Economische recherche achterhaalt
grote bonnenfraude bij de bron
6.MJAMSMA
De werkloosheid
in Haarlem en omgeving
SCHOOLBOEKEN
Het noodlottige
ha Issnoer
Vrijdag 26 Augustus 1949
Haarlems üagKTaH
Vierduizend bonkaarten werden
op drukkerij „ondergeschoven"
De economische recherche van de politie
te Haarlem heeft thans een bonnenfraude
opgehelderd, die in de periode einde 1946
tot December 1947 heeft plaats gehad bü de
Grafische Inrichting N.V. Joh. Enschedé
en Zn. te Haarlem en de controle-afdeling
van de PTT in dat bedrijf. Circa vierdui
zend bonkaarten kwamen hierbij terecht in
de zwarte handel en deze bonnen vertegen
woordigden een „zwarte" waarde van vele
tienduizenden guldens. Waar de kaarten
van inwisselstroken waren voorzien, ver
menigvuldigde deze fraude zich tot een om
vang die een reëel gevaar voor het Neder
landse distributie-apparaat heeft opge
leverd.
Volgens de mededelingen van de recherche
heeft de fraude op een zeer geraffineerde
manier plaats gehad. Een ambtenaar van de
controle der PTT gaf clandestien een aantal
blanco vellen, bestemd voor het drukken
van levensmiddelen- en tabakskaarten af
die door twee leden van het personeel van
Enschedé bij de te drukken oplage werden
gevoegd. Deze vellen werden gedrukt en
wel door de PTT-ambtenaar buiten het
gebouw gebracht via de speciale uitgang
van de controle-afdeling der PTT.
In feite kan in dit geval dus niet van
diefstal gesproken worden. De betrokkenen
lieten eenvoudig op kosten van het bedrijf
hun zwarte handelswaar drukken. Na een
half jaar van moeizaam speurwerk het
betrof hier per slot geen karrevrachten vol,
maar papier dat makkelijk in een binnen
zak kon worden vervoerd heeft de eco
nomische recherche onder leiding van de
inspecteur G. van Sintmaartensdijk dit
geraffineerde complot tenslotte opgerold en
zij verdient daarvoor zeker een pluim op
haar toch al zo rijk versierde hoed.
De recherche heeft wegens deze fraude
negen verdachten gearresteerd, die inmid
dels bekend hebben. Het zijn de 47-jarige
poelier J. P., de 45-jarige M. P.-van N., de
56-jarige koopman P. ten W., de 46-jarige
A. F. te W.-M., de 31-jarige verificateur
J. M. v. B., de 32-jarige verificateur C. K.,
SCHEEPVAART
Kota Agoeng, JavaRotterdam 26 Aug.
te Suez. Lemsterkerk, CalcuttaRotterdam
pass. 25 Aug. Gibraltar. Lekhaven, 25 Aug.
van Montevideo naar Buenos Aires. Lieve-
vrouwekerk, 24 Aug. van Calcutta naar
Rotterdam. Leuvekerk. 26 Aug. van Rotter
dam te Calcutta. Oranjefontein, 25 Aug. v.
Durban te Beira. Papendrecht, Purfleet
Abadam pass. 25 Aug. Gibraltar. Randkerk,
25 Aug. van Amsterdam te Hamburg. Rid
derkerk, SydneyRotterdam 25 Aug. 600
mijl Z. O. Guardafui. Ruys, 25 Aug. van
Penang naar Batavia. Rijnland, Amsterdam
Buenos Aires 26 Aug. te Rio de Janeiro.
Salland, AmsterdamBuenos Aires 25 Aug.
van Las Palmas. Samarinda, CebuLos
Angeles pass. 25 Aug. Pagan. Talisse, Java
Liverpool 25 Aug. van Beyrouth. Tawali,
25 Aug. van Hamburg te Karlsham. The-
misto, MontrealRotterdam pass. 25 Aug.
Scillies. Tiba, 25 Aug. van Montevideo n.
Vittoria. Waterman, BataviaRotterdam
pass. 25 Aug. n.m. Daedalusrif (Rode Zee).
Zeeland (KRL), 26 Aug. van New York te
Rastanura. Bantam,SingaporeLiverpool
pass. 25 Aug. 3 uur Gibraltar. Kota Baroe,
JavaRotterdam 25 Aug. 14.30 uur van
Port Said. Overijsel, JavaRotterdam pass,
25 Aug. 1 uur Ouessant.
Eigenaardig: daar bij Reemers
Op zo'n leuke ijs-bar-kruk,
Waar toch zulk betrouwbaar
ijs is,
Is het ijs het eerste stuk
Clinge Doorenbos
UITSLUITEND ROOMIJS
cui neuvi
REEMEllS
KRUISSTRAAT 35
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM, 25 Augustus 1949
GEHUWD: 25 Aug., P. J. Neeskens en A.
M. Koster; H. G. Hekelaar en W. van Veld-
nuyzen: J. J. van Wooning en J. Steeman;
D. van der Noot en H. Backer; P. J. van den
Berg en E. E. I. Eikerbout; A. W. van Rijn
en H. Gruijters; J. J. Kremer en C. van
Kersen.
BEVALLEN van een zoon: 24 Aug., W. J.
van BeekBreuring; E. de Vriesvan
Esvelc.
BEVALLEN van een dochter: 24 Aug.,
G. C. Kouwenbergvan der Erf; K. Wie-
dijkBruning: G. A. Portegiesvan Doorn.
OVERLEDEN: 23 Aug., D. Peereboom, 77
j.. Westerhoutpark; M. A. C. Bernelot
Moensde Salengre, 79 j., Kleverparkweg;
24 Aug., J. van Hiltenvan Rossum, 87 j.,
Brouwerevaart: H. BoevéVerham, 59 j.,
Brouwerekade.
de 50-jarige PTT-bediende J. W., de 43-
jarige meubelmaker G. J. en de 52-jarige
koopman J. F. W. V.
De meeste verdachten zijn Vrijdag en
Zaterdag thuis gearresteerd. Eén van de
verdachten is Zaterdag van een sportveld
in Amsterdam gehaald. De verdachten zijn
inmiddels voor de Officier van Justitie te
Haarlem geleid.
VOOR
EEN
JUWÊÉL
VAN
EEN
HAARDi
KONINKLIJKE
HAARDEN FA 3ÏCIEK
r.H I L V E ft S (J M.t
Teraardebestelling
W. J. B. van Liemt
In de kathedrale basiliek „Sint Bavo" is
vanmorgen een uitvaartdienst gehouden
voor de heer W. J. B. van Liemt, oud
wethouder van Haarlem, die dezer dagen
in de ouderdom van zes en zeventig jaar
is overleden. Aalmoezenier pater Wubbels
S.J. droeg de mis van requiem op.
Om halftwaalf ir het stoffelijk overschot
op de R.K. Begraafplaats Valkenburg le
Heemstede ter aaide besteld. Daar waren
aanwezig de neer en A. J. M. Angenent, mr.
dr A. F. H. üchreurs en F. S. Noordhoff,
wethouders, mr. Th. A. Wesstra, gemeen
te-secretaris, C. Maarschalk, oud-burge-
meesler van Haarlem II. J. L. Klein Schip
horst en JA. Schippers, namens de raads-
fracl:e der KathoJieiie "Volkspartij, hoofd
aalmoezenier mgr. Noordman, ir. M. H.
Maas, directeur van Openbare Werken,
bestuursleden en de directeur van „Haar
lems Bloei" en vertegenwoordigers van
katholieke verenigingen.
Pater Wubbels verrichtte de beaardings-
plechtigheden, waarna een zoon van de
overledene dank zegde aan mgr. J. P. Hui-
bers, bisschop van Haarlem, die tijdens de
ziekte van zijn vader een bezoek heeft ge
bracht en het gemeentebestuur.
Haarlems Avondlyceum
Voor de examens H.B.S. A er. B (extra-
nei) zijn de volgende leerlingen geslaagd:
mej. H. Blom, mej. M. Horst, mevr. M.
Weimar en de heren W. Kamming'a en C.
Timmer. Afgewezen werden twee candi
dates
Radio-Nieuwsdienst gaat
over naar A.N.P.
„De Volkskrant" meldt dat het perso
neel van de Radio-Nieuwsdienst, een on
derafdeling van de Nederlandse Radio-
Unie, heeft aangezegd gekregen, dat het
hoogstwaarschijnlijk het wachten is
slechts op het tekenen van het contract
op 1 September aanstaande zal overgaan
naar het Algemeen Nederlands Persbureau.
Hierin is overeenstemming bereikt tus
sen de Nederlandse Radio-Unie en de Fe
deratie van Omroeporganisaties enerzijds
en de Nederlandse Dagbladpers 1945, de
Katholieke Nederlandse Dagbladpers en
het ANP anderzijds. Het personeel van de I
Radio-Nieuwsdienst zal door zijn nieuwe I
werkgever niet, tenzij in uiterste noodzaak
en nadat overleg gepleegd zal zijn met de
Nederlandse Radio-Unie, kunnen worden
ontslagen. De Nederlandse Radio Unie zal
voorts gehoord worden in kwesties van
schorsingen en benoemingen en de rechts
positie van het overgaande personeel zal
pas van kracht worden, wanneer met de
Nederlandse Radio-Unie wederom hier
over overeenstemming is bereikt.
Doodstraf geëist tegen
„luitenant" A. Kipp
Ex-chef van Velsense kamer 21
staat bij verstek terecht
„Kipp" riep de deurwaarder van het Am
sterdamse Bijzondere Gerechtshof vanmor
gen, maar er kwam geen Kipp. De eens
even gehate als gevreesde chef van de In
lichtingendienst der Velsense politie had
zich reeds in 1945 door de vlucht naar Ar
gentinië onttrokken aan de rekening en
verantwoording, welke hij eens voor de Ne
derlandse rechter voor zijn daden zou moe
ten afleggen.
Bleef de verdachtenbank leeg, op de
plaats voor de getuigen zaten nog vol
doende overlevenden van zijn sinistere ac
tiviteit, om de sfeer van schrik en ontzet
ting, die door de leden van Kamer 21 werd
teweeg gebracht, te doen herleven. Uit
de door de president mr. W. F. W. H. v.
Schaeck Mathon voorgelezen stukken
bleek, dat Abraham Kipp, voordat hij in
1944 in Velsen kwam, zich in het politie
corps van Ede als een fel NSB'er had doen
kennen: Niet minder dan 59 personen, voor
het grootste deel van Joodse bloede, wer
den door hem gearresteerd en aan de Duit
sers overgeleverd. Kipp was lang niet
zachtzinnig tegen zijn arrestanten, zoals de
oud-illegale werker C. Peereboom uit
Santpoort vanmorgen kon getuigen. Hij
werd samen met de later gefusilleerde
ir. J. G. Smitt in 1945 door Kipp en
Langendijk gearresteerd, die hem dreigden:
„We slaan net zo lang tot je dood bent".
De heer Peereboom werd met de vuisten
in het gezicht geslagen.
Een arts bevestigde in zijn rapport dat deze
verzetsman er na dit „verhoor" zeer slecht
aan toe was.
„Als Kipp in Velsen kwam, werden er
meer gearresteerd dan anders; wij waren
bang voor hem" verklaarde de tot levens
lange gevangenisstraf veroordeelde Lan
gendijk over zijn vroegere chef.
Ook de distributieambtenaar K. van
Leeuwen uit Velsen, die dezelfde dag door
Kipp werd opgehaald, viel voor het vuur
peloton.
Beverwijk
Dan komt de razzia in Beverwijk bij
Pleeging, Pletting en Semeijns ter sprake
en de -schandelijke bejegening van de oude
heer Pleeging en diens zoon, die met ge
weld werd gedreigd, een bergplaats van
wapens aan te wijzen.
Ook Pleeging Jr. werd later door de
Duitsers gefusilleerd.
Het verhaal van de 54-jarige gezagvoer
der v. d. Brink uit IJmuiden-Oost is al
even triest. Hij werd gearresteerd op een
illegale vergadering bij de heer Coté in
Santpoort. „Louter toeval", zegt Langen
dijk, „Kipp zag een paar fietsen voor het
huis staan, hij commandeerde afstappen en
onderzoeken". Een van de slachtoffers, de
heer D. J. v. Rijswijk, evenals de heer Coté
later gefusilleerd, werd vreselijk mishan
deld, overigens zonder resultaat; „dank zij
zijn zwijgen werden wij gered", zegt de ge-
getuige. Nadat de gemeenteambtenaar G. L.
Rozijn nog verteld heeft, hoe Kipp een
PHILIPS ERRES WALDORP RADIO
met prima service
3. G. KAASENBROOD...
Technisch groot!
GR, HOUTSTRAAT 131; SMEDESTRAAT 7
(Adv.)
Waarom is er terughoudendheid bij de industriëelen
om personeel aan te stellen?
De directeur van het Gewestelijk Ar
beidsbureau te Haarlem, de heer A. P. M.
van Riel, is niet ontevreden over de stand
der werkloosheid. Het verloop op de ar
beidsmarkt is in Haarlem en omgeving vrij
wel gelijk aan die van vorige jaren wat
stijging en daling van het aantal werklozen
betreft, alleen is het aantal iets groter.
Daarin zit evenwel niets verontrustends.
Er blijkt alleen uit dat er onder de indu
striëlen wat meer terughoudendheid is bij
de aanstelling. Ik meen evenwel, dat die
gereserveerde houding ongemotiveerd is.
Blijkens de jaarverslagen van de meeste
bedrijven zijn de financiële uitkomsten nog
zeer bevredigend te noemen. Er is boven
dien geen reden om aan te nemen dat de
toestand in de naaste toekomst minder goed
zal worden. Wij moeten in deze oppassen
voor een ongepast pessimisme. Als wij al
maar zeggen: „Voorzichtigheid is geboden,
want het kon in komende tijden wel eens
minder goed gaan," dan maken wij met
elkaar dat er inderdaad moeilijkheden ko
men. In de oorlogsjaren verzekerden wij
gedurig aan elkaar: „het gaat goed!" hoe
wel het soms wel eens moeilijk was daar
aan te geloven. Maar wij vertrouwden dat
het goed zou gaan. In dit vertrouwen wer
den wij niet beschaamd. Dit moeten wij nu
ook doen wat onze economische omstandig
heden betreft. Een algemeen vertrouwen in
Naar LOOS J ES voor
Snelle en accurate levering
GROTE HOUTSTRAAT 100 - TEL. 13060
vijfjarig ondergedoken meisje heeft weg
gehaald, komt een bejaarde inwoner van
Ede voor het hekje. Hij heeft als illegaal
werker kort voor de bevrijding ook kennis
gemaakt met Kipp, en hoe: „Het is walge
lijk om te lezen", zegt de president en hij
haalt zo'n staaltje aan.
Kipp sloeg de oude man met een ijzeren
staaf, nadat hij in een kleine kast was op
gesloten. Een jonge vrouw werd over een
stoel gelegd en met een stok over de rug
geslagen. Weer een ander moest op een
stoel staan en zijn hoofd in een strop hou
den. Telkens wanneer het slachtoffer aar
zelde met zijn inlichtingen werd de stoel
weggetrokken en de man heen en weer
geslingerd.
„Dit is dan de droevige geschiedenis van
luitenant Kipp" besloot de president het
getuigenverhoor „en dat is nog maar een
klein gedeelte van wat ik ten laste had
kunnen leggen", begint mr. Besier zijn
requisitoir.
„Twintig doden staan op zijn uitermate
zwakke rekening. Kipp is de laatste figuur
uit Velsen, die voor het Bijzonder Ge
rechtshof verschijnt. Hijwas de chef van
al degenen, aan wie uw Hof zware straf
fen heeft opgelegd. Hij is mede verantwoor
delijk voor hun daden en er past voor hem
maar een straf: de doodstraf".
Tweehonderdzeventig Haarlemse ouden van dagen hebben gistermiddag in zes bussen
een reisje gemaakt naar de Pyramide van Austerlitz, welk uitstapje door de Algemene
Bond voor Ouden van Dagen in samenwerking met de Cebuto was georganiseerd.
Ook voor de inwendige mens was goed gezorgd en daar de buitenlucht hongerig
maakt, lieten de oma's en opa's zich niet onbetuigd, als zuster de mand met broodjes
nog eens rond liet gaan.
de toekomst kan meer uitwerken ten goede
dan een ongemotiveerd pessimisme. Voor
zover ik de algemene toestand en de positie
van het bedrijfsleven kan beoordelen, kan
er inderdaad vertrouwen zijn! Wordt dit
meer algemeen ingezien, dan zullen de in
dustriëlen ook minder gereserveerd wor
den bij de aanstelling van nieuw personeel.
En dan betekenen die paar honderd werk
lozen die er nu zijn ook niet veel.
De jonge mannen die uit Indië komen
zijn tpt heden zonder veel moeilijkheden
weer in het bedrijfsleven opgenomen. Zo
zal het, naar ik overtuigd ben. ook wel
gaan met de gedemobiliseerden die wij in
de toekomst te verwerken krijgen. Het gaat
thans druppelsgewijs. Met een troepen
transportschip komen er voor dit gewest
in de regel niet meer dan 10 h 12 mede en
daarvoor vinden wij als regel wel spoedi;
een plaats, dank zij ook de medewerking
die wij van het bedrijfsleven ondervinden.
Het was even een krachtproef toen ver
leden jaar het grote contingent van het
Kennemerbataljon kwam, maar ook dat is
goed afgelopen. De mogelijkheid bestaat al
leen dat aanstelling van jonge arbeids
krachten uit Indonesië op den duur zal lei
den tot ontslag van' wat oudere werk
krachten.
Een verschijnsel dat betreurd moet wor
den is dat het op het ogenblik moeilijker
wordt om jonge mensen die van de m.u.l.o.
scholen en de ambachtsscholen komen, een
plaats in het bedrijfsleven te geven. Blijk
baar zijn de werkgevers op' dit ogenblik
wat die arbeidskrachten betreft, verzadigd.
Wat de jongelui van de ambachtsscholen
aangaat, ben ik evenwel overtuigd, dat het
slechts een tijdelijk verschijnsel is. Er zal
immers ook in de toekomst behoefte blijven
bestaan aan geschoolde werkkrachten. De
jongelui die een ambachtsschool bezoeken
kregen voor hun opleiding een goede onder
grond, zij zullen op den duur toch hun
weg wel blij'ven vinden.
Mensenredders op de „Oranje"
Meestal zien de helden die de redding
boten langs onze kusten bemannen, de
grote schepen slechts vaag, doordat zij
slechts oog hebben voor het leven van hun
medemensen, dat in gevaar is.
Vrijdag echter zullen zij een van de
fraaiste schepen, die de Nederlandse koop
vaardijvloot bezit, de „Oranje" var. onder
tot boven kunnen bezichtigen.
Onder auspiciën van de Noord- en Zuid
hollandse Reddingsmaatschappij zullen
dan namelijk honderd personen, van wie
de meesten redders zijn, een bezoek aan
het vlaggeschip van de „Nederland"
brengen.
Leger des Heils verkwikte harten
van vele gevangenen
Het jaarverslag 1948 van de reclasse-
ringsarbeid van het Leger des Heils, dat
dezer dagen is uitgebracht, memoreert in
het overzicht de veranderingen, die in de
laatste jaren in de gevangenis en daar
buiten hebben plaats gegrepen en de grote
invloed, die deze hervormingen op het ge
vangeniswezen en de reclasseringsarbeid in
hét algemeen hebben gehad. Voorts is het
arbeidsterrein van de sociale ambtenaar,
die thans reeds bijna in ieder strafgesticht
zijn plaats heeft gekregen, uitgebreid. Meer
dan 1600 reclassanten staan onder toezicht
van het Leger des heils, vorig jaar (1947)
843. In verband met de voorlichtingsarbeid
werden 1416 rapporten opgemaakt. Door de
afdelingen werden 308 rapporten uitge
bracht voor een voorwaardelijke invrij
heidstelling. In'1948 werden 11.561 gevan
genen bezocht het aantal bezoekuren
van 7843 verdeeld over 19 gevangenis
sen en gestichten. Tachtig keer werden in
strafgestichten zang- en muziekuitvoerin
gen, diensten en lezingen gegeven. Vooral
gedurende de Kerstdagen werd voor de
recreatie der gevangenen in samenwerking
met andere reclasseringsinstellingen behal
ve muziekuitvoeringen ook voor versnape
ringen gezorgd. Op Moederdag werd in de
cellen en de gemeenschapsverblijven voor
bloemen gezorgd en reikten de gevangenis
bezoekers moederdagkaarten uit met een
gedicht er op.
In het kader van de opbouw van het re-
classeringswerk werd in Leeuwarden een
afdeling geïnstalleerd, in Haarlem werd een
eigen ambtenaar gedetacheerd evenals in
Middelburg en Veenhuizen.
ZEEPOST VOOR OOST EN WEST.
Zeepost kan met de volgende schepen
worden verzonden. De datum van uiter
lijke ter postbezorging staat tussen haak
jes achter de naam van het schip vermeld.
Voor Indonesië m.s. „Willem Ruys (29
Aug^); Suriname m.s. „Hecuba" (31 Aug.),
Curasao s.s. „Stuyvesant" (7 Sept.)
De Generale Synode der Nederlands
Hervormde Kerk komt van 10 tot 15 Octo
ber te Zeist bijeen. De behandeling van
het ontwerp-kerkorde zal worden voort
gezet.
BINNENLAND
Mejuffrouw mr. H. J. Sneller, die ge
ruime tijd werkzaam is geweest als parti
culier secretaresse van Koningin J uliana en.
in deze functie binnenkort zal worden op
gevolgd door mevrouw N. SmittAvis, is
met ingang van 1 September benoemd tot
inspectrice van politie te Hilversum, belast
met de leiding van de afdeling kinder
politie. In soortgelijke functie was zij vroe
ger onder meer te Rotterdam en Arnhem
reeds werkzaam. Zij zal de eerste vrouwe
lijke kracht zijn, welke bij de politie van
de radiostad werkzaam is.
Bij Koninklijk Besluit is met ingang
van 15 Juli 1949 benoemd tot militair
attaché bij de ambassade te Washington, de
luitenant-kolonel F. H. W. C. J. van Dun,
van de Generale Staf.
Ter gelegenheid van de 65ste verjaar
dag van de „Nederlandse vereniging van
postzegelverzamelaars" houdt deze vereni
ging vandaag en morgen in „Krasnapolsky"
te Amsterdam een grote nationale post
zegeltentoonstelling. Tegelijk met de ten
toonstelling houdt de „Nederlandse Bond
van Verenigingen van postzegelverzame
laars" zijn jaarvergadering.
Koningin Juliana heeft tezamen met
de prinsesjes Margriet en Marijke de inter
nationale poppententoonstelling ten bate
van de Stichting 19401945, die dezer
dagen in de Koninklijke stallen van het
Paleis 't Loo werd gehouden, bezocht.
Donderdagmiddag is een 31/2 jarig
meisje, dat op de Sint Pietersberg aan het
spelen was van een rots gevallen en tien
meter lager terecht gekomen. Niettegen
staande deze val bleek het kind alleen maar
wat te zijn geschrokken.
HAARLEM EN OMGEVING
Leden van de Haarlemse afdeling van
het Instituut voor Arbeidersontwikkeling
brengen Zondag 28 Augustus een bezoek
aan de bloeiende heide en bossen in de om
geving van Hilversum. Voor de volgende
Zondagen staan tochten in Haarlem en om
geving op het programma.
De heer S. Hörehner, die benoemd is
als "hoofd van de school die uitgaat van de
Ned. Herv. Gemeente te Bloemendaal,-om
naast de heer d' Olivat, die hoofd is van de
U.L.O.-afdeling, de leiding te hebben van
de lagere school, zal Zondag 28 Augustus
in de kerkdienst in de Ned. Herv. Kerk van
half elf tot zijn werk worden ingeleid door
dr. J. H. Stelma. Op Donderdagavond 8
September is er een begroetingssamerikomst
die wordt gehouden in de Gereformeerde
Kerk. Daar zullen de ouders der kinderen
met het nieuwe hoofd kunnen kennis
maken.
Te Halfweg wordt Zaterdag 3 Septem
ber een straatcollecte gehouden waarvan
de opbrengst is bestemd voor het Pro
testants interkerkelijk thuisfront.
De Kapperschool te Haarlem van de
Stichting Nederlandse Vakscholen voor
kappers zal Maandagavond geopend worden
met een bijeenkomst in gebouw „Cultura"
In ons blad van Donderdag deelden
wij mee, dat een bewoner uit de Rozen-
priëelstraat het jongetje, dat bij de Buiten-
rustbrug in het Spaarne was gevallen, had
gered. Het redden is echter geschied door
een Amsterdammer, die enkele malen heeft
moeten duiken, om de jongen op het droge
te brengen.
Voor het examen middelbaar onder
wijs tekenen, acte MC, zijn te 'sGvaven-
hage geslaagd mej. A. M. V, Steenwijk te
Heemstede en de Iheer A, V, Accooy te
Haarlem.
Handelsreizigers zijn boos
over prijsverhoging bij N.S.
De Bedrijfsunie van samenwerkende or
ganisaties van handelsreizigers heeft blij
kens een bericht in „De Volkskrant"
geprotesteerd tegen het feit dat minister
Spitzen zonder overleg met de Spoorweg-
raad waarin ook de Bedrijfsunie zitting
heeft accoord is gegaan met het voor
stel van de Nederlandse Spoorwegen om de
abonnementstarieven per 1 September met
15 procent te A'erhogen. De Bedrijfsunie
acht deze prijsverhoging zeer ernstig en ïn
strijd met het streven om de stijging van
het prijspeil zoveel mogelijk te beperken.
De Bedrijfsunie heeft de minister daarom
verzocht zijn besluit alsnog te herzien.
De Spoorwegen, die een omzetverhoging
van 3.1 millioen gulden uit de nieuwe ta
rieven hopen te halen, voeren aan, dat de
verlaging van de abonnementsprijzen in
Januari 1948 weliswaar een grote toeloop
van nieuwe abonnements-reizigers met zich
meebracht, maar toch economisch niet ver
antwoord was. Het is de Spoorwegen bij
een enquête gebleken, dat 80 procent van
de reizigers op trajectkaar ten hun reisgeld
vergoed krijgen door de bedrijven waar zij
werken, zodat deze verhoging niet ten laste
van minder draagkrachtigen komt.
De handelsreizigers zijn vooral ontstemd
over het feit dat de abonnementen sedert
1940 ongeveer met 120 procent in prijs zijn
gestegen, terwijl de enkele reizen en re
tourtjes ten hoogste 50 procent duurder
werden. Een derde klas abonnement kóstte
vóór de oorlog dertig gulden en thans zes-
en-zestig. Dat iemand die slechts inciden
teel van de trein gebruik maakt wordt be
voordeeld ten opzichte van hen die zich
„de beste klanten van de spoorwegen"
noemen, heeft veel kwaad bloed gezet.
FEUILLETON
dooi Gordon Mc Donell
29)
Hij stak zijn hand naar haar uit en zei:
Dag, mevrouw Holbrook. Dat is prettig
om u weer eens te zien. Uw man heeft
mij in het geheel niet gezegd, dat u ook
zou komen. Ik denk, dat hij vergeten
heeft er over te spreken. U heeft dezelfde
kamer, die u verleden jaar in Juli had.
Hij is nu daar, als u soms meteen wilt
doorgaan.
Janet staarde hem aan. Zy bleef hem
maar stralc aanstaren en nu was haar ge
zicht doodsbleek. Het kon niet bleker
worden, dan hef toen al was. En toen
zakte zij voor onze voeten op de vloer
in elkaar.
Ik bukte, nam haar op en droeg haar
naar de divan, die aan de andere kant
van de vestibule stond. De kleine man
stond er zeer verbaasd naar te kijken.
Het is de berglucht, zei ik. We zijn
te snel naar boven gekomen. Hebt u een
beetje brandewijn?
Brandewijn? Dat zal wel. Ik zal eens
kijken. Hij ging met een nog steeds zeer
verbaasd gezicht heen en kwam met een
fles en een lepel uit de kamer daarnaast
terug. Ik goot een beetje alcohol op de
lepel, hield die voor haar mond en liet
het vocht tussen haar lippen druppelen.
De kleine man zei: Ik zal het haar
man even gaan vertellen.
Nu niet, zei ik. Ik spreek hem later
wel.
Maar zij is ziek hij behoort hier
te zijn.
Zij begon zich te bewegen en de kleur
kwam weer een beetje op haar wangen
terug. De kleine man was al op weg door
de hall om Begg Holbrook te gaan halen.
Ik liet haar een ogenblik liggen, ging hem
achterna en legde mijn hand op zijn arm,
zeggende: Hoor eens even, ik vind het
beter, dat hij nu niet hier gebracht wordt
en evenmin, dat hij weet, dat zij hier is.
Hij keek mij aan en zei: Ik kan het
niet geloven als er ooit een stel was,
dat gelukkig met elkaar was, dan waren
die het. Hij haalde de schouders op en
de uitdrukking in zijn ogen werd luste
loos en bitter en onverschillig, toen hij
zei: Maar hierna geef ik het op. Zij
waren het gelukkigste stel, dat ik ooit ge
zien heb.
Janet's ogen waren nu geopend en zij
hoorde, wat hij zei. Ik kon zien dat zij
gehoord had, wat er gezegd was.
Ik geloof, dat ik beter doe met naar
mijn kamer te gaan, als u er een vrij heeft,
zei zij. Ik zal vannacht mijn man maar
niet lastig vallen.
De kleine man haalde nogmaals de
schouders op en ging naar de balie. Ik
kreeg de sleutels en hij wees ons, waar
de kamers waren. Zij lagen aan het
andere einde van de hall, ver van die van
Holbrook. Ik was al die tijd bang geweest,
dat hij zijn kamer uit zou komen en ons
zou zien, maar dat deed hij niet. Hij sliep
blijkbaar vast genoeg. Ik wilde niet, dat
hij en Janet elkaar zouden ontmoeten, zo
lang zij in deze toestand was. Het was
duidelijk, dat zij nog onder invloed van
de schok verkeerde.
Ik haalde haar koffertje uit de wagen
en bracht dit naar haar kamer. Toen ik
terugkwam, lag zij op het bed, recht naar
de zoldering starend en zo stil, dat men
zou zeggen, dat zij sliep, ware het niet,
dat haar ogen wijd geopend waren. Zij
sprak geen woord en bewoog rich niet,
toen ik binnenkwam. Ik sloot de deur,
ging op het stoeltje naast het bed zitten
en nam haar hand in de mijne. Die was
ijskoud. Ik stond op, trok haar schoenen
uit en nam de dekens van het voeteneinde
van het bed. Ik legde die over haar heen
en stopte ze rondom haar heen in, waarna
ik het hoge licht uitdraaide en alleen
het kleine lampje op het naast het bed
staande tafeltje liet branden. Zij bewoog
zich nog altijd niet en zei ook niets. Weer
ging ik naast haar zitten en wachtte. Ik
begon mij af te vragen, of zij zich reali
seerde, dat ik er was, toen zij haar hoofd
naar mij toewendde en ik zag, dat haar
ogen vol tranen stonden. Toen rij begon
te spreken, klonk haar stem als van ver
af en had een vreemde klank.
Letty! zei zij, hoe kon zij mij dit
aandoen?
Provocatie! zei ik. Met andere woor
den, Begg maakte misbruik van de situa
tie.
Zij staarde nog recht voor zich uit.
Die foto's, zei rij, geen wonder, dat
die haar in de war brachten.
Tk ga je nu verlaten, zei ik, zodat je
kunt gaan slapen. Denk je, dat je zult
kunnen slapen?
Het gaf niets. Zij hoorde mij niet eens.
Zij dacht nog altijd aan dat verraad van
haar zuster tegenover haar; niet het ver
raad van haar man, maar van haar zuster.
Zij lag daar maar voor zich uit te staren.
Plotseling ging zij rechtop zitten en streek
het haar uit haar ogen.
Nu zie ik het! Nu zie ik het! Wat
heb jij het betreffende hen bij het rechte
eind gehad. Als ik er niet geweest was,
zou zij niet gestorven zijn. Dan zou zij
niet in moeilijkheden zijn geraakt. Het
had niet moeten zijn Begg en ik, maar
Begg en zij.
Schei uit, Janet, zei ik. Dergelijk
gepraat heeft absoluut geen nut en het
is zelfs verkeerd om dat te denken. Het
leven is geen „als", het leven is het
leven zelf. Er gebeurt nu eenmaal, wat
er gebeurt en verder geen nieuws. Wie
denk je eigenlijk, dat je bent om zo te
keer te gaan? Jij bent maar een heel klein
persoontje van die tweeduizend millioen
mensen op deze aarde en de meesten
daarvan hebben honger en zijn ziek en
lijden. En nu ga je slapen en houd je voor
het ogenblik je mond. Ik blijf hier naast
je zitten tot je slaapt!
Het licht van het kleine lampje viel op
haar. Het was een zacht, licht oranje
licht en het scheen op haar haren en op j
de contouren van haar gezichtje en op
haar hals. Zij droeg nog altyd haar wollen
shirt open aan de hals zonder shawl of
halssnoer of enig andere versiering en j
de kleine cirkel van oranjelicht uit het
schuin staande lampenkapje omlijstte haar
hoofd en hals in zijn kleur, zodat zij er
uitzag als een Madonna op gebrandschil
derd glas.
Geen wonder, zei zij, dat Begg hem
wilde doden! En als hij het niet doet, doe 1
ik het zelf. 1
Ik staarde haar aan.
Wat doet je denken, dat Begg hem
zal willen doden?, vroeg ik.
Omdat Begg op Letty verliefd was.
Nu zie ik het. Dat is de reden, dat hij
vóór mij hierheen wilde gaan; daarom
keek hij zómet die eigenaardige ge
spannen blik in zijn ogen, die hij soms
heeft
Zij zweeg plotseling, alsof haar iets in
viel en zei toen langzaam: Die eigen
aardige gespannen blikZij bracht haar
hand naar haar mond en keek naar mij en
als het ware djor mij heen, zeggende:
Ik kan de gedachte niet verdragen, dat
hij de halve tijd, als hij bij mij was, aan
haar dacht, wensend, dat ik haar zou zijn.
Ik moet hem in de ogen kunnen zien en
het kunnen zien
Zij begon zich op te richten en haar
stem ging' hysterisch omhoog.
Plotseling gaf ik haar een slag in het
gezicht.
Zij bleef een ogenblik stil zitten, mij
verbaasd aankijkend. Toen begon zij te
huilen en ik zei: Het spijt me, Janet,
dat moest ik wel doen.
Haar ogen flikkerden achter haar tranen.
Jij hebt mooi praten! Laat mij op
staan. Ik ga direct naar Begg toe.
Luister eens even, Janet. Er zit hier
meer achter, dan jij begrijpt. Ik geloof
niet, dat Sellick met de avondbus hierheen
gekomen is. Ik geloof, dat hij de stad uit
was voor Letty gestorven is. Ik denk, dat
zij hem de vorige avond zijn congé gaf en
dat die afspraak van 's middags iemand
anders betrof. Ik wilde je dit nog niet ver
tellen, maar je noodzaakt mij er toe.
Wat bedoel je? Zij staarde mij aan.
Wat bedoel je in vredesnaam?
Ik ben er vrijwel van overtuigd, dat
Begg Letty vermoordde.
Zij bleef mij maar aanstaren en zei
eindelijk: Jij bent werkelijk gek, ge
loof ik.
Neen, dat ben ik niet hij was
krankzinnig jaloers, omdat zij met Sellick
zou gaan trouwen.
Janet ging weer rechtop zitten. Zij huil
de nu niet langer. Zij had niet de moeite
genomen om de tranen van haar gezicht
te vegen en de lijn van haar mond en kin
was scherp en vastbesloten.
Zij ging immers niet met Sellick
trouwen, dwaas, die je bent! En boven
dien was Begg in Santa Barbara. Ik heb
genoeg van je romantische nonsens. Ga
weg.
Ik legde mijn handen op haar armen;
iedere arm juist onder de elleboog vast
houdend.
Begg wist niet, dat zij Sellick zou
afwijzen. Ik keek naar zijn gezicht, toen
het uitkwam, dat zij Sellick had willen
afwijzen. Hen was er helemaal van in de
war.
Maar hij was bij Oom Stéphen. Oom
Stephen zou om zoiets niet liegen.
Misschien heeft Begg een middel
gevonden om terug te gaan, zonder dat
hij het wist. Dat is het waarover ik tele
foneren wilde en trachten het uit te vin
den. Janet, wil je alsjeblieft hier blijven,
terwijl ik dat doe. Als ik het mis heb, kun
je daarna Begg gaan opzoeken. Maar als
ik het bij het rechte eind heb, zie je dan
zelf niet, hoe gevaarlijk het voor jou zou
zijn om naar hem toe te gaan?
(Wordt vervolgd).
