Haarlems Dagblad
Nederland ontkent
competentie van de raad
Veiligheidsraad
Driemogendhedenbestuur ingesteld
voor de Westelijke sectoren
1
63e Jaargang No. 19124
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admin.
10724, 14825. Redactie 10600. Direct.-Hoofdred.
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
.Woensdag 22 December 1948
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 32 cent, per kwartaal
ƒ4,25. Franco per post ƒ4.75 Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
ctt «Dprcrtitc Tfjaartetrarte «Courant (Kinno i6*6)
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
Een tweede brandpunt van be
langstelling inzake de Indonesische
politiële actie vormt vandaag de Veilig
heidsraad van de u.N.O. Hoe zal het bui
tenland officieel reagerend Maandag werd
de bijeenkomst te Parijs tot heden ver
daagd, omdat verscheidene delegaties niet
aanwezig waren. Vanmorgen is de zitting
begonnen en de Nederlandse woordvoerder,
oud-minister dr. Van Royen, is als eerste
spreker aan het woord gekomen. Ons land
is op het moment geen lid van de Veilig
heidsraad. Het behoorde tot 1 Januari 1947
tot de niet-permanente leden, maar werd
toen opgevolgd door België, dat op zijn
beurt in 1949 door Noorwegen zal worden
vervangen. De Belgische afgevaardigde
Lang'enhove is thans voorzitter van de
Raad; hij presideert dus ook de zitting van
heden.
Waarom dr. Van Royen nu het woord
voert, zelfs als eerste spreker, terwijl Ne
derland geen lid is? Omdat de bij een aan
hangige zaak direct betrokken staten tot
deelneming aan de zitting worden uitgeno
digd (volgens een indertijd genomen be
sluit) en anderszins-belanghebbende staten
eveneens. Vandaag zijn daarom delegaties
aanwezig van Nederland, de Indonesische
republiek, India, de Philippijnen en Austra
lië. Geen van deze vijf delegaties kan
evenwel aan stemmingen deelnemen. Die
beperken zich tot de elf leden van de Raad.
Behalve de vijf permanente leden: Frank
rijk, Groot-Brittannië, de Verenigde Staten,
Sovjet-Rusland en China zijn dat nu de zes
niet-permanente leden: België, Argentinië,
Canada, Columbia, de Oekraïne en Syrië.
Tot de functies van de Raad behoort het
onderzoeken van ieder geschil of iedere toe
stand, die tot internationale wrijving zou
kunnen leiden en „in gevallen van bedrei
ging van de vrede, een inbreuk op de vrede
of een aanvalsdaad" het beslissen over het
doen nemen van maatregelen, die niet het
gebruik van wapengeweld inhouden (dus
b.v. een beroep op de leden om economische
betrekkingen te verbreken) en het optre
den met lucht-, zee- of landstrijdkrachten
ter handhaving of herstel van internatio
nale vrede en veiligheid. Dit laatste zal in
dit geval wel niet door een lid worden
voorgesteld, maar ik vermeld hier de be
voegdheden van de Raad. Zoals men weet
stelt Nederland zich op het standpunt, dat
Veiligheidsraad geen reden tot enigerlei
interventie heeft, ook niet van andere aard,
omdat het hier een binnenlandse aange
legenheid van handhaving der orde betreft.
Volgens het nieuws van hedenmorgen zou
de Amerikaanse delegatie een gematigder
standpunt innemen dan aanvankelijk uit de
berichten uit Washington viel af te leiden
zou dit resultaat zijn van besprekin
gen met andere delegaties uit de Raad. De
resolutie, door de Amerikaanse gedelegeer
de dr. Ph. C. Jessup aan de Veiligheidsraad
voor te leggen, zou zich beperken tot een
verzoek aan Nederland om het vuren te
Staken teneinde nieuwe onderhandelingen
over een vreedzame regeling mogelijk te
maken. Zij zou niet vragen om het terug
trekken van de Nederlandse troepen op de
posities, die zij vóór 18 December innamen.
Dit is een mededeling, door de woordvoer
der van de Amerikaanse delegatie vanmor
gen te Parijs gedaan. Intussen is bij de
aanvang der zitting onzekerheid gekomen.
Jessup, die het eerst het woord zou voeren,
verzocht pas later te mogen spreken omdat
hij zojuist instructies uit Washington had
ontvangen. Blijkbaar noopten die dus tot
wijziging van de rede, die hij al had opge
steld. Op het ogenblik waarop dit geschre
ven wordt was nog niet bekend in welke
zin hij zijn voor te stellen resolutie (of wel-
licht alleen zijn toelichting) veranderen
moest. Volgens een bericht van Agence
France Presse uit Washington zou de Ame
rikaanse regering een „verzoenender" hou
ding van Nederland ten aanzien van de In
donesische republiek wensen hetgeen
minstens verduidelijking behoeft en de
vrijlating der republikeinse politieke leiders
Soekarno, Hatta, enz. willen verkrijgen.
Het Amerikaanse standpunt zal spoedig
genoeg blijken.
De Indonesische republiek, vertegen
woordigd door Soedja|moko, zal natuurlijk
vragen om staakt het vuren, terugtrekken
der Nederlandse troepen op hun vorige stel-
tfrgen en vrijlating der republikeinse lei
ders. Dat heeft Soedjatmokó al op een pers
conferentie medegedeeld en anders was ook
niet van hem te verwachten. Australië wil
blijkbaar ook het terugtrekken der Neder
landse troepen op hun oude stellingen be
vorderen, maar aangezien het, zoals gezegd,
geen lid van de Veiligheidsraad is, kan het
evenmin als de republiek en als de staat
India een resolutie indienen of meestem
men. Wel zou een resolutie kunnen worden
ingediend door Sovjet-Rusland en de
Oekraïne, beide leden van de Raad, die zich
ook in deze zaak wel niet onbetuigd zullen
laten. Als eerste gedelegeerde van de Sovjet
Unie' treedt blijkbaar Malik op. Hij is een
van de medewerkers van Molotof. Zijn
naam is uit Lake Success al bekend; hij
volgde daar Gromyko op.
Vanmorgen liet de behandeling in de
Vfc;Ugheidsraad zich voor Nederland gun
stiger aanzien dan de laatste dagen liet
Ceval was. Maar zekerheid ontbrak,
politiële actie zelf verloopt blijkbaar snel
cn in overeenstemming met de verwach
ting, maar omtrent de verdere loop van
zaken betreffende Indonesië doen zich tal
Van onzekerheden voor, die niet alleen de
Vraag betreffen of van een voortgezette
guerilla in het land zelf sprake zal zijn.
(In Den Haag wordt verwacht, dat binnen
tes maanden alle optreden van benden be
dwongen zal zijn.) De internationale reac
ties vormen een kwestie, die vandaag reeds
op het hoogtepunt der belangstelling ge
komen is door deze zitting van de Veilig
heidsraad. Ten aanzien van de verdere po
litieke ontwikkeling in Indonesië, die nu
het stadium van het interim-bewind .be
reikt. heeft en die zich blijft gronden op de
vrije Verenigde Staten van Indonesië, on
der de Kroon met Nederland verbonden,
Zullen zich nog problemen genoeg voordoen
als de andere tot gunstige oplossing moch
ten komen.
R.
SJARIFOEDDTN GEDOOD?
Het Batavia's Nieuwsblad meldt dat Sjari-
j. foeddïn, oud-premier en leider van de com
munistische opstand, door de republikeinen
ter dood is gebracht. Het blad geeft geen
Verdere bijzonderheden.
Indonesische kwestie in Veiligheidsraad
Rede van Amerikaanse gedelegeerde uitgesteld
De zitting van de Veiligheidsraad in Pa
rijs is hedenmorgen om kwart voor elf be
gonnen, zo meldt de speciale correspondent
van het A.N.P. De discussies worden uitge
zonden door de UNO-radio. De vergadering
wordt geleid door de Belg Van Langen-
hove, die de bijeenkomst opende en onmid-
delijk daarna de agenda ter vaststelling
voorlas. Zij bevat alleen het punt „Indone
sische kwestie". Na de vaststelling van de
agenda werd de vertegenwoordigers van
Australië, India, Nederland, de Philippij
nen en Indonesië verzocht aan de confe
rentietafel plaats te nemen. Aan het uit
einde te rechterzijde zette zich de heer
Palar, aan het andere uiteinde tegenover
hem dr. Van Royen.
Onder de stukken die op de tafel van de
raad waren gelegd, bevond zich een brief
van de republikeinse vertegenwoordiger de
heer Palar, waarin deze mededeelt, het niet
nodig te achten de raad te voorzien van
aanvullend materiaal ter bevestiging van
het republikeinse standpunt.
De heer Palar uit daarin de mening, dat
de Nederlandse actie in Indonesië, zoals
gerapporteerd door de C.V.G.D., voor zich
zelf spreekt.
Voorts was er een telegram van de Ara
bische Liga, waarin de raad wordt ver
zocht, aan Nederland het bevel te geven,
zijn maatregelen te stoppen die er volgens
de liga op gericht zijn „een régime op te
leggen dat door het volk wordt afgewezen
en dat in strijd is met de gemaakte af
spraken."
Om tien minuten voor elf kreeg dr. Van
Royen de gelegenheid, een korte verkla
ring af te leggen. Hij merkte daarin op, dat
de Nederlandse regering streeft naar het
verkrijgen van de vrijheid van Indonesië
in een Nederlands-Indonesische Unie vol
gens de beginselen van de overeenkomsten
van Linggadjati en de Renville.
Hij deelde mede, dat Nederland energieke
stappen heeft ondernomen, om in Indonesië
een interim-regering te vortnen.
Het enige doel van de thans ondernomen
actie noemde hij een zuivering van de In
donesische gebieden van onverantwoorde
lijke elementen.
Hij verklaarde, dat de Nederlandse re
gering bereid is de UNO op de hoogte te
houden over de vorming van de Verenigde
Staten van Indonesië, welke men spoedig
tot stand hoopt te brengen.
Dr. Jessup van de Verenigde Staten
maakte geen gebruik van de gelegenheid
om het woord te voeren, omdat zijn ver
klaring enige wijzigingen moest ondergaan
op grond van instructies die nog heden
ochtend van Washington binnen moesten
komen. Daarop kreeg dr. Van Royen weer
het woord.
Dr. van Royen begon zijn rede met „het
ophelderen van een fundamenteel misver
stand, dat telkens opnieuw iedere discussie
over de Indonesische kwestie heeft ver
troebeld." „Voor een goed begrip van de
zaak is het noodzakelijk te beseffen, dat
het dispuut met de republiek Indonesië niet
gaat over de vraag of Nederland bereid is
Indonesië souverein en onafhankelijk te
maken," zo zeide dr. van Royen, „deze
vraag is definitief bevestigend beant
woord. Doch telkens weer wordt het voor
gesteld alsof het ging om een strijd voor
de onafhankelijkheid van het Indonesische
volk tegen een land, dat wenst vast te hou
den aan zijn heerschappij en dat weigert
deze onafhankelijkheid te geven. Zulk een
voorstelling van feiten is even onjuist als
simpel. In werkelijkheid heeft Nederland
twee jaren geleden in Linggadjati zichzelf
bereid verklaard tot samenwerking voor
het bereiken van de spoedige vestiging van
de souvereine Verenigde Staten van Indo
nesië."
„De vraag is slechts", zo vervolgde dr.
van Royen, „of de onafhankelijke Ver
enigde Staten van Indonesië zullen begin
nen onder omstandigheden, die de vrijheid
van de samenstellende delen en van de
burgers kunnen garanderen. De keuze was
tussen snelle maar ordelijke overdracht en
revolutie, tussen federalisme en eenheids-
streven, tussen voortzetting der samenwer
king met de democratische wereld en sterke
invloed van extremisten, tussen democrati
sche gelijkheid van groepen en dictatuur
van een overheersende minderheid. Dit is
niet slechts de mening van Nederland, maar
ook van millioenen Indonesiërs."
Dr. van Royen gaf vervolgens een over
De eerste foto van koning Faroek van Egypte
na zijn echtscheiding „om redenen van
staatsbelang" van koningin Farida. De
koning arriveert hier, vergezeld van zijn twee
kinderen, de prinsesjes Ferial en Fawzia, op
zijn jachtrevler in de Nijldélia waar hij deelnam
can de traditionele eendenjacht.
zicht van de schendingen van het bestand
van de zijde van de republiek.
Ten bewijze hiervan haalde hij een aan
tal bevelen aan, die op gevangen genomen
republikeinen gevonden waren en die
spreken van aanvallen op Nederlandse
posten, kidnappen van ambtenaren, brand
stichtingen enzovoorts.
Nadat dr. Van Royen had betoogd dat
iedere grond ontbrak om te veronderstel
len dat de republiek een gematigder hou
ding zou gaan aannemen wees hij de
republikeinse beschuldiging van de hand
dat Nederland het bestand zou hebben
gebroken. Hen, die de tactiek van de re
publiek verklaren door haar vrees voor
een politiële actie wees hij er op dat de
infiltraties reeds negen maanden duren en
voorbereid werden in een tijd toen abso
luut geen actie te vrezen viel.
Hij citeerde bewijsstukken die aan
moesten tonen dat de republiek vóór 1
Januari massa-opstanden in West- en Oost-
Java en Zuid-Sumatra had willen or
ganiseren.
De beschuldiging dat de stichting van
de federalen staten in strijd zou zijn
met de Renville-overeenkomst wees hij
van de hand met citaten uit de overeen
komst zelf.
Dr. van Royen kwam tot de conclusie
dat de republiek geen overeenstemming
wenste of niet de macht had haar aan te
gaan. Hij twijfelde overigens niet aan de
eerlijke wil van mensen als Hatta.
Miliatire actie.
Over de hervatting der militaire actie zei
dr. van Royen, dat de regering voor een
tragisch dilemma stond. Toegeven aan de
republiek zou betekenen het overleveren
van Indonesië aan een beleid van chaos,
geweld en ondeskundigheid of met eigen
autoriteit de maatregelen te nemen om
ordelijke omstandigheden te scheppen, te
weten instelling van de interim-regering en
zuivering van terroristische elementen.
Nederland kon niet anders dan het laatste
kiezen. Hij voegde hieraan toe dat de ge
hele natie, uitgezonderd de communisten
achter dit besluit staat, dat overigens met
weerzin genomen is. Nederland is vastbe
sloten het uit te voeren, wat de conse
quenties ook mogen zijn.
Communisme.
Hij betoogde voorts dat de republiek
sterk onder communistische invloed staat.
De regering heeft de communisten de kans
gegeven zich in belangrijke posities te nes
telen. Met het neerslaan van Moeso's revo
lutie is het gevaar niet geweken want de
regering had hiervoor de hulp van de com
munist Tan Malakka ingeroepen.
Dr. van Royen schetste het federalisme
als de enige weg om tot de zo nocüge auto
nomie voor de zeer verschillende bevol
kingsgroepen te raken. Daarom moeten de
gematigde elementen worden ondersteund.
Dr. van Royen meende dat het onmoge
lijk was te schatten hoevelen het met Soe-
karno's politiek eens zijn, omdat er geen
verkiezingen zijn gehouden. Hij hoopte dat
spoedige vestiging van de federale structuur
de eerlijkheid van Nederland zou bewijzen.
Dr. van Royen gaf als de mening van de
Nederlandse regering te kennen, dat de
Veiligheidsraad geen verdere actie in In
donesië kan ondernemen daar zij volgens
het Handvest niet competent is, deze zaak
te behandelen. Hij merkte daarbij op, dat
de Indonesische kwestie binnen de Neder
landse rechtspraak ligt en hij protesteerde
tegen de inmenging van de UNO in bin
nenlandse aangelegenheden der leden. „Hoe
vlugger deze inmenging wordt stopgezet,
hoe beter het zal zijn", aldus dr. van
Royen.
De correspondent van het A.N.P. seint
uit Parijs, dat de houding van de Verenigde
India
aarzen
Hoewel de gebeurtenissen in Indonesië
nog geen aanleiding hebben gegeven tot
enige officiële actie van India, meent men
in politieke kringen te New Delhi dat de
regering-Nehroe zich gaarne accoord zou
verklaren met het voorstel een uitgeweken
republikeinse regering te New Delhi te
vestigen. De Indonesische „ambassadeur"
in deze stad, Soedarsono, die momenteel
te Singapore vertoeft, wordt op korte ter
mijn verwacht te New Delhi, waar hij over
leg zal plegen met de Indonesische voor
man, Abani, die op dit ogenblik te Calcutta
verblijft, en generaal Kwadir, de republi
keinse gezant te Kaboel. Deze drie per
sonen zouden de kern vormen van een
regering waarbij zich enkele uit Indonesië
ontsnapte politieke leiders zouden voegen.
De regering van India staat thans in con
tact met andere landen, in het bijzonder
met Engeland, de Verenigde Staten en
andere delen van het gemenebest, teneinde,
zich van hun standpunt op de hoogte te
stellen. Te oordelen naar het dralen van de
regering van India bij het bepalen van
haar standpunt, de talrijke raadplegingen
van andere landen en de gematigde com
mentaren in de pers, zijn waarnemers van
mening, dat de regering-Nehroe niet goed
weet, welke houding zij zal aannemen. Zij
wijzen in verband hiermede nog op de
economische toestand van het land en op
de binnenlandse moeilijkheden zoals de
zaak Kasjmir welke India verbieden
andere dan „symbolische" maatregelen te
nemen.
Staten in de bijeenkomst van de Veilig
heidsraad op heden, naar Amerikaanse
kringen gisteravond onthulden, tamelijk
gematigd zal zijn. De Amerikaanse dele
gatie heeft een resolutie ontworpen, die
door dr. Ph. C. Jessup aan de raad zal
worden voorgelegd, en waarin verzocht
zal worden het vuren te staken, teneinde
nieuwe onderhandelingen voor een vreed
zame regeling mogelijk te maken, aldus
deelde de woordvoerder van de Ameri
kaanse delegatie aan de correspondent van
het A.N.P. mede.
Hij voegde toe, dat de Amerikaanse
resolutie niet zal vragen om terugtrekken
van de Nederlandse troepen in de posities,
die zij voor 18 December innamen. Te Pa
rijs is bekend, dat een dergelijk terugtrek
ken verzocht zal worden door Australië,
welk land geen lid van de raad is en daar
om niet het recht heeft resoluties voor te
dragen. De Amerikaanse woordvoerder
verklaarde, dat de Amerikaanse resolutie
was opgesteld na een reeks besprekingen
met andere delegaties uit de raad en dat
deze besprekingen het oorspronkelijke
Amerikaanse standpunt enigermate zou
den hebben gematigd.
Hierna is echter bekend geworden dat
Washington nieuwe instructies voor zijn
delegatie naar Parijs heeft gestuurd, zodat
de inhoud der resolutie nu volkomen on
zeker is geworden.
West.Europa eerste verdedigings
linie der West-Europese Alliantie
BRUSSEL, 21 December (Reuter). De
permanente militaire commissie, opgericht
door de commissie voor de defensie van de
vijf landen, die het pact van Brussel heb
ben ondertekend, heeft met goedkeuring
van de vijf ministers van defensie besloten,
dat West-Europa de eerste verdedigings
linie zal zijn, aldus heeft de Belgische mi
nister van Defensie, kolonel Raoul de Fraï-
teur aan de commissie voor de defensie, van
de Belgische Kamer van Afgevaardigden
meegedeeld. Het Algemeen Dagblad, zijn
Londense correspondent citerend, tekent
hierbij aan:
Eige maanden geleden heerste er tussen de
ondertekenaars van het Pact van Vijf en de
Verenigde Staten verschil van opvatting
over de linie, welke de eerste stoot van een
aanval zou moeten opvangen. De Ameri
kanen dachten toen aan de Pyreneeën. Zij
wilden van Spanje en Portugal een basis
maken, van waaruit een eventueel verloren
gegaan West-Europa zou kunnen worden
heroverd. Maar de opvatting van de lan
den van Benelux, Frankrijk en Engeland
was, dat de Rijn de aangewezen verdedi
gingslinie voor het Westen was. Deze op
vatting heeft het tenslotte gewonnen.
Na informatie bij een bevoegde instantie
in Den Haag bleek ons, dat er geen sprake
is van een „eerste verdedigingslinie". De
Westelijke mogendheden hebben in overleg
met Amerika besloten geheel West-Europa
te verdedigen zo een nieuwe oorlog mocht
uitbreken. West-Europa is dus geen verde
digingslinie, doch als het ware een bolwerk
voor welks behoud alle krachten zullen
worden ingespannen.
Chinese Skymaster neergestort
Een Skymaster van de Chinese Nationale
Luchtvaartmaatschappij, die gisterochtend
met twee andere vliegtuigen met evacués
uit Sjanghai is vertrokken is op Basalt
eiland, 60 k.m ten N.-O. van Hongkong,
neergestort en verbrand.
Volgens een mededeling van een em
ployé van de Pan American Airways heb
ben 35 personen 28 passagiers en 7 leden
van de bebanning het leven verloren. Be
halve Quentin Roosevelt kleinzoon van
wijlen president Roosevelt en vice-presi
dent van de Chinese Nationale Luchtvaart
maatschappij, bevinden zich onder de
doden dr. Peng Hsoe-Pei. een gewezen
Chinese minister van Voorlichting en Feng
Joe-Cheng, directeur te Shanghai van het
Chinese pers-agentschap „Central China
News Agency".
CEYLON GESLOTEN VOOR NEDER
LANDSE MILITAIRE GOEDEREN
Ceylon heeft heden zijn haven en vlieg
velden gesloten voor alle Nederlandse
schepen en vliegtuigen, welke troepen en
oorlogsmateriaal voor Indonesië vervoeren,
meldt Reuter.
Vernomen wordt, dat de regeringen van
andere dominions van deze maatregel op
de hoogte werden gesteld.
Deskundigen veronderstellen, dat er behalve in de buurt van Schoonébeek in Drente meer
plaatsen in ons land zijn, waar op exploiteerbare diepte olie in de grond zit. Zo verwachten zij olie
te zulten vinden in de IJpolcler in de omgeving van Amsterdam. Daar is thans een boortoren
opgericht met welke de proefboringen reeds begonnen zijn.
BERLIJN
Deur blijft open voor de Sovjets
De drie commandanten van de Westelijke
sectoren van Berlijn hebben officieel een
driemogendhedenbestuur in de Britse,
Franse en Amerikaanse sectoren van de
stad ingesteld.
Dit werd aangekondigd door de Franse
commandant, generaal Jean Ganeval. In
de aankondiging wordt gezegd, dat „op 1
Juli de Sovjet-autoriteiten zich uit het ge
allieerde militaire bestuur van Berlijn
terugtrokken en het vierledige bestuur van
de stad ontwrichtten. Het geallieerde stads
bestuur werd ingesteld volgens overeen
komsten tussen de vier regeringen, die
slechts kunnen worden gewijzigd of ge
annuleerd met instemming van alle be
trokken regeringen. Het geallieerde bestuur
heeft derhalve niet opgehouden te bestaan,
niettegenstaande het feit, dat het sinds 1
Juli zijn werkzaamheden heeft gestaakt als
gevolg van de weigering van de Sovjet
autoriteiten de vergaderingen bij te wonen.
Thans kan niet langer worden toege
staan, dat de weigering van de Sovjet
autoriteiten om de vergaderingen van het
geallieerde militaire bestuur bij te wonen
een beletsel vormt voor een behoorlijk
wettelijk bestuur van Berlijn.
De geallieerde Kommandantura zal der
halve haar werkzaamheden onverwijld her
vatten. Indien de Sovjet-autoriteiten nu of
later besluiten zich te houden aan de over
eenkomsten waartoe de vier mogendheden
zich verplicht' hebben, zou het vierledige
bestuur van Berlijn hervat kunnen worden.
Tijdens hun afwezigheid zullen de drie
Westelijke geallieerden de bevoegdheden
van de geallieerde Kommandantura uit
oefenen, zij het dan, dat hun besluiten voor
het ogenblik alleen in de Westelijke sec
toren gelden.
Men verwacht niet, dat de bekendmaking
over de Kommandantura werkelijk veel
verschil zal uitmaken voor het bestuur van
de Westelijke sectoren, daar de drie com
mandanten toch al regelmatig bijeen
kwamen om hun maatregelen te coördi
neren.
De plaatsvervangende burgemeester van
Berlijn, dr. Friedensburg, heeft naar aan
leiding van de instelling van het militaire
bestuursbureau door de drie Westelijke
mogendheden verklaard, dat deze toestand
voordeliger is dan de voorafgaande stand
van zaken. De gemeentelijke wetgeving zal
erdoor vergemakkelijkt worden.
Principiële houding geëist.
De sociaal-democratische partij in de
Westelijke sectoren van Berlijn heeft al
haar leden, die in de Oostelijke sector offi
ciële functies bekleden, gelast te weigeren
enige verklaring te tekenen waarin zij
steun beloven aan het „Oostelijke" gemeen
tebestuur. Zij mogen hierbij niet op hun
economische toestand letten. „De leden die
dit besluit niet kunnen aanvaarden moeten
dezelfde stap doen, die zij tijdens het fas
cistische regiem deden en zich uit het poli
tieke leven terugtrekken." „Dit betekent",
aldus de verklaring, „dat zij zich uit de
sociaal-democratische partij terug moeten
trekken."
Communisten naderen
Nanking tot op 16 km.
Tweeduizend gemotoriseerde communis
tische manschappen hebben een stormaan
val uitgevoerd waarbij zij tot op 16 kilo
meter ten Noorden van Nanking door
drongen.
Amerikaanse hulp opgeschort
De administrateur van het plan-
Marshall, Paul Hoffman, heeft verklaard,
dat zijn onderzoek naar de toestand in
China tot resultaat heeft gehad, dat het
herstelprogram van 70 millioen dollar
wordt opgeschort. Het program zou worden
„uitgesteld tot de toestand in China opge
helderd is".
Vrijlating van 35.000
communistische opstandelingen
De speciale correspondent van het Chi
nese blad Sin Po meldt uit Batavia: Wel
ingelichte republikeinse kringen te Bata
via hebben verklaard, dat wel vaststaat,
dat 35.000 gearresteerde communistische
opstandelingen thans in vrijheid zijn ge
steld, teneinde tegen Nederlanders mee te
strijden. Mogelijk zijn ook de gearresteerde
leiders in vrijheid gesteld, aldus Sin Po.
Desbetreffende plannen waren reeds ge
ruime tijd geleden door de republikeinse
regering bekrachtigd en wachtten slechts
op het geschikte ogenblik voor uitvoering.
Telegram van de E.V.C.
geweigerd
De Eenheids Vak Centrale heeft op 20
December in Amsterdam een telegram aan
geboden, bestemd voor het Wereldvakver
bond. De directeur van het Telegraafkan
toor te Amsterdam heeft dit telegram ge
weigerd op grond van artikel 14 van de
Telegraaf- en Telefoonwet 1904, waarin
bepaald is, dat telegrammen geweigerd of
gestuit kunnen worden, wanneer hun in
houd in strijd wordt geacht met de vei
ligheid van de slaat, de openbare orde of
de goede zeden.
Hef woord is aan
E t v s
Geen glans zonder licht: dat is de
eerste stelregel, die elke schrijver
zich voor ogen moet houden.
Het verloop der
militaire actie
Van officiële zijde wordt gemeld:
In Midden Java hebben Nederlandse
troepen Bondjonegoro. Rembang en Ka-
lioerang bezet. In Oost-Java werd Wlingi
in het Zuid-Malangse door Nederlandse
troepen bezet. Nederlandse troepen landden
bij Bagan Siapiapi op de Noordkust van
Sumatra en hebben deze plaats bezet. Het
Zuid-Assahanse werd volledig bezet en
Nederlandse troepen gingen over tot zui
vering van het district.
Uit Batavia werd vandaag vernomen,
dat alle leden van de Commissie van Goede
Diensten, die zich te Kalioevang bevon
den, thans veilig te Djokja vertoeven.
De correspondent van Aneta te Medan
verneemt, dat in de tot dusverre onder
Nederlandse contröle gebrachte gebieden
van het republikeinse deel van Sumatra
de bevolking in staat van ondervoeding
werd aangetroffen. Een groot deel van de
bevolking was lijdende aan framboesia,
malaria, tuberculose en lepra.
De toestand op gebied van kleding was
over het algemeen ook slecht. Bij het op
trekken der Nederlandse troepen wierp de
bevolking grote pakketten republikeins
geld weg, bestaande uit gestencilde bank
biljetten tot bedragen variërend van vijf
duizend tot twintig millioen republikeinse
guldens. De Nederlandse troepen werden
over het algemeen vriendschappelijk ont
vangen.
Onze correspondent te Batavia seinde
ons heden:
Volgens berichten uit Chinese bron zou
de communist Tan Malaka in de omgeving
van Madioen de leiding van de tegenstand
op zich hebben genomen.
Een republikeinse radiozender op Oost
Java lanceerde een bevel tot alle ge-
infiltreerde strijdkrachten om als één man
op te staan ter uitvoering van de tevoren
opgestelde plannen. Het hoofdkwartier van
de T.N.I. zou overgeplaatst zijn naar Solo.
Onze correspondent te Batavia vernam
hedenmorgen van militaire zijde dat-er zich
op West-Java slechts enkele incidenten
hebben voorgedaan. Het is op West-Java
rustiger dan op Oost-Java. Verzekerd wordt
dat Tjepoe en Solo zijn gevallen.
Soerakarta bezet.
BATAVIA. 22 Dec. (U.P.) Het Neder
landse militaire hoofdkwartier deelt mede.
dat Indonesische strijdkrachten Tjepoe en
de olie-installaties aldaar in brand hebben
gestoken, toen zij bij de nadering der Ne
derlandse troepen deze plaats verlieten.
Tjepoe werd door Nederlandse mariniers
veroverd.
Volgens het Nederlandse hoofdkwartier
zijn sinds het begin der operaties in Indo
nesië acht Nederlandse soldaten gedood en
14 gewond. Ook de republikeinse hoofdstad
op Sumatra, Boekit Tinggl, is bezet door de
Nederlanders.
Voorts wordt de bezetting van Soerakarta
een stad met een half millioen inwoners,
bekend gemaakt. Over het geheel genomen
werd weinig tegenstand ontmoet. Nergens
werden tegenaanvallen ondernomen, zegt
het communiqué.
In Midden-Java heeft de Nederlandse
gemechaniseerde colonne die van haar basis
Semarang naar het Zuiden trekt, contact
gemaakt met andere Nederlandse strijd
krachten in de omgeving van Djokja.
Boodschappen uit
Suriname
PARAMARIBO, 22 December. (A.N.P.-
Aneta). De staten van Suriname heb
ben een telegram gezonden aan het mi
nisterie van Overzeese Gebiedsdelen,
waarin gezegd wordt dat zij „met grote
teleurstelling vernomen hebben" van de
militaire actie in Indonesië.
De „Persatoean Indonesia", een vereni
ging van Indonesiërs in Suriname, heeft
een telegram gezonden aan Koningin
Juliana, waarin wordt verklaard, dat de
Indonesiërs in Suriname „zeer teleurge
steld zijn over de schending van de Ren
ville-overeenkomst" en waarin beleefd
wordt verzocht om onmiddellijke vrijlating
van Soekarno. Salim, Hatta en Soedirman
en om hervatting van de besprekingen met
de republiek.
Enormiteiten
De verschillende woordvoerders van de
Indonesische republiek in het buitenland
vertellen op persconferenties dingen die
ongeloofwaardig klinken, zoals: dat Djokja
zou zijn heroverd door de T.N.I. (inmiddels
pertinent tegengesproken door Den Haag
en Batavia) en dat de Nederlandse actie
noodzakelijk was geworden door de on
houdbare economische en politieke toe
stand in Nederland zelf. Maar deze enigs
zins te verklaren tendenzberichten worden
glansrijk geslagen door wat het orgaan van
de Duitse Eenheidspartij „Neues Deutsch-
land" t.en beste geeft. Dit blad vertelt zijn
lezers dat de Nederlandse actie wordt uit
gevoerd met behulp van duizenden Duitse
krijgsgevangenen, onder dwang of door
schone beloften gerecruteerd uit Engelse,
Franse en Italiaanse kampen. En als klap
op de vuurpijl voegt dit blad erbij dat het
dit bericht heeft aangetroffen in ver
schillende Amerikaanse kranten.
WEINIG VERANDERING
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Woens
dagavond tot Donderdagavond:
Droog weer met enkele overdrijvende
wolkenvelden en plaatselijk nevel of
mist, In het Noorden van het land
weinig wind, in het Zuiden zwakke
tot matige wind.
Vannacht lichte en op sommige plaat
sen matige vorst. Morgen overdag
meest lichte vorst.
23 December:
Zon op 8 47 uur. onder 16.31 uur
Maan op 0.40 uur, onder 12.55 uur
(Laatste kwartier)
