Raadscommissie bracht na ruim een jaarrapport
uit over de woningbouw te Haarlem
Kort en Bondig J
Ongerustheid in Engeland over
de ontwikkelingen in Duitsland
Hef noodlottige
halssnoer
Woensdag 17 Augustus 1949
4
Het bestaande tekort is 5583. De raadscommissie
raamt dat voor 1970 in totaal ruim 16.000 wonin
gen gebouwd zullen moeten worden.
De raadscommissie ad hoe, op 12 Mei
1948 ingesteld ten einde „op korte termijn"
te onderzoeken langs welke wegen kan
worden gekomen tot maatregelen op het
gebied der Volkshuisvesting, die op doel
matige en sociaal verantwoorde wijze in
het woningtekort voorzien, heeft thans
half Augustus 1949 haar rapport aan de
raad gezonden.
Het is een lijvig stuk van 18 vellen folio.
Haar inleidend onderzoek verdeelde de
commissie in de hoofdstukken: I. aantal
te bouwen woningen; II. de bouwwijze;
III. splitsing van bestaande woningen en
IV. woninginrichting en de gemeenschap
pelijke voorziening. Daarop wijdde zij aan
dacht aan de huidige toestand.
Op de uitbreidingsplannen zijn 278 ha
aangegeven bestemd voor woningbouw.
Deze bieden plaats voor 10827 woningen.
Aangenomen wordt dat bevolking van
Haarlem in 1970 gestegen zal zijn tot
194.500 (thans ruim 160.000).
Door samenwoning is er thans blijkens
de gegevens van het Centraal Bureau voor
de Statistiek een achterstand van 5583 wo
ningen. Voor krotopruiming zijn 900 wo
ningen nodig en voor de city-vorming 500.
Totaal dus 6983. Op de bestaande uitbrei
dingsplannen is behalve voor die 6983 wo
ningen nog slechts ruimte voor 3844 wo
ningen. Dat wil zeggen, dat als de bevol
king in 1970 inderdaad stijgt tot 194.500
er tegen die tijd nog ruimte gevonden moet
worden voor 5231 woningen.
Met nadruk wijst de commissie er op
dat dit een theoretisch tekort is, dat door
verschillende factoren kan stijgen of dalen.
Haarlem moet meer in de
hoogte bouwen
Om in het tekort te voorzien zal bij her
ziening der uitbreidingsplannen moeten
worden nagegaan in hoeverre door verdie-
pingbouw of op andere wijze het aantal
woningen kan worden verhoogd. Voor het
dan nog resterende tekort zal een uitbrei
dingsplan vastgesteld moeten worden voor
de gronden in de Romolenpolder.
Nagegaan zal moeten worden in welke
Wijken het best onder- en benedenwo
ningen, of étagewoningen, gebouwd kun
nen worden.
Montagebouw
Tot heden bestaat 75 procent der huizen
In Haarlem uit eengezinswoningen.
Naar het oordeel van de Minister van
Wederopbouw en Volkshuisvesting is het
niet mogelijk de woningnood in Nederland
op te lossen uitsluitend met de traditionele
bouw van woningen. Daarom heeft de
commissie een onderzoek ingesteld naar de
vei'schillende systemen van montage-bouw.
Door haar werden bouwwerken in 's Her
togenbosch en Eindhoven bezichtigd. Als
algemeen bezwaar tegen montagebouw is
aan te voeren, dat, teneinde een zo efficiënt
mogelijk resultaat te verkrijgen, bij de
meeste systemen een zo- groot aantal wo
ningen van nagenoeg hetzelfde type moeten
worden gebouwd, liefst in grote complexen.
Hierdoor zal een zekere eentonigheid in het
stadsbeeld worden verkregen, tenzij door
verkorting en verspringen van bouwblok
ken en -het toepassen van veel groen aan
dat bezwaar wordt tegemoet gekomen. In
het algemeen zal dat leiden tot het meer
gebruik van grond per woning.
De meerderheid der commissie geeft de
voorkeur aan die montage-systemen waar
van de buitenmuren een bekleding hebben
van metselsteen. De minderheid meent dat
ook betonconstructie aesthetisch bevredigen
kan als aandacht geschonken wordt aan
afwerking en de plaatsing der huizen.
De commissie wijst er op dat montage
woningen niet goedkoper, eerder hoger
zijn, dan andere huizen. De tijd van bou
wen is niet aanzienlijk korter. Bovendien
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM, 16 Augustus 1949
ONDERTROUWD: 16 Aug., C. G. Bos
en A. M. Admiraal; J. G. Groeneveld en
W. H. Jansen; J. Swaanwijk en D. Keijzer.
GEHUWD: 16 Aug., A. van Bommel en
J. M. Kaptïjn; P. H. Lasschuit en E. H.
Fr öh living.
BEVALLEN van een zoon: 13 Aug., M. E.
V, VerhoefGroskamp; 15 Aug., J. E. van
KesselMurk; A. M. BakkerKoster; J.
E. Cohenvan der Heyden; 16 Aug., S. C.
M. van Gijlswijk-r-Keune; J. A. Blokvan
de Pol.
BEVALLEN van een dochter:- 12 Aug.,
W. Teeuwenvan der Goes; 13 Aug., C. A.
ToesetKortenaar; 14 Aug., B. Scheers
van der Heijden; C. SievalOosterhout; 15
Aug., G. JacquesSonders; 16 Aug., M. de
Jongvan Delft.
OVERLEDEN: 13 Aug., M. Gijlstra, 74 j..
Westerhoutpark; T. Duister, 8 j., Vooruit-
igangstraat; 14 Aug., C, Ruigrok van der
Werven, 78 j.. Hagestraat; L. G. van der
Sande, 56 j., M. v. Heemskerkstraat; 15
Aug,. R. W. Vlug, 2 d.. Gouwstraat.
leert de ervaring dat er in Haarlem vol
doende ai-beidskrachten aanwezig zijn voor
de verwerking van het aan Haarlem toege
stane bouwvolume.
De commissie meent dan ook dat mon
tagebouw geen voordelen biedt voor een
spoedige oplossing van het woningtekort
De mogelijkheid bestaat evenwel, dat mon
tagebouw voor Haarlem verplicht gesteld
wordt (dat is nu geschied bij de extra-toe
wijzing aan Haarlem red. H.D.).
De commissie betreurt het dat pogingen
van B. en W. om een extra volume te ver
krijgen voor de bouw van zogenaamde in
dustrie-woningen niet zijn geslaagd.
Teneinde zekerheid te hebben, dat de
duplex-huizen later tot eengezinshuizen
zullen worden verbouwd, verdient het aan
beveling, dat de huizen uitsluitend worden
gebouwd door de gemeente of door een
- woningbouw-corporatie.
Voorts geeft de commissie een uiteenzet
ting van de huidige toestand op het gebied
van de woningbouw. (Na het uitvoerige
overzicht dat wij in ons nummer van Za
terdag gaven, dat bovendien nog gegevens
van latere datum bevatte, vinden wij daarin
weinig cijfers die voor onze lezers van be
lang zijn. Red. H.D.).
Op 1 Januari waren 93 woningen te wei
nig in aanbouw. Dit was evenwel een ge
volg van het feit dat het verbod gekomen
is, dat na 1 September 1948 tijdelijk geen
nieuwe plannen meer in uitvoering geno
men mochten worden. Er zijn nu voldoende
plannen gereed om het bouwvolume van
1949 geheel te verwerken.
Niet onbevredigend
De commissie geeft een vergelijking van
de bouw in andere gemeenten in Noord
holland. Zij concludeert daaruit, dat het
resultaat van Haarlem niet onbevredigend
kan worden genoemd. De steeds toenemen
de .woningnood vordert nog steeds een
grotere bouw-activiteït, te meer daar het
bouwen van nieuwe huizen nagenoeg het
enige middel is ter bestrijding van de wo
ningnood. Bovendien zal bij voortduring
aandacht moeten worden geschonken aan
de re-evacuatie van personen afkomstig
uit Zandvoort, Velsen en andere gemeen
ten, terwijl verder in onderling overleg er
naar zal moeten worden gestreefd personen,
die noodgedwongen in Haarlem wonen,
doch hun werkkring in een andere ge
meente hebben, in die werkgemeente huis
vesting te verschaffen.
In de bouwplannen die in bewerking zijn,
werd een groot aantal duplex-woningen
opgenomen. De commissie juicht dit toe,
omdat zij daarin het enige middel ziet tot
een effectieve bestrijding van de woning
nood.
In haar conclusies stelt de commissie nog
vast, dat het ongewenst is het karakter dei-
gemeente ingrijpend te wijzigen. Het aan
tal beneden- en bovenwoningen moet daar
om zo mogelijk tot 25 beperkt worden.
Toch zal het nodig zijn meer dan tot nu toe
boven- en benedenwoningen, alsook etage
woningen te bouwen.
6 der te bouwen huizen moet bestemd
worden voor grote gezinnen.
De bouw van woningen door de gemeente
en de woningbouwcorporaties dient zich
zo meent de commissie uitsluitend te
beperken tót arbeiderswoningen. De bouw
van andere woningen moet aan het parti
culier initiatief worden overgelaten.
Huldeblijk aan Koninklijk Paar
van oud-militairen
Dinsdag werd door de „Nationale Bond
Het Mobilisatiekruis" en „De Nederlandse
Bond van Oud-strijdei-s" ten Paleize Soest-
dijlc een huldeblijk ter gelegenheid van het
koperen huwelijksfeest van Koningin Juli
ana en Prins Bernhard aangeboden. Het
bestond uit e enschotel van Delfts aarde
werk met een diameter van 52 cm. Op deze
schotel komen de wapens van de Koningin
en van de Prins voor en de woorden
„zeemacht, landmacht en luchtmacht",
macht".
De schotel werd overhandigd door de
voorzitter van de bond „Het Mobilisatie-
kruis" uit naam van alle oud-gemobili-
seerden en oud-strijders in Nederland en
de overzeese gebiedsdelen.
Men kan ze zo dagelijks zien zitten, in het Vondelpark in Amsterdamin Utrecht op
de Maliebaan, in de lommerrijke dreven van „Sonsbeek" in de Gelderse hoofdstad,
iii de Haarlemmerhout en waar er verder te wereld ook maar bankjes in stadsparken
staan. Hun gesprekken beginnen onveranderlijk met een toespeling op het zomertje
- want als het klimaat zich van zijn slechtste zijde doet kennen, laten ze verstek
gaan - en vervolgens schakelen ze over op de politiek van de dag'. Daarvan blijft in
het rose schijnsel van die goede, oude tijd al spoedig niet veel meer over dan de
sceptische verzuchting, dat het allemaal altijd zo is geweest en bijaldien ook wel
zal blijven, een conclusie waarmee zij, bij alle verschil van mening, unaniem van
harte instemmen. Bij die opmerking zal er één op het zomertje terugkomen en een
ander constateren, dat het tijd wordt om weer op huis aan te ghan. De volgende dag
zullen zij elkander, ijs en weder dienende, weer treffen en hetzelfde gesprek in iets
gewijzigde bewoordingen herhalen. Want dit phenomeen handhaaft zich, zolang de
zon schijnt en er banken in de stadsparken staan en er oude heertjes zijn om erop
te gaan zitten. Want zo is het altijd geweest en zo zal het ook wel blijven.
Amerika edelmoedige
schuldeiser
Het Amerikaanse Huis van Afgevaar
digden heeft een wetsontwerp goedgekeurd
en naar president Truman doorgezonden
omtrent de toekomstige afbetalingen van
Finland van zijn schuld uit de eerste we
reldoorlog. Volgens dit wetsontwerp zullen
deze betalingen gebruikt worden voor de
algemene opvoeding en technische scholing
van Finse studenten in de Verenigde Sta
ten en het zenden van Amerikaanse boeken
en technische uitrusting aan scholen in
Finland.
Finland heeft aan de Verenigde Staten
8.702.980 dollars betaald op de schuld we
gens hulpleveranties onmiddellijk na de
eerste wereldoorlog. Volgens de tegenwoor
dige regeling moet Finland tot 1984 jaar
lijks voor de afbetaling van deze schuld
een bedrag tussen 264.000 en 358.000 dollar
aan de Verenigde' Staten betalen.
binnenland
Met het vliegtuig uit Paramaribo land
de op Schiphol de heer L. Lichtveld (Albert
Helman), lid van het College van Alge
meen Bestuur van Suriname voor onder
wijs en kunsten. De heer Lichtveld zal hier
enige tijd verblijven om particuliere
redenen. Het is echter niet uitgesloten, dat
hij ook besprekingen met de regering zal
voeren.
HAARLEM EN OMGEVING
„Haarlem-Noord", een vereniging tot
uitzending van kinderen naar buiten, heeft
ervoor gezorgd dat 43 kinderen in de afge
lopen veertien dagen een vacantie-reis naar.
Utrecht en omgeving hebben kunnen ma
ken. Deze trip is een groot sucoes geworden
en men hoopt volgend jaar een uitwisseling
tot stand te kunnen brengen.
De heer D. J. A. Geluk, wethouder van
ond'erwijs, zal in plaats van morgen, Don
derdag, op Vrijdag spreekuur houden.
Dinsdagmorgen is een autobus van de
NZHVM op het Stationsplein doordat de
remmen weigerden tegen een taxi opgere
den. Beide voortuigen werden beschadigd.
Zondag 21 Augustus maken donateurs
(trices) van de Arbeiders toneelvereniging
„Herman Heijermans" een boottocht naar
Utrecht. Het toneelseizoen wordt half Sep
tember geopend met het blijspel van Q.
Hersman „De nieuwe typiste".
De plechtigheid bij de molen „De
Eenhoorn" op Zaterdagmorgen aanstaande,
waarover wij dezer dagen schreven, is al
leen bestemd voor genodigden.
„Teisferbanf" opgericht
In een buitengewoon geanimeerde ver
gadering in Brinkmann te Haarlem
is gisteravond besloten tot defitieve oprich
ting van een sociëteit, die de naam „Teister
band' zal dragen en een verzamelplaats wil
zijn van alle te Haarlem en omgeving wo
nende kunstenaars en in kunst belangstel
lenden. Om redenen van doelmatigheid
werd ter verkrijging van rechtspersoonlijk
heid de vorm van een stichting gekozen.
Na enige discussie deed het bestuur de toe
zegging dat na verloop van een bepaalde
periode voorstellen zullen worden inge
diend om de sociëteit ook juridisch het
karakter van een vereniging te geven.
Het dagelijks bestuur van de sociëteit
Teisterbant bestaat uit de heren Godfried
Bomans, notaris J. Brans en Otto B. de
Kat, die respectievelijk de functie van
voorzitter, penningmeester en secretaris
vervullen. Het volledig bestuur telde aan
vankelijk tien leden, zulks met het oog op
de door dit college te verrichten ballotage.
Ter vergadering werd, mede teneinde de
mogelijkheid tot het staken der stemmen
uit te schakelen, aan een hartstochtelijk
deelnemer aan de debatten, prof. dr. A.
D. Fokker, een elfde zetel aangeboden. Ter
uitoefening van toezicht op de gang van
zaken is tevens een voorlopig uit acht per
sonen bestaande raad van commissarissen
ingesteld.
De sociëteit wordt gevestigd in de kelder
ruimten van restaurant Brinkmann na
grondige restauratie van deze lokaliteiten
door de architecten Holt en Bijvoet, die op
betrekkelijk korte termijn voltooid zal kun
nen zijn. Als de vereiste vergunningen op
tijd binnenkomen, kan de opening nog deze
winter plaats hebben.
Ergernis over de anti-Engelse tendens
der verkiezingscampagne
(Van onze correspondent in Londen)
Niet zozeer de uitslag zelf als wel de
atmosfeer, waarin de Duitse verkiezingen
gehouden zijn, heeft vele Engelsen ge-
ergerd. Dat is tenminste de impressie,
welke men krijgt, wanneer men er met
gewone mensen over praat.
Het is duidelijk dat Engeland, dat zelf
de grootste moeite heeft het hoofd boven
water te houden, in de Duitse verkiezings
campagne tot lijdend voorwerp gekozen
was. Voor de Engelsen, die het minst haat
dragend zijn van iedereen, die als bezet
tingsmacht met de grootste welwillend
heid optraden en zich bovendien geweldige
opofferingen getroosten om Duitsland
weer op de been te brengen, is dit alles
natuurlijk buitengewoon pijnlijk, vooral
ook omdat de venijnigheid jegens de Brit
ten zich niet tot extremisten bepaalde. Be-
Met de „Roepiah" van de Stoomvaart Maatschappij Nederland arriveerde in Amster
dam de eerste lading na de oorlog gekapt Djaiïhoiit uit Java. Djatibomen zijn pas na
circa 90 jaar kaprijp, maar dan heeft dit „ijzerhout" ook specifieke eigenschappen, die
het vrijwel onaantastbaar maken voor alle schadelijke invloeden die andere hout
soorten ondermijnen, zodat het veel langer „mee kan": Hier wordt een „dolk" van drie
ton uit de „Roepiah" gelost.
van de nationalistische groepen, mogelijk
De Deutsche Partei, zou moeten worden op
genomen. Dr. Adenauer beweert volgens
het blad terecht, dat de kiezers zich hebben
uitgesproken voor ondernemingsvrijheid
en de afschaffing van controles, onder welk
systeem West-Duitsland zich de laatste
twaalf maanden met Britse en Ameri
kaanse hulp op verbazingwekkende
wijze heeft hersteld. De Times vraagt zich
echter af, of het herstel op die manier kan
worden gehandhaafd. Zal de industrie zich
voldoende kunnen uitbreiden om. de werk
lozen te absorberen? Het blad twijfelt er
ook aan, of, zoals men gehoopt had, de
eerste Duitse regering na Hitier een ge
matigd karakter zal dragen.
Volgens de Daily Herald schuilt het ge
vaar voor het Duitse nationalisme van de
oude stijl eerder in de Russische zone,
waar ex-nazi's en kapitalisten in een
weerd wordt, dat Bevins doorzetten op het j enkele nationale partij worden samenge-
stuk van de demontering Schumacher een j smeed. Indien West-Duitsland de nood-
zakelijke planning afwijst zullen de^ge-
varen uit het Oosten toenemen.
De Manchester Guardian en de Daily
Telegraph zijn het er over eens, dat door
de valse propaganda de problemen zodanig
verward zijn dat het moeilijk zal zijn een
oplossing te vinden. Een welvarend Duits
land zal slechts mogelijk zijn door samen
werking met de Westelijke geallieerden.
Daarcfn is voor alles opheldering van de
dringende vraagstukken nodig.
Vader en dochter overleden
door voedselvergiftiging
Tengevolge van voedselvergiftiging zijn
twee leden van het gezin Wijnen in Helden-
Panningen, de heer Wijnen en een 18-jarig'ë
dochter, overleden. De dochter werd Vrij
dag naar het ziekenhuis te Venlo overge
bracht en overleed daar dezelfde dag. Za
terdag werden de vader en een zoon naar.
het ziekenhuis overgebracht. De vader
overleed Dinsdag, de zoon zal over enkele
dagen weer naar huis kunnen gaan. Twee
andere gezinsleden zijn eveneens ziek ge
worden, echter niet in ernstige mate.
De oorzaak van de vergiftiging is ver
moedelijk het eten van ondeugdelijk ge
weckt vlees, afkomstig van huisslachting.
De Dienst voor de Volksgezondheid heeft
een onderzoek ingesteld.
Nazorg politieke delinquenten
De ministers van Justitie en van Sociale
Zaken hebben besloten, in aanmerking
nemende, dat in de huidige maatschappe
lijke situatie de taak der Centrale Commis
sie Nazorg Politieke Delinquenten, groten
deels haar belang heeft verloren, deze
commissie te ontbinden onder dankzegging
aan de leden voor de vele belangrijke
werkzaamheden, die zij hebben verricht.
millioen stemmen heeft gekost. Deze poli
tiek wordt evenwel door de publieke opinie
in Engeland algemeen goedgekeurd, omdat
zij slechts beperkt van aard is. en uitslui
tend beoogt een nieuwe Duitse aggressie te
voorkomen, al zien de Duitsers er alleen
maar een truc in van een gevaarlijke han
delsconcurrent. De demontering heeft
slechts 13000 arbeiders getroffen en is
geenszins oorzaak van de 1.3 millioen werk
lozen in West-Duitsland.
De Engelse bladen, hoewel teleurgesteld,
zijn over het algemeen geneigd het nieuwe
Duitse nationalisme of moet men zeggen
het oude? op de koop toe te nemen. Kan
een bezettende mogendheid veel anders
verwachten?, vragen zijn. De onverant
woordelijke groepen konden er op los
schetteren, omdat het hen alleen om stem
menwinst te doen was. De andere partijen
moesten toen wel meehuilen met de wolven
in het bos, aldus luidt hun verklaring.
Uit de perscommentaren blijkt echter
duidelijk, dat Engeland allerminst gerust
is over de ontwikkeling der dingen in
Duitsland.
Dr. Adenauers ontstuimige redevoerin
gen zijn in Engelandnog niet vergeten.
Wegens zijn obstructieve houding en anti-
Britse gezindheid werd hij destijds ontsla
gen als burgemeester van Keulen. Zal hij,
nu de verkiezingen achter de rug zijn,
soepeler worden? Men is te Londen ver
heugd over de vermindering van de com
munistische invloed, doch maakt zich be
zorgd over het grote aantal op de extreme
nationalistische groepen uitgebrachte stem
men.
De Times is van mening, dat een stabiele
regering zou hunnen worden gevormd,
hetzij door katholieken en sociaal-demo
craten, wat onwaarschijnlijk is, hetzij door
een rechtse coalitie, waarin minstens een
Viering republikeinse onafhan
kelijkheidsdag in Batavia
BATAVIA, 17 Aug. (United Press)
Duizenden Indonesiërs trachtten vandaag
het hoofdkwartier van de republikeinse
delegatie, binnen te komen waar de
republikeinse onafhankelijkheidsdag ge
vierd zou worden. Er heerste in en om het
gebouw een enorme drukte.
Een grote menigte bleef zich rondom
het hoofdkwartier van de delegatie op
houden om te luisteren naar president
Soekarno die uit Djokjakarta een radio
rede hield.
Het republikeinse gebouw zag er uit als
een slagveld, met ingeslagen ruiten, ge
broken meubilair en versplinterde trap
leuningen. Twee ziekenauto's werden er
inderhaast heen gedirigeerd en het perso
neel behandelde minstens twintig' ^ge-
wondën.
Dozijnen vrouwen vielen flauw terwijl
de menigte in de brandende zon rondom
het gebouw samenschool.
De Hoge Vertegenwoordiger van de
Kroon, de heer A. H. J. Lovinck, legde op
een bijeenkomst van de interim-regering
nog eens uit waarom de Nederlandse auto
riteiten openbare viering van de onafhan
kelijkheidsdag hadden verboden, doch hij
sprak de hoop uit dat „deze nationale feest
dag volgend jaar in volle glorie in een
vrij en .onafhankelijk Indonesië gevierd
zal worden".
„De regering zou gaarne hebben bijge
dragen tot de viering van deze datum door
het vlagverbod op te heffen, zelfs hoewel
deze bijdrage een onofficieel karakter zou
dragen zolang* de Verenigde Staten van In
donesië nog niet tot stand zijn gekomen",
aldus de heer Lovinck, doch hij wees er op
dat zekere ontwikkelingen, speciaal op
Oost-Java, welke kort voor en na het
slaakt het vuren plaats vonden, de op
heffing van dit verbod onmogelijk maakten,
„Gevreesd werd dat onverantwoordelijke
elementen deze dag zouden misbruiken en
daarom hebben de Nederlanders het uit
steken van de rood-witte vlag verboden om
te verhinderen dat deze misbruikt en in
discrediet zou worden gebracht", aldus de
heer Lovinck.
„Moge de overdracht van de souvereini-
teit een nieuw tijdvak inluiden in de
eeuwenoude betrekkingen tussen de twee
souvereine landen betrekkingen die op
de basis van samenwerking en vertrouwen
mogen dienen voor het welzijn van de
volken van Indonesië en van Nederland",
zo besloot de heer Lovinck.
Uit verschillende steden in de archipel
bereikten Batavia reeds berichten over de
feestelijke viering van de zeventiende
Augustus, die thans algemeen beschouwd
wordt als nationale feestdag voor de Indo
nesiërs. Tot dusverre zijn geen incidénten
gemeld.
Indonesische bezoekers
in Aalsmeer
Dinsdagmorgen omstreeks 10 uur arri
veerde per auto een groot gezelschap deel
nemers aan de Ronde Tafel-conferentie uit
Indonesië te Aalsmeer voor een bezoek aan
de bloemenveiling. De heren W. Maarsen
Jzn. en A. Barendsen, bestuursleden van de
coöperatieve veilingvereniging „Bloemèn-
lust" ontvingen hett gezelschap en leidden
het rond.
De Indonesische gasten waren zeer opge
togen over de bloemenweelde welke zij ge
zien hadden. Om half twaalf keerde het
gezelschap naar Den Haag terug.
FEUILLETON
dooi Gordon Mc Donell
21)
Heb je de mogelijke punten van ver
trek laten controleren?, vroeg Ives.
Allemaal gebeurd; lucht, spoor en
langs de weg.
Ives knikte. Hij stond na te denken. Na
enkele ogenblikken zei hij; We kun
nen er ons beter van verzekeren, of hij
haar inderdaad ontmoet heeft. Heb je bij
de Holbrooks nog nagegaan, of de naam
hun iets zei, als een mogelijke aanwijzing?
Neen, meneer.
Laat ze dan onmiddellijk hierheen
komen. Allebei. It? wil met ze praten!
Ja, meneer.
Wilson verliet de kamer en Ives wendde
zich tot Tom: En laat u door uw assis
tent op de studio nagaan, of hij die twee
aan elkaar voorgesteld heeft Sellick en
dat meisje Lane.
Tom knikte en Elsa zei: Als u mijn
huis als een politiebureau gaat gebruiken,
zou ik het wel op prijs stellen, als u daar
voor een andere kamer zou kunnen nemen
dan de kindei'kamer.
Ives maakte zijn excuses. Hij en ik gin
gen naar beneden en lieten Tom en Wilson
bij de telefoon achter. Ik bedacht, dat in
dien Sellick het gedaan had, dit Begg Hol
brook k>u vrij pleiten. Te oordelen naar
de manier, waarop' hij er vandoor gegaan
was, zag het er zeker naar uit dat hij het
gedaan had.
Die Stephen Farnum, zei ik tegen
Ives, is dat iemand van een gevestigde
reputatie?
In zijn bedrijf kan dit wel niet anders,
zei hij droogjes. Welbekende advocaten
zeggen niet tegen de politie, dat iemand
in hun huis is geweest, als hij dat niet
geweest is, majoor, zelfs niet, als het cliën
ten van hen zijn. Hij grinnikte even. U
bent niet erg op Holbrook gesteld, is het
wel?
Ik zag, dat het geen zin had er over
door te gaan. Ik kon Ives niet vertellen,
wat ik meende over de familie Holbrook
uitg'eknobeld te hebben. En als Ives tevre
den was met zijn controle van het alibi
van Farnum, dan moest dat voor mij ook
voldoende zijn.
Ik zei: Ik denk, dat het Sellick wel
geweest zal zijn.
Wat voor soort man was hij ten tijde,
dat u hem kende?, vroeg Ives. Ik bedoel,
wat was hij voor iemand in een crisis?
Onzeker. Ja. hij was onzeker. Hij kon
meer presteren dan wie ook, maar hij kon
ook juist het tegenovergestelde doen. Je
wist nooit, waar het' op uit zou draaien.
Wilson kwam naar beneden. De Hol
brooks komen onmiddellijk hierheen. Ik
dénk, dat ik beter maar eens naar het
hötel kan gaan en dan later hier terug
komen.
Ives knikte. En zie, dat je van het
Mariniers-bureau zijn portret los krijgt.
Wilson ging naar buiten en Ives wend
de zich tot mij: Heeft u geen foto's?
Neen, zei ik, ik heb gedurende de
oorlog nooit foto's genomen.
Tom, die net weer binnenkwam, merkte
echter op: Ik moet ergens nog wat
foto's hebben. Ik zal ze voor u opzoeken.
Mijn assistent zegt dat hij Sellick en juf
frouw Lane niet aan elkaar voorgesteld
heeft en dat hij ze ook niet samen heeft
zien praten, ofschoon hij zich wel herin
nert, dat zij er die dag was. Ik heb het
bij verschillende mensen nagegaan en
niemand kan zich herinneren, Sellick met
juffrouw Lane te hebben zien praten, be
halve, dat de agent aan de poort meent,
dat hij ze' samen heeft zien weggaan, maar
daar is hij erg vaag over. Het is voor zo'n
man bijna onmogelijk, om zich zoiets te
herinneren met al die honderden mensen,
die daar dagelijks in- en uitgaan.
Ives knikte. Tom liep naar Elsa's bureau,
trok een paar laden open en doorzocht ze.
Na enkele ogenblikken nam hij een pakje
brieven er uit, die met een elastiek bij
elkaar gehouden werden. Hij keek de
brieven door en nam uit een van de enve
loppen een paar plaatjes.
Hier zijn er een paar uit Guam, die
ik aan Elsa gezonden heb. Ik denk wel,
dat er één isHij keek de foto's door
en ik ging naar hem toe en keek over zijn
schouder en die dagen in Guam kwamen
mij plotseling weer levendig voor de geest.
Er was een foto van Tom en mij met onze
armen om eikaars schouders, staande naast
een boomstam in het felle zonlicht met de
Oceaan op de achtergrond. En op het zand
om ons heen lag een hoop rommel: een
stuk bamboe, een paar lege petroleumblik-
ken en een paar bloemen. Er was een foto
van vliegtuigen op de achtergrond. Op de
voorgrond was ik in mijn zwembroek, ter
wijl ik op mijn hoofd stond en mijn tong
uitstak tegen de fotograaf. Er was een foto
van zeven mannen in vlieguitrusting, ge
nomen, terwijl zij blijkbaar op iets ston
den te wachten. Ik was er een van. Ik kon
fnij niet herinneren, waar wij op wacht
ten. Er waren er zeven van ons in die
groep en ik bekeek ze een voor een. Daar
was Tom en daar stond ik en Joe Carson,
die boven Tokio werd neergeschoten en
het ventje uit Spanje; zijn naam eindigde
op owski, maar niemand kon dat onthou
den, zodat we hem maar het Ventje uit
Spanje noemden, omdat hij een klein beetje
op Eddie Cantor leek. En daar waren de
twee gebroeders Pickerson en George Sel
lick. Men kon George's gezicht op de foto
zeer duidelijk onderscheiden. Men kon ook
zien op wat voor manier hij zijn hoofd
hield. Bij een ieder zou het een arrogante
houding zijn geweest, maar bij hem was
het meer iets van onhandigheid, van een
soort blijf-van-me-af.
Tom gaf die foto aan Ives en wees Sel
lick aan. Daar, zei hij, je kuilt hem
hier vrij duidelijk op zien.
Ives keek er even naar en knikte toen.
Mag ik die even houden? Ik zal die
laten copiëren en dan de foto teruggeven.
Tom zei, dat het best was en Ives stak
de foto in zijn zak. Tom deed de andere
foto's in de enveloppe terug. Juist toen hij
het bureau wilde sluiten, ging de bel. Ik
wist, dat dat Janet en Begg Holbrook moes
ten zijn.
HOOFDSTUK XI.
Janet had een zwart mantelpak aan en
een diep blauwe sweater, die geheel over
eenkwam met het diepe blauw van haar
ogen. Zij zag mij onmiddellijk, zodra zij
binnenkwam. Holbrook stond vlak naast
haar en plotseling schoot mij de gedachte
door het hoofd, dat misschien alles, wat ik
van hem dacht, niet meer dan wensen wa
ren om haar voor mij vrij te krijgen. Ik
dacht aan wat Ives gezegd had, namelijk
dat ik niet op hem gesteld was, en ik
peinsde over Farnum. Het schoot mij nu
voor het eerst te binnen, dat als Begg schul
dig was, Farnum dit ook moest zijn, om
dat Farnum Begg een sluitend alibi gege
ven had door te zeggen, dat hij bij hem
thuis was geweest. En het idee, dat de
eminente Stephen Farnum hier bij betrok
ken zou zijn, was even dwaas als om te
veronderstellen, dat de President er iets
mee te maken zou hebben.
Toch was ik nog altijd niet op hem ge
steld. Hij en Janet stonden dicht bij elkaar.
Hij had een colbertcostuum aan en had
zich geschoren en zag er voor de veran
dering nu eens presentabel uit.
Hij kreeg mij in het oog en vond het
blijkbaar niet prettig, dat ik daar ook aan
wezig was. Hij had nog altijd die mep
niet vergeten, die ik hem gegeven had,
maar hij zei niets. Hij wachtte er op, wat
Ives te zeggen had.
Toen kwam Elsa binnen. Ik vroeg mij
af, waarom Elsa beneden gekomen was,
maar toen 'zag ik haar ogen onmiddellijk
naar Janet gaan. Ik dacht er aan, dat Janet
de tweelingzuster was van de vrouw, waar
mee Tom uit geweest was. Ik keek naar
Tom en zag, dat Tom ook naar Janet keek.
Ik vroeg mij af, of hij even verschrikt was
als ik geweest was, toen ik voor de eerste
keer de tweelingzuster van Letitia onder
ogen kreeg.
Iemand moest die mensen toch aan el
kaar voorstellen, dus zei ik; Elsa, dit
zijn mijnheer en mevrouw Holbrook, Mijn
heer en mevrouw Marford.
Zij bogen allen even tegen elkaar, zoals
men nu eenmaal doet en toen zei Elsa:
Zullen we wat drinken?
Men kon duidelijk zien, dat niemand
eigenlijk iets voor een dronk voelde,
behalve Begg Holbrook hij was het
type, dat nooit een borrel afslaat. En toen
veranderde Janet dan ook maar van idee
en zei, dat zij er toch misschien ook wel
een wilde hebben. Tom moest er wel een
nemen om hen gezelschap te houden. Ives
weigerde. Hij wachtte tot al die inleidin
gen voorbij zouden zijn, voor hij zijn offen
sief inzettte..
Vertelt u mij eens, mevrouw Holbrook,
zei hij even later, heeft uw zuster ooit
gezegd, dat zij vorige week naar een thea
ter was geweest? De naam van het stuk
was: „Het goede hart".
Janet dacht een ogenblik na en keek
toen naar Begg en zij keken elkaar een
beetje verwonderd aan.
Neen, zei zij, zij heeft er mij nooit
iets van gezegd. Maar het is best mogelijk.
"Wij zagen haar niet veel, ofschoon zij bij
ons in huis woonde. Ik weet wel, dat we
de vorige week op een mórgen over acte-
I ren spraken. Zij vertelde, dat zij er mee
op zou houden omdat je, als je iemand een
rol goed ziet spelen, er aan wanhoopt ooit
zelf ook iets goeds te kunnen presteren.
Zij noemde de naam van de een of andere
acteur, maar die kan ik mij nu niet hei>-
inneren. Zij zei niet, of zij die juist gezien
i had, of dat zij iemand bedoelde, die zij
j enige tijd geleden gezien had; maar ik had
j de indruk, dat zij hem onlangs gezien had.
I (Wordt vervolgd).*