Eerste inschrijving is binnen
voor de Nieuw Zeeland-race
In 1953 zullen straalvliegtuigen
in één dag het traject afleggen
Sport in het kort
Grote Vier discussiëren in „Rose
Paleis'' over Europa's lot
Dinsdag 2 5Iei 1949
3
Naar wij vernemen heeft de Havilland-
vliegtuigen- en motorenfabriek als eerste
ingeschreven voor de luchtvaartwedstrijd
Engeland-Nieuw Zeeland, die in 1953 zal
worden gehouden ter gelegenheid'van het
eeuwfeest van de provincie Canterbury.
De voorbereidingen voor de race be
perken zich nog tot het houden van be
sprekingen en de voorwaarden zijn nog
niet bekend "gemaakt, maar de verwach
ting is, dat deze wedstrijd niet veel zal
verschiUen van de beroemde Melbourne-
race van 1934, waarin de KLM-beman-
nïng K. D. Parmentier, J. J. MoU, C. van
Brugge en B. Prins met de wereldbekend
geworden Douglas DC2 „Uiver" eerste
werd in de handicap-race. De Engelsen
Scott en Campbell wonnen de eerste prijs
in de snelheidswedstrijd met hun De Ha-
villand „Cornet".
Verwacht wordt, dat de wedstrijd van
1953 in de eerste plaats een internationale
snelheidswedstrijd zal zijn maar dat hij
daarnaast ook weer een handicapwedstrijd
zal omvatten.
De Havilland kan natuurlijk nog niet
beslissen met welk type vliegtuig zij zal
deelnemen, voordat de voorwaarden zijn
bekend gemaakt. De afstand Engeland-
Nieuw Zeeland is 22.400 kilometer-, dus
ongeveer 2500 kilometer langer dan En-
geland-Australië.
Wedstrijd van straalvliegtuigen.
Was de Melboürne-race van 1934 de wed
strijd voor de vliegtuigen met „normale'
motoren, de Nieuw Zefeland-race zal ver
moedelijk meer vliegtuigen met straal
motoren aan de start brengen. Niettemin
zullen fabrikanten van de laatste willen
bewijzen, dat him motoren ook nog tot
grote prestaties in staat zijn.
Voor de Melbourne-race werden 64
vliegtuigen ingeschreven. Er waren echter
slechts twintig daarvan op tijd gereed en
negen van die twintig kwamen binnen de
termijn van zestiendagen in Melbourne
aan.
De winnaars van de snelheidswedstrijd
legden de afstand in 1934 af in twee dagen,
twee en twintig uur en vier en vijftig mi
nuten. De winnaars van de handicaprace,
de KLM'ers, hadden ér slechts drie dagen,
twintig uur en vijf en vijftig minuten voor
nodig, in welke tijd het noodlandingsop
onthoud van acht uur en vijf en dertig
minuten te Albury nog is inbegrepen.
Wanneer de wedstrijd in 1953 doorgaat,
Voetbal
9
Kampioenscómpetitie
wordt voortgezet
Na de' nederlaag tegen Heerenveen is
VSV geheel uitgeschakeld. De wedstrijd van
Hemelvaartsdag tussen VSV en SW in het
Sportpark „Schoonenberg" is vooral voor de
Schiedammers van belang. Verliezen zij op
nieuw van de IJmuidense club, dan maken
ook zij geen kans meer op de hoogste titel.
Heerenveen heeft gelegenheid zijn positie
te verbeteren. Het krijgt bezoek van NOAD,
dat-^ot nu toe weinig successen heeft ge
boekt.
In Apeldoorn wordt de return wedstrijd
AGOWBW gespeeld. Fraai voetbal is niet
te verwachten, maar wel weer veel spanning.
Athletiek
Wereldrecord 4 x 220 yards
estafette verbeterd
De athletiek-ploeg van de universiteit
van Californië heeft Zondag te Modesto
het wereldrecord van 4 x 220 yards, dat
sedert de vorige dag met een tijd van 1
min. 24 sec. op haar naam stond, nogmaals
verbeterd.
De ploeg bestaande uit Pasqualï, Fra-
zier. Stocks en de Olympische kampioen
op de 200 meter, Patton, legde de afstand
af in 1 min. 23.9 sec. een verschil van 0.1
sec. dus.
Dixon liep de 120 yards horden in 13.9
sec., Thompson (V. S.) bereikte met ko
gelstoten een afstand van 16.66 meter en
Biles maakte een speerworp van 69.78 m.
Gordien heeft het Amerikaans record
discuswerpen verbeterd met een worp van
55.06 meter, waardoor hij de tweede is,
die tot nu toe de 55 metergrens heeft ge
passeerd.
De Italiaan Consolini heeft het gereld-
record op zijn naam staan met 55.33 meter,
gemaakt op 10 October 1948.
Cricketprograrnma
Hemelvaartsdag worden voor de competitie
van de Nederlandse Cricketbond de volgende
wedstrijden gespeeld: eerste klas: HBS
Excelsior: HCC 1—Haarlem; Kampong-^
Sparta; Rood en WitHérmes DVS; VOC
VRA; VWQuick (N.). Tweede klas B:
ACC 2—CVHW; Haarlem 2—VUC.
Haarlemse Kegelbond
Het vertegenwoordigend 'dames-vijftal van
de H. K. B., het heren-tiental en de club
„De Prins" hebben in Alkmaar de voorlaat
ste districtswedstrijden gespeeld.
De wedstrijden, die een spannend verloop
hadden werd een drievoudige overwinning
voor de Alkmaarse Kegelbond.
De stand is thans:
Dames: Alkmaar 2700 houten 10 pnt.; Haar
lem 2570 houten 8 pnt.: Amsterdam 2515
houten 8 pnt.; Gooi en Eemland 2437 houten
6 pnt.
Heren: Amsterdam 6070 houten 9 pnt.;
Haarlem 5970 houten 9 pnt.; "Alkmaar 5933
houten 9 pnt.; Gooi en Eemland 5696 houten
3 pnt.
Clubs: ..O. K. A." Alkmaar 2932 11 pnt.:
„2 Duifjes". Amsterdam 2939 10 pnt.; ..De
Prins", Haarlem 2681 5 pnt.; „Hout en Plank".
Bussum 2720 4 pnt.
kan men er op rekenen, dat de afstand
door de snelheidsmonsters, die over vier
jaar aan de markt zullen zijn, binnen een
dag zal worden afgelegd. De eventueel
deelnemende verkeersvliegtuigen zullen er
vermoedelijk slechts anderhalve dag voor
nodig hebban.
Naar wij van de zijde der KLM in
's-Gravenhage vernemen, heeft de Neder
landse luchtvaartmaatschappij voorlopig
nog niet het plan in te schrijven. Zij wil
de ontwikkeling der luchtvaart afwachten
en zich mogelijk tè zijner tijd nader bera
den over het deelnemen aan de wedstrijd.
Circuit van Zandvoort
Motor- en sportwagenraces
acht dagen uitgesteld
De juniores-dag van de KNMV waarop ook
de sportwagen-races van de KNAC verreden
zullen worden, zal niet. zoals aanvankelijk
aangekondigd op 18 Juni worden gehouden,
maar op 26 Juni. Op 11 Juni zullen selectie-
proeven voor de sportwagens op het Zand-
voorts circuit worden gehouden, om onge
schikte wagens of onervaren rijders te
elimineren, De sportwagens zullen starten in
vier klassen, te weten tot 1100 cc., tot 1500 cc.,
tot 2000 cc. en een ongelimiteerde klasse.
Wagens met compressor zullen niet mee
mogen doen. De races gaan over een afstand
van 10 ronden (ruim 40 km.). De 1100 en de
1500 cc.'s starten tegelijk en de twee liters
komen aan de start met de ongelimiteerde
klasse.
Op de contact-vergadering die de KNAC
met een aantal rijders heeft gehad, is ge
bleken dat er wagens genoeg zijn en men
verwacht dat er nog een flink aantal inschrij
vingen binnen zullen komen.
Het circuit krijgt het trouwens druk van de
zomer. Op 16 Juli wordt er een estafette ge
lopen en op 29 en 30 Juli wordt er getraind
voor de Grand Prix van Nederland die op
31 Juli gehouden zal worden. De KNAC
schijnt druk bezig te zijn met het engageren
van beroemde buitenlandse coureurs en er
zouden al toezeggingen binnen zijn van een
aantal cracks van de anderhalve liters met
compressor.
veertiende Augustus is gereserveerd
voor internationale wielerwedstrijden en de
directie van het circuit voert besprekingen
met de Haarlemse wielerclub „De Kam-1
pioen", die dit evenement voor haar rekening vermijdbare straf der bovengeestelijke
zou willen nemen. machten. Ter verantwoording van dit the-
Op 28 Augustus zal de KNMV grote motor- j ma verklaarde de vooral als romancière
Maandag is het praclische gedeelte van de verkeersexamens 1949 begonnen. Bijna:
2000 Haarlemse schoolkinderen nemen er aan deel en de politie zal een uollc znaand
nodig hebben om alle examinandi af te werken. De meesten brengen het er keurig
afde controlerende agenten zullen zelden van zulke volkmaakt uitgevoerde arm
en belsignalen hebben kunnen genieten. Een klas krijgt de laatste instructies
vóór de start.
Toneel
Weer een Nederlands stuk
Het Portretdoor
Jeanne van Schaik-Willing
Jeanne van Schaik-Willing, wier in mo
derne trant op een klassiek stramien ge
borduurde noodlotstragedie „Het Portret"
na langdurig uitstel Zaterdagavond in de
eerste schouwburg des lands haar première
beleefde, heeft redenen te over om het
Amterdams Toneelgezelschap waarvan
in het bijzonder regisseur A. Defresne en
décorontwerper Cas Baas dankbaar te
zijn voor de weloverwogen en vérstrek
kende zorgen aan de opvoering besteed. Het
stuk werd verleden jaar in regeringsop
dracht geschreven, doch na de publicatie
in boekvorm op grond van bij de repetities
opgedane ervaringen aan enkele nuttige
verbeteringen onderworpen, speciaal wat
de inhoud betreft.
De schrijfster werkte in een proloog,
negen scènes en een slottafereel de levens
gang uit van een schilder, die lijdt onder
de tweespalt van zijn geweten. Meent hij
als kunstenaar te gehoorzamen aan zijn
roeping, dan verzaakt hij zijn plichten
als mens, waardoor hij geen innerlijke
rede vindt en zich blootstelt aan de on-
races houden, waarbij men naar men hoopt
in alle klassen internationale deelneming aan
de start zal zien.
bekende auteur in het programma: „Over
deze raadselachtige strengheid wilde ik
mijn stuk laten handelen, in de mening
dat het probleem der onleefbaarheid des
levens bij uitstek tragisch is".
Hoewel in de geciteerde woorden de kie
men van een ernstig misverstand schuilen,
OM DE VAN DER VLIETBEKER (GOLF). I die inderdaad wortel hebben geschoten,
Zaterdag 30 April eindigden A. M. J. van mag men op deze betwistbare grond haar
Huystee jr. en F. Antonietti gelijk
wedstrijd voor leden van de Kennemer Golf
club om de Van der Vlietbeker. Zij heb
ben opnieuw gespeeld en het resultaat was,
dat A. M. J. van Huystee de beker won met
een netto score van 70.
RE CORD RIT H.S.V. „DE KAMPIOEN".
De H.S.V. De Kampioen hield Zondag haar
laatste rit voor de Meicomp. voor nieuwe
lingen, over 25 km. De uitslag luidt: 1. P. de
Vries 42 min. 30 sec.; 2. W. Rustman 44.05; 3.
J. Steenbakker 44.59; 4. Bes 46.21; 5. v. d. Wel
46.42; 6. Wesseling 47.20; 7. Wooning 48.50.
De eindstand na vier ritten luidt: 1. P. de
Vries 24 pnt.; 2. W. Rustman 12V- pnt.; 3. J.
Steenbakker 11 p.nt.; 4. A. v. 't Hof 10 pnt.;
5. M. Storkhart 9 pnt.; 6. Hoppenbrouwer
714 pnt.
FIETSTOCHT. De traditie getrouw or
ganiseert de Gymnastiek Vereniging „Bato"
ook dit jaar op Hemelvaartsdag een fiets
tocht met onbekende bestemming. De tocht,
waaraan naar gehoopt wordt, door alle leden
van 15 jaar en ouder zal worden deelgeno
men, staat onder leiding van de heer C. Th.
Smal.
Agenda voor Haarlem
DINSDAG 24 MEI
Stadsschouwburg: „Nacht-asyl", 7.30 uur.
Concertgebouw: Concert HOV. 8 uur. City:
„Sahara". 18 j.. 2.15, 4.30, 7.00 en 9.15 uur.
Sp3arne: ..De Dageraad", 14 j., 2.30, 7.00 en
9.15 uur. Frans Hals: ..De bewaarschool", 18
j., 2.30, 7.00 en 9.15 uur. Rembrandt: „Jody
en het hertenjong", 14 j 1.45. 4.15. 6.45 en
9.15 uur. Palace: „Giftige lippen", 18 j.. 2.00.
4.15, 7.00 en 9.15 uur. Luxor: „De roemrijke
daden van Danny", 18 j., 2.00, 4.15, 7.00 en
9.15 uur.
WOENSDAG 25 MEI
Gem. Concertgebouw: Feestavond. 8 uur.
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen.
April, een slechte maand
voor Engelse handelsbalans
Naar de „Daily Herald" meedeelt, heeft
Sir Stafford Cripps, de Britse minister van
financiën, verklaard, dat de Engelse han
delsbalans over de maand April aanmer
kelijk ongunstiger was dan die van de
maanden daarvoor. De totale import zou
in die maand 446.000.000 gulden hoger zijn
geweest dan de totale export. Bijna 90
millioen gulden hiervan is gebruikt voor
extra-import van grondstoffen en andere
goederen die nodig waren om de Britse
productie te verhogen. De cijfers wijzen
echter uit, dat de Britse export in April
slechts 1374 millioen gulden bedroeg, het
geen 226 millioen gulden minder is dan in
Maart.
Er waren minder werkdagen in April,
maar zelfs op een dagelijkse basis was de
export 31/2 Pet. lager dan in Maart.
Stafford Cripps deed een beroep op ar
beiders en werkgevers om samen hun
schouders onder de taak te zetten. „De
oplossing voor onze problemen", zei hij,
„kan alleen gevonden worden in de samen
werking tussen werkgevers, werknemers,
regering en huisvrouwen".
hooggestemde proefneming niet veroor
delen. Zij brengt bovendien de absurditeit
van het bestaan op een ten minste inte
ressante manier in het geding. Het is ove
rigens niet aan de criticus doch aan „de
gemiddelde toeschouwer" om uit te maken
of zij er in slaagde het conflict naar het
terrein van het tragische te verplaatsen.
Men zou de vraag kunnen stellen, die
hiermee nauw samenhangt', of de dragers
der handeling wel voldoende formaat be
zitten. De tekening van de verdeeldheid in
het karakter van de schilder Cozijns, die
zijn theologische studie afbreekt om in
Parijs de schoonheid te zoeken, zich door
een gewoon „model" te laten beminnen en
verzorgen, om een kleine twintig jaar later,
als zowel zijn huwelijk als zijn kunst op
dood spoor zijn gelopen, zich van geen
kwaad bewust in de armen van zijn doch
ter te werpen, nam tenslotte meer de aan
dacht van de bespiegelende romanschrijf
ster dan van de in straffe probleemstel
lingen onbedreven dramaturge in beslag.
Verder dient opgemerkt te worden dat de
gebezigde taal, hoewel levendig en getui
gend van een sierlijke geest, een wel zeer
typisch vrouwelijke inslag verraadt. Men
mist ook strakheid in de karakterbouw.
Daarbij of daardoor komt dat de zich
uitlevende, althans aan een vuurproef on
derworpen hartstochten op het lagere plan
van menselijke zwakheden verkeren. De
bliksem van het noodlot maakt niet de
indruk van hemelse herkomst, dóch schijnt
eerder uit de penhouder van de schrijfster
te zijn gevloeid.
„Het Portret" werd geschreven van bui
ten naar binnen. Men gevoelt daardoor
een zekere onwaarachtigheid hetgeen
niet wil zeggen een opzettelijk valse voor
stelling van «zaken doch dat de emoties
aan de voornaamste figuren zijn opgelegd
in plaats van uit innerlijke noodzaak voort
gekomen. Op een kardinale fout echter
berust het invoeren van acht tussenspelen,
bedoeld ter vervanging van de antieke
koren. Deze bevatten weinig lyrisch com
mentaar, doch fungeren in de eerste plaats
tot het doen van mededelingen betreffende
de gang van het verhaal. Vermoedelijk
koos de schrijfster deze verbindende tek
sten tevens uit een eigenlijk overbodige
huiver voor het melodramatische. Doordat
de handelende personen er in optreden
ondei'mijnen zij de actie. Jenny van Maer-
lant en Johan Schmitz wisten er dan ook
geen raad mee. De laatste keek met ver
heven onbegrip in de ruimte en zijn vrou
welijke partner steunde hem zwak en
zonder inspiratie. Deze was ook moeilijk in
de tekst te vinden. Ook acterende, hoewel
daarin met zijn knappe techniek meer ter
zake dienend, haalde Johan Schmitz niet
de diepten der vertwijfeling waarop door
de auteur gezinspeeld werd.
Voor de rest stond de opvoering op een
zo voortreffelijk peil als men zich van het
A.T.G. niet herinneren kan. Charlotte Koh
ier speelde een rancuneuze minnares en
liefhebbende moeder met fel gespannen
gevoel en beheerste aandacht voor het
theatrale effect speciaal in het gesprek
over het te verwachten kind en tezamen
met haar dochter (welke rol met sterk
verrassende zuiverheid door de jonge
Hedda van der Linde in alle schakeringen
tot leven kwam) na de ontdekking der
catastrofale bloedschande. In alle hem
eigen bescheidenheid schitterend perso
nifieerde Johan Fiolet de wijze en edele,
schoorvoetende professor in de godgeleerd
heid. Ben Groeniér was een schilder ten
voeten uit, Antoinette de Visser frappeerde
als de concierge en voorts droeg vooral Lo
van Hensbergen maar ook Robert de Vries
zeer doeltreffend bij tot het oproepen van
een sfeerrijke menselijke achtergrond.
De mogelijkheden daartoe heeft Jeanne
van Schaik-Willing dan toch maar gele
verd. En voor de rest is een stuk in zoveel
taferelen altijd gezellig, zoals een meneer
naast mij hardop meende.
DAVID KONING.
„Animato" concerteerde
„Komt u ook eens luisteren bij Animato",
stond er als motto op de uitnodiging van
deze R.K. mandolinevereniging en zij, die
Zaterdagavond naar de muziekzaal in
„Brinkmann" waren getogen om aan deze
invitatie gevolg te geven zullen er zeker
geen spijt van hebben gehad: Want onder
leiding van dirigent Chlr. Monter werd
er pittig gemusiceerd, een gevolg van de
goede, door hem op de juiste wijze aange
wakkerde teamgeest in dit ensemble van
tokkelinstrumenten. De vertolking van
enkele populaire nummers oogstte veel
succes en vormde een goede steun voor het
geestdriftige pleidooi, dat de voorzitter
der vereniging, óe heer Harry Moors, voor
„Animato" hield, zodat te verwachten valt.
dat vele van de aanwezige bestuursleden
van Rooms-Katholieke verenigingen bij ge
legenheid zich de prestaties van dit or
kestje zullen herinneren.
De heer Moors bleek trouwens over een
lofwaardige voordrachtskunst te beschik
ken. De schetsen van Godfried Bomans en
Felix Timmersmans sloegen, door het
fijne gevoel voor humor van de verteller,
zeer in.
Fries als leervak. Met ingang van het
nieuwe schooljaar zal op de scholen van de
Vereniging voor Christelijk nationaal school
onderwijs te Leeuwarden het Fries als leer
vak op de lesrooster borden geplaatst.
Jacht op Harvey
Guus Oster vond in Wenen
het onzichtbare konij'n
Niemand is onmisbaar. Doch Guus Oster
die dezer dagen in een ziekenhuis werd
opgenomen voor het ondergaan van een
blindedarmoperatie heeft kort voor het
neerleggen der zakelijke leiding van de
toneelgroep Comedia weer eens bewezen
van hoeveel nut zijn taaie vasthoudendheid
kan zijn. aldus zorgend voor een klinkende
finale van zijn werkzaamheden ten dienste
van het gezelschap. De geschiedenis loont
de moeite van het publiceren.
Reeds verleden jaar kondigde Comedia
het voornemenaan tot vertoning van het
met de Pulitzer-prijs anno 1944 bekroonde
blijspel „Harvey" van de Amerikaanse
schrijfster Mary Chase, dat vijf jaar lang
op Broadway dag aan dag schatten gelds
voor de geestelijke moeder verdiende. Het
succes kan eigenlijk alleen vergeleken
worden met dat van „De tante van Charley"
door een zekere (want wie herinnert zich
nog zijn naam?) Brandon Thomas, welke
klucht sinds de première in 1893 om de
zoveel tijd, ook in ons land, de zomeravon
den van vermoeide en neerslachtige bur
gers komt opvrolijken. Slechts enkele stuk
ken in de Verenigde Staten mogen tot dus
ver op een langere looptijd bogen: Tobacco
Road van Erskine Caldwell haalde er maar
liefst 3182, Life with father van Howard
Lindsay en Russell Crouse 2755 en de
revue Oklahama! is bezig alle bestaande
records met astronomische cijfers te breken.
Doch Harvey net naar een onzichtbaar
konijn van de drankzuchtige hoofdpersoon
genoemde blijspel in kwestie moet zijn
triomftocht door de wereld nog beginnen.
De komiek Sid Fields introduceerde het
stuk vorig jaar in Londen, maar het con
tinent moest blijven wachten. Waarom? Dat
is met enkele woorden gezegd. De zaak
waarnemers van de schrijfster willen de
exploitatie zo fortuinlijk mogelijk drijven.
Men .wacht eerst tot het succes in de
schouwburgen begint te luwen om daarna
met een filmbewerking op de markt te
komen en daarvan de baten te plukken.
De auteursrechten van Amerikaanse stuk
ken zijn echter in Europa niet beschermd,
doordat de Verenigde Staten niet bij de
Berner Conventie zijn aangesloten. Zou het
blijspel dus bij voorbeeld in Nederland te
recht komen, dan kan iedere exploitant
Hollywood voor zijn en hier tot vervaardi
ging van een film overgaan. Dat risico wil
de men niet lopen en daarom verscheen de
comedie nergens in druk. Zo ver dreef men
de voorzorg dat zelfs het aantal manuscrip
ten tot het hoogst noodzakelijke beperkt
werd. Ieder exemplaar slaat onder strenge
controle,
Men heeft echter één uitzondering ge
maakt. De Oostenrijkse acteur en regisseur
Oscar Karhveis, in de oorlog als emigrant
in New York verblijvend, verwierf zich
door zijn optreden in „Jacobowski en de
Overste" van Franz Werfel de vriendschap
van de schrijfster en daarmee het recht
tot alleenvertoning van „Harvey" in de
Duits-sprekende landen. Niet zodra ver
schenen in de dagbladen de recensies van
de première in Wenen, nu slechts een dag
of twintig geleden, of Guus Oster snelde
per vliegtuig derwaarts om te proberen
een afschrift los te wurmen. Tot zijn niet
geringe verbazing bemerkte hij, dat de lei
ding van een ander groot gezelschap in
ons land, eveneens aangesloten bij het
Coördinatie-bureau voor het toneel en van
het plan tot vertoning door Comedia op
de hoogte, reeds per brief naar het stuk
had gesolliciteerd. Ook een bekende uit
gever bleek een soortgelijke poging in het
werk te hebben gesteld.
Hoe het Guus Oster is gelukt wil hij niet
vertellen, doch hij slaagde er in het vurig
begeerde tekstboek machtig te worden en
mee naar Amsterdam te nemen. In Sep
tember kan men de eerste voorstellingen
hier te lande verwachten. Reeds is een
brief ter kennisgeving van. dit plan naar
Amerika onderweg met de toezegging dat
alle rechten ontzien zullen worden. Geheel
volgens de regels heeft Comedia nu om
een contract gevraagd, aldus terugkerend
tot de paden van het goed fatsoen!
Wat alle te hulp geroepen officiële in
stanties niet konden bereiken, want geen
middel is onbeproefd gelaten, heeft Guus
Oster voor elkaar gebracht. Om wille der
volledigheid dient nog te worden bericht,
dat ondernomen pogingen in Engeland
geen succes hadden, omdat men daar vol
ledig van de verhoudingen op de hoogte
was. D. K.
Amateurtoneel
Nancy Price geïnterviewdNancy Price, de bekende actrice, die regelmatig in het
Nederlandse programma van de B.B.C. optreedt, vertelt voor de microfoon over het
Volkstheater, dat. zij 20 jaar geleden in Engeland stichtte. Naast haar onze landgenoot
H. B. Fortuin, die haar voor het Nederlandse B.B.C.-programma interviewde.
En de wereld hoopt nu maar
op rooskleurige communiqués
(Van onze correspondent te Parijs)
Wanneer ge wat wandelt in het Zuiden
van Parijs, langs de Avenue de Malakoff,
dan moet uw oog vallen op het „rose
paleis". Ofschoon het wat verscholen
ligt achter het nu licht groene ge
boomte, trekt dit monumentale paleis toch
zelfs in deze stad, die op het punt van pom
peuze bouwwerken zo nog al wat te bieden
heeft, de aandacht.
Zeker niet opvallend mooi met al die
drukke decoraties en evenmin nobel van
architectuur is dit zacht-rose gevaarte;
maar een typisch product uit het einde dei-
vorige eeuw, een tijdvak dus dat ook in
Parijs weinig heeft bijgedragen tot ver
hoging van het stedenschoon. Maar die
grandioze gevel frappeert niettemin door
een demonstratief-welvarende allure, door
een bijna aggressieve uitbundigheid.
Hier achter die gevel, werden gedurende
een halve eeuwsae briljantsle feesten en
recepties gegeven, die net toen nog wel
varende Europa kende. In het rose paleis.'
gebouwd in opdracht van Parijs' laatste
böulevardier, een graaf die de sonore naam
van Boni de Castellane voerde liet was
een geschenkje voor zijn vrouw, de dochter
van een Amerikaanse spoorwegmagnaat
ontving het echtpaar de machtigen der
toenmalige wereld. Alphons III en
Isabella II recipiëerden in de enorme be
nedenzaal, die aan de hal van de opera
doet denken, en Clemenceau, Poincaré.
Maurice Barrès en vele anderen maakten
hier hun opwachting. Jaren later, toen al
deze figuren van hei toneel verdwenen
waren, namen de Duitsers hun plaatsen in.
De bezetter vestigde in het „rose paleis?
het persoonlijk hoofdkwartier der twee
„Oberbefehlshaber von Grosz Paris", de
gebroeders V011 Stiilpnagel, van wie de ene
omkwam bij een jachtpartij en de andere,
medeplichtig in het complot tegen Hitier,
zelfmoord pleegde in de beruchte gevan
genis aan de Parijse Rue du Cherche-Midi.
Ditzelfde gebouw heeft de Quai d'Orsay
thans gerequireerd om er de drie ministers
van Buitenlandse Zaken Acheson, Bevin
en Wysjinski - te installeren en in de vroe
gere danszaal wordt (nogmaals) over het
lot van Europa gedelibereerd.
Elk der drie buitenlandse ministers heeft
de beschikking over een deel van het
paleis en rond hun privé-appartemenlen'
zijn' dan de bureaux van hun tien
naaste medewerkers ingericht. De rest dei-
experts de Amerikaanse missie telt
zeventig en de Engelse dertig leden, het
aantal Russische deskundigen was nog niet
bekend is in verscheidene hotels
ondergebracht. Wysjinski zetelt in de
salon, waar de graaf vroegar zijn galante
rendez-vouz hield, Acheson heeft een gropt
vertrek op de eerste étage, dat generaal
Von Stülpnagel bewoonde en Bevin zal
waarschijnlijk beneden blijven, omdat de
Engelse excellentie wat kortademig is en
hem extra vermoeienissen zoveel mogelijk
moeten worden bespaard.
Op de journalisten is echter ditmaal
niet gerekend, want de besprekingen zullen
in volkomen geheimhouding worden ge
voerd. Zo nu en dan is alleen een commu
niqué te verwachten, maar persconferenties
zijn niet te voorzien. Toch heeft men
in de conciergeloge een telefooncentrale
geïnstalleerd. Doch de vijftig directe lijnen,
die het „rose paleis" met Washington,
Londen en Moskou verbinden, zullen
alleen de heren diplomaten ter beschikking
staan.
Griekenland wil niet in
onwetendheid blijven
Het Griekse kernkabinet heeft besloten
Engeland en de V.S. mede te delen, dat
Griekenland het deze landen kwalijk zou
nemen, indien het in onwetendheid zou
worden gelaten ten aanzien van de infor
mele besprekingen over de Balkan, die
naar men venvacht, binnenkort te New
York zullen worden gehouden tussen de
Sovjet-Unie, Engeland en de V.S.
De Griekse regering zal Engeland en
de V.S. verzoeken op de hoogte te worden
gesteld van eventuele besluiten met be
trekking tot Griekenland. I
Opvoering in warme toon
van „Zeemansvrouwen"
Misschien komt de naam Herman Bouber
later in geen enkel eerbiedwaardig hand
boek der litteratuurgeschiedenis voor. Zelfs
dat zou echter niet verhinderen dat men
hem, zoal niet als een rechtschapen kunste
naar, toch zeker als één van de belangrijk
ste vaderlandse toneelschrijvers van deze
tijd moet beschouwen. Weliswaar stijgf de
inhoud van zijn stukken zelden of nooit
boven het geestelijk peil van de achter
buurten in havenkwartieren, waaruit hij de
hoofdzaken van zijn stof opdiepte, doch zijn
weergave van wat hij daar vond aan bonte
vreugde en ruwe droefenis, gemakkelijk
en bij de geringste aanleiding door het mom
van onverschilligheid heenbrekend, boeit
telkens opnieuw door het merkteken der
onverbloemde waarachtigheid.
Het is de onloochenbare kracht van de
naturalist in hart en nieren, die Herman
Bouber heet de hier volgende uitspraak
van de dichter Nijhoff heb ik wel eens eer
der geciteerd om uit versleten gemeen
plaatsen gouden waarheden te maken. Dit
geldt in het bijzonder voor zijn beste werk,
dat in 1928 onder de titel „Zeemansvrou
wen" zijn loop begon, een melodrama in
ieder opzicht, maar handelend over mensen
die bij al hun simpele eenzijdigheid wer
kelijk bestaan en in situaties verkeren,
waarvan het dagelijks leven voorbeelden in
overvloed kent. De na.-.r Herman Heijer-
mans vernoemde arbeiders-* oneelvereni
ging gaf er gisteravond in Haarlem een
voorstelling van die gezien mocht worden.
Met een zeer'bescheiden register van artis
tieke middelen, doch daarom niet minder
doeltreffend, want met een direct tot de
gemoederen der in de Haarlemse schouw
burg verzamelde donateurs sprekende na
tuurlijkheid gaven de spelers uitdrukking
aan de gevoelens, die het naast aan het hart
van het volk liggen en zich ontladen in een
beurtzang van lach en traan.
Bepaald ontroerende momenten bereikte
mevrouw C. Peper als de zwaar op de proef
gestelde Leen, welke haar hai'tstocht ver
kwist aan een verwaande nietsnut spe
ciaal bij het vernemen van het bericht van
diens arrestatie en tijdens het aandoenlijke
afscheid van de man, die zich uit oprechte
liefde over haar en haar kinderen ont
fermde. Deze warme en doorlopend zuivere
vertolking bewees overtuigend dat zij zich,
voor zover dat een amatrice mogelijk is,
diep in deze mooie rol had ingeleefd. De
heer Umans verschafte haar, dank zij een
even ferme innerlijke stuwkracht, gelijk
waardig tegenspel. Voor de komische noten
zorgden de dames Scheffer en Watzema als
de achtereenvolgende caféhoudsters en de
heer M. van Soelen als een eeuwige
dronkeman. Alleraardigst waren ook me
vrouw Kien jet en de heer Scheffer Sr. als
de twee oudjes, die al mopperend het echt-
genootschap vonden.
De anderen hoewel de uitstekend ge
slaagde vertoning voor inzinkingen behoe
dend verwezenlijkten toch niet zo sterk
de bedoelingen van schrijver en regisseur.
Met laatstgenoemde functie belastte zich de
heer H. Kraneveld, die reeds door een op
voering van „De Jantjes" met een ander
ensemble had bewezen de juiste man te zijn
om de volkskunst van Herman Bouber
recht te doen wedervaren. Hij kreeg de
roezemoezige sfeer, waarin sentimentaliteit
en schampere humor dicht onder de opper
vlakte gedijen, behoorlijk te pakken. Alleen
de feestvieringen verliepen wat dunnetjes.
Voor een groot deel zal het wel aan hem
toegeschreven moeten worden dat de ver
eniging „Herman Heijermans" dit seizoen
met zo'n klinkend en ten volle verdiend
succes besloot.
DAVID KONING
Rondleidingen
Frans Halsmuseum
De rondleiding in het Frans Halsmuseum
heeft morgen, Woensdagmiddag plaats om
2.30 uur.
OVERMAKING VAN GELDEN NAAR
INDONESIë
De Nederlandse Bank heeft aan de leden
van de Beörijfsgroèp Handelsbanken en
van de Vereniging voor de Effectenhandel
een algemene vergunning verleénd tot het
debiteren van een rekening van een niet-
ingezetene, woonachtig in Indonesië, voor
het verrichten van uitbetalingen ter be
strijding van reis- en verblijfkosten hier te
lande aan de rekeninghouder of de leden
van zijn gezin tot een onbegrensd bedrag, of
voor het bij het einde van een tijdelijk ver
blijf hier te lande voor eenmaal doen over
maken naar Indonesië van een bedrag van
ten hoogste 10.000 (Indisch courant) per
gezin of alleenstaand persoon ter bostijding
aldaar van kosten van inrichting en van
levensonderhoud gedurende een ovcibrug-
gingsperiode van drie maanden, mil® deze
overmaking geschiedt door creditcring van
de tegenwaarde op een Indonesische reke
ning van een bankinstelling in Indonesië
bij een deviezenbank hier te lande. Voorts
verleent de Nederlandse Bank vergunning
aan ingezetenen tot het doen overmaken
naar Indonesië van ten hoogste 200 (In
disch Courant) per maand per persoon
voor betamen in Indonesië van niet-
commerciële aard, zoals betalingen wegens
ondersteuningen,- kosten van verpleging
van familieleden of militairen, geschen
ken en studiekosten.
„SPAARKLIMAAT" IN DE HOOFDSTAD
WAS NIET ONGUNSTIG.
De directie van de Spaarbank voor de
Stad Amsterdam komt in haar verslag over
1948 tot de conclusie, dat hel „spaar-
klimaat" in dat jaar bij haar instelling niet
ongunstig is geweest.
De aan de inbrengers verschuldigde gel
den bedroegen op 1 Jan. 1948 f 61.660.257
(waarvan ƒ9.848.000 geblokkeerd), ver
deeld over 161897 spaarrekeningen. In de
loop van 1948 werd in totaal ingebracht een
bedrag van 17.757.816 en terugbetaald
17.877.621. Na bijschrijving van de op 31
December 1948 gekapitaliseerde rente ad
1.277.435, is het inbrengerskapitaal op 31
December 1948 gestegen tot 62.817.888
(waarvan geblokkeerd 970.000, optie
rekening 1.320.000, béleggingsrekening
ƒ3.520.000). Het aantal nieuwe spaarreke
ningen bedroeg 13232, het aantal afbetaalde
4841. Aan het einde van het verslagjaar
was het inbrengerstegoed over 170288 reke
ningen verdeeld (v.j. 161897).
Maatregelen werden genomen ter bevor
dering van het sparen. De belangstelling
van het publiek voor ae omvangrijke cam
pagne „gezinsbegroting" is zeer gering ge
weest.
In 1948 heeft de spaarbank op haar
beleggingen een rente gekweekt van
ƒ2.007.237 (1.854.019). In totaal werd een 1
rente vergoed van 1.299.965 (1.407.459).
