Haarlems Dagblad
Dr van Royen vertolkt leedwezen
Ban ka
der regering over gebeurde op Banka
Koos Vorrink enig overlevende
bij vliegongeluk op Deens eiland
Weerbericht
63e Jaargang No. 19145
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admin.
10724, 14825. Redactie 10600. Direct.-Hoofdred.
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Dinsdag 18 Januari 1949
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent, per kwartaal
4,25. Franco' per post ƒ4,75. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
en ^prcctjte 'i^aaricmörije Courant (2tano 165:6)
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
DE ZONDERLINGE LOOP van zaken
met de gevangen genomen republi
keinse leiders op het eiland Banka onder
vindt scherpe critiek ook in ons land. Zij
verdient die. Het is uiterst zonderling, dat
als uit Batavia bepaalde orders omtrent de
beloften, die men van deze mensen vragen
mocht en omtrent hun behandeling worden
gegeven, deze eenvoudig niet worden nage
leefd. Het is ook vreemd dat deze inbreuk
op het gezag der hoogste autoriteiten moet
worden ontdekt door leden van een buiten
landse commissie. Waarom heeft men zich,
in een zo belangrijke aangelegenheid, niet
van de uitvoering der gegeven opdrachten
op de hoogte gesteld en tenminste bij voor
baat telegrafisch rapport gelast omtrent die
uitvoering? Intussen was in de Veiligheids
raad van de U.N.O. door onze gedelegeerde
dr. Van Royen medegedeeld dat de ge
vangenen op Banka volledige bewegings
vrijheid hadden. Deze mededeling is door
de feiten gelogenstraft en gisteren heeft dr.
Van Royen te Lake Success zijn leedwezen
moeten betuigen. Het is niet de eerste maal
dat hij op eenmaal gedane verzekeringen
heeft moeten terugkomen. Zijn positie in
dergelijke gevallen is geenszins benijdens
waard. Hij heeft het standpunt der Neder
landse regering herhaaldelijk en met
onmiskenbaar talent in de Veiligheidsraad
verdedigd: het wordt hem wel zeer moeilijk
gemaakt als tengevolge van zulke blunders
zijn positie wordt verzwakt.
Het belang van een dergelijke zaak reikt
natuurlijk aanzienlijk verder dan de vraag,
welke mate van persoonlijke beleefdheid
jegens de betrokken republikeinen wordt
toegepast. De in Amerika en andere landen
heersende ongunstige stemming ten aan
zien van het Nederlandse optreden in Indo
nesië Icon er alleen door verslechterd wor
den. Dat is dan ook gebleken en tegelijker
tijd is de New,York Times voor den dag
gekomen met een nieuw Amerikaans plan,
waarin maatregelen worden voorgesteld die
inderdaad zoals Buitenlandse Zaken
reeds verklaard heeft het Nederlandse
programma doorkruisen en aanmerkelijke
verwarring in uitzicht stellen. Onze corres
pondent te Batavia bericht dat de leiders
van de deelstaten door de commissie van
buitengewoon federaal overieg, onder lei
ding van sultan Hamid II, zelf contact zoe
ken met de republikeinse leiders met de
toevoeging dat „als de republikeins-fede
ralistische besprekingen succes hebben,
misschien wijziging van het ontwerp Be
wind Indonesië in overgangstijd noodzake
lijk zal worden". Uit dit zoeken van contact
door de deelstaten krijgt men niet de indruk
dat de samenwerking tussen Nederlanders
en federalen er hechter op is geworden.
Ten tijde van het heengaan van de luite
nant-gouverneur-generaal dr. Van Mook
een vertrek dat velen betreurd hebben en
dat ook op deze plaats is betreurd was
die samenwerking zeer goed. Het zou
dwaasheid zijn niet te willen zien dat het
verloop van zaken met de gevangenen op
Banka niet alleen in Amerika maar ook in
Indonesië zelf een pngunstige indruk en
uitwerking moet hebben gehad.
Men kan deze dingen niet anders dan,
met grote bezorgdheid zien omdat het doel
van alle streven in Indonesië tenslotte dui
delijk en onmiskenbaar blijft en bij alle
overwegingen voorop dient te staan: men
moet tot een samenwerking op de door ons
land aanvaarde en reeds door een grond
wetsherziening bevestigde grondslagen
komen en die kan alleen voltrokken wor
den in een sfeer van wederzijds vertrou
wen en volstrekte goodwill. Op uitnodiging
van minister-president Drees (die evenwel
reeds Donderdag a.s. naar Nederland zal
terugreizen) is nu Soetan Sjahrir voor een
bespreking naar Batavia gekomen. Volgens
goed-ingelichte kringen zal Hatta voor der
gelijk overleg naar Batavia gaan. Nieuwe
onderhandelingen dus. Het kost moeite er
belangrijke verwachtingen aan te verbin
den in de heersende staat van zaken. Als er
op dit ogenblik velen in ons land zijn, die
zouden wensen dat een figuur als dr. Van
Mook de hoogste Nederlandse post in Indo
nesië was blijven bekleden, is dat tenvolle
begrijpelijk.
Onze parlementaire correspondent heeft
gisteren bericht dat men in Den Haag hevig
verontwaardigd is over de op Banka be
gane blunders. Het is, na de brief van de
voorzitter der Nederlandse delegatie dr.
Elink Schuurman, waarin deze „de betreu
renswaardige staat van zaken" heeft er
kend met de mededeling dat „geheel in
strijd met de gegeven instructies" gehan
deld is wel zeer noodzakelijk-dat ten spoe
digste gepubliceerd wordt hoe zulks heeft
kunnen geschieden. Het Nederlandse be
lang is er zeer duidelijk en ernstig door
geschaad. Tegenover het buitenland zowel
als tegenover de Indonesiërs in het alge
meen moet in deze tijd meer dan ooit
blijken dat orde en regel in onze bestuurs
organisaties heersen. Inplaats daarvan
volgen fouten elkaar op.
Het zal ook nog moeten blijken of de
gevangenen op Prapat (Sumatra) werkelijk
bewegingsvrijheid hebben gehad. En wel
licht kan nog eens opgehelderd worden
waarom dat transport van republikeinse
leiders van Djokja (dat men al volledig
bezet had) naar Banka en Prapat ooit heeft
plaats gehad. Want dat is niet duidelijk
geworden. R. P.
Ex-W.A.-hopman verdacht
van verraad van A. M. de Jong
Getuige ging verdediger
te lijf
Het Bijzondere Gerechtshof te Amster
dam behandelde Maandag de zaak tegen de
57-jarige A. N. uit Laren, die hopman der
W. A. is geweest en die er van beschuldigd
werd in 1943 mededelingen aan de Duitse
politie te hebben gedaan over de schrijver
A. M. de Jong, ten gevolge waarvan deze
een der eerste slachtoffers werd van de
z.g. „Silbertanne"-moorden.
Hoewel verdachte N. ontkende, mede
delingen over de heer De Jong aan de Duit
sers te hebben gedaan, achtte de advocaat
fiscaal het ten laste gelegde bewezen en
eiste levenslange gevangenisstraf.
In zijn pleidooi betichtte de verdediger,
mr. G. N. Hovius, een der getuigen ervan
„uit het hoofd geleerde mededelingen ge
daan te hebben". De getuige J. A. B. werd
hierover zo kwaad dat hij, geassisteerd
door zijn vrouw, dé raadsman te lijf ging en
hem enkele klappen toediende. De presi
dent, mr. F. van der Goot, liet het echtpaar
B. uit de zaal verwijderen.
NOG GEEN RESOLUTIE IN DE VEILIGHEIDSRAAD
India eist uitspraak voor 20 Januari
In de zitting van de Veiligheidsraad van
gisteren, waar opnieuw het Indonesische
probleem aan de orde was, werd het woord
gevoerd door de Amerikaanse gedelegeer
de dr. Jessup, de republikeinse vertegen
woordiger Palar, de vertegenwoordiger van
India Sir Rama Raoe, de Nederlandse ge
delegeerde dr. Van Royen en de Canadese
voorzitter van de raad, generaal Mac-
Naughton. Er werd geen resolutie inge
diend. De raad zal Woensdag om kwart
voor tien Nederlandse tijd opnieuw bijeen
komen. De voorzitter merkte aan het eind
van de debatten van Maandagavond op
dat hij verwachtte, dat Woensdag een ont
werpresolutie zal worden ingediend. Deze
ontwerpresolutie zal dan waarschijnlijk,
aldus Reuter, van Amerikaanse zijde ko
men. Over de inhoud kan men slechts gis
sen. Wel is de gedetailleerde inhoud be
kend van het Amerikaanse plan dat voor
ziet in de samenstelling van een nieuwe
UNO-commissie die grote bevoegdheden
zou krijgen. De bijzonderheden van dit
plan, dat circuleert onder de leden van de
Veiligheidsraad, werden gepubliceerd in
de New York Times en zijn elders in dit
blad opgenomen.
Tijdens zijn rede voor de Veiligheids
raad heeft dr. Van Royen Maandag mede
gedeeld dat Soetan Sjahrir, die tezamen
met Soekarno en andere republikeinse
leiders op Sumatra verblijft,- heden Dins
dag in Batavia zal arriveren op uitnodiging
van minister-president Drees, die met hem
besprekingen zal voeren. Dr. Drees is voor
nemens Donderdag naar Nederland terug
te keren.
De voorzitter van de Veiligheidsraad
heeft mededeling gedaan van de ontvangst
van een brief, afkomstig tan de republi
keinse delegatie te Lake Suceess, waarin
deze vrijgeleide verzoekt voor een aantal
republikeinse persoonlijkheden opdat deze
zich naar Lake Success kunnen begeven
om de raad in te lichten over de toestand.
De voorzitter achtte dit verzoek „juist en
terzake", en verklaarde de Nederlanders
te zullen vragen hierbij medewerking te
verlenen.
De Amerikaanse afgevaardigde dr. Jes
sup verklaarde te wensen dat de raad zo
spoedig mogelijk een ontwerpresolutie voor
zich heeft. „Het debat heeft aangetoond,
dat er in grote, dankbaar stemmende male
overeenstemming is bereikt over de be
langrijkste punten", aldus Jessup, „en het
zou betreurenswaardig zijn, indien de al
gemene overeenstemming zou verflauwen
op grond van enkele gedetailleerde pun
ten". Dr. Jessup verklaarde dat de V. S.
met „sympathie en belangstelling" kennis
namen van het door India genomen initia
tief, over deze kwestie een conferentie van
Aziatische staten bijeen te roepen, en hoop
ten, dat deze een bijdrage zou leveren tot
het vinden van een bruikbare oplossing
voor het Indonesische vraagstuk.
Nadat de republikeinse afgevaardigde
Palar gesproken had kreeg dr. Van Royen
het woord. Hij verklaarde naar aanleiding
van het rapport van de Commissie van
Goede Diensten betreffende de positie van
de republikeinse leiders op Banka: „Ik
ben gemachtigd te zeggen, dat mijn rege
ring met diep leedwezen kennis heeft ge
nomen van het bericht betreffende de
huisvesting en de vrijheidsbeperking der
leiders op Banka. Inlichtingen, door mijn
regering ontvangen, tonen aan dat dit ge
schied is in directe tegenstelling met de
instructies door de Nederlandse regering
gegeven. Strenge maatregelen zullen wor
den genomen tegen hen die hiervoor ver
antwoordelijk zijn. Twee hooggeplaatste
Nederlandèrs zijn reeds op weg naar
Banka om volledig verslag uit te brengen
over de situatie cn toe te zien op de strikte
naleving der gegeven instructies", aldus
dr. Van Royen.
Sir Rama Raoe (India) drong aan op
spoedige actie van de Veiligheidsraad, op
dat de conferentie te New Delhi, die 20
Januari geopend wordt, in staat zou zijn
kennis te nemen van de resolutie van de
raad. Hij achtte het een gebiedende eis,
dat de gevangen leiders onmiddellijk vrij
gelaten en in hun functie hersteld worden.
Het stadium is bereikt, waarin de Vei
ligheidsraad een meer actief aandeel zou
moeten nemen in de uitvoering van welke
resolutie ook, aldus Raoe. De C. V. G. D.
moet opnieuw worden samengesteld, op
dat zij op de uitvoering zal kunnen toe
zien, en de Nederlands troepen zullen moe
ten terugtrekken onder supervisie dezer
commissie; dit terugtrekken zou 1 Maart
voltooid moeten zijn. Definitieve data zou
den moeten worden vastgesteld voor ver
kiezingen en voor de overdracht van de
souvereiniteit, aldus Raoe.
Sjahrir te Batavia
BATAVIA, 18 Januari. (Aneta).
Soetan Sjahrir zal hedenavond te 18.00
uur ten paleizé Koningsplein minister
Drees ontmoeten. Hij is Dinsdagmiddag
15.15 uur met het lijntoestel uit Medan
aangekomen op Kemajoran, waar hij werd
opgewacht door de heren Koets, Darmase-
tiawan, Soepomo, Jahja(namens de mi
nister-president van Oost-Indonsië Anak
Agoeng), benevens vele tientallen corres
pondenten, waaronder talrijke republikei
nen. Sjahrir had geen verklaring af te
leggen. Hij verklaarde aan de correspon
denten alleen: „I have been out of touch",
en verder: „Ik ben blij, hier te zijn". Daar
op vertrok hij naar zijn huis aan de Java-
weg, vergezeld door Darmasetiawan en
familieleden
Naar United Press uit Batavia mededeelt,
hebben bevoegde kringen laten weten dat
binnenkort ook Mohammed Hatta in Bata
via zal arriveren op verzoek van minister
president Drees.
Dr. Drees vertrekt
Donderdag naar Nederland
Het ligt in de bedoeling dat dr. Drees
Donderdag uit Batavia naar Nederland
vertrekt met de Constellation „Franeker"
gezagvoerder L. Sillevis.
Van gezaghebbende zijde werd te Batavia
aan Aneta verklaard, dat de taak van dr.
Drees in Indonesië vrijwel is geëindigd en
dat, wegens een ongesteldheid die zich
heeft geopenbaard, zijn spoedig vertrek
waarschijnlijk is.
Nieuwe faciliteiten voor Ame
rikaanse geschenkzendingen
Op het ministerie van Buitenlandse Za
ken in Den Haag werd Maandagmiddag
door minister mr. D. U. Stikker en de
Amerikaanse ambassadeur, dr. Baruch, de
overeenkomst betreffende een regeling
voor de behandeling van z.g. „relief'-zen-
dingen uit de Verenigde Staten naar Ne
derland ondertekend.
Ingevolge deze overeenkomst zullen
voortaan geen invoerrechten worden gehe
ven bij binnenkomst in Nederland van
„relief'-zendingen en zullen de kosten van
het vervoer van deze „relief'-zendingen
binnen Nederland worden betaald in gul
dens tegenwaarde der Marshall-hulp
bij de Nederlandse Bank.
Om voor deze faciliteiten in aanmerking
te komen, moeten deze zendingen een „re-
lief" karakter hebben, zij mogen, met an
dere woorden geen luxe goederen, zoals
cigaretten of alcoholhoudende dranken be
vatten.
Voor particuliere zendingen gelden de
bepalingen van deze overeenkomst ten aan
zien van levensmiddelen, gedragen kleding
en schoeisel en geneesmiddelen.
De overeenkomst is van groot belang
voor instellingen als het Rode Kruis, de
Stichting 19401945 en de C.A.R.E., die tot
dusverre een deel van de transportkosten
zelf moesten dragen.
Minister mr. D. V. Stikker (rechts) en de
ambassadeur der Verenigde Statendr. Herman
Barucli ondertekenen de overeenkomst.
Westelijke bezetters
vergaderen in Londen
De openingsvergadering van de drie
Westelijke bezettingsmachten van Duits
land over het West-Duitse bezettingsstatuut
die Maandag in Londen plaats had, was
hoofdzakelijk gewijd aan organisatorische
zaken, zo seint Reuters diplomatieke cor
respondent. De besprekingen worden op het
Britse ministerie van Buitenlandse Zaken
gevoerd. Heden zal besproken worden of de
toekomstige federale regering of de landen
afzonderlijk de gelden voor de bezettings-
kosten zullen innen.
Naar men verwacht zullen tegen het
einde van Januari bijzonderheden over het
statuut aan de parlementaire raad te Bonn
medegedeeld kunnen worden, teneinde de
vorming van een Wesf-Duitse regering te
bespoedigen. De wetgevende raad te Bonn
werkt thans aan een voorlopige grondwet.
In de bossen tussen Overloon en Venray
heeft de Opruimingsdienst een grote partij
gevaarlijk oorlogstuig weggehaald. In een
door onkruid overwoekerde kuil werd bo
vendien het lijk gevonden van een Duitse
§oldaat, dat daar van October 1944 af moet
nebben gelegen.
Militaire Veiligheidsraad
voor West-Duitsland
Berlijn, 17 Januari (Reuter). De Wes
telijke mogendheden, die drie weken gele
den tot overeenstemming kwamen over het
onder internationale controle plaatsen van
het Ruhrgebied, hebben heden een uit drie
leden bestaande militaire veiligheidsraad
ingesteld, die moet garanderen, dat Duits
land nimmer meer zijn hulpbronnen voor
aggressieve doeleinden zal kunnen gebrui
ken.
De raad zal inspectie-teams door geheel
West-Duitsland laten rondgaan om te zor
gen voor voortzetting van de ontwapening
op het gebied van de wetenschap, de in
dustrie en de militaire macht. De raad be
staat uit generaal-majoor James P. Hodges,
ieider van de afdeling voor de gewapende
machten van het Amerikaanse militaire
bestuur, generaal-majoor V. Westropp,
Brits plaatsvervangend stafchef, en gene
raal Etienne Paskiewicz, chef van de Fran
se ontwapeningsafdeling in Duitsland.
Later zullen misschien ook België, Ne
derland erf Luxemburg in de raad verte
genwoordigd worden.
De bedoeling is, dat de bevoegdheden
van de raad ook na de beëindiging van de
bezetting in een' of andere vorm blijven
voortbestaan.
Geen „Italiaanse" griep
Dr. J. Mulder te Leiden heeft aan de We
reldgezondheidsraad te Genève gerappor
teerd, dat de in Nederland voorkomende
griepgevallen zogenaamde virus-A-gevallen
zijn. Tot een dergelijke conclusie is dr.
Lepine van het Pasteur-instituut in Parijs
gekomen ten aanzien van ongeveer de helft
van cle in Frankrijk voorkomende griep
gevallen.
Daar de in Italië heersende griep-epide-
mie veroorzaakt is door virus B is men tot
de conclusie gekomen, dat de griep in
Frankrijk en Nederland niet van Italiaanse
oorsprong kan zijn.
Critiek op Bevin's beleid
Onze correspondent te Londen seint ons:
Het- optreden van Bevin heeft de laatste
tijd een sterke oppositie bij zijn eigen
partijgenoten gewekt. Het heet thans dat
een vrij grote groep socialistische Kamer
leden van plan is om Bevin's ontslag als
minister te eisen. Er zijn diverse klachten,
onder meer over zijn houding inzake Pa
lestina. Verschillende ministers schijnen
te dien aanzien het oordeel van de critici
te delen en zij hebben nu het plan om
druk uit te oefenen op Bevin. Niemand
gelooft echter dat deze onder die druk be
reid zal zijn zijn politiek te wijzigen.
Het woord is aan
Aletta Jacobs:
De vraag,naar recht eist gevoel van
plicht.
De nieuwe semaphoor in IJmuiden begint geleidelijk haar definitieve vorm te krijgen. De
laatste nouveauté aan deze gecompliceerde signaal-apparatuur is det stelling voor de water
stand-indicaties bovenop het kustwachtgebouw dat van-huis-uit een Duitse bunker is.
Toestel van Aero-Holland op Falster
neergestort; beide piloten gedood
Maandagavond tegen tien uur is een
tweemotorig Cessna-vliegtuig van de N.V.
Aero-Holland, de P.H. NAZ, aan de Oost
kust van het Deense eiland Falster ver
ongelukt. De bestuurder, de lieer R. Protiva
en de tweede piloot, de heer W. F. de Jong,
werden gedood. De enige passagier, de heer
J. J. Vorrink, voorzitter van de Partij van
de Arbeid, werd ernstig gewond. Hij is naar
het ziekenhuis in Nyköping overgebracht.
Zijn toestand is niet levensgevaarlijk.
De heer Vorrink, die Maandag in Am
sterdam het buitengewoon congres van de
Partij van de Arbeid over Indonesië had
bijgewoond, vertrok laat in de middag naar
Schiphol, waar hij zich aan boord begaf
van de P.H.-N.A.Z. teneinde met een rege
ringsopdracht naar Oslo te gaan. In de
Noorse,hoofdstad zou hij besprekingen voe
ren met enkele vooraanstaande personen
uit de socialistische partij.
Een ooggetuige heeft verklaard, dat hij
het vliegtuig om 21.40 Deense tijd zag
naderen. Hij kreeg de indruk, dat het toe
stel een noodlanding op het strand wilde
maken. Volgens deze getuige moet de
piloot echter op het laatste ogenblik gezien
hebben, dat tussen het water en de bomen
slechts 20 meter liggen. Het vliegtuig is
daarop landinwaarts gezwenkt. Het heeft
daarbij de top van een boom geraakt en
kwam vervolgens in aanraking met vijf
andere bomen, waarna het neerstortte. De
motoren ploegden zich diep in de grond en
het toestel werd grotendeels vernield. Er
brak echter geen brand uit. De tweede
piloot werd uit het toestel geslingerd en
was op slag dood. De gezagvoerder werd
later levenloos in de cockpit aangetroffen.
Een Deense arbeider, die in de nabijheid
woont, had de slag gehoord en probeerde
terstond bet wrak te bereiken. Daar het
echter reeds zeer donker was en sneeuw
hem het uitzicht zeer bemoeilijkte, bereikte
hij de plaats waar het vliegtuig was neer
gestort pas een half uur na de ramp. Op
enige meters van de resten van het toestel
vond hij de heer Koos Vorrink.
Nadat de arbeider zich vergewist had,
dat er geen andere overlevenden waren,
ging hij terug naar zijn huis en waarschuw
de telefonisch een dokter die reeds een
kwartier later met een ambulance-auto ter
plaatse kwam.
Onmiddellijk werd de 'heer Vorrink ver
voerd naar de ambulancepost, die ongeveer
een kilometer van het strand verwijderd
ligt. Vandaar werd hij overgebracht naar
Nyköping, dat ongeveer 20 kilometer ver
der ligt. In het ziekenhuis bleek, dat de
heer Vorrink een arm en een dijbeen ge
broken had. Voorts was hij aan zijn rug
gewond. Chirurgisch ingrijpen bleek nood
zakelijk.
Enige tijd na de operatie was de heer
Vorrink in staat, zijn naam en die van de
beide piloten van het vliegtuig op te geven.
Men heeft toen de N.V. Aero-Holland op
gebeld en mededeling van het gebeurde
gedaan. Tevens werd verklaard dat de heer
Vorrink niet levensgevaarlijk was gewond.
Men achtte volledig herstel waarschijnlijk,
al zal de gewonde zeker nog anderhalve
maand in het ziekenhuis moeten blijven.
Uit het ingesteld onderzoek is reeds ge
bleken dat het vliegtuig zeer laag vliegend
de Deense kust is genaderd, meldt United
Press. Uit de omstandigheid, dat het toestel
na te zijn neergestort niet in brand is ge
vlogen, meent men te mogen opmaken dat
benzinegebrek het tot dalen heeft gedwon
gen. Op een in de cabine gevonden kaart
heeft men de met een potloodlijn aangege
ven vliegroute gevonden, die de piloot zich
moet hebben gedacht. Die lijn liep van het
vliegveld Hamburg dwars over de Oostzee
in de richting van Denemarken maar hield
midden in zee op.
Het vliegtuig werd te tien uur Deense
tijd op Kastrup verwacht. Het had om
17.48 Schiphol verlaten.
Heden heeft de heer Frits Diepen, direc
teur van de N.V. Frits Diepen Vliegtuigen,
zich met enige technici per vliegtuig naar
Falster begeven.
De slachtoffers
De gezagvoerder van de P.H.-N.A.Z., de
heer Rudolf Protiva, was Tsjech van ge
boorte. Hij was veertig jaar, gehuwd en
had twee kinderen. Hij woonde in Rijswijk
(Z.H.). Deiheer Protiva vloog vóór 1939 in
Tsjeehoslowakije. Gedurende de oorlog was
hij in dienst bij de Royal Air Force. In
November 1947 trad hij in dienst bij de
Aero-Holland.
De tweede piloot, de heer De Jong, was
te Gouda'geboren en 25 jaar oud. Hij woon
de eveneens te Gouda. Het vorig jaar be
haalde hij zijn vliegbrevet bij de rijkslucht
vaartschool. De heer De Jong was ongeveer
drie maanden in dienst van de Aero-Hol
land.
Een Dakotavan Aero-Holland is naar
Falster vertrokken met aan boord de he
ren F. Diepen, directeur, ir. H. A. Doppen-
berg, adjunct-directeur, J. K. Hoekstra,
chef vliegbedrijf Aero-Holland en de heer
Kamminga van de Rijksluchtvaartdienst.
Voorts maken familieleden van de heer
Vorrink de reis mee.
De aanvankelijke veronderstelling, dat
de PH.NAZ door benzinegebrek tot een
noodlanding zou zijn gedwongen, is niet
waarschijnlijk. Volgens de berekening moet
de Cessna op het ogenblik van het ongeluk
nog voor ruim een uur benzine aan boord
gehad hebben.
Amerikaans superfort
in Schotland verongelukt
Glasgow 17 Januari (Reuter) Een Ame
rikaans superfort is bij dikke mist in de
buurt van het dorp Lochgoilhead in West-
Schotland verongelukt. Het stortte neer op
een berghelling, 1200 méter hoog. Waar
schijnlijk twintig personen, allen leden
van de Amerikaanse luchtmacht, kwamen
bij de ramp om het leven. Het toestel is
geheel uitgebrand. De slachtoffers hadden
hun dienst in Engeland voltooid en zouden
via IJsland naar huis vliegen.
Het hoofdkwartier van de Amerikaanse
luchtmacht wilde nog niet bevestigen, dat
er geen overlevenden zijn. Het achtte de
mogelijkheid niet uitgesloten, dat enkele
inzittenden zich met de parachute in vei
ligheid hadden gericld. Een rapport over
het ongeljik werd afgewacht
Overleg tussen federalisten
en republikeinen
Nederlandse invloed wordt
ook door federalisten te
groot geacht
Onze correspondent te Batavia seint ons
heden:
Een hooggeplaatste Indonesische zegsman
verklaarde ons, dat het opnemen van con
tact met republikeinse leiders door de BFO
(commissie voor buitengewoon federaal
overleg) onder Hamid de tweede geschiedt
onder het motto „fair play".
De meerderheid van het „buitengewoon
federaal overleg" stemde vóór het zoeken
van contact, omdat het slechts bedoeld is
als het peilen van bestaande meningen en
geen bindend karakter draagt. Primaire
voorwaarde blijft dat de republiek een
deelstaat zou worden met niet meer rech
ten dan de anderen.
In B.F.O.-kringen is men geneigd tege
moet te komen aan de republikeinse wen
sen ten aanzien van de federale staatsorga
nisatie, daar de republiek altijd de voor
keur heeft gegeven aan een ministerraad
met een premier, die verantwoordelijk is
aan de volksvertegenwoordiging, boven
een directorium.
Als de republikeinsitfederalistische bespre
kingen succes hebben, dan zal misschien
wijziging van het ontwerp „Bewind Indo
nesië in overgangstijd" (B.I.O.) noo«"
zakelijk worden. Mislukken zij, dan heb
ben dé republikeinen hun kans gehad.
Tijdens de jongste besprekingen, aldus
vertelde men ons, heersten er duidelijke
spanningen tengevolge van een zeker wan
trouwen jegens de Nederlandse bedoelin
gen zelfs van de zijde van zeer loyale In
donesiërs. De oorzaak hiervan is gelegen
in recente benoemingen van Nederlandse
hoge ambtenaren in functies,- waarvoor
zeer capabele Indonesiërs beschikbaar
waren. Voorts blijft het bezwaar bestaan,
dat nog steeds veel te veel Nederlandse
staats-secretarissen de lakens uitdelen in
binnenlandse aangelegenheden.
De republikeinse eis, dat de binnenlandse
politiek moet worden beheerst door Indo
nesiërs, wordt door de federalisten gedeeld.
De republikeinse vrees," dat Nederlandse
departementshoofden in de prae-federale
regering hun oude invloed zouden behou
den, is tot dusverre bewaarheid, aldus onze
zegsman, waardoor mede de neiging van
het B.F.O. verklaard is om sterke republi
keinse figuren aan te trekken als tegen
wicht.
Aneta meldt:
„In federale kring is. het bericht omtrent
de behandeling van Hatta cum suis op het
eiland Banka en in het bijzonder het feit,
dat hun, ondanks strikte orders daarom
trent, geen bewegingsvrijheid was toege
staan, met verontwaardiging ontvangen
aldus deelde de voorzitter van het bijzon
der federaal overleg. Sultan Hamid de
Tweede, aan Aneta mede.
„Het is ons bekend, dat de regering van
Indonesië meer dan eenmaal een strikte
order hieromtrent heeft uitgegeven.Ik hoop,
dat de werkzaamheden van de commissie
uit het bijzonder federaal overleg, die con
tact wil zoeken met verschillende van deze
prominente personen, dooi het gebeurde
niet nadelig zullen worden beïnvloed
aldus vervolgde hij.
Hamid zeide, dat nog niet aangegeven
kan worden, wanneer de commissie verslag
zal kunnen uitbrengen aan het bijzonder
federaal overleg. „Maandagochtend voerde
de commissie besprekingen met dr. Beel,
teneinde diens medewerking te verzoeken
om contact met verschillende prominente
personen spoedig mogelijk te maken. Deze
personen bevinden zich respectievelijk te
Djokja, Batavia, Prapat en op Banka.
Onlusten te Durban
eisten reeds 116 doden
Het aantal doden tengevolge van de on
lusten te Durban is tot 116 gestegen door
dat nog elf personen in het ziekenhuis
oyerleden zijn.
De ondercommissaris van politie in Natal,
Van Royen, gaf als redenen voor de onlus
ten op: Donderdag viel een Indiër een
Afrikaner aan; veelvuldige aanrandingen in
het verleden van inheemsen door Indiërs,
waarbij de inheemsen altijd zonder getui
gen waren doch van Indische zijde vijf h
zes getuigen verschenen; het aan de in
heemsen door de Indiërs berekenen van
zwarte prijzen voor minderwaardige goe
deren; onbillijke behandeling van inheem
sen in Indische autobussen.
Volgens schatting van het Rode Kruis
verblijven nog een 25.000 gevluchte of
dakloze Indiërs in de twaalf grote vluchte
lingenkampen. De Indische markt is nog
niet heropend.
Meer dan honderd Europeanen, Indiërs
en Afrikaners zijn reeds voor het gerecht
verschenen wegens hun aandeel in de on
lusten.
Te Pietermaritzburg, 50 km van Durban,
zijn 150 Afrikaners gearresteerd, die zich
naar een Indisch huis in het niet-Europese
gebied aan de rand van de stad begaven.
De politie heeft voorts twee taxi's aange
houden en de inzittenden, 16 gewapende
Indiërs, gearresteerd. In het centrum van
de stad hebben Afrikaners een Indiër uit
een bus gehaald en mishandeld. Hij moest
met een schedelbreuk in het ziekenhuis
worden opgenomen.
Nederlandse houtaankap
alleen nog in Franse zóne
De houtaankap door Nederland in het
Zwarte Woud wordt in 1949 voortgezet.
Ook voor 1949 hebben wij een contract
met de Franse bezettingsautoriteiten. Alle
hout is bestemd voor de wederopbouw.
In de beide andere bezettingszones is
de Nederlandse houtaankap met ingang
van 1 Januari 1949 geëindigd.
ZACHT.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. te De Bilt, geldig van Dins
dagavond tot Woensdagavond:
Matige tot krachtige en langs de Wad-
denkust tijdelijk harde Zuid-Weste
lijke wind. Half tot zwaar bewolkt
met af en toe enige regen of mot
regen. Aanhoudend zacht.
Zon op
Maan op
19 Januari:
8.38 uur. onder 17.04 utff
23.26 uur. onder 11.02 uur