Keiler Macdonald
c
3
ELEVOX ELECTRIC CALL
Senatoren hebben ten aanzien van
justitie tal van klachten en wensen
Majoor de Graaf over het England Spiel
Nederlandse verliezen
in Indonesië
SCHUDT UW
LEVER WAKKER
f Wereldnieuws
WOENSDAG 13 APRIL 1949
2
EERSTE KAMER
Optreden tegen extremistische elementen gevraagd
(Van onze parlementaire redacteur)
Herstel van de rechtsstaat is hard nodig.
Aldus de kern van mr. W i 11 e m a
(KVP) uiteenzetting bij de bespreking van
de begroting van Justitie. Het Beheersin
stituut moet zo spoedig mogelijk worden
opgeheven. Na het uitzitten van hun straf
tijd dienen voormalige politieke delinquen
ten op gelijke wijze behandeld te worden
als de overige burgers: dus geen onthou
ding van jachtacten noch van paspoorten.
Deze laatste kunnen zij alleen krijgen als
ze „economisch belangrijk" zijn. Hier
treedt men dus niet op zonder aanzien des
persoons. Tenslotte stipte deze senator nog
aan dat rechtbanken bij het opmaken van
voordrachten ter voorziening in vacatures
bovenal naar de bekwaamheid en niet in
de eerste plaats naar de politieke of gods
dienstige richting van de sollicitanten heb
ben te kijken.
Prof. Molenaar (WD), die er op aan
drong dat het Beheersinstituut bij afwij
zende beschikkingen meteen de gronden
daarvoor zal aangeven, meende ten aan
zien van politieke delinquenten een be
denkelijke verslapping te zien optreden, al
was hij het anderzijds met de vorige spre
ker eens, dat het zaak is de beginselen van
de rechtsstaat ook te hunnen opzichte hoog
te houden. Zo klaagde hij over het op
treden in een geval van zogenaamde voor
waardelijke buiten-vervolging-stelling, dat
wel op iets van chantage gaat lijken. Tegen
het gratiebeleid had prof. Molenaar het
bezwaar, flat te dikwijls de Kroon beslis
singen van het hoogste rechterlijk orgaan
(de Bijzondere Raad van Cassatie) ter zijde
schuift. Klaarheid moet er komen over be
weerde misstanden die zich in de kampen
van politieke delinquenten in 1945'46 zou
den hebben voorgedaan.
Een politiek-pikant punt voerde prof.
Molenaar aan, toen hij een spoedige wette
lijke regeling ter bestrijding van gevaren
van de kant van extremistische elementen
bepleitte. Tegen geestelijke strijd van be
paalde denkbeelden had deze senator geen
bezwaar, maar dit moet geschieden met
open vizier en zonder terreur-methoden.
Het tempo van de regering is na de in dit
opzicht reeds herhaaldelijk gevraagde
maatregelen te langzaam. Welke middelen
bijvoorbeeld de communisten aanwenden
heeft een rapport van een commissie over
hun optreden in Canada laten zien. Prof.
Molenaar's fractie wilde om deze reden in
elk geval niet meer meewerken aan natu
ralisaties van oud-Spanje-strijders. Gaarne
zoudeze senator van de minister een over
zicht krijgen van hetgeen hij van plan is
tegen de gevaren van ondermijnende actie
van extremisten te gaan doen.
Mr. Kol ff (C.H.) was, in tegenstelling
tot prof. Molenaar, voor het plan om nota
rissen op 70-jarige leeftijd te pensionneren.
Na een lofzang op de wijze waarop in het
algemeen procureurs-fiscaal en advocaten-
fiscaal hun taak hebben verricht, volgde
onder meer de opmerking, dat het ogenblik
nog niet aangebroken is om over de gehele
lijn politieke delinquenten te herstellen in
de hun bij de uitspraken ontnomen kies
rechten.
Minister Wijers kreeg van mr. Rip (A.R.)
een goed cijfer voor zijn ijver, onder meer
voor de aan de Staten-Generaal overge
legde „proefwerken", te weten de voorstel
len inzake tuchtrecht voor journalisten en
die betreffende het gevangeniswezen. De
Anti-Revolutionnaire woordvoerder drong
er intussen op aan, het in de gevangenissen
niet te genoegelijk te maken, want de ver
geldingsgedachte moet zijns inziens toch
niet te loor gaan. Spoed met herziening van
het binnenscheepvaart-recht, een uiteen
zetting over het gratiebeleid aansluitend
aan het betoog van prof. Molenaar en een
waarschuwing tegen een te veel aan com
missies, die allerlei wettelijke regelingen
moeten voorbereiden, waren enige in dit
betoog behandelde punten.
In de avondvergadering uitte mej. mri
Tjeenk Willink (Arbeid) haar onge-
Elke dag kan men het
horen en lezen,
TIP VAN BOOTZ' is gewoon
onvolprezen
We probeerden een fles.
En leerden deez' les,
Er moet nooit meer iets
anders wezen.
'n TIP'VAN BOOTZ
Inz. L. K. te Göuda ontv. 1 fl. TIP
(Adv.)
De radio geeft Donderdag
HILVERSUM I. 301.5 M.
7.00. 8.00, 13.00. 18.00. 20.00 en 23,00 uur
Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Gedicht van de
dag. 7.35 Platen. 7.50 Dagopening. 8.15 Platen.
8.55 Voor de vrouw. 9.00 Tafelmusik, Tele-
mann en Airs de Ballet, Remeau. 9.30 Platen.
10.00 Morgenwijding. 10.15 Arbeidsvitaminen.
10.50 Voor de kleuters. 11.00 Platen. 11.45 Uit
de wereldpers. 12.00 Orgel. 12.30 Weerpraat-
je. 12.33 In 't spionnetje. 12.38 Piano en
orgel. 13.15 Platen. 12.30 Bandi Balogh. 13.50
Peter Dawson. 14.00 „Witte Donderdag, Goede
Vrijdag en Pasen in de. folklore". 14,45 Solis
tenconcert, zang, viool en cello met piano.
15.00 Voor zieken. 16.00 Programma in note-
dop. 17.00 Kaleidoscoop. 17.20 Welk dier?.
17.30 „The Dutch Swing College", 17.50 S.
Torch, orgel. 18.15 Sportpraatje. 18.30 Strijd
krachten. 19.00 „Pepi", radiostrip. 19.10 „Film
en jeugd". 19.20 Les Gars de Paris. 19.45 Rege-
.ringsvoprlichtingsdidnst. 20.05 Radiozoeklicht.
20.15 Belgisch Omroep Symphonie orkest.
21.30 „Pasen", luisterspel. 22.10 Orgel met
dameskoor, bas. bariton eh cello. 23.15 Platen.
HILVERSUM II. 414.5 M.
7.00, 13.00, 19.00, 20.00 en 23.00 uur Nieuws.
7.15 Sinfonia Concertante, Mozart. 7.45 Ge
bed. 8.00 Inleiding. 8,30 Hoogmis. 9.45 Water
standen. 9.50 Nieuw Londens Strijkorkest.
10.00 Concerto Grosso Handel. 10.15 Morgen
dienst. 10.45 Kerkkoor Russisch Orthodox
Theolog. School. 11.00 Voor zieken. 11.40 Trio
no. 4, v. Beethoven. 12.00 Hans Gruys, Mezzo
sopraan. 12.30 Weerpraatje. 12.33 Sympho-
nette Orkest. 12,55 Zonnewijzer. 13.20 Sym-
phonette Orkest (vervolg). 13.45 „Roeromme".
14.00 Platen. 14.20 Orgel, 14.40 Een Ned.
verpleegster in Zuid-Afrika. 15.00 Piano.
15.15 Kamerorkest. 16.00 Bijbellezing. 16.45
Platen. 17.00 Jeugdjournaal. 17.30 Mannen
koor. 17.50 Kinderhoorspel. 18.00 Leger des
Heils. 18.15 Land- en tuinbouw. 18.30 Zigeu
nerorkest. 19.15 Bernard Renooij. orgel. 19.30
Actueel geluid. 19.45 Platen. 19.55 „Een goed
woord voor een goede zaak". 20.05 Proloog.
20.15 Ein Deutsch Requiem, Brahms. 22,05
Vaart der volken. 22.25 George van Renesse,
Felix de Nobel, piano-duo. 22.45 Overden
king. 23.15 Concert in E. Bach, Jehudi Me-
nuhin. 23.35 Stuyvesant Strijkkwartet,
noegen over het nog steeds in ons burger
lijk recht gelijk stellen van de gehuwde
vrouw met kinderen en onder curatele ge
stelden. Zij vroeg niet te lang te wachten
met het herstellen in de kiesrechten van
politieke delinquenten en besprak voorts
een reeks van kwesties ten aanzien van het
vraagstuk der naturalisatie. Een lofrede
op de secretaris-generaal van het departe
ment van Justitie ging gepaard met kritiek
op de verstarrende eigenschappen van dat
departement zelf. Hierna keerde mej.
Tjeenk Willink zich met klem tegen de
voorstanders van wederinvoering van de
doodstraf, wier „oorlogswinst" zij aller
minst op prijs kon stellen.
De heer Reyers (C.H.) vroeg zich af,
waarom de behandelende geneesheren niet
gerapporteerd hebben over hetgeen er in
de kampen ten opzichte van de politieke
delinquenten gebeurd zou zijn, waarna mr.
Ruys de Beerenbrouck (KVP)
zich verzette tegen verbeurdverklaring van
particulier vermogen van vijandelijke on
derdanen, die persoonlijk niets misdreven
hadden. Dit noemde hij strijdig met het
volkenrecht en met de beginselen van de
rechtsstaat. In dit verband haalde spreker
de door prof. Meyers gebezigde uitdrukking
„barbaarse instelling" aan. Hoogst onbillijk
noemde hij ook de behandeling van Neder
landse vrouwen, die vóór de oorlog met
Duitsers getrouwd waren, in Duitsland
wonen en die volledig trouw waren ge
bleven aan het volk, waaruit ze waren
voortgekomen. Een tegemoetkomende hou
ding van de regering achtte hij in deze aan
gelegenheid noodzakelijk.
DE 111.111de EVACUé UIT INDONESIë
ARRIVEERT MET DE NIEUWE
„DRENTE"
Het nieuwe voor de Koninklijke Rotter
damse Lloyd in Amerika gebouwde s.s.
„Drente", een zusterschip van de „Fries
land" wordt hedenavond laat in Rotterdam
verwacht. De ontscheping zal Donderdag
morgen om acht uur beginnen.
De „Drente" is het tweehonderdste eva
cuatieschip uit Indonesië. Aan boord be
vindt zich de 111.111de evacué, die door
„Nederland helpt Indië" feestelijk zal
worden ontvangen.
Autoweg door de
Wieringermeer
Onvoorziene omstan^jgheden voorbehou
den zal in Augustus van dit jaar een snelle
verbinding AmsterdamWieringermeer
Den OeverLeeuwarden tot stand geko
men zijn, doordat dan ook het gedeelte
der rijksweg no. 7: WieringerweffDe
Hulk voltooid zal zijn. Deze weg is op snel
verkeer berekend doordat de krommingen
in de weg z.g. „lemniscaat-bochten" zijn,
welke zonder gevaar met een snelheid van
150 km per uur „genomen" kunnen worden.
De hellingen zijn zodanig geprojecteerd,
dat het ook bij bruggen mogelijk is 300
meter vooruit te zien. Het lag oorspron
kelijk in de bedoeling twee gescheiden
rijbanen aan te leggen. Wegens de hoge
kosten is besloten voorlopig met één baan
te volstaan.
Voorlopig zullen, eveneens om financiële
redenen, geen viaducten gebouwd worden
bij de kruisingen bij Wieringerwerf.
De totale afstand AmsterdamDen
Oever langs deze weg zal 64 km bedragen.
Heringa Wuthrich
HAARLEM
BLIKSEMAFLEIDERS
Comité Benelux vraagt
afschaffing van paspoorten
Het Comité Benelux heeft de minister
van Buitenlandse Zaken verzocht thans
over te gaan tot afschaffing van het ge-
bruik der paspoorten in het onderling ver
keer tussen de drie Beneluxlanden en deze
te laten vervangen door de goedkope be
wijzen van Nederlanderschap.
Het zakenleven ondervindt volgens het
comité ernstige belemmeringen door de
langdurige procedure, welke gevolgd moet
worden bij het aanvragen der paspoorten.
Het uitreiken van bewijzen van Nederlan
derschap zou een aanzienlijke besparing
voor het bedrijfsleven zowel als voor de
toeristen betekenen.
I
De voorlopige Federale regering maakte op Hr. Ms. torpedobootjager „Evertsen" een
tocht in de baai van Batavia. Vice-admiraal Pinke onderhoudt zich met zijn gasten.
Geheel links Raden Achmad Koesono Negoro, wali negara van Oost-Java, daarnaast
(met rug naar camera) de heer Hilman Djajadiningrat, gouverneur van Batavia en
verder naar rechts admiraal Pinkeprofessor Hocsein Djajadiningrat, procureur-
generaal mr. H. W. Felderhof, de heer A. Pangeran Kartanegara, en de directeur van
het kabinet van de Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon, dr. P. J. Koets.
In verschillende publicaties is gesugge
reerd dat het verraad, tengevolge waarvan
vele Nederlandse geheime agentên gedu
rende het England Spiel in Duitse handen
vielen, slechts door één man gepleegd kon
zijn en die suggesties wezen alle min of
meer openlijk naar majoor Seymour Bing
ham, die in de tweede wereldoorlog aan het
hoofd gestaan heet te hebben van de on
derafdeling der Britse Intelligence Service
welke de agenten uit Engeland naar hét
bezette Nederlandse gebied uitzond.
Majoor K. de Graaf, destijds waarnemend
hoofd van het Bureau Bijzondere Op
drachten te Londen, sprak gisteren in
het Haarlemse Concertgebouw voor
een vrij talrijk gehoor over deze
affaire, maar veel nadere opheldering
verschafte zijn causerie niet. De heer
De Graaf uitte zich integendeel over
deze kwestie in zeer voorzichtige termen.
Hij had nooit gezegd wie dit verraad ge
pleegd had, maar wel stond het voor hem
vast, dat het verraad „aan de goede kant"
zetelde en hij had hierover dan ook uit
voerig gerapporteerd met overlegging van
vele bewijsstukken bij de regering en, voor
kort, ook bij de Parlementaire Enquête
Commissie, maar hangende het onderzoek
door deze commissie wilde hij zich niet
uitlaten over de schuldige (n). Hij kon
alleen onthullen dat die wellicht „aan
onze zijde van de grens" gezocht moesten
worden en voorts dat hij „niet van zins
was ooit voor enige bewering excuses aan
te bieden aan majoor Bingham", zoals door
een dagblad gesuggereerd was. De heer
De Graaf lichtte echter niet toe, welke be
weringen ten aanzien van majoor Bingham
hij hierbij op het oog had.
Hij was voorts van oordeel dat kolonel
dr. Somers, hoofd van het Bureau Inlich
tingen te Londen, geen rol in het England-
Spiel gespeeld heeft en dat er evenmin be
wijzen zijn dat dit spel later door „misda
dige nalatigheid" (criminal negligence)
van de Britse geheime dienst in de hand
gewerkt is. Wel waren er moeilijkheden en
onvolkomenheden in de samenwerking met
de twee Engelse diensten, de conservatieve
Intelligence Service en de Special Opera
tions Executive en dit gaf aanleiding tot
wrijving.
De majoor betreurde het overigens dat
sommige outsiders in periodieken en an
derszins vaak de meest ongerijmde „eigen
visies" op deze zaken en de daarbij betrok
ken personen hebben gelucht, waarbij on
der meer absurde beschuldigingen geuit
zijn jegens vele dappere agenten, die door
het England-Spiel in Duitse handen vielen.
De omgekomen agenten kunnen zich niet
meer verdedigen; de weinigen die ontkwa
men zijn nog niet gerehabiliteerd; de Mili
taire Willemsorde werd hun onthouden.
Spreker hoopte dat de Parlementaire En
quête Commissie ook hun recht zal doen
wedervaren en de ware schuldigen aan de
kaak zal stellen, maar hij vreesde toch, dat
het waas van geheimzinnigheid, dat nog
steeds over het England Spiel hangt, wel
nooit geheel weggevaagd zal worden om
dat hierbij ook veel internationale belangen
en „top secrets" betrokken zijn. Hij wees
er voorts met nadruk op dat zijn tweedelige
roman „Carnaval der Desperados" geen
documentaire van de Londense spionnage-
centra, het agentenwerk en het England
Spiel is, maar louter fictie, waarin hij al
leen de atmosfeer van die zaken en gebeur
tenissen heeft willen schilderen. De wer
kelijkheid „was overigens vaak verbijste
render dan welke fictie ook" meende de
heer De Graaf, hetgeen hij onder meer
illustreerde met het voorbeeld van de O.D.,
NIEUWE STRAAL-MOTOR
Naar de Canadese minister van Defensie,
Brooke Claxton, Dinsdag heeft verklaard,
meent Canada de sterkste straalvliegtuig
die naar sprekers mening zeer waardevolle
diensten had kunnen bewijzen in het ver
zet, maar daaraan op bevel der regering
niet mee mocht werken omdat er een an
dere opdracht voor deze dienst gereserveerd
was. Die opdracht bleek, volgens spreker,
later slechts een zeer beperkte te zijn ge
weest, zodat hierdoor kostelijke kansen om
de vijand afbreuk te doen, ongebruikt ge
bleven zijn.
Majoor De Graaf, die later nog vele vra
gen beantwoordde, doorspekte zijn relaas
met talrijke persoonlijke herinneringen.-
VLISSINGEN EN DE MARINE.
B. en W. van Vlissingen hebben aan de
raad medegedeeld, dat er wel op gerekend
kan worden, dat de marine naar Vlissingen
zal terugkeren. Over het tijdstip, waarop
deze terugkeer zal geschieden, staat echter
nog niets vast.
In marinekringen beschouwt men deze
mededeling als zeer voorbarig.
De Koninklijke Marine zoekt op het
ogenblik naar wegen om de matrozenoplei-
ding van Loosdrecht naar de kust te ver
plaatsen.
Daarbij wordt ook aan Vlissingen ge
dacht, maar er is nog niets vastgesteld.
T
LUIDSPREKENDE TELEFOON INSTALLATIES
IHLICHTIHGEH EH PROSPECTUS Bil:
JANSWEG 42, HAARLEM
TEL. 11828-18G2G
Toneel
Kruisweg langs de Stad
Een Passiespel door
Henri Brochet
Rechtgeaarde deelnemers aan een leken
spel zullen niet streven naar persoonlijk
succes. In hen moet slechts zijn de wil om
te getuigen, te getuigen van wat hun lief
en heilig is.
Van dit streven hebben de werkende
leden van de Rederijkerskamer „Alber-
dingk Thijm" blij'k gegeven met de opvoe
ring van Henri Brocket's passiespel „Kruis
weg langs de stad", Dinsdag in de Stads
schouwburg. Een oude man, vader Delen,
vertelt het lange verhaal van zijn lijden
door het oorlogsgeweld. Hij heeft z'n enige
kleindochter verloren en dwaalt nu als ver
dwaasd door de wereld. In een aantal korte
taferelen toont een oude vrouw hem een
ander, een groter lijden, het lijden van
Christus. En het beleven van dit grote leed
verzoent de oude man met zijn lot.
Dit inderdaad zeer simpele spel wordt in
hoofdzaak gedragen door die beide oude
mensen, vader Delen en tante Clara. Zij
vormen de schakel tussen de verschillende
taferelen waarin de Passie wordt uitge
beeld.
Zonder al te zeer te kort te doen aan de
prestaties der anderen, willen wij de
knappe vertolking van -het echtpaar Kruy-
ver vermelden, die als Vader Delen en tan
te Clara het stuk droegen.
Daar het in een dergelijk spel hoofdza
kelijk aankomt op het gesproken woord,
was het vooral de dictie, die hoge eisen
stelde aan de spelers. En hoewel niet alles
vlekkeloos klonk en sommigen zich wel
eens lieten verleiden tot een te theatrale
voordracht, kunnen we toch zeggen, dat"
hieraan zeker de nodige zorg was besteed.
Het verdient aanbeveling niet al te zeer
vast te houden aan'de letter van de tekst.
De naamvals-n is in modern Nederlands
een natuurlijke dood gestorven.
Regisseur Jan Icas van Dijk had gezorgd
voor een fraaie groepering in de verschil
lende Passie-visioenen en de toneelmees
ter van de Stadsschouwburg, de heer C. H.
Voskuilen had op smaakvolle wijze met
eenvoudige middelen een décor gebouwd,
dat hij bovendien op fantastische wijze be
lichtte.
Het was haast te mooi voor een leken
spel, dat toch niet in de eerste plaats het
oog moet boeien maar veeleer moet spre
ken tot het hart.
F. HESMERG.
's-GRAVENHAGE, 12 April. De rege
ring maakt bekend, dat tot haar leedwezen
de volgende verliezen in Indonesië zijn
gerapporteerd:
Koninklijke Marine. Overleden.ten ge
volge van oorlogsverwonding op 9 April
1949: mar. 2 z.m. W. G. Govers uit Haarlem.
Koninklijke Landmacht. Gesneuveld
17 Maart 1949: sold. W. J. Bink, uit Gilze-
Rijen; sold. H. G. Schansert, uit Almelo.
Gesneuveld 18 Maart 1949: huzaar C.
Slabbekoorn, uit Heienoord (Z.H.)
Gesneuveld 19 Maart 1949: korp. J. H. M.
Wulms, uit Odiliënberg (L.).
Gesneuveld 27 Maart 1949: huzaar le kl.
J. G. Bloemsma, uit Hilversum.
Gesneuveld 28 Maart 1949: sold, le kl. P.
H. Peulen, uit Belfeld (L.).
Gesneuveld 30 Maart 1949: sold, le kl. J.
Seekles, uit Breskens.
Gesneuveld 1 April 1949: majoor H. J.
Balfoort, uit Haarlem; sold. P. Dijkhuizen,
uit 's Gravenhage.
Gesneuveld 1 April 1949: sold, le kl. H.
Hulst, uit Staphorst; sold. L. A. van den
Oord, uit Kerkdriel (gem. Driel); sold. G.
B. Schurink, uit Losser (O.); sold. A. van
der Zeeuw, uit Leiden.
Overdeden ten gevolge van oorlogsver
wonding op 2 April 1949: sold, le kl. J. D.
Posthuma, uit Roermond
Gesneuveld 4 April 1949: korp. J. van
Polanen Petel, uit Driebergen Rijsenburg.
Dagorder generaal Spoot
van 24 Maarf
BATAVIA, 12 April. Naar pas thans
blijkt uit het weekblad voor de Neder
landse strijdkrachten in Indonesië „Wa
penbroeders" heeft de legercommandant,
lt.-generaal Spoor op 24 Maart onderstaan
de dagorder aan de troepen in Indonesië
uitgevaardigd:
„Ondanks de door mij herhaaldelijk rn
woord en geschrift gegeven waarschuwin
gen en zeer pertinent gestelde opdrachten,
dat elk militair van het leger in Indonesië
zich onder alle omstandigheden heeft te
gedragen als een goed soldaat betaamt in
zijn behandeling van gevangenen en in
zijn optreden tegen verzetslieden, in zijn
omgang met de bevolking en ten opzichte
van de eigendommen van anderen, berei
ken mij toch nog telkenmale vermeende
klachten over door 'militairen gepleegde
misdragingen.
Ik wéns hier al dadelijk aan toe te voe
gen, dat vele van deze klachten bij nader
onderzoek blijken te berusten op „geruch
ten" en vaak slechts een kern van waar
heid bevatten doch schromelijk overdreven
zijn, dan wel geheel uit de lucht gegrepen.
Bovendien is het duidelijk, dat in verschil
lende gevallen de aanbrengers van deze
klachten niet gedreven werden door het
prijzenswaardige streven om recht te zoe
ken waar vermeend werd, dat onrecht was
gedaan, doch bedoelde klachten met poli
tieke bedoelingen wereldkundig maakten.
In stede van zich tot de bevoegde autori
teiten te wenden, werd hierdoor de Neder
landse zaak en de naam van het leger in
binnen- en buitenland vaak ernstige schade
berokkend.
Doch dit alles neemt nret weg dat rk my
niet kan losmaken van de gedachte, dat er
toch gevallen zijn, waarin door enkelingen
somtijds wordt opgetreden op een wijze,
welke ontoelaatbaar moet worden genoemd.
Ik heb u steeds voor gehouden, dat de mi
litair zich onder alle omstandigheden heeft
te gedragen naar de erecode, welke de sol
daat siert:
Behandel uw gevangenen streng, doen
menselijk en rechtvaardig.
Bezorg de bevolking geen overlast,
waar dit kan worden veripeden.
Ontzie andermans eigendommen te
allen tijde, tenzij de gevechtsactie te dren
aanzien onvermijdelijke maatregelen ver
eist- j A
Speel nimmer eigen rechter, dat rs
niet uw taak, noch uw bevoegdheid.
Ik wil hier in dit verband nogmaals aan
halen, hetgeen ik in mijn laatste dagorder
van 18 December 1948 tot u zeide:
„Beseft, dat gij geen krijgsvolk zijt, doch
brengers van recht en veiligheid aan een
bevolking, die reeds te lang zuchtte onder
terreur en onderdrukking. Verlicht haar
noden, vermeerdert deze niet. Onthoudt u
van elke daad, die niet de toets van een
scherpe critiek zou kunnen doorstaan. Zijt
beslist doch tevens menslievend en ontziet
andermans eigendom."
Gij hebt in de afgelopen maanden ge
toond uw taak uitnemend te begrijpen en
gij hebt deze op bewonderenswaardige
wijze uitgevoerd. Zorgt dat op uw presta
ties geen smet wordt geworpen als hier
voor bedoeld en die de soldaat onwaardig
zijn. Gij weet, dat elk geval, dat mij ter
ore komt, grondig wordt onder-zocht en dat
eventuele schuldigen nimmer hun gerechte
straf ontlopen. Zorgt er voor, dat dergelijke
onderzoeken overbodig zijn en dat aan
tijgingen steeds kunnen worden terugge
wezen naar het rijk der fabelen of naar
kwaadsprekerij
Ik eindigde mijn dagorder van 18 Decem
ber 1948 met de woorden: „Ik stel mijn
Volle vertrouwen in uw houding." Ik wens
deze woorden heden opnieuw en met de
meeste nadruk te herhalen. Het is aan u
te tonen, dit vertrouwen in elk opzifcht
waardig te zijn."
PAASBROOD 1PER 800 GRAM
Het Directoraat-generaal van de Prijzen
vestigt er de aandacht op, dat de maxi
mumprijs voor krentenbrood en rozijnen
brood onverschillig onder welke be
naming, zoals Paasbrood, Paasstollen, dit
verkocht wordt ƒ1.per 800 gram
bedraagt.
Panda en de Meester-Ontdektóngsreïziiger
40. Joris Goedbloed repte zich langs een
zijweg door de duisternis en zijn voor-
motor ter'wereia gebouwd "tê"1hèbbênl~ilü naamste zorg was daarbij, om zo snel mo-
zeide dat de motor in een nieuwe straal
jager, met de fabricage waarvan Canada
dit jaar zal beginnen, wordt gebouwd. De
nieuwe Canadese jager zou de Britse Vam
pire vervangen. Intussen zullen er geen
nieuwe Vampires meer van Engeland ge
kocht worden. Van de 85 Vampires, die
Canada had gekocht, zijn er acht neerge
stort. Zü zullen niet .vervangen worden,
gelijk verwijderd te raken van de vecht
partij tussen Ben Piep-seh's trawanten en
de handlangers van Geojridus Goudbak
ker. En achter Joris aan repte Panda zich.
„Hah," zei Panda. „Dat heb je er niL van!
Allemaal ruwheid en bedrogWat heb ik
er eigenlijk mee te maken?" „Vrij veel,
jong vriendje," meende Joris hijgend. „Gij
zjjl Wii ook in liet va.usty.igje gezeten en\
zult mede moeten dobberen! Gij hebt er
wel eigenlijk niets mee te maken, maar
niemand zal u geloven.En dat was
natuurlijk waar, en daarom bleef Panda
met onverminderde snelheid achter Joris
aandraven. Ja na verloop van enige
tijd begon hij zelfs sneller te draven, want
toen hoorden zij achter zich een luid ge
schreeuw van boze stemmen, waaruit viel
af te leidendat hun verdwijning was op
gemerkt. Zij loerden achtervolgd! Wie het
waren die hen achtervolgden Ben Piep-
seh en zijn Oosterlingen, of Geofridus
Goudbakker en zijn boeven dat was in
het donker niet na te gaanmaar on
plezierig was het, vooral omdat die achter
volgers snel nader kwamen.... Maar nu
zagen Panda en Joris een vriendelijk klein
huisje voor zich, en Joris merkte op: „Het
lijkt mij, mannetje, dat wij er het beste
aan doen wanneer wij in dit optrekje een
toevlucht zoeken...." En de daad bij het
woord voegend, schoof hij het venster een
eindiveegs omhoog en glipte naar. binnen
In een smeltkroes
Batavia (I)
Batavia is meer dan een stad; het is een
op zichzelf staand facet van het leven in
de archipel. Natuurlijk, het is een stad,
een wereldstad zelfs mei zijn bijna ander
half millioen inwoners. Maar het is eenl
zo vreemde smeltkroes van allerlei ver-|
schillende rassen en soorten, merken en'
stammen, dat het meer is dan een gewone
tropen-stad. Het woord smeltkroes kan
in tweeërlei betekenis worden opgevat:
figuurlijk, om de grote verscheidenheid
aan te duiden, maar ook letterlijk, want
niet voor niets staat Batavia bekend als
een van de warmste plaatsen in dit hele,
enorm uitgestrekte gebied. En dat wil wat'
zeggen, want wie bij de evenaar woont is
op het gebied van warmte heel wat ge-'
wend. Het is iets dat wij de voorouders:
kunnen verwijten: dat zij twee van de be
langrijkste" steden op de allerwarmste
plaatsen hebben gesticht: Batavia en Soe-
rabaja. Wij zitten er maar mee: al die men-'
sen op ministeries en regeringsbureaux,!
op hoofdkantoren en in hoofdkwartieren.
Want aan die instellingen is in de tweei
grootste plaatsen van Indonesië geen ge
brek. Wie op het Koningsplein of het Wa-.
terlooplein in Batavia gaat kijken zal daar'
snel van overtuigd zijn. En deze pleinen'
zijn niet van die gezellige kleine pleintjes,,
die we in Holland kennen. Neen, dit zijn
Pleinen. Zo groot, dat men van het ene
eind de andere kant niet kan zien; wie1
het Koningsplein om wil wandelen heeft
daar ongeveer een uur voor nodig, het
Waterlooplein is iets „kleiner". En rondom
deze onafzienbare uitgestrektheden liggen
kantoren en hoofdkwartieren, bioscopen
en cafés, hotels en kerken en ook het pa
leis van de Hoge Vertegenwoordiger van
de Kroon. Op het middenterrein van het
Koningsplein vindt ge voetbalvelden,
cricketvelden, tennisbanen, een bioscoop
met boksstadion annex, het radio-telefo-
nie station van tie PTT, een rijtje opslag-
plaatscen en garages en een groot wandel
park. Van knusheid blijft hier niet veel
over. In feite vormen deze beide pleinen
het centrum van het nieuwe Batavia. Het
centrum van alles wat officieel en „rege-
rings" is.
Maar er zijn meer centra in deze stad.
Oud-Batavia, ofwel de „beneden-stad'
het centrum van het zakenleven en boven
dien het warmste deel; ver daar vandaan,
in het Zuiden van de stad, is de Europese
woonwijk en om dan weer in de buurt
van het Koningsplein terug te komen: de
grootste winkels en magazijnen liggen op
Noordwijk, Rijswijk en Molenvliet.
Dat zijn vier centra. Maar dwars doorl
dat alles heen liggen de kampongs van de|
Indonesiërs, de markten en de Chinezen-
buurten. Vandaar, dat ik Batavia in het
begin van dit stukje een smeltkroes noem
de; een hete en stinkende smeltkroes, maar
ook een fascinerend oord. Zoals ik iemand
hoorde zeggen, die juist van Sumatra was
teruggekomen: „Batavia is corrupt en ver
rot, heet en overbevolkt, stinkend en onge
zond, maar toch ben ik blij, dat ik er weer
terug ben". E. P.
en u zult 's morgens weer
kiplekker nit bed springen.
Elke dag moet uw lever een liter gal in uw in
gewanden doen stromen, anders verteert uw
voedsel niet, het bederft. U raakt verstopt,
wordt humeurig en loom. Neem de plantaardige
CARTER'S LEVERPILLETJES om die liter
gal op te wekken en Uw spijsvertering en
stoelgang op natuurlijke wijze te regelen.
Vrees. Henry Wallace, leider van de Ame
rikaanse progressieve partij, heeft het
plan-Marshall en het Atlantisch ver
drag symbolen genoemd van de „pa
niek", die naar zijn zeggen Washington
heeft aangegrepen sinds de dood van
president Roosevelt, vier jaar geleden.
Volgens Wallace, die herinnerde aan|
Roosevelt's woord bij zijn ambtsaan
vaarding, dat „het enige, dat wij heb
ben te vrezen, vrees zelf is", gaan de
V.S. nu „elke nacht slapen met het
schrikbeeld van een boeman voor ogen".
Zuivering met tranen. Uit Tel Aviv wordt
gemeld, dat door gasmaskers bescherm
de politie-agenten ruim 100 gewezen
politie-mannen, die een „sit-down"-sta-
king waren'begonnen in het gebouw van
het hoofdbureau van politie ter plaatse,
door middel van traangas-bommen uit
het gebouw hebben verdreven. De ge
wezen politiemannen zijn kortgeleden
ontslagen als gevolg van een „zuive-
rings"-actie door de Israëlische regering
onder ambtenaren, die dienst hebben
gedaan in de periode, dat Engeland nog
mandaat-mogendheid voor Palestina
was.
Stalin. De Albanese premier, generaal
Enver Hodja, heeft verklaard, dat de
Sovjet-Unie Albanië „onmiddellijke
hulp" heeft toegezegd, om het land in
staat te stellen zijn olieproductie te
ontwikkelen en spoorwegen en fabrie
ken te bouwen. Ook zal Rusland levens
middelen en verbruiksgoederen leveren.
Hodja zei: „Ons volk zal trouw tot in
de dood blijven aan de grote Sovjet-
Unie, aan de roemrijke verdediger van
de vrede, aan de beschermer van alle
volken aan de grote beschermer van
ons volk, Stalin".
Koningin Elizabeth van België heeft haar
steun aangeboden voor het „wereldcon
gres van strijders voor de vrede", dat
20 April in Parijs zal beginnen. Me
vrouw Eugénie Cotton, presidente van
de democratische wereldfederatie van
vrouwen, deelde gisteren mede, dat de
koningin (moeder van koning Leopold)
een boodschap hacj opgesteld aan de
conferentie. De organisatoren van de
conferentie hebben gisteren geprotes
teerd tegen het besluit van de Franse
regering om het aantal afgevaardigden
uit de Sovjet-Unie en Oost-Europa te
beperken.
Nalatenschap. De nalatenschap van Harry
Gordon Selfridge, de Amerikaan, die
naar Londen kwam en daar warenhuis
koning en millionair werd, bedraagt
slechts 1544 pond sterling. Selfridge, die
in 1947 op 90-jarige leeftijd is gestorven,
beheerde eens een kapitaal van tien
millioen pond. Hij was bekend om zijn
grote uitgaven en luxueuse feesten.
