Haarlems Dagblad
Bevin geeft een toelichting
bij Sovjet-Russische kerfstok
cn ©prctijtc 'Uaarlcmscljc Courant (3nno tó$6j
Het Suez-kanaal
64e Jaargang No. 19357
Bureaux: Grote Houtstraat 93, Telefoon Adver
tenties en Administratie 10724, 14825. Redactie:
10600. Directeur-Hoofdredacteur: 15054. Bijkant.
Haarlem-Noord, Soendapiein 37, Telefoon 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Telefoon 12713, 10132.
Dinsdag 27 September 1949
Uitgave van de Grafische Bedrijven Damiate
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent. per kwartaal
ƒ4,25. Franco per post ƒ4,75. Postgiro 273107.
Adveri.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Directie: P. W. Peereboom en Robert Peereboom
HET IS TACHTIG JAAR geleden dat
het Suez-kanaal voltooid werd. Het
opende de nieuwe, snelle scheepvaart-route
tussen Oost en West. De Fransen groeven
landengte van Suez door onder leiding
van Ferdinand de Lesseps. Die had
jarenlang moeten zwoegen om het zover te
brengen, want de politiek zat hem dwars.
Niet de Franse, in dit geval, maar de En
gelse. Het lijkt vreemd dat de Engelsen,
die zulk groot belang bij het kanaal zouden
hebben en dat later ook wel getoond heb
ben, er niet aan wilden. Maar ge moet be
denken dat dit alles zich afspeelde tijdens
het Tweede Keizerrijk. Napoleon III regeer
de in Frankrijk en lange tijd was hij de
toonaangevende staatsman in Europa en
beleefde zijn land een periode van grote
welvaart. De Engelsen voelden toen niet
voor een onder Frans beheer staand Suez-
kanaal. Het leek hun gevaarlijk voor hun
koloniaal bezit. Tenslotte, na een jaar of
twaalf geharrewar niet zo langdurig
dus als het Engelse verzet tegen de bouw
van een Kanaal-tunnel tussen Dover en
Calais kreeg de Lesseps toch zijn kans.
Het graven van het Kanaal duurde zeven
jaar; het kostte 432 millioen francs. En de
Compagnie Universelle du Canal Maritime
de Suez, die nog steeds het kanaal exploi
teert dat dus in handen is van een par
ticuliere maatschappij verwierf in 1869
haar concessie voor de iijd van 99 jaar. Zij
werd verleend door de Khedive van Egypte,
Mohammed Saïd, aan wie een belangrijke
minderheid van de aandelen ongeveer 43
procent ten deel viel. Maar dat bezit zou
niet lang duren, want de Khedive was een
man die veel geld nodig had en binnen zes
jaar slaagde de Engelse premier Disraeli
(later Lord Beaconsfield) erin om het hele
pakket voor vier millioen pond voor reke
ning van de Britse Staat over te nemen.
Hij leende dat geld van bankiers en vol
tooide de aankoop zonder verkregen goed-,
keuring van het parlement een kras
initiatief voor een minister, temeer als men
bedenkt hoeveel vier millioen pond in 1875
waard waren. Maar Disraeli heeft gelijk
gekregen: hij had ongetwijfeld een neus
voor goede beleggingen en de Britse schat
kist heeft er vervaarlijk aan verdiend, want
de Compagnie Universelle etc. met haar
hoge tarieven bleek een goudmijn te zijn.
Niet alleeS voor de Britse Staat. Ook voor
de Franse particulieren, die de meerderheid
der aandelen kochten. Nog steeds is die in
handen van merendeels kleine beleggers,
die ieder maar enkele aandelen bezitten.
Aan de verkwistende natuur van de
Khedive heeft Engeland zijn pakket aan
delen te danken gehad en de wereld een
groot kunstwerk. Want de Egyptische vorst
wilde de opening van het Kanaal met een
waardig festijn vieren en hij droeg de grote
Italiaanse componist Giuseppe Verdi op,
daarvoor een opera te componeren. Die op
dracht schonk het leven aan een van Verdi's
schoonste opéra's, op een Egyptisch „mo
tief". De opera Aïda was niet tijdig gereed
voor de opening van het-Suez-kanaal, maar
haar première werd toch, twee jaar later*
in C-aïro gegeven;
Ge ziet dat niét alleen pakketten aan
delen, slimme transacties en grote dividen
den de historie van het Kanaal gekenmerkt
hebben. Ook romantiek heeft er zich in
doen gelden. Die toonde ook zijn plechtige
opening in November 1869, die geschiedde
door de schone Franse keizerin Eugénie.
Het Franse keizerlijke jacht l'Aigle voer.
als eerste, gevolgd door 68 schepen van
velerlei nationaliteit, door het Kanaal. En
dat was de laatste glorie van het vreemd-
romantische Tweede Keizerrijk, dat minder
dan een jaar later, in de slag bij Sédan die
over de Frans-Duitse oorlog besliste, zou
bezwijken. De laatste schittering van het
KeizerrijkGe kunt u voorstellen dat,
zelfs in een tijd die nog niet het moderne
begrip propaganda kende, die schittering
des te intenser werd omdat de grote Fer
dinand de Lesseps een familielid van de
Keizerin was.
Het Suez-kanaal, dat de scheepvaart
route van West-Europa naar de Oost met
vele duizenden kilometers bekortte, kwam
tot stand in een tijd waarin er dringend
behoefte aan was: de weg voor de koloniale
producten en omgekeerd voor Europa's
industriële producten werd opengelegd. En
directie en commissarissen van de Com
pagnie Universelle du Canal Maritime, die
de eerste jaren met tekorten werkten, wer
den later scherper rekenaars en zagen toen
zeer wel in wat zij er voor de maatschappij
uit konden halen. Hun opvolgers bleken
daar evenmin blind voor te zijn. Weinig
zakelijke ondernemingen ter wereld zijn zo
voordelig gebleken als deze 160 K.M. lange
„sloot", die men nu wil gaan verbeteren
door er over zekere afstand een tweede
kanaal naast te graven. Want het Kanaal
kan zijn scheepvaart nauwelijks meer ver
werken. Er zullen dit jaar meer dan zes
duizend schepen door passeren. In 1879 was
dat aantal nog geen vijfhonderd en welke
kleine scheepjes waren het, vergeleken bij
de tegenwoordige internationale handels
vloot, die ook op deze route haar zeekaste
len kent. In tonnenmaat is de vooruitgang
fantastisch. En de Compagnie heft haar tol
per tonen dan nog eens extra per pas
sagier. De Engelse scheepvaartmaatschap
pijen, die de grootste klanten zijn, hebben
meermalen geprotesteerd tegen de enorme
bedragen die zij moeten betalen en waarvan
hun eigen staat in zo grote mate profiteert.
Het heeft niet mogen baten.
Van de Rode Zee naar de Middellandse
Zee, van Suez naar Port Said, honderdzestig
kilometer door dat Kanaal, afgewisseld
door de Bitter Meren, doen de schepen er
vijftien tot twintig uur over. Alle mogen
passeren, ook in oorlogstijd, want een con
ventie van Constantinopel heeft zestig jaar
geleden bepaald dat het zowel voor koop
vaardij- als voor oorlogsschepen steeds ge
opend zal zijn. In een artikel in de Saturday
Evening Post heeft Ernest O. Hauser on
langs berekend dat 3300 man personeel in
dienst zijn van de Kanaal-maatschappii.
die te Parijs zetelt en in welker bestuur 18
van de 32 commissarissen Fransen zijn.
89 van dat personeel is Egyptisch, maar
de invloed van het thans „souvereïne
Egypte", dat de beide Kanaal-oevers bezit,
ls met dat al zeer gering en wat zal er
gebeuren als in 1968 de 99 jaar van de con
cessie verlopen zijn? De Egvptenaren knar
sen soms op de tanden. Het loodsen der
grote schepen door het Kanaal is vakwerk in
de hoogste graad. Van de 137 loodsen zijn
bijna de helft Fransen, een derde Britten,
de overigen Scandinaviërs, Nederlanders,
een paar Joego-Slaven en een paar Ame
rikanen. Zij zijn, volgens Hauser, allen ex-
„Democratie, godsdienstvrijheid en burgerrecht betekenen
in het Russisch: dictatuur, vervolging en politieterreur"
Joegoslavische delegatie somt haar grieven tegen Moskou op
In de UNO-vcrgadering van Maandag heeft de Engelse minister van Buitenlandse
Zaken, Ernest Bevin, een uitvoerige rede gehouden die gedeeltelijk een antwoord was
op die van de Rus Wysjinski, waarin vredesvoorstellen werden gedaan. Bevin betoogde
dat de atoombom kan worden uitgebannen wanneer de Sovjet-Unie „uit haar schulp"
wil komen en mee wil doen aan het controlestelsel dat door de Algemene Vergadering
is goedgekeurd en aanvaard. „De Sovjet-Unie heeft echter steeds met argumenten van
„souvereiniteit" en „onafhankelijkheid" de totstandkoming van een doeltreffende
internationale controle ontweken", aldus minister Bevin. Hij roerde nog tal van
kwesties aan, doch kwam nagenoeg bij ieder onderwerp tot scherpe verwijten aan
Russisch adres. Vlak na zijn rede kwam daar reeds een antwoord op uit de Russische
hoek. Het was de Oekraïner Manoeilski die de mening vertolkte dat Bevin in zijn uit
eenzetting de waarheid had verdraaid; bovendien viel deze afgevaardigde op heftige
wijze Joegoslavië aan.
„De vrede van het Politburo"
Bevin had in de loop van zijn rede een
belangwekkende definitie gegeven van de
wijze waarop van Sovjet-Russische zijde de
vrede en de vredesdaden worden geïnter
preteerd. „Geen land heeft met groter suc
ces zijn imperialistisch beleid onder een
nieuwe vermomming uitgevoerd dan de
Sovjet-Unie", zo zeide Bevin. „Voor zover
ik kan opmaken uit de naar voren ge
brachte argumenten is vrede slechts vrede
wanneer hij de door het Politburo gewenste
resultaten heeft. In de taal der Russische
diplomatie betekent democratie de dicta
tuur van de communistische partij, gods
dienstvrijheid vervolging en burgerlijke
vrijheid het bewind van de geheime politie.
Markos was een vredesapostel, ofschoon
hij met buitenlandse hulp tegen de wettig
gekozen regering vocht," zo zeide Bevin.
„Plotseling hield hij echter op een man des
vredes te zijn. Eveneens heette Joegosla
vië de vrede toegedaan zolang het bij het
Politburo in de gunst stond. Eensklaps werd
het echter een oorlogsstoker.
Het omgekeerde geval deed zich voor in
Tsjecho-Slowakije, dat in Februari 1948
plotseling een land des vredes werd, of
schoon ik niet had gemerkt, dat het tevoren
iets anders was geweest", aldus Bevin.
Berlijn
Sprekend over de Berlijnse kwestie zeide
Bevin: „Ik zie, dat de oplossing van het
incident te Berlijn aan de bemiddeling van
de UNO wordt toegeschreven, doch ik vrees
dat dit een te eenvoudige voorstelling van
zaken is". Hij voegde er bij: „De gehele
wereld werd in een staat van angstige af
wachting gebracht door de actie van de
Russische regering. Ik dacht toen en ik
denk nog, dat de handelingen van deze re
gering, voortkomende uit de Berlijnse cri
sis, erop wai'én gericht de wereld te doen
geloven dat de Sovjet-Unie bereid was lie
ver een oorlog te riskeren dan haar doel:
het algehele 'en onwettige beheer van
Berlijn, te missen".
Bevin was van mening, dat slechts de
vastbeslotenheid van de Westelijke mo
gendheden een gedeeltelijke en nog onbe
vredigende oplossing van het probleem te
weeg heeft gebracht.
Terugblikkend over de laatste jaren der
Britse politiek ten opzichte van Europa
bracht Bevin Wysjinski in herinnering
..hoe hij Roemenië bezocht, de regering aan
de kant zette en een andere onder het be
heer van de Sovjet-Russische regering er
voor in de plaats stelde".
Bevin memoreerde de bedreiging van
Griekenland, de liquidering van leiders dei-
oppositie in Bulgarije, de „spoedige onder
mijning en vernietiging van de vrij geko
zen Hongaarse regering en hoe in Polen
in strijd met de overeenkomst van Potsdam
nooit vrije verkiezingen zijn gehouden".
Tenslotte zeide Bevin met droefenis te
moeten denken aan de malen, dat „wij in
de UNO de grote democraat Jan Masaryk
plachten te ontmoeten, met wie alles, wat
zijn geslacht in Tsjechoslowakije vertegen
woordigde, verdwenen is".
Na de kwestie Joegoslavië te hebben aan
geroerd, waarbij Bevin zich afvroeg of de
aangekondigde Russische maatregelen de
wereldvrede niet in gevaar zullen brengen,
besloot de Britse minister van Buitenlandse
Zaken aldus: „De UNO heeft niettegen
staande al onze teleurstellingen, een grote
taak verricht. Een wereldorganisatie kan
niet in een dag of een jaar worden opge
bouwd, doch moet groeien. De UNO zal
echter gedurende enige tijd haar arbeids
veld moeten beperken om meer succes te
behalen bij de kwesties, die zij tot oplossing
wil brengen."
Vóór Bevin had de Joegoslavische afge
vaardigde Kardelj gesproken, gevolgd door
de Griekse gedelegeerde Tsaldaris, de
Tsjech Clementis en de Canadese minister
Pearson.
Joegoslavië beschuldigt
Eduard Kardelj, de Joegoslavische mi
nister van Buitenlandse Zaken verklaarde
dat hij iets moest zeggen over „bepaalde
anti-democratische praktijken van de Rus
sische regering, gericht tegen de federale
volksrepubliek Joegoslavië".
„Wij waarderen", aldus Kardelj, „het
Russisch vredesvoorstel op
de l'.N.O.-agenda
i De agendacommissie van de algemene <3
vergadering der UNO heeft Maandag-
I middag eensgezind op een onthouding 8
(Chili) na, besloten, het voorstel van
Wysjinski op de agenda van de vierde
j zitting te plaatsen. Hierin wordt voor- 8
i gesteld de oorlogsvoorbereiding te ver- 3
i oordelen en een -vredespact tussen de
vijf grote mogendheden uit te werken. 8
De Amerikaanse afgevaardigde Warren 8
i Austin zei dat zijn instemming met de g
plaatsing van het ontwerp op de agenda 8
geenszins betekent, dat hij zijn goed- 8
j keuring hecht aan de in die .tekst voor- g
komende bepalingen. Hij zeide, dat het g
Russische aanbod tot het sluiten van een 8
vredespact een „olijftak was met giftige 8
I doornen". 8
De Assemblée hechtte later haar goed- 8
i keuring aan de aanbeveling der com- g
missie om de Sovjet-Russische voorstel- 8
len op de agenda te plaatsen. 8
gezagvoerders op de grote vaart. Egypte
heeft geen ervaren zeekapiteins en geen
van de vier Egyptische loodsen mag zelfs
ooit een schip hanteren.
Te Port Said verheft zich het door Fré-
miet geschapen standbeeld van Ferdinand
vicomte de Lesseps. Hij moet een groot,
een onbaatzuchtig, overigens wel een heers-
zuchtig-aangelegd man geweest zijn. Zijn
leven, een onafgebroken strijd om tegen
werking te overwinnen, eindigde in een
ramp, toen men hem op zijn oude dag ge
noopt had de leiding van de bouw van het
Panama Kanaal te aanvaarden en hem be
schuldigde van malversaties, die hij niet
gepleegd had. Zelfs werd hij tot gevange
nisstraf veroordeeld: zijn zoon poogde hem
te redden door de schuld op zich te nemen.
Tenslotte werd hij gerehabiliteerd, maar
de beproevingen in dit leven waren te groot
geweest en toen hij in 1894 als 89-jarige
stierf waren zijn geestvermogens al sinds
jaren gestoord. Dat was het einde van een
grote, indrukwekkende, tenslotte tragische
carrière. R-
positieve en progressieve standpunt van de
Russische regering ten aanzien van de
vrede en de vreedzame samenwerking tus
sen de landen, maar wij moeten wel het
grote verschil tussen woorden en daden van
de Sovjet-Unie opmerken met betrekking
tot een aantal kwesties".
De minister weidde vervolgens uit over
de verschillende manieren, waarop de Sov
jet-Unie naar zijn zeggen pressie-op Joego
slavië tracht uit te oefenen en zich met de
binnenlandse aangelegenheden van zijn
land bemoeit. Hij sprak van "een ongehoor
de lastercampagne, de bijna volledige eco
nomische blokkade, de pogingen om op
zwakke zenuwen te werken door lange
nota's en openlijke dreigementen, demon
stratieve troepenbewegingen langs de gren
zen, het systematische uitlokken van grens
incidenten en het in elkaar zetten van sen
sationele processen.
In de periode van 1 Juli 1948 tot 1 Sep
tember 1949 waren door Albanië, Roe
menië, Bulgarije en Hongarije 219 grens
incidenten uitgelokt en was het luchtruim
69 maal geschonden.
„Joegoslavië wenst zijn socialistische
maatschappij volgens zijn eigen inzicht op
te bouwen", aldus Kardelj, wiens rede met
luid applaus werd ontvangen.
Tsaldaris, de Griekse minister van Bui
tenlandse Zaken, verklaarde dat de Balkan
kwestie in een nieuw stadium is getreden
„nu de guerillabenden binnen de Griekse
grenzen nagenoeg vernietigd zijn".
Hij wees er echter op, dat een deel der
partïsanen naar Albanië ontkomen is en
verklaarde, dat buitenlandse aanvallen op
Griekenland niet opnieuw mogen worden
toegelaten.
Twee bommenwerpers verongelukt
bij de operatie „Bulldog"
NEWARK (Engeland), 27 September
(Reuter). Twee viermotorige Lincoln-
bommenwerpers van de RAF zijn heden
ochtend vroeg bij een schijnaanval op
Newark tijdens de manoeuvres „Bulldog"
verongelukt. De toestellen vlogen enkele
kilometers van Newark tegen elkaar.
Tot dusver zijn de lichamen van twaalf
slachtoffers geborgen. Twee slachtoffers
worden vermist.
Aan deze manoeuvres van de RAF, die
Zaterdag begonnen en vanochtend vroeg
werden besloten, namen ook Amerikaanse,
Nederlandse, Belgische en Franse toestellen
deel.
Brandweerlieden, hulpploegen en politie
speurden in de mist bij het licht van toort
sen naar de nog niet gevonden slachtoffers.
De wrakstukken van de in vlammen neer
gestorte vligtuigen liggen wijd en zijd ver
spreid.
De kleinste man ter wereld" een 55-jarige
Amerikaan die nauwelijks 75 centimeter
lang is, kwam deze weck, in gezelschap
van zijn echtgenote, die vier centimeter
groter is dan hijvoor een vaeantiereis uit
de Verenigde Staten in Engeland aan.
Critiek uit Djckja
was geen verrassing
Dr. Soekiman moet verslag
komen uitbrengen
BATAVIA, 27 September (Aneta).
Een bevoegd Nederlands woordvoerder
heeft naar aanleiding van de berichten uit
Djokja betreffende de crïtiek op de Haag
se conferentie van de secretarissen-gene
raal van de Masjoemi en de.PNI en van
Hadji Agoes Salim tegenover Aneta ver
klaard, dat een dergelijke ontwikkeling
niet geheel en al als een verrassing komt.
„Op een afstand slaagt men er niet altijd
direct in zijn eigen mensen te overtuigen
en in het geval Den Haag-Djokja spreekt
dit natuurlijk bijzonder sterk. Men moet
hopen, dat nu er tussen de clrie delegaties
in Den Haag in beginsel overeenstemming
is bereikt, na ontvangst van uitvoeriger
berichten over deze overeenkomst de eigen
delegatie niet zal worden afgevallen", al
dus deze woordvoerder.
Tenslotte zeide de zegsman, dat men in
Batavia geen redenen heeft om aan te ne
men dat het oorspronkelijke tijdschema
voor de Haagse conferentie niet zou kunnen
worden gehandhaafd, zodat na omstreeks
een maand de conferentie zal kunnen wor
den beëindigd.
De republikeinse minister van Voorlich
ting, Sjamsoeddin, verklaarde te Batavia
tegenover Aneta, dat de critiek gezien moet
worden als uiting van ongeduld. „Indien
in Den Haag de datum van de souvereini-
teitsoverdracht definitief wordt vastge
steld en er niet langer sprake zou zijn van
een „streefdatum" zou dit de situatie aan
zienlijk doen opklaren", aldus Sjamsoeddin.
Dr. Soekiman, voorzitter der Masjoemi en
lid der republikeinse delegatie in Den Haag
is door de regering te Djokja ontboden om
verslag uit te brengen. Uit republikeinse
bron vernam Reuter, dat aan de ont
bieding van dr. Soekiman naar Djokja niet
de gedachte dient te worden verbonden,
dat deze stap eer» bedreiging zou zijn voor
de eenheid onder de republikeinse dele
gatie. Deze ontbieding is vermoedelijk al
leen geschied, opdat dr. Soekiman te Djok
ja een uiteenzetting zal komen geven van
de overeenkomst betreffende het uniesta-
tuut. waarna hem nieuwe instructies zullen
worden verstrekt.
In Indonesische politieke kringen werd
verdei* de mening geopperd, dat deze ont
bieding ook een manoeuvre kan zijn van
binnenlands-politieke aard. met de be
doeling, de positie van de Masjoemi als
„vastberaden verdedigster van de republi
keinse rechten" te verstevigen.
Truman's bewapeningsprogram
goedgekeurd
Een gemeenschappelijke commissie van
de Amerikaanse Senaat, en het Huis van
Afgevaardigden heeft gisteren de door de
Senaat aangenomen versie van het wets
ontwerp betreffende de Amerikaanse wa
penlevering aan andere landen ten bedrage
van 1.314.010.000 dollar, waarvan -een mil
liard zullen werden gebruikt voor bewape
ning van de Atlantische landen, goedge
keurd.
De commissie verwierp het voorstel van
het Huis van Afgevaardigden om het door
de Senaat goedgekeurde bedrag met on
geveer een vijfde te verminderen.
Russische propaganda-methoden in comnuir.istisch China. Langs dc hoofdwegen
naaf Peiping zijn grote beschilderde borden opgericht met de portretten van de
co mm an isteriiêi der Mao Tse Tung en Chu Teh, de opperbevelhebber van het Chinese
communistische leger.
Een kwarteeuw geleden
Eerste postvlucht
naar Batavia
Zaterdag 1 October is het 25 jaar geleden
dat het eerste postvliegtuig met als gezag
voerder A. N. J. Thomassen a Thuessink
van der Hoop van Schiphol naar Batavia
vertrok.
Ter herinnering aan deze historische
vlucht zal de oud-directeur-generaal der
P.T.T., dr. ir. M. H. Damme, Zaterdag in
het Postmuseum in de Zeestraat te Den
Iiaag een tentoonstelling op luchtvaartge
bied openen. Uit particulier bezit is hier
voor een collectie van merkwaardige sou
venirs op luchtvaartgebied bijeengebracht,
zoals nog nimmer geëxposeerde documen
ten, gravures en originele handschriften
van bekende vliegers. Vooral de afdeling
aerophilatelie is zeer belangrijk. Daarin
zijn kostbare brieven van beroemde post-
vluchten te zien.
De expositie blijft geopend tot en met
9 October.
Internationale epilepsie-
bestrijding
Dezer dagen vergaderde te Parijs de in
ternationale Liga voor epilepsie-bestrijding,
die grote afdelingen heeft in de Scandina
vische landen, Engeland, Amerika, Frank
rijk en ook Nederland. Afgevaardigden uit
vrijwel alle landen "waren ter vergadering
aanwezig. Het bestuur werd opnieuw sa
mengesteld. De bekende onderzoeker van
epilepsiebestrijdingsmethoden, prof. Len
nox uit Boston, die als voorzitter aftrad,
werd tot erevoorzitter benoemd. In zijn
plaats werd president der Liga prof.
Critchley uit Londen.
Ingesteld werd de functie van secretaris
generaal, die voor de volgende vier jaren
werd toevertrouwd aan de Nederlander dr.
B. Ch. Ledeboer, directeur van de inrich
ting „Meer en Bosch" te Heemstede.
Het bureau van het secretariaat zal ge
vestigd zijn op „Meer en Bosch".
Gezien het feit, dat er van de ongeveer
10 millioen lijders aan epilepsie, die de
wereld telt. slechts ongeveer 300.000 de be
handeling krijgen die tegenwoordig moge
lijk is, kwam het de Liga noodzakelijk voor,
haar organisatie ingrijpend te wijzigen met
het doel zowel het wetenschappelijk onder
zoek als de verspreiding van moderne be
handelingsmethoden te bevorderen, en
Nederland telt momenteel ongeveer
50.000 epileptici.
Het woord is aan....
Cervantes:
Ondankbaarheid is de dochter van
Joegoslavische legatiestaf
moet Hongarije verlaten
De regering van Hongarije heeft Maan
dagavond geëist, dat tien leden van de
Joegoslavische legatiestaf ie Boedapest bin
nen 24 uur Hongarije zullen verlaten. On
der deze leden nagenoeg' de gehele nog
bestaande staf bevinden zich de eerste
raadsman, Dusan Sakota, de militaire
attaché en de kerkelijke en handelsstaven.
Vrijwel de enige Joegoslavische diplomaat
die door dit besluit niet wordt getroffen is
de gezant zelf, Javanovic.
De eis was vervat in een lange, in scherpe
bewoordingen gestelde nota, die cle Joego
slavische legatie Maandagavond is aange
boden. Hierin worden de in het proces-Rajk
geuite beschuldigingen, dat Joegoslavië een
samenzwering had beraamd tegen de Hon
gaarse regering, herhaald. Maarschalk
Tito's nota van Zaterdag, waarin werd ge
protesteerd tegen het proces-Rajk, wordt
als „arrogant" van de hand gewezen.
In de Hongaarse nota wordt verklaard,
dat de Hongaarse regering besloten heeft
„een eind te maken aan déze onhoudbare
toestand, daar bewezen is, dat de Joego
slavische legatie te Boedapest een centrum
van spionnage en samenzwering is".
De nota besluit: „De Hongaarse regering
doet de Joegoslavische regering hierbij
weten dat zij er in de toekomst zorg voor
zal dragen, dat er geen spionnen en ge
huurde moordenaars, die zich voordoen als
Joegoslavische diplomaten, Hongarije bin
nen zullen komen."
Procureur-generaal
bij het Amsterdamse Hof
Mr. dr. J. A. van Thiel, aan wie wegens
het bereiken van de pensioengerechtigde
leeftijd eervol ontslag is verleend als pro
cureur-generaal van het Gerechtshof te
Amsterdam, zal Vrijdagmorgen in een bij
zondere zitting van het hof afscheid nemen.
Naar het Handelsblad verneemt is dezer
dagen een Koninklijk besluit te verwach
ten, waarbij mr. A. A. L. F. van Dullemen,
thans advocaat-generaal, benoemd wordt
tot procureur-generaal.
.4an de geallieerde tuchtoefeningen die deze week boven Engeland gehouden worden,
neemt ook een eskader B. 50 bommenwerpers van de Amerikaanse luchtstrijdkrachten
deel. Gekleed ire hun zware vliegpakken begeven Amerikaanse piloten zich per
autoscooter, bijgenaamd „doodle bug", naar hun toestellen.
Atoomexplosies
beïnvloeden hel weer
zeggen Engelse geleerden
Waarom ging Londen gebukt onder een
hittegolf en zaten de Polen bij de bran
dende kachel te huiveren, terwijl een ijzige
wind om hun huizen blies? Waarom had
Australië de koudste zomer in twintig jaar
en waren de gebieden rondom Aden nu en
dan ongewoon koud en duurde de zomer
op de eilanden in het Zu*"dpoolgebied steeds
maar voort? Dit zijn de vragen, die een
aantal Engelse geleerden zichzelf heeft ge
steld, nadat zij de weersomstandigheden in
de afgelopen zomer over de hele wereld
hadden bestudeerd, zo vertelt United Press.
Uit alle hoeken van de aarde kwamen
rapporten bij hen binnen over de weers
gesteldheden en overal moest men tot de
conclusie komen, dat er iets mis was. En
uit al deze gegevens meenden de geleer
den slechts één conclusie te kunnen trek
ken, namelijk, dat de oorzaak van dit alles
gezocht moet worden in de atoom-explosies.
Met deze conclusie verwierpen zij de mo
gelijkheid, die elders is opgeworpen, dat
al deze onregelmatigheden in het weer te
wijten zouden zijn aan de aanwas van ijs
aan de Zuidpool, die een kanteling van de
aarde ten gevolge zou hebben, daardoor
de aardas zou verplaatsen cn dus een wij
ziging van de seizoenen veroorzaken.
De weer-geleerden zeggen, dat het zeer
waarschijnlijk is, dat de kracht van de
atoom-explosies voldoende is om de rotatie
te vertragen van de sub-straf osfeer, die ons
weer bepaalt. En een serie van deze ont
ploffingen kan, aldus deze geleerden, resul
teren in een wijziging van de gebruikelijke
weersomstandigheden over de gehele
wereld. Er zal dus zorgvuldig moeten wor
den vastgesteld, hoeveel van deze explosies
kunnen voorkomen, zonder dat deze wijzi
gingen optreden en daarmede het bestaan
van de ganse mensheid in gevaar brengen.
Want als India en Burma zoals dat ill
de afgelopen zomer het geval was in het
geheel niet zeker meer kunnen zijn van de
moessons, en de tropische gebieden rond
om Aden perioden van kou beleven, dan
doen zich vele gevaren voor. Gevaren van
allerlei aard.
Weer dus een aanleiding om tot een spoe
dige overeenstemming te komen over de
controle van de atoomenergie. Aanleiding
overigens, die er ook genoeg is, als mocht
blijken dat deze Engelse geleerden gelijk
hebben.
Atoombesprekingen te londen
Te Londen wordt deze week een confe
rentie van leidende atoomdeskundigen van
de V.S., Canada en Engeland gehouden. Zij
is zo geheim, dat de datum van begin en
eind, noch de plaats, waar zij precies ge
houden wordt, bekend zijn. Aan het eind
van de conferentie zal geen officieel com
muniqué worden uitgegeven, zo deelde een
woordvoerder van het Britse ministerie
van Bevoorrading mede.
De huidige conferentie is de derde van
een serie. De eerste werd in 1917 te
Washington gehouden, de tweede het vorig
jaar te Ottawa. Over de resultaten van deze
conferentie is nooit iets bekend gemaakt.
In het Canadese atoomcentrum te Chalk
River in Ontario (provincie van Canada)
zullen deze week ook twee bijeenkomsten
van atoomdeskundigen der drie mogend
heden worden gehouden. Op de ene zal
worden besproken welke inlichtingen, ver
kregen door atoomonderzoek, mogen wor
den gepubliceerd en welke niet.
De andere is een conferentie van leiden
de radiologen en physici, die zullen spreken
over het peil der veiligheid en gezondheid
bij de productie der atoomenergie.
De woordvoerder van het ministerie van
Bevoorrading zei, dat het toevallig was, dat
de drie bijeenkomsten zo kort na dc mede
deling over de Sovjet-Russische atoom
explosie worden gehouden. „Alle drie
waren lang voor de mededeling vastge
steld", zo zeide hij.
WEINIG VERANDERING
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Dins
dagavond tot Woensdagavond, opge
maakt te 10 uur:
In de nacht en ochtend op vele plaat
sen mist of laag hangende bewolking.
Overdag bijna overal perioden met
zonneschijn. Droog weer. Zwakke en
af en toe matige wind uit Oostelijke
richtingen. Weinig verandering van
temperatuur.
2S September:
Zon op 6.34 uur, onder 18.26 uur
Maan op 14.59 uur, onder 21.20 uur
Hoog en laag water in IJmuidcn
Dinsdag 27 September:
Hoog water: 6.43 en 19 05 uur.
Laag water: 2.30 en 14.43 uur-
Woensdag 28 September:
Hoog water: 7,32 en 19.58 uur.
Laag water: 3.11 en 15.29 uur.
