D Twee belangrijke dingen Radio geeft Woensdag Grootscheepse schijnaanval van vliegtuigen en duikboten op convooi in de Golf van Biscaye „Byms" en „Mickeys" zuiverên de Nederlandse haven-ingangen Panda en de Meester-Wereldverbeteraar l je uwe Uitg; ,avem Wereldnieuws Dinsdag 21 Juni 1949 IN DE WERELDPOLITIEK Er zijn Maandag twee belangrijke dingen te melden geweest op het terrein van de internationale politiek. .Het ene heeft in pers en radio de aandacht gekregen die het al dadelijk «als belangrijk kenmerkte. Het andere kreeg een bescheidener gestalte,, maar dat wil niet zeggen dat het van min der belang was. Het ene: Dat was de tamelijk verrassen de gang van zaken in het Parijse Palais Rose, waar de vier ministers van Buiten landse Zaken na een reeks geheime confe renties tot de slotsom kwamen dat de koude oorlog zoals men dat onvrucht baar politiek geharrewar tussen de vroe gere geallieerden pleegt te noemen ten minste op het Berlijnse front maar eens moest plaats maken voor wat samenwer king op verschillende gebieden' die als „slagvelden" der wederzijdse belangen fungeren. Die samenwerking werd niet verkregen door het prijsgeven van belang rijke principiële stellingen, aldus hebben woordvoerders der Westelijke ministers met voldoening te kennen gegeven. Zij be doelen daarmee dat de drie Westelijke mo® gendlieden er in geslaagd zijn door taaie volharding hun recht om in Berlijn te zijn en te blijven door de Russen te doen er kennen. De drie Westelijke mogendheden hand haven dus hun vertegenwoordigers in Ber lijn onder het fiat der Sovjet-Unie zo- ais hnt was ten tijde van de overeenkomst van Potsdam en theoretisch ook daarna. Dat in de praktijk verandering in deze toe stand kwam en dat de Sovjet-Unie op be- paalde punten zelfs het recht der Weste lijken tot verblijf in de Duitse hoofdstad ontkende, zijn gevolgen geweest van de ontwikkeling in de geallieerde betrek kingen en niet van plaatselijke Berlijnse situaties. Met name speelde de vorming van de Westelijke Duitse staat daarin een hoofdrol. Over die feitelijke oorzaak der moeilijkheden is in Parijs niet gesproken. De Russen hebben slechts erkend dat zij hun pogingen om de Westelijken uit Ber lijn weg te treiteren wegens gebrek aan succes hebben moeten opgeven en de Wes telijken hebben met grote voldoening hun plaats in Berlijn verdedigd ofschoon zij eigenlijk niet weten wat zij er moeten doen. Met andere woorden:. Het Westen heeft met bewonderenswaardig sterke staaltjes als de luchtbrug de Russen een stapje terug gedwongen en de Sovjet-Unie is op haar uitgangsbasis moeten terug keren. Het klinkt misschien cru met het oog op de opofferingen die de Berlijners en de Westelijke geallieerden er voor hebben over gehad maar de Westelijke bezet ters weten niet wat zij eigenlijk in Berlijn moeten doen. Zij zouden het wèl weten, wanneer et enig uitzicht op een verenigd Duitsland onder geallieerd bestuur zou be staan, en wanne'er ër kans was dat'dit éne Duitsland spoedig een vredesverdrag zou krijgen waarmede alle vier de bezetters het roerend eens konden zijn. Maar noch op die eenheid, noch op dat vredesverdrag ,5s het - geringste uitzicht, dat is in Palais Rose nog eens duidelijk aan de dag ge streden- Zo-zitten de-drie Westelijken in Berlijn als in een bastion, temidden van de vijan delijke sector, een vooruitgeschoven post waarboveir eeiT.vlag zou moeten wapperen met het opschrift: Wij zijn hier en wij blijven hier, omdat wij daartoe het recht hebben. Zo is de situatie na de Parijse conferentie. Belangrijk voor de internatio nale situatie? Ongetwijfeld, want voor lopig is de koude oorlog nog wat meer af gekoeld. Belangrijk voor de verre toekomst van Europa en de wereld? Daar zou mén lang en hevig over moeten-nadenken. Dan is er het tweede belangrijke ding dat te vermelden viel:. Garry Davis, wereld burger nummer één, heeft ook een stukje koude oorlog gewonnen. Hij is er in ge slaagd per vliegtuig van Parijs naar Brus sel te reizen zonder pas of andere nationa liteitspapieren en hij mocht in deze (in overdrachtelijke zin naakte) toestand twee dagen in België blijven, waarna hij weer ongehinderd naar Parijs kon teruggaan. Dit is, hoe men het ook bekijkt, uiterst belangrijk. Een tijdlang heeft men de draak gesto ken met deze wereldburger-, die zijn pas verscheurde en daarbij uitriep: Er zijn ge§n grenzen meer! Hij bedoelde natuur lijk: Er behoren geen grenzen meer te zijn, de wereld is voor iedereen en passen zijn uit de tijd. Maar die grenzen waren er on danks Garry Davis toch nog en die passen bleven ondanks Garry Davis huivering wekkend actueel. En daarom lachte men. Plet was ook dwaas, een man zo de feite lijkheid en de realiteit te horen ontken nen. Maar het dwaze zat meer in die feite lijkheid en die realiteit dan in Garry Davis en dat begint blijkbaar langzamerhand door te dringen. De feitelijkheid dat een mens eenvoudig niet over een denkbeel dige nationale grens kan zonder hemel, aarde en ambtenaren bewogen te hebben heeft, wanneer men het nuchter beziet niets meer met realiteit te maken. Dat be weert Garry Davis ook en nu is hij over zulk een denkbeeldige grenslijn gevlogen HILVERSUM I, 301,5 IVL T 7.00. 8.00, 13.00. 18.00. 20.00, 23.00 uur Nieuws. 7 15 Gvmnastiek. 7.30 piaten, 8.15 Cor Steun, orgel. "8.50 Voor de vrouw. 9.00 Parijs con servatorium-orkest. 10.00 „Moeder en kind 10 05 Morgenwijding. 10.20 Kookpraatje. 10.35 Voor de vrouw. 11.00 Non-stop-programma 12.00 Johan Jóng en Max Van Pra«. 12-30 Land- en'tuinbouw. 12.33 Platteland. 12.38 Piano-duo De Leur—Sehifferstein. 13.20 Me- tropole-orkest, 14.00 Gesproken portret, prof. dr. Chaim Wbizmann. 14.15 Omrpepkamer- orkest. 15.00 Voor zieken. 15.30 Kinderkoor. 15.50 Voor de jeugd. 16.00 Londens Philhar- monisch Orkest. 16,15 Voor kleuters. 16.30 Voor de jeugd. 17.15 Orkest Malando. 17.40 Kwartet Corduwener 18.20 Platen. 18,30 Strijdkrachten. 19.00 Esperanto en blinden. 19.15 Silvestri-kwarlet. 19.30 Voor de jeugd. 20.05 Verkiezingsuitslagen. HILVERSUM II, 414.5 M. 7.00, 8.00. 13.00, 19.00, 20.00. 23.00 uur Nieuws. 7.15 Gewijde muziek. 7.45 Woord .voor de dag. 8.15 Muziek bij het werk. 9.00 Voor jonge zieken. 9.35 Brandenburgs Concert no. 5, Bach.'Svmphonie no. 5. Mendelssohn. 10.30 Morgendienst. 11.00 Sonate voor fluit en piano, Golestan. 11.15 Hildebrand-mimaturen, 12 00 Uit de Puszta. 12.30 Land- en tuinbouw. 12.33 Trio Fantasia. 13,15 George Robert op het orgel van de Grote Kerk te Haarlem. 14.00 Zendingsdag op „Sandwijek". 15.00 Franse volksliederen. 15.30 Blanche Schiffman, cello en Marinus Voorburg, piano. 16.00 Voor phi- latelisten, 16.15 Voor. de jeugd. 17.30 „Vijf Zapakara's". 17.45 ..Nieuw Guinea". 18.00 Koor. 18.30 Ensemble Lachman. 19.15 „liet nieuws uit Indonesië". 19.30 Actueel geluid. 19.45 Vacantie-flits. 20.15—24.00 Verkiezings uitslagen,. (22.45 Overdenking), met volledige toestemming der autoritei ten. Hij is een uitzondering, hij kan een potje breken met zijn reputatie en zijn recent verleden van idealistische recalci- tranties, maar daarmede is de zaak toch niet afgedaan. Het lijkt erop dat de naam „Wereldburger" geen fictie en geen ijdele hersenschim meer is. Als is er daif maar één, d'e wereld heeft haar burger en Garry "Davis heeft een vaderland, de wereld. Daar hebben de Belgische autoriteiten mis schien in een opwelling voor gezorgd. De dwaasheid van politieke en economi sche nationale isolatie is hiermede voor goed gesignaleerd. En dat is, vergeve zij de herhaling, uiterst belangrijk] Een vrije wereldburger, vliegend över de verouderde grenzen, is niet belachelijk doch bemoedigend. Een tot de tanden ge wapend soldaat, met arendsblik speurend of er misschien ook iemand een centimeter ver over een lijn treedt die hij zelf niet eens kan zien, is alleen maar belachelijk. Wanneer in een rose paleis wekenlang over een aantal dezer denkbeeldige lijnen in drie talen geredekaveld wordt en er komt geen oorlog van, dan is dat belang rijk voor het moment. Maar die vliegende Davis zonder papieren is belangrijk voor de toekomst. Zo is de verhouding tussen die twee be langrijke dingen, die gisteren te- vermelden vielen. J. L. Orgelbespeling Er wordt een orgelbespeling gegeven in de Grote of St. Bavo Kerk te Haarlem op Don derdag 23 Juni 1949 des namiddags van 15—16 uur door George Robert. Het programma luidt: 1. Preludium en Fuga c. ld. t, J. S. Bach 2. a. Balle.tto del granduca, J. P. Sweelinck b. Gavotte, J, H. Tiocco 3. Sonate f kl. t. (Prélude - Allegro- Sici- lienne Courante - Menuet), Padre Martini Prière, Ch: V. Al kan Final (op verzoek), C. Franck Het in 1200 gebouwde kerkje te Velp, dat bekend staat onder de naam ..Oude jan" iverd tijdens de oorlog bijna geheel ver woest. Thans is men bezig hel kerkje, dat aan de Hervormde Gemeente behoort, te herstellen. Omdat het zo klein is zal men het- na de restauratie alleen voor ~bijz dere gebeurtenissen, zoals trouwplechtig heden, gebruiken. DOODSTRAF VOOR S.D.'ER De Groningse kamer van het Bijzondere Gerechtshof te Leeuwarden veroordeelde de 51-jarige plaatsvervangende chef van de „Sicherhëitspolizei" en de S. D., Fried- rich Bellmer, tot de doodstraf. De procureur-fiscaal had na een drie daags proces tegen deze Duitse S.D.'er levenslange gevangenisstraf geëist wegens de misdrijven 'die hij in het Noorden van het land gedurende de bezetting heeft ge pleegd. Orgelconcerten in Delft. In de Oude en Nieuwe kerk te Delft zal deze zomer 'n uitge breide serie orgelconcerten worden gegeven. In de Oude kerk speelt op 21 Juli als gast de Amerikaanse organist Robert Noehren. Op 18 Augustus speelt Albert de Klerk uit Haarlem en op 15 September dr. Anthon van der Horst. ék. f 1 j,. tl Aangevoerd door het slagschip „Missouri", aan boord waarvan in 1945 in de Baai van Tokio de capitulatie van japan werd getekend, is een Amerikaans vlooteskaderj bestaande uit tien oorlogsbodems, dat met een groot aantal adelborsten een oefenreis maakt, te Spithead gearriveerd voor een achtdaags bezoek aan Portsmouth. Het is het eerste bezoek, dat de „Missouri" aan Engeland brengt. Adelborsten, gereed om aan wal te gaan na de aankomst te Spithead, verkeren blijkbaar in de beste stemming in het vooruitzicht van het passagieren.' WITTENTEGEN „BLAUWEN" Nederlandse vliegtuigen hebben belangrijk aandeel in manoeuvres der Westelijke Unie-landen Zoals hekend zullen Engeland, Frankrijk, Nederland en België deze zomer gecombi neerde manoeuvres houden. Het Britse mi nisterie van Luchtvaart heeft betreffende deze oefeningen nog de volgende bijzon derheden bekend gemaakt. De deelneming van de Royal Air Force aan de vlootoefeningen van de Westelijke Unie zal bestaan uit vier eskaders van het kustcommando, twee eskaders straalvlieg tuigen van het jachtcommando en verder „Lincolns" en „Lancasters" van het bom bardementscommando. Behalve de toestel len van de R.A.F. zullen eveneens een pa trouille van vijf „Mitchell"-kustverken- nirigsvliegtuigen van de Nederlandse Ma rine-luchtvaartdienst (die hun basis zullen hebben op liet vliegveld van de R.A.F. te St. Eval) en tevens „Fireflies" en „Furies" eveneens van de Nederlandse Marine- Luchtvaartdienst, kleine vlooteenheden van „Dorniers" en „Sunderlands" van de Franse luchtvlootbasis te Brest en „Wel lingtons" van de basis te Lorïent aan de manoeuvres deelnemen. Het doel van de manoeuvres is de vloot eenheden en de luchtzeeslrijdkrachten van cle Westelijke Unie te oefenen om in sa menwerking een convooi tegen duikboten, schepen en vliegtuigen -te beschermen. Het convooi en zijn escorte zullen de „blauwen" genoemd worden en de aan vallende eenheden de „witten". Sommige toestellen zullen tijdens de oefeningen „in een ander kamp overgaan". De phase van de luchtmanoeuvres zal op 4 Juli aanvangen op het ogenblik dat het „blauwe" convooi de Golf van Biscaye zal naderen. Gedurende twee dagen zal het convooi door duikboten en „witte" vlieg tuigen worden aangevallen, in het onder havige geval „Lancasters" van de R.A.F. en Nederlandse „Mitchells". Het convooi zal worden begeleid door „Sunderlands" van de R.A.F. èn door Franse vliegtuigen, die onder controle van de opperbevelheb ber van de vloot staan. Voor de terugreis zullen de gecombineer de vlooteenheden een kustconvooi voorstel len dat aangevallen kan worden door duik boten en kleine zeeschepen. Tijdens deze phase zullen de „Lancasters" van het kust commando overgaan naar de „blauwen" en de luchtbescherming verzekeren. De Nederlandse „Mitchells" en „Meteors" van de R.A.F. (deze laatste te Culdrose ge- stalionneerd) zullen eveneens deel uitma ken van de „blauwe" verdedigingseenhe den. Het bombardementscommando en „Fi reflies" en „Furies" van de Nederlandse Marine Luchtvaartdienst zullen van avond tot zonsopgang het convooi aanval- Jen. De Franse eskaders zullen dan even eens aan de „witten" worden afgestaan. De verdediging van het convooi zal van het vasteland af geleid worden. De luchtstrijdkrachten, die aan de ma noeuvres zullen deelnemen, zullen onder het bevel komen te staan van de opperbe velhebber van het kustcommando (lucht- maarschöllc Sir John W. Baker), die de leiding zal overdragen aan de bevelhebber van groep 19 van de R.A.F. (vice lucht- maarschallc F. L. Hopps). In het voorbereidend stadium, voordat de manoeuvres in volle gang zijn, zullen Nederlandse „Mitchells" schijnaanvallen uitvoeren op Nederlandse vlooteenheden in het Kanaal, terwijl deze naar het Zuiden koers zetten. „Spitfires" van de Belgische luchtmacht, die hun eigen vliegvelden als bases gebruiken, zullen de schepen bescher men. Vaargeul Umuiden-Den Helder verbreed maar nog niet gegarandeerd ,,zuiver" Er is een tijd geweest dat men van de veronderstelling uitging dat de mijnen die door de Engelsen en de Duitsers kwistig in zeeën en oceanen werden rond gestrooid slechts een jaar of drie gevaarlijk zouden zijn. Vrij spoedig echter bleek dat zulks niet het geval was en het komt dan ook nog maar al te dikwijls voor dat schepen die niet binnen de afgebakende vaargeulen blijven de onaangename uitwerking van een „dood" gewaande mijn moeten ervaren. Thans neemt men aan dat zeemijnen een jaar of twaalf mee kunnen voordat zij aan het einde van hun „levenskrachten" zijn. Dit alles brengt met zich mee dat de mij- nendiensten van de Koninklijke Marine dag in dag uit in touw moeten zijn om de gevaren, die zich nog steeds onder water bevinden te bezweren. En dat zijn zij dan ook. Het vierde en het zesde flottielje van de mijnenveegdienst van,de Koninklijke Ma rine zijn, als het weer het maar enigszins toelaat, op zee te"vinden en de mannen van deze afdelingen brengen er uren lang zoek met het vaak tevergeefs speuren naar de vele magnetische,en acoustische mijnen die de golven nog verbergen. Het eerste flot tielje opereert thans in de Indische wateren. Vaak schrale vangst. Er gaan soms maanden voorbij zonder dat er ook maar een mijntje „gevangen" wordt en men zou dan bijna vergeten hoe POLITIERECHTER Dronkemansrelletje in café leidde tot mishandeling Een tweetal schippers uit Rijnsaters- woude, de gebroeders P. J. en G. D. v. S., moest Maandagochtend voor de politie rechter te Haarlem verschijnen om zich wegens mishandeling te verantwoorden. Op 17 April van dit jaar hadden zij in een Heemsteeds café een flink aantal bor reltjes geconsumeerd, waarna zij een taxi hadden gecharterd en naar een tweede verfrissingsoord in de Haarlemmermeer waren gereden. Hier laafde men zich nogmaals aan enige glaasjes edel vocht, hetgeen ten slotte tot een fikse ruzie tussen de twee gebroeders leidde. Zü werden zo lastig, dat de caféhouder het nodig achtte de heren de deur uit te zetten, waartoe hij op energieke manier overging. Daarbij kreeg deze waard echter enige klappen en schoppen te in casseren, waaraan hij nog enige dagen lang pijnlijk werd herinnerd. De officier van Justitie kon niet aan de indruk ontkomen, dat de verdachten geen. enkele aanspraak kunnen maken op de be titeling „maatschappelijk mens". Zij ston den bij de politie reeds bekend als lastige liefien, die gaarne in cafés ruzie zochten en er daarbij af en toe flink op los sloegen. De officier "eiste tegen ieder een gevange nisstraf van een maand. De raadsman'van de verdachten zag in de zaak niet meer, dan een dronkemansrel letje, in het optreden van zijn cliënten slechts mishandeling' van zeer eenvoudige aard met geringe gevolgen. Bovendien ver zocht hij de politie-rechter beide broers niet over één kam te scheren wat de straf maat betreft: de jongste, G. D. v. S., had zich volgens hem het minst misdragen. De politierechter was van dezelfde mening, en veroordeelde G. D. tot veertien dagen voorwaardelijk en 25,boete, en de oudere broer P. J. v. S..tot veertien da gen onvoorwaardelijke gevangenisstraf. KUNSTHARSENFABRIEK TE ZAND- VOOKT TOT KLEINE BOETE VEROORDEELD. Voor de economische politierechter te Haarlem diende Maandag de zaak tegen een kunstharsenfabrielc te Zandvoort, die eerder door. de tuchtrechter voor de prij zen tot een boete van 5000,veroordeeld was wegens het berekenen van te hoge prijzen. In de tenlastelegging was gezegd, dat in de periode van 23 Januari tot 28 September 1948 bijna 218.000 contactstop- pen tegen te hoge prijs waren verkocht. Tijdens de zitting van Maandag bleek, dat echter slechts in de periode van 30 Juli tot 28 September van werkelijke overtreding sprake was. De officier van Justitie wilde wel aannemen, dat deze overtreding het gevolg was van nalatigheid, maar meende dat deze nalatigheid dan toch behoorlijk bestraft moest worden. Hij eiste een boete van 2000,—. Nadat de raadsman, mr. E. J. Hamers te 's-Gravenbage, had betoogd dat er zijns inziens van opzet geen sprake is geweest, dat men in een moeilijke materie als die der prijzen van electrotechnische artikelen licht in de war kan raken, en dat de N.V. uit de gang van zaken geen enkel materieel voordeel heeft getrokken, stelde de politie rechter het vonnis vast op een boete van 100,—. zo'n gevaarlijk dingetje er uit ziet. Maar daar tegenover staat dat er wel eens rare dingen zouden kunnen gebeuren als de mannen van de marine eens niet present waren. In het afgelopen voorjaar is de vaar geul tussen IJmuiden en Den Helder verbreed van twee tot vier mijl en nog kan men niet met stelligheid beweren dat deze strook nu geheel „gezuiverd" Uiteraard heeft men de beschikking over kaarten die de mijnenvelden aangeven, maar al te zeer kan men op deze gegevens niet af gaan. Wanneer een Engels vliegtuig er op uit gestuurd werd om bijvoorbeeld in de Noordzee op een bepaalde plaats zijn mijnen af te gpoien en hij werd plotseling aangevallen door een Duitse jager, dan was zijn eerste werk zijn mijnen over boord zetten en niemand kan met zekerheid zeg gen waar die gevaarlijke last terecht Is ge komen. Ter bestrijding van de magnetische mij nen legt men door middel van twee kabels, waardoor een stroom van 1500 ampère gaat, een magnetisch veld aan waardoor de mij nen worden aangetrokken en automatisch tot ontploffing worden gebracht. Een werk je dat oppervlakkig beschouwd niet zo ge vaarlijk lijkt doch een zeer juist inzicht in afstanden en een grote dosis geduld vraagt. De acoustische mijnen, die op de schroef- bewegingen van het schip reageren, vergen meer aandacht doch komen zelden meer, voor. Internationaal. De mijnenveegdienst van de Koninklijke Marine beschikt thans over tien zoge naamde Byms, tien R. boten en zeven zeven Mickeys. Over de herkomst van de namen is men het niet helemaal eens maar zeker is dat de Byms van origine Amerikaans zijn, de Mickeys Engels en de R. boten Duits. Strandschap belangstellend naar arrest van de Hoge Raad Over het dragen van bad pakken op het strand Verschenen is een verslag van de ver-, richtingen van het bestuur van het strand schap Zandvoort gedurende 1947 en 1948. De meeste feiten daarin vermeld zijn reeds lang bekend. Uiteraard worden de verschillende be palingen, die achtereenvolgens op het strand voor het baden en zwemmen en het dragen van badpakken golden, uitvoe rig behandeld. De Kantonrechter te Haarlem beschouw de in zijn vonnissen van 30 Juni en 4 Augustus de verordeningen van het Strandschap als onverbindend (onder meer uit de overweging dat het dragen vanbadcostuums en derg'elijkè nifet in strijd met de zedelijkheid geacht kan wor den, omdat het Strandschap deze kleedij op sommige gedeelten van het strand wèl toestond), een opvatting waarmee de amb tenaar van het Openbaar Ministerie zich niet kon verenigen. Hij ging in cassatie bij de Hoge Raad. Deze heeft nog geen arrest gewezén. Inmiddels is het gehele strand voor het vertoeven in badcostuum en zwembroek vrijgegeven. De uitspraak van de Hoge Raad wordt niettemin met belangstelling door het be stuur afgewacht. Immers, indien de Hoge Raad het standpunt van de Kantonrechter tot het zijne maakt, zou het dé vraag zijn of de huidige bepaling van het strandschap wëlke het vertoeven in badpak of zwem broek op de boulevards e.d. verbie.dt, soms gevaar loopt om ook onverbindend te wor den verklaard, "immers men zou dan kun nen redeneren: wat op het strand is toe gelaten kan op de boulevard niet onzedelijk- zijn. Het bestuur van het Strandschap verga derde in, 1947 acht keer, waaronder begre pen een op Zondag 22 Juli 1947 gehouden bijeenkomst, welke met een bezoek aan het strand werd besloten. In 1948 werden vijf vergaderingen gehouden. PRIJZEN VAN EEN AANTAL PRODUCTEN VRIJ In de Staatscourant is een beschikking van de minister van Economische Zaken gepubliceerd, waarbij de prijzen van een aantal chemische producten worden vrij gelaten. Onder meer omvat deze vrijlating de volgende producten: bleekwater, bleelc- poeder, chloorbleekloog, ammonia en blauwsel, glycerine, stearine en oleine, in secticiden en plantenziektenbestrijdings- middelen, kunstharsen, kunstharsperspoe- ders, kunstharsproducten, kuhsthoorn en plasticts, scheerzeep, scheercrême, tand pasta en tandpoeder, thee- en devotielich- ten, verfpigmenten en krijt met uitzonde ring van loodmenie, en verzoetingsmidde len. Ook zijn de prijzen van non-ferro- metalen, oude zowel als nieuwe, en half fabrikaten daarvan, vrijgegeven. „Hé, hé, toat hoor ik? Wie sprak daar?" gestolen, roeg Joris Goedbloed vriendelijk en Panda herhaalde: „He! Je hebt een horloge ge stolen, Joris!" Joris schudde bedroefd het hoofd, en zijn beide toehoorders schenen Panda's tussenkomst helemaal niet op zei hij verbaasd. „Foei, foei nu toch! Hoe slecht kent gij mij, jonkje hoe durft ge mij van zulks betichten! Droef, droef! In excelsior non sputare, ge lijk de ouden zeiden! Ik heb dit horloge niet gestolen weineen, mijne vrienden, prijs te stellen. Ja, de deftige heer. wiens ik heb het genomen! En daarmee heb ik horloge door Joris uit de vestzak was ge nomen. keek zelfs bepaald boos. Deze def tige heer heette Jeroen de Blaat onthoudt dat, want hij gaat nog éen rol in ons ver- haal spelen let maar op! Joris schudde de intussen bedroefd het hoofd. Een horloge deze goede man een les willen geven! Hecht niet aan uw bezittingen, wil ik zeg gen! Loop niet met gouden uurwerken rond, doch doe iveldaden, toil ik zeggen! Hier is dit horloge ik geef het u niet weer, mijn. beste man, want het zou u op verkeerde gedachten brengen! Neen ik zal u een voorbeeld geven van goede le venswandel. Ziet ge hier? Dit is mijn eigen horloge. Een stuk, waar mijn vader trots op placht te zijn en waar menige dierbare herinnering aan kleeft. Maar hecht ik er aan? Neen. Zie hier!" Hij haalde een oud, blikken uurwerkje te voorschijn, waar enige veren uithingen, en dat gaf hij gul cadeau aan zijn tweede toehoorder. Panda wist nietwat hij er van moest denken. Jongensstad. Nico P. Smith. Uit- j geverij C. Hafkamp, Amsterdam. <r Sinds Father Flanagan de wereld de ogen opende over de mogelijkheden, die de „asfalt-je^gd" en dan nog het uitgespro- I ken a-sociale deel daarvan biedt; sedert de idee yan eén Jongensstad dus via literatuur i en film dc wereld ontroerde hebben verschei- i dene schrijvers en filmers zich met zijn j denkbeeld bezig gehouden. Nico J. Smith, van huis uit geen groot i auteur maar kennelijk een man met een warm hart voor de jeugdige ontworstelden der grote stadsmaatschappij, heeft een ver haal geschreven waarop nogal -wat af te dingen zou zijn, als het niet met zoveel ijver voor $eze goede zaak geconcipieerd ware. Hij heeft zijn „Jongensstad" overgeplant naar de sfeer der Nederlandse observatie- 1 en verbeterhuizen en laat de lezer de over gang zien van het feodale knoet- en dril- systeem naar de ware opvoeding in eigen I verantwoordelijkheid. Uit letterkundig oog punt bezien is hij zeker geen hoogvlieger, de 1 compositie van het boek is vrij vlak en werd j meer een snoer van dialogen dan een wer kelijke roman; de auteur maakt zich bijvoor beeld vooral aan het eind, met een Jantje- van-Leiden van zijn stof af door zonder overgang na de evoluerende jongensgemeen schap een; ideaal beeld vast te leggen van „hoe hij het graag zou willen". Ondanks deze onvolkomenheden is het boek boeiend geworden, pmdat er een man aan het woord is, die met liefde heeft ge schreven over het imaginaire verbeterhuis „Voorland", dat van een oord der zuchten veranderd wordt in een werkelijk tehuis dank zij de figuur van directeur Westra. Diens tegenspeler, de verstokte gummistok- en celstraf-aanbidder Leslie is wel wat heel simpel getekend als een miezerig mannetje zonder enig begrip voor zijn pupillen maar deze verleiding, die het thema de schrijver bood, wordt hem graag vergeven, temeer daar hij meermalen laat merken, dat hij het onderwerp geducht bestudeerd heeft en zich derhalve vaak op historische feiten kan be roepen. Het boek werd verlucht met enige foto's uit de film „Boys' town". J. F. „Het Djungelboak". Rudyard Kip ling. Wereldbibliotheek, Amsterdam. Rudyard Kipling, de journalist, die zijn litteraire vorming in het India van de im perialistische negentiende eeuw opdeed, i9 de verteller van het „manlijke" verhaal, van de historie der sociaal-ethische natuurten- denzen en daarom wellicht kan zijn Djungel boek als een de gaafste voorbeelden van zyn kunst worden gezien. Hierin heeft hij, nog meer wellicht dan in de schetsen over het Engels-Indische gezelschapsleven (Sol- diers Three, Phantom Rickshaw' en andere), de diepe zin van de natuurlijke rechtvaardig heid kunnen uitbeelden zonder zich ook maar één keer aan de paradoxen der men senmaatschappij te hoeven storen. Rechtlijnig zijn deze magnifieke verhalen in sterke mate, er is maar één wet: die van de natuur en er is slechts één gebod: de ge hoorzaamheid daai'aan. De Wereldbibliotheek heeft er goed aan gedaan de prachtige, forse vertelsels van Mowgli, het mensen jong in de wolvenwereld, van Rikki-Tikki-Tavi, het aapje en Toomaï de olifantdrijver in een geslaagde Neder landse vertaling (J. en M. Duyvewaert) te reproduceren. Met het bekende verhaal van de Witte Zee hond besluit deze cyclus en „De Rode Hond" is eigenlijk een logische afsluiting van het kernverhaal over Mowgli, wiens gestalte door het hele boek heenspeelt ter verdediging van Kipling's.eerder genoemde ideeën. Een aantal goede schaaltekeningen dit zijn figuren die men krijgt door op een zwart vlak delen weg' te schaven zodat het. wit bovenkomt van H. D. Vos's maken het werk zo mogelijk nog aantrekkelijker en het zal ongetwijfeld alseen waardevol bezit op vele boekenplanken gaan prijken, temeer daar de vertalers de stijl van Kipling bewonderenswaardig juist hebben weer- gègeven. J. F. Dimitrof leeft nog. Radio Sofia deelt mede, dat Georgi Dimitrof, premier van Bul garije, Zaterdag (zijn verjaardag) in het sanatorium in de Sovjet-Unie, waar hij ernstig ziek ligt, de Bulgaarse ge zant te Moskou en liet hoofd van de Bulgaarse handelsdelegatie heeft ont vangen. De radio zei, dat Dimitrof „grote bei- langstelling" toonde voor de kwesties, waarover te Moskou wordt onderhan deld. (Onlangs gingen geruchten, dat Dimitrof overleden zou zijn). Manoeuvres. De zomermanoeuvres van het Russische bezettingsleger zullen aan de Noordgrens van Berlijn worden gehou den, zo schrijft het Berlijnse blad „Der „Kurier". 10.000 soldaten, 200 Stalintanks met 122 mm-kanonnen, „T 34"-pantserwagens met 202 nttn-kanonnen alsmede amphi- biestrijdkrachten en een aanzienlijke .luchtvloot zullen aan de manoeuvres deelnemen, aldus het blad. Ook een manier. Het Griekse ministerie van oorlog heeft alle emplo.yé's van om- roepstations, die sinds Vrijdag in sta king zijn, opgeroepen zich binnen twee uur bij het leger te melden. De staking beoogde loonsverhoging. Overdreven. De Italiaanse regering heeft er gisteren voor gewaarschuwd, dat de pas ontdekte olievelden in het dal van de Po, Italië niet zullen voorzien van alle olie, waaraan het land behoefte heeft, zoals in „overdreven berichten" werd gezegd. De maximum-productie aan ruwe olie van deze velden zal over enkele jaren 1 millioen ton per jaar be dragen. De Italiaanse behoeften voor het volgende jaar worden geraamd op 5 millioen ton. Tegenspraak. Het Amerikaanse m.inisterie van buitenlandse zaken heeft ontkend, dat het een mededeling van de Ameri kaanse ambassade te Moskou heeft ont vangen, volgens welke maarschalk Sta lin een hartaanval heeft gehad. Dit- laatste werd eergisteravond door de radio-commentator Drew Pearson be* weerd. Nieuwe fractie. Vier uit de Labour-partij gestoten leden van het Britse Lagerhuis hebben de vorming van een nieuwe fractie bekendgemaakt, de „nieuwe on afhankelijke Labour-fractie". De in 1940 uitgestoten Pritt is voon&tter, de anderen zijn Platt-Mills, Zilliacus en Solley. De fractie verklaart een socia listische politiek te zullen volgen, daar bij de Labour-party in grote trekken steunend, doch'zich te zullen verzetten wanneer de Labour-party afwijkt van de socialistische politiek. Kxplosicf argument. Onbekenden hebben een bom geworpen in een bioscoopzaal in de Italiaanse hoofdstad, waar de anti-Russische film „Het ijzeren Gor dijn" vertoond werd. Een politieagent, die vergeefs trachtte de bom voor de ontploffing op de straat te werpen, werd daarbij zwaar- gewond. Van de toe schouwers, die in paniekstemming de zaal verlieten, is niemand gewond.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1949 | | pagina 2