Haarlems Dagblad
Oude Brieven
Dringende waarschuwing tegen
gewelddaden en overhaaste actie
„Aanspraken op de wereldheerschappij
zijn in de oorlog onhoudbaar gebleken"
63e Jaargang No. 1920Ö
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admin.
10724, 14825. Redactie 10600. Direct.-Hoofdred-
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, TeL 12713, 10132.
Vrijdag 1 April 1949
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent, per kwartaal
ƒ4,25. Franco per post ƒ4,75. Postgiro 273107.
Adveri.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
en «©pcecbtc Ttóarlcmactjc «Courant (anno 1656)
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
GROOT OPGEMAAKT verschijnen van
daag weer in de „wereldpers" Churchill
en Moskou. Ge weet dat zij het niet geheel
met elkaar eens zijn. Winston, vertoevend
in de Staten, nog immer met het V-teken
mensenmassaas tot geestdrift brengend,
heeft verzekerd dat wij allemaal al Rus
sisch zouden zijn als de atoombom er niet
geweest was. Ofschoon hij voorts bedaard
heid en overleg aanbeveelt en het mogelijk
acht oorlog te vermijden. Moskou verguist
zijnerzijds het Atlantisch Pact, dat het als
een bewijs van Angelsaksisch streven naar
wereldoverheersing gelieft voor te stellen
en in schrille tegenstelling plaatst tot zijn
I eigen tientallen onschuldige defensieve ver
dragjes met bevriende staatjes, die alleen
(maar ten doel hebben de herleving van het
Duitse gevaar te voorkomen.
Temidden van dit wereldrumoer vraag
ik uw aandacht voor een vriendelijke brief -
j wisseling die plaatsgreep in de eerste jaren
dezer eeuw, toen er nog geen wereldoor-
Ilogen geweest waren: in een ver verleden
dus, dat nu wonderlijk stil en vredig ge
weest lijkt te zijn. Ofschoon er toen ook
wel gevochten werd, maar op veel kleiner
schaal. Men sloot vrede als het uit was en
had de koude oorlog nog niét uitgevonden.
ÏToen gebeurde het dat de Franse roman-
j schrijver Romain Rolland, die pas vijf-en-
dertig jaar was en spoedig als een zo groot
auteur erkend zou worden, dat hij in 1-915
de Nobelprijs won voor zijn tiendelige
roman-cyclus Jean Christophe, in een
hotelletje in Brunnen (Zwitserland) ver
bleef. Hij zat daar eenzaam piano te spelen,
itoen een Hollandse dame met twee jonge
'meisjes, haai? dochters, binnentrad. Zij na
men geruisloos plaats en luisterden. Toen
'de pianist zijn spel eindigde bedankte het
oudste meisje hem enthousiast Rolland,
die begaafd musicus was, heeft de littera
tuur ook op dit gebied met belangrijke
werken verrijkt en stelde zich meteen
aan hem voor. Zo maakten zij kennis en
'Rolland volbracht bergtochten met de Hol
landsen en had lange gesprekken met de
twintigjarige Agatlre, waarin zij het over
veel oneens bleken, want zij behoorde tot
een conservatieve en religieuze kring en
hij was .vooruitstrevend democraat en vrij
denker. Maar het korte verblijf in Brunnen
leidde toch tot vriendschap en werd be
sloten met Agathe's voorstel om in brief
wisseling te treden. Mme Adrienne Lautère,
Frans romanschrijfster, zelf Hollandse van
geboorte, zendt mij het Franse tijdschrift
l'Age Nouveau, waarin zij een zestal van
Rolland's brieven aan liet Hollandse meisje
publiceert. Want zij heeft, onlangs in Hol
land vertoevend, bij haar gelogeerd zij
is de vrouw van een bekend advocaat ge
worden en toen zijn de oude brieven te
voorschijn gekomen. Mme. Lauthère heeft
er die zes uit gekozen, want l'Age Nouveau
'kon wegens papiernood ze niet alle drie-en
twintig afdrukken. Maar ze geven ongetwij
feld een beeld van het geheel. Zich richtend
tot dit Hollandse meisje dat hij nauwelijks
kent, zijn brieven aanvangend met Chère
Mademoiselle en besluitend met hoffelijk
heden ook aan het adres van haar moeder
en zuster is Romain Rolland de typische
Franse causeur, levendig, soms brillant,
babbelend over velerlei: de Boeren-gene-
raals de Wet, de la Rey en Botha die hij
pas ontmoet heeft en hogelijk bewondert,
de moord op het Servische koningspaar
Alexander en Draga in de „Konak" te Bel
grado, de Duitsers, de Engelsen, het Franse
toneel en de litteratuurHij geeft haar
vaak raad. Hij adviseert haar wat zij lezen
moet, hij kenschetst auteurs, legt haar uit
wie Jean-Jacques Rousseau was en welke
zijn betekenis is geweest, geeft een niet
vleiend oordeel over George Sand„Zij
is mij niet sympathiek, zij is een soort
ichrijfmachine, ongetwijfeld verbazingwek
kend, want wat heeft zij niet allemaal ge-
ichreven en wat heeft zij niet allemaal
;edacht! Maar haar gedachten zijn zelden
laar eigene; zij ontleent ze aan haar vrien-
jden. En haar stijl heeft dat soort gemakke
lijkheid, dat mij als woordenrijk en sma
keloos aandoet. Nogmaals: zij is geenszins
:onder betekenis, maar geen genie en het
larfc ontbreekt. Al mijn sympathie, in haar
•erhouding met Musset, gaat uit naar Mus
set".
Zo weidt hij uit, soms bewonderend, soms
scherp in zijn critiek zoals ook op Wag
ner's muziek en meermalen vriendelijke
bezorgdheid tonend voor het welzijn van
Mademoiselle Agathe. Als zij zich triest
voelt zegt hij: „Ik weet niet zo goed hoe ik u
raad moet geven; ik weet niets van uw
leven. Maar ziet ge, tegen het „spleen" be-
itaat maar één geneesmiddel. Dat is lief
hebben: houden van het komt er niet op
aan wie of wat: een man, een vrouw, een
Ikind, een hond, een kat, een boek.... het
doet er weinig toe, ge moet van iets hou
den. Dat betekent het afscheid van de
woestijn waarin ge verkeert, van die kilte
van het hart die ieder onzer kent uit er
varing. meer of minder vaak en lang-
iurig. Het is zelfs beter zichzelf lief te
hebben, ervan te houden zich mooier of
intelligenter, beter, rijker of machtiger te
maken, dan van niets te houden. Onver
schilligheid en lusteloosheid vormen het
ergste kwaad."
Dit brengt hem op de Engelsen, die het
woord spleen hebben uitgevonden. Enge
land lijkt hem het land waar men het be
grip in die tijd (1906) het minst ervaart.
„De Engelsen zijn grote kinderen, alles
vermaakt hen: hun tennis, hun teas en wat
liedjes vullen hun dag en maken hen vol
maakt gelukkig. Het is opvallend zoals de
Volken veranderen. Tegenwoordig zijn de
Fransen, in wezen, veel droeviger dan de
Engelsen (en dan de Duitsers). Verschei
dene Engelsen hebben mij dat gezegd en ik
heb het zelf waargenomen. (Natuurlijk
spreek ik niet over de Parijse feestvierders,
die voor het merendeel geen Fransen zijn
en die, in elk geval, in geen enkel opzicht
de ware Franse geest vertegenwoordigen)."
Ik kan niet verder citeren. Dit blad heeft
er nog minder ruimte voor dan l'Age Nou
veau. Het. is jammei-, want als het uitvoe
riger kon zijn zoudt ge er beter uit ervaren
dat niet alleen de brillante causeur, maar
ook de stemming van die tijd eruit tot ons
spreekt.... die tijd, waarin een toevallige
Vriendschap er nog toe leiden kon dat een
domain Rolland zijn geest wijdde aan zulke
lange, rustig-beschouwende, hoffelijk raad
gevende brieven aan een jeugdige vreem
delinge die hij nauwelijks kende en zelden
ontmoet heeft.
In contrast tot het wereldrumoer van
;andaag die oude brieven te lezen.het
doet goed. Het is een van de dingen om
van te houden. Mme Adrienne Lautère
heeft er goed aan gedaan ze te publiceren.
B. R
GEHEEL AMERIKA LUISTERDE NAAR CHURCHILL
„Men moet geduld en hoop niet laten varen''
Hij acht oorlog
niet onvermijdelijk
BOSTON, 31 Maart (Reuter). Winston
Churchill heeft in zijn rede te Boston ver
klaard, dat Europa reeds enige tijd com
munistisch zou zijn geweest en Londen
onder een bombardement zou liggen, in
dien Amerika de atoombom niet zou be
zitten. Hij beschuldigde „de veertien man
nen in het Kremlin" ervan millioenen
mensen te onderdrukken en naar
wereldheerschappij te streven. „Over
Europa hangt de schaduw van de vrees.
Op de vraag of wij, de koude oorlog win
nen, moeten wij zowel naar Azië als Europa
zien. I11 Europa", zo zeide Churchill, „is
de positie met succes gehandhaafd en duur
betaalde tijd streed aan de zijde van de
vrede door de wonderbare inspanning van
de luchtbrug".
Het ineenstorten van China noemde hij
de ernstigste ramp sinds de overwinning
in de tweede wereldoorlog. Zij was ver
oorzaakt door de „communistische aanval
en intrigue". Het absorberen van China en
India in een door het Kremlin beheerst
communistisch imperium zou onnoemelijk
leed en bloedvergieten over acht a negen
honderd millioen mensen brengen. De een
heid der Engels sprekende wereld is onze
huidige redding, nu wij tegenover proble
men staan, die de gruwelijkste zijn van
alle tegenover welke het christendom zich
ooit geplaatst zag".'
„Wij zien ons thans geplaatst tegenover
iets, dat even slecht is als Hitier, doch in
sommige opzichten machtiger", aldus
Churchill. „Achter het Kremlin", zo ver
volgde hij. „met zijn zendelingen in ieder
land als vijfde colonne, staat het grootste
leger van de wereld, in de handen van een
regering die imperialistische expansie na
streeft, zoals geen tsaar of keizer ooit ge
daan heeft".
Churchill zeide te geloven, dat oorlog
niet onvermijdelijk is. „Men behoort niet
tot gewelddadige of overhaaste actie over
te gaan en men moet hoop en geduld niet
laten varen. Er ontwikkelen zich verschil
lende gunstige processen. Onder de bedrei
ging van het communisme sloten alle vrije
landen zich hechter aaneen dan zij ooit te
voren deden of konden doen.
Wij koesteren geen vijandschap jegens
de Russen en wij wensen hun niet hun
wettige rechten en hun wettige veiligheid
te ontzeggen. Het doel moest blijven de
Russen overal te ontvangen als broeders
in de mensenfamilie. Van de Sovjet-Unie
wordt niets anders gevraagd, dan goede
wil en eerlijk spel. Indien er echter een
zenuwenoorlog is, laat ons dan zorgen dat
onze zenuwen sterk zijn en nog versterkt
worden door de diepste overtuiging van
ons hart. Indien wij standvastig bij elkaar
blijven en in geen enkele vorm aan de ty-
rannie en het slechte toegeven, zou het wel
eens kunnen zijn, dat niet onze zenuwen
of ons cultuurstelsel ineen storten. Dan zou
de vrede alsnog gehandhaafd kunnen
blijven".
Sprekende over unies en verbintenissen,
welke met een snelheid en een werkelijk
heidszin tot stand komen, die onder an-
deré omstandigheden misschien een gene
ratie nodig zouden hebben gehad, noemde
Churchill „de broederlijke verbintenis tus
sen het Britse gemenebest en de Verenigde
Staten voor mij het meest waardevolle".
Hij zeide de kracht van Engeland niet
te onderschatten, doch van oordeel te zijn,
dat er een wereldapparaat moet komen,
dat alle verbondenen zou vrijwaren van
aggressie.
„De Verenigde Volken zijn tot nu toe
verscheurd en verward door het Sovjet-
Russische antagonisme en door de funda
mentele scheuring, welke zich tussen het
communisme en de rest van de mensheid
heeft voorgedaan".
„De zekerheid dat de zaak van de vrij
heid door alle hulpmiddelen van overleg
en door toepassen van hoge wetenschap
verdedigd wordt, geeft de beste hoop dat
een derde wereldoorlog voorkomen zal
worden. Dit zal het zekerste middel zijn
om niet geknecht of vernietigd te worden",
aldus Churchill, die besloot: „Laat ons dus
voorwaarts gaan bij het vervullen van onze
opdracht en onze plicht, God vrezend en
niets anders".
De rede van Churchill te Boston heeft
in het algemeen een goede ontvangst ge
kregen in de Britse pers.
Volgens de „Manchester Guardian"
ademt de rede het „liberale humanisme"
van de dagen voor 1914 en is zij geen „in
wanhoop gegeven raad". De „Daily Mail"
schrijft, dat Churchill dezelfde waarschu
wende toon liet horen als drie jaar gele
den te Fulton, doch dat de waarschuwing
thans bijzondere nadruk kreeg, daar het
gevaar nader is. Volgens de „Daily Tele-
Briljante ontvangst
te Boston
Winston Churchill, die voor korte tijd
in de Verenigde Staten verblijft, heeft
te Boston gisteren een grote rede gehou-
den over de internationale toestand, die i
men kan beschouwen als een herhaling
van zijn opzienbarende rede van Fulton.
Churchill sprak zijn rede uit te Boston,
waar hij een gehoor vond van ongeveer
14.000 mensen. Geheel Amerika luister-
de echter naar hem aan de radio, want
zijn rede werd door alle Amerikaanse
radiostations uitgezonden. Bovendien
verscheen Churchill op de televisie
schermen. „Boston Garden", waar de
bijeenkomst plaats haddreunde reeds
voor de rede van de toejuichingen die
de Britse oppositieleider verwelkomden.
Na zijn toespraak brak een minutenlang
applaus los.
Toen Churchill in Boston arriveerde j
was de belangstelling overweldigend.
Het gelukte Churchill nauwelijks van
de trein in -zijn auto te komen, aange
zien de menigte de politieafzetting had
verbroken en zich om de Britse oud
premier verdrong. Churchill ontketende
stormen van enthousiasme door zijn V-
teken met de opgestoken vingers, het
bekende overwinningsgebaar uit de
j oorlogstijd.
graph" hoopt Churchill op vrede door
kracht. Het blad juicht zijn verklaring tegen
„gewelddadige of overhaaste actie" toe.
De diplomatieke medewerker van de
„Daily Worker" noemt de rede daaren
tegen „de wildste en onverantwoordelijk-
ste aanval, die Churchill tot nog toe op
de Sovjet-Unie heeft gedaan".
Kroonprins Olav van Noorwegen en zijn
gemalin Kroonprinses Martha zijn Don
derdagmiddag per KA..M.-vliegtuig uit Oslo
op Schiphol gearriveerd. Kroonprinses
Martha zal Zaterdag de doop verrichten
van het in Amsterdam gebouwde Noorse
vlaggeschip „Oslofjord" van welk schip
wij gisteren een foto plaatsten. Op Schip
hol werden de vorstelijke personen begroet
door Prins Bernhard.
Opklaring in betrekkingen tussen
Rusland en Perzië
Het Perzische ministerie van buiten
landse zaken deelt mede, dat de Russische
ambassadeur in Perzië, Ivan Sadjiskof, met
de minister van buitenlandse zaken, Iiek-
matt, besprekingen heeft gevoerd over het
Perzisch-Russische grensincident, dat het
leven heeft gekost aan een Perzische sol
daat. Door het ministerie is medegedeeld
dat het hier een misverstand betrof.
De Russische handelsattaché in Perzië,
Denisov, heeft weer contact opgenomen
met de minister van economische zaken
met het oog op een hervatting van de Per
zisch-Russische handelsbetrekkingen, die
sedert de zomer verleden jaar onderbro
ken zijn.
Nog geen Sovjet-nota
ontvangen in Den Haag
„Zeer ongebruikelijke
procedure"
's-Gravenhage, 1 April. In verband
met de door radio Moskou bekend gemaakte
Russische nota aan de landen van het At
lantisch Pact verklaarde men vandaag in
Den Haag, dat een nota van de Sovjet-Unie
hier niet ontvangen is. Het bericht wekte
daarom enige verbazing omdat het geheel
ongebruikelijk is, de inhoud van een diplo
matieke nota te publiceren voordat zij is
aangeboden.
De Sovjet-Unie hekelt het Atlantisch pact
„Het is allen bekend dat Rusland niet
voornemens is iemand aan te vallen
MOSKOU, 1 April. (Reuter). Tass,
het officiële Sovjet-Russische nieuwsbu
reau, heeft Vrijdagmorgen vroeg een me
morandum van de regering der Sovjet-Unie
over het Atlantisch verdrag gepubliceerd.
De tekst van het memorandum, die is
toegezonden aan de regeringen van de
Verenigde Staten, Engeland, Frankrijk.
België, Nederland. Luxemburg en Canada,
luidt in het kort:
„Op 18 Maart publiceerde het ministerie
van Buitenlandse Zaken der Verenigde
Staten de tekst van het Atlantisch ver
drag, dat de regeringen van de Verenigde
Staten, Engeland, Frankrijk, België, Ne
derland, Luxemburg en Canada over en
kele dagen voornemens zijn te onderte
kenen.
De verklaringen, vervat in het Atlan
tisch verdrag, dat het voor de defensie
bestemd is en de beginselen van de orga
nisatie der UNO erkent, dienen doelein
den die niets gemeen hebben met de taak
van zelfverdediging der verdragpartijen of
met werkelijke erkenning van de doelein
den en beginselen van de organisatie der
•U. N. O.
Van de grote mogendheden is alleen de
Sovjet-Unie uitgesloten van de deelnemers
aan dit verdrag, Hetgeen alleen verklaard
kan worden door het feit dat dit verdrag
tegen de Sovjet-Unie is .gericht.
„Om het sluiten van het Atlantisch
verdrag te rechtvaardigen verwijst men
naar het feit, dat de Sovjet-Unie defen-
De „Willem Barendsz"
op de thuisreis
Met 4500 ton traan meer
dan vorig jaar
Op 26 Maart eindigde de walvisvangst in
de Zuidpoolwateren, hetgeen voor de ..Wil
lem Barendsz" van de Nederlandse Maat
schappij voor de Walvisvaart te Amsterdam
het afsluiten van een gunstig vangstseizoen
betekende.. Dat de vangstcapaciteit door de
beschikking over tien jagers in plaats van
acht in het vorig seizoen inderdaad vergroot
is, blijkt uit de productiecijfers. De totale
productie bedroeg 105.040 vaten (17.507
ton) traan, 4.168 vaten (694 ton) spermolie
en ongeveer 100 ton aan bijproducten. De
cijfers over 1947-'48 geven voor traan,
spermolie en bijproducten respectievelijk
13.033 ton. 1176 ton en 130 ton aan. Voor
het seizoen 1948-'49 is de traanopbrengst
bijna 4500 ton hoger.
De Nederlandse regering heeft de traan-
productie reeds aangekocht voor 1015 per
„long ton" van 1016 kg tegen f 990 per
„long ton" in het vorig seizoen. Kapitein
K. Visser, die evenals in vorige jaren de
leiding van de expeditie had, hoopt 4 April
in Kaapstad te zijn. Onvoorziene omstan
digheden voorbehouden kan de „Willem
Barendsz" begin Mei in Nederland ver
wacht worden.
Generaal Clay doet genade
gelden vóór recht
Generaal Clay, de Amerikaanse militaire
gouverneur in Duitsland, heeft het vonnis
van 20 jaar dwangarbeid wegens spïonnage
tegen de 3I-jarige Tsjech Frantisek Klecka
een vroegere kellner bij de Oriënt
Express met 15 jaar verminderd. Klecka
werd 17 Februari door een Amerikaanse
militaire rechtbank te München wegens
spïonnage veroordeeld. Het proces werd
met gesloten deuren gevoerd en is het eer
ste van vijf processen tegen een groep, die
het vorig jaar werd gearresteerd en welker
leden deel zouden uitmaken van een
Tsjechoslo waaks spionnage-complot.
Generaal Clay kijkt uit naar een opvolger. Van verschillende zijden ts m de afge- De Amerikaanse autoriteiten te ïYank-
lopen weken het bericht gepubliceerd, dat Generaal Lucius Clay (links), de Ameri- fort hebben een afschrift van het proces-
kaanse militaire gouverneur in Duitsland, op 30 Juni aanstaande het bevel over de Klecka, dat tot op heden als „hoogst ge-
Amerikaanse strijdkrachten in Europa zal neerleggen. Als zijn opvolger worden heim" 'werd aangemerkt, vrijgegeven. Het
genoemd luitenant-generaal Albert Wedemeyer, vice-stafchef voor planning en bevat de eerste aanwijzing tot dusverre dat
operaties en Generaal Mark Clark (rechts), bevelhebber van het Zesde Klecka in dienst was van de NKVD, de
Amerikaanse legerRussische geheime politie.
De grenscorrecties
Er zouden reeds landdrosten
zijn aangewezen
(Van onze parlementaire redacteur)
Hoewel blijkens het Voorlopig Verslag
de voorgenomen grenscorrecties weinig
bijval vinden in de Tweede Kamer, ver
wacht men toch niet dat het wetsontwerp,
waarbij de Kroon gemachtigd wordt de
voor de grenscorrecties noodzakelijke voor
zieningen te treffen, door de volksverte
genwoordiging verworpen zal worden.
Naar verluidt wil de regering het wets
ontwerp met in dit geval bedenkelijke
spoed door de Tweede en Eerste Kamer
aangenomen zien te krijgen, ópdat de
correcties op 23 April hun beslag kunnen
krijgen.
Er zouden reeds landdrosten zijn aange
wezen voor de grensstrookj es die bij Ne
derland komen, namelijk de heer H.
Dassen, lid der Tweede Kamer en chef
van de dienst der arbeidsbemiddeling in
Heerlen, «en dr. A. Blauwboer, secretaris
van het openbare lichaam De Noord-Oost
polder.
sieve verdragen heeft met de volksdemo-
cratische landen. Deze vergelijking is
echter te enen male onhoudbaar.
Alle verdragen met de Sovjet-Unie over
vriendschap en wederzijdse bijstand met
de volksdemocratische landen zijn van
bilaterale aard en uitsluitend gericht tegen
de mogelijke herhaling van Duitse aggres
sie, van welk gevaar geen enkel vredelie
vend land onkundig kan zijn.
Het is volkomen onmogelijk deze ver
dragen uit te leggen als in enige opzicht
gericht tegen de bondgenoten van de
Sovjet-Unie in de vorige oorlog.
Bovendien heeft de Sovjet-Unie soort
gelijke verdragen tegen een herhaling van
Duitse aggressie niet alleen met de volks
democratische landen, doch ook met En
geland en Frankrijk.
In onderscheid hiermee is het Atlantisch
verdrag niet een bilateraal, doch een mul
tilateraal verdrag, dat een afgesloten groe
pering van staten schept en. hetgeen bij
zonder belangrijk is, de mogelijkheid van
een herhaling van Duitse aggressie volko
men negeert". Het verdrag heeft dienten
gevolge niet tot doel het voorkomen van
een nieuwe Duitse aggressie.
De uitgebreide militaire maatregelen,
die de Verenigde Staten in de huidige om
standigheden var. vredestijd nemen in sa
menwerking met Engeland en Frankrijk,
waaronder de uitbreiding van alle soorten
gewapende machten, het opstellen van een
plan voor de toepassing van het atoom
wapen, de voorraadvorming van atoom
bommen, die zuiver een aanvallend wapen
zijn, het vormen van een net van lucht
en vlootbases, etcetera, dragen geenszins
een defensief karakter. Het handhaven te
Washington van de gecombineerde Engels-
Amerikaanse staf, die tijdens öe tweede
wereldoorlog ingesteld werd, de jongste
vorming van de militaire staf van de zoge
naamde Westelijke Unie te Fontainebleau,
evenzeer als het voornemen onmiddellijk
tot oprichting over te gaan van de in het
Atlantisch verdrag beoogde verdedigings
commissie, wijzen geenszins op de vrede
lievende of defensieve doeleinden van de
deelnemers aan het verdrag, doch dragen,
bij tot het verhogen van ongerustheid en
angst en tot het wekken van oorlogs-
hysterie, waar alle soorten aanhitsers tot
een nieuwe oorlog zo'n belang bij hebben".
„Wereldheerschappij leidt tot
ineenstorting".
„Het Atlantisch verdrag wil de landen
angst aanjagen, die niet besluiten te
gehoorzamen aan het bevel van de
Engels-Amerikaanse groep van mo
gendheden, die aanspraak maakt op
wereldheerschappij, hoewel de onhoud
baarheid van dergelijke aanspraken
opnieuw werd bevestigd door de
tweede wereldoorlog, die uitliep op de
ineenstorting van het fascistisch Duits
land, dat ook aanspraak had gemaakt
op wereldheerschappij.
Tegelijkertijd kan men slechts de onge
grondheid der anti-Sovjet-Russische drijf
veren van het Atlantisch verdrag inzien,
in zoverre als het aan allen bekend is, dat
de Sovjet-Unie niet voornemens is iemand
aan te vallen".
Conclusies
Op grond van het bovenstaande komt de
Sovjet-regering tot de volgende conclu
sies aldus besluit het memorandum.
1. Het Atlantisch verdrag heeft niets
te maken met de doeleinden van zelfver
dediging der partijen, die door niemand
bedreigd worden, die niemand voornemens
is aan te vallen.
2. Het Atlantisch verdrag draagt niet
alleen niet bij tot het verstevigen van vrede
en internationale veiligheid, hetgeen 'de
taak is van alle leden van de organisatie
der UNO, doch is direct in strijd met de
beginselen en doeleinden van het handvest
der UNO en leidt tot ondermijning dezer
organisatie.
3. Het Atlantisch verdrag is in strijd
met het in 1942 door Engeland en de Sov
jet-Unie getekende verdrag, waarbij beide
staten zich verplichtten, samen te werken
in het handhaven van vrede en internatio
nale veiligheid en niet verdragen te sluiten
of deel te nemen aan coalities, die tegen
de andere ondertekenende partij zijn ge
richt.
4 Het Atlantisch verdrag is in strijd
met het in 1944 door Frankrijk en de Sov
jet-Unie getekende verdrag.
5. „Het Atlantisch verdrag is in strijd
met de tussen de Sovjet-Unie, de Verenig
de Staten en Engeland gesloten overeen
komsten op de conferenties te Yalta en
Potsdam en op andere conferenties van de
vertegenwoordigers dezer mogendheden,
gehouden zowel tijdens als na de tweede
wereldoorlog, waarbij de Verenigde Staten
en Engeland evenals de Sovjet-Unie de
verplichting op zich namen samen te wer
ken bij het versterken van algemene vrede
en internationale veiligheid en bij te dra
gen tot het versterken van de organisatie
der UNO."
Het woord is aan
Galsworthy:
Arbeid heeft geen waarde, tenzij
men er in gelooft.
Minister Stikker bij
minister Acheson
Indonesische
ter sprake
kwestie
Mr. D. U. Stikker, de Nederlandse minis
ter van Buitenlandse Zaken, en zijn Ame
rikaanse ambtsgenoot Dean Acheson heb
ben Donderdag tijdens een onderhoud, dat
twee uur duurde, van mening gewisseld
over doelmatige en snelle methodes om tot
een regeling in Indonesië te komen en
eveneens het Atlantisch verdrag en alge
mene West-Europese kwesties besproken.
Volgens een na de bespreking uitgegeven
gemeenschappelijk communiqué heeft
Acheson doen uitkomen dat de Amerikaan
se regering van harte hoopt, dat de instruc
ties van de Veiligheidsraad van 23 Maart,
zo spoedig mogelijk zullen worden uitge
voerd. De minister gaf uitdrukking aan
zijn volledig vertrouwen, dat beide partijen
snel en te goeder trouw de voorbereidende
onderhandelingen zullen openen waar de
Veiligheidsraad om verzocht heeft. Mr.
Stikker wees er op, dat de voorstellen van
de Veiligheidsraad door de Nederlandse
regering aanvaard zijn. uitte dezelfde wens
als Acheson en gaf nader aan, langs welke
wegen naar zijn mening op de meest doel
matige en vlugge wijze vooruitgang ge
boekt zou kunnen worden (in de instructies
van 23 Maart verzoekt de Veiligheidsraad
om een voorlopige conferentie tussen Ne
derland en de republikeinse leiders ten
einde de Indonesische regering te herstel
len vóór de Rondetafelconferentie in Den
Haag).
Indonesische kwestie
voor UNO-assemblée?
Verzoek van India en
Australië
De secretaris-generaal der UNO, Trygve
Liè. ontving heden twee brieven, gedateerd
31 Maart, waarin Australië en India een
verzoek indienden om de Indonesische
kwestie als aanvullend agendapunt op te
nemen bij de door de Algemene Vergade
ring der UNO in het tweede gedeelte van
haar derde zitting te behandelen onder
werpen.
De Australische gedelegeerde J. D. L.
Hood verklaarde dat dit verzoek is inge
diend gezien het in gebreke blijven door
Nederland om te voldoen aan de resoluties
van dg. Veiligheidsraad. Dal dit verzoek
wordt gedaan aan de Assemblee betekent
niet, dat de indieners critiek willen uitoefe
nen op de Veiligheidsraad. Hun bedoeling
is alleen de vrienden van de republiek in
de gelegenheid te stellen in de Assemblee
hun zienswijze kenbaar te maken.
In de Amerikaanse pers te New York
wordt deze stap gekenschetst als het resul
taat van besprekingen lussen de landen van
de New Delhi-conferentie. Hoewel, naar
werd vernomen, enige dier landen zich niet
met deze stap van India en Australië heb
ben willen inlaten. Dat Australië tot de
initiatiefnemers behoort, wordt hier van te
meer betekenis geacht, omdat dr. Evatt
voorzitter is van de Assemblée en een grote
invloed heeft in de zaken van de UNO.
Palar, de republikeinse vertegenwoordi
ger. verklaarde dat deze stap hem welkom
is. Een woordvoerder van de delegatie der
Verenigde Staten zeide er door te zijn ver
rast.
Volgens een der bepalingen van het
Handvest zal de Assemblée zich onthouden
van enigerlei aanbeveling met betrekking
tot een geschil of een bepaalde toestand
„zolang de Veiligheidsraad met betrekking
tot dat geschil of die toestand de hem opge
dragen functie uitoefent", tenzij de Veilig
heidsraad „daartoe het verzoek doet". Of
schoon in het huidige stadium de Indonesi
sche kwestie nog voorkomt op de agenda
van de Veiligheidsraad, sluit artikel 12 van
het Handvest, volgens een van gezagheb
bende zijde uit de UNO gegeven interpre
tatie. een debat (in tegenstelling tot het
doen van aanbevelingen) over een bepaalde
aangelegenheid door de Assemblée niet uit,
ook al maakt zij nog een onderwerp van
behandeling door de Veiligheidsraad uit.
Duitse ontmanteling
wordt beperkt
Officieus is bekend geworden, dat de
Britse, Franse en Amerikaanse regeringen
zich hebben verplicht het ontmantelen van
Duitse fabrieken te beperken. Dit besluit
werd genomen tijdens recente onderhan
delingen te Londen.
Reuter's diplomatieke medewerker schrijft
dat de Britse, Franse en Amerikaanse ver
tegenwoordigers er aanvankelijk niet in
slaagden overeenstemming te bereiken over
hetgeen er omtrent de bereikte resultaten
der besprekingen zal worden gepubliceerd.
Van gewoonlijk betrouwbare zijde wordt
vernomen, dat de Franse regering voorne
mens was geweest onmiddellijk enkele bij
zonderheden van de bereikte overeenkomst
te publiceren.
De Britse en Amerikaanse regeringen
wilden echter slechts een kort communiqué
uitgeven, waarin mededeling zou worden
gedaan van de bereikte overeenstemming,
doch waarin geen nadere bijzonderheden
zouden worden gepubliceerd. Dit is dan
ook geschied.
IETS MEER WIND
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Vrij
dagavond tot Zaterdagavond. (Opge
maakt te 10 uur)
Droog weer met enkele overdrijvende
wolkenbanken en plaatselijk ochtend
mist. Matige en later vrij krachtige
wind tussen Oost en Zuidoost. Van
nacht op verschillended plaatsen lichte
nachtvorst. Morgen overdag iets hogere
temperaturen dan vandaag.
2 April:
Zon op 6.14 uur, onder 19.14 uur
Maan op 7.21 uur, onder 0.00 uur
