Rijd
ers op weg naar
Monte Carlo
Sportprogramma's
MENTHO-REX
DONDERDAG 27 JANUARI 1949
HAARLEMS DAGBLAD
J
Aan het bureau van de KNAC aan de
Lange Vijverberg te Den Haag, meldden de
rijders, die in Glasgow waren gestart, zich
Woensdagmorgen. Onder de eersten was de
Nederlandse équipe ScholteJurgens.
Later arriveerden de deelnemers, die in
Monte Carlo waren gestart. De Belgisch-
Franse équipe PelemanCrapez meldde zich
het eerst. De drukte had inmiddels het
hoogtepunt bereikt. Telkens stonden er vier
of vijf wagens bij de contróle-post. Behalve
de grote groep uit Monte Carlo, meldden
zich ook regelmatig rijders uit Stockholm
en Oslo. Ook de enig overgebleven ploeg,
welke Praag als beginpunt had gekozen, de
Tsjechische équipe VlcekMasek kwam
binnen.
De eerste Nederlandse ploeg uit Monte
Carlo, die in Den Haag arriveerde, was die
van Verkamman—Van Keulen.
A. Blansjaar, A. F. Marmelstein en R. van
den Boogaard zijn Woensdagmorgen 9m acht
uur bij de Klomp (gemeente Ede) met hun
wagen tegen een met stenen geladen vracht
auto gereden.
De heer Marmelstein liep een lichte her
senschudding op en een hoofdwonde; de heer
Van den Boogaard heeft een gebroken
rechter knieschijf en een lichte hersenschud
ding. Beiden zijn naar het ziekenhuis aan het
Westeinde in Den Haag overgebracht.
Naar Brussel.
Vroeg kwamen Woensdagmorgen de eerste
wagens te Brussel binnen. De eerste was de
Engelsman Couper met Bentley. Het was
toen ongeveer kwart voor elf. Een kwartier
later arriveerde de eerste Nederlander Ger-
lach, die in Glasgow gestart was. De heer
Gerlach vertelde, dat hij veel last had gehad
van gladde wegen in de buurt van de Neder
lands-Belgische grens. Om kwart voor een
waren 54 deelnemers de contrópost Brussel
gepasseerd. Allen klaagden over beijzelde
wegen, maar daar de temperatuur na het
middaguur aanzienlijk steeg, verwachtte men
in België en in Noord Frankrijk ijsvrije
wegen te zullen aantreffen.
Woensdagavond zes uur waren 156 deelne
mers de controle te Brussel gepasseerd. Een
zestal hunner, onder wie de Brit Hall hadden
voor het traject AmsterdamBrussel, straf-
punten opgelopen. Van de Nederlanders
ontbraken de ploegen Van der Wansen en
Blansjaar en Ruppert, die met zijn Stude-
baker in Tyrol panne heeft gehad.
Na de sluiting van de controle,te Brussel
bleek, dat ongeveer veertig deelnemers uit
de verschillende startplaatsen waren uitge
schakeld.
Uit Luxemburg wordt gemeld, dat alle
rijders, in Glasgow gestart, aan de Luxem
burgse controle strafpunten kregen toege
wezen. Bij het oversteken van het Kanaal
hadden zij strafpunten en een- tijdsachter-
stand opgelopen. Om hen in de gelegenheid
te stellen dit op het traject Boulogne
Luxemburg goed te maken, werden in Bou
logne nog geen strafpunten toegekend. Allen
arriveerden echter te laat in Luxemburg en
strafpunten konden dus niet uitblijven.
Van kwart voor zes af was het een voort
durend af en aan rijden van deelnemers. De
Het programma van de Koninklijke Ne
derlandse Voetbalbond luidt volgens de
Sportkroniek: district I, eerste klas: Blauw
WitDOS; GooiXerxes; AjaxADO; Spar
taHaarlem. Tweede klas B: UWAlcmaria
Victrix; OSVRapiditas. Derde klas: DEM
Kinheim. Vierde klas: ASVWB; IEV
DSS; ASVKTHB; VVD—Vliegende Vogels;
RipperdaRodi. District II, eerste klas:
Feijenoord—DFC; EDONeptunus. Tweede
klas A: UVSCoal; DCVQuick; Emma
Fortuna. Derde klas A: HBCTonegido.
In de afdeling .Haarlem worden ge
speeld: tweede klas A: Halfweg 2HFC 4;
Heemstede—Hoofddorp Boys; THB 2DSK 2;
DCO 2DSS 2; Zandvoortmeeuwen 5Rip
perda 2. Tweede klas B: Waterloo 2TYBB 2.
Tweede klas C: VogelenzangBloemendaal
S; Vliegende Vogels 2Hillinen 2f HBC 3
RCH 6; HFC 5—ETO 2; Hillegom 2—Spaarne-
stad. Tweede klas D: Ripperda 3Kenne-
mers 5.
Voor de hockey-competitie zijn vast
gesteld: eerste klas, kampioenswedstrijden:
BMHCHDM; Laren—TOGO; HHIJC—HOC.
Degradatiecompetitie: 't GooiLeiden; Delft-
se StudentenAmsterdam; Be FairHil
versum, Promotieklas: AllianceGroen Geel;
HBS—HOC 2; BMHC 2—Zandvoort; AMVJ—
Strawberries, Tweede klas D: Kieviten
BMHC 3; Te Werve—Strawberries 2; Adel
borstenHBS 2. Dames, eerste klas: BDHC
Rood Wit; GooiAmsterdam; Kieviten
Hilversum; HHIJC—Be Fair. Promotieklas:
Rood Wit 2HBS: StrawberriesBDHC 2.
Tweede klas: Te WerveZandvoort; Alk
maar—BDHC 3; Ever Swift—Zuidwijclc.
Het programma van de Koninklijke Ne
derlandse Korfbalbond vermeldt de volgen
de wedstrijden:
Eerste klasse: ArchipelDED; Blauw Wit
SVK; Westerkwartier—Koog Zaandijk.
Tweede klasse A: Zwaluwen—DTV; Amum
—Aurora; OlympiaExcelsior.
Reserve eerste klasse: SVK 2Westerkwar
tier 2, 12 uur; Blauw Wit 2—Oosterkwar
tier 2, 12 uur.
Reserve tweede klasse: Amum 2Sport
Vereent 2, 12 uur; Aurora 2ZKV 2.
In de Haarlemse Korfbalbond worden
gespeeld: Eerste klass: Aurora 3Haarlem;
Watervliet 2A. Ready 2; OosthoekTHB.
Tweede klasse: SV 3—Oosterkwartier 5;
Oosterkwartier 4Onder Ons.
Derde klasse: THB 3—Watervliet 5; Animo
Ready 3—Aurora 5; Sport Vereent 4—Oost-
boek 3.
Woensdagmorgen zijn de eerste deelnemers aan
de Rallye de Monte Carlo te Amsterdam aan
gekomen. Als eerste kwam aan de controle te
Amsterdam aan de in Glasgow gestarte Engels
man P. Hall met zijn Lagonda.
eerste ploegen kwamen uit Lissabon en bij
hen bevond zich het populaire Franse paar
Lecot—Senfftleben. Daarna kwamen ook
spoedig rijders uit andere startplaatsen. Om
elf uur 's avonds was de Nederlandse équipe
Van CleeffVan Oordtv. d. Neut die tot
het contingent van Glasgow behoorde, nog
niet gepasseerd. Later bleek, dat deze ploeg
te Reims had opgegeven.
Vanmorgen is de eerste deelnemer aan de
sterrit in Monte Carlo aangekomen. De
rijder was de Fransman Taulettes, die in
Lissabon gestart was. In de loop van de dag
worden- de deelnemers verwacht. Na een
nacht van welverdiende rust krijgen, "zij
nog een zware dag. De klassementsproef
staat dan op het grogramma.
Sabel-equipe der Haarlemse
politie won de Tenckinckbeker
De sabel-équipe van de Haarlemse
politie, bestaande uit de heren G. J. End-
lich (aanvoerder), J. Dijkstra, G. J. Rou-
wendal en E. Holtslag, heeft in het hoofd
bureau van politie te Leiden in de ont
moeting tegen Leiden voor de tweede maal
beslag gelegd op de Tenckinckbeker met
11 gewonnen partijen tegen Leiden 5 ge
wonnen partijen. Inspecteur Endlich won
al zijn partijen en ontving de prestatie-
prijs. De tweede plaats werd door de Haar
lemmer G. J. Rouwendal bezet.
De heer E. H. Tenckinck reikte de prijzen
uit.
Voor de voetbalcompetitie van de Neder
landse Politie Sportbond zijn gespeeld:
Rotterdam—Haarlem 22; Zandvoort I
Haarlem II 51; Haarlem IIIUtrecht
II 0—1.
Athletiek
Fanny in Australië
Met een sterke wind tegen en op een onge
lijke baan heeft Fanny BlankersKoen in
het tentoonstellingspark van Wayville de 100
yards gelopen in 11.4 sec. Hiermee was het
record van Zuid-Australië vei'beterd, maai
de tijd bleef 0.4 sec. boven het nationale
Australische record. In een demonstratie op
de 80 meter horden noteerde Fanny een tijd
van 12 seconden.
KLAVERJASNIEUWS
De stand van de Klaverjasbond-eompetitie
luidt thans:
A-ploegen Onder Ons 13 gesp. 20 p.; Rozen-
priëel 13 gesp. 20 p.; Zandhoekje 14 gesp.
16 p.; Spaarnestroom 12 gesp. 16 p.; 't Hoekje
13 gesp. 14 p.: Hartenboer 13 gesp. 14 p.:
Harten Aas 11 gesp. 14 p.; Ruiten acht 13
gesp. 10 p.; Nieuw Flora 11 gesp. 8 p.; Klaver
Vier 12 gesp. 8 p.; Haarlem Noord 13 gesp.
2 punten
B-ploegen: Haarlem Noord 9 gesp. 16 p.;
Conrad Stork B 9 gesp. 12 p.; Rozenpriëel 10
gesp. 12 p.; Harten Aas 8 gesp. 10 p.; 't Hoekje
10 gesp. 10 p.; Hartenboer C 10 gesp. 10 p.;
Conrad Stork C 12 gesp. 8 p.; Klaver Vier
9 gesp. 8 p.; Harten Boer B 11 gesp. 6 p.;
Onder Ons 11 gesp. 6 p.
Biljarten
Piet v. d. Po! klopte Metz
Er bestond voor de strijd tussen Piet v. d.
Pol en H. Metz gisteravond in café Suisse
grote belangstelling. Gespeeld werd een
partij 600 caromboles 37/2 klein biljart ka
der. De opbrengst van de avond was bestemd
voor de .Sportartikelenactie voor de militai
ren in Indonesië. De spelers konden ziefi aan
vankelijk aan de omgeving niet aanpassen.
Vooral Metz speelde niet sterk. Van de Pol
kwam eerst in de zesde beurt op dreef. Met
een fraaie serie van 189 liep hij uit en in de
volgende beurt bewees hij nog eens duidelijk
de moeilijkheden te hebben overwonnen.
Hierin scoorde Van de Pol een keurige 182.
Toen in de elfde beurt Van de Pol weer een
serie van over de honderd maakte, werd ver
ondersteld dat hij de partij zou uitmaken,
maar met nog twee caramboles voor de boeg,
strandde hij op 106. In de twaalfde beurt
scoorde Van de Pol de laatste caramboles.
Metz had de na-stoot en eerst toen had hij
zijn goede vorm gevonden. Zijn totaaal was
271, maar in de laatste beurt scoorde de
Hagenaar een schitterende serie van 276 en
had zijn tegenstander dus nog bedreigd.
Van de Pol 600 12 189 50,—
Metz 547 12 276 45,58
De premieverhoging
voor ëe vrijwillig verzekerden
Protest in de Jaarvergadering
Ziekenfonds „Ziekenzorg"
In de dezer dagen gehouden jaarlijkse
algemene vergadering van het Ziekenfonds
„Ziekenzorg" te Haarlem, werden de ver
slagen van de secretaris en financiële com
missaris over 1946 en 1947 behandeld en
goedgekeurd.
De exploitatierekening van de vrijwillig
verzekerden over 1946 sloot met een klein
nadelig saldo, terwijl die over 1947 een
belangrijk nadelig saldo opleverde. Het
tekort over 1947 zal door een extra uitke
ring uit het Verenigingsfonds worden ge
dekt.
De voorzitter, de heer P. Bruyn, stelde
de vergadering in kennis van de oorzaken,
die hebben geleid tot de belangrijke pre
mieverhoging voor de vrijwillig verzeker
den van 16 Januari 1949 af. Hij vertelde
dat, hoewel voor 1948 een bedrag van 12
millioen gulden uit het Verenigingsfonds
beschikbaar was gesteld ter dekking van
de tekorten over dat jaar, de Stichting van
de Arbeid voor 1949 deze bijdrage heeft
verlaagd tot slechts 7 V2 millioen, niettegen
staande dat fonds momenteel een saldo
heeft van ruim 100 millioen gulden.
Deze beslissing van de Stichting van de
Arbeid is door de Tweede Kamer goedge
keurd, zodat, wilden de verstrekkingen aan
de vrijwillig verzekerden bijkans gelijk
blijven aan die der verplicht verzekerden,
er voor de Ziekenfondsen geen andere keus
bleef dan tot premieverhoging over te gaan.
De Ziekenfondsorganisaties zijn dan ook
gedwongen geweest, zij het onder protest,
deze verhoging te aanvaarden, waarbij in
herinnering werd gebracht, dat de in begin
1947 verhoogde premie tot 50 ct. van Over
heidswege als het maximum sociaal toe
laatbare bedrag werd aangemerkt.
Het gevolg van de laatste verhoging tot
63 ct. zal dan ook zijn, dat een grote groep
van de vrijwillig verzekerden deze premie
niet meer zal kunnen opbrengen.
Het zal dan ook noodzakelijk zijn, dat
de Overheid door een toeslag op de premie
deze verzekerden in staat stelt lid van een
Ziekenfonds te blijven. Het ware zo
betoogde de spreker verstandiger ge
weest, wanneer deze regeling tot stand was
gekomen vóór dat de verhoging inging.
Bij de bestuursverkiezingen werden de
heren P. Bruyn als voorzitter, E. W. Goed
hart en A. Scholten als bestuurders herko
zen, evenals het lid van de Raad van Toe-
'zicht de heer K. A. Bor.
Bij de rondvraag werd door één der aan
wezigen met voorbeelden aangetoond, dat
door vele ouden van dagen deze premie
verhoging niet kan worden betaald.
De „Westralia" vlot gesleept
Woensdagmiddag is het gelukt het Deense
stoomschip „Westralia", dat Zaterdag door
verkeerd manoeuvreren bij Hoek van Hol
land was gestrand, vlot te trekken," nadat
men in totaal achthonderd ton graan van
de lading in kleine schepen had overge
bracht.
De grote zeeslepers „Zwarte Zee" en
„Poolzee", geassisteerd .door de „Achilles",
de „Argus" en de „Maas", hebben de
„Westralia" los getrokken en verder zee
waarts in diep water gesleept, waar een jol
van de loodsboot een loods aan boord
bracht.
Voor de „Zwarte Zee" en de „Poolzee"
was het werk toen gedaan. Getrokken door
de kleinere slepers „Achilles" en „Maas"
voer de Deen de pieren binnen.
Bij onderzoek bleek dat het schip zo
goed als geen water heeft gemaakt. De
lading is er dus goed afgekomen. Toch zal
het nodig zijn het vrij jonge schip het
is twaalf jaar oud enige dagen te laten
dokken, teneinde de kiel te kunnen inspec
teren. Voorlopig neemt de „Westralia" in
de Maashaven ligplaats. Daar zal de rest
van de lading toch altijd nog het groot
ste deel worden gelöst.
Een half uur nadat het schip was vlot
gekomen zijn de talrijke vissersbootjes,
thuishorende in Goeree en Stellendam, in
lange rij achter elkaar weggetuft, zee in,
om ander emplooi te zoeken. Vele schepe
lingen van deze bootjes hebben dagenlang
bij de lossing geholpen.
Weer een Duitse film vrijgegeven
Thans is ook een tweede Duitse film
voor vertoning vrijgegeven, „Die Elie im
Schatten". Deze zal onder de titel „Ge
mengd huwelijk" in circulatie worden ge
bracht.
Het in een Amsterdams blad verschenen
bericht, dat de beide Duitse films „Dé
moordenaars bevinden zich in ons midden"
en „Gemengd huwelijk" niet in Nederland
vertoond mogen worden omdat zij op frau
duleuze wijze geïmporteerd zouden zijn,
is onjuist.
Aan enige formaliteiten moet nog worden
voldaan en daarna kunnen de films in
roulatie komen, als er tenminste exploitan
ten zijn die ze vertonen willen.
Tentoonstelling
„Het Afrikaanse boek"
Onder auspiciën van de Nederlands
Zuid-Afrikaanse Vereniging en in samen
werking met Afrikaanse uitgevers en de
„Commissie tot verspreiding van het
Afrikaanse boek in Nederland" is in het
perceel Grote Houtstraat 63 de tentoonstel
ling „Het Afrikaanse boek" ingericht.
Woensdagmiddag is deze expositie in het
bijzijn van een aantal genodigden geopend
door de heer C. W. J. de Jongh. voorzitter
van de vereniging. De heer De Jongh zeide
dat de Nederlanders over het algemeen nog
veel te weinig op de hoogte zijn van de
Zuid-Afrikaanse litteratuur, reden waarom
hij het tot stand komen van deze kleine
expositie van veel bealng achtte.
Een van de facetten van die Zuid-Afri
kaanse letterkunde, de poëzie, werd in een
korte beschouwing belicht door de Zuid-
Afrikaanse litterator H. van der Merwe
Scholtz. In het kort besprak hij de ontwik
kelingsgang van de Zuid-Afrikaanse dicht
kunst en droeg daarbij een aantal gedichten
voor, onder meer van de bekende dichter
en schrijver Louis Leipoldt en van N. P.
van Wijk Louw, die tot de jongere garde
behoort.
De tentoonstelling is eenvoudig, maar
smaakvol en zeer overzichtelijk ingericht.
Gedeelten zijn gewijd aan de geschiedenis
van Zuid-Afrika, aan litteratuur in alle
aspecten en vormen, aan boeken over poli
tiek en cultuurgeschiedenis en werken op
velerlei ander gebied. De afdeling „ge
schiedenis" bevat een aantal 18e-eeuwse
boeken, waaronder een alleraardigste
„Naaukeurige en Uitvoerige Beschrijving
van De Kaap de Goede Hoop" (behelzende
een zeer omstandig verhaal van den teaen-
woordigen toestant van dat vermaarde
Gewest, waarbij nog komt een zeer nette
en uit eigen Ondervinding opgemaakte Be
schrijving van den Oorsprong der Hotten-
totten) door ene Peter Kolbe, en uitge
geven te Amsterdam in het jaar 1727.
De tentoonstelling zal tot 1 Februari
dagelijks van 9 tot 17 uur geopend blijven.
Borgstellingsfonds leed bijna
geen schade
Het Borgstellingsfonds van Haarlem en
omliggende gemeenten, in 1936 opgericht
uitsluitend voor de inwoners van Haarlem,
werkt sedert 1 Juli 1947 regionaal in directe
samenwerking met de Volkscredietbank
voor Haarlem en omliggende gemeenten.
Deze Bank vraagt voor leners, die in het
geheel geen of niet voldoende zekerheid
kunnen stellen, de garantie van het borg
stellingsfonds.
In 1948 heeft het fonds zich voor 148
leningen tot een bedrag van ƒ24.063 borg
gesteld, hetgeen ruim 10 procent uitmaakt
van de leningen dié in dat jaar door de
Credietbank werden verstrekt.
Uit het zo juist verschenen jaarverslag
van het fonds blijkt dat twee-derde der
garanties waren voor handarbeiders, bijna
10 procent voor ambtenaren en 12 procent
voor handeldrijvenden.
De gegarandeerde leningen betroffen 43
procent voor kleding, 15 procent voor bed
dengoed. 15 procent voor meubels en 7 pro
cent voor babyuitzet.
Hoewel de garantie van het fonds slechts
gevraagd wordt voor niet voldoende ge
dekte leningen, waren toch slechts vijf
leningen geheel zonder enige zekerheid, 58
waren nog gedekt met looncessie en bij 81
was een, zij het niet sterke borg aanwezig.
De aflossingen op de leningen verlopen
in het algemeen goed, weliswaar is er in
enkele gevallen enige achterstand, doch
deze is niet van ernstige aard.
Op de uit vorige jaren nog openstaande
leningen werd het saldo van 34.50 van een
lening, oorspronkelijk 150, door het fonds
betaald.
In de twaalf jaar van zijn bestaan heeft
het fonds in totaal schade gelopen voor 1.3
procent van het door haar gegarandeerde
kapitaal. Deze schaden konden geheel wor
den betaald uit de rente van het fonds. Dit
fonds is -gevormd door bijdragen van de
deelnemende gemeenten en bij de stichting
ook door het toenmalige crisis-comité al
hier.
Het fonds helpt ook door het geven van
adviezen en medewerking aan schuldrege
lingen.
In „Suisse" tc Haarlem, hel café van Kick Smit, heeft de wereldkampioen biljarten l'ict van de
Pol gisteravond een jiurtij van zeshonderd caramboles tegen II. Met: gespeeld. De balen van
deze avond komen ten goede aan dc SIWIX. De wereldkampioen aan stoot terwijl Metz (links)
en Kick Smit geïnteresseerd toekijken.
K.R.O.-tournée
Wanneer de radio-omroepen op tournée
gaan om direct contact te zoeken met hun
publiek, dan gebeurt dit in de regel niet
met hoogstaande culturele prestaties die
reserveren ze voor hun zenduren maar
tracteren zij de toehoorders op een gezel
lige avond, afgewisseld met een propa-
ganda-rede. Zo was het bezoek dat de
K. R. O. aan onze stad bracht, en waar
voor de Gemeentelijke Concertzaal volge
lopen was. een muzikale show van „Het
Orkest zonder Naam" met allerhande varië
teiten, waarbij de Drie Musketiers hun
besté beentje voorzetten. De traditionele
buikspreker ontbrak niet en de muzikale
clownerieën waren niet van de lucht. Daar
kon men zich best mee amuseren, vooral
dan met de dwaze streken van de virtuoos
op de mondharmonica, die ook een uit
muntend klarinettist bleek te zijn, nadat
hij allerhande gekke dingen had uitgehaald
met een klarinet van gummi, waar nau
welijks geluid genoeg uitkwam om een
muzikale conversatie te houden met de
klarinettist van het orkest. Maar hou je
vast voor dergelijke muzikale grapjassen;
meestal blijkt het dat zij wel wat meer
kunnen dan dwaasheden uithalen. Dit
bleek ook bij zijn voordracht van een
Frans chanson.
Ook het zingen van de Drie Musketiers
klonk gezond. De voorstelling van een
ouderwets filmverhaal, met - „explicateur"
en begeleiding van gramofoonplaten van
„anno dazumal", was een prettig inter
mezzo. Maar de levende muziek van nu
moest, toch de vrolijke avond goed maken.
De solistische pi'estaties, op viool en ma
rimba vooral, waren zeer te prijzen.
- De heer Paul de Waart hield een korte
toespraak om de belangen van de eigen
omroep te bepleiten.
JOS. DE KLERK.
P. v. d. A. draagt F. S. Noordhoff
als wethouder voor
Naar wij vernemen zal de fractie van de
Partij van de Ai'beid in de vergadering van
de Haarlemse gemeenteraad van 16 Febr.
de heer F. S. Noordhoff voordx-agen als
wethouder, ter ver-vulling van de vacature-
Van der Wall tot de nieuwe gemeentei-aad
zal beslissen over de bezetting van de wet
houderszetels.
De heer Noordhoff was reeds tijdens de
noodraad wethouder van Financiën.
Indien de heer Noordhoff gekozen wordt,
zal de heer W. F. Happé als voorzitter van
de fractie van de Partij van de Arbeid op
treden.
OUDERAVOND II.B.S. A.
Voor de Oudervereniging van HBS A
hield dr. H. Piccardt een inleiding over
Sexuële Voorlichting. De spreker belichtte
de verschillende fazen van het opgroeiende
kind en vestigde er de aandacht op dat ge
brekkige of verkeerde voox-lichting voor het
verdere leven van ingrijpende betekenis
kunnen zijn.
Aan de hand van de praktijk lichtte dr.
Piccardt een en ander toe.
Tenslotte wees hij erop, dat een harmo
nisch huwelijk- van de ouders en dus een
harmonische omgeving de beste waarborg
zijn voor een normale geestelijke ontwik
keling.
Na de pauze beantwoordde dr. Piccardt
enige vragen.
Dr, A. Dekker hield nog een gezellig
praatje over de school, waarbij hij memo
reerde dat de HBS A a.s. zomer veertig
jaar bestaat.
Nieuwe luchtroute
naar Indonesië
Woensdagavond om zeven uur is de
K.L.M.-Constellation „Franeker" van
Schiphol vertrokken voor een proefvlucht
langs de nieuwe route via Khartoum,
Réunion en Padang naar Batavia. De „Fra
neker" heeft 3500 kg post aan boord.
Morgen, Vrijdag, vex-trekt de Constel
lation „Batavia", eveneens 'met 3500 kg
post naar Indonesië. Dit toestel volgt echter
de route Tunis-Sjahrar-Bangkok, welke de
laatste weken reeds vaker door de K.L.M.
gebruikt is.
De „Fx-anekex*" is heden volgens het vast
gesteld schema te Khartoum geland.
Beide routes zijn op het kaartje aange
geven.
Terreur en terreurbestrijding
Bij het Rode Kruis te Batavia is het be
richt binnengekomen dat een vrachtauto
van het Rode Kruis, die van Soekaboemi
onderweg was naar de buitenpolikliniek te
Karet, op een mijn is gelopen en beschoten,
waarbij twee doden, twee ernstig gewond
en drie licht gewonden zijn te betreuren.
Naar uit van Medan binnenkomende be
richten blijkt, is op een bijeenkomst tussen
de plaatselijke bestuursauloriteiten en meer
dan 100 intellectuelen uit onderscheidene
bevolkingsgroepen onlangs besloten, een
beveïligingsapparaat te vormen, genaamd
„Desa Pengawal", dat vooi-lopig twintig
desa's omvat. De bespreking had plaats te
Taroetoeng, waar een uiteenzetting werd
gegeven ovér het doel der Nedei'landse ac
tie en over het toekomstige Indonesische
staatsbestel. De Boepati (regent) van Ta
roetoeng mex-kte op, dat het niet alleen zou
liggen aan de Nederlanders of ordé en rust
zouden woi'den hersteld, doch in de eerste
plaats aan de bevolking zelf.
Von Papen moet zijn schuld
betalen: 30.000 Mark
Een Duits zuiveiüngshof te Neurenbex'g
heeft Von Papen veroordeeld tot een geld
boete. In het vonnis dat Von Pa.pen vrij
stelt van verdere internering of gevangenis
straf, wordt overwogen dat hij zijn positie
niet heeft gebx-uikt om te helpen het Hitier-
regiem omver te werpen. Dientengevolge
heeft hij indirect meegeholpen om Hitler's
dictatuur te vex-sterken. 30.000 Mark van
Von Papens vei-mogen werden verbeurd
verklaax'd en de ex-diplomaat zal geen
openbare functie meer mogen bekleden.
(United Press)
Voorkom GRIEP
In elk neusgat een vleugje
VERKOUDHEIDSZALF
helpt U van uw kou af!
Agenda voor Haarlem
DONDERDAG 27 JANUARI
Frans Hals Museum: Duo-avond Mare
Rozelaar (cello) en Ans Bouter (piano), 8
uur. Brinkmann: Internationale Vereniging
Bellamy, 8 uur. Luxor: „Vogelvrij verklaard",
18 j.. 2.00. 4.15, 7.00 en 9.15 uur. City: ..Frieda",
14 j.. 2.15, 4.30. 7.00 en 9.15 uur. Spaarnc: „De
vliegende duivels". 14 j., 2.30, 7.00 en 9.15 uur.
Frans Hals: „Opium". 14 j.. 2.30. 7.00 en 9.15
uur. Rembrandt: „Verwoeste levens", 18 j.,
2.00. 4.15, 7.00 en 9.15 uur. Palace: „Zijn laat
ste wedstrijd", 18 j,, 2.00, 4.15, 7.00 en 9.15 u.
Sas Bunge speelde voor de
Haarlemse Kunstgemeenschap
De Franse toonkunstenaars zijn zich na 1870
gaan bezinnen op de waarde van een eigen
Franse muziek, niet om zich af te zonde
ren van andeie volken, in een bewust isole
ment uit chauvinistische motieven. Men
streefde in de eerste plaats naar het her
kennen en erkennen van eigen capaciteiten
en het openbaren van in het Franse volk;
sluimerende specifieke mogelijkheden ten
aanzien van dc muziek.
Dit streven bracht verrijking voor de
mensheid met een schat van muziek, die
in de periode van buitengewone bloei van
1870 tot in onze dagen, werd geschreven.
Een omvangrijk deel hiervan vormt de
pianomuziek, waarvoor de pianist Sas
Bunge op de pianoavond, die hij thans
in de Renaissance-zaal van het Frans Hals
museum voor de Haarlemse Kunstgemeen
schap hield, aandacht vroeg.
Het was kil in de zaal. Een omstandig
heid, die aanvankelijk een remmende in
vloed had op het spel van de pianist. Een
ongunstig geplaatste schijnwerper bleek bij
de vertolking van de Bourrée fantastique
van E. Chabrier, waarmede de avond werd
ingeleid, fnuikend voor de concentratie
van de solist. Deze kon zich evenwel weer
herstellen na de opheffing van de verlich-
tings-hinder en zich volkomen geven voor
de vei'tolking van drie werken van G»
Faux-ë: de Nocturne in Es, de Barcarole in
Ges en dc Impromptu iix As, muziek van
overwegend gracieus karakter, innemend
en klaar van klank, eigenschappen, die
door het spel in het bijzonder opvielen.
Hierna volgde dé voordracht van Debus
sy's „Childi-en's Corner" („La boite a jou-
joux") met zijn verfijnde intimiteit van
sfeer en klank, een prachtig voorbeeld van
muziek met typisch Franse geest.
Als eerste wei"k na de pauze speelde Sas
Bunge drie klavierwerken (op. 49) van
Alb. Roussel. Muziek van klare structuur,
sterk gespannen, opbnxisend en heftig, een
enkelë maal plaats latend aan een korte
episode van enigszins lyrische aard, welke
in geringe mate het onderscheid tussen de
drie samenstellende gedeelten van dit opus
bepaalt. Sas Bunge gaf er een technisch
beheerste, bewogen uitvoering van.
Ravel's „Jeux d'eau" werd door de in-
terpx-etatie van de pianist een zeer reëel
klankenbeeld, waarvan elke naar subjec
tiviteit zwemende expi'essie verre gehouden
werd.
In dezelfde zin onderscheidde zich de
voordi-acht van Ravel's Sonatine. Ook hier
voor werd de muzikale schoonheid in de
rijk genuanceerde klank geopenbaard.
Opvallend subjectief, als een zeer roman
tisch synxphonisch gedicht met grote ge
luidsexpansies, zeker tè absoluut in de
sterkte schakering, werd ten slotte „Albo-
rada del gracioso" van Ravel gespeeld. Sas
Bunge demonstreerde hiermede een be
langrijke virtuositeit, die de bewonderende
waardering van de toehoordei's kon ver
krijgen. P. ZWAANSWIJK
Haagse Comedie bracht
„Onze Stad"
Thornton Wilder, van mening zijnde dat
het toneel zijn vat op de massa zou vex--
liezen door zich uitsluitend te verdiepen
in particuliere gevallen, trachtte de ver
beeldingskrachten van het publiek weer
op streek te helpen, door in zijn elf jaar
geleden voor het eei'st vertoonde stuk
„Onze Stad" alle décors en normale requi-
sieten weg te laten. Dat geschiedde wel
bewust. Deze Amerikaan was namelijk tot
de conclusie gekomen, dat het Chinese
theater en ook dat van Shakespeare en
diens tijdgenoten, juist door een voortdu
rend beroep te doen op de menselijke fan
tasie, het klaar speelden om de gekozen
handeling tot een algemener, ja zelfs uni-
vex'seel plan te verheffen. Met andere
woorden: een voorstelling zou niet alleen
door tonelisten gegeven, doch evenzeer
door de toeschouwer uitgewerkt, of scher
per nog gezegd: meegemaakt moeten
worden.
Zijn experiment kon niet geheel slagen,
omdat de moderne schouwburgbezoeker,
bedorven door film en tegemoetkomende
enscèneringen, de omgang met die oude
conventies en het zich indenken van het
niet-aanwezige zo goed als geheel ontwend
ië. Nu moeten immers de acteurs door al
lerlei pantomimische kunstgrepen het ge
mis aan decoratie vergoeden soms in
zo sterke mate dat de uitwendige middelen
de inhoud volkomen in de schaduw zetten.
De bedoeling om te generaliseren spreekt
ook uit de tekst. Aan het slot van het eer
ste bedrijf leest Rebecca het adres voor
van een brief, die zij heeft ontvangen, dat
luidt: Grover's Corner, New Hampshire,
Verenigde Staten van Amerika, Westelijk
Halfrond, Aarde, Zonnestelsel. Heelal.
Daarmede wil dus Thornton Wilder te
kennen geven, dat de vei-toonde gebeurte
nissen in „Onze Stad" overal ter wereld
hadden kunnen plaats vinden. Natuurlijk
bereikt men de beoogde algemeen gelden
de uitwerking echter niet door een for
mule. Die moet uit het kunstwerk als ge
heel ontstaan,
Helaas vermag deze milde opsomming
van gewone voorvallen uit het dagelijks
leven zeer velen niet te boeien door het
ontbreken van een afgerond sensationeel
conflict. Deze romance heeft niets om het
lijf, zeggen deze kortzichtigen. Degenen
die zo spreken, misten het centx-ale thema,
dat aanstuurt op een bepaling van de
waardevei'houding van het aardse leven
tot de raadselachtige eeuwigheid. Daarbij
ging de schrijver uil van de geraffineerd
toegepaste filosofische stelregel: kunst Is
herinnering van de toekomst en voorspel
ling van het verleden!
Misschien zijn dit te zware woorden voor
deze simpele idylle, waarvoor Dinsdag in
Haarlem door de Haagse Comedie de aan
dacht werd gevraagd een relaas van
liefde en dood in een onaanzienlijke pro-
vinciestad; gedrenkt in een menselijk mee
voelend licht. Regisseur Paul Steenbergen
maakte, nauwkeurig volgens de stipte
voorschriften van de auteur, de scène van
de huwelijksvoltrekking, waarin pijn en
vreugde tot een zuivere eenheid vex-smel-
ten, tot een ontroerend hoogtepunt van de
ook overigens gave vertoning. Geen décor,
hoe prachtig ook, had dit beklemmend pure
stemmingsbeeld, opgei'oepen met een stuk
of wat ordinaire stoelen, kunnen overtref
fen. Caro van Eyck speelde als het jonge
meisje Emily de rol van haar leven, door
iedere emotie uit haar binnenste omhoog
te schroeven. Lou Steenbergen was haar
zwakke, maar niet onvoldoende tegen
speler.
Wat de twintig anderen betreft, moet
volstaan worden met te herinneren aan de
groezelige koorleider van Henk van Buu«-
ren. Als de toneelmeester trad, evenals tien
jaar geleden toen Defresne regisseerde,
Theo Frenkel op zonder enige pose,
rustig ter zake dienende, soms met laco
nieke trekken, altijd innemend en zorgend
voor een sfeer van wederzijdse verstand
houding tussen de bevolking van zaal en
toneel. DAVID KONING,
