Haarlem's Dagblad | 1949 | 16 september 1949 | pagina 7

Nieuwe handelsovereenkomst met
West-Duitsland: een stap Vooruit

Amerika vergroot rubber- en tinimport

,/fito-isme" begint veld te winnen
bij de Franse communisten

Vacantie,
dieren en mensen

Vrijdag 16 September 1949

Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlemsclie Courant

De Nederlandse uitvoer, op enkele
uitzonderingen na, niet meer gebonden

In Nederland zowel als in West-Duits
and heerst naar men van bevoegde zijde
jerzekert voldoening over het tot stand
tomen van het nieuwe handelsaccoord tus-1
len beide landen. De bevrijding van het
jandelsverkeer tussen twee landen is in
jen tijd als deze niet gemakkelijk en zeker
liet als dat verkeer tussen die landen niet
p evenwicht is. Dat niettemin dit accoord
ot stand is gekomen, danken wij voor een
klangrijk deel aan de Amerikanen, maar
óch evenzeer aan West-Duitsland, dat al
ang weer de dwingende noodzaak voelt
ian te moeten exporteren. De Duitse in-
lustrie produceert reeds veel meer dan de
iinnenlandse markt kan opnemen en dat
leeft de Duitsers er toe gebracht grote on-
jedachte soepelheid bij de onderhandelin-
|en met Nederland aan de dag te leggen.
De situatie is nu zo dat Nederland, be-
loudens bepaalde artikelen, weer vrij naar
fest-Duitsland kan uitvoeren zonder daar-
dj aan een bepaalde limiet te zijn gebon-
|en. Wel geldt als restrictie dat de goede-
èn afkomstig moeten zijn uit Nederland
uit de overzeese gebiedsdelen. Het ver-
frag bevat voorts een clausule, waarin be-
eald is dat Nederland per kwartaal 8 mil
joen dollar moet besteden voor de aankoop
a Duitsland van minder essentiële eïnd-
foducten. De verreking geschiedt respec-
ievelijk in marken en guldens, waarbij de
dark op 80 cent is gesteld.

Wordt onze uitvoer verdubbeld?

Hoewel er ook aan Nederlandse zijde
(atuurlijk vele wensen onvervuld zijn ge-
leven (vooral de exporteurs van verse vis
jjn zeer teleurgesteld), staat het toch wel
last dat dit accoord reden geeft tot opti-
pisme. De export naar Duitsland is name-
jjk van een aantal knellende banden be-
jrijd. De ergste daarvan was wel. de rem,
ïelke werd aangelegd door de eindeloze
!jj van Amerikaanse instanties.

Wij hebben voortaan alleen nog maar te
naken met de Duitsers. Zij en wij benoe
nen een regeringscommissie en gezamen-
ijk zullen deze commissies -hangende pro
llemen moeten trachten op te lossen.

Onze export naar Duitsland heeft in het
igelopen jaar ongeveer 65 millioen dollar
(edragen. Als wij in onze verwachtingen
(iet teleurgesteld worden zullen wij in het
lieuwe jaar (dat loopt van Augustus tot
iugustus) een export-totaal bereiken van
30 a 140 millioen dollar, een verdubbeling

Die van de Duitsers naar ons land zal
jiissehien nog iets hoger worden doordat
Fij uit de Marshallhulp, een „trekkings-
echt" hebben van zeventien-en-een-half
oillioen dollar voor Duitsland.

Indien onverhoopt blijken mocht dat men
e optimistisch is geweest en het uitvoer-
otaal dus aanmerkelijk lager blijft, zullen
e regeringscommissies zich te beraden
ebben over de vraag, of het bedrag van 8
jillioen dollar per kwartaal, dat wij voor
linder essentiële producten moeten beste
en. moet worden verlaagd. De bedoelde
roducten zijn in groepen verdeeld en elke
roep is aan een bepaald maximum gebon-
fcn.

In de te verwachten verhoging van onze
litvoer zal de Nederlandse industrie, naar
aen hoopt, een belangrijk aandeel hebben.
Ir zijn nieuwe mogelijkheden om zich te
triplooien en men is te bevoegder plaatse
jenieuwd of de industrie haar kans zal grij-
|en. Onzerzijds zullen wij weer tal van
(rondstoffen en artikelen uit Duitsland
luimen betrekken. Vooral de levering van
taal schijnt veel gemakkelijker te worden.

Gecontingenteerde artikelen

De bij de uitvoer naar Duitsland niet
Irijgestelde artikelen zijn: verse groenten,
ierse zeevis en haring, consumptie-aard-
ippelen, poot-aardappelen, zaden, spiri-
ualiën, lampen en radio-onderdelen.

Voor deze artikelen zijn maxima vast-
[esteld, die soms hoog, soms teleurstellend
aag zijn. Onderhandelen is nu eenmaal al-
ijd een kwestie van geven en nemen.
Aan verse groenten mag voor 15 millioen
lollar worden uitgevoerd. (Vruchten zijn
frij; de uitvoer daarvan wordt op 9 mil-
ioen geraamd.) Dat bedrag van 15 millioen
s iets hoger dan dat van het afgelopen
Bar. De regeling van de groenten-export is
iog niet vastgesteld.

Verse zeevis en haring (vis in blik wordt
liet genoemd en is dus vrij) bereikte vorig
aar een totaal van 4 millioen. Thans is
let maximum slechts één millioen.

1 Onze exporteurs zijn daar zeer teleur-
{esteld over, maar de Duitse autoriteiten
ieweren een overvloed van vis te hebben,
i Voor consumptie- en pootaardappelen
lleef de situatie onveranderd (respectieve-
ijk 3 en 1 millioen dollar)De export van
laden daarentegen daalde van 3.3 tot een
ialf millioen, aangezien de vele'grote voor-
jaden, welke indertijd door de geallieerden
[Ün aangevoerd, eerst opgebruikt moeten
Porden.

Aan spiritualiën uit Nederland zullen de
Duitsers niet meer dan een half millioen

SCHEEPVAART

Aldabi, Buenos AiresRotterdam 15 Sept.
•0 mijl Zuid van Recife. Alderamin, Rot-
erdamLulea pass. 15 Sept. Holtenau.
imstelkerk, AmsterdamWest Afrika 15
>ept. te Antwerpen. Baam, 15 Sept. van
Jjnsterdam te Hamburg. Bengkalis. Ma-
tassarAmsterdam pass. 15 Sept. Perim.
Beverwijk, 15 Sept. van Casablanca te Lon-
len. Borneo, New oYrkKarachi 16 Sept.
E Port Said. Celebes. 16 Sept. van Sema-
Jrig te Batavia. Congostroom, 15 Sept. van
joanda naar Novovedondo. Coryda, 15
lept. van Miri te Pladjoe. Delfland. Ham
burgBuenos Aires 15 Sept. 150 mijl West
faap St. Vincent. Eemland, Amsterdam
Buenos Aires 16 Sept. te Santos. Groote
Beer, AmsterdamBatavia 15 Sept. van
jden. Helena. ParamariboAmsterdam 15
*pt. van Ponta del Gada. Indrapoera. Rot
ieraamJava 15 Sept. van Penang. Jobs-
iaven, 15 Sept. Freetown. Larenberg,
BfaxVlaardingen pass. 15 Sept. Ouessant.
Lutterkerk, RotterdamBombay 15 Sept.
tan Marseille. Maetsuycker, 15 Sept. van
Singapore naar Fremantle. Melampus, Am.
SterdamBatavia 15 Sept. van Aden. Mui-
flerkerk. West AfrikaAmsterdam 15 Sept.
tan Dakar. Oranjefontein, 15 Sept. van
Mombassa naar Amsterdam. Poelau Laut,
AmsterdamMakassar 15 Septa v. Genua.
Roepat, BataviaAmsterdam pass. 15 Sept.
Gibraltar. Sibajak, BataviaRotterdam 15
Sept. te Aden. Soestdijk, JavaNew York
Pass. 15 Sept. Malta. Stad Alkmaar. New-
Port NewsAmsterdam 15 Sept. 150 mijl
Zuid van Valencia. Stad Dordrecht, 15 Sept.
tan Huelva naar Amsterdam. Stad Leiden,
15 Sept. van Calcutta naar Rotterdam. Stad
Maastricht. PhiladelphiaRotterdam pass.
15 Sept. Lands End. Kertosono, JavaRot
terdam 15 Sept. van Suez. Utrecht, 14 Sept.
Van Bahrein te Karachi.

mogen besteden. Zulks tot grote voldoening
van de Amerikanen, die willen dat de
Duitsers sober leven.

De export van lampen en radio-onder
delen blijft ongeveer gelijk aan die van
verleden jaar.

Het handelsaccoord bevat tenslotte een
lijstje van artikelen, die van alle uitvoer
naar Duitsland zijn uitgesloten, te weten:
vetzuren, technische vetten, glycerine,
lompen en tin.

Men hoopt echter tegen Januari ook voor
deze artikelen een nieuwe regeling te
kunnen treffen. Het embargo betreft niet
alleen Nederland, maar alle landen.

De Nederlandse delegatie is er niet in
geslaagd ook de kwestie van het verkeer in
het accoord te krijgen. De Duitsers bleken
daartoe niet bereid. Zij hebben wel toege
stemd in een bepaling volgens welke men
elkaar zo weinig mogelijk concurrentie zal
aandoen. De Duitsers vrezen concurrentie
van onze vloot en onze havens.

B. E. Ruys Sr. overleden

In de ouderdom van 80 jaar is heden te
Rotterdam overleden de heer B. E. Ruys Sr.
oud-directeur en commissaris van de Ko
ninklijke Rotterdamse Lloyd. Hij was een
kleinzoon van Willem Ruys JDzn, de
grondlegger van dit grote scheepvaartbe
drijf.

De heer B. E. Ruys Sr., die medeoprich
ter van de Koninklijke Paketvaart Maat
schappij en van de Java-China-Japan-lijn
was, heeft tal van nevenfuncties vervul#.
Hij was lid van de raad van bestuur van
de K.P.M., commissaris van de Java-China-
Japan-Lijn, van de stoomvaartmaatschap
pij „Zeeland", van de „Compagnie Univer-
selle du Canal maritime de Suez", van de
Rotterdamse Zoutziederij v.h. Kolff en Vis,
van de Nederlandse Maatschappij tot ont
ginning van steenkolenvelden, van Smit en
Co's internationale sleepdienst, van de
Zuidhollandse Maatschappij tot Redding
van Schipbreukelingen, president-commis
saris van de Koninklijke Maatschappij „De
Schelde", vice-president van de raad van
commissarissen van de Rotterdamse Bank
en lid van het „Holland Committee of
Lloyd's Register of Shipping".

De teraardebestelling geschiedt Maandag
om 12 uur op de Ned. Hervormde begraaf
plaats te Hillegersberg.

Burgerlijke stand van Haarlem

HAARLEM, 15 September 1949

GEHUWD: 15 Sent.. L. C. Coppens en M.
C. Molenaar: A. W. van Brederode en E.
M. van der Zee: G. H. W. Douwes Dekker
en K. Barones UexkiillGüldenband; J. H.
Le Fevre en M. W. Bos: B. H. M. van Zijl
en S. Cop: P. Baas en I. Hessen: H. J. van
Keulen en C. M. Steeman; W. Jansen en M.
J. Hubregtse; G. H. Kuvener en H. Kok:
A. de Boer en F. P. Dane; B. A. Maas en
M. S. Spierdijk.

BEVALLEN van een zoon: 12 Sept., M.
G. PostWijnands: 13 Sept., A. S. van
HeesLezer: 14 Sept., C. FielmichVer
steeg; M. SmeelsWeijers; A. de Ridder
Hofer: W. BoeréeLex; W. C. Zijlstra
Abbink.

BEVALLEN van een dochter: 14 Sept., H.
LegiusWind: I. C. van Kleefvan der
Poorte; C. Valkvan Winkel; S. Somer
Tijmstra; M. SmeelsWeijers; W. Vrieling
Brui.in: 15 Sept., W. FroelingNieuwen-
huis; G. KampmanDiekman.

OVERLEDEN: 14 Sept., T. de Hees—Kui
per, 75 j., Zocherstraat.

Ontspanning voor arbeiders
in de Noord-Oostpolder

De commissie voor de verzorging van de
culturele belangen van personeel, werk
zaam bij de inpolderingswerken in het
IJselmeer, heeft voor de arbeiders, werk
zaam bij het in cultuur brengen van de
Noord-Oostpolder, ook in de komende win
ter weer voor ontspanningsavonden ge
zorgd. Aanvankelijk stonden de kampen,
waarin de werklieden zijn ondergebracht,
aan de rand van de polder, zodat de kamp
bewoners contact met de bevolking van
plaatsen als Lemmer, Kuinre, Blokzijl en
Vollenhove konden onderhouden. Nu het in
cultuur brengen van het nieuwe land steeds
meer vordert, worden deze randkampen
successievelijk opgeheven en komen de
nieuwe kampen steeds verder de polder in
te staan, zodat vooral tijdens de winter de
arbeiders min of meer van de „bewoonde
wereld" zijn afgezonderd. Daarom heeft de
„culturele commissie", zoals zij wordt ge
noemd, tot taak, de kampbewoners op de
lange avonden ontwikkeling en ontspan
ning te brengen.

Zij doet dat in de eerste plaats door het
organiseren van toneel-, cabaret- en film
voorstellingen. Ieder kamp krijgt eens in de
paar weken zo'n ontspanningsavond. Bo
vendien zijn er cursussen op velerlei ge
bied. Voor zover het de ontspanningsavon
den betreft, wordt ook rekening gehouden
met de wensen van de vele Friese arbei
ders, die in de kampen wonen, zodat Fries
sprekende gezelschappen geregeld een
tournée door de polder maken.

Er is veel belangstelling voor cursussen
ter opleiding van het middenstandsdiploma.
Voor hen, die al geruime tijd hun lagere
schoolopleiding achter de rug hebben, is het
een hele opgave om binnen een jaar dit
examen te doen, maar de lange winteravon
den bieden veel tijd tot leren in de polder
en de uitslagen bewijzen, dat het vele pol
derjongens gelukt, dit doel te bereiken.

Het is opvallend, hoeveel belangstelling
er bestaat voor de cursussen in de Engelse
taal. Dit houdt ongetwijfeld verband met
de plannen van een tamelijk groot aantal
mannen uit de polder om binnenkort naar
Australië, Amerika of Canada te emigreren.

Ook het beoefenen van huisvlijt staat op
het winterprogramma. Vele kampbeheer
ders en leiders van het culturele werk heb
ben zich op de tentoonstelling „Gouden
Handen" te Ede laten voorlichten over de
wijze, waarop met weinig middelen en ge
reedschap veel kan worden bereikt. Dat zal
in de komende winter in de polderkampen
in practijk worden gebracht.

Evenais het vorig jaar zal aan het eind
Van het seizoen een tentoonstelling worden
gehouden. Dit jaar zal nog voor St. Nico-
laas een aparte expositie worden ge
houden van speelgoed dat door de arbei
ders in hun vrije tijd is vervaardigd.

POST VOOR „DE WATERMAN"

Correspondentie, bestemd voor militairen
aan boord van het heden uit Rotterdam
vertrokken troepenschip „Waterman", wel
ke in een der tussenhavens zal worden uit
gereikt, moet uiterlijk op 19 September
in Nederland ter post worden bezorgd en
post bestemd voor de eindhaven uiterlijk
op 30 September. De brieven moeten alle
worden geadresseerd aan het veldporstkan-
toor Batavia met vermelding: „aan boord
van het troepenschip „Waterman"

De leden van de Vereniging voor Huis
houdelijke Voorlichting hebben Donderdag
een bezoek gebracht aan de tentoonstelling
„Jeugd van Nederland" te Amsterdam.

Voor de Katholieke Vrouwenbeweging
afdeling Heemstede zal op Dinsdag 20 Sep
tember in het R.K. Verenigingsgebouw een
bijeenkomst worden gehouden, waarop
Pater Aurelius Vogels O. E. S. A„ leraar
aan het Triniteitslyceum te Haarlem zal
spréken over „De problemen van onze mo
derne jongens van 1220 jaar".

Kijk de advertentiepagina's door en gij ziet, hoeveel waarde
de grootste zaken aan adverteren hechten.

Geen wonder: mede hierdoor zijn zij groot geworden.
En zij adverteren in

Haarlems Dagblad

Goede kansen voor Indonesië

Het gemeenschappelijk communiqué, dat kaanse Congres nieuwe gelden zal hebben

de ministers van financiën van Engeland..
Canada en de Verenigde Staten Maandag
avond hebben uitgegeven over hun finan
ciële conferentie, is van dien aard, dat twij
fel en speculaties mogelijk blijven over de
interpretatie, die gegeven zal worden aan
die passage, waarin Amerika en Canada
verklaren, dat zij bereid zijn hun voorraad-
vorming, in het bijzonder van rubber en tin
uit te breiden. Amerika heeft zich boven
dien bereid verklaard om het wettelijk
voorgeschreven percentage synthetische
rubber, dat door de Amerikaanse rubber
industrie moet worden verwerkt, te ver
lagen en voor natuurrubber nieuwe afzet
mogelijkheden te openen. Het feit, dat in
het eerste gedeelte van het communiqué
gezegd wordt, dat de besprekingen betrek
king hadden op de financiële betrekkingen
tussen de gebieden van het pond sterling en
de dollar, maakte het op zijn minst twijfel
achtig, of deze beslissing ook van toepas
sing zou zijn op gebieden buiten de sterling-
zóne, zoals Indonesië. Een beperkte inter
pretatie werd dan ook waarschijnlijker ge
acht, hetgeen ook bleek uit een de vol
gende dag in de New York Times ver
schenen artikel, waarin gesproken werd
over de beslissingen, als zouden zij betrek
king hebben op het sterlinggebied.

Met het oog op het grote belang voor
Indonesië zijn de bewoordingen, waarin het
communiqué is gesteld, door Nederlandse
officiële kringen te Washington aan een
zeer zorgvuldig onderzoek onderworpen;
deze kringen hebben ook navraag gedaan
naar de betekenis, die er aan moet worden
gehecht. Over de juiste interpretatie van de
betreffende passage in het communiqué
heerst echter nog steeds onzekerheid.

Officieuze toezegging:

Overigens vernam Aneta dat het commu
niqué dient te worden uitgelegd als beslist
te betekenen dat Indonesië behoort tot de
gebieden, waarvan Amerika en Canada
voornemens zijn grotere hoeveelheden rub
ber en tin aan te kopen. Volgens deze zegs
man, wiens uitlatingen niet in twijfel kun
nen worden getrokken, dient uit de be
woordingen van het communiqué geen be
perking tot het sterlinggebied alleen te wor
den gelezen. Men wees er echter op, dat
deze beslissing eerst in practijk zal kunnen
worden gebracht, wanneer het Ameri-

Franse opdracht
voor Fokker?

Onderhandelingen over licen-
tiebouw van de „Instructor"

(Van onze luchtvaartmedewerker)

Er zijn op het ogenblik onderhandelingen
gaande tussen de Franse regering en de
bekende Franse vliegtuigfabriek van Louis
Bréguet over een eventuele licentie-bouw
van de Fokker S-ll in Frankrijk. Deze
Fokker-Instructor is een één-motorig trai
ningsvliegtuig. Op verzoek van de Franse
regering is een S-ll naar Frankrijk gegaan
en daar gedurende drie weken duchtig aan
de tand gevoeld. Onder andere heeft de
Franse minister van luchtvaart er persoon
lijk in gevlogen.

De Franse regering was zo tevreden over
het toestel dat zij de licentie-bouw in
Frankrijk zeer zou toejuichen en daartoe
de nodige stappen aan het doen is. De be
doeling zou zijn de in Frankrijk geprodu
ceerde machines als militaire trainers te
gebruiken. Deze zouden dan van Franse
motoren worden voorzien inplaats van de
Amerikaanse Lycoming-motoren die in de
Nederlandse S-11's zijn gemonteerd.

De S-ll is een zogenaamde side-by-side-
trainer, waarin instructeur en leerling dus
naast elkaar zitten. Zo nodig kan een twee
de leerling als „toehoorder" achterin zitten.
De maximum-snelheid van de Instructor is
met de 190 pk Lycoming-motor ongeveer
215 km. Van de Instructor die op de Pa-
rijse luchtvaarttentoonstelling veel be
langstelling trok, is in de Amsterdamse
fabriek momenteel een serie van 100 stuks
in aanbouw.

De Fokker S-ll, die over enige tijd moge
lijk in Frankrijk in licentie gebouwd zal
worden door Louis Bréguet, in de luclit.
Men ziet, hoe instructeur en leerling in
dit toestel naast elkaar zitten.

Eerst even kijken bij

„5xuwaet"

BARTELJORISSTRAAT 27

Franse Otteman
Moiré

lie kleuren
Zwitserse Broderie
vanaf

Alleenverkoop

Japonstof

140 cm breed

TrotzkydeTv/eedegaatzijn ideeën exporteren

(Van onze correspondent te Parijs)

uitgetrokken om grotere tin- en rubber
aankopen uit Indonesië en andere gebieden-
te financieren.

De „Journal of Commerce" verneemt te
Washington, dat het Amerikaanse Departe
ment van Handel waarschijnlijk de hoe
veelheid synthetische rubber, die de Ameri
kaanse rubberindustrie volgens de huidige
wettelijke voorschriften moet verwerken,
met circa honderdduizend ton zal vermin
deren. ^Gevraagd naar de juistheid van dit
bericht, deelden ambtenaren van dit De
partement mede, dat hun niets bekend is
over de mate, waarin het verplichte ver
bruik van synthetische rubber zal worden
verminderd. Een en ander verkeert thans
nog in het stadium van onderzoek en men
verwacht, dat niet eerder dan op het einde
van deze maand een bekendmaking zal
volgen.

Hoewel overal ter wereld nog ijverig ge
speculeerd wordt over de mogelijke conse
quenties van Tito's breuk met de Comin-
form en de Sovjet-pressie op Joegoslavië
die daar het antwoord op vormde, geloven
weinigen toch meer in ernst, dat Moskou
zal proberen de rebel van Belgrado met
wapengewled tot de orde te dwingen.
Door de mond van Pietro Nenni, leider dei-
Italiaanse eenheidspartij, heeft Moskou
trouwens laten weten, dat het geschil met
Tito niet op gewelddadige wijze „geregeld"
zal worden.

Tweede Trotzky

Het Kremlin beperkt zich er voorshands
toe, op de Joegoslavische maarschalk het
hele arsenaal van scheldwoorden af te
vuren, die de Sovjet-propagandamachine
maar fabriceren kan, van „giftige slang" en
„fascistische verrader' tot aan „onwelrie
kende renegaat" toe, welke laatste betite
ling terwille van de gevoelige lezers nog
iets verzacht vertaald is.

Overigens kan men zich indenken, dat
de mannen van het Kremlin en hun geest
verwanten elders het gevaar van Tito's ver
zet allerminst onderschatten. Het gevaar
schuilt echter niet zozeer in Tito's spec
taculaire rebellie zelf, maar veel meer in
het feit dat zijn voorbeeld de eenheid der
communistische internationale bedreigt.

Tegenover Stalin staat Tito in een positie
die sterk herinnert aan Trotzky's houding
jegens Lenin. Juist als Trotzky voelt ook
Tito zich een zuiver navolger van de com
munistische leer en erfgenaam van de
ideeën van Engels en Marx.

Slechts in hun inzichten omtrent de
functie van het Kremlin als centrum der
communistische wereldpolitiek verschilden
zij met Stalin, respectievelijk Lenin van
mening. Tito verlangt grotere vrijheid voor
de verschillende communistische partijen
buiten Rusland, welker nationaal zelf
respect volgens Stalin gebrek aan disci
pline zich- verzet tegen de straffe dicta
tuur van Moskou.

Iedereen, die iets afweet van de mee
dogenloze strijd, die het Kremlin vroeger
tegen het Trotzkisme heeft gevoerd buiten

Stafford Cripps, de Britse kanselier van de schatkist(rechts)legt voor de Amerikaanse
pers een verklaring af betreffende de overeenkomst van zeven punten, welke tijdens
de Anglo-Amerikaans-Canadese monetaire conferentie te Washington bereikt iverd.
Van links naar rechts: Douglas C. Abbott, Canadees minister van Financiën; Ernest
Benin, Brits minister van Buitenlandse Zaken; minister Dean Acheson; de Amerikaanse
minister van Financiën John W, Snijder en Sir Stafford Cripps.

en binnen Rusland men denke aan de
grote Moskouse processen van 1936 zal
zonder meer begrijpen, dat Stalin en de
zijnen zich momenteel over Tito niet hele
maal rustig voelen. Te minder, waar de
maarschalk blijk geeft zijn lessen op de
Russische kaderschool maar al te goed ge
leerd te hebben. Naar het voorbeeld zijner
vroegere leermeesters zendt namelijk ook
hij thans veelvuldig invitaties naar ver
lichte „progressieve" kunstenaars en intel
lectuelen in het buitenland om zich van
Joegoslavië's vordering op de weg naar de
communistische heilstaat op de hoogte te
komen stellen.

Volgens „Der Abend", een krant die in
de Amerikaanse bezettingszone van Duits
land verschijnt, moet in de buurt van Bel
grado zelfs al een kaderschool met 4000
leerlingen functionneren, waar toekom
stige buitenlandse agitators in de „Titoïs-
tische" leer worden opgeleid.

Toast op Tito

Deze ideologische „schoolvorming" in het
binnenland gaat gepaard met een propa
ganda-offensief op buitenlandse ex
treem-linkse politici en intellectuelen, die
men „voor infectie gevoelig" acht. Zo heeft,
gelijk men weet, het afvallige Labour-lid
Zilliacus, bekend onder meer door zijn op
treden tijdens het Parijse Kravchenko-
proces, onlangs Tito's land bezocht en uit
Frankrijk zijn sedertdien achtereenvolgens
de schrijver Jean Cassou en de hoofdredac
teur Claude Bourdet van „Combat" (een
krant, die onder linkse intellectuelen een
grote en welverdiende faam geniet) ook in
Belgrado te gast geweest. Bourdet is nog
niet in Parijs teruggekeerd en heeft nog
niets van zich doen horen, maar wat Cas
sou in Belgrado te berde bracht, heeft de
Franse communisten veel koude rillingen
bezorgd. Hij heeft, terug in Parijs, daar
tijdens een banket royaal op Tito getoast
en daarbij gesproken van „de leider en de
grote kameraad, die het menselijk geweten
vertegenwoordigt."

Die verklaringen hebben in Parijs onder
de communisten een pijnlijke indruk ge
maakt, vooral omdat Cassou beschouwd
werd als een der zorgvuldigst-gedresseerde
paradepaarden uit de communistische
manége. Hij was voorzitter van de Natio
nale Unie van (communistische) Intellec
tuelen en directeur van het (communisti
sche) maandblad „Europe" (dat vroeger
door Romain Rolland werd geleid).

De dichter Aragon, voormalig hoofdman
der surrealistische beweging en thans direc
teur van het grote avondblad „Ce Soir",
heeft aanstonds een spoedvergadering van
de Nationale Unie van Intellectuelen bij
eengeroepen, om zich over de houding van
haar voorzitter te beraden. Cassou had in
Belgrado namelijk ook verteld, dat ontel
bare Franse communisten over Tito precies
zo dachten als hij.

Voorlopig manifesteert zich nochtans het
Franse Titoïsme uitsluitend in de hogere
partij-regionen onder de intellectuelen, en
daarom is het zeker voorbarig reeds thans
van een dreigende scheuring in de Franse
communistische gelederen te spreken. Wel
kan men echter zeggen, dat de voedings
bodem voor zo'n scheuring gunstig is. Tij
dens de herfstagïtaties van '45, '46 en '47
hebben de Franse arbeiders aan den lijve
ondervonden dat politieke stakingen hun
geen geld opbrachten. Zou toen een orga
nisatie hebben bestaan, die aan de Titoïs-
tische principes vorm had gegeven, dan was
ongetwijfeld het morele verlies ook dui
delijker in de communistische ledenlijsten
tot uiting gekomen. Een der grootste krach
ten van het internationale communisme
zetelt ongetwijfeld in het feit, dat zijn
leiders de arbeiders op een voorbeeld kun
nen wijzen:* de Sovjet-Unie, een land, dat

Archibaldus zijn kennissen zeggen
veelal Arkje tegen hem en zijn nichtje-
Agatha die ook wel Taatje genoemd
wordt mag ik, sinds ik box en kinder
stoel verlaten heb, tot mijn vrienden reke
nen. Waar Arkje vertoeft, treft men Taatje
aan en mij meestal ook. Toen de vacantie
eindelijk aangebroken was. lag het dan ook
voor de hand dat wij, de goede traditie ge
trouw, deze meestal regenachtige periode
gedrieën zouden doorbrengen. Arkjes lijf
arts was van mening dat de vacantie in
volmaakte rust diende te verlopen. Die van
Taatje dacht er ook zo over en de mijne
stelde zich eveneens op dit lofwaardige
standpunt. Eigenlijk is het heel normaal
dat wij dezelfde adviezen kregen, vermits
wij doorgaans dezelfde geneesheer raad
plegen.

Omdat wij het gewoon zijn obs naar de
wijze raadgevingen van onze heelmeester
te voegen, togen wij spoorslags op zoek
naar een zogenaamd rusthuis. Deze nuttige
gebouwen bleken echter overal van naar
rust hunkerende vacantiegangers uit te
puilen en voor ons bleek helaas nergens
meer een plaatsje vrij te zijn.

Arkje verreweg de intelligentste van ons
clubje, kwam echter op het lumineuze idee
om onze toevlucht tot tante Leida te nemen.
Tante Leida is een achter-oud-tanle van
Arkje, woont in het Gelderse en verheugt
zich in het bezit van een flinke hoeveelheid
neven en nichten, een groot aantal klein- en
gewone kinderen, een riant huis en veel
geld. Tante Leida leek Arkje en daarom ook
Taatje en ondergetekende, de reddende
engel. Wij schreven haar een erg beleefde
brief, waarin we belangstellend naar heur
uitgebreide collectie honden, katten en
kanariepieten informeerden en lieten ze
langs onze welgevormde neuzen weg uit
komen dat we voor enkele weken onderdak
zochten.

Tante Leida begreep. Ze hapte tenminste.
Wij waren ieder uur van de dag en iedere
dag van de week van harte welkom, schreef
ze. Taatje bakte toen onmiddellijk een cake,
omdat je toch niet met lege handen kon
aankomen, Arkje pakte de koffers en ik zei
dat Taatje goed bakte en Arkje goed pakte.
Toen dat allemaal gedaan en gezegd was
gingen we eerst in een tram, vervolgens in
een trein en tenslotte in een bus hangen.
En toen waren we waar we wezen moesten.

Tante Leida stond temidden van het on
kruid dat haar tuintje-rond-het-huis „siert"
op ons te wachten. „Hè-hè", zuchtte ze,
„eindelijk". „Hè-hè", zuchtten ook wij,
„eindelijk". „Ik zit al drie dagen op jullie
te wachten," mopperde tante van haar
brandnetels uit. „Dan zult u wel moe zijn."
veronderstelde Taatje en toen zei tante boos
dat we niet zo hard moesten praten, want
de honden deden net hun middagdutje en
de poesen sliepen ook nog. Na deze stand-
jesachtige mededeling wilden we stilzwij
gend over het knerpende grint naar de
achterkant van het huis knersen. Wij wer
den in deze edele pogingen echter plotse
ling wreed gestoord. Een viertal honden
van niet geringe afmetingen, sprongen wild
tegen ons op en getuigden luidkeels van
hun misnoegen over onze aanwezigheid.
Tante Leida lispelde enige onverslaanbare
woorden tegen het gedierte en de mormels
dropen af. „Let maar niet op hen, ze be
doelen het niet zo kwaad", vergoelijkte
tante het brute optreden van haar inwo
ning. „Ze wennen wel aan jullie." Toen
Taatje met twee ladders in haar nieuwe
nylons, Arkje met maar één broekspijp, ik
met een winkelhaak in miji» sportjasje en
tante Leida, slordig als altijd, maar toch
ongedeerd, de huiskamer binnenkwamen,
zaten de keffers al met een niet veel goed?
belovende vernielzucht in de ogen, op ons
te wachten. Ieder op een stoel. Op de tafel
lagen drie katten en in een kooitje, dat
ergens aan het plafond bengelde, hielden
zich nog enige geelachtige vogeltjes op.

Voorzichtig gingen we op de divan zitten.
Tante Leida schonk lauwe thee, de honden
blaften, de poesen mauwden en de vogels
„zongen". Niemand verstond dat Arkje zei
dat hij het echt gezellig vond bij tante.

„Kunnen wij niet wat in de tuin gaan
zitten?" probeerde Taatje over het lawaai
heen voor te stellen. „Houden jullie je
mond eens, lieve kinderen", zei tante, „ik
versta niet wat Taatje zegt." ..Wij zeggen
niets", zeiden wij en toen keek tante ons
vernietigend aan en zei boos: ..Ga maar
eens kijken of de kippen al gelegd hebben."
„Daar zit iets in", juichte Archibaldus en
we gingen. De koffers namen we mee.

L. v. B.

Journalist weigert naam

van zijn zegsman te noemen

Boete en voorwaardelijke
gevangenisstraf geëist

In een brochure heeft de journalist H. A.
Lunshof te kennen gegeven, dat hij over
ambtelijke stukken beschikte, waarin de
heren mr. G. J. van Heuven Goedhart en
F. Goedhart van enige ernstige feiten wer
den beschuldigd.

Voor de rechtercommissaris gehoord over
de vraag van wie hij deze documenten had
ontvangen, weigerde de heer Lunshof de
naam te noemen van degene die hem deze
stukken had verschaft. De heer Lunshof
beriep zich op het recht van de journalist,
de naam van zijn zegsman geheim te hou
den.

Donderdag had hij zich deswege voor de
Amsterdamse rechtbank te verantwoorden.
Ook ter zitting bleef de heer Lunshof bij
zijn weigering volharden. In zijn requisi
toir laakte de officier van justitie, mr. H.
Kist, deze houding waardoor ambtenaren
kunnen worden aangemoedigd tot het
schenden van geheimen en het laten ver
dwijnen van stukken uit officiële dossiers.
Hij eiste tegen de heer Lunshof een geld
boete van 200 of 20 dagen en een voor
waardelijke gevangenisstraf van twee
maanden met een proeftijd van drie jaar.

De verdediger, mr S. Gerbrandy, voerde
aan dat zijn cliënt bij zijn streven het
algemeen belang te dienen in een noodtoe
stand kwam te verkeren toen hij merkte
dat de justitie niet reageerde op zijn be
schuldigingen. De uitspraak volgt op 29
September.

De staatssecretaris van Economische
Zaken, mr. W. C. L. van der Grinten, heeft

de vaste commissie van de economische
raad voor het algemeen vei'bindend en on
verbindend verklaren van bedrijfsregelen
en verwante onderwerpen geïnstalleerd.

een zesde van de wereld bestrijkt en waar
het „socialisme heeft gezegevierd". Deze
kracht heeft Trotzky altijd moeten ont
beren, Daarom bleef hij een eenzame revo-
lutionnair, een roepende in de woestijn, die
op de arbeiders nimmer vat heeft kunnen
krijgen. Tito, de nieuwe Trotzkv, kan daar
entegen op feiten en resultaten wijzen, het
geen hij blijkens zijn invitaties clan ook
ijverig doet. En daarin schuilt het voor
naamste gevaar voor de Stalinisten.