Haarlems Dagblad Djokja had er weinig invloed Joodse luchtmacht schoot vijf RAF-vliegtuigen neer Bemiddeling der grote mogendheden verzocht in Chinese burgeroorlog Geen overleg tussen Nederland en de republikeinse leiders De griep 63e Jaargang No. 19138 Bureaux: Grote Houtstr 93, Tel. Adv. en Admin. 10724, 14825. Redactie 10600. Direct.-Hoofdred. 15054 Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230. Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132. Maandag 10 januari 194-9 Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen. Abonnementsprijs per week 33 cent, per kwartaal ƒ4.25. Franco per post ƒ4,75. Postgiro 273107. Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie. Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom en dprcttjtc lijaarlcmactje Courant (anno i6?6) Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem Brits-Israelische crisis Engelse troepenversterkingen naar Transjordanië. Vlootconcentraties bij Malta TEL AVIV, 9 Januari, (Reuter en AFP). Het neerschieten van vijf Britse jachtvlieg tuig-en door de Israëlische luchtmacht aan de Palestijns-Egyptische grens heeft een plotselinge spanning teweeggebracht in de Palestijnse aangelegenheid, die door het staken der vijandelijkheden de laatste da gen juist een minder ontmoedigend aspect gekregen had. De Engelse regering heeft reeds verschillende maatregelen genomen die bewijzen dat zij het incident zeer hoog opneemt. De RAF heeft opdracht gekregen elk Joods vliegtuig, dat zich boven Egyp tisch grondgebied waagt, als vijandelijk te beschouwen. Een Brits protest, „in krach tige bewoordingen gesteld", werd door de Israëlische autoriteiten geweigerd, aange zien het niet gericht was aan de „Israëli sche regering", doch aan de „Israëlische autoriteiten". Officieuze berichten melden dat de Britse regering het vertrek van Britse onderdanen uit Palestina heeft be volen. Zaterdag besloot de Engelse rege ring troepen naar de Transjordaanse ha ven Akaba te dirigeren, welk besluit een Israëlisch protest heeft uitgelokt. Een AFP- beric.ht van Zondag deelde mede dat de strijd in de Negev-woestijn was hervat nadat Engelse vliegtuigen in actie waren gekomen tegen de Joodse luchtmacht ter plaatse. In de haven van Malta hebben Engelse vlootconcentraties plaats. Vier Spitfires en een Tempest, die Vrij dag verkennningen uitvoerden boven Egyptisch grondgebied teneinde in op dracht van de Britse legerleiding' de Joodse bewegingen op Egyptisch gebied vast te stellen, werden door Joodse vliegtuigen neergeschoten. De Joodse autoriteiten be weren dat de vliegtuigen der R.A.F. de grens naar Palestina waren gepasseerd, wat volgens hen door getuigenis van een dei- piloten zou zijn bevestigd. De vliegers zouden door een pas-aangelegde weg in de war zijn gebracht. De Engelse autoriteiten beroepen zich op de strenge orders aan de R.A.F. om de grens in acht te nemen en hebben in hun protest schadevergoeding geëist. Van de vijf piloten liet er een in zijn brandend toestel het leven, twee maakten geslaagde noodlandingen op Egyp tisch gebied en twee vielen in Joodse handen. In Tel Aviv heerst momenteel koorts achtige activiteit. De Russische gezant in Israël, Pawel Yersjof, heeft Zaterdag een bezoek ge bracht aan de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, Mosje Sjertok. Hij heeft, aldus verluidt in politieke kringen, 'Israël de steun van de Sovjet-Unie aange boden in verband met de „slechter wor dende toestand". Volgens dezelfde kringen zei Sjertok hem, dat de Israëlische regering niet van mening was, dat de toestand ernstig ge noeg was, maar deed hij de toezegging, dat de Sovjet gezant op de hoogte zou worden gehouden. Naar gemeld, heeft president Truman telefonisch een onderhoud gehad met het hoofd van de Amerikaanse missie te Tel Aviv, professor James McDonald. Deze laatste had Vrijdag op het Israëlische mi nisterie van Buitenlandse Zaken bijzonder heden vernomen over het neerschieten van de vijf vliegtuigen van de R.A.F. Franse en Joegoslavische vertegenwoor digers te Tel Aviv bezochten tijdens het weekend eveneens het Israëlische nisterie van Buitenlandse Zaken. Naar de Veiligheidsraad? Onze correspondent te Londen seint: Algemeen is men er hier van overtuigd, dat er versterkingen naar de Egyptische grens zullen worden gestuurd. In ieder ge val rekent men 'er op, dat een esquadron schroefloze meteors van de RAF daar de Britse luchtmacht zal gaan versterken. Die versterking zou gemakkelijk opgewassen zijn tegen de Israëlische luchtmacht, welke in dit gebied slechts veertig vliegtuigen telt. De Britse ministers zijn voortdurend bij een om de toestand in het naburige Oosten te bespreken. Er wordt hier verwacht, dat de Britse regering in de Veiligheidsraad zal proteste ren. -Aangedrongen zal worden om de kwestie voor de raad te brengen, bij welke bespreking dan een bestraffing van de Joden zal worden geëist. Het protest van Israël aan Engeland over het zenden van Britse troepen naar Akaba zal van de hand worden gewezen. Officieus werd in Londen verklaard, dat de Joden geen recht van spreken hebben, omdat hun troepen in geen geval in de buurt van Akaba behoren te zijn. Engeland zal in de •Veiligheidsraad trouwens een veroordeling van de laatste Joodse actie voorstellen. De liberale „Manchester Guardian" schrijft vandaag: „Bevin moet begrijpen, dat het Britse volk terugdeinst voor een aanval op Israël en geen handelingen duldt, die de bedreiging met een aanval inhouden. Het zenden van Britse vliegtuigen over de Sinaiwoestijn, waar Joden en Egyptenaren vechten, was een dergelijke handeling" en verder: „Het is ergerlijk, dat deze moeilijk heden zo opgeblazen zijn op het moment, dat de vooruitzichten op een vreedzame regeling goed begonnen te worden. Als die kans op vrede verloren is ge£tan door de verkeerd begrepen handelwijze van de Britse autoriteiten, zullen wij een grote verantwoordelijkheid dragen". Bezorgdheid in Washington In Washington volgt men de ontwikke ling in Palestina met zorg en aandacht. De crisis komt ongelegen voor de Amerikaanse regering, nu de mutaties aan het ministerie van Buitenlandse Zaken een onmiddellijke reactie belemmeren. De president heeft voortdurend contact met zijn vertegen woordigers in Palestina en Engeland. Offi cieuze berichten spreken van teleurstelling in Amerikaanse regeringskringen, die de crisis een ernstige hindernis noemen voor het succes van de vredesonderhandelingen die Woensdag zullen beginnen op het eiland Rhodos en waar Joden en Egyptenaren zul len trachten een durend bestand te formu leren. Ook in kringen van de UNO betreurt men deze nieuwe spanning, aangezien de bemid delaars vol goede hoop waren ten aanzien van de vredesvooruitzichten. De UNO-be- middelaar dr. Ralph Bunche heeft waar nemers in het Egyptisch Palestijnse grens gebied, waar de incidenten met de RAF vliegtuigen hebben plaatsgehad, opdracht gegeven de toedracht zo goed mogelijk te onderzoeken. Ook heeft hij waarnemers geïnstrueerd te melden wanneer de Engelse troepen in Akaba zouden zijn aangekomen. Israël heeft de UNO verzocht om toezicht van waarnemers te Akaba, „om te voorko men dat de Engelse troepen Palestijns ge bied binnen trekken." Alle New-Yorkse ochtendbladen brengen de Britse vloot- en troepenbewegingen rond Palestina als hun voornaamste bericht. De Daily News zegt met grote letters op haar frontpagina: „De Engelsen verzamelen zich rondom Palestina." De enige bladen, die aan de kwestie hoofd artikelen wijden zijn de New York Times en de Herald Tribune. De Times verklaart, dat Op de Nieuwjaarsreceptie, van de Commissaris der Koningin in de provincie Noordholland, die Zaterdagmiddag in het Gouvernementsgebouw in Haarlem werd gehouden, waren ook dit keer vele vertegenwoordigers van de kerkelijke en wereldlijke overheid, en van de rechterlijke macht Onder cle talrijke burgemeesters was ópk die die met zijn echtgenote de heer en mevrouw DC de hoofdstad, mr. A. d'Aïllxj, Vos van Sleenwijk—Van Roijen de hand kwam druiken. het neerschieten van vijf Britse jagers „een nieuwe en uiterst explosieve factor in de hele situatie in het midden-oosten" in het leven heeft geroepen. De Times zegt ver- der: „hoe men ook over de actie moge den ken, er bestaat geen twijfel over, dat de Israëlische troepen het initiatief namen en het is duidelijk, dat de partij, die het eerste schot vuurt ook een ernstige verantwoor delijkheid voor de consequenties op zich neemt". De eerste reactie uit Washington is van de afgevaardigde Emanuel Celler (demo craat uit New Yox-k), die verklaarde, dat de handelwijze van Bevin „om Britse vlieg tuigen over Palestina te laten vliegen op dit ogenblik schandelijk was. Celler ging voort: „De Joden schoten deze vliegtuigen dan ook omlaag en terecht. Bevin doet op zettelijk afbreuk aan de vredesbesprekin gen op Rhodos tussen Israël en Egypte. Zijn actie is provocerend en een schending van het handvest der V.N. die een protest van de V.S. rechtvaax-digt". Militaire successen der communisten bij Hsoetsjou en Tientsin houden aan Nederlandse vliegtuigen zouden motorschip uit Singapore hebben aangevallen SINGAPORE, 9 Januari (Reuter). Drie Nederlandse vliegtuigen hebben het 167 toxx metende motorschip „Kiang Peng" Uit Singapox-e op Oudejaarsavond ander halve kilometer buiten Pekan Baroe in Noord-Oost-Sumatra met machinegeweer vuur bestookt en tot zinken gebracht, waar bij negen leden van de bemanning werden gedood, aldus hebben 14 overlevenden van het schip, die heden te Singapore zijn aan gekomen, aldaar meegedeeld. De kapitein van het schip en twee andei'e overlevenden moesten met talrijke wonden in het zieken huis worden opgenomen. De om het leven gekomen leden der bemanning waren Maleiers en Chinezen, Volgens een bericht uit Nanking aaix het nieuwsagentschap „Transradio", zou de Chinese regering de grote mogendheden verzocht hebben als bemiddelaars in de Chinese burg- geroorlog op te treden. Ook Reuter meldf dat de Chinese regering de ambassadeurs der vier grote mogendheden heeft verzocht te helpen bij het verkrijgen van een re- geliixg met de door de communisten geleide strijdkrachten. De Chinese minister van Buitenlandse Zaken, dr. Woe Teh Tsjen, heeft, naar wordt gemeld, een onderhoud gehad met de Britse, Franse exx Amerikaanse ambas sadeurs om hun aandacht te vestigen op het door Tsjang Kai Tsjek op Nieuwjaar gedane vredesaanbod. Vernomen wordt, dat de Sovjet-gezant te Nanking niet bij het ondex-houd aanwe zig was wegens ziekte, maar dat hij door een van zijn diplomatieke collega's in ken nis was gesteld van hetgeen besproken was. Volgens onbevestigende berichten maakt Tsjang Kai Tsjek zich gereed de hoofdstad te verlaten Het onderhoud van de. minister van Bui tenlandse Zaken met de ambassadeurs had, naar men meent te weten, de volledige steun van Soen Fo's kabinet. De onder communistische leiding staande troepen zijn Zondag door de verovering van het gebied om de in Oost-Tientsin ge legen wapenopslagplaats het centrum van de stad tot op 3 kilometer genaderd. Volgens een verklaring van het garni zoenshoofdkwartier zijn de communisten een hevige aanval begonnen op de rege- x'ingsstelliixgen te Frangtsjiatsjoen, 3 kilo meter ten Noord-Oosten van de stad. Een bijna eindeloze stroom mannen, vrouwen en kinderen in alle mogelijke voertuigen trekt het centrum van Tientsin binnen. Zij moesten hun huizen verlaten, omdat regeringsversterkingen zich daarin dichter bij de frontlijn vex-schansten. Zaterdag is uit Tientsin een delegatie, die de witte vlag met zich voerde, xxitge- zonden, teneinde tot een wapenstilstand met de belegeraars te komen en openlijke vredesbesprekingen met de bevelhebbers der communistische legers te openen. Het omsingelde garnizoensleger van ge neraal Toe Yoe Mings te Hsoetsjou deed Zondag een laatste poging door het onder communistische leiding staande leger heen te breken en in contact te komen met het leger van generaal Tsjang Ken, dat uit Honan te hxxlp is gezonden en op zijn beurt ongeveer 30 kilometer naar het Zuiden is ingesloten. In de laatste 24 uur zijn meer. dan 5000 granaten afgevxxurd op het steeds slinken de eiland van regeringstegenstand, dat zware vexdiezen heeft geleden. Amerikaans vliegtuig stortte op Japanse fabriek Te Tokio is bekend gemaakt, dat Zater dag twee leden van de Amerikaanse lucht macht en drie Japanse arbeiders om het leven kwamen toen een vleigtuig op een fabriek te Nisjinomija een dorp nabij Osaka, stortte na een botsing met een an der vliegtuig. 29 Japanse fabrieksarbeidex-s werden gewond. Het tweede vliegtuig, waarmede het verongelukte in botsing was geko men, landde veilig op een nabij gelegen basis te Itam'i. Het toestel was bescha digd. Kans op havenstaking in New York Viruly met 3000 kg. post in Batavia aangekomen De K.L.M-Constellation PH-TDB „Batavia" met gezagvoerder Viruly, die in Dahran (Saoedie-Arabië) werd vastgehouden, is hedenmorgen om tien uur (Nederlandse tijd) iix Batavia aangekomen. Het toestel heeft 3000 kilogram post aan boord. Zondagmid dag hebben de autoriteitexx in Dahran het startverbod voor de „Batavia" op geheven. Onderzoek naar de ramp met de „Nijmegen" Had Parmentier een kaart met onjuiste gegevens? Te Ayr in Schotland is vandaag het onderzoek begonnen naar de oorzaak van de ramp met de K.L.M Constellation „IjTijmegeix", die op 20 October van het VQrig jaar bij Tarbolton in de omgeving van het vliegveld Prestwick is neergestort. ;Voor dit onderzoek, dat op last van het Britse ministerie voor de burgerluchtvaart Wordt ingesteld, zijn 77 getuigen opgeroe pen, onder wie 13 employés van de K.L.M. De Nedexdandse regering was de eex-ste. dag van de zitting vertegenwoordigd door prof. mr. D. Goedhuis, burgerluehtvaart- attaché aan de NedexTandse ambassade te Londen. De volgende dagen zal de heer C. A. F. Falkenhagen, inspecteur bij de Rijks luchtvaartdienst, de zitting van de com missie van onderzoek bijwonen. De heer H. R. Leslie, deskundige van het Britse ministerie voor de burger luchtvaart, verklaarde in de heden morgen gehouden zitting, dat de piloot van de „Nijmegen" over een kaart be schikte, waarop een punt ten Oosten van het vliegveld Prestwick, dat in werkelijkheid 135 meter hoog was, als 13 y2 meter hoog stond aangetekend (45 voet in plaats van 450 voet). Congres over geestelijke volksgezondheid ten einde De bijeenkomsten van het uitvoerend comité van de Wereldfederatie voor Gees telijke Volksgezondheid die in de afgelo pen week te Amsterdam zijn gehouden, zijn ten einde. De resultaten der conferen ties zijn van gi-oot belangr. Benoemd is een adviescommissie onder voorzitterschap van dr. A. Querido, leider van de afdeling geestelijke hygiëne van de Gemeentelijke Geneeskundige en Gezondheidsdienst te Amsterdam. De taak van deze commissie is het verzamelen van gegevens over de geestelijke volksgezondheid in diverse landen, het uitbrengen van adviezen daar over en het aangeven van de wegen, die tot verbetering kunnen leiden. Het woord is aan Men heeft vaak ongelijk door de wijze waarop men gelijk heeft. Een belangrijk resultaat is bovendien, dat in de afgelopen dagen verscheidene organisaties, vertegenwoordigend twaalf naties, tot de federatie zijix toegetreden. Onder leiding van dr. G. Kraus, genees heer-directeur van het Provinciaal Zieken huis in Santpoort, is in Utrecht een bijeen komst gehouden, waarop verschillende af gevaardigden rapport hebben uitgebracht over de geestelijke volksgezondheid in de landen welke zij vertegenwoordigen Tegenspraak van voorbarige beschouwingen Naar aanleiding van buitenlandse berichten als zou contact hebben plaats gehad tussen de Nederlandse en x-epublikeïnse autoritei ten, verneemt Aneta van bevoegde kringen te Batavia, dat stappen in deze zin n i et zijn ondernomen. Minister-president Drees heeft oveiTeg gepleegd mei dr. Beel en zijn adviseurs en met de vooi'lopige federale regering. Het oveiTeg met de federale ver tegenwoordigers is nog niet beëindigd. Dr. Drees zat Zaterdagavond aan een diner aan met de consulaire vertegenwoordigers te Batavia. Hieraan werd ook deelgenomen door de leden van de Commissie van Goede Diensten. Deze tegenspraak slaat op het volgende bericht: BATAVIA, 9 Januari (Reuter) Vol gens republikeinse kringen in Batavia zou den er door de Nederlanders pogingen wor den gedaan om onofficiële bespx-ekingen met repxxblikeinse leiders te openen. Naar men vex-onderstelde zouden gelijke toena deringspogingen ook worden gedaan bij de i-epublikeinen iix Djokja. Deze stappen zijn niet vergevox-derd in Batavia, ofschoon er een kleine verandering in de republikeinse Dean Acheson, die generaal George C. Marshall opvolgt als minister van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Staten. Bezoek aan Solo. Onze correspondent te Batavia heeft een bezoek gebracht aan Solo (Soerakarta). Over zijn indrukken seint hij ons het vol gende: Solo is een typisch inheemse stad met nauwe gangen en hoge muren rond de kratons van de soesoehoenan en de sultan. Ik had het grote genoegen als eerste journalist een bezoek te mogen brengen aan sultan Mangkoe Negoro de achtste, die mij vertelde dat de plattelandsbevolking zeer geleden heeft, eerst onder communistische en daarna onder TNI-terreur. De commu nisten, zowel als de TNI-soldaten, leefden geheel van wat zij de bevolking wisten af te dwingen en aldus is een algehele ern stige verarming ontstaan onder alle standen. Mijn eigen indruk in Solo is, dat de hygiënische toestand bepaald slecht moet worden genoemd. Het afval blijft er maan denlang opgehoopt liggen. De meeste grote gebouwen zijn vernield, de ai*chieven ver- brand, er is geen licht en geen water. Ge lukkig zijn de ziekenhuizen in goede staat. Dadelijk bij het begin van de actie heeft men die ziekenhuizen voor de helft ont- In de havexx van New York dreigt een 1 i-ujmd, omdat men vele slachtoffers van staking nu 3500 ax-beiders op sleepboten J gevechten verwachtte, het stemt tot grote en sloepen hun leiders hebben gemachtigd voldoening, dat deze zijn uitgebleven, aanstaande Donderdag eer staking uit te £)e voedseltoestand is redelijk, doordat roepen, wanneer hun eis tot 25 px-oceixt- g0i0 een centrum is van rijst- en maiscul- Onder de talrijke buitenlandse gasten die op het ogenblik in Mürren (Zwitserland) de winter sporten beoefenen, bevindt zich ook een dochter van de Negus van Abessinië, die nog wel enige moeite bleek te hebben met de lange ski-latten. Veiligheidsraad Dinsdag bijeen De Veiligheidsraad komt Dinsdagavond te Lake Success bijeen ter verdere behan deling van de Indonesische kwestie. loonsvex-hoging niet wordt ingewilligd. Eeix staking van deze arbeiders zoxx het verkeer in de haven van New York stil kunnen leggen en een groot deel van het zakenleven in de stad verlammen, aldus Reuter. Hoger ziekenfondspremie voor vrijwillig verzekerden Noodgedwongen hebben thans alle zie kenfondsorganisaties in principe besloten de premie voor ieder betalend vrijwillig verzekerd lid per week met 13 cent te ver hogen met ingang van 17 Janxxari. Over de voor de premie-verhoging nood zakelijke machtigingen is overleg met de autoriteiten gaande. De Federatie van Maatschappij-Zieken fondsen acht de verhoging voor velen niet meer sociaal verantwoord. Zij herinnert er aan dat begin 1947 de gecalculeerde premie van 50. cent door de overheid als het maxi mum toelaatbare bedrag werd beschouwd en acht directe maatregelen nodig ten be hoeve van hen, die door de nieuwe regeling in het bijzonder worden getroffen. tux-es. Indonesië voor de televisie In een Televisie-uitzending in de serie „United Nations Casebook" hebben dr. Van Royen en Palar redevoeringen gehou den. Benjamin Cohen, adjxmct-secretaris- generaal van de UNO gaf eerst een kort overzicht van de Indonesische kwestie en sprak ook een slotwoord. Hij wees op het belang van het feit, dat de UNO een at mosfeer schept voor de jxiiste oplossing van deze kwestie. Dr, Lyman Bryson leid de het program. Eerst kwam Palar, de republikeinse ver tegenwoordiger bij de UNO, aan het woord. Hij zette het republikeinse standpunt uit een en formuleerde de bekende vei-langens van de Indonesische nationalisten. Na hem ■gaf dr. Van Royen uitdx'ukking aan 'het Nederlandse verlangen om Indonesië in federatief verband onafhankelijkheid te geven en aan de Nederlandse overtuiging dat de gevolgde politiek een overheersing van de Djokjase minderheid over de ge hele archipel had voorkomen. Solo is geruime tijd een centrum geweest van politieke machthebbers van allerlei schakering. Ieder was er belust op per soonlijke macht, waardoor er bepaald anarchistische toestaxxden zijn ontstaan. Hel Djokja-bestuur had hier maar weinig invloed, - In de omgeving bevonden zich tal van onderling vechtende benden van commu nisten en TNI-soldaten, die ieder voor zich de convooi-wegen afstroopten. De houding van de inheemse bevolking tegenover Nederland is niet onwelwillend, maar men durft nog niet goed met de Ne derlanders samen te wei-ken, omdat men vreest voor répx'essailles. De veiligheids- toestand is namelijk nog lang niet zoals deze zijn moet. Voorlopig neemt de bevol king dus mei-endeels een afwachtende houding aan ten opzichte van de verdere ontwikkeling. Er is tijdelijk een militair bestuur, dat bijgestaan woi-dt door civiele adviseurs. In de omgeving zijn verscheidene onder nemingen reeds door planters overge nomen. Zij bouwen daai'bij op de bescher ming van inheemse politietroepen, maar lopen natuurlijk groot risico, omdat zij elke nacht aanvallen van benden hebben te vei-- wachten. In Haarlem en omgeving alleen wat „gewone" gevallen In Italië en Frankrijk komen de laatste tijd veel griepgevallen voor, waaronder ex- vele zijn van ernstige aard Onder de com plicaties is ook longontsteking. In zeker op zicht doet dat denken aan de Spaanse griep van 1918. (Men zie ook pagina 2). Ook in België en in Zuid-Nederland zijn gevallen van griep gepaard met longontste king voorgekomen. In Haarlem en omstreken komen thans ook wel gevallen van griep voor, maar dit is een jaarlijks verschijnsel, waarin dus niets verontrustends zit, temeer niet omdat er tot heden zo verklaai'de ons de direc teur van de Gemeentelijke Geneeskundige Dienst ons niets bekend is van ex-nstige complicaties. De 37-jarige loods J. Veenslra uit Hoek •an Holland wordt vermist. Hij is Zaterdag mei de loodsboot „Rigel" uitgevaren en vex-- moedelijk overboord gevallen. zienswijze op te merken valt, De strekking van die vex-andering scheen te zijn, de aan vaarding van het feit, dat de huidige situ atie niet gemakkelijk te herstellen is. De republikeinen zouden niet aange drongen hebben op terugtrekking van de troepen. ïnplaats daarvan zouden zij aan gedrongen hebben op wijzigingen in de vorming van de federale interimregering, teneinde de republikeinen in staat te stel len samen te werken, zonder al te groot geweld tc moeten doen aan hun beginselen. De voorgestelde veranderingen zoudeix een vermindering van de tijdelijke macht van de vertegenwoordiger van de Kroon, een vermeerdering van de macht van de inte rimregering en een vaste datum voor de overdracht van de souvereiniteit inhouden. Maar de werkelijke stemming van de x-epublikeinse mening valt moeilijk te peilen, nu vier van de belangrijkste leden van de republikeinse regering op Banka moeten verblijven, vier anderen zich niet buiten het gebied van Djokja mogen be geven, een zich in het buitenland bevindt en zes andere zich verboi-gen houden of zich bij de guerillatroepen bevinden. De republikeinse leidei-s, die zich thans in Batavia bevinden, dr. Supomo, dr. Dax-- masitiawan en prof. Sujono, hebben geen contact met de leiders op Banka of in Djokja. Ondanks de verandering in de ziens wijze, hebben enige republikeinen de bx-ief, die Soekarno aan de Nederlandse commandant van het bewakingsdetache ment heeft geschreven, als „te vx-iendelijk" bestempeld. Republikeinse berichten zeggen dat de activiteit van de republikeinse guerilla troepen over geheel Java en Sumatra wordt voortgezet. Deze activiteit is in -hoofdzaak gericht tegen NedeiTandse buitenposten, verbindingen en ondernemingen. In officiële kringen te Batavia konden, volgens Reutei-, nog geen aanwijzingen worden verkregen omtrent de Nederlandse voornemens met de republikeinse leiders. Het schijnt, dat Nederlandse autoi'iteiten en sommige der fedei-alisten er tegen ge kant zijn, hen thans onbeperkte bewegings vrijheid toe te staan. Dr. Tengku Mansur. vooraanstaande federalist „Wali Negara" van de Negara Soematera Timoer heeft heden tegen over een correspondent van Reuter ver klaard, dat hij er geen bezwaar in zag de republikeinse leiders in de nabije toekomst een grotere mate van vx'ijheid toe te staan, mits zij bereid waren tot samenwerking en hun activiteit zouden beperken tot be paalde gebieden, waarin rust en orde heersten. Dr. Mansur veiTriaarde van mening te zijn, dat het thans vexTenen van een onbe perkte mate van bewegingsvrijheid aan de republikeinse leiders het herstel van het land zou kunnen vertragen. Inbrekers sloegen hun slag in koffiebranderij Zij verdwenen met f 10.000 In de nacht van Vrijdag op Zatei'dag heeft een koffiebranderij aan de Kromme Elleboogsteeg te HaaxTem ongewenst be zoek gehad van leden van het langvingerige gilde. Zij zijn volgens de reconstructie van de politie langs een vier meter lange regenpijp op een dak van een aangrenzende woning geklommen, en bereikten via eixige andere daken het gebouw. Hier kwamen zij door een dakraampje op de zolderverdieping en verschaften zich vervolgexxs door een deur uit de scharnie ren te lichten toegang tot de werkplaatsen en kantoren. Alle schrijfbureaux en alle laden hebben zij op hun gemak doorzicht: hun „onder zoek" werd bovendien vergemakkelijkt doordat de meeste bureau niet afgesloten waren. Nog fortuinlijker voor de heren was het feit. dat zij de brandkast gemakkelijk kon den openen. Samen met wat kleine geld bedragen uit verschillende laden hadden zij tenslotte een bedrag van bijna ƒ10.000 bijeen, waarmee zij langs dezelfde route verdwenen. De Byzondcre Raad van Cassatie heeft het beroep verworpen van de Duitse officier Fullriede, die de représailles tegen het dorp Putten heeft geleid en deswege tot 2jaar gevangenisstraf was veroordeeld. Fulh-iede is reeds uit de gerechtelijke bewaring ont slagen en wacht in een kamp od zijn uit wijzing. IETS ZACHTER. Verwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Maan dagavond tot Dinsdagavond: Meest zwaar bewolkt met tijdelijk enige regen. Aanvankelijk matige, later voor al aan de kust krachtige wind tussen Zuid en West. Iets zachter. 11 Januari: Zon op 8.45 uur. onder 16.52 x._. Maan Op ■«-* 13.16 uur, onder 5.33 uur

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1949 | | pagina 1