Haarlems Dagblad
Toelating van Duitsland bij
tweede zitting der Assemblée
en <©jKCfbte tjaaricmsrtie Courant (Urato t6>o)
Adenauer
DE
Instelling van super-nationaal politiek
orgaan, met werkelijke macht bekleed
Indonesië-debat aan vooravond
van de Ronde Tafel-conferentie
64e Jaargang No. 19322
Bureaux: Grote Houtstraat 93, Telefoon Adver
tenties en Administratie 10724, 14825. Redactie:
10600. Directeur-Hoofdredacteur: 15054. Bijkant.
Haarlem-Noord, Soendaplein 37, Telefoon 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Telefoon 12713, 10132.
Woensdag 17 Augustus 1949
Uitgave van de Grafische Bedrijven Damiate
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent, per kwartaal
4,25. Franco per post f 4,75. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Directie: P. W. Peereboom en Robert Peereboom
E NIEUWE FEDERALE REPUBLIEK
van West-Duitsland heeft, als resul
taat van de Zondag gehouden verkiezingen,
haar eerste politieke leider gevonden in
Dr. Konrad Adenauer, oud-burgemeester
van Keulen, 73 jaar oud en Katholiek. Een
grimmige oude politicus, die sinds hij
tijdens de eerste wereldoorlog burgemeester
van Keulen werd en zich na die oorlog met
succes beijverde om de stad tijdens de
republiek van Weimar tot nieuwe bloei te
brengen, weinig vreugde van zijn arbeid
heeft beleefd. Toen Hitler in 1933 aan het
bewind kwam werd hij, als overtuigd
democraat, ontslagen. Het is merkwaardig
dat hij erin slaagde, als tegenstander van
het Nazi-régime en een bekende figuur in
de republiek die eraan vooafging, het
twaalfjarig bestaan van het Derde Rijk te
overleven. Keulen werd in de latere peri
ode van de tweede wereldoorlog groten
deels tot een puinhoop, maar Adenauer
keerde er na Hitiers val als burgemeester
terug. Voor korte tijd maar, want de Britse
bezetter toonde zich in 1945 geenszins in
genomen met zijn beleid, waarin het En
gelse militaire bewind bepaalde tegenwer
king waarnam. Zodat hij, eer het jaar uit
was, ditmaal door de Engelsen als burge
meester werd ontslagen.
De partij welker leider hij is, de Chris
ten-Democratische Unie, heeft meer zetels
bij de verkiezingen voor de „Bundestag"
behaald dan enige andere, n.l. 139 van de
402, waardoor hij is aangewezen als kabi
netsformateur, waarschijnlijk eerste Bonds
kanselier van de nieuwe republiek, die een
grondwet rijk is maar overigens nog gro
tendeels gebouwd moet worden. Eer aan
deze zware en omvangrijke taak begonnen
kan worden dient evenwel een regering te
worden gevormd, die een behoorlijke werk-
meerderheid achter zich heeft. De eenvou
dige oplossing op papier lijkt dat de
grootste partijen, de Christen-Democra
ten met 139 en de Socialisten met 131
zetels, een regeringscoalitie zouden vormen,
die inderdaad over een stevige meerder
heid zou beschikken. Maar blijkens de be
richten bestaat daar heel weinig kans op;
zowel de politieke geschillen die tussen
de twee partijen bestaan als de sterke per
soonlijke tegenstellingen tussen haar lei
ders, Adenauer en Schumacher, schijnen
het te zullen beletten. De eerste is trou
wens een fel tegenstander van socialisatie
en een overtuigd voorstander van het par
ticuliere initiatief en de ondernemers-vrij-
het. Het resultaat van de verkiezingen
heeft bovendien, in vergelijking met die
van twee jaar geleden, evenals in andere
Europese landen een vrij duidelijke op>
schuiving naar rechts getoond. In het Duitse
geval kan men daarbij, zoals hier al meer
malen in het licht is gesteld, een duidelijke
toeneming van het nationalisme vaststellen.
Dr. Adenauer heeft gepoogd dit ver
schijnsel te kleineren. Hij heeft na de ver
kiezingen betoogd dat de nationalistische
tendenzen in het Duitse volk, die in de
Duitse en de buitenlandse pers zijn ver
meld,, niet zo sterk gebleken zijn als men
beweerd heeft. „Bij rustige bestudering
van de resultaten zal het buitenland zich
te dien aanzien volkomen gerust voelen".
De Times acht het twijfelachtig of deze ge
rustheid geheel gerechtvaardigd zou zijn.
Het blad herinnert eraan dat de Duitse
Partij zeventien zetels heeft verworven, de
Unie van Economische Reconstructie^ onder
leiding van Lóritz (in Beieren) twaalf
zetels en de Duitse Rechtse of Conserva
tieve Partij vijf. Alle drie hebben een
extreem-nationalistische toon gevoerd of
schoon de Duitse Partij, die, toen zij begon,
de ergste van de drie was, later „tekenen
van enig gezond verstand en van matiging
heeft getoond". De Times is duidelijk in
haar critiek. Het blad zegt dat Beieren al
tijd de kweekplaats van rariteiten en
extremisme is geweest en ook nu zijn volle
aandeel van beide heeft geleverd. Niet al
leen hebben 681.981 Beieren gestemd voor
Loritz' opgewonden mengsel van rhetoriek
en sensatie maar bovendien hebben 986.606
zich uitgesproken voor de Beierse partij,
die afscheiding van Duitsland wil en welker
nationalisme niet minder fel is omdat het
zich tot Beieren beperkt.
Wellicht wenst dr. Adenauer de nationa
listische tendenzen van deze partijen licht
voor te stellen omdat zijn partij met één
of meer ervan een coalitie zou moeten aan
gaan om een regering te kunnen vormen,
zegt de Times, die niet zonder enige ironie
opmerkt dat „deze eer wellicht aan de
Duitse Partij ten deel zou kunnen vallen
ofschoon de Beierse Partij ook rustig zou
kunnen worden gehouden door een aandeel
in de Federale Regering, die zii zozeer be
weert te verfoeien". Blijkbaar hebben de
vluchtelingen, dïe het ontevredenste deel
van de bevolking vormen, voornamelijk
op de extreem-nationalistische partijen ge
stemd.
Wij hebben in dit land aanleiding genoeg
om niet alleen de commentaren op de Duit-
se verkiezingen die van Engelse zijde
niet vriendelijk zijn als de verdere ont
wikkeling van zaken, nu in de eerste plaats
in handen van dr. Adenauer, met grote
belangstelling te volgen. Dat een onmis-
Nederlands voorstel te Straatsburg:
kenbare beweging in nationalistische rich-
I ting in Duitsland is waar te nemen en
zekere bevestiging in de verkiezings-uitsla-
I gen heeft gevonden zal de erkenning van
de urgentie van het Duitse vraagstuk ver
sterken. Daarin zou winst kunnen schuilen.
Hetgeen in Straatsburg hierover te berde
zal worden gebracht zou van groot belang
kunnen zijn. R. F-
Rede van Soedirman
Luitenant-generaal Soedirman, de opper
bevelhebber van het republikeinse leger,
heeft op de vooravond van de vierde ver
jaardag van de republiek in een rede voor
radio Djokjakarta alle guerillas op het hart
gedrukt zich aan de overeenkomst tot het
staken van het vuren te houden. Hij zei
echter tevens dat zij zich gewapenderhand
moeten verzetten zodra Nederland de over
eenkomst schendt.
„Ik ben ervan overtuigd dat gij de order
tot het staken van het vuren volledig zult
naleven. Gij hebt wellicht bezwaren tegen
de order, maar gij behoort de krijgstucht
te handhaven. Bedenkt echter dat gij als
verdedigers van de natie verzet behoort te
plegen indien die order tot het staken van
het vuren door de andere partij wordt
overtreden," aldus Soedirman.
Het ligt in de bedoeling alle NIWIN-
Kerstpakketten voor de West met Hr. Ms.
vliegkampschip „Karei Doorman" dat dit
najaar een oefenreis naar de West maakt,
te verschepen.
De Nederlandse afgevaardigde jhr. v. d.
Goes van Naters heeft gisteren in de Euro
pese Assemblée bij het debat over de mo
gelijkheden van grotere eenheid in West-
Europa de toelating van West-Duitsland tot
de volgende zitting van de Assemblée be
pleit.
Jhr. v. d. Goes van Naters diende bij de
vergadering een resolutie in, waarbij aan
de politieke commissie wordt opgedragen:
1. Een advies aan de ministers voor te
bereiden inzake een regeling voor de toe
lating van Duitsland tot de volgende zit
ting.
2. De instelling te overwegen van super-
nationale diensten op economisch en tech
nisch gebied onder controle van de Assem
blée.
3. Rapport uit te brengen over de instel
ling van een economische en sociale Euro
pese raad, ondergeschikt aan de Assemblée.
4. De verhouding en de samenstelling van
de Assemblée en het comité der ministers
te bestuderen met het oog op het verkrij
gen van een zo groot mogelijke doelmatig
heid.
5. Aandacht te wijden aan de creatie van
een Europese politieke autoriteit met be
perkte doeleinden maar met werkelijke
macht.
Jhr. v. d. Goès van Naters hield een rede
waarin hij de hoop uitsprak Duitsland bij
de volgende zitting als werkelijk democra
tisch lid aan te treffen. Te vroegtijdige uit
nodiging zou evenwel, zeide hij, een slechte
dienst aan het nieuwe Duitse bewind be
tekenen.
De meest rechtstreekse samenwerking in
West-Europa kon volgens spreker slechts
worden gerealiseerd door de federalistische
methode, die de leden zelfstandigheid en
autonomie garandeert. Voorts sprak jhr. v.
d. Goes over „het gevaar, dat kan ontstaan,
wanneer internationale organen tot een
soort van internationale bureaucratie lei
den". Hij drong in het bijzonder aan op
scherpe controle op deze organen door de
Assemblée, die de directe vertegenwoordi
ging der volken moet worden.
Ook de creatie van een economische en
sociale raad zou volgens jhr. v. d. Goes een
wapen zijn tegen bureaucratische overwoe
kering. Spreker achtte voortdurend contact
tussen de Assemblée en de ministers nodig
hij wenste, dat de ministers bij de gehele zit
ting van de Assemblée tegenwoordig zou
den zijn. Bovendien moest volgens spreker
het comité der ministers een homogeen
executief orgaan worden, meer in de rich
ting van een echt ministerie. Hij wilde bij
voorbeeld ministers van openbare werken,
sociale zaken en financiën zien optreden.
Serrarens: „Souvcreiniteitsoffer"
De Nederlandse afgevaardigde Serrarens
heeft Dinsdagmiddag in de algemene dis
cussie over de Europese eenheid betoogd,
dat de naties bereid moeten zijn een deel
van hun souvereiniteit op te offeren. Zon
der dit offer, zei hij, is alle internationale
organisatie onmogelijk.
Hij bepleitte, evenals Van der Goes van
Naters, de instelling van supernationale
organisaties op economisch, technisch en
financieel gebied.
Serrarens wekte de leden op, om er aan
mee te werken, dat in de verschillende
landen een „Europees geweten" gevormd
wordt, gebaseerd op de erkenning van de
waardigheid van mens en arbeid, dat de
exploitatie van de ene mens door de andere
of van de mens door de staat uitschakelt.
„Een nieuw Europa zal slechts op sociale
rechtvaardigheid gebouwd kunnen wor
den", aldus Serrarens.
De Assemblée moet volgens Serrarens
uitgroeien tot een orgaan, dat directe in
vloed van het volk op de organisaties van
internationaal niveau waarborgt.
Serrarens noemde zich voorstander van
de opneming van West-Duitsland in de
raad en sloot zich aan bij de vele sprekers
die hadden betoogd, dat in de organen van
de Raad plaatsen moeten worden openge
houden voor de tijd dat volken van Oost-
Europa in staat zijn deel te nemen.
De speciale correspondent van het ANP
meldt: Het Nederlandse voorstel tot bestu- I
dering der toelating van West-Duitsland en
een scherpe Ierse aanval op de „Britse be
zetting van Noord-Ierland" waren de twee
punten die naar voren traden uit het alge
meen debat van Dinsdag, dat in hoofdzaak
gewijd was aan de rol die de leden aan de
beide organen van de Raad van Europa
willen toevertrouwen.
Er was een scherpe tegenstelling waar
neembaar in het tempo, dat de continentale
socialisten en de Engelse anderzijds willen
geven aan cle ontwikkeling van het comité
der ministers tot wat door ettelijke spre
kers genoemd werd „een werkelijk minis
terie".
Nadat de vertegenwoordigers van het
continent, zoals de socialisten Philip
(Frankrijk), Van der Goes van Naters
(Nederland), Kristensen (Denemarken) en
de katholiek Serrarens (Nederland), pleit
ten voor het met volle kracht werken
in de richting van een Europees ministerie
onder controle van een zelfstandige Assem
blée als directe vertegenwoordiging der
volken, lieten Engelse Labourstemmen
waarschuwingen horen tegen een voort
varendheid, die gevaarlijke spanningen
tussen beide organen van de Raad van
Europa zou kunnen oproepen.
Het was de Fransman Philip die de toon
der continentalen aangaf door te zeggen
dat het comité der ministers niet langer een
diplomatiek orgaan mocht zijn, dat er
slechts op gericht was het veto uit te spre
ken jegens de Assemblée. Jhr. v. d. Goes v.
Naters formuleerde deze wens in meer con
crete aanbevelingen voor een politieke
commissie tot bestudering van de verhou
dingen der toekomstige supernationale or
ganen tot ministers en Assemblée.
I-Iet Labour-lid Th'omas leidde de tegen
aanval, doch toonde de wil tot een com
promis door het voorstel, de studie van de
verhouding tussen de organen en van de
groei naar een werkelijk Europees parle
ment aan een speciale commissie op te
dragen.
De Britten bepleitten arbeid, gegrond
hetgeen men in de vorm van de
beide bestaande organen stevig in handen
heeft.
Thomas bezwoer de Assemblée te beden
ken, dat zij generlei macht heeft tot uit
voering van besluiten, die vooreerst geheel
aan ministers en regeringen der diverse
landen is toevertrouwd.
De Assemblée kan zich volgens hem niet
aanmatigen een democratischer lichaam te
zijn dan het comité der ministers. Hij be
treurde alle pogingen om tegenstellingen
tussen de ministers en de Assemblée te
scheppen.
Politieke eenheid na economische
Hoewel het debat gewijd was aan Euro
pa's politieke eenheid hadden de meeste
redevoeringen een economische inslag. Zo
wel de Britse liberaal Layton als het La-
bour-lid Thomas betoogden, dat de econo
mische integratie van Europa aan de poli
tieke moest voorafgaan. Ook Philip legde
veel nadruk op de noodzaak van economi-
;che samenwerking, zonder welke volgens
hem voor Europa een economische cata
strophe dreigde. Ook in deze klonk
de meest gereserveerde toon van Britse
zijde. Het Britse Labour-lid Edelman
merkte op, dat men geen illusies mocht
koesteren ten aanzien van de bereidheid
van naties en arbeiders om de eigen econo
mische problemen aan een vreemde auto
riteit toe te vertrouwen. Geen land zou in
structies wensen te ontvangen van een
Europees minister van economische zaken,
zeide hij. Het was volgens hem beter zich
niet te verdiepen in illusies en een nieuw
Europees economisch plan uit te werken.
Zijn toon verschilde niet veel van die van
de conservatief Boothby, die een waarschu
wing tegen overmatige centralisatie liet
horen en betoogde, dat het Europees sa
mengaan slechts vrijwillig kan zijn.
Het debat zal heden voortgaan met Chur
chill en Morrison, behorend tot dertig
sprekers, die nog aan het woord moeten
komen.
Veertien verbruikten Dinsdag reeds hun
spreekrantsoen van twintig minuten.
Het Nederlands voorstel tot voorberei
ding der toelating van Duitsland ondervond
terstond steun, voornamelijk van Britse
zijde. Er waren voorts nogal talrijke ver
wijzingen naar het gebied „achter de Elbe
en achter de Pyreneeën" die culmineerden
in de verklaring van Philip, dat stoelen
worden opengehouden voor vertegenwoor
digers dezer landen zodra zij in staat zijn
aan de raad deel te nemen.
Eén speech werd niet met applaus be
groet.
Die kenmerkte zich door de pijl, die de Ier
Norton afvuurde op Engeland, dat volgens
hem „de Ieren het zelfbeschikkingsrecht
ontzegt en aan een deel van hun land een
bezetting oplegt". Hij vroeg van de Assem
blée morele steun voor het Ierse standpunt^
doch dit verzoek werd met ijzig stilzwijgen
beantwoord.
McCloy wenst West-Duitsland
in de Raad van Europa
John McCloy, de Amerikaanse Hoge
Commissaris in Duitsland, heeft op zijn
eerste persconferentie na de West-Duitse
verkiezingen verklaard, dat het doen van
stappen tot het toelaten van de nieuwe
West-Duitse regering in de Raad van
Europa „hoogst wenselijk" zou zijn.
Naar zijn mening hoeft dit niet in te hou
den, dat een Duitse regering onafhankelijk
zou worden te> aanzien van de buiten
landse betrekkingen, die volgens het be
zettingsstatuut nog aan de geallieerden
worden voorbehouden.
McCloy deelde mede dat hij door Washing
ton gemachtigd is, de hulp van het plan-
Marshall ook tot Berlijn uit te strekken.
Als aanvangssom krijgt Berlijn 65 milli-
oen Duitse marken. De eerste toewijzing
zou bestemd worden voor de West-Berlijn-
se electrische centrale.
McCloy zeide, dat hij thans van het
nieuwe federale Duitse parlement ver
wacht, dat het zijn mening zal uitspreken
over socialisatie van de Ruhrindustrie. De
Duitsers zouden echter geen toestemming
verkrijgen, de „dekartellisatie" en „decon
centratie" van economische macht, die
door de geallieerden in het Ruhrgebied
tot stand is gebracht, ongedaan te maken.
„Indien zij dat zouden proberen, hebben
wij het recht op interventie, omdat dekar
tellisatie tot het terrein behoort, dat uit
sluitend onder het bezettingsstatuut valt",
aldus McCloy.
TWEEDE KAMER
Mr. Oud verlangt overleg met het parlement
als de regering haar beleid wijzigt
Scherpe critiek
van de heer Schouten
(Van onze parlementaire redacteur).
Uit het zeer talrijk gezelschap Indonesiërs
zowel republikeinen als federalen, aanwe
zig in de loges en op de gereserveerde tri
bune, bleek wel, dat de Kamer aan de
vooravond van de Ronde Tafel-conferentie
een Indonesisch debat ging houden. Onder
werp van discussie voi'mde minister Van
Maarseveen's nota van 3 Augustus over de
„staakt het vuren"-overeenkomst en boven
dien een door president Kortenhorst voor
gelezen kersverse brief van de minister,
waarin deze melding maakte van een aantal
inbreuken op de wapenstilstandsovereen
komst. Tevens werd daarin echter ver
klaard, dat er nog geen algemeen beeld van
de nakoming of niet-nakoming gegeven kon
worden en dat de regering over het geheel
veel aanwijzingen had van het oprechte
streven der republiek om het accoord te
doen naleven.
De Kamerleden kregen gedurende een
schorsing der vergadering gelegenheid de
hoofden nog eens bij elkaar te steken nqar
aanleiding van dat nieuwe stuk. Daarna
werd eerst een kort debat gehouden over
de wenselijkheid om nu te gaan debatteren.
Mr, Burger (Arbeid) en zijn vrienden
voelden er op dit ogenblik eigenlijk niets
voor, omdat zij wisten, dat de anderen er
anders over dachten. Gegeven de onver
mijdelijkheid van deze discussie hoopte mr.
Burger dat de regering er door gesterkt zou
worden ter bereiking van bevredigende
resultaten op de R.T.C.
De heer Til anus (C.H.) vond een
discussie thans beter dan geen discussie.
Aldus ?ou men nog verschillende misver
standen aan de vooravond der confei-entie
kunnen wegnemen. Nadat de heer Wage
naar (Comm.) nog verklaard had alles
voor een debat te voelen, stak de heer
Schouten (A.R.) van wal.
Het hoofdmotief van het betoog van de
heer Schouten was, dat de regering de
Grondwet heeft te handhaven en dat zij
geen andere daden zal verrichten, dan die
welke in overeenstemming met de Grond
wet zijn. In het memorandum voor de R.T.
C. toont de regering al bereidheid hiervan
te willen afwijken: gelijk ook in andere
opzichten is geschied, zoals bijvoorbeeld ten
aanzien van de positie van de republiek en
de rol van de Unci ten opzichte van de
R.T.C. De heer Schouten, die in het alge
meen veel critiek had op de regeling inzake
de vertegenwoordiging ter conferentie (hier
nam hij net vooral voor Ambon en de Mi-
nahassa op, wat anderen na hem deden),
vond het verkeerd dat de Negen Mannen
deel zullen uitmaken van de Nederlandse
afvaardiging. Zij representeren de contro-
In de Sciieveningse hotels waarin de Indonesische deelnemers aan de Ronde Tafel
conferentie zijn ondergebrachtis het keukenpersoneel tijdelijk uitgebreid met een
flink aantal rijsttafel-specialistentrier culinaire prestaties bij de uitheemse gasten
bizonder in de smaak vallen. Enkele der sambal-goochelaars in volle actie achter de
hótelfornuizen
lerende volksvertegenwoordiging en kun
nen daarom geen regeringsvertegenwoordi
gers zijn. De Anti-Revolutionnairen menen
nog steeds, dat souvereiniteitsoverdracht
aan Indonesië niet verantwoord is aldus
de heer Schouten zolang de staatkun
dige organisatie van Indonesië niet meer
omvat dan hetgeen er nu heeft plaatsge
vonden.
De heer Schouten bleef er bij, dat het
kabinet op de verkeerde weg is. Thans
ging het er zijns inziens om, op die ver
keerde weg nog een zo goed mogelijk be
leid te voeren. De republiek zal eindelijk
door daden moeten tonen het inzicht te
hebben van de noodzakelijkheid veiligheid,
orde en rust te handhaven en opbouwende
arbeid te verrichten. „Ik heb allerminst
een optimistisch vértrouwen en hoop slechts
dat de Indonesiërs ter Ronde Tafel-confe
rentie mij in mijn critiek, vrees en zorg
zullen beschamen", riep de heer Schouten
uit. Na nog betoogd te hebben dat wij in
zake het onder Nederland blijven van
Nieuw-Guinea pal moeten staan een
zienswijze onder anderen mede door de
heren Welter (K.V.P.) en Van de Wetering
(C.H.) gedeeld zeide hij nog eens na
drukkelijk tot het kabinet: „Handhaaf de
Grondwet".
De heer Welter K.V.P.evenzeer als
de heer Schouten afkeurende, dat republi
keinse troepen in bepaalde streken buiten
de residentie Djokja voor de handhaving
van orde en rust zullen kunnen patrouil
leren, geloofde niet, dat de republiek zich
aan de wapenstilstandsovereenkomst zou
houden. Nog nooit had zij enig met ons
aangegaan accoord nageleefd, zo zeide hij.
Toen hij beweerde, dat de regering eigenlijk
niet eens aan de Kamer mededeling mocht
doen (ingevolge het bepaalde bij de wapen
stilstandsovereenkomst) van inbreuken op
het „staakt het vuren", zodat zij straks nog
wegens haar jongste stuk een standje van
de Unci en een protest van de republiek
zou oplopen, ontkende minister Van Maar-
seveen met een duidelijk hoofdschudden de
juistheid dier bewering.
Avondvergadering
Een openbaar debat over de toestand nu
in Indonesië, acht ik aldus mr. Oud
(V.V.D.) in de avondvergadering bepaald
noodzakelijk. Dit ook in het bijzonder met
het oog op de militairen, opdat deze zullen
begrijpen waarom zij Djokja hebben moe
ten ontruimen. Intussen had de regering
vooraf de Kamer moeten kennen in haar
besluit om toe te stemmen op zichzelf
was dit onvermijdelijk geworden dat de
republiek in gebieden buiten de residentie
Djokja voor de handhaving van de veilig
heid mag laten patrouilleren. Dit was een
afwijken van een vroeger tegenover de
Kamer ingenomen standpunt. Reeds nu
wenste mr. Oud daarom te waarschuwen,
juist wegens de Ronde Tafel-conferentie,
daar niet af te wijken van in 's lands ver
gaderzaal afgelegde verklaringen zonder
voorkennis van de Kamer. Dat is vol
gens hem staatsrechtelijk de juiste metho
de. En dit geldt zeker, nu het gaat om heel
het Koninkrijk. Meent de regering een door
het parlement goedgekeurde gedragslijn te
moeten wijzigen, dan heeft zij wat haar
eigen positie ter Ronde Tafel-conferentie
slechts kan versterken eerst de volks
vertegenwoordiging daarin te kennen.
Van de regering mogen en moeten wij
verlangen, dat zij zekerheid heeft vóór het
begin van de R.T.C. dat de republikeinse
regering al het mogelijke heeft gedaan ter
nakoming van de wapenstilstandsovereen
komst. Ronduit moet gezegd worden, aldus
mr. Oud, dat het begin bij de terugkeer naar
Djokja niet hoopgevend was. Inmiddels is
het echter in het algemeen wel verbeterd,
ofschoon de berichten, door de regering in
haar jongste stuk vermeld, niet zeer fraai
zijn. Maar van veel belang is, wie de schul
digen zijn.
Het lijkt, dat het openen van de R.T.C.
een kwestie is van dagen. Daarom rijst de
vraag of de regering inderdaad in zulk een
korte tijd kan weten, dat het redelijk in
orde is met de nakoming van de wapen
stilstandsvoorwaarden. Is het misschien zo,
dat het kabinet vooral meent de conferentie
niet te kunnen voortzetten wanneer een
ongunstige indruk van handhaving van het
„staakt het vuren" blijft bestaan?
Hoe zit het met de delegatie ter R.T.C.
van gebieden, die niet door de B.F.O, noch
door de republiek vertegenwoordigd wor-
Het woord is aan....
Charivarius:
De blijdschap treft op slag
en steeds te rechter tijd,
Dus, streeft gij naar geluk,
streef eerst naar Vrolijkheid.
Bedwing uw vreugde niet,
laat zeker eens per dag
De wanden van 't vertrek
weergalmen van uw lach.
Bezit gij vrolijkheid, des
levens zonneschijn,
Dan zult gij, wat u treffe,
toch gelukkig zijn.
Derhalve, klopt de fee der
blijdschap bij u aan,
Loop ijlings naar de deur, en
laat haar binnengaan.
Vraag niet, gelijk zo vele
dwaze mensen doen:
„Wat moet die dame hier?"
Ontvang haar met een zoen.
(Uit: Klusjes en Kliekjes,
naar Schopenhauer)
den? Wordt te dien opzichte wel gehandeld
in overeenstemming met hetgeen de Grond
wet bepaalt? Iets nieuws achtte mr. Oud
de door de regering aanvaarde bepaling, dat
de Unci in Indonesië zal toezien op de na
koming van de op de R.T.C. bereikte over
eenkomsten. De voorlopige Grondwet van
de Verenigde Staten van Indonesië zal. vóór
de souvereiniteitsoverdracht, de nodige
waarborgen ten opzichte van het zelfbe
schikkingsrecht van de verschillende Indo
nesische bevolkingsgroepen moeten bevat
ten. De souvereiniteitsoverdracht kan al
leen geschieden in overeenstemming met
wat de Grondwet hieromtrent bepaalt, dus
dank zij bevestiging door de Kroon. Met
andere woorden: nun blijft dan binnen een
staatsrechtelijk gebied en komt niet op
volkenrechtelijk terrein. Ditzelfde geldt
voor de Nederlands-Indonesische Unie en
haar schepping. De redering moet er aan
vasthouden, dat de Kroon het sluitstuk
blijft van het gewelf der Unie en het ge
heel draagt.
Ook het souvereine Indonesië zal buiten
lands kapitaal nodig hebben en dus moeten
zorgen, dat het kapitaal rente oplevert. Een
welbegrepen eigen belang van Indonesië
en Nederland beiden is het ook op dit ge
bied naar samenwerking te streven. Nieuw-
Guinea kan óf zijn eigen lot bepalen óf het
kan dit niet en dan moet het, tot het vol
doende rijpheid heeft, onder Nederland
blijven. Dit bleek ook de mening van de
heer Van de Wetering (C.H.), die
verder in vele opzichten met de staatsrech
telijke beschouwingen van rm\ Oud in
stemde.
De heer D e G r o o t (Comm.) noemde de
Unci de organisator van de burgeroorlog in
Indonesië. Soekarno en zijn trawanten krij
gen wapens om hun meer linkse tegenstan
ders te elimineren. De R.T.C. zal allerminst
verbetering brengen. Voor Indonesië maakt
het geen verschil of de GouverneurTGene-
raal dan wel Hatta aan het hoofd staat,
aldus de heer De Groot.
„Wij staan thans voor het ongrondwettig
abandonnement van Tndië" betoogde prof.
Ge r brandy (A.R.) Hij zette uiteen
waarom er volgens hom allerlei gaat ge
beuren dat in strijd is met de huidige
Grondwet. Thans had de regering dan ook
moeten komen met een wetsvoorstel, dat
een meerderheid van twee-derden zou be
hoeven en dat betoogde de souvereinteit
over te dragen aan een voorlopige
Indonesische federatie,. „Deze minister be
wandelt nu de weg van de revolutie door
op ongeoorloofde manier van de Grondwet
af te wijken", aldus prof. Gerbrandv.
Om kwart over elf wordt de vergadering
verdaagd tot Woensdagmiddag. Minister
Van Maarseveen zal Woensdagavond aan
het woord komen.
In de middag- en avondvergadering heb
ben met minister-president Drees en de
minister van Overzeese Gebiedsdelen ook
de ministers Van Schaik, Götzen. Stikker,
Joekes, Lieftinck en Schokking de debatten
gevolgd.
De nieuwe nota
De nieuwe nota van minister Van Maar
seveen welke aan het begin der vergadering
door president Kortenhorst werd voorge
lezen, behandelde de uitvoering van de or
der tot het staken van het vuren, echter
alleen wat Java betreft en zelfs ten aanzien
daarvan nog in onvoldoende mate. Daar de
regering alleen nog maar de beschikking
heeft over gegevens betreffende inbreuken
op de overeenkomst. De minister verklaart,
dat men voor een juiste beoordeling van de
situatie echter ook moet beschikken over
gegevens, waar en hoe de order tot staken
van het vuren wèl is opgevolgd. De nota
somt dan een reeks reeds bekend geworden
berichten op over gebeurtenissen in Soe-
rabaja, Modjokerto, Sidohardjo en Solo.
Uit deze gegevens blijkt, dat in Solo door
de republikeinen barricaden werden opge
richt en mijnen gelegd, waarbij de T.N.I.
nog op 11 Augustus die barricaden tot het
centrum van de stad vooruit wist te schui
ven. Intussen is daar ter plaatse een voor
lopige bevredigende regeling getroffen door
de militaire commandanten. De Unci is van
een en ander op de hoogte gesteld. De Hoge
Vertegenwoordiger van de Kroon heeft
namens de regering aan de republikeinse
regering de teleurstelling over het voorge
vallene kenbaar gemaakt.
WISSELEND BEWOLKT
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geïdig van Woens
dagavond tot Donderdagavond, opge
maakt te 10 uur:
Wisselend bewolkt met in het Noorden
van het land een enkele regenbui en in
het Zuiden overwegend droog weer.
Meest matige wind tussen Noordwest
en Zuidwest. Weinig verandering van
temperatuur.
18 Augustus:
Zon op 5.23 uur, onder 19.59 uur
Maan op 23.15 uur, onder 16.25 uur
Hoog- en laagwatcrttfden in IJmuiden
Woensdag 17 Augustus:
Hoog water: 8.45 en 21.13 uur.
Laag water: 4.14 en 16.30 uur.
Donderdag 18 Augustus:
Hoog water: 9.46 en 22.17 uur.
Laag water: 5.02 en 17.25 uur.
