aangevoerd en op het vliegveld
van Magoewo is opgesteld. Reeds Zondag
nacht was de zender in de aether. Volgens
eigen uitzendingen beschikt het „strijd
krachten-programma Djokja" over een
complete installatie, draaitafels, discotheek
enzovoort.
In verschillende uitzendingen van dit
station wordt gezegd dat het op het vlieg
veld van Magoewo Maandag reeds aanzien
lijk minder druk was dan Zondag. Thans
landen slechts vliegtuigen, welke voorra-
accoord, waaruit het recht van opzegging
van het bestand blijkt.
De heer Van der Goes: „Mijn Nederlandse
tekst daarvan luidt geheel anders."
Minister Sassen: „Dit is de Engelse tekst
zoals die op de Renville werd ondertekend."
De minister verklaarde dat hetgeen de
heer De Groot heeft verklaard over bom
bardementen niet overeenkomt met de fei
ten zoals de regering die kent.
De regering is het eens met de opvatting,
dat arbitrage onmogelijk was en is. Het is
de bedoeling, de militaire bezetting ten
spoedigste door een bestuur volgens de
volkswil te vervangen. Hij streeft daarbij
naar inschakeling van alle constructieve
Indonesische krachten. De minister citeerde
vervolgens berichten uit „De Waarheid" en
de „Daily Worker" om te betogen, dat de
politiek der communisten* jegens Djokja
allerminst wordt ingegeven door liefde voor
het volk en dat zij door anderen wordt
gedicteerd. Tenslotte verklaarde minister
Sassen, dat de regering de actie met al die
onbuigzaamheid en volharding zal voortzet
ten, die de grootheid van het doel en de
grootheid van ons volk vereisen.
Van replieken werd afgezien.
De motie-De Groot werd hierna verwor
pen met 880 stemmen.
In een speciale zitting heeft de Tweede Kamer gisteren haar zegel gehecht aan de zuiverings
actie in Indonesië. Minister-president dr. W. Drees arriveert, voor hel parlementsgebouw
Dr. Soen Fo heeft de vorming bekend
gemaakt van een Chinees kabinet dat „vast
besloten is de strijd voort te zetten totdat
een eervolle vrede kan worden verkregen".
Soen Fo verklaarde, dat er „geen overgave
op staande voet" zou zijn.
Soen Fo, die 26 November tot premier is
benoemd, deelde Tsjiang Kal Tsjek giste
ren mede, dat hij niet in staat was de li
berale cn onverzettelijke elementen binnen
de Kwomintang te verzoenen.
Hij zei vandaag: „Het spijt mij te moeten
meedelen, dat bepaalde personen die ik
gaarne op de lijst van ministers had ge
zien, mijn uitnodiging niet hebben aan
vaard. Onder hen bevindt zich dr. Hoe
Sjih, president van de nationale universi
teit van Peiping, die ik als minister van
Buitenlandse Zaken wilde hebben".
Dr. Soen Fo, die zijn verklaringen op
een persconferentie aflegde, zei verder dat
zijn regering naast vertegenwoordigers van
de verschillende richtingen van de Kwo
mintang uit een zo groot mogelijk aantal
partijlozen zal bestaan.
De strijd om Tientsin.
Terwijl de communistische strijdkrach
ten de ring om Tientsin steeds nauwer
sluiten, zijn de regeringstroepen in de
straten van de stad bezig met het aanleg-
gen van machinegeweer-stellingen en met
het opwerpen van barricades.
De regeringstroepen hebben thans de
spoorweg zowel ten Oosten als ten Westen
van Tientsin opgebroken. De inwoners uit
de meeste voorsteden zijn geëvacueerd.
In berichtea uit Chinese bron wordt
verklaard, dat de situatie ten Zuiden van
Tientsin critiek is. De regeringstroepen
zouden Hsiensjoekoe en Paitangkoe heb
ben ontruimd, waardoor de weg naar
Tientsin open ligt.
Ook uit Peiping wordt gemeld, dat al
daar voorbereidingen voor straatgevech
ten worden getroffen.
Naar verluidt wordt de toestand in het
gebied van Honan en Hoepei critiek. Op
het front aan het Grote Kanaal heeft het
gewestelijke regeringshoofdkwartier zich
teruggetrokken op de Zuidelijke oever van
de Yangtse. waardoor een. nieuwe bedrei
ging voor Nanking is ontstaan.
Tsjiang Kai Tsjek heeft het plan om het
front aan de rivier de Jangtse te verdedi
gen goedgekeurd.
De verdedigingslinie zou zich over een
lengte van 2.500 k.m. langs de rivier uit
strekken, bijna tot de stad Tsjoengking.
Waarnemers verklaren, dat het plan
reeds enige tijd werd bestudeerd. Zij be
twijfelen of het genoemde aantal troepen
beschikbaar zou zijn en zijn tevens scep
tisch gezind ten aanzien van de gevechts
capaciteit van deze troepen.
Vier doden bij botsing
tussen trein en vrachtauto
Op een onbewaakte overweg bij
Deventer is hedenmorgen een vracht
auto met twaalf arbeiders in botsing
gekomen met een trein. Vier arbeiders
verloren hierbij het leven.
De chauffeur van de auto, die bij het
ongeluk ongedeerd is gebleven, heeft niet
gezien, dat er een trein naderde. Dit was
een zware steenkolentrein, die op de over
weg in botsing kwam met de vrachtauto,
welke reeds gedeeltelijk de rails gepasseerd
was. De auto werd 350 meter meegesleurd.
Van de twaalf inzittenden viel een viertal
uit de auto op de spoorlijn. Van hen zijn
drie personen onmiddellijk gedood. De
vierde overleed vrij spoedig.
Van de acht andere inzittenden werden
enigen zwaar en anderen licht gekwetst.
Drie schooljongens, die anders elke mor
gen met de auto meereden, hebben geluk
gehad, doordat zij hedenmorgen te laat
waren.
De diepe duisternis is vermoedelijk de
oorzaak geweest, dat de chauffeur de trein
niet tijdig heeft gezien.
Het treinverkeer is tot tien uur gestremd
geweest.
COASTER BIJ AMELAND AAN
DE GROND.
In de afgelopen nacht is de coaster „Twee
Gebroeders" van de reders Damhof uit
Delfzijl, in het Friese Gat bij Ameland aan
de grond gelopen. Kapitein Roosema ver
zocht sleepboothulp en de „Stortemelk" van
de rederij Doeksen is van Terschelling ter
assistentie uitgevaren. De coaster is gela
den met ijzer en kwam van Wilhelmshaven.
den aanvoeren en verschillende hoge mili
tairen aan boord hebben die zich van de
toestand op de hoogte komen stellen.
Soekarno's paleis te Djokja werd na ge
ringe tegenstand bezet. Zes leden van Soe
karno's lijfwacht trachtten met een auto te
vluchten, doch de bestuurder van de auto
werd doodgeschoten, waarna de auto tegen
een muur botste. De eerste Nederlandse
parachutisten, die op het vliegveld van Ma
goewo landden, vonden de republikeinse
bezetting gevlucht. In de gebouwen stonden
de porties rijst nog op tafel. Intusschen
heeft de dienst voor welzij nsverzorging op
het vliegveld reeds een cantine ingericht.
De bevolking is kalm en gereserveerd,
doch inden een Nederlandse militair naar
de weg vraagt, krijgt hij gewoonlijk ten
antwoord „tidah tahoe" (dat weet ik niet).
Eén van de parachutisten bleef bij de
sprong uit het vliegtuig met zijn valscherm
aan het toestel haken, doch de vlieger wist
hem veilig aan de grond te zetten.
Volgens mededelingen van twee Ameri
kanen en een Engelsman, die de republi
keinse hoofdstad per vliegtuig hebben ver
laten, hebben Nederlandse vliegtuigen bij
het begin van het Nederlandse offensief
doelen in Djokja gebombardeerd en voer
tuigen met mitrailleurvuur beschoten. De
straatgevechten, welke spoedig na 12 uur
op Zondag, toen de Nederlandse door de
lucht aangevoerde troepen Djokja binnen
rukten, begonnen, duurden ongeveer een
half uur. Onder deze Nederlandse troepen
waren vele Ambonnezen, welke in Indone
sië bekend staan onder de naam „de zwarte
Nederlanders", vanwege hun traditionele
trouw aan de Nederlandse regering. Van
het vliegtuig uit konden deze buitenlanders
negen grote branden in de stad zien.
Sancties?
Wat de inhoud zal zijn van de resolutie
die Amerika aan de Veiligheidsraad zal
aanbieden, aan de samenstelling waarvan
de Amerikaanse delegatie thans hard werkt
en waarvoor zij besprekingen voert met
alle delegaties, is nog niets met zekerheid
te zeggen. Een zegsman van de Amerikaan
se delegatie deelde mede dat er grotere
eensgezindheid blijkt te bestaan dan men
had verwacht. Volgens uitlatingen van deze
woordvoerder sturen de Amerikanen aan
op een onmiddellijk besluit dat recht op het
doel afgaat. Zij hopen nog steeds op her
vatting der onderhandelingen na beëindi
ging der militaire actie, doch tevens is de
neiging te constateren de Nederlanders te
verzoeken voordien hun troepen terug te
trekken. Wanneer dit zou worden gewei
gerd zou het toepassen van sancties kunnen
worden overwogen.
In dit verband moet gewezen worden op
de uitlatingen van verschillende Ameri
kaanse radio-commentators, die aandron
gen op het stopzetten van de Marshall
hulp aan Nederland De republikeinse ver
tegenwoordiger in Washington, Soemitro,
heeft een bezoek aan de plaatsvervangende
minister van Buitenlandse Zaken Lovett ge
bracht en hem verzocht te willen over
wegen, Nederland uit te sluiten van de
Marshall-hulp. Bovendien verzocht hij de
politieke en economische steun der Ver
enigde Staten voor de republiek.
Naar uit Parijs verluidt zou het mogelijk
zijn dat. de Amerikaanse resolutie ook nog
de invrijheidsstelling van de gevangenge
nomen leden der republikeinse regering
eist. Het uittreden van de Amerikaan
Cochran uit de Commissie voor Goede
Diensten wordt waarschijnlijk geacht wan
neer de Nederlanders weigeren zich te
schikken naar de wensen van de Veilig
heidsraad.
Soemitro tot de pers
Na zijn onderhoud met de waar-nemende
minister van buitenlandse zaken, de heer
Lovett, deelde de heer Soemitro aan jour
nalisten mede, dat de republiek zou voort
gaan met aan de Nederlanders sterke weer
stand te bieden, ook al zijn haar leiders
gevangen genomen en hij kondigde daarbij
aan, dat een nieuwe regering zou worden
gevestigd te Boekit Tinggi (Fort de Koek,
in Sumatra) en dat, als Boekit Tinggi
mocht worden bezet, de republikeinse
regering naar elders zou worden overge
bracht. „Zo lang wij over enig gebied be
schikken, zullen wij onze regering in In
donesië hebben en als dat niet meer moge
lijk is, zullen wij een regering in balling
schap vormen", zeide hij.
Soemitro voegde hieraan toe: „De repu
bliek is voorbereid op een langdurige
guerilla-oorlogvoering. Zeer spoedig zult
ge getuige zijn van een serie tegenaan
vallen op de Nederlanders vanuit de ber
gen. Ik weet dat onze gevangen genomen
leiders de strijd nooit zullen opgeven." De
heer Soemitro zeide ook nog dat, als aan
de Nederlandse militaire actie „niet spoe
dig een halt wordt toegeroepen, het gevaar
van het communisme in Indonesië zeer zal
toenemen".
Toen een Russische correspondent de
heer Soemitro de vraag stelde, of de repu
blikeinen steun van communistische zijde
zouden afwijzen, weigerde deze te ant
woorden Hij deelde ook nog mede, dat hij
de heer Lovett de volledige steun van
Amerika had verzocht om er de Nederlan
ders toe te brengen, hun thans twee jaren
durende blokkade van de eilanden op te
heffen. „Wij maken thans zo voegde hij
er aan toe alleen nog maar het begin
mede van een hele keten van noodlottige
gebeurtenissen, thans weet ik wat gij, Ame-
rikanen, hebt gevoeld na Pearl Harbour."
Het Engelse standpunt
Van de zijde van de Britse delegatie in
de Veiligheidsraad werd medegedeeld, dat
de delegatie met betrekking tot haar
standpunt bij de behandeling van het In
donesische vraagstuk in de Veiligheids
raad nog geen definitieve instructies uit
Londen heeft ontvangen. De zaak wordt
te Londen nog bestudeerd, doch te Parijs
zeide men, dat de Engelsen stellig niet een
zo fors standpunt zullen innemen als de
Amerikanen.
In Engelse officiële kringen ver
luidde het heden, dat de Amerikaanse
onlwerp-resolutie, waaraan thans ge
werkt wordt, zal zijn gebaseerd op liet
zesde hoofdstuk van het handvest der
Verenigde Volken, dat handelt over
„vreedzame regeling van geschillen'.
Het werd echter niet uitg'esloten ge
acht, dat in een later stadium der be
handeling men wellicht de Indonesi
sche kwestie zou moeten beschouwen
in het licht van de voorzieningen van
hoofdstuk zeven, handelend over „be
dreiging van de vrede". Dit laatste
hoofdstuk voorziet er in, dat de Veilig
heidsraad economisch sancties kan
toepassen, of. indien deze niet tot het
beoogde doel leiden, zelfs kan over
gaan tot een militaire actie, uit te voe
ren door de leden van de UNO.
De minister-president van Australië, de
heer Chifley, zeide 11a een lange kabinets
vergadering. waarin ook de toestand in
Indonesië ter sprake was gekomen:
„Australië spreekt zich uit voor een on
middellijk ophouden van het vuren, het
terugtrekken van de Nederlandse troepen
achter de demarcatielijn van voor het be
gin der actie en de nodige stappen van de
C. v. G. D. om représailles en executies te
voorkomen."
De militaire toestand
Het officiële Nederlandse communiqué
van heden geeft slechts summiere détails
over de Nederlandse vorderingen, doch uit
gewoonlijk betrouwbare niet-officiële bron
werd vernomen, dat zowel op Java als op
Sumatra snelle vorderingen worden ge
maakt.
Nïet-bevestigde berichten melden, dat
Nederlandse gemechaniseerde brigades van
Semarang uit, Soerakarta, de tweede stad
der republiek, hebben bezet en zich heb
ben verenigd met de luchtlandingstroepen
in Djokja.
Andere onofficiële berichten melden, dat
de Nederlandse strijdkrachten, die in op
mars zijn van Padang op Sumatra uit. over
vrijwel onbeschadigde wegen en weinig
tegenstand ondervindend, bijna Boekit
Tinggi (Fort de Koek) hebben bereikt.
In Tjepoe, het oliecentrum in Oost Java,
dat gisteren volgens dezelfde bronnen
door de mariniers werd bezet, stond min
stens een bron in brand.
Onze correspondent te Batavia seinde ons
heden:
Het legerbericht heeft de aanvankelijk
uit Chinese bron komende geruchten be
vestigd dat in de bergen van de republiek
een guerilla wordt georganiseerd.
Machinerieën, radiozenders, drukkerijen
en verdere benodigdheden voor de guerilla
en de propaganda zouden naar de bossen
zijn overgebracht, van waar contact met
het buitenland kan worden verkregen.
De republiek zou een tienjarenplan heb
ben voor voortzetting van de strijd, doch
dit is gebaseerd op de medewerking van
de bevolking. De uitnodiging van Pandit
Nehroe tot Soekarno hield inderdaad ver
band met de plannen om de republikeinse
regeringszetel naar India te verplaatsen.
De regeringen van Oost Java en Madoera
hebben de noodzaak van de zuiveringsactie
erkend en een beroep op de bevolking ge
daan om rustig te blijven.
Intussen krijgen de journalisten nog geen
toestemming om het republikeinse gebied
te betreden.
Veldpostkantoor in Djokja
Maandag werd te Djokja de eerste Ne
derlandse post bezorgd. Heden werd te
Djokja het eerste veldpostkantoor voor de
Nederlandse strijdkrachten geopend.
Van officiële Nederlandse zijde wordt
nog medegedeeld, dat de Nederlandse troe
pen gisteren Bojolali, 25 km Zuidoost van
Salatiga en Pati, 23 km ten Noordoosten
van Koedoes hebben bezet. De Nederlandse
mariniers bezetten Toeban en staan aan de
rand van Bodjonegoro.
De marine voorlichtingsdienst meldt, dat
zich ter zee geen incidenten hebben voor
gedaan. De verscherpte kustbewaking,
zoals deze door de commandant der zee
macht in het Oosten werd afgekondigd, is
in gang gezet, waarbij vooral wordt ge
waakt tegen het vluchten overzee van
extremistische benden. De marine verleent
waar nodig hulp en steun aan de acties
van het leger, vooral bij het aan land zet
ten van afdelingen van de mariniers en het
leger in diverse streken. Door de marine
luchtvaartdienst werd belangrijke bijstand
aan de Nederlandse troepen verleend, aldus
het communiqué.
OVERWEGEND DROOG VyEER
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M I. in De Bilt. geldig van Dins
dagavond lot Woensdagavond:
Voor het Noorden van het land over
wegend droog weer met tijdelijk op
klaringen. Zwakke tot matige wind
lussen Noord en Oost., 's Nachts plaat
selijk lichte vorst, overdag temperatuur
enkele graden boven het vriespunt.
Voor het Zuiden van het land meest
zwaar bewolkt of nevelig, maar over
wegend droog weer. Zwakke tot matige
wind tussen Noord en Oost. Lichte
vorst tot temperatuur om het vries
punt.
22 December:
Zon op .»v. 8.46 uur, onder 16.31 uur
Maan op 23.37 uur. onder 12.42 uur
