Haarlems Dagblad
Het pond sterling tegenover de dollar
in waarde verminderd met ruim 30
en óptecbtc 'tjaarlctnaclje «Tourant (anno t6?6)
Pond en dollar
Nederlandse regering besluit tot overleg
met Internationale Monetaire Fonds
„Devaluatie-besluit was gevallen
vóór besprekingen in Washington"
Wat gebeurt er
met de gulden
Raad van het Atlantisch pact
stelt defensie-commissie in
Weerbericht
64e Jaargang No. 19350
Bureaux: Grote Houtstraat 93, Telefoon Adver
tenties en Administratie 10724, 14825. Redactie:
10600. Directeur-Hoofdredacteur: 15054. Bijkant.
Haarlem-Noord, Soendaplein 37, Telefoon 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Telefoon 12713, 10132.
Maandag 19 September 1949
Uitgave van de Grafische Bedrijven Damiate
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent. per kwartaal
4,25. Franco per post f 4,75. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Directie: P. W. Peereboom en Robert Peereboom
GROTE INTERNATIONALE opschud
ding is Zondagavond gewekt door de
plotselinge mededeling van de Britse rege
ring. dat het pond sterling ten opzichte van
de dollar met iets meer dan dertig procent
is gedevalueerd. De Britse minister van
Financiën Chancellor of the Exchequer
Sir Stafford Cripps heeft dit in een
radio-rede aangekondigd en er enige be
schouwingen aan verbonden. Hij had te
voren steeds betoogd dat van devaluatie
geen sprake kon zijn; dat er niettemin toe
is overgegaan bewijst dat hij voor de Ame
rikaanse druk is geweken, omdat de nood
drong. Het is niet de eerste maal dat ver
zekeringen, dat men iets op monetair (of
ander gebied) zou nalaten het tegenover
gestelde gevolg hebben. Daar is hier on
langs nog aan herinnerd en in zoverre kan
dus niet van een volkomen verrassing ge
sproken worden. Wel ten aanzien van het
percentage der waardevermindering van
het pond, dat hoger is dan men had kunnen
verwachten.
Intussen hébben enige landen van het
Britse Gemenebest zich reeds bij de Britse
devaluatie aangesloten en de andere zullen
wel volgen. Denemarken en Noorwegen
hebben hetzelfde gedaan; van de andere
Wesl-Europese landen met zwakke dollar
posities hebben Frankrijk en Nederland nog
Ni geen -beslissing genomen. De mededeling,
gisteravond door onze regering gedaan, dat
zij „eenzelfde of een soortgelijke stap" over
weegt doet evenwel voorzien dat tot deva
luatie van de gulden besloten zal worden.
Het definitieve besluit, vanmiddag door de
regering genomen, zal morgen door minister
Lieftinck worden medegedeeld. De vraag
doet zich dus nu nog voor of het deva-
luatie-percentage van de gulden even. hoog
als dat van het pond zal zijn.De ministerraad
heeft Zondagmiddag vergaderd zonder mi
nister Lieftinck, die nog niet uit Amerika
was teruggekeerd. Vanmorgen - hij was
inmiddels op Schiphol geland zijn de
beraadslagingen voortgezet. Belangrijk is
de vraag: wat zal Frankrijk doen? en nog
belangrijker, met het oog op Benelux, welks
economische unie naar verder uitstel schijnt
te zullen gaan als België niet devalueert
of de Belgen mee zullen gaan. Gebeurt dat
niet. wordt de gulden dus gedevalueerd ten
opzichte van de dollar maar blijft de
Belgische franc dezelfde waarde behouden,
dan zal onze invoer uit België duurder wor
den en onze uitvoer naar België goedkoper.
In Den Haag is ongetwijfeld rekening ge-
Ihouden met de mogelijkheid, dat Nederland
Igedwongen zal zijn duurdere Belgische
artikelen toch te kopen omdat het er econo-
jjmisch of Op grond van overeenkomsten niet
puiten kan. En devaluatie van de gulden
£ou tot een prijsstijging van bepaalde arti
kelen in ons land leiden, die wellicht toch
Invloed op de prijs van export-artikelen
voor België zou hebben. Een en ander leidt
lot de logische gevolgtrekking, dat overleg
'ussen Den Haag en Brussel plaats heeft
jehad en dat ook Parijs daarin betrokken is.
Onze regering zal zich ook, eer zij tot een
lefinitief besluit komt, beraden op de ge-
'olgen die een devaluatie van de gulden
ip prijzen en lonen zou hebben: of tenge'
■olge van de duurdere aankopen in dollars
|en in andere valuta clie onveranderd zou-
len blijven) een prijsstijging zou optreden
lie tot een nieuwe loonronde zou nóod-
iken. Onze financiële medewerker merkt
zijn beschouwing van de situatie in dit
lummer op, dat als de andere „dollar-
Ti'me"' landen Engelan'd niet in zijn deva
luatie volgden dit de Engelsen bij hun uit
roer naar Amerika een grdte voorsprong
iou geven. Dit zal iedereen duidelijk zijn;
In de concurrentie zouden zij in een te na-
lelige positie tegenover de Engelsen komen,
levalueren zij wel, dan zullen zij de omvang
n hunmitvoer sterk moeten vergroten om
duurdere invoer in dollars te vergoeden.
)it geldt dus ook (en in hoge mate) voor
Ingeland zelf. De toestand der bevolking
claar al heel moeilijk; de verhoging van
Ie broodprijs met een derde, Zondagavond
(oor Cripps aangekondigd, zal reeds som
bre verwachtingen verwekt hebben om
rent hetgeen volgen gaat. Brood is in En
gland niet in dezelfde verhouding als in
jns land eerste levensbehoefte; het is niet-
imin een voedingsmiddel van groot belang.
Inze financiële medewerker verwacht nog
heer schaarste aan goederen en een alge-
Sene prijsstijging op de Engelse binnen-
ndse markt; niet alleen bij financiële des-
tndigen moet de opmerking van Cripps,
Jat ten aanzien van het pond sterling in
let binnenland niets veranderen zou, ver
wondering hebben gewekt. Is dit een uiting
|an buitengewoon optimisme of slechts een
loging tot voorlopige geruststelling?
Hel lijkt nuttig hier op te merken dat de
eïorming van de broodprijs in Nederland
liet van dezelfde factoren als in Engeland
[fhankelijk is en dat men dus niet uit de
tijging van de Engelse broodprijs moet
fleiden dat hetzelfde (bij gelijke devaluatie
tan de gulden) in ons land zou moeten
leschieden. Dat onze banken voor twee
lagen gesloten zijn en de Engelse maar
'oor één moet blijkbaar verklaard worden
lit het feit, dat men in Engelse regerings-
ïing" eerder wist wat te verwachten Was
jan hier; men heeft meer tijd van voor
bereiding gehad.
De Engelsen zouden als gevolg van de
aluatie van het pond hun productie voor
'oer moeten verhogen bij een nog meer
berde levensstandaard, om van een
van de maatregel te kunnen
:en. Of dit zal gelukken is de vraag.
Stafford Cripps' aansporingen aan het
van zijn rede vormden een onmisken-
beroep op de arbeiders-bevolking,
irop de Labour-regering reeds het ene
p na het andere heeft gedaan. Men
:t van monetaire opera lies als deze geen
.deren verwachten; wellicht biedt ook
slechts een tijdelijke verlichting in de
[else dollar-nood zonder in wezen ver-
ig in de economische situatie des
'«jnds te brengen. Er staat tegenover dat
beproevingen zich aankondigen
de Britse bevolking, welker vreugde
- i de arbeid in de laatste jaren kennelijk
'■(verminderd. Wij kunnen deze devaluatie-
istorie en haar nog niet te schatten maar
Bgetwijfeld niet uitblijvende gevolgen ook
jen als een nieuwe aandrang op West-
Uropa om, door zijn volken tot aaneenslui-
hg te brengen, zijn welvaarts-mogelijk-
htden te baat te nemen en tot nieuwe ont-
ooiing te brengen. R. P.
kl\VEEDE KAMERLED NEEMT ONTSLAG.
heer W. Steinmetz te Amsterdam, die
de KVP zitting had in de Tweede
"tamer, heeft ontslag als lid van dit college
jigediend.
Zondagavond maakte de Britse minister van Financiën, sir Stafford Cripps, in
zijn aangekondigde radiorede bekend, dat Engeland het pond sterling heeft
gedevalueerd van 4.03 dollar per pond tot 2.80 dollar per pond. Hij deelde
mede dat de Londense beurs en de banken heden gesloten zuilen zijn, dóch
dat de „trustee savings bank" en de postspaarbanken geopend zullen blijven.
Sir Stafford Cripps deelde mede, dat de voedselsubsidies niet zullen worden
verhoogd, zodat de prijs voor het brood van 4,5 penny tot zes pence zal stijgen
binnen ongeveer 14 dagen.
Volgens Cripps verwachten deskundigen als het onmiddellijke gevoig van de
devaluatie dat Britse goederen aantrekkelijker worden op de dollarmarkten.
De dollargoederen in Engeland zullen duurder worden.
Zondagavond om 10 uur verscheen in Den Haag een communiqué van. de
Nederlandse regering, als resultaat van een des middags gehouden kabinets
zitting. Het communiqué luidde: „Naar aanleiding van de mededeling, door de
Britse kanselier van de schatkist, sir Stafford Cripps, hedenavond per radio
gedaan inzake de devaluatie van het pond sterling, wordt bekend gemaakt,
dat de Nederlandse regering zich hierdoor genoodzaakt ziet een zelfde of
soortgelijke stap te overwegen. De beslissing van de regering hieromtrent zal
zo spoedig mogelijk worden bekendgemaakt."
De Regerings Voorlichtings Dienst deelde
heden als vervolg op dit communiqué mede:
De Ministerraad heeft vanmorgen zijn
standpunt bepaald inzake de devaluatie.
Het voorgeschreven overleg met het In
ternationale Mónetaire Fonds te Washington
za! thans terstond worden geopend. Dins
dagmiddag onmiddellijk na de indiening
van de Rijksbegroting zal de minister van
Financiën in de Tweede Kamer een ver
klaring afleggen, Dinsdagavond 20,05 zal
minister Lieftinck zich over heide Neder
landse zenders met een toespraak tot het
Nederlandse volk richten.
Tot nog toe zijn de volgende landen
eveneens tot devaluatie overgegaan:
Australië: 1 pond is 2,24 dollar. De ver
houding van 125 Australische tegen 100
Engelse ponden blijft gehandhaafd.
Denemarken: 1 dollar is 6.90714 Deense
kronen (voorheen 4,81). Het pond ster
ling blijft gehandhaafd op 19,36 Deense
kronen.
Egypte: 1 Egyptisch pond is 2,871 dollar.
Eire: 1 pond is 2,8 dollar.
India: 1 roepij is 21 dollarcents.
Israel: 1 pond is 2,8 dollar (voorheen 3).
Nieuw-Zeeland: 1 pond is 2.8 dollar.
Noorwegen: 1 dollar is 7,14286 kronen. Het
pond sterling blijft 20 Noorse kronen.
Zuid-Afrika: 1 pond is 2,80 dollar.
De Zweedse regering heeft besloten alle
Zweedse betalingen naar het buitenland
voorlopig op te schorten.
De nieuwe waarde van het Zuid-Afri
kaanse pond sterling zal gelijk zijn aan die
van 38,4 gram fijn goud. De nieuwe prijs
van goud in Australië zal 15,09 shilling
10 pence per ons bedragen.
Beurzen en banken in landen binnen het
sterlinggebied of die een uitgebreide handel
hiermee onderhouden zullen heden geslo
ten zijn.
De Nederlandse Bank heeft enkele maat
regelen inzake de wisselkoersen aangekon
digd. In Nederland zullen de beurzen heden
en morgen gesloten zijn, in België de ban
ken en beurzen op heden.
De Franse effectenbeurs zal heden geslo
ten zijn. Vandaag zal een buitengewone
bijeenkomst van het Franse kabinet plaats
hebben. De vrije goudmarkt is tot nader
aankondiging in Frankrijk stopgezet.
Zwitserland en Italië zullen volgens offi
cieuze berichten niet devalueren.
De Belgische franc blijft
waarschijnlijk ongewijzigd
Zondagavond verklaarde men op het ka
binet van de Belgische eerste minister dat
de koerswijziging van het pond sterling de
Belgische regering in genendele heeft ver
rast, aangezien zij Zaterdag op de hoogte
was gebracht van de komende devaluatie
in Groot-Brittannië. De Belgische regering,
zo verklaart men verder, volgt de toestand
met kalmte. „De kabinetsraad is niet bij
eengeroepen zoals in de andere landen
welke het voorbeeld van Groot-Brittannië
volgen".
Naar Reuter nog uit Brussel seint, ver
klaarde een autoriteit die in nauw contact
staat met de Belgische minister-president
tegenover Reuter: „Ik denk niet, dat er
sprake zal zijn van devaluatie van de Bel
gische franc".
Onder Franse leiding?
Onze correspondent in Parijs meldt:
Hier heerst de mening dat Parijs thans
moeite doet de leiding te nemen van de al
gemene herwaardering op Europese grond
slag. Zulk een initiatief zou in ieder geval
in de logische lijn liggen van de Franse
internationale politiek van dit moment, die
steeds sterker in principieel federatieve
richting koerst. In financiële kringen te
Parijs geloofde men hedenochtend niet, dat
het noodzakelijk zou zijn dat de franc een
even diepe duik maakt als het pond. In
tegenstelling met Engeland heeft Frankrijk
na de oorlog namelijk al een drietal van
dergelijke operaties ondergaan. Daarom
hoopt men, dat thans een devaluatie van de
franc tot ongeveer 17 procent wel voldoen
de zal blijken. Ten opzichte van lhat pond,
dat met 30 procent devalueert, zal de franc
dan aan kracht winnen.
De beurs is vandaag gesloten, en het
geldverkeer is stopgezet. Hierin moet men
een aanwijzing zien, dat het besluit tot
devaluatie van de franc vandaag nog vallen
zal. Het wachten is, zo deelde men heden- t
ochtend op het ministerie van informatie j
mede, slechts op minister Petsche, die van-
middag per vliegtuig uit Washington zou
arriveren.
Indonesië zal Nederland volgen
Drs. A. Oudt, staatssecretaris van Finan
ciën te Batavia, die in de afgelopen nacht
een onderhoud heeft gehad met de heer
Lovink en leden van de voorlopige federale
regering in Indonesië, heeft 'naar aanlei
ding van de devaluatie van het pond ster
ling verklaard, dat, indien de Nederlandse
regering tot devaluatie besluit, de Indone
sische gulden zal volgen. Alle'banken in
Indonesië zullen heden gesloten zijn.
Amerikaanse voldoening
De Amerikaanse minister van Finan
ciën, John Snyder, heeft Zondagavond
verklaard dat de devaluatie van het
pond sterling „een spoedige stijging van
de Britse hulpbronnen in dollars ten
gevolge zal hebben. Hij voegde hieraan
toe „De Britse regering heeft een van
opbouwende zin getuigende economi
sche stap gedaan door het pond ster
ling te devalueren. Men mag verwach
ten, dat deze Britse maatregel op den
duur een gezonde stimulans voor de
wereldhandel in het algemeen zal zijn".
De Britse minister van financiën Sir Staf
ford Cripps heeft Zondagavond voor de
B.B.C. de devaluatie van het pond sterling
aangekondigd en toegelicht. Sir Stafford,
tevreden lachend over het resultaat van
de dollarbesprekingen te Washington, ver
laat het toestel waarmee hij naar Londen
terugkeerde.
RADIOREDE VAN SIR STAFFORD CRIPPS
Onmiddellijke prijsverhoging van brood en bloem,
later van uit geïmporteerde grondstoffen vervaar
digde artikelen
Sir Stafford Cripps deelde in zijn radio
rede van Zondagavond mee, dat het besluit
tot devaluatie vóór zijn bezoek aan Was
hington door de Engelse regering was ge
nomen.
„In de lente van dit jaar begonnen be
sprekingen over onze valuta-koersen, die
de vraag opwierpen of deze niet te hoog
waren", aldus de Engelse minister van Fi
nanciën. „Toen men eenmaal vermoedde,
dat een waardevermindering mogelijk zou
zijn, trachtte men op alle mogelijke ma
nieren ponden sterling in goud en dollars
om te zetten. Het is zeer moeilijk deze gang
van zaken een halt toe te roepen en de
laatste tijd zijn vele pogingen hiertoe ge
daan. Met geringe reserves kunnen wij ons
dergelijke verliezen niet veroorloven. Wij
moesten enige stappen doen om hier een
eind aan te maken.
Dit was een reden, die ons overtuigde
van de noodzakelijkheid om de wisselkoers
van de sterling te verlagen, opdat een eind
zou gemaakt worden aan het interen van
onze reserves. Het was van belang de
nieuwe koers vast te stellen op een niveau,
dat wij zouden kunnen handhaven.
De regering nam het besluit, en wij stel
den onze Amerikaanse en Canadese ambts
genoten van dit besluit op de hoogte op de
eerste dag van onze aankomst te Washing
ton, voor dat de eerste besprekingen of
beraadslagingen over verlaging van de
wisselkoers van het pond sterling tegenover
de dollar begonnen".
Sir Safford Cripps vervolgde: „Een an
dere reden van dit besluit was de noodzaak
onze mogelijkheid tot het verdienen van
dollars te vergroten. Dat is de enige blij
vende oplossing voor onze moeilijkheden:
meer dollars verdienen. Wij moeten of meer
dollars verdienen of minder dollars uit
geven om evenwicht te verkrijgen. Alleen
onze uitgaven verminderen, niets doen om
onze inkomsten te verhogen, is een wan-
hoopspolitiek die wij niet kunnen volgen.
Wij zouden op grote schaal van belangrijke
voedingsmiddelen en grondstoffen beroofd
worden en zo een verlaging van onze le
vensstandaard te weeg brengen".
„Neen, wij moeten een betere weg kie
zen. Wij moeten meer goederen en diensten
voor dollars verkopen. Dat is nu in het bij
zonder van belang, voordat in 1952 het
plan-Marshall eindigt. Dan moeten wij in
De Hongaarse oud-minister van buiten
landse zaken Laszlo Rajk in de beklaag
denbank tijdens het te Boedapest tegen
hem gevoerde proces wegens spionnage
ten gunste van Tito". Rajk heeft, zoals
Zaterdag gemeld is, inmiddels een volledige
bekentenis afgelegd.
deze dollarkwestie op eigen benen staan en
1 genoeg dollars verdienen, want anders is
lagere levensstandaard en werkloosheid
"T grote schaal het gevolg".
De verkeerde methode
„In vroeger jaren zou prijsdaling ge
welddadig tot stand gebracht zijn door het
scheppen van werkloosheid en bankroet.
De werklozen zouden geen geïmporteerde
grondstoffen meer nodig gehad hebben,
omdat zij geen werk hadden, noch zouden
zij veel voedsel kunnen kopen, omdat zij
geen loon kregen. Dat zou de uitgaven over
zee verminderd hebben. Wanneer genoeg
mensen werkloos waren, zou het op grond
van vrees en ellende mogelijk geweest zijn.
het algemene loonpeil te verlagen en bank
roet zou een vermindering van andere kos
ten in de industrie noodzakelijk hebben
gemaakt. Zo zouden onze goederen goed
koper geworden zijn met ais uiteindelijk
gevolg meer verkoop. Er kan echter geen
sprake "van zijn, dat de regering deze poli
tiek volgt. Onze innigste overtuiging is, dat
de productiekracht van het gehele volk ten
volle gebruikt moet worden en dat ar
moede temidden van overvloed nooit meer
op mag treden indien wij dat op enigerlei
wijze kunnen verhinderen".
Prijsverhogingen
„De devaluatie heeft alleen, invloed op
de kosten Van ons levensonderhoud", aldus
Cripps, „in de gevallen, dat wij meer pon
den sterling voor dezelfde hoeveelheid dol
largoederen moeten betalen. Het belang
rijkste voorbeeld is de tarwe en bloem, die
wij uit Noord-Amerilca importeren en
waarvan een groot deel van ons brood
wordt vervaardigd. Het bedrag van 465
millioen pond sterling subsidie per jaar
op ons voedsel kan niet verhoogd worden,
zodat de prijs van brood en bloem hoger
moet worden. Afgezien van deze prijsver
hoging zullen andere prijzen in de detail
handel niet noemenswaard verhoogd wor
den, althans op het ogenblik niet", aldus
Cripps. ..In de komende paar maanden kan
er een rechtvaardige reden zijn voor prijs
verhoging van een paar artikelen, die voor
namelijk van geïmporteerde met. dollars
gekochte grondstoffen vervaardigd worden,
indien de dollarprïjzen tenminste niet
dalen".
„Het belangrijke feit, dat ik u allen be
wust wil doen worden, is, fiat er geen en
kele reden bestaat voor een onmiddellijke
prijsverhoging in de winkels, uitgezon
derd voor brood, en dat wij niet zullen
dulden dat iemand uit eigen belang voor
deel trekt van de toestand".
Cripps deed een ernstig beroep op fa
brikanten en exporteurs, hun pogingen tot
•het verkopen van hun goederen op dollar-
markten te vergroten.
„De stap. die ik heb aangekondigd, is
de ernstigste die de regering kon doen en
wij doen deze, omdat onze huidige moei
lijkheden met het sterling-dollar-vraagstuk
naar onze mening op geen andere wijze op
gelost kunnen worden. Ónze Amerikaanse
en Canadese vrienden, die ons reeds zoveel
tijdelijke hulp hebben verleend, hebben
uitdrukking gegeven aan hun bereidheid,
met ons samen te werken voor de blijvende
versterking en stabilisatie van de sterling,
die zij erkennen als een hoogst belangrijke
internationale handelsmunt. Zij zijn even
eens bereid hun bijdrage te leveren voor de
verhoging van onze dollarinkomsten, die
de eigenlijke basis vormen voor een hoog
handelsniveau tussen de sterling- en dol-
largebieden. Dit vormt een grote aanmoe
diging voor ons en voor alle vrije demo
cratieën ter wereld. Het geeft ons de hoop
en de overtuiging, dat wij door onze eigen,
op deze wijze doelmatig geworden krachts
inspanning, tenslotte met goed gevolg uit
onze na-oorlogse economische moeilijk
heden zullen geraken", zo besloot sir Staf
ford Cripps zijn rede.
(Van onze financiële medewerker)
Nu in het gehele Engelse gemenebest de
Ponden-devaluatie gevolgd is (Zuid-Afrika,
Nieuw Zeeland, India) of zal volgen
(Australië en Ceylon) kunnen ook de
andere West-Europese dollar-arme landen
hun wisselkoersen niet handhaven. Zij
zouden dan aan Engeland bij de export naar
Amerika een grote voorsprong geven.
België, Zwitserland en Italië houden
stand, maar Noorwegen verhoogde de dol
larkoers reeds van 4.96 op 7.14 kronen,
Denemarken >van 4.81 op 6.92 kronen.
Frankrijk nam nog geen beslissing en ook
Nederland niet. Maar de regering heeft wel
reeds meegedeeld, dat zij een „dergelijke
of soortgelijke -maatregel" als Engeland
nam, zal moeten overwegen.
Volgt zij het percentage van Engeland
(30 procent) dan wil dat zeggen, dat de
Amerikaanse dollar voortaan niet meer
2.65 maar ongeveer 3.80 waard zal zijn
en dat wij onze Amerikaanse invoer met
ongeveer 43 procent meer zullen moeten
betalen. Een Amerikaanse auto van 2000
dollar zal met 7600,in plaats van met
5300,moeten worden betaald.
Onze invoer uit Amerika bedroeg in 1948
ongeveer 325 millioen dollar, die wij met
rond 860 millioen gulden moesten betalen.
Dit zou ons nu ongeveer 1235 millioen gul
den gaan kosten. Onze export van 1948 ad
27 millioen dollar 73,5 millioen gulden)
zou bij een koers van 3.30 voor de dollar
ongeveer 100 millioen gulden opbrengen.
Voor Nederland geldt dus evenals voor
Engeland, dat onze export zeer belangrijk
zal moeten stijgen, wil de devaluatie van
Pond en gulden aan haar doel beantwoor-
den. De door minister Van den Brink aan
gekondigde export-actie kr-ijgt door de
devaluatie van het Engelse Pond dan ook
een bijzonder accent.
MINISTER EYSKENS:
„Devaluatie van de gulden za!
Benelux-probleem wijzigen"
De Belgische eerste minister Eyskens
heeft hedenmorgen verklaard, dat op 15
October te Luxemburg een vergadering
zal worden gehouden van ministers der
Beneluxlanden. Dit betekent, aldus Gaston
Eyskens, dat de voor-unie op 1 November
van kracht zal worden. België heeft het
initiatief genomen tot deze bijeenkomst.
In antwoord op de vraag of een devalua
tie van de gulden invloed zal hebben op
de lijst van goederen, welke in het kader
van de voor-unie is opgesteld, verklaarde
de Belgische eerste minister: Indien de gul
den devalueert verandert het gehele vraag
stuk en zelfs de handelsstroming tussen
Nederland en België van aspect. Ook de
moeilijkheden, die thans worden ondervon
den bij de vorming van de Benelux, zouden
dan een wijziging ondergaan. De concur
rentiekracht van Nederland zou toenemen.
Tot nu toe had Nederland een tekort op
zijn handels- cn betalingsbalans ten aan
zien van België, doch deze positie zou een
ingrijpende wijziging ondergaan en de pro
blemen ten aanzien van de vorming van een
economische unie zouden heel anders
komen te liggen.
Het woord is aan....
Het is geen kunst oud te worden;
het is een kunst het te verdragen.
Tweehonderd doden bij
scheepsbrand in Canada
In de liaven van Toronto (Canada) is in
de nacht van Vrijdag: op Zaterdag: brand
uitgebroken op het 6905 ton metende
stoomschip „Noronic", toebehorende aan
de „Canada Steamship Lines".
Dë brand, die om kwart voor drie ont
dekt werd, nam binnen korte tijd een ge
weldige omvang aan. Na luttele minuten
stond het schip van voor tot achter in vuur
en vlam. Ongeveer 200 mensen zijn bij de
ramp om het leven gekomen.
De „Noronic" was een luxe passagiers
schip voor de vaart op de grote meren.
Aan boord bevonden zich 690 personen, met
inbegrip van de bemanning. De passagiers
waren hoofdzakelijk Amerikaanse vacan-
tiegangers uit Detroit en Cleveland.
Onmiddellijk na het ontdekken van de
brand werd groot alarm gemaakt. Onder
de passagiers, die in hun slaap werden ver
rast, ontstond een paniek. Mensen in nacht
gewaad liepen gillende over de dekken.
Sommigen sprongen zo van het schip op de
kade, anderen lieten zich in het water
vallen.
Kapitein William Taylor bleef zo lang
hem dit mogelijk was op het voorschip,
waar hij passagiers behulpzaam was bij het
verlaten van het brandende vaartuig. De
ladder, waarmee hij zelf aan land werd
gebracht, brak en hij viel te water, waar
uit hij werd gered. Tevoren had hij de deu
ren van een aantal hutten ingetrapt en ra
deloze vrouwen naar het dek gebracht.
Intussen hadden 18 brandweerauto's en.
2 drijvende spuiten de hopeloze strijd met
het vuur aangebonden. Zo groot was de
hitte, dat de brandweermannen pas na vijf
uur aan boord konden gaan.
Volgens de laatste berichten zijn ten
minste 197 mensen omgekomen.
De ziekenhuizen en de eersle-hulpposten
in twee hotels tellen 189 gewonden, van wie
zestien ernstig.
Het schip is geheel uitgebrand. De brand
ontstond in het achterschip. De president
directeur van de ..Canada Steamship
Lines", Marshall, heeft verklaard dat de
brand schijnt te zijn ontstaan in een van de
statiehutten. Hij achtte het niet onmogelijk,
dat een brandende sigaret of sigaar de oor
zaak is.
De Millioenen-nota
Op een persconferentie op het departe
ment van Financiën is vanmorgen mede
gedeeld dat in de Millioenen-nota, die
morgen aan de Kamer wordt verstrekt,
met eventuele nieuwe monetaire maat
regelen geen rekening is gehouden.
Prins Bernhard heeft een
maaga.andoening
Prins Bernhard moet wegens een maag
aandoening enige dagen het bed houden.
De behandelende geneesheer heeft toege
staan. dat de Prins zijn ofl'iciele verplich
tingen zoveel mogelijk nakomt, doch ove
rigens dient de Prins rust te nemen.
De Raad van het Atlantisch pact heeft
na afloop van zijn eerste zitting te Wash
ington een communiqué uitgegeven, waarin
hij zijn taak omschrijft en de instelling van
een commissie van defensie bekend maakt.
De taak van de Raad is, aldus het com
muniqué, de partijen behulpzaam te zijn
bij de ten uitvoerlegging van het Atlan
tisch pact en in het bijzonder bij het be
reiken van het voornaamste doel er van:
het behoud van internationale vrede en
veiligheid.
De organisatie, die voor het Atlantisch
pact wordt opgebouwd, behoort zo soepel
mogelijk te werken en van tijd tot tijd te
worden herzien. De instelling van dit ap
paraat sluit het gebruik van andere mid
delen voor raadpleging en samenwerking
niet uit.
De Raad zal als regel zijn samengesteld
uit de ministers van Buitenlandse Zaken
der aangesloten landen, doch hun plaats
mag ook worden ingenomen door gevol
machtigde vertegenwoordigers, waartoe de
diplomatieke vertegenwoordigers der aan
gesloten landen te Washington zullen wor
den aangewezen.
De Raad zal jaarlijks in gewone zitting
bijeen komen en voorts, wanneer dit dooi
de meerderheid van de aangesloten landen
noodzakelijk wordt geacht in buitenge
wone zittingen die door elke partij bijeen
geroepen kunnen worden.
De Raad heeft een commissie van defen
sie ingesteld, die onmiddellijk de nodige
stappen zal nemen om een gemeenschap
pelijk verdedigingsplan voor het Atlanti
sche gebied op te stellen.
De commissie van defensie, waarvan als
■egel de ministers van Defensie der aan
gesloten landen deel uitmaken, zal elk jaar
in gewone zitting bijeen komen. De Raad
van het Atlantisch pact of de meerderheid
der commissieleden kunnen om vèïdere
zittingen verzoeken.
De Raad heeft de commissie van defen
sie algemene richtlijnen gegeven voor de
instelling van ondergeschikte militaire
lichamen, die de commissie behulpzaam
zullen zijn.
Het communiqué zegt dat de commissie
van defensie een militaire commissie moet
instellen, waarin de stafchefs der aange
sloten landen of hun plaatsvervangers zit
ting hebben.
De militaire commissie moet zijn perma
nente groep richtlijnen voor het algemene
militaire beleid geven en de commissie
van defensie en eventueel andere lichamen
van advies over militaire aangelegenheden
dienen. Voorts moet zij de commissie van
verdediging militaire maatregelen voor de
gemeenschappelijke verdediging van het
Atlantische gebied aanbevelen.
Als sub-commissie van de commissie van
verdediging zal een „permanente groep"
worden ingesteld, die zal bestaan uit ver
tegenwoordigers s van de Verenigde Staten,
Engeland en Frankrijk.
De permanente groep, die haar zetel te
Washington zal hebben, zal voortdurend in
functie zijn.
De primaire verantwoordelijkheid voor
de voorbereiding van verdedigingsplannen
voor de afzonderlijke gebieden, waaruit
het Atlantische gebied is opgebouwd, ligt
bij de regionale organisatiegroepen.
Hierbij moet in het oog worden gehou
den, dat voor een regionale organisatie-
groep overgaat tot het doen van aanbeve
lingen, die het gebruik va.i strijdkrachten,
faciliteiten of hulpmiddelen meebrengen
van landen, die geen lid van deze groep
zijn, deze landen het recht hebben aan de
groep deel te nemen.
Iedere groep, die van mening is, dat een
niet tot de groep behorend land tot de ver
dedigingsorganisatie van haar gebied kan
bijdragen, kan op dit land een beroep doen
om aan de organisatie van de regionale
verdediging deel te nemen.
Regionale groepen
De vijf regionale groepen van het pact
bestaan uit de volgende landen:
Voor het Noord-Europese gebied: Enge
land, Denemarken en Noorwegen. Voor het
West-Europese gebied: Nederland, België,
Frankrijk, Luxemburg en Engeland. Ca
nada heeft, toegestemd om aan de opstel
ling der verdedigingsplannen moe te wer
ken. terwijl Denemarken en Italic eveneens
in deze groep zullen meewerken. Voor het
Zuid-Europese gebied: Engeland, Frankrijk
en Italic.
De vierde groep is het gebied van Canada
en de Verenigde Staten, terwijl aan de
vijfde groep, die het gebied van de Noord-
Atlantische Oceaan omvat, België, Dene
marken, Frankrijk,. IJsland, Nederland,
Noorwegen, Portugal, Engeland en de Ver
enigde Staten zullen deelnemen.
WEINIG VERANDERING.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Maan
dagavond tot Dinsdagavond, opge
maakt te 10 uur:
Vannacht weinig wind en plaatselijk
mist. overigens veranderlijke bewol
king en overwegend droog weer. Mor
gen overdag zwakke of matige wind
uil Noordelijke richtingen. Weinig
verandering in iemperatuur.
20 September:
Zon op 6-22 uur. onder 18.45 uur
Maan op... 2.57 uur, onder 18 20 uur
Hoog en laag water in IJmuiden
Maandag 19 September:
Hoog water: 0.44 en 13.23 uur.
Laag water: 8.34 en 21.05 uur.
Dinsdag 20 September:
Hoog water: 1.47 en 14.16 uur.
Laag water: 9.49 en 22.11 uur.
