Haarlems Dagblad
Klaarheid
Conferentie te New Delhi vormde
eerste stap naar Aziatische eenheid
De militaire situatie in Indonesië
Nederlands commandant op West-Java
Iaat vier Indonesiërs arresteren
Stemmen die aandringen op
toenadering tussen Oost en West
hik
?las
ges!
63e Jaargang No. 19150
Bureaux- Grote Houtstr. 93. Tel. Adv en Admin.
10724. 14825. Redactie 10600. Direct.-Hoofdred.
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Maandag 24 Januari 1949
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent. pei kwartaal
4.25 Franco per post f 4,75 Postgiro 2(310..
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
en <©prcrtjtc Uaarlcmsctie «Courant (Kiino i60)
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
De MINISTERRAAD, die vanmiddag
bijeen moest komen naar aanleiding
:van de in de Veiligheidsraad voorgestelde
jnieuwe resolutie die kans loopt aanvaard
te worden en die ongetwijfeld ook aan
dacht zal besteden aan de op de Aziatische
conferentie te New Delhi aangenomen reso
luties en aan de geest die daar heerste, staat
ongetwijfeld voor een moeilijke situatie,
minister Stikker heeft in zijn rede voor de
[Buitenlandse Persvereniging al doen blij
ken, dat terugtrekking van troepen tot een
gevaarlijke toestand zou leiden. Als de
^Commissie van Goede Diensten beslissend
zou moeten optreden zou zich daarbij het
feit voordoen dat zij niet over een politie
macht beschikt die voor uitvoering harer
besluiten kan zorgen. Minister Stikker
voorzag dat in een dergelijke toestand de
vorming van een interim-regering, die men
thans poogt te verwerkelijken, zou blijven
gieken. Hij bezigde zelfs de term chaos.
De te New Delhi aangenomen resoluties
der Aziatische staten, die natuurlijk van
minder betekenis zijn dan een eenmaal
genomen besluit van de Veiligheidsraad,
zijn gevolgd door een slotrede van de presi
dent van India, Pandit Nehroe, waarin deze
de conferentie geschetst heeft als het begin
van een zeer nauwe samenwerking van de
Aziatische landen en als een doorbraak van
het besef dat Azië een rol gaat spelen in de
(jjjjwereld. Dit betoog in Pan-Aziatische stijl
geeft te denken met het oog op de toe-
sb komst. Het is van belang omdat het nood-
zakelijk is bij clit alles zijn overwegingen
te maken met. het oog op de toekomst ge-
hjnjj'hcht en te begrijpen dat er een Aziatisch
probleem bestaat en niet allee» een Indo-
nesisch, waarmee wij'te maken hebben.
Minister-president Drees is teruggekeerd,
EIMblijkbaar-in vee] beter gezondheid dan door
3 sommigen vermoed werd, heeft op Schiphol
een aantal vragen beantwoord en o.a. ten
[aanzien van de opsluiting der republikeinse
leiders op het eiland Banka verklaard:
een allernoodlottigst misverstand
en een grove fout geweest. Er is inmiddels
een rapport over deze kwestie bij dr. Beel
[binnengekomen".
Br if. Wij wachten met belangstelling af of na
de mjnisteiTaad van hedenmiddag meer
opheldering over deze zaak zal worden
Ö6| gegeven. Mocht die uitblijven, dan zal er
IET in de Kamer ongetwijfeld om worden ge
vraagd. Eerder is hier al opgemerkt dat
het allernoodlottigste misverstand een veel
lw.er groter zaak betreft dan meer of minder
beleefdheid tegenover Hatta en zijn mede
gevangenen. De uit Batavia gegeven in
structies zijn niet nagekomen. Onze ver
tegenwoordiger in de Veiligheidsraad, die
verzekerd had dat de republikeinse leiders
'bewegingsvrijheid op het eiland hadden,
heeft een figuur geslagen. Maar het ergste
is dat buitenlands wantrouwen in de Ne
derlandse verzekeringen er door is gevoed.
Opheldering hierover, klaarheid in deze
zaak, maatregelen tegen de schuldigen zijn
gewenst. Zweeg men verder, dan zou 'dat
de achterdocht alleen doen toenemen. De
term „misverstand" is geen opheldering.
Als een regering duidelijke instructies
[geeft aan haar ambtenaren moeten die ze
nakomen en geen eigen beleid gaan voeren.
Er is een onderzoek ingesteld door de heren
Gieben en Thomson. Wat is hun conclusie?
Welke zekerheid is er dat dergelijke mis
verstanden zich niet in een nabije toekomst
opnieuw zullen voordoen? Er zijn al zoveel
fouten gemaakt; dit is zeker een van de
geweest. Er moet klaarheid over
komen. - R. P.
Peipïng overgegeven
aan de communisten
Officieel wordt uit Nanking medege
deeld, dat Peiping aan de door communis
ten geleide troepen is overgegeven.
De Chinese regering heeft een uit viif
personen bestaande delegatie samengesteld
die zal worden belast met het voeren van
vredesonderhandelingen met de commu
nisten. Er werd overeenstemming bereikt
over de plaats, waar de onderhandelingen
zullen plaats vinden.
Een communistische delegatie is te Pei
ping aangekomen, waar zij vredesonder
handelingen zal openen met vertegenwoor
digers van de opperbevelhebber der rege-
Tjhgs-strijdkrachten in Noord-China, gene
raal Foe Tso-Ji.
Peiping is thans door "de regeringstroe
pen ontruimd, doch de communistische
troepen zijn de oude keizerlijke hoofdstad
nog niet binnengerukt.
Een woordvoerder van het hoofdkwar
tier der nationalistische troepen in Noord-
fchina heeft medegedeeld, dat sedert he
denochtend tien uur (plaatselijke tijd) het
staakt het vuren" zowel van communis
tische, als van regeringszijde in acht is
genomen.
Te Peiping zijn enige kleine eenheden
der regeringstroepen achtergebleven, om
de orde te handhaven. De woordvoerder
meldde nog dat de regeringstroepen, die
Peiping hebben ontruimd, in de omgeving
van de stad zullen worden gereorganiseerd.
Britse erkenning van Israel
verwacht
Volgens een artikel van de diplomatieke
correspondent van de „Daily Mail" kan
Engeland er thans ieder ogenblik toe over
gaan Israël de facto te erkennen. Het hangt
echter af van besprekingen met regeringen
van het gemenebest. In eerste instantie zou
Engeland een vertegenwoordiger te Tel
Aviv benoemen met de rang van gezant.
Volgens de diplomatieke correspondent in
de „Daily Telegraph" verwacht men even
eens, dat Australië, Nieuw Zeeland, Bel
gië, Nederland en Luxemburg Israël zullen
erkennen.
De besprekingen tussen Amerika en En
geland zouden op de uit de volgende punten
bestaande basis gevoerd worden:
1. Onmiddellijke erkenning van Trans-
jordanië door de V.S.
2. Een Anglo-Amerikaanse garantie der
uiteindelijke regeling van de Israëlische
en Arabische grenzen.
3. Economische samenwerking met Israël.
De regering te Washington heeft de
Transjordaanse regering er officieel van in
kennis gesteld, dat zij bereid is Transjor-
danië „de jure" te erkennen. Van goed in
gelichte zijde wordt vernomen, dat aan deze
erkenning evenwel enkele voorwaarden
zijn verbonden. „Zo zou een „de facto"
erkenning van Israël door Transjordanië
hieraan vooraf moeten gaan.
„Azië werpt de ketenen af"
Op een besloten zitting heeft Zaterdag de
Aziatische conferentie formeel een resolu
tie goedgekeurd welke de Veiligheidsraad
opwekt om het terugtrekken van alle
Nederlandse strijdkrachten uit Indonesië
per 1 Januari 1950 te bevelen.
De raad werd verder verzocht zijn Com
missie van Goede Diensten of enig ander
lichaam dat de raad zou willen creeëren,
toezicht te laten houden op stappen welke
zouden garanderen dat de macht over ge
heel Indonesië per 1 Januari volledig is
overgedragen aan de Verenigde Staten
van Indonesië, wier betrekkingen met Ne
derland door middel van onderhandeling
geregeld zullen worden.
De landen ter conferentie verplichtten
zich om volledige steun te geven aan welke
actie ook welke de Veiligheidsraad zou
ondernemen.
De resolutie, die door is gegeven aan de
secretaris-generaal van de UNO, vraagt
verder:
1. Onmiddellijke vrijlating van alle poli
tieke gevangenen.
2. Volledige vrijheid voor alle functies van
de republikeinse regering.
3. Teruggeven aan de republiek van alle
gebieden op Java, Sumatra en Madoera
die sedert 18 December door de Neder-"
landers bezet zijn.
4. Opheffing van de Nederlandse econo
mische blokkade.
5. Oprichting van een interim Indonesi
sche regering per 15 Maart.
6. Verkiezingen voor een constituerende
vergadering per 1 October van dit jaar.
In een tweede resolutie die door de Azia
tische conferentie werd aangenomen, werd
aan de ter conferentie vertegenwoordigde
regeringen aanbevolen om via de normale
diplomatieke kanalen contact over de In
donesische kwestie te houden en hun res
pectievelijke vertegenwoordigers bij de
UNO opdracht te geven onderling overleg
te plegen.
Een derde resolutie legde de eerste steen
voor een eventuële Pan-Aziatische Unie,
door de negentien aan de conferentie deel
nemende regeringen te adviseren „de
mogelijkheden van regionale schikkingen
binnen hun gebieden en van een constitue
rend orgaan voor de uitvoering daarvan
aan te grijpen".
„Van droom tot werkelijkheid"
De minister-president van India, Pandit
Nehroe, heeft Zondag de Aziatische confe-
fentie besloten met de verklaring, dat deze
conferentie een nieuw tijdperk voor de
samenwerking tussen dé volken van het
Verre Oosten ingeluid heeft.
Nadat de conferentie de aanbevelingen
voor de Veiligheidsraad inzake het Indo
nesische vraagstuk had aangenomen, zeide
Nehroe in een slotrede, „dat Azië zijn rol
wenst te spelen in de wereldzaken en ab
soluut van plan is dit te doen".
Hij beschreef de bijeenkomst, die zich
had uitgesproken „Voor opheffing van het
Nederlandse kolonialisme aan het einde
van het jaar", als de voorloopster van
een nog grotere samenwerking tussen de
Aziatische volken".
De Philippino Carlos Romulo oogstte veel
bijval met zijn aandringen op de vestiging
van een permanente Pan-Aziatische orga
nisatie. „Na lange eeuwen van slavernij
werpt Azië zijn ketenen af en vraagt om
vrijheid en macht", zeide Romulo. „Laat
het ons gemeenschappelijk streven zijn Azië
te leiden naar de rechtmatige plaats in de
nieuwe wereld, door middel van de Vere
nigde Volken".
Romulo, die een leidend aandeel heeft
genomen in de werkzaamheden van de
conferentie, achtte het verstandig dat de
conferentie zich tot Indonesië had bepaald,
doch gaf te kennen dat men ook moest uit
zien naar een permanente organisatie bin
nen het raam der UNO. „De politieke sa
menwerking tussen de volken van. Azië is
van droom tot werkelijkheid geworden".
Reacties
Volgens een woordvoerder van het En
gelse ministerie van Buitenlandse Zaken
zal de Engelse regering na het bestuderen
van de resoluties, die door de Aziatische
conferentie over Indonesië te New Delhi
zijn aangenomen, besluiten, of op grond
hiervan nieuwe instructies gezonden zullen
worden aan sir Alexander Cadogan, de
Engelse afgevaardigde in de Veiligheids
raad.
Men heeft punten van overeenkomst op
gemerkt tussen de resoluties van New
Delhi en de Amerikaanse resolutie in de
Veiligheidsraad, hoewel de eerste verder
gaan in haar eis tot snelle machtsover
dracht van de Nederlanders aan de repu
blikeinen.
Na de jongste verzekeringen, door dr.
Van Royen aan de Veiligheidsraad gegeven,
wil Engeland bij Nederland aandringen op
spoedige actie tot het uitvoeren van deze
maatregelen. Tegelijk hecht men practische
waarde aan het Nederlandse argument, dat
algehele terugtrekking of overdracht van
verantwoordelijkheid van de zijde van Ne
derland waarschijnlijk zal uitlopen op ver
lies van recht en orde en op economische
chaos.
Britse, Amerikaanse en andere Westelijke
diplomaten, die de Aziatische conferentie
nauwkeurig hebben gadegeslagen, waren
niet ontevreden over de resultaten. In het
bijzonder betrof dit het besef van het
communistische gevaar bij de gedelegeer
den. De Westelijke diplomaten bewonder
den de wijze, waarop de besprekingen had
den plaats gehad en de beheersing die bij
de behandeling der verschillende onder
werpen aan de dag was gelegd. Zij spra
ken zich waarderend uit over het ver
antwoordelijkheidsbesef, dat de gedele
geerden aan de dag hadden gelegd.
Een Britse diplomaat merkte op: „Deze
landen hebben bij het bestuderen van een
der neteligste problemen van de moderne
wereld, Indonesië, een zelfbeheersing en
een besef voor de gevolgen van hun han
delingen aan de dag gelegd, die voor andere
internationale raden als een voorbeeld
kunnen dienen". (United Press)
Defensieraad?
De correspondent te Canberra van de
..Sydney Sunday Herald" bericht, dat
Australië en Nieuw-Zeeland zich misschien
aan de zijde van India, Pakistan en Ceylon
zullen scharen om een regionale defensie
raad voor het Verre Oosten te vormen.
De voornaamste rol van Australië en
Nieuw-Zeeland in een dergelijke raad zou
volgens de correspondent bestaan in het
beschikbaar stellen van lucht- en zeestrijd-
krachten. De landstrijdkrachten zouden
voornamelijk door India en Pakistan ge
leverd worden. Ceylons belangrijkste bij
drage zou bestaan in de vlootbasis van
Trincomalee.
Conservatieve overwinning
in Japanse verkiezingen
Tokio, 23 Januari (Reuter). De heden
in Japan gehouden verkiezingen werden
in het grootste deel van Japan begunstigd
door ongewoon warm, zonnig weer, wat
de kiezers in vrij grote getale op de been
bracht.
De verkiezingen zijn het gevolg van de
parlementsontbinding' door minister-presi
dent Sjigeroe Josjida op 23 December.
Sinds hij met kleine meerderheid in Octo
ber tot opvolger van premier Asjida werd
gekozen, had Josjida op parlementsontbin
ding aangedrongen.
Volgens latere berichten zijn van de 466 ze
tels reeds 250 aan de conservatieve partij
toegevallen, zodat deze partij de abso
lute meerderheid in het parlement verkre
gen heeft.
De communisten tellen reeds 33 zetels,
tegen 4 bij de vorige verkiezingen.
De minister van Oorlog heeft goedge- Het woord is aan
vonden, dat Zweedse militaire vliegtuigen
tijdens een aantal vluchten tussen Zweden
en Engeland gedurende de eerstvolgende
twee jaar over Nederlands grondgebied
vliegen. Zo nodig mogen deze toestellen lan
den op de vliegvelden Schiphol en Twenthe.
Het betreft het overvliegen van door Zweden
in Engeland bestelde militaire vliegtuigen.
Marie von Ebnor-
Eschenbacli:
Geen wonderen bestaan voor hem,
die niet in staat is zich te verwon
deren.
BATAVIA, 23 Januari (Reuter) Ne
derlandse troepen op Java en Sumatra in
kleine, ver verspreide garnizoenen nemen
sleutelposities in tegen de republikeinse
guerilla's, van wie het aantal niet bekend
is, aldus werd heden van de zijde van een
der hoogste militaire autoriteiten aan de
correspondent van Reuter medegedeeld.
Hierbij werd een beeld gegeven van de
militaire situatie sedert de beëindiging van
nt dr. W. Drees is Zaterdagmiddag per Constellation Tilburgvan de K.L.M.
op Schiphol teruggekeerd van zijn reis naar Indonesië. Onmiddellijk na aankomst legde de
premier enige verklaringen voor de pers over zijn bevindingen in Indonesië af. - Links van
ar. Drees de Nederlandse ambassadeur in Londen jhr. mr. E. F. M. Michiels van Verdutjnen,
die eveneens naar Batavia is geweest en met de minister-president is teruggekeerd.
Twee leden van het Negara-parlement aangehouden
BATAVIA, 22 Januari (Aneta en United
Press) Op last van generaal-majoor E.
EngTes te Bandoeng zijn vier Indonesiërs
gearresteerd, „die bekend staan om hun
pro-republikeinse sympathieën". Twee
hunner zijn leden van het parlement der
Negara Pasoendan.
Oeneraal-majoor Engles, territoriaal-
tevens troepencommandant van West-Java,
heeft op een persconferentie medegedeeld,
dat hij de arrestatie heeft gelast van Gon-
dokoesomo, Soejoso, Soeratman Erwin en
Mohamed Enoch.
Soeratman is arts te Bandoeng, Soejoso
is voorzitter der Fraksi Indonesia van het
parlement van Pasoendan, Moh. Enoch is
lid van. de Fraksi Pasoedan.
Op de persconferentie gaf generaal
Engles een toelichting op een proclamatie,
die hij heeft uitgevaardigd. In deze pro
clamatie wordt gezegd, dat Pasoendan nog
altijd in staat van oorlog en beleg ver
keert, waarbij aan de militaire comman
dant grote bevoegdheden zijn toegekend
voor de handhaving van orde en rust,
waarvan „slechts spaarzaam en met grote
toegeeflijkheid gebruik is gemaakt in het
vertrouwen, dat de regering van Pasoendan
met de haar ten dienste staande middelen
alles in het werk zou stellen, om orde, rust
en veiligheid voor de gehele bevolking te
verzekeren.
Niettegenstaande dit alles zijn vooral in
de laatste dagen wee,r invloeden werkzaam
Deens schip gestrand
bij Hoek van Holland
Sedert Zaterdagnacht ligt het Deense
s.s. „Westralia", groot 4566 brt even ten
Noorden van de Nieuwe Waterweg langs
de kust aan de grond. Het scfiip was door
de seinpost aan de Hoek gewaarschuwd,
dat het een verkeerde koers stuurde. Sleep
boten zijn er nog niel in geslaagd het schip
vlot te trekken. Vermoedelijk zal men de
lading in kleinere schepen iossen, opdat
de „Westralia" hoger komt te liggen.
De Koningin, Prins Bernhard en de prinsesjes zullen binnenkort naar Tirol gaan om een korte
vacantie te nemen te Sankt Anton am Arlberg.Een overzicht van deze tussen de bergen ge
legen winterbadplaats. Geheel rechts het Hotel Post, het bekendste hotel in Sankt Anton.
die orde, rust en veiligheid iin Pasoendan
zodanig in gevaar hebben gebracht, dat ik
als territoriaal- tevens troepencommandant
van West-Java, belast met het militaire
gezag, mij tot mijn spijt verplicht heb ge
zien, enige arrestaties te doen verrichten.
Aan de bevolking moeten rust, orde en
veiligheid worden gegarandeerd en hier
voor zal ik niet schromen, nog scherper
maatregelen te nemen, tegen wie ook, die
mij bij de uitvoering van die taak in de
weg zullen staan. Ik vertrouw er op, dat
thans de regering van Pasoendan mij in deze
alle medewerking zal verlenen, opdat door
mij niet verder dan nodig is behoeft te
worden ingegrepen."
Eerst sinaasappelen,
nu handgranaten
Gevaarlijke vondsten op
het Umuidense strand
Nadat aan het eind van de vorige week
een groot aantal sinaasappelen van onbe
kende herkomst aan het strand van IJmui-
den was aangespoeld, wierp de zee Zater
dag en Zondag een verzameling minder
onschuldige zaken op het strand.
Er zijn namelijk verscheidene handgra
naten aangespoeld, zodat zowel hulpverle
ningsdienst als politie de handen vol had
den met het inzamelen van deze dodelijke
buit. Daar het zeewater op de munitie
heeft ingewerkt, zijn de granaten zeer ge
vaarlijk en de politie waarschuwt dan ook
nadruitkelijk eventuële strandwandelaars,
de explosieven niet aan te raken. Men belle
onmiddellijk de hulpverleningsdienst of
politie, wanneer er komende dagen nog
meer van dit gevaarlijk goedje mocht aan
spoelen.
Italiaanse en Franse communisten spreken
ongewoon verzoenende faal
Het Britse parlementslid Seymour Cocks
(Labour-partij), heeft op een vergadering
voorgesteld, dat Truman en Attlee aan het
hoofd van een missie naar de Sovjet-Unie
zouden gaan om een „wapenstilstand" tus
sen Oost en West voor te stellen op basis
van een permanente scheiding der in
vloedssferen. Het Westen zou de Sovjet-
Unie moeten verzekeren dat het zich niet
zou mengen in aangelegenheden der
Sovjet-Russische wereld. Op deze wijze
zou men de vrede voor de eerste 30 a 40
jaar kunnen handhaven.
In verband met de BeiTijnse kwestie
zeide Cocks, dat de zaak opgelost kon wor
den doordat de vier bezettende mogend
heden de stad tegelijkertijd zouden ver
laten. Berlijn moet een vrije staat worden
onder bescherming der UNO met een neu
trale gouverneur. Op deze wijze zou nie
mand prestige verliezen.
Tijdens een politieke meeting te Rome
heeft de Italiaanse communistenleider To-
gliatti verklaard: „De ooi-log is niet onver
mijdelijk. Uiteenlopende economische stel
sels als die van de Verenigde Staten en
van de Sovjet-Unie kunnen gelijktijdig be
staan en op vreedzame wijze samenwerken
en in laatste instantie hangt het van de
Amerikaanse leiders af, of een algehele
verstandhouding komt tussen Washington
en Moskou, want de Sovjet-Unie is vrede
lievender dan ooit.
Het is belachelijk om van een vredes
offensief van Moskou te spreken", zei To-
gliatti. „De Sovjet-Unie heeft steeds de
vrede gewild".
Met betrekking tot de rede van presi
dent Truman zeide Togliatti, dat men de
indruk kreeg, dat de wil van het Ameri
kaanse volk om de vrede te behouden be
gint door te dringen en dat de Ameri
kaanse leiders hiermede rekening dienen
te houden.
Cacliin.
Het oudste lid van de Franse commu
nistische partij, Marcel Cachin, nam hier
op het woord en zeide: „Het tanende im
perialisme en kapitalisme trachten de vol
ken in een oorlog tegen de Sovjet-Unie
mede te slepen doch tegenover de vredes
wil van de arbeidende massa zullen zij
schipbreuk lijden".
Tijdens een persconferentie heeft Mar
cel Cachin herinnerd aan de overtuiging
van president Roosevelt en maarschalk
Stalin, dat het economische stelsel dei-
Verenigde Staten en dat der Sovjet-Unie
kunnen samengaan.
„Er moet een druk zakenleven met de
Sovjet-Unie tot stand worden gebracht. Is
het geen waarborg voor de vrede, dat tal
rijke landen met de Sovjet-Unie handel
drijven?", aldus Cachin.
Hij ontkende dat hij op bevel van Mos
kou een nieuw vredesoffensief voert. „Ik
heb namens mijn partij en uit eigen be
weging gesproken. In het verleden is dit
niet anders geweest".
Republikeinse leiders
weigeren onderhandelingen
BATAVIA, 23 Januari (Reuter). Vol
gens een gewoonlijk betrouwbare bron te
Batavia, aldus meldt Reuter, handhaven de
op Sumatra geïnterneerde republikeinse
leiders hun weigering met de Nederlanders
te onderhandelen over de vorming van een
federale interimregering, tenzij het republi
keins kabinet toestemming krügt bijeen te
komen en als regering wordt erkend.
De dienst voor Legercontacten deelt mede,
dat president Soekarno en Hadji Agoes Sa-
lim Donderdag onverwacht een bezoek heb
ben gebracht aan de grote cantine te Pra-
pat, die tot het militaire verlofscentrum
behoort. Zij stapten geheel onverwacht
binnen en knoopten een gesprek aan met
de aanwezige militairen. Later geraakten
zij in gesprek met enkele der officieren, die
zich goede gastheren betoonden. De heer
Soekarno was vol lof over zijn verblijf te
Prapat, doch zeide er naar te verlangen
spoedig te Batavia aan de slag te kunnen
gaan. „Er moet veel werk worden verzet",
aldus Soekarno. Hadji Agoes Salim zeide
dat het hem zou spijten indien hij het mooi
gelegen Prapat zou moeten verlaten. „De
rust doet hij goed", aldus de 64-jarige
nationalistische voorman. „Ik wil nog wel
een paar weekjes blijven."
de „politiële actie". De Nederlandse gar
nizoenen velen zijn slechts een compag
nie sterk liggen in de steden en omsin
gelen berggebieden, waar guerilla's zich
geconcentreerd hebben. Medegedeeld wercl,
dat er grote gebieden op Java en Sumatra
zijn, waar nog geen Nederlandse patrouille
bij de huidige-acties was doorgedrongen.
Volgens de laatste berichten uit repu
blikeinse bronnen zou guerilla-strijd zijn
uitgebroken in Zuid-Borneo en de Molitk-
ken. Eveneens zouden volgens deze be
richten vele aanvallen zijn gedaan op ste
den op Java, zou munitie zijn buitgemaakt
en zouden aan Nederlandse zijde verliezen
zijn toegebracht.
Volgens bovengenoemde Nederlandse
militaire bron hebben slechts de belangrijke
centra op Java garnizoenen van meer dan
twee compagnieën. In andere plaatsen zijtï
de Nederalndse troepen misschien zelfs
geringer in aantal. Enige van deze kleine
garnizoenen zijn meer dan 30 km van
elkaar gelegen, doch de verbindingswegen
worden door bewapende patrouilles onder
controle gehouden. Volgens de Nederlandse
bron werden politieposten, ondernemingen
en kleine patrouilles soms aangevallen,
doch aanvallen op militaire posten zelfs
kleine posten komen zelden voor.
De Nederlandse troepen zullen niet zo
dim verspreid kunnen worden, indien de
guerilla's meer aanvallen doen. De activi
teit van de Nederlandse troepen was voor
namelijk beperkt tot het patrouilleren van
groepen ter sterkte van een peloton Vol
gens deze bron kan het aantal guerilla's,
dat thans strijd voert op Java en Sumatra,
niet geschat worden, doch de grootste
groep, die zich kort geleden in Onst-Java
bevond, was ongeveer 800 man sterk. Enige
groepen zijn goed bewapend. De Nederlan
ders hebben grote voorraden oorlogsmate
riaal in opslagplaatsen buitgemaakt. Hier
bij zijn wapens van Nederlands. .Tnnnns,
Engels en Amerikaans fabrikaat. Voorts is
materiaal van Mexicaans makelii aange
troffen en een aantal radio-installaties,
waarvan men meent, dat zij van Russisch
fabrikaat zijn.
Volgens genoemde bron zou de taak.
waartegenover de Nederlanders gesteld
zijn, bemoeilijkt ofwel zeer vereenvoudigd
kunnen worden door de politieke ontwik
kelingen. Het optreden tegen de guerilla's,
zo werd gezegd, is een taak. waarbij de
medewerking van de bevolking nodig is.
Onzekerheid, die de bevolking voelt inzake
de kwestie of de republiek nl nf niet zou
worden hersteld, weerhoudt sommige delen
van de bevolking van samenwerking.
„Veiligheidsraad-resolutie
verscherpt tegenstellingen"
Er is nog geen officiële reactie op de in
de Veiligheidsraad ingediende resolutie.
In welingelichte kringen in Den Haag
gaf men ANP te verstaan, dat de geest die
uit de Veiligheidsraads-resolutie spreekt
en de houding die men hierin tegenover
het probleem aanneemt voor Nederland
moeilijk zijn te aanvaarden. De resolutie,
zo verklaarde men, is er op gericht de
tegenstelling: NederlandRepubliek op
nieuw te verscherpen. Zij wil de republiek
als politieke organisatie weer herstellen,
terwij] men van Nederlandse zijde thans op
het standpunt schijnt te staan, dat de repu
bliek krachtens artikel l van LinggadjatI
het de facto gezag over een bepaald terri
toir uitoefende, welk gezag thans niet meer
als zodanig bestaat. Wel erkent men een
republikeins politiek streven, dat geen
enkele hinderpaal in de weg gelegd is of
zal worden. Of dit in de toekomst wederom
zal leiden tot een politieke organisatie, zoals
deze vóór de militaire actie bestond, is
thans niet te zeggen. Dit zal afhangen van
de ontwikkeling in de voormalige republi
keinse "gebieden en van de politieke stre
vingen die zich hierin zullen openbaren.
Nederland kan echter niet aanvaarden dat
een bepaalde politieke organisatie aan deze
gebieden door de Veiligheidsraad zonder
meer wordt opgelegd.
De resolutie zal bovendien het werk van
de politieke opbouw, dat na de militaire
actie onmiddellijk is ingezet, volkomen
doorkruisen. Indien de resolutie zou wor
den aangenomen zou dit werk ernstig ge
schaad worden. Voorts uitte men in be
voegde kringen ernstig bezwaar tegen de in
de resolutie voorgestelde UNO-commissie
die veel grotere bevoegdheden zal krijgen
dan de Commissie van Goede Diensten lot
nu toe bezat.
Aantal ministers van
Pasoendan biedt ontslag aan
Een correspondent van Aneta bericht,
dat enige minister van Pasoendan hun
portefeuilles ter beschikking hebben gesteld
omdat naar van gezaghebbende bron
wordt vernomen zij het niet eens zijn
met het urgentieprogram van premier
Djoemhana. De afgetreden ministers zijn: P.
J. Gerke, financiën, R. F. Soeradiredja,
economische zaken, Oto Soebrata, justitie
a.i., M. S. Joedawinata, sociale zaken a.i.,
M. A. Abdoel Patah, gezondheid en ir. Tan
Hwat Tiang, Verkeer en Waterstaat. Al
leen zijn dus aangebleven de premier en de
minister van onderwijs Prawiradinata.
WEINTG WIND
Verwachting, medegedeeld door het
K.N M I. in De Bilt, geldig van Maan
dagavond tot Dinsdagavond-
Meest zwaar bewolkt met voornamelijk
vannacht hier en daar enige lichte
regen. Langs de Waddenkust aanvan
kelijk matige wind uit Noordelijke
richtingen, overigens zwakke veran
derlijke wind. Vannacht iets minder
koud. Morgen overdag ongeveer de
zelfde temperatuur als vandaag.
25 Januari:
Zon op 8.31 uur, onder 17.14 uur
Maan op 6.21 uur. onder 13.07 uur
