De veiligheid van het verkeer
Groentjes
ZATERDAG 22 JANUARI 1949
HAARLEMS DAGBLAD
Voor enkele straten in Haarlem een verlaagde
maximum-snelheid?
Nog steeds geldt de oude Duitse ver
keersregeling in ons land. Er is al jaren
geleden begonnen met het ontwerpen van
een nieuwe, maar dit vlotte niet snel. De
Wegenverkeerswet is nu in de Tweede Ka
mer aangenomen, zodat het thans wel niet
lang meer zal duren voor zij in werking
treedt.
Voor de bebouwde kommen geldt nu de
maximum-snelheid van 40 km. ïn het alge
meen ontmoet die niet veel bezwaren. Er
zijn evenwel veel autobestuurders die dit
voor bepaalde wegen te laag vinden, zodat
zij er geen bedenking tegen hebben zelf
sneller te rijden. Een typisch voorbeeld
daarvan is de Schoterweg-Rijksstraatweg
(ten Noorden van het Soendaplein gaat
de naamsverandering in). Daar wordt door
talloze automobilisten sneller gereden clan
40 km. Hetzelfde verschijnsel doet zich
voor in Heemstede wat de Dreef en de
Herenweg betreft. Nu zal ieder toestem
men dat het in het algemeen zeer goed mo
gelijk is daar boven de 40 km te gaan, zon
der de veiligheid van het verkeer in ge
vaar te brengen. De hoofdzaak is dat de
autobestuurders hun verstand gebruiken en
onder bijzondere omstandigheden hun vaart
verminderen. Dit is niet alleen nodig bij
wegkruisingen, maar ook in de omgeving
van scholen, of als er onverwacht een druk
verkeer is en er veel voetgangers op de weg
zijn. In verschillende omstandigheden kan
ook een snelheid van 40 km veel te groot
zijn.
De politie is blijkbaar ook van die me
ning want er worden zeer weinig-bekeu
ringen gemaakt. Toch is het een feit dat op
de wegen die zich door aanleg lenen voor
snelverkeer, vrij veel ongelukken gebeu
ren. Hoewel bij het onderzoek in de regel
niet blijkt dat die ongelukken aan het te
snol rijden moeten worden geweten, gaan
er toch af en toe stemmen op om op te
treden tegen het al te snel rijden. De Haar
lemse politie heeft evenwel tot heden geen
aanleiding gezien om bijzondere maat
regelen op de Schoterweg-Rijksstraatweg
te nemen. De enkele bekeuringen die er
verleden jaar zijn gemaakt waren alleen
een gevolg, van het gewone toezicht, zoals
dit overal in de stad wordt uitgeoefend.
Als de Wegenverkeerswet eenmaal van
kracht is krijgen de gemeentebesturen
weer een regelende bevoegdheid wat het
verkeer betreft. Dan wordt de oue toestand
Jan Haken over Indonesië
Onder de leuze „Vóór vrecle en brood,
tegen de koloniale oorlog" hield de afdeling
Haarlem van de CPN gisteravond in het'
Concertgebouw een vergadering waar het
woord werd gevoerd door het Tweede
Kamerlid de heer Jan Haken.
De heer Haken sprak er zijn veront
waardiging over uit, dat de politiële actie
vlak voor Kerstmis was begonnen. Dat er in
die tijd bommen op Djokja zijn geworpen,
achtte hij even erg als het Duitse bombar
dement op Rotterdam en hij voegde daar
aan toe dat de gehele Nederlandse politie
macht hem niet zou kunnen beletten dat te
zeggen. Omdat er zoveel geld aan deze actie
wordt besteed, verkommert de arbeiders
bevolking .in krotten, zei hij, en verklaarde
daarop dat de aandeelhouders in Bloemen-
daal van het woningprobleem geen last
hebben. Bovendien voerde hij aan dat er in
totaal al 2000 doden aan Nederlandse zijde
zijn gevallen en dat die het vlees en bloed
van de arbeidersklasse waren.
Om al die redenen hebben de communis
ten in de kamer tegen deze actie gestemd.
De 92 andere Kamerleden, die de actie had
den goedgekeurd zag de heer Haken als
een nieuw soort NSB'ers.
Voor de Amerikaanse houding in deze
kwestie had de heer Haken geen goed
woord, want hij betoogde dat deze louter
camouflage was. Het Indonesisch probleem,
aldus spreker, zal echter niet in de Veilig
heidsraad of in de Haagse „Kroll-opera"
worden beslist maar in de bergen van Java
en Sumatra waar de guerilla's de strijd
voortzetten. Weliswaar onderhandelt Drees
met Quislings ais Hatta en Sjahrir, maar
ook dat zal niet baten omdat de strijd wordt
gevoerd in de geest van de communistische
leiders als Moeso.
De spreker wierp tenslotte de vraag,op,
hoe men aan deze actie een einde moet
maken. Evenmin als de Nederlandse arbei
ders de Duitsers in hun productie-slag
hebben geholpen, zullen zij op het
ogenblik lust voelen om de machine op
volle kracht te laten draaien, meende de
heer Haken. Nu mag het werkende volk dat
zijn plicht verstaat, geen grenzen meer ken
nen. Alleen door hernieuwde looneisen kan
het moord-apparaat stopgezet worden. Het
is in Amsterdam begonnen, laat Haarlem
niet achterblijven, zo riep de spreker uit.
De beste manier om oorlog te voorkomen,
is tedoen zoals Mao-Tse-Toeng in China,
verzekerde de heer Haken, alleen hoeft het
hier geen twintig jaar te duren,
Met een oproep aan zijn publiek om de
mouwen op te stropen, aangezien dat de
enige manier is om de bourgeoisie te inti
mideren, besloot de heer Haken zijn rede.
De avond werd opgeluisterd met Indone
sische muziek en dansen van het ensemble
„Sinar Timoer" en besloten met de Inter
nationale.
Onfwerp-regeling van de
winkelsluiting
De minister van Economische Zaken heeft
een aantal instanties een voor-ontwerp van
wet tot regeling van de Winkelsluiting doen
toekomen met het verzoek daarover advies
uit te brengen.
De belangrijkste bepaling uit dit ontwerp
Is, dat de winkels Dinsdagmiddags na 13
uur gesloten moeten zijn en op andere
werkdagen na 19 uur met lytzondering van
de Donderdagen. Dan dienen zij tot 21 uur
geopend te zijn. De gemeenteraad kan een
andere dag dan Dinsdag voor de middag
sluiting bepalen, echter niet Donderdag.
Ook kan de raad voor cafés en restaurants
sluiting gedurende één dag per week voor
schrijven en bepalen dat bepaalde groepen
van winkels gedurende ten hoogste twaalf
werkdagen gesloten moeten zijn ten be
hoeve van vacantie van ondernemers of
personeel.
Voor de markt- en straathandel gelden
dezelfde tijden als voor de winkels, echter
zonder verkoopverbod op Dinsdagmiddag.
De uitzondering voor het venten met „ge
ringe eetwaren" op Zon- en Chr. feestdagen
is komen te vervallen.
B. en W. kunnen afwijkingen van de re
gelingen vaststellen en ontheffingen ver
lenen.
Verkoop door middel van automaten is
ook buiten sluitingstijd der winkels toege
staan. Zij mogen dan echter niet worden
bijgevuld.
hersteld, dat de gemeenteraden voor be
paalde wegen en straten een lagere maxi
mum-snelheid bepalen dan algemeen voor
de bebouwde kom geldt. Vroeger had Haar
lem voor verschillende straten in de bin
nenstad een lagere maximum-snelheid.
Eerst 15, later 20 en 25 km.
Als het eenmaal zo ver is zal dus op
nieuw de vraag onder ogen gezien moeten
worden of het noodzakelijk is voor enkele
straten en wegen bijzondere voorschriften
in te voeren.
In het algemeen kan wel gezegd worden
dat de autobestuurders in de binnenstad
niet snel rijden. Daar gebeuren ook trou
wens in verhouding weinig ongelukken.
Alle weggebruikers zijn op hun qui vive,
ook fietsers en voetgangers.
Opmerkelijk is dat de verkeersstatistiek
der Haarlemse politie aantoont dat zeer veel
ongelukken veroorzaakt worden door on
oplettendheid van voetgangers. Velen be
treuren later als zij het slachtoffer van een
ongeluk zijn geworden, het feit dat zij op
wegen waar sneller gereden wordt, de weg
oversteken, zonder voldoende op naderen
de auto's en autobussen te letten. De alge
mene opvatting der politie is dat het nodig
is dat de voetgangers zich meer dan tot nu
toe aanpassen aan de eisen van het snel
verkeer.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
de administratie
Claudine Witsen Elias
droeg gedichten voor
Ed. Hoornik bezigde in zijn critieken-
bundel „Tafelronde" ergens een zin, welke
men ook van toepassing zou kunnen bren
gen op de voordrachtkunst van Claudine
Witsen Elias, die gisteravond met een uit
gelezen programma voor het Bloemendaal-
se Muzenforum trad - te weten: „Het vers
krijgt de vorm waarin het komt, groeit en
zich verwezenlijkt en zo het volmaaktst
aan de inhoud beantwoordt".
Haar relatie tot de poëzie wordt name
lijk bepaald door een devote gehoorzaam
heid aan de wetten, die het innerlijk leven
van ieder gedicht afzonderlijk regeren.
Men kan haar nimmer betichten van thea
traal effectbejag of sentimentele overdrij
ving, zoals in vrijwel elke declamatie-
proeve pleegt voor te komen. Zij tracht
integéndeel en welbewust zich in de letter-
lijkste zin van het woord te beperken tot
het „verstaanbaar" maken van de gekozen
tekst. Door de met gevoel en verstand
ondernomen bezinning op de emotionele
oorsprong en darde zij het welhaast onver
beterlijke meesterschap over haar vocale
middelen (alleen de s valt wel eens uit de
toon) bereikt Claudine Witsen Elias een
gesproken evenbeeld, als men het zo mag
zeggen, van het op papier reeds vastgelegde
vers.
Dit brengt met zich mede, dat het haar
vergund is te beschikken over de hoogste
en gaafste vruchten van de letterkunde.
Voor deze keer liet zij haar keuze vallen
op werkstukken van Boutens, Gorter, Ber-
tus Aafjes en de nog altijd veel te weinig
bekende zuiderburen Maurice Gilliams en
Jan van Nijlen, zonder daarbij de geringste
concessie aan het publiek te doen.
Het heeft geen zin om nader op de onder
delen van deze bloemlezing in te gaan.
Immers: deze schijnbaar koele en bij eerste
kennismaking wellicht moeilijke objective
ringen lokken nu eenmaal een persoonlijke
voorkeur uit. Mij hebben het diepst getrof
fen: de suggestieve gedichten van Gilliams,
voorts „Goede Dood" van P. C. Boutens en
„De oude zoon slaapt weer thuis" van Jan
van Nijlen, benevens enkele sonnetten uit
„Het koningsgraf" van Bertus Aafjes,
waarvan in het bijzonder „Verlaten Korf"
met die prachtig verklankte zinsnede: „Ik
sta niet meer in de zon".
Hoe Claudine Witsen Elias het klaar-
speëlde om de gestamelde bekentenis van
Herman Gorter: „Zie je, ik hou van* je,
ik vin jê zo lief en zo licht" met die bijna
onuitsprekelijke slotregel „je bent nu toch
wat je eenmaal bent" smetteloos en aan
doenlijk te verwoorden, mag een wonder
heten. DAVID KONING
Muziek
Theo van der Pas speelde
voor de schooljeugd
De vereniging voor muzikale ontwikke
ling der schooljeugd had ditmaal de pianist
Theo van der Pas uitgenodigd voor het
jonge volkje te concerteren. Het jeugdcon-
cert vond plaats in het gebouw der Vrij
zinnig Hervormden, dat plaatsruimte te
kort kwam om alle belangstellenden te ber
gen. Theo van der Pas is een voortreffelijk
pianist, die zijn gehoor door zijn levendig
en bezield spel steeds weet te boeien; doch
als hij daarbij, zoals nu, elk te spelen num
mer met enkele rake suggesties inleidt, dan
worden de spanningen van zijn prestaties
compleet, zelfs voor het jeugdige publiek,
dat muisstil en aandachtig de muziek be
luisterde. De spontane reactie van een
geestdriftig applaus was er te groter om.
De pianist begon met de Sonate Pathé-
tique van Beethoven, waarvan hij vooraf
het pathetische' karakter uit het aanvangs-
thema van het eerste deel verklaarde.
De Ballade in b kl. t. van Liszt gaf aan
leiding om de enorme verdiensten van deze
geweldige virtuoos ten aanzien van de
schrijfwijze en de techniek van het klavier-
spel in 't licht te zetten.
Allen die na hem gekomen zijn hebben
daarvan geprofiteerd. De piano klinkt bij
Liszt anders dan bij Beethoven; zij ver
vangt als 't ware een heel orkest. Toch
domineert niet voortdurend zijn grote vir
tuositeit als middel tot uiterlijke glans; zijn
thema's zijn soms ook zeer mooi en zijn
harmonieën belangrijk en vernieuwend.
De uitvoering van de Ballade verwekte
terecht verbazing en geestdrift; Van der
Pas weet aan Liszt te geven wat hem toe
komt, zowel muzikaal als louter technisch.
Alvorens de Sonatine van Ravel te spe
len, wees de concertgever er nog eens op
wat ook deze componist, betreffende de
klavierbehandeling aan Liszt verschuldigd
is. Maar zijn muziek heeft een andere sfeer.
Een dertigtal jaren geleden meende men
nog te mogen beweren, dat er geen melo
die in zat. Van der Pas verkondigde een
geheel ander inzicht, namelijk dat alles in
deze Sonatine melodisch klinkt, als men
er maar onbevangen naar luistert. Wat
het jeugdige publiek natuurlijk gedaan
heeft.
Daarna kwam Chopin aan de beurt, de
componist die uitsluitend klaviercomponist
was en als zodanig een eigen stijl schiep.
Twee contrasterende Mazurka's toonden
aan wat een rijkdom aan uitdrukkings
mogelijkheden Chopin in deze Poolse
dansvorm wist te geven. Daarna hoorde
men de Berceuse, een thema van vier ma
ten, dat zestien maal gevarieerd wordt en
zich ontwikkelt op een begeleidingsfiguur,
die aldoor onveranderd blijft. Een wonder
van een muzikaal stemmingsstuk.
Tot slot speelde Theo van der Pas de min
der bekende Polonaise in fis kl. t„ een stuk
waarvan de tragische ondergrond sleehts.
even afgewisseld wordt door de opgewek
tere tonen van een mazurka. Men heeft dit
stuk terecht „de klank geworden vader
landsliefde" genoemd.
Het publiek kreeg het te horen in een
meesterlijke herschepping, die een dave
rend applaus ontketende.
Met een enkel woord dankte dr. J. R. H.
de Smidt de concertgever voor zijn waar
devol paedagogisch concert. Het was een
avond, die voorzeker bij velen het begrip
voor het kunstige klavierspel aan de hand
van enige topprestaties zal hebben verhel
derd. JOS. DE KLERK
Bakkers krijgen meer bloem
voor wittebrood
De minister van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening heeft indertijd maat
regelen getroffen, om een bepaalde hoe
veelheid wit bloem beschikbaar te stellen
voor het Wittebrood. Als proef is toen ge
nomen een percentage van 25 van de totale
hoeveelheid meel en bloem voor brood,
waarmee men dacht aan de vraag te heb
ben voldaan. Echter is gebleken, dat de
vraag in het algemeen groter was, al is dit
plaats- en streeksgewijs zeer verschillend.
Deze grotere vraag, waaraan lang niet
overal kon worden voldaan, heeft aanlei
ding gegeven tot ongewenste misstanden,
bijvoorbeeld tot het uitzeven van de voor
het gewone brood bestemde bloem. De
minister heeft nu besloten met ingang van
Maandag witte bloem in ruimere mate ter
beschikking van de bakkers te stellen.
De bakkers zijn evenwel wettelijk ver
plicht steeds in voldoende mate gewoon
brood beschikbaar te hebben, zowel in de
winkel als bij bezorging aan huis, zodat
niemand gedwongen wordt het duurdere
wittebrood tegen zijn wil te kopen.
Muziek als geneesmiddel
voor geesteszieken
Twee geneesheren te Londen hebben
proeven genomen om de uitwerking van
muziek op geesteszieke^ te bepalen. De
resultaten van dit onderzoek, dat de artsen
A. D. Mitchell en A. Zanker deden als een
proeve van therapie, zijn gepubliceerd in
het Engelse medische tijdschrift „Lancet",
De medici herinneren er in de publicatie
aan, dat van de Griekse wijsgeer en wis
kundige Pythagoras wordt verteld, dat hij
vele geesteszieken met muziek genas en
melodieën schreef tegen moedeloosheid,
angst en verlangens. Gedurende enige
maanden hebben bovengenoemde artsen
een veertiental patiënten elke week een
uur lang in de bibliotheek van een klein
ziekenhuis gramofoonplaten voorgespeeld.
Vrijwel elk genre muziek was vertegen
woordigd.
De moderne dansmuziek had weinig uit
werking op de patiënten. Volksliederen
brachten hen in feen vriendelijke en onge
dwongen stemmming.
Impressionistische muziek wekte belang
stelling bij de meer eenzelvige patiënten,
maar had geen bijzondere therapeutische
waarde.
Ernstige contemporaire muziek, zoals die
van Strawinsky en Bartok was soms krach
tig genoeg om bij patiënten, lijdende aan
schizophrenic, verdrongen onbewuste
krachten tot bewustzijn te "brengen.
Klassieke muziek gaf de patiënten een
gevoel van veiligheid.
De romantische stijl bracht een gevoel
van bevrijding te weeg.
Bij de uitspraak van bovengenoemde
doktoren, dat voor de genezing van geestes-
ziekten een beroep moet worden gedaan op
de diep-menselijke behoefte aan vorm en
schoonheid, tekent de redactie van „Lan
cet" aan: „Moet dit appèl beperkt blijven
tot hetgeen ons via de oren bereikt?"
Het blad beveelt daarnaast visuëie in
drukken en geuren aan, om de menselijke
stemmingen te beïnvloeden.
Handel tussen Joegoslavië en
het Westen vlot nog niet
Volgens gewoonlijk welingelichte krin
gen te Belgrado hebben de pogingen van
Joegoslavië om de gevolgen van de econo
mische sancties welke door de landen van
de Cominform worden toegepast te neu
traliseren door kapitaalgoederen in het
Westen te kopen, tot dusverre weinig me
dewerking ondervonden van de zijde van
Groot-Brittannië en de Verenigde Staten.
Waarnemers te Belgrado zijn van oordeel,
dat het te betwijfelen valt, of Joegoslavië
zijn onafhankelijke houding tegenover de
Cominform zal kunnen handhaven, wan
neer het er niet in mocht slagen de voor
de uitvoering van zijn economische vijf
jarenplan benodigde machinerieën aan te
schaffen.
Naar verluidt weigeren zowel de Britse
als de Amerikaanse autoriteiten uitvoer
vergunningen te verstrekken aan particu
liere ondernemingen, die rechtstreeks van
de Joegoslavische regering bestellingen
hebben ontvangen voor verschillende soor
ten industriële installaties. Men zou na
melijk het standpunt huldigen, dat Joego
slavië zich rechtstreeks tot de regeringen
der betrokken landen dient te wenden, in
plaats van te trachten „door de achterdeur
binnen te komen";
Het Britse ministerie van Handpl heeft
de ondernemingen, welke uitvoervergun
ningen hebben aangevraagd medegedeeld,
dat zij moeten wachten op de onderteke
ning van een handelsovereenkomst op
lange termijn tussen Groot-Brittannië en
J oègoslavië.
De wel eens verkondigde' mening, dat
maarschalk Tito wel bereid zal zijn tot
een schikking met het Westen te komen,
wanneer er maar voldoende druk op hem
wordt uitgeoefend, wordt algemeen van de
hand gewezen. Waarnemers herinneren er
aan, dat Joegoslavië nog steeds een mili
tante communistische staat is die zich
slechts van de andere Oost-Europese lan
den onderscheidt door zijn gevoeligheid
voor buitenlandse inmenging.
De pogingen van Joegoslavië om klan
ten en leveranciers te vinden in het Wes
ten worden te Praag met grote aandacht
gevolgd, vooral nu er een crisis dreigt te
ontstaan in de onderhandelingen tussen
Joegoslavië en Tsjechoslöwakije. In de
loop van deze week zou een Tsjechoslo-
waakse delegatie naar Belgrado terugke
ren om de onderbroken handelsbesprekin
gen te hervatten.
The Outlaw (Lux or). De heer I-Ioward
Hughes woont in Amerika en heeft daar de
roep dat hij alles kan. Om zijn veelzijdigheid
te demonstreren, heeft hij enige jaren geleden
een film vervaardigd en hij gebruikte daar
voor een Wild West-verhaal en een jonge
dame, die over niet veel anders beschikt dan
enige sensationele contouren en Jane Russel
heet. De combinatie daarvaan heet „The Out
law" (Vogelvrij verklaard). Toen de heer
Hughes er bovendien in slaagde de film van
wege een paar pseudo-pikante scènes voor
drie jaar in Amerika verboden te krijgen, was
het kassa-succes verzekerd. Het zijn echter
uitsluitend deze (niet eens zo heel erg) pikan
te scènes die de film onderscheiden van een
gewone Western. Bovendien duurt z.ij haast
twee maal zo lang, hetgeen zonder twijfel' tè
lang is. Het geheel maakt de indruk, ont
sproten te zijn aan het brein van een opge
wonden puber, die een gebrek aan fantasie
heeft en is zo saai, dat men werkelijk zou
gaan verlangen naar een ouderwetse gooi
en smijtpartij waarbij de barkrukken door
de ruiten suizen. Maar neen, de hoofdper
sonen doen alleen een beetje ruw en spre
ken twee maal z.o langz.aam als een gewoon
mens om de indruk te vestigen dat zij van
een buitengewone koelbloedigheid zijn. Dat
do muzikale achtergrond gevormd wordt door
een nogal monotone afwisseling van een
thema uit de zesde symphonie van Tsjai-
kowsky en het lied „Bury me not on the
loné prairie" geeft een duidelijke aanwijzing
omtrent de artistieke opvattingen van Ho
ward Hughes, die misschien een bekwaam
vliegtuigbouwer is, maar van films maken al
bijzonder weinig kaas heeft gegeten.
W. L. B.
Zijn laatste wedstryd (CinemaPalace).
Vaste klanten van de bioscoop zijn al ver
trouwd geraakt met het begrip „boks-film".
Dit is niet de eerste maaal, dat men stof voor
een rolprent vond in het verhaal van de
stevige, sympathieke knaap met bokstalent.
wie het succes naar het hoofd stijgt en die,
voor hij het z.ich goed en wel realiseert, in
handen is gevallen van ccn misdadige finan
cier zonder scrupules: een overbekend,
onoorspronkelijk gegeven. Maar desondanks
kan men „Zijn laatste wedstrijd" („Body and
soul") zonder aarzelen een van de beste films
noemen, die aan dit onderwerp werden ge
wijd.
Dat regisseur Robert Rossen van zijn
product iets bijzonders wist te maken, heeft
hij voor een groot gedeelte te danken aan
zijn spelersmateriaal. De harde, in wezen
toch zachtaardige bokser van John Garfield,
een naïef kindvrouwtje van Lilli Palmer, een
gedesillusioneerde, vroeg-oude moeder van
Anne Revere zijn levensechte, aannemelijke
figuren, zich bewegend in een sfeer die wel
dadig ongeforceerd aandoet. Hetzelfde geldt
voor de vele goede bijrollen, waarvan men
de beste op naam kan zetten van de neger
acteur- Canada Lee.
In de tweede plaats dankt Rossen het op
merkelijke resultaat aan zijn eigen vaardig
heid en raffinèment. Garfields laatste gevecht
maakte hij enerzijds, filmisch beschouwd, tot
een uitermate boeiend kijkspel, en gaf hij
aan de andere kant, wat de handeling betreft,
zulk een adembenemende climax dat men
een enkel ogenblik ternauwernood de nei
ging kan onderdrukken om, mèt de toeschou
wer-supporters op het witte doek, op te
springen van zijn stoel of men liefhebber
van de bokssport is of niet. Gelukkig is er
na alle sensatie in de laatste twintig meters
celluloid nog ruimte voor een kalmerende
„happy ending". H. J. E. C.
Verwoeste levens (Rembrandt). Wij
hebben al meer geconstateerd, dat de film
industrie thans ook de randgebieden van de
zielkunde en vooral van de zielsziekten heeft
geannexeerd om deze tot onderwerp van haar
producten te laten dienen. Niet vzozeer om
de toeschouwer iets duidelijk te maken van
de problemen en de obstakels die de weten
schapsmensen op deze terreinen ontmoeten,
doch wel om de, op het eerste gezicht onver
klaarbare reacties der hoofdpersonen, te
rechtvaardigen. Zo is het ook in „Verwoeste
levens", waarin de heldin aan schizophrenic
(gespletenheid van de persoonlijkheid) lijdt
en, geheel in de ban van haar hopeloze liefde
voor een aarts-cynicus, tot moord komt. Het
verwordingproces van het leven van de ver
pleegster Louise Howell is overtuigend uit
gebeeld, doch als ernstig bezwaar kan men
laten gelden, dat het geen deernis opwekt,
gevolg van het feit, dat niet de nadruk op
de mens maar op het geval is gelegd. Curtiss
Bernhardt regisseerde met groot vakman
schap cn ook de rolbezetting is prima. De
erepalm is voor Joan Crawford, die een
voortreffelijke creatie leverde van de waan
en werkelijkheid verwarrende verpleegster.
J. H. B.
Vliegende duivels (S p a a r n e). Wat men
ook op de Amerikaanse sensatiefilms kan
aanmerken, hun makers kan men in ieder
geval niet een ongebreidelde fantasie ont
zeggen. In „Vliegende duivels" raken twee
officieren van de Amerikaanse marine ver
wikkeld in een complot, waarvan de leider
een mysterieuze heer is, die als „De Blik
semstraal" wordt aangeduid. Deze geheim
zinnige kan electrische torpedo's vervaardi
gen, die per vliegende vleugel dood en ver
derf zaaien waar hij maar wil. De tegenpartij
is echter ook voor geen kleintje vervaard en
weel een apparaat te construëren, waardoor
de torpedo in de vleugel tot ontploffing ge
bracht kan worden, hetgeen in de finale dan
ook prompt gebeurt, nadat er al heel wat
doden zijn gevallen en ganse industrie- en
havencomplexen in de lucht zijn gevlogen.
Wij voor ons geven de voorkeur aan de ge
zonde cowboy's met hun zwierende lasso's
en hun vurige rossen van de voorfilm
„Yankees in Texas". J. I-I. B.
Opium (Frans Hals). De werkelijk
heid overtreft vaak de stoutste fantasie. Als
u hiervan een bewijs wilt hebben moet u
maar eens gaan kijken naar de film „Opium",
een buitengewoon spannend verhaal over de
jacht op handelaars in verdovende midde
len, waarvan de echtheid gegarandeerd
wordt door het Amerikaanse ministerie van
Financiën, dat de gegeven voor het scenario
verstrekte. Ware dit niet het geval geweest
dan zou men geneigd zijn de scenario
schrijver te verdenken van overdrijving,
want hetgeen deze film onthult over de me
thoden, die opiumhandelaars toepassen om
hun bestrijders te misleiden, is bijna niet te
geloven. Maar men moet „Opium" wel be
schouwen als een documentaire en dus ook
aannemen dat de Japanners reeds vijftien
jaar geleden bezig waren de volkskracht van
China te ondermijnen door verdovende
middelen.
Men krijgt ook een kijkje achter de scher
men van de Amerikaanse instantie, die haar
netten over de gehele wereld spant om de
opiumsmokkelaars te vangen en wier scherp
zinnige speurders vaak levensgevaarlijke
avonturen moeten doorstaan om hun doel te
bereiken. Een dezer rechercheurs (voortref
felijk gespeeld door Dick Powell) volgt men
op zijn speurtocht van Washington naar
Sjanghai en Cairo en vandaar naar San
Francisco. Vooral het laatste deel van de reis
is nogal opwindend en levert een verrassende
ontdekking op. S, K.
In City wordt de nieuwe proerammaweek
een reprise gegeven van de fum „Frieda".
Kunstmest doet de natuur
geweld aan
„Maak de bodem levend opdat de natuur
ziekten kan afweren" heeft ir. O. J. Cleve-
ringa, bijzonder rijkslandbouwconsulent,
op een bijeenkomst van landbouwers te
Leeuwarden verklaard. „Men is", zo zeide
ir. Cleveringa, „overal bqzig de grond
kapot te maken en wordt hiervoor gestraft
met allerlei plantenziekten. De bodem gaat
hard achteruit, omclat men eenzijdig kunst
mest gebruikt ter vervanging van de orga
nische stalmest, waardoor de kringloop in
de natuur is verbroken. De mens meende
moeder natuur een handje te kunnen hel
pen, maar hij onthield aan de grond de
beste voedingsmiddelen. Hierdoor werd het
afsterven van schimmels bevorderd, die zo
belangrijk zijn voor het leven van de plan
ten. De verkeerde grondslag, waarvan de
wetenschap op het ogpnblik uitgaat is, dat
men de levende wezens, die de parasieten
in de grond aantasten, verzwakt."
Ir. Cleveringa verduidelijkte zijn voor
dracht met tal van voorbeelden. Zo zeide
hij, dat een. landbouwersfamilie reeds meer
dan een eeuw hetzelfde stukje land met
aardappelen bebouwt, zonder dat er ziek
ten optreden.
De dader van de overval op de bank-
loper van de Kasvereniging te Amsterdam,
de 40-jarige H. B., tegen wie het gerechtshof
op 27 Januari uitspraak zal doen inzake deze
overval, is door het Amsterdamse Bijzondere
Gerechtshof als lid van de SS, Arbeids-
contröledienst en „Grüne Polizei" veroor
deeld tot 6 jaar met aftrek van voorinterne
ring. Voor de overval is 8 jaar tegen hem
geëist.
Tegemoetkoming voor het vri
maken van woonruimte
De Staatscourant van Vrijdag bevat
beschikking van de ministers van Bint
landse Zaken, van Wederopbouw en Vc
huisvesting en van Financiën, volj
welke aan de gemeenten een tegemoe
ming uit 's rijks kas wordt verleend
de kosten, welke door haar zijn vergom
a. Aan degene, die, met het oogmerk
meer gezinnen dan waarvoor het or.
rend gqed zich in de oorspronkelijke
stand leende woongelegenheid te
schaffen, voorzieningen aan dit goed
uitvoeren zonder hiermede gebaat te
b. aan degene, die door mede te werj
dat meer woongelegenheid ter beschik]
komt, bij hem in gebriuk zijnde v
ruimte vrijmaakt en dientengevolge
ten moet maken voor verhuizing.
De tegemoetkoming bedraagt 75 pet,
de door de gemeente werkelijk beta
vergoeding, met dien verstande, dat de
gemoetkoming van het rijk aan de
meente ten hoogste kan bedragen:
voorzieningen, bedoeld onder a: een
drag van 300 per perceel; voor ver!
zingen: een bedrag, gelijk aan 50 pet.
de huurwaarde der ontruimde wc
(woninggedeelte), vastgesteld over#1
komstig de wel op de personele belas
1.896. De toegemoetkomingen worden
Binnenlandse Zaken vastgesteld. Deze
schikking is slechts van toepassing op
kosten, welke door belanghebbenden
31 December 1948 zijn gemaakt.
Vellesraan Koopt!
alle soorten goede meubelen,
tapijten, kristal, goud en zil
ver etc, voor hoge prijzen
Tel 14637 Zijlstraat 62
lessen
LES AAN HUIS? Ged. le
rares leidt op v. Cost., Coup.,
en Lerares, ook v. eig. gebr.
handwerken. Brieven G 8462
MALEISE LES gevraagd.
Br. met prijsopgaaf G 8514
SCHEIK. LES gevraagd.
Brieven G 8495.
Huish. Pers. gevraagd
- NET MEISJE gevr. voor
halve dagen. Aanm. Na 5 u,
Spaarnrijkstraat 36.
Nette jonge WERKSTER
gevraagd, voor drie halve
dagen per week. Jan Gijzen-
kade 181 rood.
Voor direct NET MEISJE
of werkster v. 's morgens v.
g. g. v. Aanm. Sweelinekpl.
12, H'stede halte Julianalaan
tel. 29791.
NETTE WERKSTER 2 x
per week, van 9 tot 2 uur.
Plein 23 rood.
FL. MEISJE v. d. e. n. of
v. de dag. Spaarne 54.
FLINK MEISJE v. dag of
dag en nacht v. g. g. v. veel
vrij. Mevr. Wefers Bettink,
Gr. Houtstraat 99B.
FL. MEISJE voor de och
tenduren in kl. gez. Badhuis
straat 40 rood. Tel. 21189.
In ld. gez. te Heemstede,
waar vaste hulp aanw. is
nette WERKSTER liefst
Donderdag of Vrijdag. Camp
laan 23.
BESCH, 2e MEISJE, goed
kunn. naaien en stoppen v.
lichte huishoudelijke bezig
heden. Extern. Mevr. Hissink
Merellaan 35, telef. 27795.
Bentveld.
FLINKE WERKSTER v. g.
g. v. v. li/2 d. of 3 halve d. p.
w. Bronsteeweg 86, H'stede.
Gevr. v. d. en n. NET
MEISJE, v. g. g. v. Aster
laan 30. Tel. 27218, A'hout.
Mevr. Hoogewerff, Mol-
laan 3, Bloemendaal, vraagt
weg. huw. tegenw. fl. zelfst.
MEISJE, v. d. e. n., klein ger
zin. Aanm. 7 tot 9 u. n.m
Gevr. NET MEISJE. Ter-
heidenstr. 23, Haarlem.
Gevr. in kl. gez. z. kind.
net meisje v. d. e. n, liefst
niet ben. '25 j. hulp werkster.
Brieven G 8498.
Bedrijfspers. gevr.
Gevr. HALFWAS of
AANK. TIMMERMAN. Dop,
v. Nesstraat 4.
Levensmiddelenbedrijf vr
nette WINKELJUFFROUW
met het vak bek. Br. met ref.
G 8468.
Net WINKELMEISJE
voor Groenten en Fruitzaak
Flink loon. omtr. Klever
park. Brieven G 8469.
THUISWERK. Gerout.
haaksters gevr. voor zomer
handschoenen. Aanm. na 6 u.
Bos en Hovenstr. 11.
MEISJE GEVR. v. d.
kleermakerij, enigszins ge
vorderd, doch niet noodza
kelijk. Brieven G 8499
Huish. Pers. aangeb.
NETTE WERKSTER b.z. a
v. Donderdag. Brieven G 8442
NETTE WERKSTER b. z.
a. voor de W. en D. van 8,
tot 4.30 a 'f 5 per dag. Brie-
•en G 8443
MEISJE v. g. g. v. voor
huish. of iets dergel. Brieven
G 8426.
Jongedame, 19 j. i. b. v.
dipl. Kleuteronderwijzeres,
z. z. g. g. in een PASSENDE
WERKKRING. Br. G 8471.
Bekw. HUISNAAISTER
heeft Maandag en Dinsdag
nog vrij, 10 tot 5 u. f 5 per
dag. Brieven G 8516.
B. z. a, besch. meisje, 28 j.
als HULP IN DE HUISH.
Hrl. of omgev. v. 9-5 u. liefst
m. warme maalt. Br. G 8510.
B. z. a. keurig MEISJE v.
halve dagen, v. g. g. v. Brie
ven G 8500
B. z. .a. WERKSTER v. d.
morgenuren, Dinsd., Woensd.
Dond. en Vrijd. Br. G 8501
Bedrijfspers. aangeb.
2 jongedames b. z. a. als
ervaren KEUKENHULP in
hotel of ziekenh. of dergel.
'even G 8444
KAPSTER z. z. g. g. in
goede damessalon. Br. G 8445
STENO-TYPISTE, mod.
talen zoekt werkkr. voor
halve dag. Br. G 3472.
Huizen gevraagd
Te koop of te huur gevr.
HUIS of GEDEELTE, leeg te
aanvaarden, tegen April,
Mei. Velserslr. 107.
Kamers gevraagd
Eeht'p, zoekt 2 KAMERS
en keuken, vestigingsverg.
aamv Br, G 8511.
WIE! WIE! WIE! Wie
helpt man, vrouw en kind
(9 jaar) aan etage of 2 a 3
kamers (ongem.) liefst H.-Z.
Brieven G 8473.
3 volw. pers. vragen per 1
Maart 2 GEM. ZIT-SLAAPK.
(liefst beneden) m. voll. pen
sion en kookgel. in H'lem.
Brieven G 8474.
2 KAMERS, m. of z. pen
sion of warme maaltijd in
goed milieu gezocht door 2
studerende broers. Br. Gef-
ken, Barteljorisstraat 43.
Jongelui die wensen te
trouwen zoeken omg. Scho-
tersingel-Vrouwenhekstr. f
ongem. KAMERS of ZOL
DERETAGE best. uit 2 zol
derkamers en gebr. v. keu
ken. Brieven G 8519.
Kamers aangeboden
Wed. b. KOSTHUIS aan
v. net gepens. heer, pl.m. 65
j. Brieven G 8446
Agb. a. singel ruime gem.
KAMER m. zijk. ook afz. evt.
warme maaltijd z. geseh. v.
2 meisjes of vrienden. Brie
ven G 8447.
Zonnige ZIT-SLAAPK. m.
pension voor heer, b. b. h. h.
per 1 Febr. str. water en tel,
aanw. met aparte opgang,
H.-N. Brieven G 8427.
In besch. milieu ZIT-SLP.
KAMER aangeb. voor dame
b. b. h. h. omgeving Klever
laan. Brieven G 8428.
Aan bej. dame(s) LIEF
THUIS, P.G. of N.H. met
algeh. verzorging, vrije zon
nige zitkamer. Br. G 8475.
RUIME SLAAPK. en vrije
balcon-zitkamer voor 2 zus
ters of vriendinnen met voll.
pension bij partic. N.H.
of P.G. Brieven G 8476.
Aangeb. net KOSTHUIS
v. heer. Brieven G 8477.
Te huur: ongem. SLAAP
KAMER. Spaarnwouderstr,
no. 23a.
Net KOSTHUIS bij dame
en 2 gr. kinderen, beslist Chr.
beg. leeft. 40-50, vaste betr.
Brieven G 8521.
NET KOSTHUIS met
huiselijk verkeer. Br. G 8520
Op le stand te Bl'daal di
rect te aanv. gr. ZIT- cn
SLAAPK. gem. of ongem. m.
voll. pr. pens. centr. verw.
w. en k. str. w. telef. enz.
Brieven. G 8502.
W@nsngrui8
VRIJ HUIS 6 k. keuk. tuin
5 min, v. stat. in ruil aangeb.
voor gr. huis te H'lem of om
geving. Brieven G 8448
VRIJ HUIS, H.-N. f 5 p. w.
keuken, 3 slaapkamers, tuin
voor groter huis omgeving
Soendaplein. Brieven G 8449
Mod. vrij BOVENHUIS
bevatt. 4 kamers, keuken enz.
omg. Marnixstr. voor ruim
vrij huis, dezelfde omg. Brie
ven G 8450.
DEN HAAG—HAARLEM
Aangeb. 2de etage best. uit
suite, 1 gr. slaapk., 1 kl. sip.
kamer, mod. keuken, badcel
2 balcons. Huur f 33 p. m.
Gevr. klein benedenhuis te
Haarlem, beh. stand. Inl. Ti-
morstraat 15.
HAARLEM-ADAM. Agb.
mod. woning bev. 4 kamers,
badcel, keuken, veranda en
balcon plus ruime bergruim
te Gevr. woning Haarlem of
omg. Brieven G 8479.
In H'lem of omg. VRIJE
WONING of ged. van Heren
huis gezocht, Evt. vrij dubb.
bovenhuis te den Haag be
schikbaar (met inwoning).
Br. Hogeveen, c/o. Caltex
Petr. Mij. Kanaalweg 91, Am
sterdam.
Aangeb. op de Rijksstr.-
weg omtr. Soendapl, BENE
DENHUIS. bev. 2 k. (suite)
serre, hall, gang, kelder, keu
ken, W. C. v. en a. tuin m.
schuur. Huur f 20 p. m. voor
h. 3*k. of gr. Brieven G 8530
Diversen
SPUITEN, SNOEIEN,
MESTEN, Vruchtbomen.
Morgenstond, Soendaplein 31
Telef. 19903:
Jonged. (piano) zoekt
VIOLIST (E) Am. om gez. te
musiceren. Brieven G 8452.
Nette jongeman zoekt
VRIEND leeftijd 2530 jaar,
voor gezellige, intieme om
gang. Brieven G 8429
TER DEKKING 2 VI. R.
rammen, v. Keulenstr. 24.
VRIJE THEE VERKOOP.
Vooi' besch. dames of heren
mooie bijverd. door lev. aan
particulieren; fijne thee van
le kl. fa. Schr, met sp. on
der G 8290.
Net pers. 46 j. over v.
vrije tijd besch. z. werkz. als
INCASSO, ADMINISTRA
TIE enz., borg kunn. storten
Brieven G 8522.
JONGEDAME 19 j„ z. z. g.
g. in kleuterklas, kan geh.
zelfst. een kl. leiden. Brieven
G 8523.
RIJWIELBEWAARDER
wil vrije tijd productief ma
ken, Wie heeft huiswerk? Br
G 8503.
Net meisje, 20 jaar. P.G.
vraagt nette VRIENDIN. Br.
G 8524.
HUWELIJK. Net persod zjj
m, 1. zoekt kost en inw. i
wed. huwelijk niet uitgesli j„
ten. Brieven G 8504. j vg
Te koop gevraagd Az
JONGENSFIETS te kü!.he
gevraagd in goede st. Rijk we
straatweg .25. Se'
SKIPAK, m. 40 en sl ko
schoenen m. 38. Eventue zal
te huur. Brieven G 84-31 te
Een' in goede st. zijmn-ic
HANDNAAIMACHINE. 1
G 8481. Je
HAND- of TRAPNAAI
MACHINE. Brieven G 8482
Beslist goedé KLEIS
AUTO, Opel of D. K. W. B
G 8483.
SOLIDE HUIS door par
van part. voor belegging. B
G 8484.
KL, HERENFIETS
inch in g. st. Trompstr. 13
Na 6 uur.
KINDERDRIEWIELER e
mod. wandelwagentje. Brie.
ven G 8525. de
Te koop aangeboderjge
Prima MOTORBAKFIETfin
Lange Hofstr. J. Serné Ivr.
BEKLEDE WIEG en comihe
plete babyuitzet. Wouwer
manstraat 43 rood.
Beste STUDIE PIANI
f 198. Na 5 uur. Spaarndara
merweg 406.
Te koop of in ruil aangel
MORRIS EIGHT 1946. Zaa
nenstraat 6. Tel. 17806.
2. nieuwe VOORJAAES
MANTELS m. 46 zw. en grij
Brieven G 8458.
Twee KAMFER KISTE!
een met mooi houtsnijwerk
Brieven G 8432.
Gebr. donkerbl. KINDER
WAGEN. Ben Viljoenstr,
bli
lei
bil
54.
Ol
D. K. W. 1939, in goede sl
prijs f 2000. Brieven G 8435
Nieuwe MOTORBANDE!
w. overcompl. 25 x 3 Pirelli
v. ink, prijs Tevens elec. mo
tor 1/5 P.K. f 25. Nauwe Gel
delozepad 36.
Z. g. a. n. D. W. MANTE1
2 d. z. mantels, alle m.
Ramplaan 44, Cverveen.
ENGELSE en AMERIK
VLAG 2 x \y2, nieuw. Brie
ven G 8438.
SCHRIJFBUREAU mei
rookstoel, Schoterveenstr. 31
Na 6 uur.
2 jonge CHIEN DE BRIE,
reu, 8 w. v. Merlenlaan 1,
Heemstede.
WOLLEN en ZIJDEN JA
PONNEN, blouses en rokken
zijden peignoir, br. mantel
met vossenbont, alles m. 42-
44 en pr. kwal. zw. mantel
m. 44, zw. georgette mantel
44, h. winterjas zw,, bad en
geyser, z. g. a. n. H'steedss
Dreef 128.
WAS WRINGER f 7.50,
trapje 6 treden f 4.75. Jans
straat 39. Tel. 1-5639.
FORD gesl. bestel, ook
luxe Ford Sedan '36, prima
onderh. D. K. W. Cabriolet
stalen carr. L. Herenvest 131
Haarlem.
ZWARTE BONTMUTS,
bonttas, en bontkraag,
men f 50. Platanenl. 9, Bloe
mendaal.
PERZ. TAFELKLEED,
eetservies 12 p. jaquet cost,
m. streep, br. kl. salonkleed
Tel. 20876.
VLEUGEL, pr. instr.
nieuw, merk Ed. Seiler. Moet
weg. Spotprijs f 1975. Ver-
spronckweg 110.
HERENRIJWIEL. Wagem
weg 48, Haarlem.
RADIO met dynam. luid
spreker; hangklok, 4 .pits pe
troleumstel, mantel, kachel
koffiemolen. Ruychaverstr.
24 zw. bij Zijlweg. Na 6 uur,
Old finish HUISKAMER,
pracht uitvoering en 10 M.
zeil, totaal f 500, Iets voor
jongelui, 2 pers. opklapbed
f 67.50, Bevr. Truder, Bad
huisstraat 32 R. (bij Sport-
fondsenbad). Tel. 14228, Hrl.
HERENCOSTUUM, zwart
gr. m. f 50, d. blauw dames
pakje f 30. C. v. Noordestr,
36 zwart.
BI. lederen DAMESMAN-
TEL 42-44, Mevr. v. Leeuwen
Prinsessestraat 4.
HUT-RUIMKOFFERS en
pakkisten. Petr. kachel
(Haller) Julianalaan 78, Ov.
FORD gesloten vrachtwa
gen, laadt 21/) ton. Wagen is
in prim-a staat, incluis mo
tor, Ook ruilen. Garage
Zwart, Spaarne 96, H'lem.
—2 z.g.a.n. BONTMANTELS,
prijs bill. Kleverparkw. 163
JACQUET COSTUUM
middelmaat en gehaakte
bedsprei. Bevr. 's avonds na
7 uur De Vries, Bos en
Vaartstraat 9.
1 Singer HAND NAAIMA
CHINE 's avonds na ll/z u.
Ted. van Berkhoutlaan 47,
Aerdenhout. Tel. 26112,
SLAAPK. eiken, gr. lits-
jum. m. spir., linnenk., wast.
2 st., nachtk. Duinoordstr. 2
Een in goede staat zijnde
STOFZUIGER Swesper-Vac
voor f 35 Adres Jan Gijzen-
kade 181 rood.
KINDERLEDIK. f 22.50.
l^sriirtde.'rAlaan
tel
fo',
te:
