smm%
mwt m
c
3
Een Gouden Jaar
nzzieehzt
HET
Mogelijkheden voor verder
Dit jaar minder verkeersongelukken
in Haarlem dan in 1947
C. DE WEERS
PANDA OP DE WALVISVANGST
Güépin van der Vlugt
Q Wereldnieuws
VRIJDAG 31 DECEMBER 1948
HAARLEMS DAGBLAD
2
IN DE WERELDPOLITIEK
Men zou het als symboliek kunnen zien
dat tijdens de jaarwisseling de Veiligheids
raad, dat gebrekkige doch enige instrument
voor het behoud van de wereldvrede waar
over de internationale samenwerking be
schikt, noch in Europa noch in Amerika zal
zijn, doch ergens zweeft tussen de oude en
de nieuwe wereld. Want de Veiligheidsraad
vertrok 31 December uit Parijs en hervat
zijn zittingen pas op 6 Januari in Lake Suc
cess, de plaats van zijn permanent hoofd
kwartier. De symboliek van dat afwezige,
onbereikbare vredesinstrument is geschikt
om in de onmeetbare tijdsfractie tussen 1948
en 1949 de gedachtenflits der mensen in alle
streken der wereld te doen verwijlen bij de
afwezige onbereikbaar lijkende vrede tus
sen de volken. Die gedachtenflits zal dan
ongetwijfeld tendele uit teleurstelling, ten
dele uit hoop en ten dele uit vrees bestaan.
Want, al betekent de overgang van het ene
jaar in het andere practisch niets ten aan
zien van de lopende zaken en al verandert
er niets door die wijziging van het laatste
cijfer onzer jaartelling, toch brengt „Oud
en Nieuw" onvermijdelijk in aller harten
de vraag: „Wat zal er in dit komende jaar
gebeuren?"
Ten aanzien van de wereldpolitiek was
1948 een jaar van grote desillusies en drei
gende gevaren. Dit jaar heeft de volken der
wereld in een nieuwe golf van vrees ge
bracht, die hen nog steeds overspoelt en er
is geen enkele zekerheid dat zij zich daar
uit zullen kunnen redden in de nabije toe
komst.
In deze tijd, waarin eigenlijk oorlog en
vrede beide afwezig zijn en het leven der
mensen omhuld is door een nevel van on
zekere dreigingen, is het de wereldpolitiek
Als tolk van onschatbaar
veel mensen,
In Nederland als over de
grenzen,
Wil ik eind' van 't jaar,
Allen -, dat is zonneklaar,
Met TIP VAN BOOTZ
'n lang leven toewensen.
Inz. Mevr. A. S. te A'dam ontv. 1 fl. TIP
(Adv.)
De radio geeft Zaterdag
HILVERSUM L 301.5 !VL
8.00, 9.30, 19.00, 20.00, en 23.00 uur Nieuws.
8.15 Platen. 8.25 Hoogmis. 9.45 Werken van J.
S. Bach; 10.00 Kerkdienst. 11.30 Werken van
J. S. Bach. 12.15 Amusementsorkest. 12.45
Andres Segovia, gitaar. 12.55 Zonnewijzer.
13.00 Strijdkrachten. 13.30 Gelukwensen op
varenden. 13.50 Radio Philharmonisch Orkest
onder Stanford Robinson, met Annie Hermes,
alt en Frans Vroons, tenor. 16.15 Platen. 16.30
„Gregoriaans". 17.00 Wigwam. 18.00 Strijd
krachten. 19.15 Promenade-orkest. 19.45 Re
geringsuitzending. 20.05 Gewone man. 20.12
Platen 20.20 Lichtbaken. 20.50 Platen. 21.00
„Negen heit de klok". 22.00 Radio-estafette
22.15 Weekend-serenade. 22.45 Gebed. 23.15
Residentie-orkest onder Hein Jordans, met
Jo Vincent, sopraan.
HILVERSUM U, 414.5 M.
8.00, 13.00, 18.00, 20.00 en 23.00 uur Nieuws.
8.18 Lichte muziek. 9.30 Gelukwensen opva
renden. 10.00 Nieuwjaarsdienst. 10.30 Carel
van Leeuwen Boomkamp, cello. 10.35 Voor
dracht. 11.05 Gelukwensen opvarenden. 13.30
Lichte muziek. 12.00 Gelukwensen. 12.30 Ac-
cordeola. 12.50 Platteland. 13,15 Ramblers
13.40 Jolian Jong, orgel. 14.00 A.J.C. 14.20
Selectie Cole Porter. 14.30 Harmonie-orkest.
15.00 Luisterspel. 15.50 Werken van Chopin.
16.15 Toespraak. 16.30 Klankbeeld. 17.00 Caba
ret. 17.30 „Om en bij de twintig". 18.15 Lichte
muziek. 18.45 Toespraak. 19 00 Artistieke
Staalkaart. 19.30 Toespraak. 20.05 „Bruiloft
van Kloris en Roosje". 22.00 Symphonisch
concert. 23.15 Lichte muziek. 23.35 Vrolijke
klanken.
Zondag
HILVERSUM I, 301.5 M.
8.00, 9.30, 13.00, 19.30 en 23 00 uur Nieuws.
6.15 Concert voor viool en orkest, Bach. 8.30
Kerkdienst. 9.45 Eileen Joyce, piano. 9.55
Hoogmis. 11.30 Platen. 11.40 „Pianoconcerten
van Mozart". 12 15 Beantwoording van vra
gen. 12.35 Platen. 12.40 Lichte muziek. 12.55
Zonnewijzer. 13.25 Lichte muziek. 13.50 Buf
falo Bill. 14 05 Kamermuziek. 14.30 „Kinderen
zoeken de ster". 14.40 Rosa Spier. harp. 15.05
Reger-Bruckner-cyclus. 15.30 Kamerorkest.
16.10 Sport. 16 25 Vespers. 17 00 Kerkdienst.
18.30 Strijdkrachten. 19.00 Orgelmuziek. 19.15
„Kent gij uw Bijbel?". 19.45 Platen. 19.50
Boekbespreking, 20.05 Gewone man. 20.12
„Uit en thuis". 22.37 Actualiteiten. 22.45 Ge
bed 23.15 Symphonisch concert.
HILVERSUM n. 414.5 M.
8.00. 13.00, 18.00. 20.00 en 23.00 uur Nieuws.
8.18 Pelléas et Mélisande, Fauré. 8.30 Voor de
tuin. 8.40 Lichte muziek 9.12 Sport. 9.45 Ge
vraagde platen. 9.45 Geestelijk leven. 10.00
Zondagshalfuur. 10 30 Studio-dienst. 1100
Kerkdienst - 1145 „Tussen kerk en wereld".
12.00 S.S. Bonaventura. 12.30 Zondagclub.
1240 Jodelzang. 13.20 Musette-orkest. 13.50
„Even afrekenen". 14.00 Sonate voor twee
fluiten. Handel. 14 05 Boekbespreking. 14.30
Radio Philharmonisch Orkest onder Ignace
Neumark, met Stephan Askenase. piano..
„A Midsummer Night's Dream", Mendels
sohn; Concert voor piano en orkest in a,
Schumann. 15.30 Film. 15.45 Thé dansant.
16.30 Sport. 17.00 Gesprekken. 17,20 „Kerk
liederen* 17.30 Ome Keesje. 17.50 Sport. 18.15
Om en om-programma. 19.00 Radiolympus.
19.30 Lichte muziek 20.05 Reportage. 20.15
Opera-muziek. 21.00 Nieuwjaarsspel. 21.30
Filmmuziek. 22.00 „Fritsen en fratsen". 22.25
Kwartet in d. Schubert. Hongaars Strijk
kwartet. 23.15 Platen,
Maandag
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00, 8.00, 13.00, 19.00, 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen. 7.45
Woord voor de dag. 8.15 Gewijde muziek.
8.45 Platen. 9.15 Voor zieken, 9.30 Koninklijke
Militaire Kapel. 10.00 Lichte muziek. 10.30
Morgendienst. 11.00 Strijkkwartet, Janacek.
11.20 Voordracht. 11.40 Peter Penders. tenor
en Marinus Voorberg, piano. 12.10 Sans souci.
12.30 Land- en tuinbouw. 12.33 Lichte klan
ken. 13.15 Mandoline-orkest. 13-45 Victor
Sylvester, 14 00 Voor de jeugd. 14.35 Sinfo-
nica Giocosa Martinu. 15.00 „Kamerplanten".
15.30 Cyclus: trio's. 16.00 Bijbellezing. 16.45
Concerto Grosso, Corelli. 17.00 Voor kleuters
17.15 Orgelmuziek. 17.45 Regeringsuitzending.
18 00 Piano-duo. 18.15 Sport. 18.30 Strijd
krachten. 19 15 "Boekbespreking. 19.30 Actua
liteiten. 19.45 Regeringsuitzending. 20.15
„Praeludium" 21.30 „Jeugd tussen God en
chaos". 22,40 Platen. 22.45 Avondoverdenking.
23 15 Platen.
HILVERSUM n. 414.5 M.
7.00. 8.00, 13.00, 18 00, 20.00, en 23.00 uur
Nieuws. 7 15 Platen. 8.55 Gesprek. 9.00 Wer
ken van Tsjaikofsky en Grieg. 9.35 Dans
muziek. 10.00 Morgenwijding. 10.15 Arbeids
vitaminen 10.50 Platen. 1100 „Op den uit
kijk". 11.15 Orgelconcert. 12.00 Lichte muziek.
12.30 Land- en tuinbouw. 12.38 Pierre Palla,
orgel. 13.20 Promenade-orkest. 13.50 Platen.
14.00 „Wat gaat er om in de wereld". 14.15
Lichte muziek. 15.00 Cabaret. 16.00 Sextet
voor blaasinstrumenten. Beethoven. 16.45
Musicalandcr. 1730 Padvinders. 17 45 Piano
muziek. 1820 Platen. 18.30 Film. 19.00
„Moldau". Smetana. 19.15 „Muziekbegrip"
19.30 Nap de Klijn, viool en Isja Rossican,
piano. 20.05 Radioscoop. 22.30 Jan Odé, piano.
23.15 „Swing corner".
zelf die telkens weer haar huiveringwek
kende fouten en gevaren onbeschaamd aan
de v/ereld toont. De politiek zelf is het, die
de gevaren oproept welke de mensheid haar
rust en haar levensvreugde ontnemen en de
politiek zelf is het die met dezelfde schaam
teloosheid telkens weer bekent, machteloos
te staan wanneer het er om gaat die geva
ren te bezweren. Het is alsof een onhandig
en grillig kind roekeloos en zonder systeem
met zijn blokken in het rond smijt zonder
een bepaald doel na te streven en zonder de
verantwoordelijkheid voor zijn gevaarlijk
spel te kunnen aanvaarden zo speelt de
politiek met het geluk der mensen en met
de veiligheid der kleine en grote gemeen
schappen, die de mensheid in de loop der
eeuwen op aarde heeft opgebouwd.
De staten kunnen zich inspannen om hun
inwoners levensgeluk en bestaanszekerheid
te verschaffen, de huisgezinnen kunnen hun
veilige armen beschermend uitstrekken
rond degenen die ertoe behoren het mag
niet baten wanneer in de wereldsamen
leving een dier gevreesde machten opstaat,
wier doel het is goedschiks of kwaadschiks
zichzelf te voeden met hetgeen anderen
opbouwden en als hun eigendom beschouw
den.
De gemeenschap van het huisgezin en die
der natie hebben op dit moment in de
wereldgeschiedenis geen wapen meer om
zich te verdedigen tegen wat van buiten
af op hen kan toestormen. De staat, groot
of klein, is machteloos geworden waar het
er om gaat, zijn inwoners veiligheid en rust
te garanderen. Geen enkel der landen, die
op de ledenlijst der UPJO staan, is in staat
op eigen kracht zijn grenzen te verdedigen
en dat besef, reeds tijdens en vlak na de
vorige oorlog doorgedrongen tot het brein
dergenen die als vertegenwoordigers der
naties op het internationale forum bijeen
waren, is wellicht de grote stimulans ge
weest die tot de oprichting van de UNO
heeft gedreven en is wellicht ook thans nog
de grote stimulans die de landen telkens
weer naar elkander toedrijft over de steeds
breder wordende kloven die de oorspron
kelijk zo degelijk lijkende vloer der UNO
bijkans onbegaanbaar hebben gemaakt.
Het heeft in 1948 wel eens geleken alsof
de politici in hun voortdurende onderlinge
„strijd om de aardkluiten" tot de overtui
ging kwamen, dat de tijd van de internatio
nale vrijbuiterij voorgoed voorbij was en
de naties zich onvermijdelijk zouden moe
ten schikken in een ordelijke internationale
samenleving, waarin recht en wet heersen.
Doch bij velen van hen zakte die overtui
ging snel op het moment dat zij op een of
andere wijze nog een mogelijkheid ontdek
ten om, in combinatie met andere, gelijk
gestemde regeringsleiders, toch nog met
succes die verouderde, gevaarlijke strijd om
de macht op de wereld aan te binden.
1948 is in dat opzicht een jaar van grote
verwachtingen en diepe bezorgdheid ge
worden. Het heeft de opgang naar een
betere wereld zowel als de afvalligheid van
een groots idee laten aanschouwen. In
grote lijnen gezien beleeft de wereld bij
deze jaarwisseling een dieptepunt: een
crisis, die goed en kwaad kan voortbrengen:
De idee van een wereldregering, gestadig
groeiende in de gewone mensen, doordrin
gende in de regeringskringen en bij de
politici, heeft een klap gekregen door een
aanval van een oude boze macht. De aan
val van het „bloc-idee". Terwijl in Europa
bijvoorbeeld de grondslagen voor een grote
internationale gemeenschap van volken
op bemoedigende wijze werden uitgebouwd
door onvermoeide particuliere werkers, die
hun idealisme vestigden op de harde wer
kelijkheid en de logica, zweefde uit som
mige muffe hoeken van regeringstraditio-
neïen weer de ondefinieerbare, vage idee
der pactenvorming aan, die de theorie der
verbondenheid poogde te verwezenlijken
door onhoudbare en onpractische afspra
ken, vastgelegd in zwaarwichtige bewoor
dingen op duur perkament.
De oude souvereiniteit verdedigde zich
tegen een zekere dood. Maar de doodstrijd
geeft onvermoede kracht. De nationale
souvereiniteiten trachten zich te redden in
het net van verdragen, dat moet lijken
op een stevig huis doch in werkelijkheid
alleen maar scheuren kan als men het ge
weld zon aandoen.
Men denkt in sommige kringen opnieuw
dat het mogelijk zou zijn in een bloc van
souvereine staten een macht te creëren die
een oorlog zou kunnen winnen, wanneer
die zou worden opgelegd. In plaats van de
vrede een kans tot winnen te geven, heeft
men de oorlog een winstkans toebedacht.
Dat is het grote verlies van 1948 geweest.
Doch 1948 bracht tegelijk een bemoedi
gend verschijnsel. In de sociale UNO-com-
missie werd het Handvest voor de rechten
van de Mens aanvaard. Wanneer de in dit
Handvest neergelegde beginselen van theo
rie in praktijk zouden moeten worden
omgezet, zouden de UNO-leden. die het
Handvest aanvaardden, voor de onvermij
delijke noodzakelijkheid komen eerst hun
internationale verhoudingen te ordenen, dat
wil zeggen, hun souvereiniteit gedeeltelijk
te offeren aan een regerend wereldorgaan,
omdat dit de enige manier zou zijn om de
mens werkelijk zijn recht op veiligheid,
vrijheid, bestaansmogelijkheid en welvaart
te garanderen. Dat men nog steeds vast
houdt aan het souvereïniteitsbeginsel is in.
feite een miskenning van de menselijke
rechten.
En daarmede is de grootste der fouten,
die de politiek van vandaag nog aankleeft,
gesignaleerd: Niet alle regeerders beseffen
dat zij mensen regeren. Zij werken met
getallen éh statistieken, met troepencon
tingenten en arbeidspotentie en productie
cijfers, doch zij zien geen mens meer. De
mens met zijn leventje, zijn lief en leed,
zijn enorme persoonlijke krachten, zijn
verstand en zijn verlangens, speelt een te
kleine rol in het gedachtenleven van som
mige politici, die zelf zo weinig mens ge
bleven zijn in hurt politiek bedrijf dat zij
niet meer weten waarom zij politici zijn.
Zij weten niet meer dat de politiek het
instrument zou moeten zijn dat alle men
sen op aarde vrede, rust en veiligheid zou
moeten brengen.
Belangstelling voor de mensen, voor de
grote en kleine, voor de arme en rijke,
voor de ingenieuze en eenvoudige mensen:
Dat moge de gave zijn die in 1949 wordt
geschonken aan degenen die de volken
heten te leiden en die de wegen zoeken
moeten door de internationale woestijnen
naar de oase, waar de mens) tenminste
zonder de vrees voor plotselinge vernieti
ging van alles wat hij op zijn reis ver
zameld heeft en meevoert, kan verwijlen en
rusten.
Dat de politici de dingen der wereld in
het groot mogen gaan zien. dat zij de
grootheid van de mens mogen beseffen en
dat zij de wereld tenslotte tot een bewoon
baar huis mogen maken waarin die groot
heid in goedheid gedijen kan dat alles
zou 1949 tot een gouden jaar maken.
iL,
Jack Morris
ALLEEN IN JANUARI:
alle artikelen
10 KORTING
ook
LEREN. EN LAMSHUIDKLEDING
BARTELJORISSTRAAT 20 - TEL. 13439
HAARLEM
economisch herstel in 1949 aanwezig
De grote vraag, die bij de komende jaar
wisseling mag worden gesteld, n.l. of Ne
derland als economische eenheid is voor
uitgegaan, behoeft, ondanks tal-van be
zwarende omstandigheden, gelukkig niet
ontkennend te worden beantwoord. Wij
weten wel dat we in het afgelopen jaar
nagenoeg al ons goud en het grootste deel
van onze Amerikaanse fondsen zijn kwijt
geraakt en dat we thans voor geen gering
deel „teren" op de Marshallhulp, die ons
c.a. 3 milliard in het laatje brengt, ten
slotte wordt de economische en financiële
positie van een land niet beheerst door de
stand van zijn nationaal vermogen, maar
door die van het volksinkomen. Iemand
kan een groot kapitaal hebben, maar een
onvoldoend inkomen, een ander een klein
vermogen of in het geheel geen vermogen,
doch een voldoend inkomen en laatstge
noemde verkeert dan zonder twijfel in de
gunstigste positie.
Zo is het ook met een land. Het gaat er
tenslotte om of het nationale volksinkomen
groot genoeg is om de redelijke behoeften
der bevolking en die van de Overheid te
dekken en reserves te maken voor vernieu
wing van zijn productieapparaat. Nu zullen
t.z.t. hierover de gebruikelijke statistieken
De drie nieuwe giraffen in de Amsterdamse Dierentuin bekijken nieuwsgierig
hun nieuwe omgeving.
Maar er gebeuren er altijd nog veel te veel
Wie een bezoek brengt aan de kamer van
de chef van de Haarlemse verkeerspolitie,
inspecteur I. B. Brauckmann, wordt al
spoedig getroffen door een grote kaart van
de stad, waarin vele tientallen spelden zijn
gestoken, spelden, die voorzien zijn van ge
kleurde knoppen. In de buitenwijken staan
die spelden zeer verspreid, in het centrum,
vooral van Plein tot Station staan, ze op
een kluitje en is er eigenlijk geen plaats
over voor nog meer exemplaren.
Die kaart vormt de beeldstatistiek van
de Haarlemse verkeersongelukken. De
kleuren duiden de aard van het ongeval
aan: rood: met dodelijke afloop; geel: met
zwaar gewonden; groen: met licht gewon
den; zwart alleen materiële schade.
Met één blik kan men constateren dat de
laatste soort verre in de meerderheid is
de Verkeerspolitie is in dit opzicht volledig
en nauwkeurig en registreert ook dat uw
spatbord bij een overigens onschuldig aan-
rijdinkje een flinke deuk opliep en dat
op de Noord-Zuid-route, dus op de Rijks
straatweg van de grens met Velsen in het
Noorden tot de Wagenweg, grens Heem
stede, in het Zuiden, de meeste ongevallen
gebeuren, ruw geschat wel 80 van het
totaal.
Daarbij hebben de meeste ongelukken
met dodelijke afloop op dè Rijksstraatweg
plaats, ongetwijfeld een gevolg van de
hogere snelheid waarmee op die weg wordt
gereden. Plein en Stationsplein worden bij
voorbeeld wel bedolven onder de zwarte
spelden, maar ernstige ongelukken komen
daar minder voor, omdat de deelnemers
aan het verkeer op zulke drukke en gecom
pliceerde punten uiteraard voorzichtiger
zijn.
Een ander punt. waarvan het gevaar zo
uit de kaart springt, is de splitsing Amster
damsevaart en Nagtzaamstraat. In het af
gelopen jaar waren daar een dode, twee
zwaar- en twee lichtgewonden te betreuren.
Toch mag men de verkeersveiligheid niet
afmeten naar het aantal dodelijke ongeluk
ken alleen, de zwaar- en ook de lichtge
wonden moeten erbij geteld worden, omdat
het te zeer van toevallige omstandigheden
afhankelijk is in welke catagorie een slacht
offer tenslotte ingedeeld wordt.
Het nu bijna afgelopen jaar is, wat de
Betaalt voor Herencostuums 20 tot 100 gld.
Winterjassen. Dameski. enz. goede prijzen
KAMPERVEST 45 - HAARLEM - TEL. 17825
(Adv.)
verkeersveiligheid betreft, gunstiger ge
weest dan zijn voorganger. In 1947 werden
door de politie 925 gevallen geregistreerd,
waarbij elf doden, 120 zwaar gewonden en
134 licht gewonden te betreuren vielen,
dit jaar behoefden tot en met November
slechts 780 formulieren voor het Centraal
Bureau voor Statistiek te worden ingevuld,
twaalf keer voor een dode, 52 keer voor een
zwaargewonde en ongeveer 130 keer voor
een lichtgewonde.
Oppervlakkig bekeken steekt de ver
keersveiligheid in Haarlem zeer gunstig af
bij die in Amsterdam: in 1947 werden in
de hoofdstad bijna 6800 ongevallen, waar
van één procent met dodelijke afloop, sta
tistisch vastgelegd. Inderdaad is het opval
lend, dat het aantal verkeersongelukken in
verhouding sneller toeneemt dan de be
volking.
Belangrijker dan het in cijfers constate
ren van de verkeersonveiligheid in onze
steden, is het bevorderen van een veilig
verkeer.
Wij hebben in het bijzonder nagegaan of
een omlegging van het doorgaande verkeer,
zodat dit zich niet meer door de Haarlemse
binnenstad behoeft te wringen, verlichting
in het centrum zou brengen, waardoor de
kans op ongelukken zou verminderen.
De politie heeft daartoe het verkeer ge
teld op de hoek van de Wagenweg en de
Iordensstraat. Voor dat het uit het Zuiden
naar het Noorden gaande verkeer via de
Wilhelminastraat werd geleid, gingen er op
een willekeurige dag van de 1628 auto's
1415 naar het Plein, 213 naar de Iordens
straat. Na de omlegging gingen er op een
andere willekeurige dag van de 1314 auto's
1380 naar het Plein en 434 naar de Iordens
straat.
Een telling op het Kennemerplein liet
dezelfde verhoudingen zien. zodat men niet
moet verwachten, dat het aanwijzen van
een buiten 't centrum gelegen route merk
bare ontlasting van het verkeer in de oude
stad te weeg brengt.
Veel belangrijker is dan ook de verkeers-
opvoeding van het publiek. De Vereniging
voor Veilig Verkeer, de school, de politie,
de pers hebben in dit opzicht een grote
taak. Moderne methoden en middelen moe
ten daarbij toegepast en vooral mag niet
worden vergeten dat opvoeding tot een vei
lig verkeer in de allereerste plaats be
tekent begrip hebben voor de psychologie
van de deelnemers aan dat verkeer.
Bjj de Christelijk Gereformeerde Kerk
te Aalsmeer is beroepen ds. M. Holtrop te
Haarlem.
een meer nauwkeurig beeld geven, maar
voorlopig mag wel worden geconstateerd
dat de gaping tussen de nationale inkom
sten en uitgaven in dè loop van 1948 klei
ner geworden is. In de eerste plaats door
de voortgaande stijging der productie, die
thans tegenover een gemiddelde van 94
voor 1947, een indexcijfer van 121 bereikt
heeft, in de tweede plaats doordien de
Nederlandse import inclusief diamant, dit
jaar voor c.a. 55 door de export zal zijn
gedekt, een percentage dat in 1947 44
bedroeg en voorts door een aanmerkeliike
teruggang van het tekort op het staatsbud
get. dat, als de belastingopbrengst in 1949
op het huidige peil kan worden gehand
haafd. in de loop van dat jaar geheel zal
kunnen verdwijnen. De niet-kohierbelas
tingen zullen, gelijk we reeds eerder schre
ven. dit jaar c.a. 700 millioen boven de
raming opbrengen en ook de kohierbelas
tingen komen boven de raming uit, zodat
aan een der voorwaarden van het Marshall
plan, het sluitend maken van de staatsbe
groting, vermoedelijk zal kunnen worden
voldaan.
Hier staat natuurlijk tegenover dat een
deel van het nationaal spaarkapitaal is ver
dwenen en de nieuwe besparingen nog al
tijd onvoldoende zijn om de noodzakelijke
vernieuwing van ons productie-apparaat te
financieren, een probleem, dat in het nieu
we jaar de bijzondere aandacht zal vragen
Maar als de productie kan wordpn opge
voerd, de munt kan worden gestabiliseerd
en de staatsbegroting geen tekort aanwijst,
ligt hierin een stevige basis voor nieuwe
credieten van de „harde-valuta-landen"
tevens de springplank naar nieuwe wel
vaart.
Het spreekt vanzelf dat economische ont
wikkeling buiten onze grenzen bij dat alles
een belangrijke rol zal spelen. Het prüsoeil
in de V. S., de co-ordinatie van de Belgi
sche en Nederlandse economie, de indu
striële opleving in Duitsland en met name
de cultuur- en industriële mogeliikhed°n
van Indonesië zullen op het Nederlandse
welvaartspeil in 1949 van dominerende in
vloed zijn.
Een fiscaal record.
Laat ons ook de belastingpolitiek niet
vergeten. Het afgelopen jaar zal vermoede
lijk worden gekenmerkt door de hoogste
belastingopbrengst, welke ooit in ons land
is voorgekomen. Tot eind November was
aan gewone kohierbelastingen reeds f IV,
milliard betaald en nog 1V2 milliard te
vorderen, de beide bijzondere heffingen
brachten ruim 2 milliard op, terwijl nog
c.a. 1 milliard moet worden voldaan, de
niet-kohierbelastingen leverden een bate
van ruim f 2.1 milliard, zodat in het ge
hele jaar 1948 zeker rond f 6 milliard aan
belastingen is betaald, een krachtprestatie,
die ons „het bloed onder de nagels heeft
weggehaald" en die ook maar eenmaal
mogelijk is.
In dit opzicht zal 1949 verlichting moeten
brengen en inderdaad brengen ook niet al
leen omdat de bijzondere heffingen lang
zamerhand aflopen, maar tevens wijl mi
nister Lieftinck op bepaalde punten ver
laging van de belastingdruk jn uitzicht heeft
gesteld.
Scherpe waardedaling effecten.
Ook voor de Amsterdamse effectenbeurs
is dit van betekenis. Tmmers de recente
koersdaling, die de waarde der fondsen in
ruim een half jaar tijds met c.a. 1 mil
liard heeft doen dalen, is mede veroorzaakt
door belastingverkopen waaraan nu, naar
mag worden aangenomen, allengs een eind
komt. Terwij] aan de ene kant. gelijk mi
nister Lieftinck heeft opgemerkt, de ont-
sparingen onhouden omdat de liouide mid
delen opraken, mag gehoopt worden dat
nieuwe besparingen, de betaling van ach
terstallige Amerikaanse dividenden, etc. in
de loop van 1949 de beurshandel zullen
bevruchten, ook al moet er mee worden
gerekend dat de nieuwe besparingen gro
tendeels via levensverzekeringsmaatschap
pijen en pensioenfondsen naar de Staatskas
vloeien.
Als gevolg van de verminderde inflatie-
vrees, enkele depressieverschiinselen in het
buitenland en niet het minst de dreigende
situatie in Indonesië, noteren de aandelen
op een laag niveau. Het algemeen index
cijfer is van 195 tot 153 gedaald, dat is met
21 dat voor Indische fondsen van 89 tot
65, dat is met 26 Welke verwachtingen
men van de gewijzigde regeringsoolitipk ten
aanzien van Indonesië koestert, heeft het
koersherstel sinds 20 December j.l. getoond
Een toestand van orde, rust en veiligheid
opent voor -Indonesië en ook voor Neder
land nieuwe Derspectieven. In 1948 reeds
steeg de exoort van 1 173 millioen in het
eerste en f 254 millioen in het tweede tot
f 327 millioen in het derde kwartaal, zodat
de imoort dit jaar zal zijn gedekt.
Werken, produceren, exporteren zal in
het nieuwe jaar hier en in Indonesië het
parool moeten ziin. En dan „sal 't waar
achtig wel gaan" Want naar het woord
van een oud-Nederlandse dichter: Voor
arbeid heeft God alle ding te koop!
In Brugge werden valse briefjes
van honderd gedrukt
De Belgische politie heeft in Brugge
enige personen gearresteerd, die valse
Nederlandse bankbiljetten van honderd
gulden vervaardigden. In een café te Mal-
degem is het materiaal in beslag genomen,
dat voor het drukken der biljetten werd
gebruikt.
5. liet zou echter niet allemaal zo plezierig
blijven. In het vooruitzicht van het tochtje luid t
Panda er niet op gelet, dat de lucht steeds don
kerder was geworden en de schipper had het
blijkbaar te druk met zijn passagiers getuid om
et acht op te slaan. „Hij mag wergaan zorgeft
dat hij thuis komt,'' zei Panda met een bezorgd
gezicht in zichzelf, „anders kon het er wel eens
lelijk gaan uitzien. Er komt daar maar een vies
luchtje opzetten en die wind begint ook al zo
naargeestig te huilen. Ik vertrouw het niet." Nu,
het bleek dat Panda gelijk had. De wind nam
iedere minuut in hevigheid toe cn voorUlurend
sloegen er zware stortzeeën over de boot heen.
„Hé, je raakt voortdurend verder van de kustl
af!" schreeuwde Panda boven het gehuil van
de wind tot de schipper, maar die gaf nauwelijks
antwoord omdat hij het veel te druk met zipi
boot had. „Doe je zwemvesten maar liever om,"
bromde hij tegen de passagiers. „Het kon wel
eens slecht weer worden." Haastig werd zijn
raad door iedereen opgevolgd.
Even stilstaan, jongelui.
Even diep ademhalen
Even kijken
Wij hebben met ons allen weer eer best
stukje weg afgelegd. Langs een hele rij
heilige huisjes van ons. Allemaal met
keurige tuintjes. Langs een massa stok
paardjes van ons. rustig grazend in de
altijd-groene weiden van boerenplaatsen
met die zinrijke, oude namen: „Het Grote
Gelijk"; „De Zekerste Waarheid": „Altijd
Juist"Wanneer wij de hoofden tellen,
dan zijn wij vrij netjes bij elkaar gebleven.
Een enkele heeft zich te ver het bos in ge
waagd. met teveel lust in het kronkelpad,
te weinig zinnigheid in die mooie rechte
hoofdweg. Dat komt ervan, wanneer je je
eigen weg wilt gaan en de lieve, zilveren
sprookjesfee in het geheimzinnige woud
wilt vinden. Maar een heel enkele, die dat
gelukt. Maar daar hoor of zie je nooit meer
iets van. Die komt nooit meer op de hoofd
weg terug. Die is het in-de-pas-gaan ver
leerd en niet zo verschrikkelijk meer op
dat nette duppie van ons gesteld. Maar een
enkele wie dat gelukt.
De meesten van die kronkelpadeniers
ontmoeten de wrede reus of de grote slechte
wolf. „Groomoe wat heb je een lange tan
den" zeegen zij in het huisje „DE BRAVE
ILLUSIE". Hap! zegt 't ouwe mens dan.
Nouen vanzelf nooit die zilveren
sprookjesfee en ook geen nette hoofdweg
met een keurig voetgangerspaadje m°er.
Maar over het algemeen ziin wij vrij netjes
bij elkaar gebleven. Wanneer wij ons zelf
zo zien staan bij die mijlpaal is het wel een
kwiek groepje, vinden jullie zelf niet?
Onze pakjes zijn een beetje kaal en ver
sleten op de naden, maar wel proper.
Onze petjes zijn een beet ie vet aan de
klep vanwege het keurige afnemen, maar
ze kunnen nog best een jaar mee.
Keurig, keurig, moet ik zeggen. Wij
moesten een foto van ons laten nemen voor
het dikke album der eeuwigheid. Voor het
Drachtige plaatjesboek der Generaties. Al
lemaal groepjes bii mijlpalen. Telkens an
dere gezichten Telkens een andere snit van
bloesjes en jasjes. Maar altijd diezelfde
rechte weg. Die weg zonder einde. Met de
betere wereld achter de horizon.
Nog even diep ademhalen, jongelui.
Trekken jullie de bloesjes recht?
Dan gaan we weer.
En maar niet op de kleine kronkelpaden
letten, die in het donkere bos verdwijnen.
Het kan daar erg gevaarlijk zijn. En wie
naar die fee loopt te dwalen heeft kans dat
hij de grote slechte wolf ontmoet. En wie
de wolf ontmoet, komt volgend jaar niet
op de foto.
Daar gaan wij weer, jongelui.
Gelukkig Nieuwjaar!
ELTAS.
Anno 1804
Spaarne 56 Telefoon 11896
Effecten - Safe
Assuranties
Uniforme prijs voor citroenen
Daar de aankoopprijs van de uit Italië
geïmporteerde citroenen hoger is dan ver
leden jaar is de consumentenprijs met 2
cent per k.g. verhoogd tot 76 cent per k.g.
Deze prijs geldt thans ook voor Surinaamse
citroenen hetgèen voor deze vruchten een
belangrijke prijsverlaging betekent, na
melijk van 1 op 76 cent per k.g.
't Gaat veel te leuk. Het besluit van Neder
land de vijandelijkheden in Indonesië
te staken zal geen invloed hebben op
de boycott der Nederlandse schepen,
die lading voor Indonesië vervoeren,
door de Australische havenarbeiders,
aldus hebben functionarissen van de
bond dezer arbeiders bekend gemaakt.
Tass en atlas. In de Franse bezettingszóne
is een schoolatlas verschenen, waarop
Duitsland niet voorkomt. De naam van
dit land wordt zelfs niet genoemd. Het
betrokken gebied wordt aangeduid met
„belangensfeer der bezettende mogend
heden". Dit bericht komt van het Rus
sische persbureau Tass.
Naar Berlijn. Garry Davis heeft thans defi
nitief besloten zich te Berlijn te vesti
gen, aldus meldt het Berlijnse blad
„Der Tag". Op de eerste bijeenkomst
van de wereldburger in Berlijn eiste één
der aanwezigen onder grote bijval de
opheffing van alle belastingen.
Naar Brussel. Gisteravond werd tijdens
een bijeenkomst van de Belgische af
deling van de beweging voor een
wereldstatenbond medegedeeld, dat we
reldburger Garry Davis einde Januari
een bezoek aan Brussel zal brengen.
Onder auspiciën van de Belgische af
deling van de genoemde bond is te
Brussel een vereniging opgericht „de
vrienden van Garry Davis".
Knikkers. De 78-jarige Sol Bloom, demo
cratisch afgevaardigde van New York,
heeft al zijn politieke tegenstanders,
te beginnen met de gouverneur van
New York. Dewey, uitgedaagd voor een
knikkerpartij. Sol Bloom heeft hen uit
gedaagd tijdens een toespraak, die hij
gisteren heeft gehouden voor de zaken
lieden van New York, die hem zes
pakjes knikkers hebben aangeboden als
huldeblijk voor zijn bedrevenheid in dit
spel.
Streng. De arrondissementsrechtbank te
Zagreb (Joegoslavië) heeft twee ge
meenteambtenaren ter dood veroordeeld
wegens verduistering van textielpunten.
Veertien andere ambtenaren werden
voor hetzelfde misdrijf tot gevangenis
straffen van twee tot twintig jaar ver
oordeeld.
Oud. Te San Antonio (Texas) heeft dezer
dagen een zekere Marcello Martinez ge-
informeerd of hij oud genoeg was om
voor ouderdomspensioen in aanmerking
te komen. Hij was 118 jaar.
Onderwerp. Leerlingen van een middelbare
school te Schwerin in de Sovjet-zóne
hebben opdracht gekregen opstellen te
schrijven over „Faust cn net tweejaren
plan in de Sovjet-zóne", ter gelegen
heid van het feit, dat Goetlie twe«
eeuwen geleden geboren werd.