c
BATAVUS
Moeilijkheden bij de reclassering
openen nieuwe perspectieven
Het probleem der kleine gemeenten
Hoe de commissie-Ter Veen de oplossing ziet
Modern personeelsbeleid moet
steunen op sociale moraal
De radio geeft Zaterdag
Zowel publiek als PTT gebaat
bij nieuw interlocaal telefoontarief
PANDA EN DE MEESTER-UITVINDER
A
J
(^Wereldnieuws
Vrijdag 16 September 1949
2
Interviews met bekende personen die zich aan dit werk wijden
Wij hebben de laatste tijd veel geschre
ven over de reorganisatie van de gevan
genissen in ons land. Er wordt een gunstige
uitwerking verwacht van de vele verbete
ringen die reeds ingevoerd zijn en van
andere die nog in aantocht zijn. Dit resul
taat zou, zich dan moeten demonstreren in
een daling van de criminaliteit.
Nu doet zich de omstandigheid voor dat
één onzicht de reclassering juist door de
reorganisatie van het gevangeniswezen wat
in het gedrang is gekomen. In Norg (het
vroegere Veenhuizen) waar vier strafge-
stichten zijn met niet minder dan 1500 ver
oordeelden, kan weinig gedaan worden
door vrijwillige reclasseerders .omdat in de
omgeving slechts weinig particulieren wo
nen, zodat er vrijwel geen mensen zijn die
zich aan dit werk kunnen wijden.
Om duidelijk in het licht te stellen wat
daarvan het gevolg is. moeten wij even uit
weiden over het werk van de celbezoekers.
De taak van een celbezoeker
Het is de bedoeling dat alle gevangenen
minstens eens in de maand een celbezoeker
ontvangen. De ervaring daarmee opgedaan
is gunstig. In zeer veel gevallen is het ge
lukt een sfeer van vertrouwen te scheppen
tussen bezoeker en gevangene, waardoor
het pad voor een latere reclassering ge-
effend wordt.
De bezoeker moet een gevangene kunnen
begrijpen, doordringen in zijn moeilijk
heden. opdat zij tezamen een weg kunnen
zoeken om die op te lossen. Het zijn niet
altijd alleen de zorgen om werk te krijgen.
Vaak ligt de verklaring van het feit waar
door de man in de gevangenis kwam, in
huiselijke conflicten en andere ongewenste
toestanden in het gezin. Zo'n man is er dus
niet mee geholpen als de reclasseerder er
alleen voor zorgt dat hij werk la-ij gt als
zijn straf is uitgezeten. Er moet veel meer
gedaan worden! Daarom moet de bezoeker
ook contact hebben met het gezin, om de
oorsprong van het kwaad weg te wei-ken.
In veel gevallen zal hij daarbij de mede
werking moeten inroepen van anderen, van
een dominee, een pastoor, een sociale werk
ster, enzovoort.
Belangstelling wederzijds tussen ge
vangene en achtergeblevenen moet waar
'dit nodig is worden opgewekt. Als de man
dan thuis komt, zal hij er inderdaad ook
„thuis" zijn en gestaald worden in zijn
voornemen om weer te willen werken voor
vrouw en kinderen.
Tekenend is wat een celbezoeker mij
vertelde:
Ik kwam bij een jonge man die al heel
wat veroordelingen achter de rug 'had en
nu een vonnis opknapte voor zijn zoveelste
inbraak. Tevoren had ik zijn omstandig
heden onderzocht, daardoor wist ik. dat hij
een oude moeder had, die veel leed droeg
over zijn wangedrag. Toch was zij hem blij
ven liefhebben, nog altijd hoopte zij dat hij
eens zou inzien dat het anders moest.
Toen ik bij hem kwam, was hij eerst
nors. Ongetwijfeld dacht hij: „daar heb je
weer zo'n brave man die mij komt vertel
len,hoe slecht ik wel ben." Het viel hem
blijkbaar mee dat ik uit een ander vaatje
tapte. „Blijf jij zo doorgaan met inbreken
en in de gevangenis zitten? Weet je wel,
dat je daarmee je moeder ontijdig in het
graf werkt? Zij had, toen je nog jong was,
zoveel verwachting van je, jij zou eens
voor haar het brood verdienen als zij niet
meer werken kon. Wat is daarvan terecht
gekomen? Denk je nog wel eens aan je
moeder? Zij wel aan jou."
Toen zag ik dat er wat brak in die deug
niet. Even liet ik hem aan zijn gedachten
over, maar vroeg daarna: „Zou je graag
willen, dat je moeder je eens kwam be
zoeken?"
Aarzelend kwam het er uit: jaja
En zijn moeder is gekomen. Wat er zich
tussen "die twee heeft afgespeeld, weet ik
niet, maar toen ik de volgende keer weer
bij de gevangene kwam, greep hij mijn
hand en zei: „Ik wil! Maar kan ik dan op
uw steun rekenen?"
Dit schijnbaar hopeloze geval is geslaagd.
De jonge man heeft werk gekregen en hij
vindt zijn geluk in het weer thuis zijn bij
zijn moeder, die nu een gelukkige oude dag
heeft.
Mr. N. Smits, rechter te Haarlem, is
secretaris geweest van de Staatscommissie
Fick, die rapporteerde over de reorgani
satie van het gevangeniswezen. Hij ver
klaarde dat men indertijd reeds het be
zwaar gevoeld heeft dat er op het platte
land niet beschikt kan worden over vol
doende celbezoekers. Maar de commissie
stond voor de noodzakelijkheid tussen twee
dingen te kiezen. Het voordeel van het
brengen der gevangenissen naar buiten
werd groter geacht dan het nadeel dat ge
legen is in het tekort aan celbezoekers.
Bovendien kan een deel van dit gemis
opgevangen worden door het werk van de
sociale ambtenaren, die aan elke gevange
nis verbonden zijn.
De heer J. Hk. Hoornweg, de directeur
van het Nationaal Bureau voor Reclas
sering in Den Haag, uitgaande van de ge
zamenlijke reclasseringsinstellingen in Ne
derland, voelde ook het bezwaar. Het moet
bovendien niet onderschat worden, omdat
wel aangenomen kan worden, dat op den
duur nog meer gevangenen naar inrich
tingen op het platteland zullen worden
overgebracht.
Het vraagstuk heeft de belangstelling
van Justitie en het Gevangeniswezen en
nati-virlijk oolc van de Reclasseringsinstel
lingen.
Een ander nadeel van de gevangenissen
buiten en de differentie van de strafgestich-
ten is dat nu veel gevangenen hun straf
ondergaan ver van hun woonplaats. Dit
maakt dat het bezoek van vrouwen en kin
deren aan die gevangenissen op grote be
zwaren stuit ook al zijn de diensten van So
ciale Zaken in enkele gevallen bereid voor
de reiskosten te zorgen.
R IX WIE LEN
Wijd en zijd,
bekend door
kwaliteit
Mr. Raedt voorzitter en mr. Stokvis
secretaris van de Reclasseringsraad te
Haarlem, onderschreven ook het bezwaar,
ook al waren zij het met mr. Smits eens,
dat het belang van de gevangenissen op het
platteland prevaleert.
Toen wij in overweging gaven voor
Norg een ambtenaar van de reclassering
aan te stellen, openden zich bij de verdere
discussie verschieten voor de reclassering.
Het zou namelijk gewenst zijn in de toe
komst aan de reclasseringsinstellingen op
gaaf te doen waar de gezinnen wonen van
gevangenen die elders hun straf uitzitten.
Dan zou het mogelijk worden dat er in die
steden mensen werden aangesteld om con
tact te hebben met die gezinnen, waarbij
zij natuurlijk samenwerking dienen te zoe
ken met degenen die in de gevangenis zich
wijden aan de belangen van de betrokken
man. Door die weg te bewandelen zou er
wel meer werk voor de reclasseerders ko
men, maar de kansen op een gunstig resul
taat zouden ook belangrijk toenemen. Haar
lemse reclasseerders zouden dan niet alleen
in de gezinnen komen van gevangenen die
in Norg zitten, maar ook overal elders.
Wederkerig zouden de Haarlemse reclas
seerders die nu gevangenen die in de Haar
lemse gevangenis zitten toegewezen krijgen
die elders in het land wonen, samenwer
ken met reclasseerders die daar een wa
kend oog houden op de gang van zaken in
de gezinnen.
Mrs. Raedt en Stokvis zijn voornemens
dit denkbeeld niet alleen in de Reclas
seringsraad in Haarlem, maar ook in de
landelijke organisatie aan de orde te stellen.
C. J. van T.
De nieuwe Amerikaanse opperbevelhebber in Europa, generaal Thomas Handy heeft
deze week riju eerste officiële bezoek gebracht aan Berlijn. Van links naar'rechts'
Generaal Handy, generaal Taylor, commandant van de Amerikaanse sector van Berlijn
en overste Duke voor het.Omgus-geboiLwinBerlijn-Zehlendorf.
Auto vloog na botsing
met trein in brand
Bestuurder ernstig gewond
Op de onbewaakte overweg nabij Heiloo
is Donderdag een personenauto, bestuurd
door de heer Tesselaar uit Alkmaar, door
een trein, komende uit de richting Amster
dam, aangereden. De auto werd opzij ge
duwd en vloog in brand. Men wist de heer
Tesselaar uit de wagen te halen. Hij had
een been en een arm gebroken en is naar
een ziekenhuis in Alkmaar vervoerd. De
auto brandde geheel uit. Het treinverkeer
ondervond enige minuten vertraging.
HET PUBLIEK IS
„TENTOONSTELLINGSMOE"
Het totaal aantal personen, dat het vorig
jaar een bezoek bracht aan het Rijksmu
seum te Amsterdam bedraagt 427.100. Hier
bij zijn de 122.000 inbegrepen, die de bij
zondere tentoonstellingen van dat jaar be
zochten. Het aantal bezoekers van het be
gin van dit jaar af tot heden bedraagt
241.730. De tentoonstelling „De schatka
mers der Middeleeuwen", die nu twee
maanden gehouden wordt, trok 40.000 be
langstellenden een gering aantal in ver
gelijking' met de 122.000, die het vorig jaar
in drie maanden tijds een bezoek brachten
aan de expositie van Weense kunstschat
ten. Er is overal een daling te constateren
in het aantal bezoekers voor tentoonstellin
gen. Men meent, dat zich een zekere „ten
toonstellingsmoeheid" bij het publiek voor
doet. Er zijn zoveel tentoonstellingen
geweest dat men niet meer zo veel enthou
siasme toont als in het begin. Het Rijks
museum is tweemaal in de week 's avonds
geopend. De belangstelling tijdens de
avonduren is echter zeer gering.
In 1840 had Noordholland 11 steden en
136 plattelandsgemeenten; 2 gemeenten
met minder dan 100 inwoners, 30 varieer
den van 100 tot 500, 52 van 500 tot 1000 en
52 hadden er meer dan 1000.
Reeds toen voelde men het probleem der
kleine, der t e kleine gemeenten. Er wer
den evenwel in de loop der jaren alleen wat
plooien glad gestreken, want nog altijd
telt de provincie 121 gemeenten. Er zijn er
dus slechts 26 verdwenen.
Ook nu vraagt het probleem der kleine
gemeenten weer de aandacht. Wij hebben
reeds medegedeeld dat de commissie-Ter
Veen er thans het mes geducht wil inzetten,
want zij wil immers het aantal gemeenten,
door verschillende samenvoegingen, ver
minderen van 121 tot 58.
Een groot aantal kleine gemeenten heb
ben een te gering aantal inwoners om een
behoorlijk te besturen gemeente te vormen.
De commissie is van mening dat er maat
regelen genomen moeten worden om het
vormen van kernen van stadsbewoners in
een plattelandsgemeente, alsook lintbe
bouwing in de nabijheid van steden, tegen
te gaan.
Een kenner der gemeente Haarlemmer
meer schreef aan de commissie: „De tuin-
dorpers (Zwanenburg en Badhoevedorp)
passen niet in de sfeer van het platteland,
hebben andere levenseisen en andere
levensgedachten, zien de samenhang anders,
hebben een ander volkskarakter en har
moniëren daardoor niet met de plattelands
bevolking. Het komt mij voor dat het aan
beveling verdient om voor het vervolg
maatregelen te nemen, dat grotestadsmen
sen, die wat ruimer willen wonen en op
den duur op een bovenhuis of een sou
terrain-woning niet kunnen wennen, ge
legenheid krijgen om binnen de stadsgren-
ze zich in de buurt met open bebouwing
(tuindorp) te vestigen en dat zij niet ver
plicht worden te verhuizen naar een wo
ningcomplex in een plattelandsgemeente,
waar zij met de bevolking nooit een be
hoorlijk contact krijgen."
OUD-MINISTER NEHER:
Deze zal het productief rendement ten goede komen
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.01 Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Pla
ten. 7.45 Gebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen.
8.40 Hoogmis. 10.15 Platen. 10.45 Voor de
kleuters. 11.00 Voor de zieken. 11.45 Platen.
12.00 Angelus. 12.03 Pianoconcert. 12.30
Mededelingen. 12.33 Metropole-orkest. 12.55
Zonnewijzer. 13.00 Voor de strijdkrachten.
13.30 Metropole-orkest. 13.50 Film en
toneel. 14.10 Koorzang. 14.50 Boeken
nieuws. 15.00 Platen. 15.30 Amusements
orkest. 16.00 Over geheelonthouding. 16.10
Amusementsorkest. 16.30 „Schoonheid van
het Gregoriaans". 17.00 Voor de jeugd. 18.00
Platen. 18.30 Voor de strijdkrachten. 19.00
Nieuws. 19.15 Actualiteiten. 19.30 Platen.
19.45 Voor de Nederlanders in Duitsland.
20.00 Nieuws. 20.05 De gewone man. 20.12
Platen. 20.22 „Lichtbaken". 20.45 Platen.
21.00 Gevarieerd programma. 21,45 Platen.
22.00 Amusementsmuziek. 22.30 Wij luiden
de Zondag in. 23.00 Nieuws. 23.2024.00
Platen.
HILVERSUM H, 414.5 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Platen. 8.00 Nieuws. 8,15
Platen. 8.40 Orgelspel. 9.00 Platen. 9.30
Waterstanden. 9.35 Platen. 10.00 „Tijdelijk
uitgeschakeld". 10.05 Morgenwijding. 10.20
Voordracht. 10.35 Voor de continubedrij
ven. 11.30 Pianorecital. 12,00 Orgelspel.
12.30 Mededelingen. 12.33 Platen. 13.00
Nieuws. 13.15 Kalender. 13.20 Roemeens
orkest, 13.45 Platen. 14.00 „Het Neder
landse lied". 14.20 Militair orkest. 14.50
Limburgse uitzending. 15.15 Kamerorkest
en solisten. 16.00 „Komt u binnen". 16.15
Amateurs-uitzending. 16.45 Sportpraatje.
17.00 Platen. 17.30 Voor de jeugd. 18.00
Nieuws. 18.15 Populaire muziek. 19.00 Ar
tistieke staalkaart. 19.30 Bijbellezing. 19.45
Boekbespreking. 20.00 Nieuws. 20.12 Vara-
varia. 20,15 Bonte avond. 21.15 BBC sym-
plionie orkest*. 22.00 Socialistisch commen
taar. 22.15 Weense muziek. 22.40 Bonte
avond (vervolg). 23.00 Nieuws. 23.1524.00
Platen.
BRUSSEL, 322 M.
12.00 Orkest. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen.
14.00 Causerie. 14.10 Platen. 15.00 Orgel.
16.00 Omroepkoor. 16.15 Platen. 17.05
Nieuws. 17.15 Accordeonmuziek. 18.15
Platen. 19.00 Nieuws en platen. 19.50 Vrije
politieke tribune. 22.00 Omroeporkest met
solist. 22.00 Nieuws en platen. 23.00 Nieuws.
23.05—2.4.00 Platen.
BRUSSEL, 484 M.
12.08 Platen. 12.30 Omroeporkest. 14.30
en 15.00 Platen. 16.00 Verzoekpro.gramma.
17.10 Dansmuziek en platen. 20.00 Omroep
orkest. 21.30 Verzoekprogramma. 22.15
Orkest Bill Alexandre. 23.00 Platen en
dansmuziek.
Invoering over het gehele land zal echter pas
over enkele jaren mogelijk zijn
Zoals wij Dinsdag gemeld hebben zullen de
tarieven voor interlocale telefoongesprek
ken in die zin gewijzigd worden dat het
drie-minutenstelsel kan komen te verval
len en iedereen precies betaalt voor de
spreektijd die hij nodig had.
Op een persconferentie in Utrecht heeft
de directeur-generaal der P.T.T., de heer
Neher, thans over de komende regeling na
dere bijzonderheden verstrekt. Men ging
uit van de gedachte dat er teveel tijd met
telefoneren verspild wordt en om daar een
eind aan te maken, heeft de P.T.T. een
systeem uitgedacht, dat efficiënter werkt
dan de methode, welke men thans kent.
De technische inrichting van de tele-
foon-apparatuur moet daartoe echter vrij
ingrijpende wijzigingen ondergaan en daar
door is de invoering van het nieuwe ta
riefstelsel niet een kwestie van vandaag of
morgen; het zal geleidelijk moeten worden
verwezenlijkt en pas over enkele jaren in
geheel ons land zijn beslag krijgen.
Maar waar het wordt ingevoerd, zal
dat heeft de praktijk te Arnhem- en Velp,
waar het nieuwe systeem reeds in werking
is, bewezen onder het publiek de ten
dens ontstaan, kortere gesprekken te voe
ren.
Wie nu interlocaal opbelt weet tevoren, dat
hij tenminste drie minuten moet betalen
of hij nu twee woorden zegt of inderdaad
drie minuten spreekt, en bovendien weet
hij, dat de verbinding (bij automatische
gesprekken) na negen minuten wordt ver
broken. Ook dat zal bij het nieuwe systeem
niet meer gebeuren. Bij het ontwerpen van
het nieuwe tarief heeft de P.T.T. er naar
gestreefd, dat het totaal der inkomsten de
huidige opbrengst niet te boven zal gaan,
zelfs indien de tegenwoordige gemiddelde
gespreksduur zich zou handhaven. Maar
vermoedelijk zal die, zoals gezegd, iets
lager liggen "en het is dan ook onjuist in
het algemeen te spreken van een tariefs
verhoging, ook al zou men dit bij een vluch
tige blik op de nieuw-ontworpen tabellen
vermoeden. Het wordt zo, dat een deel der
interlocale gesprekken (vooral die op de
korte afstand) duurder zal worden, een
ander deel (die over de lange afstand) zal
goedkoper worden.
De nieuwe gespreksprijzen
De grondslag van het oude tarief wordt
bepaald door twee factoren: de afstand en
de gespreksduur.
Voor ,de afstand bestonden vijf tarief-
leringen, nl. van 0 lot 10 km, van 10 tot
15 km, van 15 tot 25 km, van 25 tot 35 km
en van meer dan 35 km.
De gespreksduur werd bepaald per tijds
eenheid van drie minuten (kring 1 zes cent,
kring 2 vijftien cent, kring 3 dertig cent,
kring 4 vijf en veertig cent en kring 5 zes
tig cent per 3 minuten).
De grondslag van het nieuwe tarief daar
entegen berust op drie tariefzönes.
In tariefzöne a (afstand beneden 10 km)
wordt voor de eerste minuut zes cent be
rekend en voor elke volgende drie cent.
In tariefzöne b (beneden 25 km) betaalt
men voor de eerste 30 seconden vijftien
cent en voor elke 30 seconden meer slechts
3 cent.
In tariefzöne c (meer dan 25 km) be
draagt de gespreksprijs voor de eerste 10
seconden 27 cent. en voor elke tien seconden
meer drie cent.
De thans officieel aangekondigde in
grijpende wijziging is voor het P.T.T.-
bedrijf van groot belang, want niet alleen
dat voor dit alles (de omschakeling van
vijf kringen op drie zones) een minder uit
gebreide apparatuur nodig is doch er zal
ook naar men verwacht door deze
vereenvoudiging meer worden getelefo
neerd en wat nog belangrijker is, effici
ënter gewerkt kunnen worden.
De regeling voor locale gesprekken blijft
onveranderd, evenals die voor telefoneren
met het buitenland.
In Delft is een vergadering gehouden
van de R.K, bakkerspatroons in Nederland.
Besloten werd een telegram aan de minister
van Economische Zaken te zenden, waarin
gevraagd wordt het mogelijk te maken dat
besturen van Woltersom-organisaties wor
den aangewezen door de besturen van de
vrije organisaties.
Voor het departement Haarlem van de
Nederlandse Maatschappij voor Handel en
Nijverheid sprak gistermiddag in Brink-
mann oud-minister L. Neher in zijn functie
van voorzitter van de Stichting Fundatie
Werkelijk Dienen, over „Modern perso
neelsbeleid". De heer Neher zei dat dit
probleem zeker niet nieuw is, aangezien
reeds in de negentiende eeuw prominente
figuren uit de industrie er zich mee bezig
hielden. Wel is het in deze tijd zeer actueel,
nu gestreefd moet worden naar een zo hoog
mogelijk rendement van het Nederlandse
productie-apparaat. Hij onderstreepte dat
het probleem zowel van nuchter-econo-
misch als van menselijk standpunt moet
-worden bezien en haalde daarbij het
spreekwoord aan „Met onwillige honden is
het slecht hazen vangen".
De ondernemer die in die onpleizierige
situatie verkeert, zal zich af hebben te vra
gen: „Waarom is mijn personeel onte
vreden?" Hij moet daarbij bedenken dat
het zeker niet alleen de kwestie van be
taling is, die hier invloed op heeft. En zijn
ondernemingen waar de directe beloning
lager is dan bij andere, maar waar de
werkers zich zeer behaaglijk voelen. De
persoonlijke verhouding tussen „leider" en
„geleide" in een bedrijf is van het hoogste
belang. Wanneer de eerste de tweede als
instrument en niet als mens beschouwt, kan
nooit goed zijn. Men hoeft geen „lieve man"
te wezen, zei de heer Neher, want de waar
dering van het personeel baseert zich veelal
op heel andere eigenschappen, vooral de
gewoonte om het lager-geplaatste personeel
als méns niet geringer te achten.
Behaaglijk gevoel
Het belangrijkste punt is, dat de werk
nemer 's ochtends met een behaaglijk ge
voel naar zijn werk gaat, zei de heer Neher.
De gunstige invloed op zijn productiviteit
zal de ondernemer in dat geval snel genoeg
bemerken. De spreker wees er nog op dat
voor het verkrijgen van deze sfeer in een
(bedrijf „jagen" even schadelijk is als „lum
melen". Ook zaken als wederzijds respect
en het gevoel van verbondenheid aan „zijn"
onderneming dat bij iedere werknemer
aangekweekt dient te worden, bevorderen
deze sfeer. Zij zijn echter niet met uiter
lijke vriendelijkheden te koop. Een voor
waarde hiervoor is, dat de leider van het
bedrijf zich niet opsluit, dat hij bereikbaar
en toegankelijk blijft voor iedereen in het
bedrijf van hoog tot laag en als hij meent
daar geen tijd voor te hebben, moet hij er
tijd voor maken.
De heer Neher betoogde met nadruk dat
bij dit alles niet vaag en ideëel getheoriseerd
mag worden, maar dat men met beide
benen op de grond moet blijven staan,
rekening houdend met alle menselijke fei
len, maar toch ook met het waardigheids
begrip dat in vrijwel iedere mens zetelt.
Bedrijfskader-training
De spreker roerde vervolgens het punt
van de „training within industry" (hier
heet dat bedrijfskader-training) die de
Enge)se en Amerikaanse industrie in de
oorlog in staat stelde op zo kort mogelijke
termijn zich om te schakelen. Men kwam
daarbij tot de conclusie dat het niet eens
zozeer de bedrijfs-mentaliteit van de hoog
ste baas is, die de sfeer bepaalt, dan wel
de houding en natuurlijk de vakbekwaam
heid van de voorman, de opzichter, kortom
de kleine baas. Practische mensen in Ne
derland, die het belang zagen van dit sys
teem, pleegden overleg met industriëlen
de grote vakcentrales en de Stichting van
de Arbeid, om deze bedrijfskadertraining
ook in ons land-in te voeren. Zij begrepen
daarbij zeer wel, dat de Nederlandse ar
beider in het begin' hier afkerig en af
werend tegenover zou staan, omdat het
woord „productie-verhoging" voor hein al
gauw naar jagen en uitbuiting klinkt. Het
systeem moet hier dan ook aangepast wor
den en de nadruk zal gelegd worden op de
geestelijke zijde, de bevordering van de
sociale moraal.
Tot slot besprak de heer Neher nog de
taak van de personeelchef, een functiona
ris die in de grotere bedrijven een steeds
belangrijker taak gaat krijgen en hij ver
telde iets over plannen om voor deze
mensen een opleiding te gaan stichten, die
zeer veel omvattend zal zijn.
TENTOONSTELLING KONING-STAD
HOUDER WILLEM m
Het volgend jaar zal, waarschijnlijk in
het voorjaar, een grote tentoonstelling over
koning-stadhouder Willem III worden ge
houden in het Rijksmuseum te Amsterdam.
Deze tentoonstelling, welke georgani
seerd wordt ter gelegenheid van de geboor
tedag van Willem III (300 jaar geleden)
zal beeldende kunst, kunstnijverheid, ma-
nusripten, wapenrustingen, alsmede over
zichten van historische, sociale eri econo
mische aard te zien geven.
Zeer veel zal van Engelse musea
bruikleen worden ontvangen, onder andere
van het British Museum. Ook het Engelse
koningshuis zal voorwerpen voor de ten
toonstelling beschikbaar stellen.
38. ,,Ha, ha! Hoe vermakelijk!" glimlach
te Joris Goedbloed, die daar op de renbaan
een zeer winstgevend ioeddenschaps-stalle-
tje dreef. „Zijt gij zeker van uw zaakmijn
waarde? Ongaarne zou ilc u het geld uit
de berooide zakken kloppen zo ben ik
niet! Ik niet! Sursum pecunia, gelijk de
Ouden plachten ten berde te brengen! Is
het u waarlijk ernst? Gij wenst te wedden
dat dit speelgoed-paard de Grote Knol Ren
gaat ivinnen?" „Juist! Ja! Vlug! Geen
praatjes! Die eeuwige praatjes!" brulde
Ernest Klapper, en hij duwde Joris Goed
bloed al het geld in de handendat hij
nog bezat. Onmiddellijk daarna keek hij
op de renbaan.maar wat hij daar zag
was niet bepaald geruststellend voor hem.
Tsjoeketsjoek sukkelde voort met een
vreemde, trekkende hobbelbeweging in de
gemechaniseerde achterbenen, waardoor
Panda als een bezetene op zijn rug op en
neer bonkte. Schiet op!" schreeuiode
Klapper terecht want de andere ren
paarden waren al bijna uit het gezicht
verdioenen schiet op! Houd op met dat
spelletje! Die eeuwige baldadigheid van
jou! Vlug!" „Tja.wat moet ik aanvan
gen met het geld van deze afgedwaalde
burger?" peinsde Joris intussen. „Het is
slechts een aardigheidje, denk ik! Zeer
geestig, inderdaad!" En op een vrij plekje
van zijn bord schreef hij: „Tsjoeketsjoek
1000 :1", waarmee hij bedoelde dat er
maar één kans op de duizend was dat
Tsjoeketsjoek het zou winnen. In dat geval
zou hij Klapper dan ook duizend maal zijn
inzet moeten terug betalen! „Een klei?)
grapje om de arme man in zijn schik ti
brengen," mompelde Joris goedhartig. „Hij
is stellig een dol-geworden blik slagertje.
Hoe zielig toch!" Het mechanische paard
ivalste intussen op bedroevende wijze slor
dig over de renbaan.
De commissie, die dit blijkbaar ook voelt,
merkt evenwel op: „Zijn ze eenmaal ont
staan, dan vormen dergelijke woonkernen
een moeilijk oplosbaar probleem, zowel
voor de stad als het platteland.
Interessant zijn de cijfers die de commis-.
sie geeft over de bevolkingsaantallen der
gemeenten in Noordholland. Deze cijfers
zijn van 1 Januari 1947.
Amsterdam had er toen 798.358, Haarlem
155.759 en Hilversum 84.293. Zeven stede
lijke gemeenten hadden van 25.000 tot
50.000 inwoners, namelijk Zaandam 41.429,
Velsen 40.710, Alkmaar 37.471, Bussum
33.371, Den Helder 31.547 en Beverwijk
25.938. Elf gemeenten waren tussen de
10.000 en 25.000 (waaronder Heemstede
23.760, Bloemendaal 19.780 en Aalsmeer
12.086. Elf gemeenten hadden van 5.000 tot
10.000 inwoners (uit onze omgeving Zand-
voort 9.179).
Wat de kleine gemeenten betreft zijn er;
vier met minder dan 500 inwoners, Kat-:
woude is de kleinste met 250.
Twaalf gemeenten hebben van 5001000'
inwoners, twaalf van 10002500. Geenl
dezer kleine gemeenten ligt in de omgeving
van Haarlem.
De kleinste gemeenten in Midden-Kenne-
merland zijn: Haarlemmerliede en Spaarn-
woude 3557, Bennebroek 3091, Heemskerk
5303, Castricum 7540, Uitgeest 4340.
Haarlemmermeer, dat 35.644 inwoners
had, wordt tot de plattelandsgemeenten ge
rekend.
De commissie meent dat het aanbeveling
zou verdienen het minimum-aantal inwo
ners voor een gemeente, ter wille van de
doelmatigheid en ten einde een krachtig en
veelzijdig gemeenschapsleven te bevorde
ren, te bepalen op 5000. Maar zij laat er
onmiddellijk op volgen: opdat niet te zeer
in historisch gegroeide toestanden in
Noordholland worde ingegrepen, zal in
daartoe leidende gevallen met een geringer
aantal moeten worden volstaan, dat echter
niet lager mag zijn dan 2000.
Van de 121 gemeenten voldoen er 81 (of
67 procent) niet aan de eisen van het ge
stelde minimum van 5000.
In deze omgeving zijn beneden de 5000
alleen Bennebroek (3091), Haarlemmer
liede en Spaarnwoude 3557 en Uitgeest
4340.
Uit geen enkele toespeling is af te leiden
of de commissie voor deze gemeenten de
uitzonderingspositie om toch zelfstandig te
blijven, aanwezig acht.
Men weet trouwens dat de commissie in
dit eerste rapport zich uitsluitend tot alge
mene lijnen beperkt heeft. In haar tweede
en laatste rapport zal zij komen met be
paalde voorstellen hoe zij zich de nieuwe
gemeentegrenzen gedacht heeft. Het is
bovendien waarschijnlijk dat de commissie
zich bij die voorstellen niet beperken zal
tot het opheffen van een zeker aantal
kleine gemeenten door samenvoeging bij
andere gemeenten. Ongetwijfeld zullen ook
grenzen van andere gemeenten door haar
anders wordén voorgesteld dan zij thans
zijn. Uit onze vorige artikelen aan dit rap
port gewijd, is immers ook gebleken dat
de commissie wil trachten de steden de
ontwikkelingsmogelijkheden te geven die
gewenst zijn. Met nadruk wees zij er im
mers op dat de steden te weinig ruimte
hebben en de plattelandsgemeenten te wei
nig bewoners.
De 101 plattelandsgemeenten iri deze
provincie hebben een gemiddelde ópper-
vlakte van 2461 ha en de 22 steden
2477 h a.
De onderverdeling is voor de plattelands
gemeenten: tot 1000 h a: 25, 10002000 h a:
40, 2000—4000 ha: 26, 4000—6000 ha:4,
boven de 6000 h a: 6.
Voor de steden: tot 1000 h a: 8, 10002000
ha: 5, 2000—4000 ha: 5, 4000—6000: 5,
boven 6000 h a: 1.
Tweehonderd vijftig inwoners van Kat-
woude wonen op 122 ha, 155.759 (thans al
meer dan 161.381) Haarlemmers op 2581 h a
en 758.358 Amsterdammers op 16.065 h a.
Voor andere gemeenten zijn de cijfers:
Velsen 40.710 inwoners, 4991 ha; Haar
lemmermeer 35.644 inwoners, 2738 h a;
Heemskerk 5303 inwoners, 3305 h a; Zand-
voort 9179 inwoners, 3490 h a; Haarlem
merliede ca 3557 inwoners, 3468 h a; Bloe
mendaal 19.780 inwoners, 3848 h a; Benne
broek 3091, 175 ha; Heemsede 23.760 in
woners, 958 h a; Beverwijk 25.938 inwoners,
1881 h a; Castricum 7540 inwoners, 3164 h a;
Uitgeest 3164 inwoners, 2253 h a; Aalsmeer
12.086 inwoners, 3331 h a.
Brand in Nederweert
eiste drie slachtoffers
De grote brand in de boerderij van de
familie Knapen te Nederweert heeft thans
drie slachtoffers geëist. Nadat Woensdag
morgen de 64-jarige grootvader en zijn
5-jarig kleindochtertje waren overleden, is
later ook de 63-jarige grootmoeder, die
eveneens zeer ernstige brandwonden had
opgelopen, gestorven.
Professor Krogh overleden
De bekende Deense physioloog en Nobel
prijswinnaar professor August Krogh is
Dinsdag te Kopenhagen overleden in de
leeftijd van 75 jaar. Het was een laatste
wens van de overledene, dat van zijn dood
geen melding zou worden gemaakt voor
zijn begrafenis.
Herbewapening. De Japanse delegatie ter
bijeenkomst voor morele en geestelijke
herbewapening te- Caux sur Montreux
heeft medegedeeld, dat de beweging uit
genodigd is haar volgende internationale
conferentie te Hirosjima te houden, de
stad waar in de afgelopen oorlog een
atoombom viel.
Hagel. Tijdens een onweder in de afgelo
pen nacht zijn in en om Rome negen
personen door hagelstenen ernstig ge
wond. Sommige van deze stenen wogen
300 gram. Van een der gewonden moest
een Röntgenfoto genomen worden, daar
een schedelbreuk werd gevreesd.
Nieten. Op twee nietige stembiljetten, die
Maandag bij de verkiezing van de
nieuwe West-Duitse pi-esident door
leden van de federale conventie te Bonn
in de stembus waren gedaan, stond
respectievelijk „Adolf Hitler" en „Bis
marck", aldus meldt de „Frankfurter
Weue Presse".
te ongeluk. Een Amerikaanse bommen
werper van het grootste type ter wereld,
sen B-36, is bij Fort Worth in Texas
kort na de start in brand gevlogen en in
een meer terecht gekomen. Tenminste
een persoon kwam om het leven. Het is
de eerste maal, dat met een B-36 een
ernstig ongeluk is gebeurd.
