Heemsteedse haven veroorzaakt
omwonenden hinder
Amsterdamse Beurs
Spreek
met Joop
D.K.W.
Molmantel
DINSDAG 22 FEBRUARI 1949
HAARLEMS DAGBLAD
3
Maatregelen ter bestrijding zijn in voorbereiding
Het vraagstuk van de afvoer van riool-
stofl'en en afvalwater is in Heemstede al
lang aan de orde, In de dertiger jaren is
het rioleringssysteem gecompleteerd, waar
door gelukkig een einde kwam aan de toe
stand, waarbij de vaarten en grachten als
open riolen gebruikt werden. Vooral voor
de Blekersvaart en de Zandvaart gaf dit
een belangrijke verbetering, toen tenslotte
ook alle blekerijen op de riolering waren
aangesloten. Voordien waren het n.l. vooral
de chemicaliën uit de blekerijen en de was-
serijen, die bovengenoemde vaarten ver
ontreinigden.
Maar met de verzameling van alle vaste
afvalstoffen en al het afvalwater in het
gesloten rioleringssysteem, was uiteraard
het vraagstuk nog slechts voor de-helft op
gelost. De andere helft van de kwestie bleef
de verdere verwijdering van de rioolinhoud.
Bij de bestaande toestand mondt het hoofd
stamriool uit in de Haven bij het begin van
het Heemsteeds Kanaal, dat de Haven ver
bindt met het Zuider Buiten Spaarne. Dit
kanaal is betrekkelijk kort; te kort in ieder
geval dan dat de rioolinhoud tijdens de af
voering door dit kanaal door een biologisch
zuiveringsproces voldoende gereinigd zou
kunnen worden. En dus vloeit ongereinigd,
althans onvoldoende gereinigd, water bin
nen in het boezemwater van het Hoog
heemraadschap Rijnland.
Overal in ons land dreigt op dezelfde
wijze het boezemwater zozeer verontreinigd
te worden, dat in menig opzicht grote na
delen veroorzaakt kunnen worden. Daarom
stonden reeds vóór de oorlog de Hoogheem
raadschappen e.d. geen nieuwe uitlozingen
van rioolwater en afvalstoffen op de boe
zemwaters toe, tenzij dit water in grote
zuiveringsinstallaties gereinigd zou zijn.
Ook voor Heemstede was destijds reeds
in overleg met het R.I.Z.A., d.i. het Rijksr
Instituut voor Zuivering van Afvalwater,
een voorlopig plan voor een zuiverings
installatie gemaakt. In hoofdzaak kon daar
bij uit twee systemen gekozen worden, n.l,
de biologisohe en de chemische zuivering.
Eerstgenoemd systeem behoeft grote be-
vloeiingsvelden, het tweede z.g. reinwater-
kelders. Andere voor- en nadelen van beide
systemen buiten beschouwing gelaten, vergt
het eerste dus grotere terreinoppervlakten.
Deze zouden evenwel in Heemstede aan
Spaarne of Ringvaart wei te vinden zijn.
De kosten van het voor-oorlogse plan
waren destijds begroot op vierhonderd
duizend gulden; thans zouden de stichtings-
kosten ten minste anderhalf millioen be
dragen, zodat het gemeentelijk budget door
rente en aflossing met meer dan honderd
duizend gulden per jaar zou moeten worden
belast. Het is op z'n minst twijfelachtig of
de gemeente deze last op zich zou kunnen
nemen zonder een rioolbelasting of iets der
gelijks in te voeren. Dit maakt het begrij
pelijk, dat aan de zijde van de gemeente
geen behoefte bestaat aan een snelle tot-
H. J. L. Klein Schiphorst
Bedankte voor enkele functies-
Wij hebben reeds gemeld dat de heer
H. J. L. Klein Schiphorst, die 74 jaar ge
worden is, geen nieuwe candidatyur voor
de Haarlemse gemeenteraad zal aanvaar
den.
De heer Klein Schiphorst heeft nu ook
bedankt als voorzitter van het Bedrijf
schap voor de Bouwbedrijven en als voor
zitter van de R.-K. Bond voor het Bouw
bedrijf. Ongetwijfeld zal het in deze orga
nisaties, waarvoor de heer Klein Schiphorst
grote verdiensten heeft gehad, betreurd
worden, dat hij meent dat de tijd gekomen
is om het werk aan jongere krachten over
te dragen.
Machinist brak zijn been
Maandagmiddag was een machinist
werkzaam op een zandzuiger, welke stond
op een tuin aan de Herenweg nabij het
Manpad in Heemstede. De man is uitge
gleden en zijn linkerbeen kwam in aanra
king met een as. Het gevolg was, dat het
been op drie plaatsen gebroken werd. Per
ziekenauto is de machinist naar de Maria-
stichting in Haarlem overgebracht.
HOOFDINSPECTEUR VOERMAN IN
MILITAIRE DIENST.
De korpschef van 'de Bloemendaalse ge
meentepolitie, hoofdinspecteur J. Voerman,
is in militaire dienst opgeroepen. Hij is
reserve eerste luitenant bij het vierde re
giment infanterie. Op 8 Maart zal hij
vertrekken. Tijdens zijn afwezigheid fun
geert inspecteur J. j. van Sonsbeek als
commandant.
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM, 21 Februari 1949
ONDERTROUWD: 21 Febr., H. J. F. van
Summeren en A. T. Bakker.
GEHUWD: 21 Febr., C. J. Gaijaard en H.
R. H. de Haas.
BEVALLEN van een zoon: 19 Febr., G. M.
C.-Weijersvan Brero; 20 Febr., E. T. Zwart
Spronk; A. H. SmitBroekhuizen; C. C.
Van der WeidenRuigrok; 21 Febr., E. N.
Koopman—Galenkamp; N. Jansen—Groene-
velt.
BEVALLEN van een dochter: 19 Febr., P.
J. van den Nouwland—Blom; G. G. Moen—
Kluft; H. M. van 't Hoffvan Straaten; C.
M. F. Ouddekende Groot; A. Adriaansede
Vries; M. C. Hokkeling—Speelman; M. J. A.
H. BosmanWeevers, 2 d.; 20 Febr., H. Das
bergvan der Heiden; H. A. van der Stoop
Uijtendaal; H. J. MunstermanBlazer; G.
A HoremanJol, 2 d.; J. KreijgerDekker;
G. A. van der Walde Zwaan; S. Jongepier
^-Klupper.
OVERLEDEN: 18 Febr., P. Hart, 83 j.,
Atjehstraat; 19 Febr., A. C. KreuleJonker,
66 j., Junoplantsoen; Jonkvr. J. H. van
Sprengler, 61 j., Wagenweg; A. J. Timmer,
52 j., Berkenstraat; M, F. van der Steen, 54 j.,
Kamperlaan; M. J. HansenMinger, 67 j.,
Lange Heerenvest; A, MetzReinhart, 84 j.,
Heerensingel; M. E. CroeseMurphy, 24 j.,
Diezestraat; J, de Jong—Bakker, 43 j., Thor-
beekestraat; 20 Febr., M. J. van DoomRap,
61 j., Aelbertsbergstraat; E. M. H. van Els-
wijck, 44 j., Hazepaterslaan.
Agenda voor Haarlem
DINSDAG 22 FEBRUARI
Gem. Concertgebouw: Volksconcert HOV,
uur. Rembrandt: „Het meisje van de Veen-
hoeve", 18 j., 2.00, 4.15, 7.00 en 9.15 u. Palace:
vMijn zuster Eileen", alle leeftijd., 2.00, 4.15,
'■00 en 9.15 uur. Luxor: „Vijfde colonne", 18
3-, 2.00, 4.15, 7.00 en 9.15 uur. City: „Harpoen",
18 j„ 2.15. 4.30, 7.00 en 9,15 uur, Spaarne::
..Dood in de wolken", 14 j., 2.30, 7.00 en 9.15
Uur, Frans Hals: „Keizerwals", alle leeft.,
2-30, 7.00 en 9.15 uur.
WOENSDAG 23 FEBRUARI
Stadsschouwburg: „Les ballets des Champs
Elysées", 8 uur. Bioscopen: Middag- en
avondvoorstellingen.
standkoming van de zuiverings-installatie.
Hier komt nog bij, dat er in geheel het
land bijna tweehonderd grotere of kleinere
zuiverings-installaties „in voorbereiding"
zijn. De benodigde materialen voor al deze
installaties zullen slechts verdeeld over een
reeks van jaren beschikbaar gesteld kun
nen worden, zodat het zelfs niet bij bena
dering te voorspellen is, wanneer de zui
veringsinstallatie in Heemstede, gesticht zal
kunnen worden.
Intussen begint de lozing van het hoofd
stamriool in de Haven bij de kanaalmon
ding meer en .meer bezwaarlijk te worden.
Bij bepaalde weersomstandigheden, wind
richting e.d. worden de omwonenden door
kwalijk-riekende geuren geplaagd. Hierin
zal op een of andere wijze voorzien dienen
te worden vóór de kostbare zuiverings
installatie de afdoende oplossing zal bren
gen. Bij de deskundige instanties is deze
noodoplossing thans in studie.
AAN ONZE ADVERTEERDERS
Onze redactie wordt voortdurend opgebeld
voor het opgeven van advertenties. Dat
geeft veel oponthoud.
Voor opgaaf van advertenties dienen de
nummers van de administratie:
10724 en 14825
Voogdijvereniging „Tot Steun"
Dezer dagen werd de algemene leden
vergadering van de Haarlemse afdeling
van de over het gehele land werkende,
vrijzinnig protestantse Voogdijvereniging
„Tot Steun" gehouden onder leiding van
notaris Wildschut. Uit het jaarverslag
bleek dat er in Haarlem veel te doen is en
ook gedaan wordt. Er werden dit jaar
kinderen verpleegd in allerlei gezinnen
(soms in uithoeken van het land), ook wel
in inrichtingen waar psychiatrisch onder
zoek en controle kan plaats hebben. Kin
deren, wier ouders van de ouderlijke
macht zijn ontzet wegens verwaarlozing
hunner plichten, werden geholpen. Op het
resultaat van de opvoedende arbeid kon
met voldoening worden teruggezien; zo
kwamen verschillende kinderen die meer
derjarig zijn geworden in een behoorlijke
betrekking terecht. Hoewel ondanks een
goed geslaagde propaganda verleden jaar
het ledental aanmerkelijk is toegenomen,
is het van belang de actie om leden te
werven, voort te zetten.
Bij de bestuursverkiezing werden de
aftredenden, de voorzitter mr. E. J. W.
Top en de penningmeester, de heer H.
Deinum, bij acclamatie herkozen.
Kamermuziek in Weeshuis
der Hervormde Gemeente
Het Weeshuis der Hervormde Gemeente,
aan de Olieslagerslaan bezit een zeldzaam
mooi exemplaar van een barok cabinet-
orgel. Dit werd nu het middelpunt waar
omheen zich een zeer interessant historisch
concert ontwikkelde, met compositiés'van
Schütz, Schein, Tunder, Bach en Handel.
Benevens het orgel, was er een clavecim-
bel, er werkte een klein kamerorkest mee,
plus een fluitsoliste en er zongen twee
zangeressen. Programma en uitvoerend
materiaal duidden op een verantwoord
stijlbegrip. Dus kon men met genoegen de
voorname bedoelingen en de goede smaak
als prijsbaar overwicht in de schaal leg
gen, daar waar men de technische eisen
wel enigszins onderschat had. Want wat
is het mooi een dergelijk reiken naar een
zuiver doel, zelfs al is in dit reiken een
gebaar van ongeduld. Het is een niet ge
noeg te prijzen eigenschap van de jeugd.
De avond begon heel mooi met een can
tate van Tunder, de beroemde voorganger
van Buxtehude als cantor-organist aan de
Mariënkirche te Lübeck. De sopraan Ti
neke van Raalte zong met zuiver geluid
haar partij, het kamerorkest speelde vlot
en klankschoon onder leiding van Maar
ten Kooy en de fraaie achtergrond van het
orgel, voldeed als continuo uitstekend.
Een zwaardere eigenlijk te zware op
gave bleek het Brandenburgse Concert no.
5 van Bach, hoewel het concertino, be
staande uit Gerda Brands, fluit, Roelof
Stoffer, viool en Leendert Huges, clave-
cimbel, zich voortreffelijk weerde. Huges
wist zich zelfs bijzonder te onderscheiden
in de fameuze cadens van het eerste deel;
en het trio zonder begeleiding (Deel II)
klonk zeer muzikaal.
Een drietal geestelijke concerten voor
twee sopranen en orgel van Heinrich
Schütz klonken doorgaans zeer bevredi
gend, soms zelfs heel mooi; alleen in de
eerste helft van „Der Herr ist gross",
konden de beide zangeressen, Tineke van
Raalte en Beb van de Hurk, het rhyth-
misch niet best met elkaar vinden. De so
praan Beb van de Hurk maakte nog een
goede beurt met de cantate „Wachet auf"
van Tunder, waarbij haar geluid tot mooie
expressie kwam. Ook het orkest leverde
hierbij goed werk.
Tenslotte ging het bekende orgelconcert
in F van Handel in de oorspronkelijke
vorm, met begeleiding van strijkorkest.
Dit vond ik het belangrijkste van de avond,
alleen reeds om het feit, dat we dit werk
nu eens konden horen in nagenoeg de
zelfde bezetting waarover Handel bij de
creatie er van gebruik maakte; want wij
weten dat het orgel waarop hij zijn con
certen speelde als entre-acte van zijn orato
rio-uitvoeringen, niet veel groter was dan
het cabinetorgel van het Weeshuis alhier.
Het had ook slechts één klavier en geen
pedaal. Alleen was het een open acht-voet
en een trompet rijker. De organist Dick
Decker gaf met zijn uitvoering een knap
staaltje van de aparte techniek om met
gehalveerde klavieren te werken. Plet
Andante van het werk was als zodanig een
verrassend instrumentaal hoogtepunt van
de avond.
JOS. DE KLERK.
Wegenwacht voor
wielrijders
De Nederlandse R.K. Bond voor het Rij
wielkleinbedrijf heeft het initiatief geno
men tot de oprichting van een wegenwacht
voor wielrijders. De opzet is te komen tot
een corps fietsende rij wiel reparateurs, die
op de voornaamste wegen in ons land gedu
rende de zomermaanden hulp kunnen ver
lenen. Reeds werd contact opgenomen met
de A.N.W.B. De plannen verkeren thans
in een vergevorderd stadium van voorbe
reiding.
„Nieuwe Koers"
hield een week-einde
Het gewest Noordholland van de Demo-
cratisch-socialistische Jongeren Vereniging
Nieuwe Koers organiseerde het afgelopen
weekeinde in Haarlem een propaganda-
bij eenkomst, welke onder meer door wet
houder F. S. Noordhoff werd bijgewoond.
Een hartelijk welkomstwoord werd gespro
ken tot Alfred Raabe, een Duitse geestver
want.
.Drs. J. J. Voogd, hoofdredacteur van het
orgaan van de „Nieuwe Koers", sprak over
„Hoe is de stand". Men kan het socialisme
niet begrijpen als men niet terug gaat naar
het ontstaan van deze beweging, die gebo
ren werd uit de schreeuw naar gerechtig
heid uit het hart van de bijna verdierlijkte
arbeidersmassa, zoals die ten onder ging
onder de koude maatschappelijke orde van
het kapitalisme. Hierin is sindsdien veel
verbetering gekomen; doch thans is het
probleem hoe de menselijke ziel gered
wordt uit de ban van de techniek, de mas
sale vervlakking, de verburgerlijkte mo
raal. Leiding van het maatschappelijk le
ven, onbeperkte geestelijke vrijheid en be
vrijding uit de benepen moraal zijn de doel
einden van het moderne socialisme, welks
beweging ook anders van samenstelling is
geworden door de toetreding van nieuwe
maatschappelijke groepen boeren, intel
lectuelen, middenstand en vooral door
de doorbraak op geestelijk gebied, door de
ontmoeting van Kerk, Humanisme en So
cialisme. De radicale gesteldheid, die hier
voor nodig is, dient zich op dit moment
vooral te uiten in een grote visie op het In
donesische vraagstuk, waar de basis van
volkomen vrijwilligheid en overeenstem
ming de enig aanvaardbare is.
De bezieling die dit alles vereist, dient
vooral te komen van de jongeren; zij mo
gen onbezonnen zijn en fouten maken, als
zij de hunkering van het hart, de felheid
van de liefde, de blijheid van het vertrou
wen maar behouden. Als zij daarin slagen,
dan kan het antwoord zijn: „De stand is
goed!"
Die hunkering en felheid, de bitterheid
maar ook de vreugde, kwamen tot uiting in
het wegens te vervullen militaire dienst
van de leider Jan Brouwer voorlopig laat
ste optreden van het cabaret „De rode
pijl", dat met de revue „Spitsuren" een
groot succes behaalde.
Zondagmiddag was te gast J. Schiphorst,
bestuurslid van de Nederlandse Raad voor
Europese Federatieve Organisatie en van
de K.V.P.-jongeren-organisatie. Deze stel
de, dat de wetenschap al internationaal is
geworden, doch dat de politiek hierin ach
terblijft. De UNO is al een verbetering bij
de Volkenbond vergeleken, die een zuivere
statenbond was; het vetorecht bederft ech
ter veel. Belangrijk is dat deze zaak lééft
onder alle vrije mensen; de diverse orga
nisaties trachten dat vooral de laatste twee
jaren te bereiken; de verantwoordelijke
personen moeten door de volken gestuwd
worden. De verouderde souvereiniteitsge-
dachte vervaagt gelukkig al in Vijf-landen-
pact, Benelux en Europees Raadgevend
.lichaam.
Op deze rede volgde een zeer geanimeerd
debat; een waardige afsluiting van deze
dag vormde de declamatie van mevr. T.
Kerkhoff-Pet, die met pianobegeleiding van
Agnes Voogd gedichten van Garmt Stuive
ling en Henriëtte Roland Holst voordroeg.
Engelse bouwkunst in de tweede
helft van de zeventiende eeuw
Voor de Haarlemse leden van het Ge
nootschap Nederland-Engeland, Maandag
avond bijeen in Brinkmann, sprak mr. Cecil
Gould over „Britse architectuur in de twee
de helft van de zeventiende eeuw en haar
verwantschap met de Nederlandse".
Spreker begon .reeds met te zeggen, dat
over het algemeen de Britse zeventiende-
eeuwse bouwkunst verre achter stond bij
de Engelse contemporaire muziek en litte
ratuur, en vele van de lantaarnplaatjes die
zijn lezing illustreerden toonden zulks in
derdaad onweerlegbaar aan. Het was zelfs
merkwaardig, dat de enkele beelden van
Hollandse kerken tussen die van vele mo
numentale Britse bouwwerken haast een
rustpunt vormden voor oog en geest.
Het eerste gedeelte van zijn lezing wijdde
spreker aan de dominerende figuur in de
Britse bouwkunst van de zeventiende eeuw:
Sir Christopher Wren, knap meetkundige
en astronoom, later (na de grote brand van
Londen in 1666) herschepper van St. Paul's
Cathedral te Londen en bouwmeester van
andere kerken en wereldlijke gebou
wen. In Wren's werk spelen Italiaanse in
vloeden (hij was een groot bewonderaar
van Bernini) een belangrijke rol, maar
daarnaast ook Franse en Nederlandse.
Hoewel Wren Frankrijk bereisde en Hol
landse bouwwerken slechts van gravures
kende, zijn de Franse en Nederlandse in
vloeden bij hem ongeveer gelijk verdeeld;
de laatste komen voornamelijk tot uiting
in de baksteenbouw.
Na de pauze behandelde spreker het werk
van enige van Wren's leerlingen, van wie
Sir John Vanbrugh, even bekend toneel
schrijver als architect, de belangrijkste was.
Lantaarnplaatjes gaven ook van zijn
werk onconventioneel, romantisch en
soms fantastisch een behoorlijke indruk.
By de Doopsgezinde gemeenten van
Krommenie en WormerveerJisp is beroe
pen de heer H. Hylkema, proponent te
Bloemendaal.
SCHEEPVAARTNIEUWS
Aagtekerk Rotterdam-Sydney 22 Febr.
te Genua; Agamemnon 21 Febr. van Cura-
gao te New York; Albabi Rotterdam-Rio de
Janeiro 21 Febr. 60 mijl N. Finisterre; Axel-
dijk 22 Febr. van Galveston te New Or
leans; Delfshaven 21 Febr. van Casablanca
naar Dakar; Eemland 21 Febr. van Ham
burg te Antwerpen; Farmsum Rotterdam-
Golf van Mexico pass. 21 Febr. Terceira;
Garoet Singapore-R'dam 22 Febr. te Be-
lawan; Java Amsterdam-Batavia 21 Febr.
te Marseille; Johan van Oldenbarnevelt
Java-Amsterdam pass. 21 Febr. Aden; Ka-
merlingh Onnes 21 Febr. van Probilingo
naar Macasar; Klipfontein Beira-Amster-
dem pass. 21 Febr. Kaap St. Vincent; Ak-
krumdijk Houston-Rotterdam pass. 21 Febr.
Flores; Kota Gede vermoedelijk 26 Febr.
van New York naar New Orleans; Lem-
sterkerk 21 Febr. van Bombay naar Rotter
dam; Maaskerk 21 Febr. van Lagos naar
Port Harcourt; Manoeran San Francisco-
Manilla pass. 21 Febr. Saipan; Modjokerto
21 Febr. van Batavia te Belawan; Niger-
stroom 21 Febr. van Dakar naar Le Havre;
Oranjefontein Beira-Amsterdam pass. 21
Febr. Perim; Ossendrecht Manchester-
Tacoradi pass. 21 Febr. Canarische Eilan
den; Pericles Amsterdam-Chili 21 Febr. te
Funchal; Poelaulaut 21 Febr. van Colombo
naar Suez; Prins Willem van Oranje 22
Febr. van St. John te Le Havre; Veendam
21 Febr. van Bermuda naar New York;
Zijpenberg 22 Febr. van Rotterdam te
Genua; Zwijndrecht 21 Febr. van Narvik
te Emden. a
Zuiderkruis, Soerabaja-R'dam, 22 Febr.
van Aden»
Cremer speelde „Uitvaart"
Indrukwekkende voorstelling
Hoewel ik niet behoor tot degenen, die
het ernstige toneelstuk „Uitvaart" van Sut
ton Vane na de ook vormtechnisch mees
terlijke eerste acte nog langer om de in
houd bewonderen, acht ik toch een opvoe
ring hiervan door amateurs een daad van
hoge betekenis, al ware het slechts om de
strenge eisen, die zowel aan de spelers als
aan het publiek worden gesteld. De merk
waardige opzet van de bijna ten einde toe
beheerste fantasie, meer dan een kwart
eeuw geleden ontstaan, over de doortocht
naar het leven hiernamaals prikkelt nog
steeds de aandacht. Maar de nadere uit
werking ofschoon voortdurend delicaat en
wars van sentimentaliteiten, verslapt stel
selmatig. De hemelse berechting naar men
selijke maatstaven op grond van tevoren on
bekende omstandigheden verkleint de waar
de van dit speculatieve melodrama na de
pauze tot overtollige bakerpraat.
De letterlievende vereniging „Cremer"
heeft aan deze tweede poging in dit seizoen
om het onbeduidende speelplan te door
breken buitengewoon veel zorg besteed,
speciaal wat betreft het scheppen der raad
selachtige sfeer. Daardoor kreeg de giste
ren gegeven voorstelling althans deze be
klemmende zin, dat men alle opvarenden
van het dodenschip met onbekende bestem
ming scherp zag reageren op de uiteinde
lijke vragen van het bestaan. Overigens
hadden de ironische tussenwerpsels gerust
wat spitser mogen zijn.
Onder de aandachtige en weloverwogen
regie van Henk Bakker, in een voortreffe
lijk gemaakt en belicht décor trotseerden
de negen medewerkenden eenparig de ver
onderstelling, dat dilettanten de intrinsieke
spanning van dit uitzonderlijke drama niet
zouden kunnen handhaven. Anneke de
Wilde en Wim Rijke, als de jeugdige zelf
moordenaars die in bevreesde overgave aan
elkander door de onwerkelijkheid doolden,
gingen zo volkomen in hun rollen op, dat
zij, sprekende met ijle stemmen uit een
andere wereld, een bijna onstoffelijke ge
daante verkregen. Termen als; ontroerend-
mooie voordracht en zuivere plastiek, die
men zelden in een critisch verslag aantreft,
zijn in dit geval op hun plaats. Om deze
indruk niet te verstoren zal men er, bij
eventuele herhalingen, goed aan doen de
slotscène drastisch te bekorten.
Een grote verrassing bood voorts het in
letterlijke zin weledelgestrenge optreden
van Fons Cornet als de onderzoeker en het
ondanks een vrij langdurige inzinking heel
gevoelige spel van Agnes Koorenblik
(vooral in het begin) als de vrouw uit het
volk. Aad Stroman putte iedere emotie van
de gekwelde dronkaard uit zijn binnenste
en gaf daar overtuigend uitdrukking aan,
doch dient de uitspraak van zijn vocalen te
verbeteren.
Eki Oostwald-Bouwer was niet helemaal
het type voor de snobistische dame met
slechte manieren, evenmin als Johan van
Doorn voor de onaardse steward, doch bei
den beschikten over genoeg talent om met
aanvaardbare figuren voor de dag te
komen. De al te spontane zieleherder werd
door Herman Deinum als gast met intens
beminnelijke humor uitgebeeld. Mocht men
sommige uitlatingen iets feller beklem
toond wensen, het aandoenlijke gebed in
het derde bedrijf verwekte één der hoogte
punten van de avond. Eerst gaandeweg
beantwoordde Kees Crombouw aan de
eisen, welke ten aanzien van de arrogante
parvenu gesteld moesten.wor,den.
„Cremer" neemt met deze voorstelling
deel aah een landelijke toneelwedstrijd
voor tien verenigingen.
DAVID KONING.
Stijgende werkloosheid onder
politieke delinquenten
Bestaan van Tehuis te Over-
veen tot 1 Maart verlengd
De afdeling Haarlem van de Stichting
Toezicht Politieke Delinquenten heeft ver
slag uitgebracht over haar werkzaamheden
in de jaren 1947 en 1948. In totaal waren
in het laatste jaar 1270 toezichthouders
voor 2340 politieke delinquenten beschik
baar. De meeste van deze vrijwillige krach
ten behoren tot de categorie „Huisvrou
wen" (263), maar dat komt natuurlijk om
dat bij de vrouwen een minder ver door
gevoerde specificatie van de beroepen is te j
maken dan bij de mannen. Daarna volgen
de hoofdarbeiders (134), vervolgens de
academisch gevormden (112); handarbei
ders, beoefenaars van vrije beroepen, mid
denstanders en boeren nemen slechts in ge
ringe mate aan het toezicht deel. Overigens
heeft deze statistiek slechts betrekkelijke
waarde, omdat van niet minder dan
toezichthouders het beroep onbekend is.
Het aantal onder toezicht gestelden liep
van 2208 in 1947 op tot 2340 in het jaar
daarop, doch het aantal werklozen onder
heen steeg van 60 tot 300, daarvan behoor
den 200 tot de categorie handels- en kan
toorbedienden. Daarbij zijn niet inbegrepen
24 gewezen ambtenaren en twaalf intellec
tuelen in engere zin.
In 180 gevallen vroeg de Stichting voor
tijdige opheffing van het toezicht, hetgeen
slechts in twee gevallen niet door de pro
cureur-fiscaal werd toegestaan.
Onder de politieke delinquenten bevin
den zich 550 statenlozen (voornamelijk ge
wezen wapendragers in vijandelijke
dienst).
In 1947 werd 79 keren een overtreding
van de opgelegde voorwaarden geconsta
teerd, in 1948 is dit aantal nog niet bekend.
Zowel in 1947 als in 1948 werden drie ge
vallen aan de betrokken autoriteit door
gegeven. De Stichting hield door middel
van enige vergaderingen contact met de
toezichthouders en was blijkens het uit
voerige verslag zeer actief op alle punten,
waar de geestelijke, juridische en materiële
belangen van de onder toezicht gestelden
in het geding waren.
In het bijzonder verdient de zorg voor
de huisvesting vermelding. Het Tehuis aan
de Zijlweg in Overveen functioneerde ook
in 1948 onder de directie van mevrouw C.
KoningStroink ten bate van een groot
aantal daklozen. Hoewel het Tehuis reeds
op 1 Januari van dit jaar opgeheven moest
zijn, bleken einde December nog 53 perso
nen aanwezig, die ondanks alle moeiten
nog niet elders ondergebracht konden wor
den. Daarom is het bestaan van het Tehuis
weer met twee maanden verlengd.
By de Koninklijke Machinefabriek
Gebr. Stork en Co. te Hengelo zijn de groot
ste twee diesel-motoren gereed gekomen,
welke deze onderneming ooit heeft gemaakt.
Ze zijn bestemd voor het vlaggeschip der
NorskeAmerika Linje, dat in aanbouw is
bij de Nederlandse Dok- en Scheepsbouw
Maatschappij te Amsterdam. Elke motor
heeft een vermogen van 8175 pk.
Hef Noordersportpark
in Haarlem
Een speelweide van 7000 m2
Het Noordersportpark in Haarlem nadert
steeds meer zijn voltooiing. Dit jaar nog
zal de jeugd worden toegelaten op de
speelweide, die een oppervlakte heeft van
7000 m2. Er mag evenwel niet gevoetbald
worden, wel is het toegestaan er spelletjes
te beoefenen.
In de afdelingen van de raad was ge
vraagd om rondom de speelvijver platte
stenen aan te brengen ten behoeve van de
spelende kinderen.
B. en W. achten dit denkbeeld evenwel
niet uitvoerbaar. De taluds om de speel
vijver zijn zeer drassig tengevolge van de
veenachtige bodem en de lage ligging. Om
daar tegels te leggen zou eerst een nieuwe
houten beschoeiing gemaakt moeten wor
den, terwijl verder op de plaats het veen
vervangen zou dienen te worden door zand.
Alles zou dus op hoge kosten komen, en
bovendien door zo'n verandering het ka>
rakter van de vijver in het park sterk zou
worden aangetast. Het verdient daarom
meer aanbeveling bij het plan voor de in
richting van een zwembassin op het daar
voor in het park gereserveerde gedeelte
rekening te houden met de aanleg van een
piasvijver.
Indien de post op de begroting het toelaat
zullen er dit jaar in het park een aantal
banken met leuning worden geplaatst.
De tandverzorging
in Haarlem
Eerste resultaten van de
Schooltandverzorging
Indertijd wezen wij er op dat er in Haar
lem plannen bestonden om de tandverzor
ging beter te regelen. Daarbij werd de
mogelijkheid overwogen bij de Zieken
fondsen het klinieksysteem te vervangen
door een systeem van vrije tandartsen'
keuze.
In de afdelingen van de raad is gevraagd
hoe het met deze plannen staat.
B. en W. antwoorden daarop:
„Er zijn nog steeds moeizame onderhan
delingen gaande tussen de kring Haarlem
van de Nederlandse Maatschappij tot be
vordering der Tandheelkunde en de te
Haarlem werkende ziekenfondsen, om tot
een oplossing te geraken. Het geschil tus
sen beide partijen is te zoeken in het feit,
dat de tandartsen staan op het standpunt,
dat sociale tandheelkundige verzorging het
best kan worden verstrekt door hulp ten
huize van de tandartsen (vrije tandartsen
keuze). De ziekenfondsen vermenen, dat
het voortbestaan van de tandheelkundige
kliniek noodzakelijk is, zij het dat wijzi-
ging'_ en uitbreiding worden overwogen.
Het is ons bekend, dat beide partijen ern
stig streven naar een oplossing, welke
beide kan bevredigen".
De Schooltandverzorgingsdienst is 26
November 1948 met zijn werk begonnen.
Zoals men weet worden elk jaar de kin
deren van de eerste klassen der lagere
scholen behandeld. Op de duur krijgt dus
de gehele schoolbevolking een „gesaneerd"
gebit, want na het eerste jaar wordt nog
geregeld controle gehouden.
De behandeling van de leerlingen vindt
plaats in de school zelf, waarvoor een ver
plaatsbaar instrumentarium aanwezig is.
Tot heden werden bezocht 27 scholen met
32 klassen. Hiervan waren: 15 openbare
scholen, 9 Rooms-Katholieke scholen en 3
Protestants Christelijke scholen. Het totaal
aantal leerlingen van deze klassen be
draagt 1147. Hiervan waren 69 kinderen
afwezig. Van 30 kinderen gaven de ouders
geen toestemming tot behandeling, zodat
tenslotte 1048 leerlingen werden onder
zocht. Hiérvan hadden 749 geen behande
ling nodig. Wel behandeld werden dus 299
kinderen. Bij deze 299 kinderen werden
403 vullingen gelegd in niet meer wisse
lende kiezen: 19 melktanden werden ver
wijderd, die schade berokkenden aan het
blijvende gebit.
Lisse
Ned. Christen Landarbeidersbond
De afdeling Lisse van bovengenoemde
Bond houdt Woensdag 23 Februari haar
jaarvergadering. De agenda vermeldt o.a.
een causerie van een hoofdbestuurder.
Verder het optreden van het duo Gouw.
Zandvoort
PERSONALLY
Mej, A. Joustra te Zandvoort is aan de
Leidse universiteit geslaagd voor het docto
raal examen geneeskunde.
Koninklijke Olie.
Unilever
Philips
A. K. U
Fokker
Nederlandse Ford
Nederlandse Kabel
v. Berkel's Patent
Scheepvaart-Unie.
Holl.Amerïka Lijn
Deli Maatschappij
H. V. A
A'dam Rubber
Ned. Handel Mij.
N.-I. Handelsbank
Biliton Mij. n
Slotkoers
Openings
gisteren
koersen
296%
296
235%
235
218%
219
154%
154
128%
255
262%,
1101/2
1591/2
162
141
140i/2
153%
154
150
150
I6II/2
1121/2
360
Ds. E. Eminen, scriba der Generale
Synode van de Nc-d. Hervormde Kerk, is na
een verblijf van vier weken in Amerika in
Nederland teruggekeerd. Ds. Emmen is als
gedelegeerde van de Generale Synode naar
New York geweest om daar aan geestelijken
van gelijke geloofsrichting een uiteenzetting
te geven van de betekenis der verklaringen
van de Generale Synode.
Op de Zwolse toren, de „Peperbus"
worden proeven genomen met een televisie
ontvanger. De uitzendingen van de Philips-
televisiezender in Eindhoven zijn tamelijk
goed ontvangen.
Het „Miilioenenlyntje", de spoorlijn van
Schaesberg over Kerkrade naar Simpelveld
zal op 15 Mei als proef weer in gebruik
worden genomen. De Nederlandse Spoor
wegen overwegen de mogelijkheid van
electrificatie. Het statiousgebouw te Kerk-
1 rade dient thans als magazijn van een bouw-
materialenhandel. Voorlopig zal men daar
van een noodstationnetje gebruik maken.
Toen een 15-jarige jongen in de ouder
lijke woning te Rotterdam een bad nam,
viel een electrisch lampje in de badkuip,
waardoor het water onder stroom kwam te
staan. Op het ogenblik dat hij een kraan
dichtdraaide ging de stroom door zijn
lichaam, ten gevolge waarvan hij is over
leden.
Tot hoofd van liet vrachtbedryf der K.
L, M. is met ingang van 1 Maart benoemd
drs. D, S, F. de Boer, thans onder-directeur
van de N.V. A.T.O.
Het Bijzondere Gerechtshof te Leeuwar
den veroordeelde de 51-jarige advocaat en
procureur H. W. M, J. R. tot een gevangenis
straf van 16 jaar met ontzetting uit de kies
rechten voor het leven. Hem werd verboden
het beroep van advocaat en procureur uit te
oefenen. R. werd schuldig bevonden aan
verraad van een aantal reserve-officieren,
die te Groningen de z.g. stadswacht for
meerden.
Twintig jaar is geëist tegen de Duitser
Erwin Risch, ex-Oberscharfiihrer der SD in
Delfzijl, die tijdens de bezetting een aantal
arrestanten zonder vorm van proces heeft
doodgeschoten. R. zag niet in dat hij onjuist
gehandeld had. Hy had „slechts bevelen uit
gevoerd".
De 40-jarige gewezen opperwachtmees
ter der staatspolitie J. J. S. uit Schiedam
hoorde voor het Haagse Bijzondere Haf
levenslang tegen zich eisen. Hem was onder
andere ten laste gelegd dat hij de (intussen
tot de doodstraf veroordeelde! hulpagent M.
had aangezet tot het verraden van twaalf
agenten die geregeld naar de Engelse zender
luisterden. De agenten werden gearresteerd
en kwamen allen om het leven.
Een grote vrachtauto met aanhangwagen
in in Arnhem, doordat de remmen weigerden,
over een vluchtheuvel en een trottoir gere
den en tegen het gebouw van de Vereniging
voor Vreemdelingenverkeer gebotst. De
gevel werd zwaar beschadigd.
HAARLEM EN OMGEVING
Voor de Vereniging voor Paedagogiek
zal de heer A. C. Oleff uit Rotterdam een
causerie houden over: „Het Kind in strijd
tegen Leugen en Angst". De lezing wordt
gehouden in het Jeugdhuis, Ged, Oude
Gracht 47 op Donderdag 24 Februari.
Vanwege het Chr. Paedagogisch Studie
centrum worden allerwege in den lande z.g.
verfrissingscursussen gehouden waarvan er
54 zijn georganiseerd en waarvoor zich ongev.
3000 deelnemers hebben opgegeven. De eerste
cursusmiddag uitgaande van de afd. Kenne-
merland van de Ver. van Chr. onderwijzers
zal a.s. Vrijdag in de dr. A. Kuyperschool te
Haarlem gehouden worden, onder leiding
van den heer L. v. d. Zweep, inspecteur L.O.
Woensdag 23 Februari houdt het Insti
tuut voor Arbeidersontwikkeling in het
Wijkgebouw Ged. Oude Gracht 104 een
lezing, met smalfilm en lantaarnplaatjes, over
het onderwerp „Vogels van weide en riet
landen". Inleider is de heer Jan P. Blijden-
stijn.
De kapitein ter zee J. Callenfels, die in
November inspecteur-generaal van het loods
wezen is geworden, is met ingang van 11
Maart bevorderd tot schout by nacht,
Dc Poolse meesterpianist Stefan Aske-
nase zal op Zondag 27 Februari in het Gem.
Concertgebouw een Chopin-recital geven.
Uitgevoerd zullen worden o.a. Polonaise, Im
promptu, Mazurka's en Etudes.
Prof. dr. J. Tielrooy zal Woensdagavond
voor de gemeenschap Haarlem van het Hu
manistisch Verbond in restaurant Brinkmann,
Grote Markt spreken over „Voltaire".
Dr. G. Stuiveling houdt, ter gelegenheid
van de Boekenweek, op Donderdagavond 3
Maart in de aula van de HBS ,,'t Kopje", op
uitnodiging van de boekhandel J. M. de Wit,
een lezing over Arthur van Schendel.
„Jeugd en Evangelie" en de Hervormde
Jeugdraad van Bloemendaal houden Vrijdag
25 Februari in gebouw „Domi" te Over
veen een culturele avond. Mede
werking verlenen Regina van der Hoeven—
Tuininga, die gedichten van H. Roland Holst
en Jan Prins zal voordragen, Bertje Davelaar,
die op de piano werken van Bach en Chopin
ten gehore zal brengen en Ernst Bjelke, die
liederen van Dvorak zal zingen. Voor bege
leiding zorgt Simon Halie.
Journalisten veroordeeld die
weigerden hun bron te noemen
De officier van justitie bij de rechtbank
te 's-Gravenhage eiste zowel tegen de al
gemeen hoofdredacteur van de vakpers
der N.V. Uitgeversmaatschappij „De Gel
derlander", W. H. K., als tegen de redac
teur P. J. J. RL C. van het vakblad „De
Kruidenier" een boete van honderd gul
den en een maand gevangenisstraf voor
waardelijk met een proeftijd van drie jaar.
Beide journalisten weigerden tegenover
de rechter-commissaris hun bron of bron
nen te noemen, waaruit zij gegevens putten
voor publicaties over de zogenaamde
Margarineconventie", een geheime over
eenkomst tussen de Nederlandse regering
en de Margarine-industrie. Zij beriepen
zich op het verschoningsrecht, dat echter
bij het arrest van de Hoge Raad onlangs
in de „zaak-Lunshof" voor journalisten
niet werd erkend.
AANBESTEDING
De Directeur van Openbare
Werken te Haarlem zal op
Maandag 7 Maart 1949. des
voormiddags 11.30 uur in het
Stadhuis aldaar in het open
baar aanbesteden:
Het maken van een hou
ten beschoeiing bij het
Havenplein, langs het IJ
te Spaarndam.
Bestek met één tekening lig
gen ter inzage op het bureau
van Openbare Werken, Ja-
cobijnestraat 24 en zijn
zolang de voorraad strekt
aldaar verkrijgbaar tegen be
taling van f 2.50 per stel.
H.H. Bestuursleden
MULLENS en zijn Solisten.
Wij verzorgen uw gehele
feestavond met le klas artis-
ten. Gratis en vrijblijvend
advies.
Met Joop en zyn muziek!
Verloopt uw feestavond vlot
en kwiek!"
Offertes J. MULLENS,
Brouwersstraat 59, Haarlem,
Cabriolet 1936 te koop agb.
wegens aanschaffing grotere
wagen. Motor in prima staat.
Met Nat. Bewijs, en verw.
Desk. onderz. toegest. Telef.
13337 Haarlem,
door omst. ter overname, ge
heel nw., m. 42. Br. no. 2702
TAPIJTEN
Ontvangen import:
Karpetten f 56.80, f 105, f 254,
M. Smyrna 280 x 380, f 565.,
beperkte voorraad vitrage en
overgordijnstoffen. Alles zo
lang de voorraad strekt. Ver
koop Dond., Vrijd., Zaterd.
van 1—5 uur. TAPIJTHAN-
DEL „MARO" N.V., Gebouw
St. Bavo, Smedestr. 23, Hrl.
GROTE HOUTSTRAAT 136
t.o. Luxor
MEISJESJURK
in prima katoen ruitje
groen/wit
bleu/wit
lengte 105-110-115
f 15.35
voor SPORT en SCHOOL
