HAN6£IW
êad
Uit de schatten van het Frans Halsmuseum
AKKERTJES'
NEON-FABRICATIE
Een kleurig feest voor het oog
in een rijke historische omgeving
op de Focus Salon 1949
Litteraire Kaettekemkigee
Fotografen uit 28 landen exposeren
I Zaterdag 17 September 1949
3
AAR VAN DE WERFHORST: „De Eenzame" (Deel V tier „Muider-
kring-serie"; N.V. Em. Querido's Uitgeversmij, A'dam).
MIJN KENISMAKING MET Aar -
de Werfhorst's werk dateert uit de
tijd toen hij, als ik het wel heb, ortder de
naam Piet Jansen debuteerde met de bun
del „Cantecleer". Wat mij daarvan na zo
veel jaren bijbleef is de toon van een fris
A.J.C.'er, wiens levenslust en geloof in een
menswaardiger toekomst me toen herinner
de aan Adema van Scheltema en diens
volgelingen Margot en Marie Vos de
toon dus van een lyrisch volksdichter. Maar
toch leek het me, dat deze jonge dichter iets
meer, iets anders, gaf dan vriendelijke
I „Zon-cn-Zomer-poczie" en idealistische
I strijdzang: een zekere hang tot mystiek
scheen hem eigen, die zich uitte in een
warme verknochtheid aan zijn geboorte
streek het Overijselse voor de tradi
tie van eeuwenoude volksgebruiken
vooral in een zich innig verbonden-voelen
aan de natuur als herontdekte bron van
levenszin en -kracht. „Midwinterblazen" en
„Pinksternacht" bevestigden later die in
druk. Deze -Piet Jansen sprak dichterlijk
uit, wat er toentertijd leefde onder de jon-
I gere garde der A.J.C.: een onstuimig stre
ven, zich af te keren van de in techniek
verstarrende en vervlakkende stad en zich
te vernieuwen aan de geest der platteland
se overlevering, waarin gemeenschapszin
en diep in de natuur wortelende folklore
voortleefden.
De poëtische Piet Jansen is gaan zwijgen,
maar in zijn plaats deed een merkwaardige
figuur niet minder „dichterlijk" zijn
intrede in onze proza met de roman „De
Grote Stille Knecht", waarvan de auteur
zich Aar van de Werfhorst noemde. Dit
boek dat met de gangbare streekroman
als Anne de Vries' „Bartje" niet over één
kam geschoren mag worden werd een
succes, en dat liet zich wel horen: het was
het eerste, dat aan een jong en sterk
levensgevoel, zoals dit ontwaakt was in de
besten der idealistisch-socialistische arbei
dersjeugd, litteraire vorm gaf.
Met „Madame Jatzkowa", dat ik nog
steeds als zijn knapste werkstuk beschouw,
bleek hoe Van de Werfhorst gewoekerd
had met de bijzondere kwaliteiten van zijn
talent, waaraan hij in de zojuist verschenen
roman „De Eenzame" trouw is gebleven:
een lyrisch afgestemde verhaaltrant, een
opvallende ontvankelijkheid voor natuur
mystiek (bijzondere hoedanigheid voor een
auteur die zó scherp-zintuigelijk waar
neemt, dat hij haast voorbestemd leek voor
een naturalistische stijl), heimwee naar
een wereld, waarin de menselijke oerdrift
gezuiverd is tot een heldere mensenstaat ot',
anders gezegd, waarin lichaam en geest in
een natuur-toestand van hogere orde een
harmonisch verbond hebben aangegaan.
Een moderne Rousseau? Misschien in
zekere zin.
Van de Werfhorst is een onafhankelijke
figuur. Zich buiten het „litteraire leven"
houdend, heeft hij zijn werk van alle „mo
dernismen" zinvolle en zinloze vrij
gehouden tot profijt en schade ervan. Deze
eenling doet zich niet anders voor dan hij
is: zuiver, eerlijk, bijna argeloos schrijft hij
zich uit en dat is zijn deugd. Maar zijn zelf
verkozen isolement bedreigt hemi ook met
de gevaren van een natuurtalent, dat zijn
lyriek niet steeds in toom weet te houden
en een (overigens allerminst onsympa
thieke) stijl hanteert, die haast „uit de
tijd" genoemd zou moeten worden, was
het niet dat hij zo wonderwel paste bij
plaats en tijd der handeling: deze „een
zame", deze Maarten Grubbe, strijdt met
zijn levenstragiek op het Overijselse land
goed „De Stenen Kamer", in de tweede
helft van een stervende eeuw de negen
tiende.
Grubbe zo doopte de schrijver zijn
hoofdpersoon, wiens voorvader Jens Peter
heette. Had Van de Werfhorst zijn voor
keur voor de Scandinavische letterkunde
willen verbloemen, hij zou zijn „Eenzame"
niet de naam hebben gegeven van Jacob-
een's eerste roman .Marie Grubbe" en de
voorvader Jens Peter evenmin vernoemd
hebben naar deze Deense auteur, die mij
niet minder na aan het hart ligt dan hem.
Trouwens ook zonder deze aanwijzing is de
verwantschap tussen de schrijver van
„Mogens" (Jacobsen's eerste novelle, 1872)
en „Niels Lyhne" (18801 en Van de Werf
horst's „Eenzame" onmiskenbaar.
Met dat al wil niet gezegd zijn, dat Van
de Werfhorst een navolger van Jacobsen
zou zijn. Daarvoor is zijn stijl te persoonlijk,
de uitwerking van het gegeven te oor
spronkelijk, in deugden en. gebreken:
Door de deugd van zijn oprechtheid heeft
Van de Werfhorst mij overtuigd van de
onvermijdelijke breuk tussen Maarten van
„De Stehen Kamer" en Marie-Louise van
„Christinalust". Beiden kennen hét geluk
van een zuivere, edele levensstaat. Maar
terwijl Marie-Louise deze verwezenlijkt
ziet in het ouderlijk landgoed dat haar be
koort als een klein Arcadië, een lusthof
van zinnenweelde en aardse weigeborgen
heid, die zij niet kan prijsgeven zonder
zichzelf te verliezen, voelt Maarten zich
gedreven naar een „verre einder", waar
achter een jeugddroom een wereld van
stille schoonheid vermoedde. Na enkele
jaren van harmonisch huwelijksleven,
waarin beider hoogste geluk schijnt
samen te vallen, komt de'tijd dat Maarten
zich geweld moet aandoen om zijn „drang
naar de verte" te verenen met zijn liefde.
"Verjaagdat lusteloze gevoel.NeenVnAKKERTJE"
om weer monter en fris te worden en/:
misschien een griep te voorkomen./
helpen direct
Agenda voor Haarlem
ZATERDAG 17 SEPTEMBER
Stadsschouwburg: „Nachtrepetitie" (Co-
media), 8 uur Openluchttheater: Jiu-jitsu
en judo, 8 uur. Palace: „Gekroonde slaven",
18 j„ 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Zaken
gaan voor het meisjes". 18 j„ 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. City: „Hamlet". 14 j„ 2.15. 8 uur.
Spaarne: „Vechtende wakers", 14 j.. 2.30, 7
en 9.15 uur. (Zondag 2, 4.15, 7 en 9.15 uur).
Frans Hals: „La Traviata", 14 j.. 2.30, 7 en
9.15 uur. (Zondag 2, 4.30. 7 en 9.15 uur).
Rembrandt: „De onsterfelijke wals", 14 j.,
2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
MAANDAG 18 SEPTEMBER.
Stadsschouwburg: „Nachtrepetitie" (Co-
media), 8 uur. Gem. Concertgebouw:
Optreden van Henriette Davids, Willy Ver
voort, Stoethaspel, e. a 8 uur. Bioscopen:
Middag- en avondvoorstellingen.
MAANDAG 19 SEPTEMBER
Bioscopen: Middag- en avondvoorstel
lingen.
Begeerte jaagt hem op andere wegen. Een
mystieke dromer verliest de vrijheid boven
gezin en erfgoed.
Een notariële acte, die de schrijver bij
een boedelscheiding in handen kwam en
waarbij een welgesteld man afstand doet
van al zijn bezittingen in ruil van twee
zwerversattributen: een jachthond en een
wandelstok, inspireerde Van de Werfhorst
tot het schrijven van deze roman.
Veel heeft mij in dit oprechte boek ge
boeid: levendige karaktertekening, sugges
tieve natuurbeschrijving, een warm-men-
selijke schrijftrant. Deze kwaliteiten zijn
verdienstelijk genoeg om de lezer te ver
zoenen met een herhaaldelijk storende, ge
zochte beeldspraak („De zon lag warm in
de weg" „Dan ontstak Gods hand het
daglicht"), poëtische" stijlornamenten als
„een wijle", „het zweïlc", ingelaste frag
menten die te bijkomstig zijn om de compo
sitie niet te schaden (o.a. de reis naar
„Glïickstadt") en Vertederde woordher
halingen die te zoet zijn omte ver
tederen.
Maar zoals ik zei: Van de Werfhorst
schrijft met een kinderlijke ziuverheid, een
argeloosheid, die ontwapent. Daarom ver
geeft men hem gaarne en veel. Een defini
tief oordeel zal pas uitgesproken kunnen
worden, nadat het tweede deel van deze
roman („De Wereld") is verschenen. Mij
dunkt dat dan wel zal blijken, dat de
schrijver nog iets meer wilde geven dan
een roman van de tragiek en het geluk van
één mensenleven: het sterven van een uit
gebloeide eeuw.
C. J. E. D1NAUX
De industrie in onze stad is eindelijk uit
gebreid met een Neon-fabriek, waardoor
in een lang gevoelde behoefte wordt voor
zien.
De Neon-fabriek „REEPIG" is gevestigd
Burgwal 94, tel. 20105, te Haarlem en ver
vaardigt alle Neon-gevel- dak- en eta
lagereclame.
Reparaties voor Haarlem en omstreken
hebben steeds voorrang.
Ter nagedachtenis van de gevallenen onder het spoorwegpersoneel zal Prins Bomhard
vandaag voor het hoofdgebouw der Nederlandse Spoorwegen te Utrecht een monument
onthulleji. Het drie meter hoge gedenkteken, dat door de beeldhouwer W. J. Valk uit
Eelderwolde werd vervaardigd, beeldt dc gemeenschappelijke verzetsstrijd nis een
op hetzelfde doel gericht streven van verschillende mensengroepen uit. Dit ivordt
gesymboliseerd door vier figuren, welke het verzet, de moederzorg, de eendracht en
dc inkeer in beeld brengen.
Volken dansten in Venetië
(Van onze correspondent in Italië)
Venetië is dit seizoen vol feestelijkheid
en zoveel heeft de stad, buiten haar eigen
oude schoonheid te bieden, dat de vreem
deling zijn vertrek al maar uitstelt en
uitstelt. De hotels zijn stampvol. In de stad
beweegt men zich door de smalle slopjes,
die hier hoofdstraten zijn, met veel moeite
schuifelend voort. Een grote attractie
vormde het internationaal congres der
folkloristen, dat 2000 dansers en volkszan
gers uit alle delen der wereld naar de
lagunen bracht. Nadat groep voor groep
had gedanst op allerlei pleintjes van de
stad, werd de laatste twee avonden een
folkloristisch feest georganiseerd, dat wij
wel noGit vergeten zullen. Twintig groe
pen op de eerste avond, twintig andere op
de tweede, dansten op een grote estradè op
het plein van Sint Marcus. Twee voor
stellingen, die Hk ruim vier uur duurden
en niemand vermoeiden. In een feeërieke
omgeving zagen wij een feest van gratie
en levensvreugde. In hun fraaie gewaden
dansten en zongen hier* de meest ver
maarde folkloristische groepen van de we
reld op een plein als een enorme theater
zaal onder een diepblauwe hemeL terwijl
de maan toekeek van boven de Oosterse
koepels der St. Marcuskerk.
Zo verschillend de drachten zijn, zo veel
variatie is er in de volksdansen. Wat ons
sterk trof was de eenheid, die dracht en
dans steeds bleken te vormen. Bij de
bonte kledij der Alpenvolken, Zwitsers,
Tirolers, Beieren, past geen elegante qua
drille, maar het vrolijke, ongedwongen
schuhplatten, dat ook heel wel harmo
nieert met de zonderlinge kreten, het
jodeln, het hanegekraai, waarmee deze
door en door boerse mensen hun licht
voetigheid begeleiden.
Maar hoezeer zouden die rauwe kreten,
die onstuimige bewegingen misstaan bij
de statige gewaden der Zuid-Italianen,
gewaden uit brokaat met. rijke borduur
sels in gouddraad, plechtig als de dracht
van Byzantijnse vorstinnen. Bij die over-
rjjke kleding, fel van ongebroken kleuren,
doch nooit bont, passen de langzame,
melancholische, klagende liederen en het
wiegelend beheerst bewegen. De Noord-
Italianen, vrolijker, feller in hun kleuren,
doch steeds kinderen van een overoude
steedse beschaving, hebben hun gracieuze,
verfijnde danspassen, hun „rondo's" en
„gavotta's", die eeuwen lang de hoofse
dansen zijn geweest van geheel Europa.
Schotten en Ieren brengen ons in contact
met de andere, kennelijk verfijnde volks
kunst. Hun klederdrachten, gedempt van
Revolutie in de typografie
door „fotografisch zetten"?
Uit Boston (V.S.) wordt de uitvinding
ener machine gemeld, die een gehele om
wenteling in het drukkersbedrijf ten ge
volge zal kunnen hebben. Deze machine
maakt het mogelijk rechtstreeks druklet
ters te vormen op een film, zonder van
metaal gebruik te maken. Het apparaat
bestaat uit een gewoon klavier van een
schrijfmachine en een „foto-electrisch
pistool", dat op een film elke letter, die
op het klavier wordt aangeslagen, afdrukt.
Het nieuwe toestel fotografeert 6 letters
per seconde of 12 regels van een kranten
kolom per minuut. Het kan tot 20 regels
per minuut fotograferen, dat is meer dan
drie maal de maximumsnelheid van een
zetmachine.
Met behulp van deze machine kan men
vervolgens gegraveerde platen maken, die
in vijf minuten voor het drukken gereed
zijn.
De pianist George van Renesse zal
Maandag 26 September een Chopin-avond
geven in het Haarlemse Concertgebouw.
De sopraan Phine van Vlierden geeft
in de Begijnhofkapel een zangrecital op
Donderdag 22 September. Zij wordt aan het
orgel begeleid door Paul Chr, van Weste
ring. Het programma bevat werken o.a. van
Purcell, Bach, Mozart, Franck, Wolf en
Pijper.
kleur, doen denken aan het parkachtig
landschap van hun vaderland. Zij zijn in
harmonie met de doedelzak en in harmo
nie ook met het afgemeten, edele bewe
gen hunner danspassen, veerkrachtige
huppelsprongetjes, waarbij slechts de voe
ten dansen, terwijl het kaarsrecht boven
lijf gedanst wordt en de armen als nutte
loos neerhangen.
Volkomen passend in de sfeer van het
Sint Marcusplein, dat een Oosters-Byzan-
tijns feestplein is, waren de mimische, uit
beeldende dansen der beide Javaanse stu
denten, die uit Amsterdam gekomen, In
donesië vertegenwoordigden, tezamen met
de Balinees Soekengadje, in Nederland
reeds bekend, die als een exotische vo
gel fladderend afstak tegen de goudstra
lende gevel der Marcuskerk en tenslotte,
na dramatische, doch wonderlijk beheer
ste pogingen om uit de enge kerker dei-
aardse gebondenheid te ontkomen, zich
nederstrekte en met een laatste trilling
zijner vleugel-handen, uitdoofde.
Een dansgroep uit Hengelo besloot met
een toegejuichte klompendans het feest.
Een feest, dat Venetië zeker niet gauw zal
vergeten.
Europa's eerste synchro
cyclotron gereed gekomen
Amsterdam heeft de primeur
Europa's eerste synchro-cyclotron is gis-
teren gereed gekomen en men heeft er bij
wijze van proef reeds - zilver, koper en
phosphor-ijzer radio-actief mee gemaakt.
Dit cyclotron is gebouwd door de N.V.
Philips en geplaatst in de retortenhal van
de voormalige gasfabriek in de Water
graafsmeer bij Amsterdam.
In dit geweldige apparaat van enkele
honderdduizenden kilogrammen wordt aan
de allerkleinste deeltjes der materie, de
kernen van de atomen van waterstof, een
dergelijke snelheid gegeven, dat zij bij
botsing tegen de atomen van andere stof
fen daarin zulke fundamentele veranderin
gen teweegbrengen, dat er een totaal nieu
we atoomsoort, dus een nieuwe stol', ont
staat.
i De alchemie, de droom der ouden, is hier
mede dan toch bewaarheid geworden, al is
het dan op een wijze en met hulpmiddelen,
waarvan de alchemisten geen flauw idee
hadden.
Het cyclotron is een buitengewoon kost
baar instrument. Geen enkel land kan zich
dan ook de weelde veroorloven elk zijner
universiteiten met een cyclotron uit te rus
ten. In Nederland heeft men daarom een
stichting in het leven geroepen, het Insti
tuut voor Kernphysisch onderzoek, waarin
het Rijk, de gemeente Amsterdam en Phi
lips deelnemen.
Ieder jaar organiseert Focus in het Am
sterdamse Arti een internationale foto
kunsttentoonstelling en ieder jaar opnieuw
doen Invoerrechten en Accijnzen hun
uiterste best om deze plannen te torpederen
door alle buitenlandse inzendingen voor
die expositie zoveel mogelijk moeilijkheden
in de weg te leggen. Elders in de wereld
mag men dan de fiscale beminnelijkheid
hebben om expositiefoto's ongehinderd de
grenzen te laten passeren, in Nederland
worden zulke hoogst verdachte goederen
deugdelijk vastgehouden tot de betrokken
„importeur" Lieftincks Cerberussen na ein
deloze, explicaties overtuigd heeft, dat er
geen kwaad achter steekt
Ook dit jaar heeft die jaarlijkse ver
woede strijd tussen Focus en Fiscus weer
in volle hevigheid gewoed en toen de col
lectie foto's tenslotte vrijgegeven werd,
was er nog maar net tijd om ze haastig te
selecteren, te monteren en op te hangen
en eigenlijk was men daar ook gisteren,
tijdens de gebruikelijke bezichtiging dooi
de pers, nog niet helemaal mee klaar. Maar
wat er reeds hing, was van verrassend goed
gehalte en hoewel er geen sensationele
fotografische „voltreffers" te noteren
waren, noch werk van uitzonderlijke ori
ginaliteit (de traditionele genres en opvat
tingen domineren verre boven de weinig
talrijke pogingen tot oorspronkelijkheid)
staat de expositie als geheel toch op hoger
peil als dat van de Focus Salon van het
vorige jaar.
In technisch opzicht hebben de honder
den amateur- en vakfotografen uit 28 lan
den die hier exposeren, weinig meer te
leren; zowel in elementaire zaken als
scherpteverdeling en korrelrvermijding, als
in de moeilijkste problemen van stofuit-
beelding en „toonscheiding" hebben zij
bijna stuk voor stuk de grenzen van het
mogelijke bereikt, of zij nu „Lin Yu Pun,
China" heten en met een oude reiscamera
opereren, of „Mr. Jones New York, Kodak
Medalist (met synchronizer)". Denkt u
overigens niet te min over vriend Lin Yu
Pun, want de collectie landschappen en
portretten die hij en zijn landgenoten naar
Arti stuurden, is althans naar onze smaak,
een der mooiste inzendingen van de ganse
expositie en „Misty Morning" (een juweel
van een tegenlicht]e op een Chinese rivier,
waarin het voortreffelijk geplaatste silhouet
van een bootje uitstekend de wijking van
de achtergrond en de sfeer van de mist
suggereert) de mooiste van alle. Dat is
zo'n echt traditioneel gegeven, zoals het
duizenden malen in allerlei variaties aan
alle tentoonstellingswanden ter wereld
verschijnt, maar dat steeds weer treft als
het simpele motief zo voortreffelijk is be
handeld als hier. Typisch is, dat de Chinese
landschapsfotografie zo sterk herinnert
aan de conventionele houtsnede-techniek
van de zonen van het Hemelse Rijk: een
„nationale stijl" die zich ook in de foto
grafie dus niet verloochent.
Jarenlang kon men trouwens uit vrij veel
foto's de nationaliteit van hun makers af
leiden.: de Russen hadden een voorliefde
voor epische arbeidsscènes, de Britten
excelleerden in zoetelijke landschappen en
statige, gedegen portretkunst, etc., maar
op veel naoorlogse exposities en ook op
deze Focus salon blijkt dat die nationale
fotokenmerken verdwijnen, omdat zich
onder invloed van de moderne techniek
langzamerhand een soort fotografisch
universalfsme gaat ontwikkelen. Zelfs de
Hongaren, wier foto's men er vroeger „als
REPRODUCTIES
naar oude foto's
jttetieJv
NELL'
In de Renaïssancezaal van het museum
prijkt op de zijwand, tegenover de schouw,
een schilderstuk waarvan bij uitzondering
de omlijsting belangrijker is dan de voor
stelling. Men zou zich kunnen afvragen
of het dan wel zin heeft voor dit stuk een
plaats in te ruimen in deze rubriek, die im
mers beoogt de lezers nader te brengen tot
de belangrijkste en meest karakteristieke
museumschatten. Het is echter juist op
grond van haar karakteristiek dat wij
menen deze allegorie in deze reeks te moe
ten opnemen.
We behoeven niet te verhelen dat het
niet louter kunstwerken van de allerhoog
ste orde waren die de Gouden Eeuw heeft
voortgebracht. Om het wezen van ons volk
uit zijn Kunst te proeven, is het daarom
noodzakelijk, naast de geniale scheppingen
van onze grootmeesters, ook in de voort
brengselen der mindere goden een aanzien
lijk onderdeel der totale kunstproductie te
onderkennen. Een museum met alleen
meesterwerken zou niet alleen in psycho
logisch opzicht te kort schieten, omdat ge
mis aan tegenstellingen de vereiste span
ning van de beschouwer zou doen verslap
pen, maar vooral omdat zulk een museum
een onvolledig beeld zou geven van een
cultuur.
Hcndrick Gerritsz. Pot (geboren te Haarlem, omstreeks 1585, overleden te Amsterdam
1657): De Verheerlijking van Prins Willem I. In 1622 geplaatst in de eetzaal van het
Prinsenhof te Haarlem. Doek 136 bij 342>A cm.
Welnu, we hebben onze Rembrandt, kunst bovenal deed gedijen in de sfeer der tuige onder meer de uitspraak van de stads-
Frans Hals en Vermeer, ieder
aard de realiteit herscheppend tot een vorm plooiïng zijner fantasie gewoonlijk moei-
die ver uitging boven de tijd en de plaats zaam vrij van zijn geliefde grond, in tegen-
eigen realiteit, komt de Hollander bij de out- historieschrijver Ampzing, die in 1628 het
stuk prees als zijnde „seer suyver ende
konstig gedaen".
hunner inspiratie. Maar we hebben óók een stelling bijvoorbeeld tot de Italiaan, wiens Wanneer de museumbezoeker het geduld
Hendrick Pol. die zich waagde aan de geest meer gericht is op de uiterlijke kan betrachten deze zware rederijkerskost
regie en de uitvoering van een historische schoonheid; zijn fantasie vindt daarom als te verorberen, dan vergete hij vooral niet
allegorie, een genre dat de Hollander in de van nature de geëigende vorm. wanneer de kostelijke lijst te bewonderen waarin
meeste gevallen parten speelt. deze vrij opwiekt in de ruimten der ver- deze werd opgedist. Zij werd in 1622 in
Wanneer wij ons dc zware opdracht beelding. Onder het penseelvan menig opdracht van de Magistraat gesneden door
realiseren, dan behoeft het niet te verwon- begaafd kunstenaar, die zich meester wist de beeldsnijder en zilversmid Dominicus
deren dat deze tot. een aesthetische débaele over de realiteit, brak het tere weefsel, dat Jansz. Begijn, voor de somma van 175,—.
moest voeren. Met inschakeling van een levensvatbaarheid geeft aan tot symbolen Zo spreekt, ook dit vorstelijke kader van de
respectabele maagden-rij, veel naakte kin- gekristalliseerde abstracties. Zo gaf Pot in bewondering, die de tijdgenoot heeft gehad
dertjes. drie olifanten, een zegenwagen en zijn schuttersstuk (ter vergelijking in het voor de wijze waarop Pot zich van zijn op
een ongevaarlijke leeu>v (Holland!), voort- museum aanwezig!) een verantwoord stuk dracht had gekweten.
realiteit; de allegorie op des prinsen deug- Het moge ons, die dit stuk kwalijk kun-
den daarentegen ontaardde onder zijn hand nen appreciëren intussen een troost zijn,
tot een rederij kers-optocht, met al de dat Holland alle theorie ten spijt tóch
zwaarwichtigheid en burgermans-praal, iets groots heeft verricht op het stuk van
daarmee gemeenlijk gepaard gaande. Als de allegorie-schildering: Rembrandts
ken. Hachelijk ondernemen in eén land zodanig dus een karakteristieke weerspie- geniaal paneel met de Eendracht van het
waar het burgerlijk sentiment zich zó sterk geling van de tijdgeest, die ons voorge- Land, geschilderd in 1641 en thans een der
doet gelden, dat zelfs de allergrootsten zich slacht rijst-en-brij bergen van dergelijke, juwelen uit de verzamelingen van het
onafgebroken tegen dit euvel hebben moe- voor ons onverteerbare rethoviek te ver- Museum Boymans te Rotterdam.
zwelgen gaf.zo behaagde ook Pots vor-
kind kon uitpikken", ontkomen daar niet
aan; zij verzaken zelfs hun geliefkoosde
motieven van meisjes en kinderen in natio
nale klederdracht (het prachtige blonde
plaatje „Annuska" no. 191 en het
groepje kinderen in een kerkportaal, „An-
dacht" van Erhö Vadas niet te na gespro
ken). Helaas missen wij bij de Hongaren
cok de „soft focus" foto's de zachte over-
stralingseffecten waarmee een Jcnö Dulo-
vitsj en zijn volgelingen in de dertiger jaren
zulk een furore maakten. Ook al een ge
volg van de nieuwste zakelijkheid?
Dc Portugezen verrassen met een mooie
en grote collectie en hebben ook nog iets
van „locale kleur" behouden in goede
landschappen en een zeer expressief vis
sersportret, „Cabe?a de pescador" (247).
Zeer knap is ook de macrofoto van een
kikker; de gelukkige plaatsing van dit
„model" tegen het glanzende blad, moet
een kapitaal aan geduld gevergd hebben.
Zeldzaam mooi is ook „Luz" (255), een
simpel stukje natte keiweg in zware drama
tische tonen (vakjargon: „low key") met
alleen een enkele flonkerende lichtreflex
in het centrum. Het tegendeel van deze
techniek, de „high key" (foto's met louter
zeer lichte grijsnuances zonder kernscha-
duw) is fraai vertegenwoordigd in twee
blonde meisjesportretten en een stilleven
met eieren en vaatwerk dat een juweeltje
van opbouw en tere halfschaduwen is.
schrijdend aan de zijde van de Zwijger,
trachtte de schilder de „Christelycke-,
Overheyts- en Krychsdeuchden. mitsga
ders des prinses Cieraten" in een allegori
sche optocht voor ons oog tastbaar te ma
ten weren.
Rainy day", proeve van moderne Chinese
portretfotografie op de Focus Salon 1949.
Natuurlijk valt er nog veel meer schoons
te zien dan wij hier konden aanstippen, het
is niet eens doenlijk, in deze beperkte
ruimte alle uitblinkers te noemen. Ivlaar
een uitzondering willen wij nog maken
voor het werk van een Nederlandse foto
graaf, dat hier „hors concours" en eigenlijk
alleen maar als vergelijkingsmaatstaf aan-
wez ig is. Het zijn drie vergrotingen van
de Amsterdammer J. Hamelberg, die daar
mee de nationale foto-reputatie op zeer
waardige wijze verdedigt. Zijn stilleven
„Koffie met krullen" is alleen al, zowel om
de oorspronkelijkheid van het motief, als
om de fraaie opbouw en, de uitnemende
stofuitbeelding, een gang naar Arti waard.
Een collectie Amerikaanse kleurendia's,
Focus Salon.
completeert
deze negende
H. C.
Rijk begiftigd met eigenschappen, die zijn mentaal in deze allegorie de tijdgenoot, ge
il. P. BAARD
Bevrijdingsfakkel is onderweg
naar Eindhoven
Gisteren uit Engeland
vertrokken
Om half elf gisterochtend was dc Engelse
torpedoboot „Hornel" uit de haven van
Portsmouth vertrokken, nadat de bevrij
dingsfakkel, die zij naar het Europese
vasteland zou voeren door de Lord-Major,
John Privett was ontstoken. Een even
groot aantal officiële personen, als in En
geland de fakkel hadden uitgeleide gedaan,
wachtte gistermiddag in het haventje van
Ouistreham aan de monding van de Orne
aan de Normandische kust op de aankomst
an de „Hornet". Vele badgasten waren
ook samengestroomd om dc aankomst en
de overdracht van de bevrijdingsfakkel bij
te wouen.
De commandant van de torpedoboot, lt.
commander A. F. Plugge, reikte op de wal
de fakkel over aan de vertegenwoordigers
van de Prefect van Calvados, die op zijn
beurt de toorts in handen gaf van een ver
tegenwoordiger van de burgemeester van
Ouistreham. Kort daarop verschenen ook
de vertegenwoordigers van de steden
Bayeux en Eindhoven. In het grotendeels
verwoeste Casino van het Franse haven
stadje werden vervolgens enige hartelijke
toespraken gehouden door de afgevaardig
den van de betrokken steden.
Vannacht werd de fakkel bij hel oorlogs
monument te Bayeux door Franse oud
strijders bewaakt, waarna hedenochtend
om Kwart voor zeven de eerste wielrenner
met de fakkel in de richting België ver
trok. Hedenavond worden de renners in
Mons (België) verwacht, de fakkel zal dan
tot morgenochtend door Belgische oud
strijders worden bewaakt. Zondagochtend
gaan de renners door naar Brussel waar
de bevrijdingsfakkel door hardlopers zal
worden overgenomen en naar Eindhoven
gebracht.
Montgomery komt niet
Veldmaarschalk Montgomery heeft
medegedeeld dat hij tot zijn leedwezen niet
aanwezig zal kunnen zijn bij de herden
king van Eindhovens bevrijding. Hij zal
zich laten vertegenwoordigen door Colo
nel R. A. G. Bingley, DSO. OBE.
Noorse vrachtboot door
Noord-Koreanen beschoten
De 5.614 ton metende Noorse vrachtboot
„Helgoy" is Donderdag door kustbatterijen
bij Noord-rKorea beschoten. Het schip werd
op de brug en aan het roer getroffen. Alle
scheepspapieren zijn verloren gegaan,
doch ernstige persoonlijke ongevallen
hebben zich niet voorgedaan. Na de be
schieting verzocht het schip om hulp van
de Amerikaanse marine.
De „Helgoy" was met een lading steen
kool op weg van Sachalin naar een Kore
aanse haven. De agent van de scheepvaart
maatschappij te Yokohama adviseerde do
kapitein koers te zetten naar Saseho, een
Amerikaanse marinebasis in Japan,
